Ook de Alands-eilanden worden
bewapend.
HET SPORTGESPREK
In het belang van de Scandinavische
neutraliteit wordt er gehandeld voor
nog de Alands-conventie gewijzigd is.
BURGERLIJKE STAND.
litteraire
ant teekeningen.
De dunne lijn rond Aland geeft de grens van de volgens de conventie van 1921
geneutraliseerde zone aan de grove zigzaglijnen zijn de grenzen van de
Zweedsche en Finsche kustverdedigingslinies.
De Alandsche bevolking is tegen
de Finsch-Zweedsche plannen.
(Van onzen Scandinavischen correspondent).
MEN behoeft waarlijk niet zoo'n overge
voelige idealist, pacifist en voorvech
ter van het zelfbeschikkingsrecht der
volken als Zweden's permanente Nobelprijs-
candiöaat Lindhagen te zijn om met groote
bezorgdheid gade te slaan, hoe Finland en
Zweden thans doende zijn het bij internatio
nale overeenkomst ontwapende Aland te re-
militariseeren, hoe deze beide landen zich
door de internationale omstandigheden ge
noodzaakt voelen, in het belang van de eigen
veiligheid, van de eigen neutraliteit in geval
van een oorlog in het Oostzeegebied, tegen den
duidelijk uitgesproken wil van de overgroote
meerderheid der Alandsche bevolking in uit
gebreide militaire maatregelen betreffende
Aland te nemen, maatregelen, waardoor direct
en indirect de bij de Alands-conventie van
1921 internationaal gegarandeerde bijzondere
status van deze archipel gewijzigd: wordt.
De door die conventie geschapen garanties
voor de neutraliteit van de Alarids-zone kun
nen tengevolge van de verzwakking van den
Volkenbond en van de sterk gewijzigde mili
tair-politieke situatie in het Oostzeegebied
niet meer voldoende geacht worden. Die
werden trouwens enkele jaren geleden reeds
ln Finsche militaire kringen als ten eenen-
male ontoereikend beschouwd. Maar terwijl
ons ongeveer een jaar geleden van autoritaire
zijde te Helsingfors nog de verzekering ge
geven werd, dat Finland er natuurlijk niet aan
dacht eigenmachtig de bepalingen van de
conventie opzij te schuiven, dat er geen
sprake zou kunnen zijn van uitvoering van
eenigen maatregel tot re-mïlitarisatie van de
gedemilitariseerde Alands-zone vóór de con
ventie zoodanig gewijzigd was, dat men daar
recht toe had, zal Finland nu met instemming
van Zweden de noodzakelijk geachte maat
regelen nemen „in afwachting van een wijzi
ging van de conventie". Waaraan toegevoegd
kan worden, dat verschillende van de staten,
die de conventie mede onderteekend hebben,
oa. Duitschland, er geen bezwaar tegen zullen
hebben als hun goedkeuring voor de militaire
versterking van de Alands-zone gevraagd
wordt, wanneer die reeds een feit is, maar dat
enkele andere van die staten er waarschijn
lijk géén vrede mee zullen hebben. De her
haalde bezoeken van den Finschen veldmaar
schalk Mannerheim aan Londen in de laatste
jaren hebben er voor zoover bekend niet toe
kunnen leiden, dat Engeland in beginsel op
heffing van de Alandsche ontwapeningsbe
palingen goedkeurde. Had Engeland wel met
de Finsche plannen ingestemd, dan zou men
dat hoogstwaarschijnlijk niet verzwegen heb
ben. Zoodat Engeland vermoedelijk ook hier
voor een „fait accompli" gesteld zal worden.
Of het zich daar veel van aan zal trekken
staat zeer te bezien, Engeland heeft belang
rijker dingen aan zijn hoofd.
aE internatïonaal-politieke beteekenis van
den Alands-archipel is een gevolg van de
strategisch uiterst belangrijke ligging van
deze ver over de zesduizend eilanden en
eilandjes en scheren en klippen tusschen
Finland en Zweden, tusschen de Oostzee en
de Botnische Golf en dicht bij den mond van
de Finsche Golf, die men het voorportaal van
Leningrad zou kunnen noemen. Teneinde
Aland als twistappel te elimineeren, zijn stra
tegische waarde en dus ook zijn aantrekkelijk
heid voor oorlogvoerende staten aanzienlijk
te verminderen, heeft men eerst in 't midden
van de vorige eeuw en later nog eens in 1921
&en conventie gesloten, waarbij de geheele
Alands-zone tot neutraal gebied verklaard
vrerd, dat op geenerlei wijze militair ver
sterkt mocht worden en duurzaam ontwapend
poest blijven. Maar aan de strategisch be
langrijke ligging van dezen archipel kon daar
door al heel weinig veranderd worden en voor
al sedert het luchtwapen zijn groote beteeke-
nis gekregen heeft en men niet alleen de
waarde van Aland als vlootbasis, maar ook
die als vliegtuigbasis is gaan overwegen, moe
ten de generale staven van verschillende lan
den meer nog den vroeger met Aland als
factor bij een eventueelen oorlog in het Oost
zeegebied rekening zijn gaan houden. Bij een
oorlog tusschen Duitschland. en Rusland zal
het voor beide staten een zeer groot nadeel
Wezen, wanneer de vijand heer en meester op
Aland zou zijn, want die oorlogvoerende mo
gendheid, die Aland bezet houdt, kan hoogst
waarschijnlijk den toegang tot de Finsche
en vrij zeker ook dien tot de Botnische
Golf beheerschen, kan tegelijkertijd zoo noo-
thÊ een krachtige pressie op Zweden en Fin
land oefenen en bovendien desgewenscht erts-,
cellulose- en houttransporten uit Noord-
Zweden beletten.
Op grond van deze overwegingen wordt in
militaire kringen aangenomen, dat een oor
log tusschen Duitschland en Rusland met
een wedloop tusschen beide staten om Aland
te bezetten beginnen zou, wanneer er geen
maatregelen getroffen zouden zijn, waardoor
zoo'n bezetting niet alleen ernstig bemoeilijkt
zou worden, maar ook het betrekken van
Finland in den oorlog tengevolge zou moeten
hebben. Van Duitsche zijde is officieus en
misschien ook wel officieel aan Finland te
verstaan gegeven, dat Duitschland zich bij een
conflict met Rusland genoodzaakt zou zien
zelf bij wijze van voorzorgsmaatregel Aland
te bezetten, wanneer Finland niet voor een be
hoorlijke beveiliging van den archipel tegen
een Russische occupatie zorgen zou. En toen
daarna de Finsche re-müitarisatie-plannen
bekend werden is natuurlijk van Russische
zijde betoogd, dat Finland Duitschland in de
kaart speelde en door een versterking van de
Alands-eilanden een Duitsche bezetting daar
van voorbereidde. Men kan dit moeilijk ge-
looven, want Finland heeft bij een oorlog met
Rusland niets te winnen, maar wel veel te
verliezen. Het voert samen met Zweden en
de andere Scandinavische landen een poli
tiek van strikte neutraliteit naar alle kanten
en het hoopt juist door de nu voorgenomen
maatregelen ten aanzien van Aland de moge
lijkheid te vergrooten, die Scandinavische
neutraliteit en dus den vrede in Scandinavië
te kunnen handhaven.
Het is duidelijk, dat bezetting van Aland
door een vreemde mogendheid de vrijheid
van handelen van Finland en Zweden sterk
zou verminderen en dat omgekeerd een neu
traal blijvend Aland voor zoowel Zweden als
Finland van groote waarde is. En niemand in
de Scandinavische eilanden zou er daarom
iets tegen hebben, dat de tot vlak bij de grens
van de Alands-zone reikende Finsche en
Zweedsche kustverdedigingslinies door Aland,
sche versterkingen verbonden werden, wanneer
men in sommige kringen niet vreesde, dat die
versterkingen de aantrekkelijkheid van Aland
voor een oorlogvoerende macht juist zouden
vergrooten. Tot die kringen behoort de meer
derheid van de Alandsche bevolking zelf.
BE woordvoerder van de Alanders, Julius
Sundblom, president van het Landsting,
het parlement van dit in ruime mate zelfbe
stuur genietende maar tot de Finsche repu
bliek behoorende gewest, en redacteur
eigenaar van het tweemaal in de week ver
schijnende blad Aland, heeft al geruimen
tijd betoogd, dat Finland, als het betere ga
ranties voor de neutraliteit van de Alands-zone
wil scheppen, dit zonder wijziging van de
conventie kan bereiken door lucht- en vloot-
strijdkrachten voor de bewaking van Aland
af te zonderen. Dat voorstel is echter nim
mer door de Finsche autoriteiten in ernstige
overweging genomen omdat de militaire des
kundigen vaste batterijen op de Alands-
eilanden ter dekking van mijnenversperrin-
gen noodzakelijk achten en voorts omdat de
Finsche vloot maar ternauwernood toereikend
is voor de bewaking van de kust langs de
Finsche Golf.
Behalve de genoemde batterijen, die o.a. op
de buitenste eilanden van den archipel,
Bogskaren, Kökar en Lagskar, zouden komen
te liggen, acht men een vrij groot garnizoen
op de voornaamste eilanden noodig en het is
vooral hiertegen dat de Alanders zich ver
zetten. Zelf kunnen zij niet voor dat garni
zoen zorgen, want het aantal Alandsche
dienstplichtigen zou ten hoogste honderd
vijftig per jaar kunnen zijn het ontwapen
de Aland kent geen militairen dienstplicht
en dat is voor een gebied als deze archipel
met zijn duizenden eilanden en zijn kreken
en fjarden natuurlijk niet voldoende. Er
wordt nu overwogen, althans in vredestijd uit
sluitend dienstplichtigen uit de Zweedsch-
talige gebieden in Zuid-West-Finland naar
Aland te sturen, maar de Alanders vreezen,
dat dit ondanks eventueele garanties toch tot
een invasie van Finsch-sprekenden van den
overkant zal leiden, dat zij in hun nu nog
voor 99 procent Zweedsche gebied dezelfde
moeilijkheden zullen krijgen om eigen taal en
eigen cultuur te handhaven als de Zweedsche
minoriteit op 't Finsche vasteland reeds heeft,
en dat daarom re-militarisatie van Aland
het begin zal zijn van het einde van het
Alandsche zelfbestuur en van de Zweedsche
taal, cultuur en volksaard van de Alan
ders.
De Alanders zijn zeer teleurgesteld over de
houding van Zweden. Zij hadden verwacht,
dat Zweden voor hun rechten op zou komen
en zij hebben niet den indruk dat zulks ge
beurt, al betoogt de Zweedsche pers ook voort
durend, dat het lot van de Alanders Zweden
na aan het hart ligt en al heeft ook Sandler
bij herhaling verklaard, dat de Zweedsche re
geering de grootste beteekenis hecht aan een
regeling van de Aland-kwestie mèt de mede
werking van de Alandsche bevolking. Er be
staat, naar het jongste communiqué betref
fende de Finsch-Zweedsche onderhandelingen
opnieuw verzekert, volkomen overeenstem
ming tusschen de beide regeeringen over de
te nemen maatregelen en men zou dus moeten
aannemen, dat Finland behoorlijke garanties
wil en kan bieden voor het behoud van de
bijzondere rechten van de Alandsche bevol
king. Maar omtrent die garanties is al
even weinig bekend als omtrent de voorgeno
men militaire maatregelen. Men weet feitelijk
alleen, dat die maatregelen binnen afzien-
baren tijd uitgevoerd zullen worden, dat op
Aland dienstplicht ingevoerd wordt, dat deze
eilanden bewapend zullen worden, zooals
vrijwel heel de wereld nu bewapend is.
En petities en telegrammen van Zweden's
permanenten candidaat voor Nobel's Vredes
prijs, oud-burgemeester Carl Lindhagen, om
deze „ontwapende oase" te sparen, om te be
denken, dat Aland nu opnieuw een twist
appel tusschen Finland en Zweden kan wor
den, om den wil van de Alandsche bevolking,
van deze Zweedsche minoriteit op Finland's
grondgebied, te respecteeren, zij kunnen daar
in dezen verwarden tijd niets aan verande
ren.
G. G. B.
VAN DE WEEK
MOTORWTEI.RI.IDEN.
DE T.T.-RACES IN 1939 OP 1 JULI.
Woensdag is te Parijs de vergadering van de
Int. Motorwielrijders Federatie gehouden,
waarop de wedstrijdkalender voor 1939 werd
vastgesteld. Besloten werd o.a. de T.T.-races
te Assen op 1 Juli te doen plaats hebben.
Dat de sport ook onder de handhavers van
het gezag en de openbare orde steeds meer
beoefenaren vindt, blijkt wel uit het feit,
dat in vele plaatsen van ons land politie-
sportvereenigingen bestaan, die tezamen den
Ned. Politie Sportbond vormen.
De Haarlemsche Politie Sportvereeniging
behoort tot de oudste in den lande; zij heeft
in den loop der jaren zooveel nuttig werk
verricht en zich zooveel vrienden verworven,
dat zij tot de belangrijkste sportorganisaties
in ons rayon moet worden gerekend.
Dit was g-ereede aanleiding om eens met
den ijverigen voorzitter, den heer J. J. Val
kenier te .gaan praten, die reeds negen
jaar deel van het bestuur uitmaakt, waar
van de laatste, zes jaar als praeses. Hij ver
telde ons het volgende:
„De sport in het al-gemeen is een mach
tig middel om den geest en de kameraadschap
op een hooger peil te brengen. Voor den
politieman beteekent het bovendien de ge
legenheid om in contact te komen met col
lega's uit andere plaatsen, waardoor men el
kaar leert kennen en waardeeren. Dat dit
vooral in ons beroep, waar een nauwe samen
werking van zoo groot belang is, vele voor-
deelen oplevert, behoeft wel geen nader be-
toog.
Onze vereeniging, die in 1920 werd opge
richt, maakt weliswaar moeilijke tijden door,
omdat ze financieel op eigen wieken moet
drijven, maar zij beschikt over een vaste kern
van leden, waarop men steeds en onder alle
omstandigheden kan rekenen, wat tenslotte
de hoofdvoorwaarde is voor een gezond en
krachtig clubleven.
Daarbij komt, dat wij steeds de volle mede
werking van onze su
perieuren ondervinden;
dat is altijd zoo ge
weest en dat zal wel al-
tij d zoo blijven. Toen
Commissaris Schuite
maker hier nog was
speelde hij dikwijls in
ons voetbalteam mee
en thans is het Com
missaris Tenckinck,
die, zoover zijn drukke
werkzaamheden hem
dat toelaten, bij bijna
J. J. VALKENIER. sportgebeurtenis
sen persoonlijk blijk van belangstelling geeft.
Ook de inspecteurs leven met onze club mee;
de heeren Rijpma en Sauer nemen daad
werkelijk aan onze wedstrijden deel.
W-ij beoefenen verschillende takken van
sport; natuurlijk is de deelneming aan elk
onderdeel verschillend; de belangstelling
gaat hoofdzakelijk uit naar voetbal en athle-
tiek, doch ook het zrwemmen en in het bij
zonder de wandelsport trekt vele beoefena
ren.
Niet alleen van de superieuren, maar ook
van mijn medebestuursleden, de heeren J.
G. Eising (secretaris) en J. Hofland (pen
ningmeester) ondervindt onze vereeniging
grooten steun, zoodat wij met ruim 90 leden
het twintig-jarig bestaan in 1940 met ver
trouwen - tegemoet kunnen zien.
Het plan bestaat, ter gelegenheid van dit
jubileum, behoudens goedkeuring van den
N.P.S.B., in Haarlem de Nationale Politie
Athletiek Kampioenschappen te organiseeren
alsmede een internationalen voetbalwedstrijd
tusschen een elftal van den Bond en een
buitenlandsch team.
Voorts houden Wij in het komende voor
jaar een nationalen rijwiel- en wandeltocht,
waarvan de inschrijving voor iedereen open
is.
De athletiek „dual-meets" tusschen Haar
lem en Den Haag vinden van de oprichting
onzer vereeniging af, ieder jaar geregeld
plaats; de publieke belangstelling daarvoor
wordt voortdurend grooter. In dit verband
dient te worden opgemerkt, dat op de alge-
meene vergadering destijds werd besloten
deel te nemen aan de competitie van den
Ned. Politie Sport Bond, waarbij het land in
verschillende districten is verdeeld. Voorts
zijn onze leden automatisch lid van de K
N. A. U.
Van Guldener, Dijkstra, Van der Mey,
Braafhart en Eggin-k hebben op athletiekge
bied, Roode en Klopper bij het zwemmen (2
kilometer-wedstrijd in den Amstel) van zich
doen spreken. Elk jaar worden er onderlinge
voetbal-, athletiek- en zwemwedstrijden ge
houden; het zwemmen geschiedt in de in
richting aan de Houtvaart.
Wij hebben twee voetbal-elftallen, het eerste
team speelt in de landscompetitiede reser
ve-ploeg speelt den geheelen winter vriend-
schappeijke wedstrijden. Er is verder elke
week anderhalf uur indoortraining in het
voormalig Zander-instituut onder leiding
van den heer Fortgens, leeraar M.O.; in de
zomermaanden wordt op ons terrein in het
Noorder Sportpark regelmatig geoefend.
Het bestuur tracht zooveel mogelijk, „elck
wat wils" te bieden, zoodat onze leden, van
welken leeftijd zij ook zijn, daadwerkelijk de
sport kunnen beoefenen. Zoo geeft onze ver
eeniging reductie bij de kosten van het zwem
men en organiseert, voor zoover dat met den
dienst in overeenstemming is te brengen
wedstrijden op allerlei gebied. Persoonlijk
geeft dit organiseeren mij als bestuurslid de
meeste voldoening, want ik ben. afkeerig van
uiterlijk vertoon"
VOETBAL.
HAARLEM—BLAUW WIT (2—4).
Met invallers voor Smit, Effern, Van der
Hulst, Ninaber en Kammeijer speelde Haar
lem Woensdagavond op haar terrein aan den
Schoterweg een lichtwedstrijd tegen Blauw
Wit. Rust kwam met 22 en het einde met
42 voor Blauw Wit. Voor Haarlem scoorden
De la Mar Sr. en Van Polanen.
UTRECHTSCH ELFTAL—ZWALUWEN (6—3).
Voor ruim 5.000 toeschouwers is Woensdag
avond te Utrecht een lichtwedstrijd gespeeld
tusschen een Utrechtsch elftal en een Zwalu
wen-elftal. Na een goeden wedstrijd wonnen
de Utrechtenaren met 63, nadat de stand bij
de rust 22 gelijk was.
De nationale midvoor, Dumortier, scoorde
vijf van de zes doelpunten. De Zwaluwen
namen door midvoor De Boer een 20 voor
sprong, maar Dumortier zorgde er voor, dat
de stand bij de rust gelijk was.
Na de hervatting bracht Dumortier den
stand op 42, waarna Pino er 52 van maak
te. De Boer verkleinde den achterstand toen
tot 53, maar even vóór het einde bracht
Dumortier den eindstand op 63.
ENGELAND—IERLAND (7—0).
Onder begunstiging van prachtige weers
omstandigheden is Woensdagmiddag voor
40.000 toeschouwers op het veld van Manches
ter United de voetbalwedstrijd EngelandIer
land gespeeld.
Deze 70 zege op de Ieren is de grootste
sedert 1899. Bij de rust stonden de Engelschen
:eds met 40 voor.
Het grootste aandeel in dezen uitslag had de
rechtsbinnen G. W. Hall van Tottenham
Hotspur, die in een zeldzaam goeden vorm
verkeerde. Hij scoorde vijf maal.
GYMNASTIEK.
WEDSTRIJDEN K.T.K.
Voor deelneming aan de graadwedstrijden
van den Kennemer Turnkring hebben zich 65
den Kennemer Turnkring hebben zich 65
dames en 37 heeren aangemeld, getallen be
langrijk minder dan de K.TK. gewend is.
In den le, 2e en 3e graad dames komen
resp. 9, 16 en 40 turnsters uit en in dezelfde
graden resp. 9, 12 en 16 turners. Vooral
Turnlust H. gaf een groot getal voor den len
graad aan. Concordia ontbreekt geheel en de
le graad van OBB. eveneens. De deelneming
is afkomstig uit Bato, Turnlust H., O.S.S
B.G.V., T.V.S., T.V.IJ. Olympia en Turnlust B.
HAARLEM, 16 November.
Ondertrouwd 16 November: M. Molenkamp
en J. J. E. Koek; J. D. Otte en J. Grossauer; T.
C. Cornelissens en H. M. E. Prent; J. C. v. d.
Meer en W Oudshoorn; A. Sijtsema en G. de
Ruiter; J. Nijssen en D. M. J. Venema; W. H.
K. Brinkman en P. Ligthart; C. A. Roose en
N. Kol; W. Suijskens en M. H. Eijberts; J.
Gleijsteen en A. C. M. Zinkstok; L. Vos en
J. Vendrik; A. van Straaten en R. Hooglugt;
M. B. Marree en L Koetsier; B. van Veen en
H. H. v. d. Vlugt; W. D. Blokker en M. de
Bleijzer.
Getrouwd 16 November: J. J. Betjes en S. C.
Engelen; J. F. Godde en W. F. Bonke; J. C.
Koek en W. G. Zegwaart; H. Kaagman en M.
M. Möring; C. van Egmond en P. Wielart; A.
W. van Graas en A. Kollegger; J. T. M. Vahr-
meijer en J. Dolieslager; A. Bloem en A. C.
Piazza; J. G. Kruijswijk en B. Cohen Rodri-
gues; A. de Vries en J. Mollema; M. Zut en
W. Tuijn; J. J. Jansen en C. Mone; L. Stam en
M. Doornhein; Z. van Maaswinkel en M. R. H.
Vonk J. F. van Hooijdonk en A. Th. Du-
dalski; N. B. Komen en H. E. A. Jötten; M.
de Braber en S. Setzger; G. J. van Wees en
M. N. Meijer; A. M. Miehels en C. E. C. v. d.
Anker; D. van Mourik en H. C. Bloemink;
P. Daudeij en W. C. Tops; A. Jacobs en A. W.
Nieuwenhuiz-en
Bevallen 12 November: A. CijsVis, z.; W.
Barthel—Nieboer, z.; 14 November: M. Kool—
Briedé, d.; M. P. v. d. SluisWielart. z.; T.
StienstraSlijver, z.; G. E. SpieringsDube-
laar, z.; M. J. HaasbeekSchilp, d.; 15 Novem
ber: W. VeltkampHilbrand, d.; H. Bogaert
Warmenhoven, z.; M. J. GladpootjesFeije, d.
Overleden 15 November: G. J.( 1 mnd., z.
v. J. Beliën, Kamperlaan; E. WeberDijkstra,
66 j., Spionkopstraat; C. D. van der Sluis, 81
j., Velserstraat; S. DaleboutDalebout, 82 j.,
Tugelastraat.
AGENDA VOOR BEVERWIJK
VRIJDAG 18 NOVEMBER
Luxor Theater, Ereestraat: „Mr. Moto's
laatste kans", en „Vagebonden op de huwe
lijksreis" 8 uur.
Kennemer Theater, Zeestraat: „Vadertje
Langbeen" en „De wensch die waarheid werd"
8 uur.
W. B. Theater, Peperstraat: „De zoon van
Tarzan" en „Het land der vechtersbazen",
8 uur.
AGENDA TE HAARLEM
Heden:
DONDERDAG 17 NOVEMBER
Stadsschouwburg: Lola Bobesco, Kamermu
ziekavond Mij. t. bev. d. Toonkunst. 8 uur.
Frans Hals Theater: „Vadertje Langbeen"
2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater en Palace Familie Ci
nema: Walt Disney's „Sneeuwwitje en de ze
ven dwergen", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: „De zoon van Tarzan"
en Cowboy Romance". 2.30, 7 en 9.15 uur.
Spaarne Theater: „Vleugels boven Hono
lulu" en „De onwelkome gast". 8 uur.
Moviac Uurfilm Theater: Doorloopende
voorstellingen. 2.30—11 uur nam.
Teyler Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a.
Geopend eiken werkdag (behalve Vrijdags),
van 35 en 7—9 uur.
VRIJDAG 18 NOVEMBER
Gem. Concertzaal: Ledenconcert H. o V.
8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds
Jeanne van Schaik-Willing. Uit
gestelde vlucht.
Josine Reuling. Senta Meloni Le
rares-solozang.
Beide uitgaven: Querido's Uitg.
Mij. Amsterdam.
Het is geen boos opzet dat deze twee bockerf
van vrouwen hier saamgekoppeld verschij
nen; er zijn slechts de toevalligheden, dat ik ze
na elkaar uit mijn stapeltje greep en ze een
zelfde uitgeefster hebben.
Maar hoe gemakkelijk zou het zijn ze tegen
elkaar uit te spelen. Juist om die gemakke
lijkheid willen we dat nalaten. Deze beide
boeken hebben nu letterlijk niets met elkaar te
maken en zoo zullen we ook onze lezers wel in
twee groepen kunnen verdeelen die, elk voor
zich, het eene verwerpen en het andere be
wonderen. Zoo gemakkelijk komt een verslag
gever er nu eenmaal niet af: hij moet van alle
beide de zeer anders geaarde verdienste in het
licht stellen en zijn eigen voorkeur daarbij
niet laten domineeren. Wat niet altijd gelukt,
natuurlijk.
De tien vertellingen waaruit de „Uitgestelde
Vlucht" bestaat, zijn gebundelde kunstwerkjes
waarvan het oudste 1917 gedateerd is, sommi
ge geen datum dragen of, naar wordt aange
geven, in een reeks van jaren gegroeid zijn en
een enkel ten slotte nog in dit jaar ontstond.
Voor wie van deze zeer bijzondere schrijfster
later eens een uitvoerige studie zou willen
maken, kunnen die gegevens van belang zijn.
Ze zijn naar den vorm, alle voorbeeldig van
woordkeus en gedachtenopbouw en bezitten
de eigenschap, dat ze meer vertellen dan er
woordelijk geschreven staat, dat ze een onder
grond hebben waarnaar de lezer kan gissen of
waarover hij mag mijmeren en waardoor hij
als het ware gekapseld wordt in een schoone
onwerkelijkheid, die boeiender is dan de reali
teit en toch die werkelijkheid zeer nabij is.
Een soort realistische symboliek, die bij den
lezer een zekere mate van intuïtie vooronder
stelt en hem onbevredigd zal laten, zoo hij
slechts op het feitelijk verhaal van wat ge
beurt gespitst is. Amusementslectuur is dit
niet, het behoort tot wat de Franschen „de la
littérature pure" noemen. Waaruit nu weer
niet geconcludeerd moet worden dat de ver
halen, als zoodanig, vervelend zijn integen
deel! maar ze zijn niet de hoofdzaak. De
quintessens zit in wat niet geschreven staat,
en vaak zal men juist daarin den ernst van
dit werk voelen en den naar binnen schou
wenden, waarheden zoekenden geest van de
schrijfster waardeeren.
Van deze verhalen komt, in het eene meer,
in het andere minder, die quintessens aan de
oppervlakte. Tot de eenvoudigste behoort voor
mijn gevoel dat prachtige vertelsel dat „Het
Aquarium" heet, met die sober-aantrekkelijke
beelding van het raadsel dat in ieder men-
schenlot is. Raadselachtiger maar boeiender
nog wordt dat gesuggereerd in „De Vampier"
en zoo heeft elk verhaal die eigenaardige sfeer,
die als een ijlheid is rondom het technisch
prachtig vaste bouwsel der taal. „Uitgestelde
vlucht" is een boekje waarmee men littera
tuurvrienden met Sinterklaas een genoegen
kan doen.
Senta Meloni zal een veel breedere schare
kunnen bevredigen. Josine Reuling :zag met
een dosis Hollandschen humor voor haar
geestesoog de figuur eener zonderlinge Ber-
lijnsche zangpaedadoge en kamerverhuurster,
die in de eerste jaren van het Hitler-bewind
bovendien nog in politieke verwikkeling ge
raakt, voor haar te rappe praatzucht van com
munistische sympathieën verdacht.^wordt en
in het gevang geraakt. Een en ander, om
kleed met bijkomstigheden en verlevendigd
met nevenfiguren, levert een amusant verhaal
van een buitenkant der dingen zooals de
schrijfster zich die gedacht heeft. Een kunst
vorm heeft zij aan dat verhaal niet willen ge
ven en wij willen Meloni dan ook niet als
kunstwerk beoordeelen, doch het waardeeren
om den levendigen, vaak grappigen dialoog
dien Josine Reuling voor haar personen be
denkt en de even grappige situaties, waarin zij
ze plaatst. Zonder daar bijzonderen nadruk
op te leggen laat zij ze soms aardige dingen
zeggen, die dieper gaan dan bedoeld werd en
ontstaat een verhaal dat wel geen „littérature
pure" is, maar toch wel een beetje van de fa
milie. Alleen komt het mij voor van Josine
Reuling wel eens belangrijker werk gelezen te
hebben.
E. Eewijck. De Klimmers. Amster
dam. Andries Blitz.
Kunstzij, roman van meiden en kerels" en
„Momenteel zonder", indertijd ook in ons blad
besproken, worden thans gevolgd door De
Klimmers, waarmee de vlugge knapen bedoeld
zijn, die bij den bouw van fabrieksschoorstee-
nen en andere hooge gevaarten met natuurlijk
gemak of met „lef" de halsbrekende toeren
verrichten die bij dat bedrijf te pas komen.
Jonge boeren en fabrieksarbeiders die zonder
werk geraken komen bij een nieuwbouw in de
kleine stad aan den arbeid en onder hen zijn
er eenigen die even rappe klimmers zijn als
de specialisten-Rotterdammers in dat vak,
door den aannemer daarvoor meegebracht.
Een aardige jonge kerel komt daarbij te vallen
en sterft, juist als voor hem na lang tobben
en wachten een vrouw het geluk zal brengen.
Van Eewijck weten wij nu wel dat hij niet tot
de auteurs behoort, die ons diets willen maken
dat de wereld een pretje is. De pretjes die hij
beschrijft hebben bijna steeds een troosteloos
kantje en de levensernst, die bij hem wel heel
echt zal zijn, slaat bij schildering van geluk
kiger momenten bijna over in een sentimenta
liteit, die ten opzichte der door hem geteeken-
de figuren wel eens onwaarschijnlijk kan aan
doen. Overigens is hij een uiterst knap com
positeur. Een verhaal als De Klimmers geeft
in flitsen en tafereelen, in het tempo van een
film, leven en bedrijf van den arbeiders- en
boerenstand in en rondom de kleine stad. Het
doet dat prachtig en boeiend. Zijn compositie
berust niet op samenhang en evenwicht, maar
op de verrassende werking van afbreken en
overstappen met, als bij de film, nu en dan
een „inzet" van een belangrijk momënt.
Dat geeft aan het werk tegelijkertijd iets
onrustigs en iets pakkends en het laatste is
voor de bedoeling van den schrijver het voor
naamste. Deze ziet het leven van zijn land en
zijn menschen met een rauwen waarheidszin,
die niet aan zijn kunstenaarschap in den weg
staat doch een lichte tempering zou kunnen
verdragen, waardoor het werk niet uitsluitend
kost voor meer gevorderden in levenswijsheid
zou behoeven te zijn.
J. H. DE BOIS.
IJSHOCKEY.
H.H.IJ.C.—U.P.A. (ANTWERPEN)
16—2.
Woendagavond behaalde H.H.IJ.C. op de
Haagsche Kunstijsbaan een groote overwin
ning op U. P. A. uit Antwerpen. De uitslagen
der drie speeltijden waren 4—0, 5—1 en 7—1,
zoodat het resultaat 16—2 voor de Hagenaars
werd.
