IJmuider Courant
J
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Hollandsclie
Dienstboden.
Productieregeling.
DAAR WAAR MIJN SARiE WOON'
Daladier in Frankrijk terug.
Drie tankbooten
Heeft de Mammoet op
de Veluwe geleefd?
B.enW. van Amsterdam
antwoorden:
24e JAARGANG No. 58
Uitgave Lourens Coster. Maatschappij
voor Courant Uitgaven en Algem.
Drukkerij N. V. Groote Houtstraat 93,
Haarlem, TeL 10724. Bureau IJmuider
Courant: Kennemerlaan 42, IJmuiden,
Telefoon 5301, Postgiro 310791. Alle
Advertenties, opgegeven voor dit blad,
worden kosteloos opgenomen in de
Kennemer Courant.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
MAANDAG 9 JANUAR11939
Abonnementen per week f 0.12'/> per
maand f0.52'/2. per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nummers 3 cent per ex. Adverfentiëm
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12,
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regels f 0.25, elke regel meer fO.10.
De verwachte uittocht van een groot aantal
Duitsche dienstboden en het dientengevolge
dreigende tekort hebben mij onlangs aanlei
ding gegeven eenige opmerkingen op deze
plaats te maken en een paar vragen te oppe
ren. Dit leidde tot ingezonden stukken en an
dere correspondentie. Bij de lezing daarvan
viel mij wel op hoe moeilijk het is de zaak in
haar geheel te overzien. Velen zijn kennelijk
geneigd haar persoonlijke ondervindingen als
algemeene verschijnselen te beschouwen. Dat
is natuurlijk onjuist. Als iemands ervaringen
hetzij zij de dienstbode of „de mevrouw" is
in eenige richting onaangenaam zijn wil dat
nog niet zeggen dat ieders ondervindingen dat
zijn. En evenmin is dat met goede ervaringen
het geval. Ook aanvulling met de gelijkluiden
de meening van een of twee anderen geeft nog
geen algemeenen indruk. Zooveel hoofden,
zooveel zinnen. Ik heb al erkend dat een man
zich wel heel voorzichtig op dit gebied moet
uitlaten, vanwege zijn onbevoegdheid. Maar in
het algemeen is zeker niet te ontkennen dat
nu eenmaal sommige menschen het a priori
goed met elkaar kunnen vinden en anderen,
eveneens a priori, niet. En dat in duizenden
gevallen van dagelij ksche samenwerking tus-
schen twee vrouwen, de eene als werkgeefster,
de andere als werkneemster, alle varianten
mogelijk zijn. Zooveel varianten, dat er zelfs
geen twee precies gelijk kunnen zijn.
Onder de niet als ingezonden stuk bedoelde
brieven, die ik ontving, is er een die blijk geeft
van een zoo algemeene kennis van het on
derwerp en een zoo rustig, objectief oordeel,
dat ik daaruit nog gaarne een paar punten
citeeren wil. De statistiek laat ons op dit ter
rein wel in den steek, maar een kennelijk op
veelzijdige ondervinding gegrondveste, onpar
tijdige meening kan helpen.
In dien brief wordt £an opgemerkt dat „het
zich te voornaam voelen om te dienen" in
derdaad als één der factoren let wel: één
der factoren beschouwd dient te worden die
tot het Hollandsche dienstboden-tekort heb
ben geleid. Maar daar worden als oorzaken
bij opgegeven: dat vele arbeiders hun kinde
ren liefst zien opklimmen langs de intellec-
tueele ladder, al is het „maar het laddertje
van het kantoor", dat er een drang is tot be
vrijding van het louter zwoegen der voor
ouders, dat niet toeliet den geestelijken boven
bouw op te trekken, waarop elk mensch recht
heeft. De brief merkt hierbij op: „De ver
heerlijking van het intellect zal dezen boven
bouw niet verschaffen, daar menschen met
inzicht wel weten dat hiervoor meer komt kij
ken, bijvoorbeeld de ontwikkeling van het ka
rakter".
Een dergelijke strooming kan den Duit-
schers niet voorbij zijn gegaan. Maar het on
persoonlijke in den Duitscher neigt hem ertoe
allereerst aandacht te schenken aan de supe
rioriteit van zijn Duitschland waarbij hij (of
zij) in wezen eigen voornaamheid naar voren
brengt. Dit maakt het dienen voor de Duit
sche meisjes gemakkelijker.
U ziet dat hier geen oppervlakkige be
schouwing wordt gegeven. Ook wordt de aan
dacht gevestigd op de belangrijkheid van
booger loon meer vrijen tijd en geregelder ar
beidstijd op fabrieken en ateliers waarbij dan
de kost- en inwonings-kwestie wel wat buiten
beschouwing blijft. Maar de geregelde arbeids
tijd is van veel belang.
Dat de Hollandsche huisvrouw vaak zonder
zakelijke reden aan een Duitsche dienstbode
de voorkeur geeft wordt in dezen brief toege
schreven aan de gewoonte het vreemde hooger
te schatten dan het eigene maar ook aan de
grooter gedweeheid van de Duitsche meisjes.
De Hollandsche huisvrouw ontmoet, zegt de
brief, liefst heelemaal geen weerstand, de
Hollandsche dienstbode evenmin, zij bezitten
in wezen dezelfde „grondeigenschappen" en
daarom is het moeilijker dan de samenwerking
Hollandsch-Duitsch. Het Hollandsche indivi
dualisme is een factor van belang.
Ook wordt nog opgemerkt dat de Holland
sche huisvrouw in zekeren zin heeft geprofi
teerd van bestaanden nood in Duitschland,
want de Duitsche meisjes zijn niet voor haar
plezier zoo ver van huis gegaan.
Deze opmerkingen zijn m i. de overdenking
wel waard en daarom heb ik ze hier weerge
geven, bij wijze van nuttige bijdrage tot de
beschouwing van het onderwerp. R. P.
Vom Rath Sr. gehoord in de
zaak-Grynszpan.
Tijdens het onderzoek in de moordzaak
Grynszpan is de vader van den vermoorden
Duitschen legatieraad, Ernst vom Rath, de
Regierungsrat b.d. Vom Rath, als civiele partij
en getuige gehoord, aldus meldt het D.N.B. uit1
Parijs. De heer Vom Rath was vergezeld van
zijn Franschen advocaat, Maurice Gargon, en
van een zoon.
Hij schilderde het leven van het slachtoffer
en verklaarde er waarde aan te hechten vast
te stellen, dat zijn zoon aanhanger was van
de nationaal-socialistische beweging. Hij was
partijlid sinds 1932, dus voordat de beweging
aan de regeering kwam. De zaak van nationaal
socialisme was hij geheel toegedaan. In poli
tiek opzicht, aldus de heer Vom Rath, was ik
het met mijn zoon volkomen eens. Het heeft
mij gegriefd in sommige bladen te lezen, dat
ik moeilijkheden met mijn regeering en tij
dens de begrafenis een meeningsverschil met
den Führer gehad zou hebben. Ik sta er op
te verklaren, dat dit alles leugens zijn. Het
gerucht, dat ik in een concentratiekamp zou
z!Jn opgesloten, wordt door mijn aanwezig
heid alhier voldoende weerlegd.
(In Duitschland is verordend dat
de ki-ppen haar eierproductie moe
ten opvoeren tot minstens 140 per
jaar.)
Op het punt: organiseeren,
Kan de Duitscher veel presteeren,
Dat is reeds sinds langen tijd,
Algemeen erkend als feit,
Maar toch kon het ons verbazen,
Toen we dezer dagen lazen,
Dat de kip was aangezegd:
Zorg dat je wat vlotter legt.
't Is geen tijd voor kippenkuren,
Zeggen onze oosterburen,
Leg op grooter eierschaal,
Honderdveertig is 't totaal,
Dat een kip moet produceeren,
Om zichzelf te respecteeren,
Wees er als de kippen bij,
Tok, tok, tok, alweer een ei.
Er is nu genoeg gekakeld,
Jullie wordt gelijkgeschakeld,
Honderdveertig in het jaar,
Denk eraan en leg ernaar
'k Weet niet of men daarenboven,
Nog een prijsje uit zal loven,
Voor de kip, die bij elkaar
't Meeste produceert per jaar.
Men zou haar het best bedenken,
Door een legpenning te schenken,
Op haar kippenborst gespeld,
Die het feit met eer vermeldt.
Stellig zullen zij die falen
Het geleg-gelag betalen,
Zeker eindigt deze groep
Smaadlijk in de (kippen)soep.
ZWITSERSCH VERKEERS
VLIEGTUIG TEGEN HEUVEL TE
PLETTER GEVLOGEN.
Vijf der inzittenden gedood.
ACHT GEWONDEN.
SENLIS, 7 Januari. Omstreeks
vijf uur in den middag zagen de be
woners van het dorp La Chapelle en
Serval een toestel van de „Swiss Air"
betrekkelijk laag vliegen. Het scheen,
dat de motoren niet in orde waren.
Plotseling stortte het toestel omlaag
en sloeg te piettor tegen een heuvel
tussch La Ohappelle en Serval en Sur-
villiers.
In het toestel zaten de piloot, de
radiotelegrafist, de stewardess en
veertien passagiers. De vlieger, de -ra
diotelegrafist en een passagier werden
op slag gedood, tien inzittenden wer
den gewond. De stewardes en een Pool-
sche dame zijn later in het ziekenhuis
overleden. (Havas).
Hulde voor den „Italiaan
Napoleon''.
Plan voor het oprichten van een
standbeeld te Rome.
De „Daily Telegraph" verneemt uit Rome,
dat het thans in Italië mode is, Napoleon Bo
naparte als een landgenoot op te eischen en
zijn overwinningen toe te schrijven aan de
overmacht en moed der Italianen in zijn
legers.
Augustus Tuccimei, een invloedrijke burger
van Rome stelt voor een standbeeld voor
Napoleon op te richten op een der pleinen als
bewijs, dat hij Italiaan was.
Tuccimei verklaart, dat het aantal Italiaan-
sche soldaten, dat in ieder en slag meestreed
en iedere overwinning van Napoleon bevocht,
moet worden vermeld aan den voet van het
monument, met een of ander gezegde van
Napoleon, waarin hij den moed der Italiaan-
sche soldaten prees.
Napoleon werd op 15 Augustus 1769 te
Ajaocio op Corsica geboren, d.i. een jaar na
de vereeniging van het eiland met Frankrijk.
Zijn familie was sedert de eerste eeuw op het
eiland gevestigd.
DRIEKONINGENFEEST OP HET SLOT ASSUMBURG. Door den Haarlemschen
Trekkersbond was op het slot Assumburg te Heemskerk in het afgeloopen week
einde een Driekoningenfeest georganiseerd. Tijdens het voorlezen van de
„troonrede".
Hartelijke verwelkoming in
zijn geboorteplaats Orange.
Zondagmorgen arriveerde de premier
te Parijs.
De Fransche minister-president Da
ladier is Zaterdagmorgen op Fran
schen bodem teruggekeerd.
De kruiser „Foch" kwam later dan
verwacht werd te Toulon aan, daar het
oorlogsschip met den „mistral" te
kampen had gehad.
Daladier begaf zich onmiddellijk na zijn
aankomst naar zijn geboorteplaats Orange.
Deze stad was geheel in feeststemming. Van
de omliggende plaatserv waren de bewoners
daarheen gekomen om Daladier toe te jui
chen. Van alle gevels woei de Fransche vlag.
Bij zijn aankomst werd de premier feestelijk
verwelkomd door den burgemeester, den ge
meenteraad en de parlementsleden van de
streek. Een militair detachement bracht
eerbewijzen. Door een dichte geestdriftige
menigte begaf Daladier zich naar het oor-
logsgedenkteeken. Hij werd luide toegejuicht
en men wierp bloemen in zijn auto.
In antwoord op de begroetingsrede, die de
burgemeester van Orange tot hem richtte,
sprak Daladier een rede uit, waarin hij al
lereerst wees op de noodzakelijkheid van een
dracht tusschen alle Franschen voor de hand
having van den vrede. „Ik kan thans wel
zeggen", zoo voegde hij hieraan toe, „dat
wanneer een zekere buitenlandsche pers de
bekende campagnes gevoerd heeft, dit zijn
oorzaak daarin vindt, dat die pers meende,
dat wij verdeeld waren. In die meening ge
loofde zij misschien, dat het uur zou komen,
waarop men de opvolging van Frankrijk in
de MiddelJandsche Zee en elders zou kunnen
nemen. Onze wil is, dat dat niet geschieden
zal en het zal niet geschieden. Ik zal Frank
rijk en het rijk handhaven", aldus besloot
spreker. „Ik zal de orde en de arbeid in het
land handhaven. Dat zijn de beste middelen
tot handhaving van de republiek en verdedi
ging van de democratie".
Terug in de hoofdstad.
Zondagmorgen keerde Daladier terug
naar Parijs, waar hij om 9.20 uur
arriveerde.
Op het station werd hij begroet door ver
scheidene ministers en andere autoriteiten.
De premier verklaarde zeer tevreden te zijn
dat hij tijdens zijn reis heeft kunnen vast
stellen, dat Algiers en Tunis zeer aan Frank
rijk gehecht zijn. Deze gebieden wenschen,
dat Frankrijk zich steeds meer zal vereenigen
om de groote taak, waarvoor het staat, te
vervullen.
GENERALE REPETITIE. De Italiaansche eerewacht, die dienst zal doen bij
de aankomst van Chamberlain en Halifax, oefent in de straten van Rome.
Koninklijke belangstelling voor de
Canadeesche vijfling.
Britsche koningspaar schijnt een bezoek aan
de familie Dionne te willen brengen.
De Daily Telegraph verneemt uit Mont-
treal, dat de koning en de koningin van En
geland tijdens hun verblijf in Canada mo
gelijk ook een bezoek zullen brengen aan de
vijfling van de familie Dionne te Callander
(Ontario).
Het bezoek is niet in het reisplan opgeno
men uit vrees, dat het te Callander te druk
zou worden tijdens het bezoek der Koninklijke
familie.
in kruiend ijs bekneld.
Loopen groot gevaar in elkaar
gedrukt te worden.
Bemanning over het ijs
naar Hindeloopen.
Drie tankbooten, t.w. de Leonide 7,
de Leonide 1 en de Shell 6, gesleept
door de sleepboot Tina van de Gebrs.
Wagemakers uit Groningen, hébben
op ongeveer zes kilometer WestNoord-
West van Hindeloopen op het IJsel-
meer de reis moeten staken tengevolge
van het kruiende ijs.
Het convooi was Zondagmorgen om ongeveer
negen uur uit Stavoren vertrokken met be
stemming Kornwerderzand. Het zou de reis
maken via een vaargeul, welke tijdens de vost-
periode door een ijsbreker was opengehouden
Tevoren had men uit Stavoren Kornwerder
zand opgebeld om te informeeren of de geul
nog bzevaarbaar was, waarop een bevestigend
antwoord was ontvangen.
Veiligheidshalve echter moesten de booten
op ongeveer zes kilometer W.N.W. van Hinde
loopen de reis staken. Kort nadat de schepen
gestopt waren, werd de stuurhut van de Leo
nide 1 door het kruiende ijs van het dek af
geschoven. Ook onder de twee andere tank
booten begon het ijs op te schuiven en het ge
vaar was niet denkbeeldig dat de boote m
elkaar gedrukt zouden worden. De bemanning
verliet hierop de schepen, sprong op het ijs
en begaf zich aan boord van de sleepboot. Een
kwartier nadoen, om ongeveer elf uur. achtte
men den toestand op de sleepboot ook niet
meer veilig, zoodat men ook deze verliet. Al
leen de bemanning van de „Tina" zelve, bleef
aan boord.
De uit acht leden bestaande bemanning van
de drie tankbooten, waarinder de vrouw van
den kapitein van één der booten, aanvaardde
loopend over het ijs den tocht naar Hinde
loopen, waar zij anderhalf uur later aankwam.
Een der opvarenden, die invalide' was, heeft
men door middel van een geïmpriviseerde slee
over het ijs vervoerd.
Eenige bewoners van Hindeloopen zijn de
opvarenden tegemoet geloopen, om hun een
plaats aan te wijzen, waar ze goed aan land
konden gaan.
De Tina zou trachten alleen naar
Stavoren terug te keeren. De drie
tankers blijven in het ijs liggen. Hun
toestand is zeer critiek, vooral van de
Leonide 1, die reeds vrij diep ligt en
haast niet meer is te -zien.
Er bestaat groot gevaar dat de
booten in elkaar gedrukt zullen wor
den.
Indien het kruien van het ijs tijdig ophoudt,
zal de Tina zich weer naar de tankers bege
ven om ze vlot te sleepen.
De Leonide 1, metende 99 ton, was geladen
met 80.000 liter benzine, gasolie en petroleum,
de Leonidas 7. metende 181 ton was geladen
met 20.000 liter petroleum en 40.000 liter
waterballast en de Shell 6, metende 175 ton,
had 30.000 liter waterballast in.
De Leonidebooten zijn eigendom van de
firma J. Vroege te Alblasserdam en de Shell-
boot behoort toe aan de Koninklijke Petro-
leummaatschappij
Een film, die speciaal in
Nederland triomfen viert!
IN
GRACIE FIELDS
VICTOR Mc. LAGLEN
vanaf Vrijdag a.s. in „Luxor"
(Adv. ingez. Med.)
Een kies en een wervel gevonden.
Bij het z.g. Hondslog aan den Hars-
kamperweg nabij Lunteren heeft een
grintgraver eenige beenderen blootge
legd, die door dr. Raven van de rijks
universiteit te Utrecht, met behulp
van andere deskundigen, onderzocht
zijn. De beenderen bleken afkomstig
te zijn van een Mammoet, hetgeen
zeer opmerkelijk is, daar tot dusverre
op de Veluwe van deze dieren nim
mer iets gevonden werd.
Een wervel en een kies bevonden
zich nog in gaven toestand, de an
dere beenderen vielen na aanraking
uiteen.
Voorts werd op dezelfde plek een bliksem-
buis (fulguriet) blootgelegd. Zulk een buis kan
in den zandbodem ontstaan door bliksemin
slag. De zandkorrels smelten dan door de
hooge temperatuur en klitten na afkoeling
aaneen tot een glasachtige buis, die soms
grillig, maar dikwijls ook zeer regelmatig ge
vormd is. De thans gevondene was eenige me
ters lang.
In de buurtschap de Valk werden bij graaf
werk een groot aantal urnen en een klokbeker
gevonden. Voorts trof men daar aardewerk
aan, waarvan de herkomst nog niet kon wor
den vastgesteld.
De belangrijke archaeologische vondsten
zullen binnenkort in den „Koepel", waar reeds
tal van Oud-Veluwsche voorwerpen aanwezig
zijn, worden ondergebracht.
De Mammoet is een geweldig ollfantsachtig
dier geweest, dat in het diluviale tijdperk
heeft geleefd. Volgens de wetenschap moet
het dier niet beschouwd worden als de voor
vader van den olifant, hoewel ei\zeer groote
uitwendige gelijkenis tusschen beide bestaat.
De mammoet was echter veel grooter dan de
olifant; zijn kop besloeg een kwart van de
lengte van het lichaam. De slagtanden waren
zeer groot, er zijn exemplaren gevonden, wel
ke zelfs zeven meter lang waren en 80 k.g.
wogen. Zelfs thans is 't .ivoor van mammoets
tanden nog een handelsartikel. Het lichaam
van den mammoet was bedekt met lang, don
ker haar. Zeer goed geconserveerde exempla
ren zijn in het Poolijs gevonden. De mammoet
was een planteneter.
Groot-Radlmis te Zaïulvoort worth
openbaar verkocht.
Het hotel „Groot-Badhuis" te Zandvoort,
eigendom van de N.V. Groot-Badhuis, zal op
Woesndag 15 Februari, in het openbaar wor
den verkocht.
Of hierdoor voor Zandvoort veel zal veran
deren is te betijfelen. Het hotel zal zeker een
nieuwen eigenaar of eigenaresse krijgen, die
het in het aanstaande seizoen zal exploitee-
ren.
Wel werd ons medegedeeld, dat de tegen
woordige directeur, de heer C. A. C. Gunters,
Zandvoort metterwoon gaat verlaten om zich
in Apeldoorn te vestigen.
Bepaalde kring genoot niet
een zekere voorkeur.
Vragen van Mr. Van Wijck
beantwoord-
In antwoord op vragen van het raadslid
mr. Van Wijck (men zie ons nummer van Za
terdag - red.) betreffende het onderzoek in
de erfpachtskwestie, deelt het college van B.
en W. mede, dat het van bedoeld artikel in het
ochtendblad van de „Telegraaf" van 6 Januari
heeft kennis genomen.
In verband hiermede verwijzen B. en W.
naar het door den wethouder De Miranda op
6 Januari j.l. aan de bladen verstrekte com
muniqué, hetwelk in de avondedities van dien
datum is opgenomen. Zij voegen hieraan toe,
dat hun tot Vrijdag' van een justitieel onder
zoek niets bekend was, dat zij ook thans nog
geen kennis dragen van het tijdstip, waarop
bedoeld onderzoek is begonnen, en evenmin
van den omvang daarvan. De mededeeling in
het artikel, dat de dienst der Publieke Werken
zich buiten den wethouder om tot het college
van burgemeester en wethouders heeft ge
wend, is niet juist.
B. en W. kunnen geen inlichtingen verstrek
ken omtrent den stand van het onderzoek
door de rijksrecherche en omtrent de tot nu
toe verkregen resultaten daarvan.
De burgemeester heeft den raad bijeenge
roepen tegen Woensdag y Januari a.s.
Het antwoord op de vraag, of B. en W. kun
nen erkennen, dat vaak gronden werden toe
gewezen aan een kring van lieden, die blijk
baar een zekere voorkeur genoten luidt vol
strekt ontkennend. (A.NP.).
