I
ps Nederlandsch-Duitsche
[rans£erovereenkomst
Rubriek voor Vragen
Litteraire
Kantteekeningen.
LUIDSPREKERS
Tevredenen en ontevredenen
„ïpuwe transferovereenkomst tus-
E ian ons land en Duitschland heeft
ÏÏds aan velerlei kritiek blootge-
tóan Waar schuilen de tevredenen
in de ontevredenen te vinden? In
t^SSrp geval is de scheidingslijn vrij
i<raan te geven. Zij toch, die zullen
van de extra-uitvoercontingenten
^":?Secht tegenover de verdedigers der
Vvpcifieke kapitaalsbelangen. Laatstge-
achten zich in hunne belangen ge-
5 Hoe zit de vork nu evenwel in den
nieeh zoo ingewikkelde materie als
•fif!hPt niet gemakkelijk een en ander in
535 t en begrijpelijk overzicht samen te
m zullen daartoe een poging doen.
r overeenkomst is, voor zoover de
36 re vorderingen op Duitschland en
Mj!
-v betreft, geldend tot 30 Juni 1941 en
'ï:e? necember 1939 voor zoover betreft de
31 Duitsche en Oostenrijksche leenin-
rentetransfer-overeenkomst is in
pien gesplitst. Het eerste deel heeft in
«de --~ betrekking op de langloopende
«orderingen op Duitschland en het
-'^Toostenrijk, waaronder eveneens res-
gemeentelijke leeningen en parti-
taerdngen voor zoover deze niet in het
gedeelte zijn geregeld. In dat laat-
^Lglte zijn de regelingen opgenomen
!i 7 a Dawes- en Youngleeningen en de
leeningen van het voormalige Oos-
Voor obligaties, hypotheken en lang-
te leeningen van anderen aard is de
'^ïnsfer (overdracht) vastgesteld op 3
''Trmmtm (vroeger 3pet.) en worden
beschikbaar gesteld 1% pet. z.g.
-1 irten A (vroeger 2 pet.) Deze mar-
«n OP naam' zi;|n niet verhandeI-
kunnen in de practijk feitelijk slechts
rf,5 worden ter betaling van reis- en
-Sasten in Duitschland.
lidenden op aandeelen worden tot 3 pet.
Je in contanten overgedragen en voor
rJnrocent dividend wordt 1/4 pet. extra
•mtanten overgemaakt tot een maximum
sU pet Tot dusverre ontvingen de aan-
ÏStters ook Vh pet., doch daarne-
•r' 2 pet. Holland-marken. Deze laatste
vervallen omdat de aandeelhouders
f/;tofc 3i/2 pet. in contanten kunnen ma-
tegenover obligatiehouders slechts maxi-
lïfworden huren èn pachten uit
- volgens de nieuwe regeling voor
HANDSCHOENEN
g iedere kwaliteit en maat.
ELZER'S HEERENMODEHUIS
ZEEWEG 78.
(Adv. Ingez. Med.)
70 pet. in contanten overgemaakt (vroeger: 80
pet. in contanten plus 20 pet. in Holland
Marken A.) Deze 20 pet. worden nu voor hu
ren en pachten niet meer beschikbaar ge
steld, doch betrokkenen hebben de gelegen
heid uit de bruto-ontvangsten hunner objec
ten vooraf in Marken eventueele belastingen,
reparaties, administratiekosten en persoon
lijke reiskosten te betalen. Het gedeelte, het
welk in Duitschland niet besteed wordt van
de bruto-ontvangsten kan bij de „Konver-
sionskasse" gestort worden, waarna 70 pet. in
contanten in Nederland beschikbaar wordt
gesteld.
Teneinde de bedoelde transfer mogelijk te
maken, waarvoor circa 30 millioen gulden
noodig is, worden uit het provenu van spe
ciaal daarvoor gereserveerden invoer gelden
beschikbaar gehouden.
De regeling voor de Dawes- en Younglee
ningen is onveranderd gebleven (3'/° pet. in
contanten en 2 pet. in Marken). Deze trans
fer-rente is niet verminderd. Het belang van
ons land bij deze leeningen is vergeleken bij
dat van Engeland betrekkelijk gering. Aan
gezien Engeland de rente op deze leeningen
ongewijzigd wenscht te handhaven, zou dit
land het zeker niet als een vriendschappelijke
daad beschouwen, indien Nederland op eigen
houtje in een verlaging dezer rente zou toe
stemmen.
Voor zoover de Oostenrijksche leeningen be
treft werd een overeenkomst gemaakt, gelijk
aan die tpsschen Duitschland en Engeland.
De Duitsche regeering zal de Nederland-
sche Regeering volledig schadeloos stellen
voor hetgeen zij uit hoofde der door haar
verleende garanties zal moeten betalen.
Gedurende den tijd tot het op 30 Sep
tember vervallen transferverdrag werd aan de
Duitsche Reichsbank uit de clearing y2 pet.
extra in vrije deviezen ter beschikking ge
steld. Deze regeling is niet gehandhaafd; het
daarvoor beschikbaar komende bedrag ad
circa 1 millioen gulden is aan de algemeene
clearingspositie ten goede gekomen.
Het resultaat der verminderingen van ge
transfereerde renten, dividenden, huren en
pachten is, dat een waarde van circa 5 mil
lioen gulden van den Duitschen invoer in ons
land is vrijgekomen. Ten deele is dit bedrag
gereserveerd om den achterstand in de
clearing in te loopen, terwijl daarnaast bo
ven de algemeene betalingscontingenten eeni-
ge verhoogingen werden toegekend ten be
hoeve van den export van druiven, versche
groenten, vruchtenpulp, boter, kaas, boom-
kweekerij producten en Indische tabak.
Daar schuilt nu de bron van geoefende kri
tiek; daar staan de beleggers-belangen tegen
over de exporteurs-belangen. Beide groepen
verdedigen uit den aard der zaak hun belan
gen. De rentetrekker is van oordeel dat de
exporteur te zijnen koste is bevoordeeld. De
transfer-crediteur acht zich weder geampu
teerd; hij acht zich te behooren tot de steeds
offerende groep. De toewijzing van extra-
uitvoer-contingenteii' zou geschieden ten na-
üeele van de kapitaalbelangen. Neen, aldus de
exporteurs, de Regeering heeft bij de nieuwe
regeling gepoogd de verdeelende rechtvaar
digheid beter te betrachten dan deze onder
de oude overeenkomst in acht was genomen.
Zij heeft thans eenigeraiate medegewerkt om
de levensnoodzakelijkheid van den tuinbouw
in ons eigen land door middel van export
verruiming te steunen. Dient daarbij geen
aandacht besteed te worden aldus deze
tuinbouwgroepen aan het feit, dat de rente
trekkers voor niet - minder dan drie jaren vei
lig gesteld zijn, onverschillig hoe de stand
van de clearing zich tot 30 Juni 1941 zal
ontwikkelen? En hebben de bezitters van
Duitsche effecten e.d. nog niet altijd een be
voorrechte positie doordat eventueele verdere
nieuwe tekorten op de clearing gedurende de
eertvolgende drie jaren uitsluitend op de rug
gen der exportbelanghebbenden zullen worden
afgewenteld? Bedenkt men daarbij, dat de in
voer uit Duitschland zich nog steeds in
dalende richtig ontwikkelt, dan valt niet te
ontkennen, hoe men deze uiterst ingewikkelde
en teere aangelegenheid ook bekijkt, dat de
kwade kansen zeker aan de zijde der expor
teurs gezocht moeten worden.
MOLLERUS.
2. Als mevrouw haar niet uitbetaalt, tot wien
moet zij zich dan wenden?
ANTWOORD: 1. Op een week loon.
2. Tot het Bureau van Arbeidsrecht, Jansweg
39, Dinsdagavond 7.30 uur.
RECEPTEN.
DUIDELIJK GESTELDE VRAGEN
van alle Abonnés van dit blad worden door
een specialen Redacteur en zijn talrijke
medewerkers zoo mogelijk en ten spoedigste
beantwoord.
De vragen moeten worden geadresseerd aan
het bureau van dit blad, met duidelijke ver
melding van naam en woonplaatsVragen
waaraan naam en adres ontbreken, worden
terzijde gelegd.
De namen der vragers blijven redactie
geheim.
De antwoorden zoorden GEHEEL KOSTE
LOOS thuis bezorgd.
All&en die vragen, welker beantwoording voor
vele anderen behalve den vrager, van nut
kan zijn, worden tevens in ons blad ge
plaatst.
RECHTSZAKEN
VRAAG: Ik heb last van drie boomen in den
tuin van mijn buurman, die het zonlicht bene
men en ook maken dat de schoorsteenen in mijn
huis niet goed trekken. De boomen zijn onge
veer 16 meter hoog en beslaan de geheele
breedte van mijn tuin. De eigenaa.r en bewoner
heeft herhaalde malen toegezegd de boomen te
zullen laten snoeien maar doet het niet. Wat
kan ik nu doen?
ANTWOORD: Als ze veel ovei-hangen kunt gij
de overhangende takken zelf afsnijden. Staan ze
dichter dan 2 M. van de scheidslijn af dan kunt
gij verwijdering eischen, anders is er weinig aan
te doen.
VRAAG: 1. Als een dagmeisje dat van 9 tot 3
bij mij werkt, 3 weken ziek is geweest, op hoe
veel weken loon heeft zij dan recht?
VRAAG: Hoe krijg ik den rand van mijn don-
kerblauwen vilthoed weer eenigszins stijf?
ANTWOORD: Strijken onder een natten doek.
VRAAG: 1. Hoe verwijdert men vuil- en vet
vlekken uit eikenhouten stoelen?
2. Hoe verwijdert men inkt uit een pluche ta
felkleed? (Water met ammoniak heeft niet ge
holpen).
3. Hoe kan men het beste een wollen of stof
fen jurk wasschen?
ANTWOORD: 1. Met warm sopje afboenen,
daarna met warme soda-oplossing afsponsen, en
vervolgens nog eens sponsen met koud water.
Den volgenden dag met witte was in- èn uitwrij
ven.
2. De vlek met heet water betten en afsponsen.
daarna het overtollige water met zeemleeren lap
verwijderen en dan op de vlek citroensap drup
pelen. Zoo noodig herhalen.
3. In waschbenzine. Voorzichtig met vuur!
VRAAG: Hoe kan lk een wit linnen regenjas
reinigen? (gummi van binnen en afgezet met
donkerblauwe biezen en een donkerblauwe kraag
en knoopen).
ANTWOORD: Dat kan alleen door een vakman
gedaan worden. Brengt u de jas naar een goede
stoomerij.
VRAAG: Hoe maak ik beige schoenen zwart?
ANTWOORD: Met schoensmeer. Wilt u ze
echter geverfd hebben, dan doet u het verstan
digst zulks in een speciale ververij te laten doen.
VRAAG: Hoe wasch en strijk ik een tafzijden
japon?
ANTWOORD: Dat kan door een leek niet goed
gedaan worden. Brengt u de japon naar een
stoomerij.
VRAAG: Een zuiver wollen kleed heb lk ge
reinigd en met waschbenzine behandeld. De
kleuren blijven echter vaal. Wat moet ik doen om
de kleur weer op te halen?
ANTWOORD: met koud water waarin een
scheutje mierenzuur is gedaan met harden bor
stel afschuieren.
VRAAG: Hoe kan ik een oude thee- of koffle-
vlek uit wollen weefstof (gekleurd) verwijderen?
ANTWOORD: Met heet water goed afsponsen.
daarna nog eens met koud water waarin wat mie
renzuur is gedaan.
ANTWOORD: Regelmatig spuiten met flit. In
naden en kieren kunt u wat fijngestampte
thymol-kristallen doen.
men die liefst missen, wat natuurlijk niet zeg
gen wil dat de klassenstrijd niet een kunste
naar zou kunnen inspireeren. Maar als een
schrijver zijn figuren pathetisch laat worden
in termen die niet van hen, doch alleen van
hemzelf kunnen zijn, loopt het kunstwerk ge
vaar billijk maatwerk te worden en het zou
jammer zijn, zoo A. M. de Jong zich daarvoor
niet wist te behoeden. Hoe weinig er in dat
opzicht noodig is om al duf te schijnen bewij
zen de dialogen tijdens de hier geschilderde
staking, het verhaal van het dienstmeisje en
den student, de verwijten aan de „bourgeoisie"
enz., die in een hedendaagschen roman toch
al erg aftandsch aandoen en ook van het
standpunt van den proletariër gezien oude
kost uit een lang verleden moet schijnen. Ik
heb een te hoogen dunk van de tegenwoordige
ontwikkeling van de arbeiders om niet te
vreezen dat ze dit enthousiasme van Merijn-
tje's geestelijken vader maar matig zullen
waardeer en, en zijn tegemoetkomendheid in
de schildering hunner nobele qualiteiten niet
op den gewenschten prijs zullen stellen.
Met dat al heeft dit boek ook veel oprecht
geslaagde stukkenwat van een auteur als
De Jong niet in het minst bevreemden kan.
Hij is niet de eerste die de pracht van de
Rotterdamsche haven en het leven van de
werkstad beschreef en ook hij doet dat zoo
onder de bedrijven door uitmuntend. Maar
in zijn figuren is hij naar mijn inzicht te ge
wild eenzijdig gericht in dit deel, om er als
werk van kunst onverdeeld van te kunnen ge
nieten.
Een vreede dame noemden wij mevrouw
Amelie, die in het voor-Rotterdamsche ge
deelte zulk een interessante activiteit ver
toont. Met den ouden Alexander Verheul zou
men kunnen vragen „Zijn er zoo?" en met
hem en met A. M. de Jong het antwoord ge
ven: „Zoo zijn er". In ieder geval is zij in
haar perversiteit een verschijning, die den
mensch van vandaag meer zou kunnen inte
resseeren dan de dialogeerende havenarbei
ders uit het vervolg, die reeds tot het verleden
schijnen te behooren.
Men mag benieuwd zijn naar hetgeen de
heer De Jong verder met Merijntje gaat be
ginnen. Hij heeft nu eenmaal onze belang
stelling verworven.
J. H. DE BOIS
DIVERSEN.
VRAAG: Wat doet Maatsch. ITulpbet., wanneer
:n gesteunde overlijdt en er blijft van door zijn
familie ontvangen geld uit begrafenisfonds of
levensverzekering, na aftrek van de begrafenis
kosten, bijvoorbeeld 250 over? Wordt dan door
M. h. daarop beslag gelegd, geheel of gedeelte
lijk?
ANTWOORD: In het algemeen kan worden
gezegd dat M. H. aanspx-aak op dat geld maakt.
Maar er kunnen zich omstandigheden voordoen,
waardoor dit niet kan. Wanneer bijvoorbeeld een
bepaald persoon als begunstigde is aangewezen.
IJMUIDEN
VERWACHTE VISCHAANVOER.
Thuisstoomende voor de Dinsdagmarkt:
Catharina Duyvis IJm. 60. Vangst: 60 man
den schelvisch, 200 m. braadschelvisch, 25
m. platvisch, 70 m. gul en kabeljauw, 80 m.
makreel, 70 m. radio. 20 m. varia, totaal 525
manden, benevens 50 stuks stijve kabeljauw.
Mary IJm. 19. Vangst: 20 manden schel
visch, 130 m. braadschelvisch, 50 m. radio,
260 m. makreel, 70 m. gul en koolvisch, 20 m.
platvisch, 10 m. varia, totaal 570 manden be
nevens 80 stuks stijve kabeljauw en 10 stuks
stijve leng'.
Martha IJm. 165. Vangst: 20 manden tong
en tarbot, 25 m. groote schol, 75 m. kleine
schol, 50 m. wijting en gul, 5 m. schelvisch,
totaal 175 manden.
VERTROKKEN TRAWLERS.
Heden vertrok de Eli Chenivière IJM. 161.
Op zekeren dag nam de vrouw het besluit naar de oude heks toe
te gaan en die om raad te vragen. Toen zij de heks had gevonden,
ze: „O, ik zou zoo graag een klein kind willen hebben. Wilt U
toe niet zeggen, hoe ik daaraan moet komen?" „Dat zal wel gaan!"
dan zult U
kraste de oude vrouw. „Hier hebt U een graankorrel. Neen, bekijk
hem maar niet. Het is er niet zoo één, als die op de akkers
groeien, of zooals de kippen die als voer krijgen. Deze korrel is
een heel andere. Plant hem maar eens in een bloempot met aarde,
wat zien!"
"Dank, duizendmaal dank", zei de vrouw en zij haastte zich de
0ude heks als belooning eenige stuivers te geven. Direct daarna
26 haastig naar huis en plantte de graankorrel. Wat was
gedrukt, precies als
dat? Juist toen zij den bloempot wilde wegzetten, zag zij uit de
graankorrel een bloem groeien. Net een tulp.Alleen gingen
de bladeren van de bloem niet open. Die bleven stijf tegen elkaar
ij jonge knoppen
Wordt vervolgd
Een knaap wordt man. Merijntje
Gijzen's Jonge Jaren IY. door A.
M. de Jong. Amsterdam, Querido.
Wij kennen de plannen van den schrijver
A. M. de Jong in geenendeele en weten dus
niet of er na de vier boeken over Merijntjes
jeugd en de vier andere over zijn jonge jaren,
even omvangrijke beschrijving van zijn vol
wassenheid en zijn grijzen ouderdom ons te
wachten staat. Mocht dat echter het geval
wezen, dan is er geen bijzondere schrander
heid voor noodig om vrij groote artistieke on
gelijkheid te voorspellen tusschen de schakels,
die den keten gaan vormen. Daar ontkomt
zelfs de knapste auteur niet aan, ook A. M. de
Jong niet en men moet vreezen dat, zoo hij
een nieuwen cyclus met bijvoorbeeld „Partij
genoot Merijntje" zóu willen beginnen, zijn
gansche positie tegenover zijn model een an
dere zou zijn dan die van den zuiveren kun
stenaar, die het kind Merijntje deed geboren
worden.
Aan het einde van het boek dat wij thans
lazen is Merijntje, na eenige strubbeling met
het eigen kinderlijk wezen, genaderd tot de
sfeer waarin een bepaald maatschappelijk in
zicht, beleden en verheerlijkt, de bron wordt
voor 't geluk en d^ar dat inzicht te overdui
delijk door den schrijver gepropageerd wordt
in zijn model verliest hij wel iets van zijn ar
tistieke onafhankelijkheid en Merijntje moet
er iets van zijn echtheid bij inboeten.
Merijntje wordt man in Rotterdam, waar
heen hij is teruggekeerd uit Brabant na het
onheil door „Het boze gerucht" gesticht en na
een poos verblijf te hebben gehouden bij
mijnheer Louis en zijn vriend Joris, twee men
sch en, die in dit ondermaansche, ieder op zijn
wijze, hun leven voorbeeldig leven als wijs-
geeren en kunstenaars, en die van Merijntje
wel iets meer willen maken dan het boeren-
jochie dat den ,tuin van meneer Pastoor
mocht schoonhouden. De inmenging eener
zonderlinge dame mevrouw Amelie, Louis'
zuster, maakt aan deze geestelijke opvoeding
een einde. Merijntje wordt door het gedrag
van mevrouw Amelie, een soort vampyr, we
derom in de vrouwen teleurgesteld en keert
huiswaarts naar de stad aan de Maas, naar
zijn vader en moeder, broers en zusters, allen
hard arbeidende menschen, terwöjl hij, nog
met schoone verzen en goede ideeën over
kunst en leven in den kop, zich in hun omge
ving moet trachten thuis te voelen.
Merijntje zou Merijntje niet zijn als hem
dit niet prachtig gelukte. Hij wordt zelfs boot
werker en traint zich in dat zware werk zoo
geweldig, dat zijn groote broer Arjaen het
tegen hem aflegt. Hij heeft een kameraad,
gevreesd om zijn ruwe kracht door ieder, doch
die voor Merijntje een beschermende gene
genheid aan den dag legt. Hij krijgt zelfs een
meisje uit duizenden, waarvoor zijn kameraad
een hopelooze liefde koesterde, die hij terwille
van Merijntje om hals brengt. Een staking in
de haven brengt ook Merijntje in actie en zijn
meisje staat naast hem, en zoo zien wij hen
beiden ook op den omslag van dit nieuwe deel,
in verrukking starend in zichzelf en over de
prachtige rivier, met het visioen van een
nieuwen dageraad voor den geest.
Het is een beetje jammer dat wat ons in de
schildering van Merijntje's jeugd heeft aan
getrokken, de geromantiseerde natuurlijkheid
van een onbedorven kind in een omgeving,
waarin eeuwigdurende levensdingen op dich
terlijke wijs doorvoeld en beschreven konden
worden, een weinig verloren dreigt te gaan, nu
de schrijver Merijntje brengt op een terrein
waar een nuchtere belangenstrijd dient uit
gevochten te worden waarbij dichterlijkheid
en pathos echter aan beide kanten een ver
dacht luchtje hebben. In een kunstwerk zou
AAN DEN GROND GELOOPEN EN WEER
VLOT.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is de
binnenkomende stoomtrawler Delft IJM. 17
tegevolge van den dichten mist op den kop
van de Visschershaven vastgeloopen.
De trawler floot om assistentie, waarop de
Stentor naar de Delft stoomde. Toen de
sleepboot ter plaatse arriveerde was de trawler
inmiddels op eigen hulp vlotgekomen.
'n Kwade kans..tt
In uw wagen moet u niets wagen
autorijden mag geen kansspel zijn:
op den weg moet u het zéker weten!
uit Kennemerland
13 Regels 25 cent
Elke regel meer 10 ct.
(uitsluitend bij vooruitbetaling)
ENGELSCH DUITSCH. Gramm.,
Convers., Opl. Merc, en L.O.
Briniostr. 14. (R.H.B.S.) IJm.O.
Gevraagd een FLINKE JONGEN
Velserduinweg 98, IJmuiden-O.
Gevr. v. jongeman net degelijk
KOSTHUIS, alles inbegr. Niet
boven 8 p. w. Br. IJ 49 bur.
van dit blad
NET KOSTHUIS gevr. te Bever
wijk. Geen beroeps. Br. onder
no. B 1300 bur. van dit blad
TE KOOP AGB. rolschuier, kin
derwagen, kinderstoel, groot net
w. kinderledikant je en gr. trap
auto. Lippersheystr. 6, IJm.
TE KOOP wintermantel 4.—.
Tasmanplein no. 7.
TE KOOP GEVR. een staande
salon-gramofoon in behoorlij
ken staat. Br. onder no. B 1301
bur. van dit blad
STUDIEPIANO te koop, wegens
pl.gebr. Elk aann. bod. Wijker-
straatweg 35, Velsen Nrd.
TE KOOP z. g. a. n. prima
wringer m. dubb. standaard v.
23 voor 6.50. Alex. Bellstr. 49
INBOEDEL te koop, w.o. dres
soir, ledikanten, lamp, stoelen,
tafels, Philips luidspreker, over
gordijnen, keukentafel enz. Lijs
terlaan 31, IJm. Oost.
Er was eene een vrouw, die dolgraag een zoontje of dochtertje II troetelen kon. Maarhet verlangen bleef steeds onvervuld.
Wilde hebben, een klein, lief kindje, dat zij vei-wennen en ver- En hoe zij er ook over dacht, werkelijk raad schaffen kon zij niet.
Dat kon er misschien maar éénde oude heks
