IJmuider Courant
1
1
lltoOB
Is Uw aptassiug.
De herbouw van Utrecht's
Centraal Station.
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
REX THEATER
Gebrek aan Geld.
Bij de thee.
Groote IJmuider
Courant Prijsvraag
Geldprijzen
24e JAARCANC No. 84
(Jitgave Louren. Co.tet. Maa..ohappi)
,M, Courant Uitgaven en Mgem.
Drukkerij N. V Groote Houtstraat 93,
Haarlem. Tel. 10724. Bureau IJmuider
Courant! Kennemerlaan 42, IJmuiden,
Telefoon 5301, Postgiro 310791. Alle
Advertenties, opgegeven voor dit blad,
„orden kosteloos opgenomen in do
Kennemer Courant.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie! P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
WOENSDAG 8 FEBRUARI '39
Abonnementen per week f 0.12'/j. per
maand f0.52'/2i per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nnmmers 3 cent per ex. Advertentiën»
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regels f0.25, elke regel meer f0.10.
Tobis super programma met
HEINZ IUHMANN
(Adv. Ingez. Med.)
Deze titel zou in een tijd als deze wel op
heel veel onderwerpen kunnen worden toege
past. En laat ik zwijgen over het aantal men-
schen waarop hij toepasselijk is. Nu wou ik
het alleen maar hebben over minister Slote-
maker de Bruïne's Memorie van Antwoord
aan zijn vele bestrijders in de Eerste Kamer.
Dit staatsstuk vormt den treffenden weer
klank van de beraadslagingen over het hoofd
stuk Onderwijs van de gemeentebegrooting,
in verschillende raadsvergaderingen ge
houden. „Wij mogen niet van Den Haag",
moeten B. en W. van vele gemeenten zoo vaak
antwoorden als de Raad verbeteringen vraagt
die geld kosten. En „Ik heb geen geld ervoor"
antwoordt de minister van Onderwijs aan de
Eerste Kamerleden, die dezelfde verbeteringen
vragen. Hoofdpunt is daarbij de leerlingen-
schaal. De minister verklaart dat invoering
van de „40-schaal" bij het gewoon L.O. ruim
3000 onderwijzers zou vergen, hetgeen bij een
gemiddeld salaris van 2176 plus 4^ pCt. aan
pensioensbijdragen in de toekomst een uit
gave van ongeveer zeven millioen gulden zou
vorderen. Deze verhooging van uitgaven is
alleen al oorzaak, dat aan de invoering van
de 40-schaal niet kan worden gedacht.
Het is een somber antwoord. Op de staats-
begrooting schijnt zeven millioen geen ge
weldig bedrag als men bedenkt dat dit drie
duizend onderwijzers aan den arbeid zou zet
ten en buitendien een werkelijke en volgens
alle bevoegde beoordeelaars zeer noodige ver
betering in den toestand brengen. Maar op
een vruchtbaar debat in deze richting behoe
ven de Eerste Kamerleden niet meer te hopen.
Want de ontmoedigden onder hen, die in de
afdeelingen hebben gezegd dat zij geen be
hoefte gevoelen om met dezen minister in een
breed opgezet debat over het onderwijsbeleid
te treden, krijgen van hem ten antwoord:
„Als gij uitsluitend denkt aan voorzieningen,
waarmee belangrijke geldsommen zijn ge
moeid, dan ben ik ook van oordeel dat een
uitvoerige bespreking nu weinig baat kan
brengen".
Hetzelfde lied wordt gezongen ten aanzien
van de lichamelijke opvoedingeen zaak
waarin voorziening eigenlijk nog dringender
noodig lijkt. De minister vindt consequente
doorvoering van lichamelijke opvoeding op de
scholen ook heel belangrijk. Maar het ver
plicht stellen van dit vak bij het L.O. zou van
de openbare kassen aanzienlijke offers vragen,
hetgeen hij thans niet verantwoord acht.
Misschien zal er wel een Eerste Kamerlid
zijn dat hiertegenover met de defensiebelan-
gen, die nu zoo'n primaire aandacht genie
ten, komt aandragen. Het ligt tenminste erg
voor de hand, zulks te doen. Het lid zou kun
nen zeggen: Eischt de weerbaarheid des volks
dan niet, dat het jonge geslacht tot den hoog-
sten graad van lichamelijk welzijn wordt op
gevoed? Moet de nationale reserve aan
lichaamskracht en uithoudingsvermogen niet
worden versterkt? Is dat niet minstens even
belangrijk als de aankoop van kanonnen en
vliegtuigen? temeer omdat dit een produc
tieve belegging is, die bovendien ook nog zijn
rente zal afwerpen als er geen oorlog komt?
Ik poneer de stelling dat Defensie bereid zou
moeten zijn, voor dit doel Onderwijs te subsi
dieeren.
Zoo zou het veronderstelde lid kunnen
spreken. Maar zou het veel helpen? En toch
zou het, logischer wijze geredeneerd, niet te
weerleggen zijn.
In de laatste dagen is de hoop op het be
houd van den vrede in Europa aanmerkelijk
gestegen. Zelfs is de hoop op internationale
toenadering sterk toegenomen, nu Hitier zijn
economischen nood heeft bekend, nu Musso
lini zijn eischen achterwege heeft gelaten, nu
Engeland zich onomwonden aan Fransche
zijde heeft gesteld in geval van agressie tegen
dit land. Men begint weer te herademen.
Mocht dat verschijnsel door een verdere gun
stige ontwikkeling gevolgd worden men
moet niet te vroeg hoera roepen, zooals deze
tijd iedereen geleerd heeft zou dan de
lichamelijke opvoeding op de scholen op kor
ten termijn weer een kans kunnen krijgen?
En zou dan ook de leerlingenschaal weer onder
de aandacht komen?
Geen geld kost de invoering van een wette
lijke spelling. Tenminste: geen staatsgeld.
En daar is nu een wetsontwerp voor gereed.
Het klinkt bijkans ongeloofelijk. Het behelst,
eooals wij allemaal weten, niet de spelling-
Marchant maar de Slotemakersche variant
daarop, die de geslachten der zelfstandige
naamwoorden weer erkent. Wat rest is, ver
geleken bij De Vries en te Winkel, niet veel
veranderd. Maar de groote verandering en
vereenvoudiging waarop wij allen hopen, is
geworden: Verlos ons van den chaos! Stel in
's hemelsnaam een spelling vast, zoodat er
meer eenheid kome! Schei uit met de experi
menten en laat er één spelling zijn. Tenslotte
is dat de alles-overheerschende vereenvoudi
ging geworden.
SPAANSCHE VLIEGERS WORDEN TE
TOULOUSE GEÏNTERNEERD.
TOULOUSE, 7 Febr. (Havas). De in Frank
rijk neerkomende Spaansche militaire vlieg
tuigen zullen worden samengebracht op het
vliegveld van Toulouse (Francazal). De inzit
tenden zullen in interneeringskampen wor
den ondergebracht.
Ter gelegenheid van het 100 jarig
bestaan van de Britsche imperiale
thee-industrie zijn te Londen twee
pond van de fijnste thee in een
zilveren kistje verzegeld, dat eerst
een eeuw na heden mag worden
geopend).
Wanneer er weer een eeuw zal zijn verloopen,
Maakt men in Engeland dat kistje open
En drinkt, wanneer men wil, een kopje thee,
Van het gewas van honderd jaar gelée
Dit is wel een aantrekkelijk idee,
Waarmee men vast op dankbaarheid mag
hopen.
Het schijnt steeds meer gebruikelijk te raken,
In onzen tijd de meest verscheiden zaken,
Te reserveeren voor het nageslacht,
Waarvan men in bescheidenheid verwacht,
Dat het zich later hoogst gelukkig acht,
Als het kan zien, wat wij wel konden maken.
Maar wat heeft tot dit denkbeeld mogen
leiden,
Is men zoo trotsch op 't werk van deze
tijden,
Of overwoog men daarbij enkel maar,
't Is wenschlijk dat men over zooveel jaar,
Tot de conclusie komen zal: zoowaar,
Zij konden toch iets anders ook dan strijden.
Enfin, wij kunnen ernaar raden heden,
Wat aandacht men er dan aan zal besteden,
Alleen neem ik als welhaast zeker aan,
Dat het met deze thee aldus zal gaan:
Godlof, 't is in het menschelijk bestaan,
Heel andre thee dan honderd jaar geleden.
P. GASUS.
Nu er een wetsontwerp is zijn we daar weer
iets dichter bij. Als men het algemeen be
lang vooropstelt, dat van den chaos bevrijd wil
zijn, zal men het aannemen. Hoe eerder hoe
liever aannemen. De Nederlandsche taal en
het gansche Nederlandsche bedrijfsleven
zullen ermee gediend zijn. Ook het onderwijs,
Stuurt haar dan
direct in, want
VRIJDAG...
10 FEBRUARI A.S.
is de Sluitings
datum voor het
inzenden van de
oplossingen der
met
EEN WINTERSPROOKJE. Hoe de Amerikaansche visschersboot „Alice and
Mildred" dezer dagen te Boston terugkeerde.
Vermoedelijk zal in het ooorjaat
reeds begonnen worden.
Aanpassing van boven
bouw aan modernen
benedenbouw.
(Van onzen G. P. D.-redacteur).
Het zal geen verrassing zijn wanneer mede
gedeeld wordt, dat het Centraal Station te
Utrecht, dat op 17 December van het vorige jaar
door een hevigen brand geteisterd werd, een
nieuwen bovenbouw zal krijgen, welke zich ge
heel zal aanpassen aan den zoo zeer gemoderni-
seerden benedenbouw, welke indertijd door
architect Ir. S. van Ravesteyn was ontworpen.
Men kent de lijdensgeschiedenis van het Cen
traal Station, dat na de verbouwing eigenlijk
geen vleesch en geen visch was en waarvan de
oude bovenbouw zoo ontzettend disharmonieer
de met den streng-zakelijken stijl, waarin Ir.
van Ravesteyn het nieuwe gedeelte had gehou
den. Dat konden de velen, die oog voor stede
lijk schoon hadden, niet aanzien. En de Spoor
wegdirectie, gesteund door de publieke meening,
besloot den ongewenschten toestand zooveel als
met beperkte middelen mogelijk was, te ver
beteren. Ir. Van Ravesteyn maakte een eenvou-
di^Pplan, dat bijna geheel uitgevoerd was toen
op 17- December de brand met recht „roet in het
eten gooide". Men weet het: van den ouden
bovenbouw bleef niet veel over, terwijl het
reeds vernieuwde gedeelte er met vrij groote
waterschade afkwam.
In betrekkelijk korten tijd waren de Spoor
wegen gereed met het weder in gebruik stellen
van het gespaarde deel van het station, dat
eigenlijk slechts een half station is. Gelukkig,
die toestand zal niet zoo lang meer duren. De
plannen voor een nieuwen bovenbouw zijn
thans door Ir. Van Ravesteyn ontworpen en dooi
de Schoonheidscommissie goedgekeurd. Vermoe
delijk zal in het voorjaar met den bouw kun
nen worden begonnen, waarmede men dan nog
in den loop van 1939 gereed hoopt te komen.
De Spoorwegen hadden indertijd geen gelden
kunnen vinden om een geheel nieuw station te
doen verrijzen, aangezien er slechts f65.000
subsidie verleend was. Men moest het dus in een
verbouwing zoeken, waarbij de uiterste zuinig
heid geboden was. En er was daarbij niets aan
te doen, dat er een zeer leelijk geheel zou ont
staan.
Nu is de situatie anders geworden. De brand
biedt de gelegenheid om de geheele bovenver
dieping over de volle lengte opnieuw op te bou
wen, waarbij tevens het Zuidelijk deel, dat ge
spaard was gebleven, gesloopt zal worden.
De voornaamste beperking, die destijds be
stond in het aanpassen van den ouden gevel aan
den nieuwen onderbouw was vervallen: de
ramen dezer verdieping vielen te zeer weg door
den voorgeschreven nieuwen onderbouw en
wegens den aanwezigen zoldervloer was het
destijds onmogelijk hen hooger op te trekken.
In het nieuwe plan is deze beperking geheel
komen te vervallen. De bovenzijde der ramen
reikt nu 2 M. hooger dan die van de oude ramen,
terwijl een zolder achterwege is gelaten. Ten
einde ook den waterdorpel der nieuwe ramen
om bovengenoemde redenen minder te doen
wegvallen (de voorbouw is hooger dan de daar-
achtergelegen oude ruimten) is de vloer van de
nieuwe verdiepingsruimten één meter hooger
dan tevoren ontworpen, waardoor bovendien ge
legenheid onstaat tot het bergen der vele ver-
warrnings- en andere leidingen.
Evenals vroeger worden op de bovenverdie
pingen ondergebracht de bureaux van drie lijn-
ambtenaren.
Bij den nieuwen gevel is gestreefd naar aan
passing aan den nieuwen onderbouw. De plaats
van den gevel werd echter uiteraard nog be
paald door de plaats van den ouden gevel, waar
van het gewicht nimmer door middel van bal
ken en kolommen door den onderbouw was
heengevoerd, terwijl de voorgevel van den laat
ste destijds niet berekend werd op het. optrek
ken van een verdieping. Hoewel de ligging van
den nieuwen gevel dus wél eenigszins werd vast
gelegd door technische omstandigheden, schafte
de techniek toch ook de middelen om de platte
grondlijn aldus te maken, dat de vormgeving
van den onderbouw werd opgevangen. Het plat
te dak, afgezet met een zware geprofileerde
lijst zal verlevendigd worden met eenig beeld
houwwerk.
Op dit oogenblik is men met de herstelwerk
zaamheden van den onderbouw begonnen. Daar
na hoopt men in een vlot tempo den nieuwen
bovenbouw op te kunnen zetten, waarbij het te
verwerken materiaal wederom kunstgraniet zal
zijn, dat bij den benedenbouw ook is toegepast
Voor zoover thans een oordeel uitgesproken
kan worden, zal men stellig tevreden kunnen
zijn, wanneer het nieuwe Centraal Station ge
reed is. Ondanks de moeilijkheden, waarvoor
Ir. Van Ravesteyn is komen te staan, is hij er
in geslaagd de vervaardigde maquette wijst
het uit een modern gebouw te scheppen, dat
het breede Stationsplein te Utrecht op bevredi
gende wijze zal afsluiten.
(Nadruk verboden).
Holland House.
De bewaking van de Fransch-Spaansche grens is o.a. versterkt met
afdeelingen Fransche cavalerie.
Aandacht van Amerika meer op Nederland
gevestigd.
Holland House, het Nederlandsche centrum
in Rockefeller Center, New-York, wordt ge
bouwd door de Holland House Corporation of
the Netherlands, een „non-profit" N.V., waar
van de heer Fenton B. Turck Jr., voorzitter is.
Mr. Turck verklaarde dezer dagen:
„De aandacht van Amerikaansche zakenmen
schen en handelshuizen werd het afgeloopen
jaar wederom gevestigd op de belangrijkheid
van Nederland, niet alleen als afzetgebied maar
als een bron voor een groot aantal artikelen die
tot dusver uit andere landen geïmporteerd wer
den".
Amerika kocht meer Nederlandsche
en Nederlandsch Indische goederen
in 1938 dan gedurende het voorgaande
jaar, volgens Mr. Turck. De cijfers voor
het geheele jaar zijn nog niet bekend
doch gedurende de eerste tien maanden
van 1937 had de V.S. een import balans
van 46.000.000 in haar handel met
Nederland, die in 1938 veranderde tot
een export balans van 39.000.000. De
export van Nederland naar de V. S., be
droeg gedurende de eerste tien maanden
van 1938 in totaal 101.671.000.
Mr. Turck besloot zijn verklaring met: „De
vooruitzichten voor een toeneming in den handel
tusschen de twee landen zijn gunstiger dan
ooit. Met het oprichten van Holland House voor
de Holland House Corporation in Rockefeller
Center, krijgen wij een nieuwe schakel in de
ketting die de financieele- en commercieele band
tusschen Nederland en de V.S. hechter zal ma
ken".
NEEM DISTRIBUTIE.
HET BESTE uit den aether, billijker
en beter, 50 cent per week. Geen
stroomverbruik. INRUIL OUDE TOE
STELLEN.
N.V. RADIO DISTRIBUTIE-BEDRIJF
BEVERWIJK,
Romerkerkweg 87 Telef. 3421
(Adv. Ingez. Med.)
Chamberlain opent de
Palestijnsche conferentie.
„Onze taak is moeilijk, maar zij gaat niet
boven onze vereende krachten."
Reuter meldt uit Londen 7 Februari:
In zijn welkomstwoord tot de Arabische ge
delegeerden zeide minister-president Cham
berlain. dat hun tegenwoordigheid de erken
ning inhoudt van de gemeenschap van be
langen en gevoelens, die voor de Arabische
wereld karakteristiek zijn, en, naar hij zeide
te vertrouwen, ook beschouwd mag worden als
het bewijs, dat zij de banden van vriend
schap, die hen reeds zoo lang met het Brit
sche volk vereenigd hebben, wenschen te
handhaven en te versterken.
De besprekingen, aldus vervolgde Cham
berlain, moeten in volkomen openhartigheid
en vrijheid gehouden worden en in overeen
stemming daarmede zullen de Britsche ge
delegeerden geen basis van onderhandeling
voorstellen of van hun meening blijk geven
dan nadat zoowel Joden als Arabieren bij de
afzonderlijke besprekingen volledig de gele
genheid gehad zullen hebben hun standpunt
uiteen te zetten.
Chamberlain zeide, hoezeer de Britsche
regeering de ongelukkige gebeurtenissen in
Palestina betreurt en gaf uiting aan de vurige
hoop, dat vrede en welvaart weldra hersteld
zullen zijn.
Het vraagstuk is moeilijk en soms
wel onoplosbaar genoemd, alsdus de
premier, doch hoe grooter de moei
lijkheid, des te meer ben ik overtuigd
van het gewicht van persoonlijk
contact tusschen mannen van invloed
Als de staatsman zich geplaatst ziet
tegenover dat. wat een impasse kan
schijnen, is het zijn taak een com
promis op den grondslag van recht
vaardigheid tot stand te brengen.
Dat is de taak waarvoor wij staan: zij
is moeilijk, maar gaat niet boven
onze vereende krachten.
Laat ons ons concentoreeren op den tegen-
woordigen toestand en onze aandacht schen
ken aan alle belangrijke feiten. In dien geest
kunnen we het meest hopen op een regeling,
op grond waarvan het wederzijdsche begrip
kan groeien en de vrede inPalestina ten laatste
verzekerd kan worden.
Chamberlain heeft de Joodsche delegatie
eveneens toegesproken.
Hij bracht bijzondere hulde aan de tucht en
de zelfbeheersching, die de Joodsche gemeen
schap tijdens een periode van zeer groote
moeilijkheden en gevaren in Palestina heeft
getoond.
In antwoord op de woorden van
Chamberlain heeft Prins Mohammed
Abdoel Moneim uiting gegeven aan
den dank der Arabische gedelegeer
den voor de ontvangst en verwelko
ming.
Hij zeide: „Onze aanwezigheid is het
bewijs van onze vriendelijke gezind
heid en onzen goeden wil."
Hij spral! de hoop uit, dat die wederzijd
sche goede wil zou leiden tot een billijke re
geling van het vraagstuk, dat reeds te lang
vraagstuk is gebleven. Met voldoening had
hij kennis genomen van Chamberlain's ver
zekering, dat de vredespolitiek, door Enge
land gevolgd, bij de internationale betrek
kingen, op de regeling van het Palestijnsche
probleem zou worden toegepast. Hij hoopte,
dat Chamberlain opnieuw een belangrijke
bijdrage zou kunnen leveren tot de zaak van
den vrede, die hem zoo na aan het hart ligt.
Na hulde te hebben gebracht aan Cham
berlain en diens beroemden vader voor de door
hen betoonde innige sympathie met het lot
van het Joodsche volk, zeide Weizmann, dat
de Joodsche politiek steeds gericht was op
vrede in Palestina, hetgeen, naar hij met ze
kerheid kon zeggen, vereenigbaar was met de
handhaving der fundamenteele rechten der
Joden. „Wij ontmoeten u in een donker uur
onzer historie" .aldus Weizmann, „en het is
geen overdrijving te zeggen, dat de verwach
tingen en de gebeden van millioenen Joden,
verstrooid over de geheele wereld, met on
wrikbaar vertrouwen geconcentreerd zijn op
den Britschen goeden trouw bij deze beraad
slagingen".
In tegenstelling tot vroegere rege
lingen werd des middags geen bijeen
komst gehouden der Britsche en
Arabische delegaties. Er worden ver
dere pogingen in het werk gesteld
de meeningsverschillen tusschen de
Arabische groepen van Moefti en
Nahasjibi te overbruggen.
Van gezaghebbende zijde wordt
vernomen, dat er eenige kans bestaat
dat de geschillen binnenkort zullen
worden bijgelegd.
Telegrammen uit Britsch-Indië.
In geheel Britsch-Indië zijn gisteren op
instignatie van Jinnah, president van den In-
dischen Mohammedaanschen Bond, vergade
ringen van Mohammedanen gehouden in
verband met de opening der Palestijnsche
confeientie.
Ongeveer duizend telegrammen, waarin
uiting wordt gegeven aan de sympathie voor
de Arabische zaak, zijn MacDonald toegezon
den.
