IJmuider Courant Gezinsarbeid van huishoudelijken aard wordt bevorderd Het mes sneed twee menschenlevens af DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Oud en Nieuw. De omzet in den Rijksvisch- afslag bedroeg f 7.463.071 .- Drama's in den Oudejaarsnacht Caféruzie met noodlottige gevolgen. REIGER" WEER OP HET NEST TERUG. Alle opvarenden zeer voldaan. 24e JAARGANG No. 52 Uitgave Louren* Cosier. Maatschappij voor Courant Uitgaven en 4lgem. Drukkerij N. V. Groote Houtstraat 93, Haarlem, Tel. 10724. Bureau IJmuider Courant: Kennemerlaan 42, IJmuiden, Telefoon 5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties, opgegeven voor dit blad, worden kosteloos opgenomen in de Kennetner Courant. Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM MAANDAG 2 JANUARI 1939 Abonnementen per week f0.l2'/2. per maund f0.52,/2, per 3 maanden f 1.55, franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex. Adverlentiën: 1-5 regels f0.6l>, elke regel meer 0.12. Bij abonnementen belangrijke korting. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels f 0.25, elke regel meer f0.10. Wij hebben afscheid genomen van een ver ward. een chaotisch jaar en we staan aan het begin van een nieuw, dat ik hoopvol tege moet zie. Het is altijd gevaarlijk te pogen te raden, wat de historieschrijver der toekomst van een bepaald tijdvak zal zeggen. Hij zal er immers een veel rustiger, onbevangener kijk op heb ben dan wij. Ons uitzicht wordt belemmerd door de wilde warreling der gebeurtenissen om ons heen, waarin vaak, geenerlei vaste lijn, laat staan een uitweg te bespeuren valt. Onze oude uitweg, versterking van den Volkenbond als kern van internationaal recht, is boven dien juist in 1938 in den maalstroom ver zwolgen. Want politiek gesproken is de Vol kenbond dood. De gedachten, indertijd in hem belichaamd maar niet verwezenlijkt, leven evenwel nog steeds. Beter dan ik of eenig ander tijdgenoot zal de historieschrijver mettertijd kunnen vaststellen of. dat nobele streven, dat de sa menwerking van alle volken behoeft, in het chaotische jaar 1938 verzwakt is. De eertijds door pacten, covenanten, accoorden zoo klaar afgebakende weg heeft te veel kuilen, teveel hindernissen geboden. Nooit wilden allen hem volgen. Degenen die hem heetten te volgen deden dat vaak slecht. Nu is zelfs zijn tracé in de wildernis verloren gegaan. Maar loopt nog niet ergens, door die wildernis héén, door alle volken heen, die weg en zijn er niet zeer vele vastberaden menschen, die voorgoed besloten zijn hem te blijven zoeken en volgen, gereed tot volharding, bereid tot wachten? Daar ben ik van overtuigd. En wat doet het ertoe of hun weg in de toekomst Volkenbond zal hee- ten of een anderen naam dragen? „What is in a name?" vroeg Shakespeare. Ik zou een tweede poging willen doen om tot het hoogere inzicht van den toekomstigen geschiedschrijver te naderen. Ik meen name lijk dat hij zal erkennen, dat het jaar 1938 voor het eerst in de wereldgeschiedenis, en dat temidden van tot het uiterste toegespitste tegenstellingen, een algemeenen oorlogs- afkeer bij de volken toonde en bovendien een ontzaglijke spankracht. Wie zou, als hij te voren had kunnen weten welke crises 1938 zou opleveren, ooit hebben durven vermoe den dat zélfs in zulke omstandigheden de uit barsting nog zou worden voorkomen? Dit zijn alle overwegingen die hoop voor de toekomst geven. Ik geloof bovendien dat ten aanzien van sommige gebeurtenissen velen te weinig realiteitsbesef hebben getoond. Men kon niet tegelijkertijd erkennen dat het Ver drag van Versailles nog steeds onmogelijke toestanden had nagelaten en niettemin wenschen dat de status quo gehandhaafd bleef. Helaas heeft het lange uitstel der op lossingen tot nieuwe verkeerdheden geleid en hebben allerlei onschuldige menschen treu rige gevolgen van de Centraal-Europeesche ontwikkeling te verduren gekregen. Daarbij kwam later afschuwelijke Joden-pogrom in Duitschland. En er volgde een in zijn afme tingen volkomen onvoorziene onderneming van Italië tegen Frankrijk, die in haar uitingen zoo zonderling en verward is dat zij wel als een bijzondere vergrooting van den politieken chaos mag gelden. Op de toenemende autarkie en de steeds stijgende last die de groeiende bewapening op de ruggen der zuchtende naties legt, maakte in het afgeloopen jaar eigenlijk alleen het Britsch-Amerikaansche handelsverdrag een eenzame uitzondering. De „geest van Oslo" vervloog, of vloog naar het geestenrijk om zich daar bij zijn collega-van-Locarno, ver van het aardsche gewemel, te voegen. In ons eigen land opende de Tariefmachtigingswet de ge legenheid tot protectie als nooit tevoren. En in de geheele wereld werd het internationale handelsverkeer belemmerd en werd de onder nemingsgeest gefnuikt door de vervloekte ach terdocht en het ellendige wantrouwen die wij voor internationale toenadering in de plaats hebben gekregen. Laten dat de menschen nu eens overdenken, die indertijd, toen de kan sen zooveel beter waren, door hun eeuwig scepticisme en hun goedkoopen spot zooveel tot mislukking hebben bijgedragen. Want de mislukking van zoovele conferenties was het gevolg van gebrek aan geloof, aan durf, aan wil in de volken zelf. De Volkenbond is nu uitgeschakeld. Zijn die menschen nu tevre den? Vinden zij de wereld nu beter? De politieke en economische internationale ontwrichting hebben het gevolg gehad dat in den toestand der werkloozen in zoovele landen geen verbetering is ingetreden. Men had be tere verwachtingen toen 1938 begon. Het liet zich in politieken zoowel als economischen zin nogal hoopvol aanzien. Het baat niet te pogen te ontkennen, dat het diepe teleurstellingen heeft gebracht. In enkele landen waren er meevallers. De Duitsche regeering zal althans over het slagen van haar buitenlandsch politiek en diploma tiek beleid wel zeer tevreden zijn. De Italiaan- sche, die eigenlijk alleen maar veeren moest laten, daarentegen niet. Frankrijk beleefde een stormachtig jaar dat eindigde met een merkwaardig economisch herstel onder de leiding van Daladier, die zich bij zijn wonder lijke ervaringen af en toe wel moet afgevraagd hebben of hij waakte of droomde. De waarde bepaling van dezen verrassenden minister president moet zeker geheel aan de toekomst worden overgelaten. Is hij een genie of heeft hij slechts tijdelijk een wonderbaarlijk-geluk- kige hand gehad in het manoeuvreeren met het scheepsroer van den Staat? In het algemeen schijnt de toestand in ons land in 1938 niet werkelijk verslechterd te zijn. Maar verbeterd is hij in materiëelen zin evenmin. Wel bracht dit jaar ons groote na tionale vreugde, bij de geboorte van prinses Beatrix en later bij het regeeringsjubileum van H.M. de Koningin, dat aanleiding gaf tot de uiting van groote, gerechtvaardigde dank baarheid. Tot die dankbaarheid heeft de groo te meerderheid van het Nederlandsche volk, die er in materiëelen en maatschappelijken zin nog steeds beter aan toe is dan de bevol king van verreweg de meeste landen van Europa, ook in eigen kring alle reden. En als wij overdenken welke ontstellende schokken de wereld in 1938 ondervonden heeft, mogen wij ons allen wel verheugen dat dit kleine Nederland- zichzelf heeft kunnen blijven en weer gespaard is gebleven. Niet alleen dit kleine land, maar ook de groote overzeesche gewesten die ertoe behooren. Er is dus veel reden tot dankbaarheid en er is ook weer reden tot hoop. Laat u niet mis leiden door redeneeringen van onheilsprofe ten. Niemand is in staat den loop der inter nationale zaken langs den weg der mensche- lijke logica te voorspellen. Dat wordt jaar in, jaar uit telkens weer bewezen. Onlangs nog heb ik er uw aandacht op gevestigd dat het nieuws, de verwarrende veelheid der dagelij k- sche gebeurtenissen, slechts een vaag en vaak verwrongen beeld van de werkelijke ontwik keling kan geven en dat velerlei stroomingen ten goede werken, welker aanwezigheid wij niet steeds beseffen en welker kracht velen licht onderschatten. En daar is een Hoogere Macht die ons wel en wee beheerscht. R. P. MINISTER CUMMINGS THANS AFGETREDEN. De Amerikaansche minister van justitie, Cummings, heeft per 2 Januari zijn ontslag ingediend. Marine bestelt twintig motor- torpedobooten. Het ministerie van Defensie heeft een con tract afgesloten voor twintig motor-torpedoboo ten, welke ontworpen zijn door Hubert Scott- Paine. De eerste boot zal door de British Power boat Company Ltd. in Engeland worden ge bouwd, de volgende door de N.V. Werf Gusto, v.h. firma A. F. Smulders te Schiedam, welke daartoe een licentie van de Engelsche maat schappij heeft verkregen. De motor-torpedobooten zullen dienst doen in de Noordzee en in Nederlandsch-Indië. Zij zijn van een geheel nieuw type. De booten worden ca. 23 Meter lang en wor den bewapend met torpedobuizen van 45 c.M. kaliber, twee luchtafweermitrailleurs en diepte bommen. Ruim f 113.000 dan in 1937. minder IJMUIDEN Maandag. De omzet in den Rijksvischafslag in het af geloopen jaar, dien wij in ons eenige dagen voor den laatsten dag des jaars geschreven overzicht op 7.415.000 schatte, is tenslotte, door den ruimen aanvoer der laatste dagen toch nog meegevallen. Dank zij dezen ruimen aanvoer kon een eindcijfer wordt bereikt van 7.400.071, tegen 7.576.438 in 1937 zoodat 1938 ruim 113.000 bij 1937 ten achter ibleëf. De omzet in December bedroeg 867.1 tegen 782.646 in December, zoodat in de laatste maand nog ruim 85.000 van den achterstand werd ingehaald. Van verdiensten wordt niets meer afgetrokken voor steun De minister van Sociale Zaken heeft per circulaire aan de gemeentebesturen medegedeeld, dat hij er zijn goedkeuring aan heeft gehecht, dat alle verdiensten door gezinsleden van onder steunden en tewerkgestelden, verkregen met het. verrichten van gezinsarbeid van huishoudelijken aard, bij de vaststelling van den steun en de plaatsing in de werkverschaffing geheel buiten beschouwing worden gelaten. Voor deze verdiensten behoeft derhalve in den vervolge geenerlei aftrek meer plaats te hebben. Deze maatregel is genomen, teneinde het verrichten van gezins arbeid van huishoudelijken aard der Nederlandsche meisjes zooveel mogelijk te bevorderen. Twist uit minnenijd. Achttienjarige doodelijk getroffen. In den Oudejaarsnacht hebben zich twee drama's afgespeeld, waarbij het mes een hoofdrol speelde en aan twee menschenlevens een einde maakte. Het eene darma gebeurde in de Friesche ge meente Oosternijkerk, waar de achttienjarige landarbeider J. van der Ploeg bij een twist zijn dorpsgenoot P. C. de Boer, die even oud was, met een zakmes een achttal steken in het bovenlichaam toebracht. Het slachoffer werd in hoogst zorgwekkenden toestand opgenomen en is tijdens het vervoer naar het ziekenhuis te Leeuwarden aan zijn verwondingen bezwe ken. De steekpartij speelde zich omstreeks kwart voor twaalf op straat af, toen verscheidene inwoners van het plaatsje in afwachting van de jaarswisseling buiten een praatje stonden te maken. Tusschen de twee genoemde jonge lieden ontstond een hoogloopende ruzie, waar schijnlijk uit minnenijd over een zestienjarig meisje. Het schijnt, dat van der Ploeg uit zelfverdediging" gehandeld heeft, toen de ander hem bij den keel zou hebben gegrepen. Des nachts is de dader van zijn bed gelicht en na verhoor door den veldwachter en burgemeester Sytsma van Oostdongeradeel, tot welke ge meente Oosternijkerk behoort, ingesloten in de marechausseekazerne te Dokkum. De Boer was de zoon van een vrachtrijder. Door het gebeurde werd de vredige Oude jaarsavondstemming in het dorp op wreede wijze verstoord. Het andere drama speelde zich af in Hel mond. Daar ontstond een vechtpartij tusschen twee inwoners van die gemeente, waarbij de 31-jarige A. V. door zijn tegenstander, den 45-jarigen G. S. met een mes in den buik werd gestoken, tengevolge waarvan de ongelukkige in het ziekenhuis is overleden. Zaterdag, in den vooravond, troffen de beide mannen elkaar in een café aan de Wolfstraat. Zij waren niet „drankvrij" en al spoedig kre gen de lieden oneenigheid. De vrouw van den kastelein wist de twist te sussen, waarop S. zich na eenigen tijd verwijderde. Kort na twaalf uur evenwel, nadat het café gesloten was, kwam S. aan de achterzijde van het café de keuken binnen, waar V. met den caféhouder en diens echtgenoote aan de koffie zat. Opnieuw laaide de ruzie op. V. verzocht den ander de zaak buiten af te wikkelen. Daar zou V. zijn tegenstander eenige kaakslagen hebben gegeven, waarop S. zijn mes trok en in het wilde weg V. enkele steken toebracht. V. zakte hevig bloedend in elkaar. Inmiddels was de caféhouder komen toesnellen. Deze droeg den gewonde het café binnen en waar schuwde een geneesheer en de politie. Het slachtoffer werd naar het Sint Antonius- gasthuis vervoerd, waar men operatief ingreep, hetgeen evenwel niet meer mocht baten. De man is in den loop van Zondagmiddag over leden. De dader kon kort na het gebeurde gearres teerd worden. De verslagene was ongehuwd en werkzaam in Duitschland. Op het laatste traject nog eenige vertraging. Hartelijke ontvangst. Het K. L. M. vliegtuig „Reiger" is Zaterdag middag te 16.49 uur van zijn extra vlucht naar Zuid-Afrika ter gelegenheid van den lOOsten herdenkingsdag van „De Groote Trek" in ons land teruggekeerd en op Schiphol geland. Reeds vroeg in den middag verzamelden zich vele belangstellenden op het Amsterdam- sche vliegveld, waar men deze bijzondere drukte had voorzien en maatregelen had ge nomen. Aanvankelijk was gerekend, dat de „Reiger" om half drie op Schiphol zou zijn, doch een verlaat vertrek uit Marseille en een hevige tegenwind boven Frankrijk, welke nog een landing op Haaren bij Brussel noodzakelijk maakte., waren oorzaak dat het toestel pas om 16.49 op Schiphol landde. Een der eersten, die uit het toestel stapte was jhr. Beelaerts van Blokland, die als offi- cieele vertegenwoordiger van de Nederland sche regeering de reis naar Z. Afrika had mee gemaakt. Hij werd het eerst begroet door den minister-president dr. H. Colijn en vervolgens door de overige autoriteiten .en den heer Plesman. Zonder het douanelokaal te behoe ven te passeéren begaven de passagiers en de leden der bemanning zich in gezelschap van hun verwanten naar het restaurant van de wachtkamer. Begroeting door dr. H. Colijn. Daar heeft de president van den minister raad een kort begroetingswoord gesproken. Hij begroette in de eerste plaats den vice-presi dent van den Raad van State, jhr. mr. Beelaerts van Blokland, die namens de Neder landsche regeering een „message of goodwill" aan het stamverwante volk van Z. Afrika heeft gebracht. Steeds bestaat er in Nederland een diepe belangstelling voor dit volk, dat in Nederland zijn stamland heeft. De wijze, waarop jhr. Beelaerts van Blokland zijn op dracht vervuld heeft, is boven alle lof verhe ven. Dr. Colijn sprak ook woorden van waar deering voor mevr. Beelaerts van Blokland, die wel is waar de reis niet heeft meegemaakt, maar haar in spanning heeft gevolgd. Wanneer in ons land van vlagvertoon wordt gesproken denkt men allereerst aan de Ma rine. Ook de K. L. M. echter zorgt voor vlag vertoon door de lucht, dank zij het prachtige werk der piloten en der overige leden van de bemanning. Spr. dankt hiervoor de K. L. M. en de geheele bemanning, alsmede de familie leden van de laatsten. Spr. wil ook een woord van dank richten tot de passagiers, die „en ik ga nu iets zeggen, dat typisch Hollandsch is. maar ik ben een echte Hollander" voegde de minister-president hier onder applaus aan toe het mogelijk hebben gemaakt, dat deze reis niets gekost heeft (vroolijkheid). Dr. Colijn eindigde met de beste wenschen voor de K. L. M. Antwoord van Jhr. Beelaerts van Blokland. Jhr. Beelaerts van Blokland verklaarde, dat het een zeer bijzondere reis was en spr. was dankbaar voor alles wat hij in de afgeloopen weken heeft meegemaakt. Daar was in de eerste plaats het eeuwfeest van „De Groote Trek", dat in alle deelen van Z.-Afrika met geestdrift is herdacht en waarvan het hoog tepunt was de hoeksteenlegging van het na tionaal gedenkteeken te Pretoria op Din- gaansdag 16 December j.l. Ruim 100.000 man nen en vrouwen uit alle deelen van de Unie hebben hieraan deelgenomen. Spr. was vooral getroffen door de ernstige wijze, waarop deze plechtigheid geschiedde. „Een volk, dat zoo zijn nationale gedenkdagen viert, zonder draaimolens en dergelijke vermakelijkheden, kan vol vertrouwen de toekomst tegemoet gaan", ("applaus). Met groote dankbaarheid nam men in Z. Afrika kennis van de belangstelling van het Nederlandsche volk en de passagiers van de „Reiger" hebben dan ook een warme ont vangst gekregen. Mij had groote waardeering voor de Nederlandsche belangstelling die in Z.-Afrika volle weerklank vond. Men had daar sympathie voor ons volk en vereering voor het Huis van Oranje. De reis was in alle opzichten voorspoedig geweest en de bemanning van de „Reiger" had zonder uitzondering alles gedaan om de reis tot een succes te maken, waarvoor spr. haar dankte. En hij eindigde met de woorden: „Ik wensch u allen een gezegenden Oudejaars avond". Tenslotte kwam gezagvoerder Scholte nog even voor de microfoon om te verklaren, dat de reis voorspoedig was verloopen en dat alle leden der bemanning verrast waren door de hartelijke ontvangst hier op Schiphol. Het was bijna als in Johannesburg. Scholte wendde zich tot de aanwezige Z.-Afrikaansche stu denten, die momenteel in ons land vertoeven en sprak de hoop uit, dat zij even goede her inneringen zouden bewaren aan Nederland als de opvarenden van de „Reiger" dat deden aan Z. Afrika, dat zij zes dagen geleden in vollen zonneschijn hadden verlaten. Onderhoud met' gezagvoerder Scholte. Wij hadden nog gelegenheid tot een kort gesprek met gezagvoerder Scholte, die reeds eenmaal in 1929 Z. Afrika bezocht toen hij te zamen met Geyssendorfer als piloot in parti culieren dienst was van den Amerikaanschen millionair Van Lear Black. Zelfs uit de lucht kan men zien zoo vertelde hij ons hoe veel er in dien betrekkelijk korten tijd ver anderd is. Men ziet nieuwe huizen, dorpen en wegen. Ook de luchtroute is uitmuntend ge outilleerd en op het traject bevinden zich ze ker 300 vliegvelden, terwijl er in 1929 circa 40 waren. De hotels langs de geheele route waren van uitstekende kwaliteit en hebben er toe bijge dragen, dat de passagiers en de leden der be manning de avonden op de aangenaamste wij ze hebben doorgebracht. De hooge vertegen woordiger van 's lands regeering aan boord, jhr. Beelaerts van Blokland, bleek ondanks po sitie en leeftijd een der prettigste en meest sportieve passagiers, die zelfs te Broken Hill, toen slechts enkele opvarenden gelegenheid kregen een bezoek te brengen aan een koper mijn, er prijs op stelde in de mijn af te dalen met gummipak en bijbehoorende uitrusting. Het was de eerste maal dat men in Z. Afri ka een Douglas D. C. 3 machine zag. Vooral de luchtvaartdeskundigen waren vol bewondering voor het fraaie toestel en Scholte en Viruly hadden verscheidene rondvluchten ermee ge maakt. Vele vooraanstaande persoonlijkheden had den zich uitgelaten, dat zij het ten zeerste zouden toejuichen, wanneer ook de Neder landsche Luchtvaartmaatschappij aan de luchtvel-binding tusschen Z. Afrika en Europa zou gaan deelnemen. Prof. dr. Roland Holst, die Zaterdag te Bloemendaal is overleden Duitsche vluchtelingen naar Hoorn. Naar wij van bevoegde zijde vernemen, zal e.en gedeelte van de voormalige "rijkswerkinrich ting te Hoorn worden bestemd voor de onder brenging van een aantal Duitsche vluchtelin gen. In verband hiermede zal aan enkele ver- eenigingen die localiteiten van de inrichting in huur hebben, op korten termijn het contract worden opgezegd. Met. den rijksgebouwendienst zijn onderhan delingen aangeknoopt nopens het treffen van voorzieningen ten einde het verblijf aan rede lijke eischen van huisvesting te doen beant woorden. Engelsche vlieger te Moskou veroordeeld. Wegens onwettige betreding van Russisch gebied. De Engelsche vlieger Grover, die op 13 No vember j.l. een avontuurlijke solovlucht heeffc ondernomen van Stockholm naar Moskou, om zijn Russische vrouw naar Engeland te bren gen, Ls schuldig bevonden aan de onwettige betreding van Russisch grondgebied en te Moskou veroordeeld tot een boete van 1500 roebels, de inbeslagneming van zijn vliegtuig en de uitzetting uit Rusland gedurende 5 jaren. Palestina sloot een bloedig jaar af. Circa 2000 dooden vielen bij dc onlusten. Volgens niet officieele schattingen zijn in 1938 in Palestina 1.997 personen gedood en 1.720 gewond. Er zijn 70 Britten gedood en 234 gewond. 292 Joden gedood en 649 gewond, terwijl de overige slachtoffers Arabieren wa ren. Hiervan wordt een groot deel gevormd door opstandelingen, die in gevechten met militairen en politie zijn gevallen. Praag spreekt geruchten betreffende Skoda tegen. Geheele kapitaal thans in Tsjecho- Slowaaksch bezit. Bevoegde Tsjecho Slowaaksche krin gen hebben Reuter gemachtigd, de geruchten, volgens welke de Skoda- wapenfabrieken door Krupp zouden worden overgenomen, tegen te spreken. De Skoda fabrieken hebben, naar Havas nog meldt, verklaard, dat de op 29 December medegedeelde transactie alleen beteekent, dat de Fransche deelneming in de Skoda fabrieken is komen te vervallen door de overdracht van de in het bezit van Schneider-Creusot zijnde aan deelen aan de Anglo-Tsjecho Slowaaksche en Praagsche Credietbank. die een Tsjechi sche bank is. Het geheele kapitaal van de Skoda fabrieken is das thans geheel in Tsjecho-Slowaaksche handen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1939 | | pagina 1