IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
REX THEATER
Imrecly.
Bollenzorgen.
«Thalia Theater.
Vadertje Langbeen
Conclaaf begint
op 28 Februari
Verscherpt toezicht op
de wilde bussen.
Weer een avontuurlijke
ontsnapping.
-v^IAARCANC NO. 94
ehv„ Lottm» Co.ter. Ma.ucl.3pp9
,M, Coucaol Uilgavc» co ilgem.
Drukkerij N.V Groote Bouulraal 93,
Ba.rlem. Tel. 10724. Bureau IJmuider
Couran.i Kennemerlaan 42, IJmuiden,
Telefoon 5301, Poelgiro 310791. Allo
Advertenties, opgegeven voor dit blad,
narden kosteloos opgenomen in de
Kennemer Courant.
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
MAANDAG 20 FEBRUARI '39
Abonnementen per week f0.12'/2, pet
maand f0.52*/2, per 3 maanden f 1.55.
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nummers 3 cent per ex. Advertentiën*
L-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belaugrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regels f 0.25, elke regel meer f 0.10.
UW AMUSEMENT
7
(Adv. ingez. Med.)
De Hongaarsche minister-president dr.
Imredy heeft zich genoodzaakt gezien af te
treden, omdat hij na een uitvoerig onderzoek
van familiepapieren tot de voor hem afgrij
selijke ontdekking was gekomen dat een van
zijn vier overgrootvaders een Jood was. Wel
iswaar werd deze overgrootvader honderd
vijfendertig jaar geleden, op den prillen leef
tijd van zeven, reeds tot Christen gedoopt,
maar dat kon de situatie niet redden. Want
deze nazaat van dat jongetje uit den jare
1804, deze belangrijke nazaat die het onlangs
tot leider der regeering van zijn land had
gebracht, stond juist op het punt anti-Jood-
sche wetgeving in te dienen. Daar zijn lang
niet alle Hongaren het mee eens. De linker
zijde wil er niet aan. En bestrijders van den
premier hadden hem „beschuldigd" van dien
joodschen overgrootvader, hetgeen de premier
in een betoog van een half uur bestreden had
....alvorens hij zelf een onderzoek naar zijn
voorvaderen had ingesteld. Erg roekeloos van
hem. Later stelde hij het onderzoek in, kwam
tot de ijselijke ontdekking dat zij gelijk had
den en trad toen maar af. Veel anders kon
deze ontwerper van anti-Joodsche wetten
eigenlijk toen ook niet meer doen. Men kan
zich eenigszins indenken dat zijn critici zei
den, dat een man met een Joodschen over
grootvader bezwaarlijk voor het front dei-
natie kon verschijnen met zoo'n wet.
Voor dr. Imredy zelf schijnt dit een leer
zame ervaring. Het is niet bekend geworden in
hoeverre hij er leering uit getrokken heeft,
maar aangezien het plegen van harakiri niet
tot de Hongaarsche gewoonten behoort zal hij
zich met zijn overgrootvader en daarmee
deels met zichzelf dienen te verzoenen. Den
overgrootvader verder verloochenen zal hem
weinig baten. Er schijnt geen andere keuze
te resten dan zich te schamen.
Misschien zal het geval-Imredy tot waar
schuwend voorbeeld strekken voor vele men-
schen die, in de huidige beminnelijkeen ver
draagzame Europeesche sfeer aangestoken
door anti-semietische propaganda, de neiging
gevoelen daaraan op actieve wijze uiting te
gaan geven. Lang niet iedereen weet wie zijn
vier overgrootvaders en zijn vier overgroot
moeders waren. En er kunnen altijd critici
opdagen die zooiets wel weten, omdat zij zelf
erg belangstellend zijn in familiehistories van
anderen of omdat zij den een of anderen man
kennen die er een liefhebberij van maakt ze
te bestudeeren. Weinigen brengen het tot
premier. Maar al heeft men geen overheids
positie, men kan toch op min of meer opval
lende wijze, zij het maar in den kennissen
kring, lucht geven aan anti-semietische ge
voelens. En dan is de uitwerking wel van zeer
fatalen aard als plotseling iemand langs zijn
neus opmerkt: „Je verbaast mij. Jouw over
grootmoeder was immers van Joodschen
bloede?Wat zeg je?Wist je dat
niet?.... Maar man, dan moet je dat toch
eens nakijken
Het is geenszins onwaarschijnlijk dat der
gelijke gevallen zich voordoen, aangezien in
den loop der laatste eeuw de' vermenging van
Joodsch met „Arisch" bloed zich op zeer groote
schaal in Europa heeft voorgedaan. Juist in
die eeuw was men namelijk in Europa zeer
veel verdraagzamer jegens de Joden gewor
den dan in vroegere minder verlichte eeuwen,
had men hun vrijwel overal gelijke rechten
verzekerd en bestond ook bij velen geenerlei
bezwaar meer tegen gemengde huwelijken.
Deze negentiende eeuwsche opvattingen heb
ben tot den opzienbarenden val van den
Hongaarschen minister-president Imredy ge
leid. En trouwens ook tot zijn persoonlijke
aanwezigheid in dit tranendal. Want hadde
hij niet dezen overgrootvader maar een Ari-
schen gehad even Arisch als de overige drie
dan zou hij een ander mensch, een andere
persoonlijkheid geweest zijn. Wellicht een veel
minder begaafde persoonlijkheid, die het.
maatschappelijk tot niets bizonders gebracht
zou hebben.
Deze overwegingen kunnen aanleiding geven
tot overpeinzingen omtrent de practische ge
volgen en ook omtrent de innerlijke waarde
van de huidige anti-semietische politiek in
vele Europeesche landen. Ik meen die verder
aan den lezer zelve te kunnen overlaten. Maar
de uitlating van den voorzitter der Hongaar
sche regeeringspartij tot welke Imredy be
hoort: „Dit bericht heeft ons allen met ont
steltenis vervuld" wil ik hier toch aan toevoe
gen als laatste staaltje van den inderdaad
absurden gedachtengang, die zich heeft doen
R. P.
Het Prinselijk Paar ter kerke.
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins
Bernhard hebben Zondagmorgen den dienst
bijgewoond in de Nederlandsch-Hervormde
Kerk, de Oude Kerk, te Soest, Voorganger was
ds- E. Groeneveld.
(De Nederlandsche en Engëlsche
bollenkweekers voeren besprekin
gen in verband met het voorne
mendat Engeland zou hébben om
het invoerrecht van Nederlandsche
bollen te verdubbelen)
Het gaat ook voor den braven bollenkweeker,
In dezen zwaren tijd niet steeds naar wensch,
Die bollen-bolleboozen hebben zeker,
Hun vele zorgen zooals ieder mensch.
Er is nu weer een vraagstuk bijgekomen,
Voor onzen Nederlandschen bolexport,
Men heeft in Engeland zich voorgenomen,
Dat het tarief hiervoor verdubbeld wordt.
Men voelt den ernst van dit gevaar ten volle,
Dit werd voor onze kweek een hard gelag,
Men streeft ernaar, dat d' export onzer bollen
Naar Engeland geen ex-sport worden mag.
Men is hierover aan het confereeren,
In bollenpraat, maar niet in bollepraat,
Ik hoop dat het ten goede nog zal keeren,
Na een vriendschappelijk en wijs beraad.
Zonder op 't resultaat vooruit te hollen,
Durf ik vertrouwen, dat in elk geval,
Uit overleg van zooveel knappe bollen,
Nog wel iets goeds en schoons opgroeien zal.
P. GASUS.
Snelverkeer en alcohol verdragen
elkaar slecht.
Doodelijk ongeluk nabij Zeist.
Zaterdagavond is op den Driebergschen weg
nabij de Bunzinglaan te Zeist een zeer ern
stig ongeluk gebeurd, dat vermoedelijk moet
worden toegeschreven aan dronkenschap van
een autobestuurder.
Een te Doorn thuisbehoorende auto
reed in snelle vaart in de richting van
deze plaats. De bestuurder haalde
nabij de Bunzinglaan een melkkar in.
Deze kar werd aangereden. De voer
man sloeg eraf, gelukkig aan de zijde
waar de auto niet passeerde, zoodat
hij met den schrik vrij kwam. Zijn
wagen werd echter versplinterd.
Waarschijnlijk is (bij deze aanrijding
het portier van de gesloten personen
auto los of open geraakt. Even verder
moest een groentenwagen voorbij ge
reden worden. Deze wagen werd ge
schampt doch hierbij sloeg de met
gezel van den autobestuurder uit de
auto en was op slag aood. Zwaar ver
minkt een der armen van het
slachtoffer was bijna van het lichaam
geveten werd de ongelukkige nabij
den groentenwagen gevonden.
De auto jakkerde, inmiddels in de richting
van Doorn voort. De bestuurder werd latei-
op den avond in zwaar beschonken toestand
te Doorn gesignaleerd. De auto kon bereids in
beslag worden genomen. Het slachtoffer is
de gewezen caféhouder van het theehuis
„Rhijnauwen", nabij Utrecht, de heer Van
Driest.
Bewogen congreszitting der
K. D. P.
Tot ontbinding der Partij besloten.
De Katholiek Democratische partij kwam
Zondag in hotel „Thalia" te Utrecht in con
gres bijeen. De vergadering was zoo druk be
zocht, dat de zaal te klein bleek. Na uren
lange, soms heftige, discussies en na een uit
voerige verdediging van bestuurszijde kwam
het volgende bestuursvoorstel in stemming:
Ten eerste: (a) tot ontbinding der katho
liek democratische partij over te gaan.
(b.) met het bestuur van de R.K. Staats
partij een regeling te treffen conform het
rapport-Waterloo.
(c) de afwerking dezer regeling en de. liqui
datie der partij op te dragen aan het partij
bestuur.
Ten tweede: de leden en voormalige leden
der K. D. P. aan te sporen zich ten spoedigste
te bevoegder plaatse als lid der R.K. Staats
partij aan te melden.
Ten derde: De commissie dank te zeggen
voor de bewezen diensten.
Dit voorstel werd met vrijwel algemeene
stemmen (18 afgevaardigden stemden tegen)
goedgekeurd, waarna het congres in groote
bewogenheid uiteen is gegaan.
TELEFOON 4307
vertoont Vrijdag a.s.
(Adv. ingez. Med.j
Het Casa de Espana te Brussel is vorige week bij verrassing door aanhangers van
Franco bezet. Met een brandweerladder verschafte het gerecht zich toegang tot
het gebouw, waarna de Francisten zich overgaven.
Naar wij vernemen, is Zaterdag
ochtend van den minister van justitie
een aanschrijving uitgegaan aan de
procureurs-generaal bij de gerechts
hoven, waarin er op wordt gewezen,
dat het wenschelijk is, dat den eersten
tijd door de opsporingsambtenaren in
het bijzonder wordt gelet op overtre
dingen van het Reglement Autover
voer Personen 1939 (het z.g. gewij
zigde R.A.P.) en waarin opdracht
wordt gegeven, om, indien over
tredingen worden geconstateerd, met
spoed proces-verbaal op te maken en
een rechterlijke uitspraak uit te
lokken.
De wereldbol voor het Neder
landsche paviljoen te New-York,
Naarmate de datum van de opening van
de wereldtentoonstelling te New-York nadert
vorderen de werkzaamheden aan de onder-
deelen van het Nederlandsche paviljoen. Za
terdag is de, door de machinefabriek „Voor
waarts" vervaardigde wereldbol, welke door
de Nederlandsche reedersvereeniging in het
Paviljoen geplaatst zal worden, opgeleverd.
Het is een geweldige bol met een middel
lijn van 3.50 meter welke den bezoeker van de
tentoonstelling een overzicht zal geven van
de verschillende Nederlandsche scheepvaart
routes. Deze routes zijn met roode en witte
lichtjes naar gelang zij bevaren, worden
door passagiers-, tank- of vrachtschepen
aangegeven. De bol zal draaien met een snel
heid van één omwenteling per minuut.
Door de groote afmetingen is het noodzake
lijk gebleken, dat om het geheel een stelling
wordt gebouwd, teneinde de bezoekers in de
gelegenheid te stellen ook de noordelijke routes
te zien.
In het begin van de volgende maand zal het
gevaarte naar Amerika worden vervoerd.
STRANDBOULEVARD HOEK VAN
HOLLAND.
B. en W. van Rotterdam verzoeken den
raad goedkeuring te hechten aan een plan tot
aanleg van een strandboulevard te Hoek van
Holland, met de uitvoering is inmiddels een
aanvang gemaakt.
Deze boulevard zal een lengte van één KM.
krijgen, met een totale breedte van 19 M., te
weten 9 M. rijweg en twee voetpaden van 5
Meter breedte. Op twee plaatsen zullen trap
pen worden aangebracht voor verbinding met
het strand. Aan beide einden van den boule
vard is een parkeerterrein ontworpen, terwijl
aldaar tevens gelegenheid zal bestaan een
café met terras te maken.
Reeds in 1935 heeft de raad voor den aan
leg in werkverschaffing, voor een boulevard
75.000 gulden crediet uitgetrokken. De onder
handelingen met het rijk over het in erfpacht
geven van de benoodigde 12 H.A. domein
gronden hebben deze zaak zoo lang ver
traagd.
Groote stapels zandzakken liggen rond alle belangrijke gebouwen in Madrid, in
verband met de voortdurende beschieting der stad.
Nederlander weet uit Duitsche
gevangenis uit te breken.
Op niet minder avontuurlijke wijze
dan waarop dezer dagen een Neder
lander uit Glanerbrug wist te ontsnap
pen uit de gevangenis in Gronau, heeft
een ingezetene uit Winterswijk toeten
uit te breken uit de gevangenis te
Borken.
Sedert 29 November 1938 zat deze Winters -
wijker gevangen in Borken, waar hij werd
vastgehouden, verdacht van het smokkelen
van deviezen. Hoewel de „Herr Ihspektor",
naar de Winterswijker ons mededeelde, over
tuigd was van zijn onschuld aan het hem ten
laste gelegde bleef zijn invrijheidstelling uit.
Wel deelde de inspecteur hem eenige malen
mede, dat hij zijn onschuld als vaststaande
beschouwde. De gevangene besloot toen om
zelf handelend op te treden en zijn vrijheid
maar te nemen. Te dien einde verzamelde hij
met groot geduld stukjes touw, die hij tot een
lang en sterk geheel aaneenknoopte. Op den
zolder van het gevangenisgebouw wist hij de
verdere voorbereiding voor zijn vlucht in orde
te brengen. Hij bond hier het touw aan een
stevigen balk, leidde het door het dakraam en
liet het naar buiten zakken. Intusschen was
hij er in geslaagd de beschikking te krijgen
over zijn kleeren en die verstopte hij op een
bereikbare plaats, zoodat hij er bij zijn vlucht
snel de beschikking over zou hebben. Al deze
voorbereidingen waren zeer minutieus en wel
overwogen uitgewerkt, zoodat zij niet de aan
dacht trokken.
Zaterdag j.l. nu was de Winterswijker ge
reed gekomen om de vlucht te wagen. Hij
hield zich den geheelen dag ziek, en toen het
omstreeks zes uur etenstijd was geworden,
verklaarde hij niet te kunnen eten, en maar
liever naar bed te gaan. In plaats echter van
zijn bed op te zoeken, snelde hij naar boven,
naar den zolder, schoot een van zijn eigen
kleedingstukken aan en liet zich langs het ge-
reedhangende touw afglijden. Op 10 m. boven
den grond bleef hij nog een oogenblik haken,
doch wist zich, door zich met de voeten af
te stooten te bevrijden, en kwam ten slotte te
land in het zand op den grond, waarbij hij
zich ernstig aan handen en voeten verwondde.
Een van de moeilijkste deelen der ontvluch
ting volgde toen; hij moest een vervoermiddel
hebben om zich zoo snel mogelijk uit de om
geving van de gevangenis te verwijderen. Reeds
wist hij, dat zijn rijwiel weggeborgen stond in
een ander deel van het gevangenisgebouw.
Met de grootste omzichtigheid begaf hij zich
derwaarts en wist de deur van de bergplaats
open te breken en slipte naar binnen, ontdeed
zich geheel van zijn gevangeniskleding, trok
zijn eigen plunje aan, sprong op zijn fiets en
verdween in de richting van Burlo. In de na
bijheid van deze plaats echter, merkte hij hoe
een auto met felle zijlichten, met groote snel
heid naderde. Aangezien hij vermoedde, dat
men zijn vlucht reeds had opgemerkt en thans
achter hem aanjoeg, sprong hij snel van zijn
rijwiel en verborg zich in een sloot. De auto
passeerde zonder dat hij opgemerkt werd. In
Burlo zette hij zijn fiets bij een van zijn ken
nissen en trok daarop te voet door de bosschen
van Salm naar de Nederlandsche grens. Een
grensbewoner, die een auto bezat, bracht hem
vervolgens veilig naar huis, waar zijn komst
met groote vreugde begroet werd.
Grijsaard door tram aangereden.
Zondagochtend tegen twaalf uur werd een
81-jarige bewoner van het Gemeentelijk Be-
stedelingenhuis aan het Westeinde te 's-Gra-
venhage door een motorwagen van lijn elf ter
hoogte van de Newtonstraat aldaar aange
reden en op slag gedood. Naar men vermoedt
zijn de oorzaken van het ongeval doofheid van
het slachtoffer en onoplettendheid bij het
oversteken.
Nieuwe directeur van de
A. N. V. V. benoemd.
Tot opvolger van mr. H. M. Planten als di
recteur van de Algemeene Nederlandsche
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer is
benoemd de heer H. W. R. de Waal.
De heer De Waal is thans werkzaam op
het hoofdkantoor van de Philipsfabrieken te
Eindhoven.
Zal weer een Italiaansche
Kardinaal gekozen worden
Het Conclaaf tot het kiezen van een
nieuwen Paus zal 28 Februari begin
nen.
Omtrent het Conclaaf wordt nader
gemeld, dat niet alle kardinalen aan
wezig zullen zijn bij de opening. On
geveer 250 personen zullen worden in
gesloten in een deel van het Vati-
kaan, waarbij inbegrepen de Sixtijn-
sche kapel. Om te voorkomen dat ge
heimen uitlekken zullen zij geheel van
de buitenwereld afgesloten zijn.
Reuter meldt dat wegens de betrek
kingen tusschen het Vaticaan en de
Italiaansche regeering hoogstwaar
schijnlijk weer een Italiaansch kardi
naal tot Paus zal worden gekozen. Als
meest op den voorgrond tredende can-
didaten noemt Reuter de kardinalen
Pacelli en Tedeschini.
Kardinalen gearriveerd
De beide Amerikaansche kardinalen Dougher
ty en Mundelein zijn met de „Rex" te Rome
aangekomen.
De eerste kardinaal, die per vliegtuig te
Rome is aangekomen, is de patriarch van Lis
sabon, kardinaal Concalves Cerejeira.
De Zuid-Amerikaansche kardinalen Copello
en Da Silveira Cimtra, alsmede kardinaal
O'Connell, de aartsbisschop van Boston, zullen
tijdig voor de plechtige opening van het con
claaf in Rome kunnen zijn.
Eergisteren is de eerste van de drie laatste
Novendiales of plechtige rouwdiensten voor
den overleden paus in den Sint Pieter opge
dragen overeenkomstig het ceremonieel dat
voor 1870 van kracht was.
Gisteren is de tweede der novendiales op
gedragen.
Herdenking te Berlijn.
Von Preysing, de bisschop van Berlijn, heeft,
gistermorgen alle kerken van het Berlijnsche
bisdom een herderlijk schrijven doen voor
lezen, waarin de geloovigen opgeroepen wor
den te bidden voor de ziel van Pius XI. De
bisschop schildert de voornaamste etappes van
het leven van den Paus, waarbij hij o.m. de
kracht looft, waarmede de kerk bestuurd is
door den paus, die moedig en ondubbelzinnig
een standpunt wist te bepalen ten aanzien
van alle groote problemen van het tijdvak.
Een talrijke menigte luisterde -in alle kerken
naar den herderlijken brief.
Sportbeoefenaars over moreele
herbewapening.
Zestigduizend menschen op het Arsenal-veld
toegesproken.
Voor den aanvang van den voetbal
wedstrijd tusschen de teams van Arsenal en
Chelsea, Zaterdagmiddag te Londen gespeeld,
heeft de manager van Arsenal, George Allison,
een aantal van de bekendste Engelsche sport
beoefenaars ingeleid, die de 60.000 toeschou
wers van den wedstrijd door megaphoons heb
ben toegesproken over de taak van den sport
beoefenaar in het vredeswerk, dat moreele
herbewapening is.
Als eerste sprak captain Eyston, de bekende
wereldsnelheidsrecordhouder, die vertelde hoe
enkele duizenden paardekrachten noodig wa
ren om hem over het strand te trekken. Hij
zou nooit zulk een snelheid kunnen bereiken,
wanneer die paardekrachten niet eenzelfde
richting uit trokken. Zoo is het ook mét een
volk: alle menschen moeten in één richting
trekken. Wie niet meetrekt, doet als een snel
heidsrecord-jager, die het heele strand voor
zich moet hebben. Als iedereen genoeg mee
wilde deelen en mee wilde zorgen dan zouden
er geen ongelukken op den weg meer gebeu
ren. Dan zou men ook een begin maken met
afdoende bestrijding van de werkloosheid en
van het oorlogsgevaar.
Len Harvey, de Engelsche zwaargewicht-
kampioen, had van zijn 'trainer geen verlof
gekregen om naar Londen te gaan. De beken
de Middlesex-cricketer, John Guise, las even
wel een brief van hem voor, waarin hij schreef
dat het het doel van den bokser is zooveel
mogelijk te geven en zoo weinig mogelijk te
ontvangen. Dit is ook het doel van de moreele
herbewapening.
Tenslotte sprak de eerste tennisspeler van
Engeland, Bunny Austin, tot het publiek. Hij
zeide, dat moreele herbewapening ons allen
kan helpen, als wij er zelf maar iets aan doen.
Wij kunnen er iederen dag thuis mee begin
nen.
Een aantal Deensche olympische recordhou
ders had een telegram gezonden, waarbij deze
sportbeoefenaren de verwachting uitspraken,
dat het streven naar moreele herbewapening
de sportslieden van alle landen zal bijstaan
om de bruggen van land tot land te verster
ken.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk Woensdags avonds
betaald te zijn, daar de bezorgers op
Donderdag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.