HET SPORTGESPREK Sport in Nederlandsch Oost-lndië. Rubriek voor Vragen De Zandvoortsche dwerg S. J. Paap. Litteraire Kantteekeningen. Windhondenrennen. (Van een bijzonderen medewerker). TELKENS weer opnieuw blijkt, dat men in Nederland denkbeelden heeft over de sportbeoefening in Indië, die heelemaal niet met de werkelijkheid overeenko men. Men denkt algemeen, dat hier in Indië en dan bedoelen we natuurlijk niet de binnen landen doch de groote plaatsen in verband met de warmte maar heel weinig aan sport wordt gedaan. Algemeen schijnt men aan te ne men, dat de warmte een bezwaar voor sportbe oefening in de tropen is. Laat ik u maar dadelijk uit den droom helpen door u te vertellen, dat er misschien nergens ter wereld zooveel aan sport wordt gedaan als juist in en om de groote steden in Indië. Aan de meeste sportbeoefening in Indië js echter elke zucht naar records vreemd. Maar overigens doen alle geslachten en alle leeftijden aan sport! Tennis en zwemmen staan wel no. 1. Het aantal tennisbanen Ls ge weldig. Die vindt men zelfs diep in de binnen landen. Vele banen zijn van een goede verlich ting voorzien, zoodat ook des avonds gespeeld kan worden. Zwembaden zijn hier in overvloed, vrijwel bij iedere onderneming vindt men een zwembassin, waarvan zoo als te begrijpen is, een druk gebruik gemaakt wordt. Naast deze sporten neemt -natuurlijk, zooals overal elders, voetbal een voorname plaats in, doch. ook zeilen, hockey, cricket, boksen en athletiek hebben hier veel beoefenaars. Golf is wat kostbaarder en kan daardoor niet door ieder een worden beoefend, maar desondanks heeft de golfsport ook hier een groot aantal aanhan gers en er zij-n verschillende prachtige gelegen heden om deze sport te beoefenen. Wielrijden, in Nederland waarschijnlijk de meest beoefende sport, wordt daarentegen hier practisch niet be oefend. Het maken van wielertochten is door het bergachtige land nogal bezwaarlijk. De groote afstanden en de warmte zijn andere bezwaren tegen een beoefening van het wielrijden als sport. Er is niettemin toch een tijd geweest, dat de wielrennerij hier bloeide en dat men niet al leen wegwedstrijden maar ook baanwedstrijden hield. Deze liefhebberij is echter heelemaal ver dwenen. Enkele vervallen wielerbanen herinne ren nog aan vroegere glorie. In den laatsten tijd is er in Indië ook een „keëp-fit" actie gekomen, waardoor geweldige propaganda voor de sport wordt gemaakt. De vereeniging voor harmonische lichaamsontwik keling heeft bijv. in vrijwel alle steden op Java DUIDELIJK GESTELDE VRAGEN van alle Abonnés van dit blad worden door een specialen Redacteur en zijn talrijke medewerkers zoo mogelijk en ten spoedigste beantwoord. De vragen moeten worden geadresseerd aan het bureau van dit blad. met duidelijke ver melding van naam en woonplaats. Vragen waaraan naam en adres ontbreken, worden terzijde gelegd. De namen der vragers blijven redactie geheim. De antwoorden worden GEHEEL KOSTE LOOS thuis bezorgd. Alleen die vragen, welker beantwoording voor vele anderen behalve den vrager, van nut kan zijn. worden tevens in ons blad ge plaatst. RECHTSZAKEN VRAAG: 1. Wie moet de reparatiekosten van de waterleiding betalen: de huurder of de ver huurder? 2. Heb ik het recht de huur zoolang in te houden totdat de leiding gemaakt is? ANTWOORD: 1. De huurder, tenzij een en ander door overmacht is veroorzaakt. 2. Neen. BELASTING ZAKEN VRAAG: Ik woon sedert September in Hol land. Moet ik nu ink.bel. betalen over wat ik vroeger In het buitenland verdiende of over wat ik nu ga verdienen in Holland? ANTWOORD: U moet belasting betalen over de bronnen van inkomen die op het tijdstip van vestiging hier te lande voor u bestaan. Indien u in Holland een nieuwe betrekking hebt aan vaard wordt u aangeslagen naar hetgeen deze nieuwe bron van inkomen geacht wordt op te brengen. RECEPTEN. VRAAG: Hoe maakt men macarons? ANTWOORD: Benoodigd: 2 eiwitten, 125 gr suiker. 150 gr. amandelen, een weinig geraspte, citroenschil, ouwels. Broei, pel en maal de aman delen. Klop het eiwit stijf, meng er de suiker, de amandelen en de citroenschil door. Leg van dit deeg kleine porties op een met ouwel belegd bak blik. Laat de macarons in een zeer matig warmen oven heel licht bruin worden. Breek na eenige bekoeling, de ouwel rondom van de koekjes af. VRAAG: Hoe verwijder ik glaspapier van een ruit? ANTWOORD: Met warme sterke soda-oplos- sing. U kunt ook eerst met groene zeep insmeren en 24 uur later met heet water afwasschen. VRAAG: Hoe bakt men patates frites? ANTWOORD: Neem groote aardappelen. Schil ze, snijd ze in plakken en daarna in reepen. die afgedroogd moeten worden. Laat slaolie dam pend heet worden en doe bij hoeveelheden de aardappelen erin. ze steeds met de schuimspaan omhalend. Als ze mooi lichtbruin zijn uit de olie halen, laten uitdruipen en voor het opdoen met fijn zout bestrooien. onderafdeelingen, hoewel men dog pas enkele maanden met deze actie bezig is. De heer Claessen, inspecteur voor de lichame lijke opvoeding, heeft door zijn krachtig werken voor deze beweging, de sportbeoefening in Indië een flinken duw in de goede richting gegeven. Er worden hier nog enkele takken van sport, beoefend, die men in Nederland niet, of vrijwel niet kent. Daar is bijv. in de eerste plaats polo te paard. Vrij regelmatig heeft men hier belang- welckende polo wedstrijden. Deze elegante sport trekt ook groote belangstelling, ze wordt dan ook meer bekeken dan beoefend; voor de dames is zoo'n polowedstrijd een goede gelegenheid om fraaie toiletten te laten bewonderen. Datzelfde geldt ook voor de windhondenrennen, die in Batavia regelmatig eenmaal per maand worden gehouden. In den laatsten tijd kwam men bij deze hondenrennen geregeld plaatsruimte te kort. Er werd daarom besloten een nieuwe baan aan te leggen, die dezer dagen gereed is geko men en onder overweldigende belangstelling is geopend. Vóór elke race is het een soort mode show, daar de eigenaressen der honden in haar fraaiste toiletten de favorieten aan het publiek voorstellen, wat een attractie op zich zelf is. In den laatsten tijd heeft men te Batavia ook prachtige demonstraties van paardendressuur gehad. Dat was werkelijk iets heel bijzonders. Te Tjimahï heeft men nl. het depot der mo biele artillerie. Dat korps heeft een aantal rui ters, die bijzonder groote liefhebberij voor de dressuur hebben. De commandant van het depot, luit.-kol. Von Seydlitz Kurzbach en zijn officie ren hebben deze liefhebberij zooveel mogelijk aangewakkerd en door hun deskundige adviezen gesteund. Met onuitputtelijk geduld zijn de rui ters aan het werk gegaan, waardoor ze iets heel bijzonders hebben weten te bereiken. Deze dres suur trekt dan ook terecht de algëmeene aan dacht. Aan sport als kijkspel is dus ook in Indië geen gebrek. Ook de bokssport kan voor een groot deel onder de kijksport worden gerang schikt. De liefhebberij voor bokswedstrijden is bijv. op Java buitengewoon. Wedstrijden met 5000 en meer toeschouwers zijn niet zeldzaam meer. Gewoonlijk komt men zelfs plaatsruimte te kort. J. G. Koningin terug in Den Haag. 's-GRAVENHAGE, 15 Maart. Met den nachttrein uit Spiesz is H.M. de Koningin van morgen met haar gevolg te 10.38 op het station Staatsspoor alhier gearriveerd. Van Utrecht af waren haar wagens gekoppeld aan een speciale locomotief. Behalve de stationschef waren er geen autoriteiten ter begroeting aanwezig. De Koningin heeft haar intrek genomen in het paleis Noordeinde. Een incident. Toen hedenmorgen te ongeveer half elf de auto, waarin H. M. de Koningin zich naar het Paleis Noordeinde begaf na haar aankomst uit Zwitserland te Den Haag, het plein voor het paleis opzwenkte, heeft zich een klein incident voorgedaan. Een man trachtte op dat oogenblik de auto van de Koningin te bereiken. Hij werd evenwel door een brigadier van politie gegrepen. Bij on derzoek op het politiebureau bleek hij een reserve-officier uit Rotterdam te zijn, die in verband met een militaire kwestie een verzoek schrift aan de Koningin wilde aanbieden. Na verhoor is hij op vrije voeten gesteld. Sprong- over een kaarttafel. Werd ISO jaar geleden gebor, De kleedingstukken van den dwerg, die in het Frans Hals Museum bewaard worden. Zandvoort heeft een dwerg onder zijn inwoners gehad. Het was Simon Jane Paap, die in het voorjaar van 1789 geboren werd. Hij is nooit grooter geworden dan76V2 c.M. Op een der pilaren in de Groote Kerk werd indertijd zijn lengte precies afgetee- kend. Na een zwervend leven geleid te hebben hij liet zich niet alleen op kermissen tegen geld bekijken, maar genoot ook de eer eeni ge keeren te mogen optreden voor de hoven is hij te Dendermonde gestorven. Er werd verteld dat hij daar vermoord is omdat hij kleiner was dan een andere dwerg die daar tentoongesteld werd. Het lijk van den dwerg werd naar Zand voort gebracht waar het in de dorpskerk werd bijgezet. Er is in dien tijd beweerd dat toen men het lijk na jaren wilde verkoopen voor wetenschappelijke doeleinden, uitkwam dat het al verdwenen was en verruild voor het lijk van een kind van 7 of 8 jaar. Of dit op waar heid berust valt moeilijk na te gaan. Eenige maanden geleden is de grafsteen van De Raadslieden van de Kroon. Vijf ministers vieren een Kroonjaar. Het eigenaardige geval doet zich voor, dat van de elf ministers van het tegenwoordige kabinet er niet minder dan vijf zijn die in 1939 een kroonjaar vieren. De rij werd reeds geopend door den minister van financiën, Mr. J. A. de Wilde, die op 7 Januari 60 jaar werd. De minister van onderwijs, Prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine, wordt 6 Mei 70 jaar; de minister-president Dr. H. Colijn, viert zijn 70sten verjaardag wat later, namelijk op 22 Juni. De minister van binnenlandsche zaken, de heer H. van Boeyen wordt 23 Mei 50 jaai en zijn collega van economische zaken, Mr. M. P. L. Steenberghe, op 2 Mei 40 jaar. EXAMENS. Op het te Haarlem gehouden examen aan de Mode Academie „Erkama" gevestigd te Haar lem Gr. Houtstraat 3rood en te Amsterdam P. C. Hooftstraat, slaagden de navolgende can didates voor coupeuse: mevr. Gillieron— Harthoorn, Amsterdam, E. de Boer, Amster dam, Fr. Cerwenka, Amsterdam, M. v. d. Aard weg, Haarlem, A. Henzen, Haarlem, D. Lege- beke, Haarlem, A. Petri, Haarlem, H. Reckman Haarlem, I. Verkaaik, Haarlem, N. Wagema- ker, Haarlem, A. Nijssen, Santpoort, N. Kra mers, Haarlemmerliede, A. v. d. Vossen, Ben- nebroek, N. v. d. Peet, Bennebroek. Voor coupeuse-tailleuse: G. de Vries, Haarlem. Allen genoten hun opleiding volgens Erka ma systeem. Jan Mens. Mensen zonder geld. Amsterdam. Uitgeverij Kosmos. Met algemeene stemmen van de Jury heeft dit boek den Kosmos-eerstelingen-prijs ver worven. Bovendien is het geschreven door een werkloozen meubelmaker. Maar het is een bui tengewoon goed boek. Dit geldt zéker voor het eerste gedeelte, zoo ongeveer tot na de be grafenis van vader Jagtman, op de Nieuwe Ooster, in Amsterdam. Wat doet het er eigenlijk toe of wij weten, dat Jan Mens een werklooze meubelmaker is? Het kan alleen betoogen dat onder bepaalde omstandigheden een uitzonderlijk meubelma ker even goed een boek kan schrijven als zoo vele andere dames en heer en, die niets beters te doen hebben. En dat is niets nieuws. Op merkelijk alleen is, dat „Mensen zonder geld" een goed boek werd, en of dat nu komt doordat Jan Mens vroeger zelf meubelen ge maakt heeft, óf doordat hij op goede scholen geweest is, waar hij behoorlijk heeft leeren schrijven en tenslotte misschien van de schrijf vaklieden wel het een en ander heeft afgekekendat alles doet aan het feit, dat er een goed boek geproduceerd werd, niets af. En de aardigheid die er zat aan Stijn Streuvels, die bakker, of aan Ary Prins, die fabrikant was, gaat er bij Jan Mens al heel spoedig af, want als hij een roman schrijft en in tijdschriften publiceert houdt hij op werk looze te zijn en is practisch in de vrije be roepen overgeheveld. Maar nog eens, wat doet dat alles ertoe zoo het geen goedkoop trucje is om de aan dacht van de menigte voor het boek in be slag te nemen. Die er gelukkig ditmaal niet mee beetgenomen wordt, want het werk ver dient haar aandacht ten volle. Jan Mens laat ons in een eenvoudige maar treffend juiste milieuschildering, in prach tig oprechte dialogen, het klein-burgerïijk drama doorleven van een paar fatsoenlijke menschjes uit den Amsterdamschen midden stand, die door de volkomen veranderde maatschappelijke toestanden, welker ver andering langs hen is heengegaan zonder door hen begrepen te zijn. aan den grond zijn geraakt. Vader Jagtman is voortgegaan zijn meubel tjes te maken op de solide maar omslachtige en kostbare wijze waarop hij zijn vak van kindsbeen af beoefend heeft. En als langza merhand zijn zaakje kwijnt, zijn klantjes ver- loopen of sterven, geeft hen het niet op te blijven hopen op den dag van morgen, waar op de menschen wel weer verstandig zullen zijn geworden. Intusschen is zijn huurschuld opgeloopen en is in zijn huishouding op alles vergeefs bezui nigd. Greet, de eenige dochter, is weerspannig geworden en moeder de vrouw onbillijk, wijl ze hem voor het uitblijven van den voormali- gen welstand aansprakelijk stelt. Vooral in den vorm zijn deze bittere woorden der vrouw, die in den grond des harten zoo kwaad nog niet is, prachtig door den auteur naar de natuur gecopieerd. De schrijver laat hier zonder eenigen extra-klemtoon al het verachtende, vernederende doorvoelen dat voor den man in de woorden van zijn vrouw steekt. Die zulke woorden niet met die bedoeling uitspreekt, maar zich onbewust bij voorbaat ontlast van eenigerlei schuld aan komende grooter ellen de. Jan Mens is in die haast phonetische na- beelding van kijfzieke teleurstelling een eer ste rangs psychologisch waarnemer. Jagtman zelf kan nergens tegen op. Een ander dan hij zou er evenmin kans toe zien en door dat te laten voelen reserveert de schrijver hem onze sympathie. Zijn troost is zijn poes in de werk plaats, zijn eenige goede verwachting dei- komende tijden ligt in zijn ze ven-jarigen jon gen, die nog op school gaat en dien Jan Mens tot den feitelijken held van zijn ver haal heeft gemaakt, hoewel hij hem telkens slechts als afleidend, opvroolijkend element in het drama van den ondergang te pas brengt, Die ondergang van Jagtman's gezin verloopt vlot, vlug en gereglementeerd, zooals de nieu we samenleving dat wenscht. Greet verlaat het zinkende schip en verdrinkt in „de zonde", dewelke zij prefereert boven het armoedsbe- staan in de betonnen vluchthuisjes op Zee burg, waarheen vader en moeder afzakken als Jagtman wegens de huurschuld op straat ge zet is. Jagtman wordt stempelaar, verdient bij vallen en opstaan een paar kwartjes, die van den steun afgaan en vischt spierinkjes in het Kanaal. Zijn bestaan is een ononderbro ken lijdensgeschiedenis geworden, waaraan zelfs de romantiek van het bedelaarschap ont breekt. Genummerd, gestempeld en gecontro leerd leeft hij met vrouw en jongen op kosten der gemeenschap die al niet veel meer doen kan dan hen in het leven houden. Dat ge- heele proces wordt door Jan Mens op sugges tieve manier geteekend, niet zonder den Am sterdamschen humor, die telkens in woede- of huilbui kan overslaan. Jagtman heeft het na eenige vruchtelooze pogingen opgegeven uit den stempelcirkel te geraken; hij vischt nog slechts naar spierinkjes en droomt bij het Kanaal, over hoe het alles vroeger geweest is. Dan hoort de sluiswachter een plons in 't water. Heeft Jagtman met open oogen ge slapen of is hij opzettelijkHij wordt naar het Binnengasthuis vervoerd en als moe der daar ontboden wordt, is hij overleden. We maken dan nog de begrafenis uit het huis op Zeeburg met den schrijver mee, om hem nogmaals onze bewondering te kunnen be tuigen voor de uitmuntende karakteristiek die hij,-vooral weer in de dialoog, van zoo'n gebeurtenis weet te geven en dan verlaten wij Japie en zijn moeder, omdat er voor den lezer ook nog wat te ontdekken dient over te blijven, maar ook omdat voor ons gevoel het vervolg litterair minder zuiver is dan het tot hiertoe geresumeerde. Japie, die met zijn moeder in de Jordaan komt te wonen, met een prachtig getuig schrift van de Ambachtschool komt, maar geen werk kan vinden en besteller op de fiets wordt; stijgende ontevredenheid onder de Jordaners als de steun verkleind wordt, een oproer dat in de beschrijving aan dat der Palingtrekkers van '86 herinnert en Japie. die aan het slot, gewond in het Wilhelmina- gasthuis komt te liggen, door een politiekogel getroffen.... dat alles is met entrain ge schreven, zeer zeker, maar het mist eenigszins de volmaakt kalme zuiverheid van weergave, waarmee de schrijver den ondergang der fa milie Jagtman heeft geteekend. Bij hem die dezen ondergang, zoo gevoelig en toch snij dend raak, even logisch dwingend als mede lijdend, in den besten zin, opwekkend, kon te boek stellen, schijnen aanvang en slot, van het boek niet geheel te behooren. Te gefor ceerd litterair in den aanloop, eindigt dit interessante boek met een toegeven aan een pathos, dat met alle pathos gemeen heeft dat het aan het theater herinnert. Maar na de eerste vier, vijf alinea's tot aan Jagtman's begrafenis toe bevat deze eersteling niets dan prachtig geformuleerde, herleefde ontroering in een onopgesmuktheid en eerlijkheid die buitengewoon treffen. Het zal te bezien staan of die eersteling een evenwaardig opvolger zal hebben. Men kan vreezen dat de schrijver-meubelmaker zich juist in dat prachtige gedeelte heeft uitge schreven en nu klaar is. Doch al zou dat zoo zijn, dan nóg blijft „Mensen zondei Geld" een opmerkelijk stuk litteraire kunst. J. H. DE BOIS. de dwerg uit Zandvoort naar het Franc Hals-Museum te Haarlem overgebracht, waa^ in een vitrine ook de kleeren van den dwerz te zien zijn. Ter vergelijking hebben we naV zijn schoentje een schoen van een normaal persoon gezet. Op de foto ziet men links een jas en een broek, in het midden handschoen- tjes en rechts een hemd, een schoentje en kousjes. VAN DE WEEK P. J. Janbroers. De heer Janbroers vertelt over de wandelsport. „Het beoefenen van de wandelsport biedt een dubbel voordeel; men brengt en houdt zijn lichaam in goede conditie en men geniet, van de natuur". Met deze meening van den heer P. J, Jan- broers, oud-leider van de bekende vereeni ging „Jan Passtoors", zal wel iedereen het eens zijn. „Het wandelen is zuiver ontspanning; ai doende bekwaamt men zich en is men in staat zonder bezwaren grootere afstanden at leggen, waardoor men tenslotte het doel be reikt, dat is wandelen als 'tourisme. In het begin heeft ieder dezelfde moeilijkheden, men doet te weinig en te korte passen per minuut, maar geleidelijk leert men den langen slee penden pas van ongeveer 85 centimeter, die per minuut 120 maal herhaald wordt en die de meest geschikte is voor afstand-wandeling. Bij het begin van het seizoen, begin Maart, onderneemt men een marsch van 5 Kilometer en wanneer het een training voor grootere marschen betreft, zal men na twee maan den tot 30 kilometer gevorderd zijn. Dat ls de normale lengte van de gebruikelijke wandeltochten; wil men echter aan de Vierdaagsche deel nemen, dan is het gewenscht, dat men gemakkelijk 65 KM. kan afleggen. Voor een „eerste jaars" moet een dergelijke prestatie echter wor den afgeraden. De speciale voorbe reiding voor het hoogtepunt van het seizoen, de Vierdaagsche, moet zóó worden ingedeeld, dat men begin Juli in topvorm is, waarna men het de laatste twee weken voor den start kalm aan kan doen. Doch al heeft de wandelaar zich voor dit jaarlijksche feest, dat een bijzondere sfeer heeft, waarin hy geheel op gaat, nog zoo goed voorbereid, Ml ontkomt toch soms niet aan de inzinking, die bij voorbeeld het loopen over den betonweg van Nijmegen naar Arnhem en terug, kan veroorzaken. Maar een geoefend wandelaar zet zich daar over heen en dan is de laatste dag, de intocht van Malden af tot Nijmegen, een waar feest, waarin de bevolking van de Keizerstad meeleeft en dit door het schenken van bloemen aan de deelnemers laat blijken. Maar er is ook een andere zijde aan de wandelsport, die niets met deze groote tochten te maken heeft. Men kan het als training voor andere sporten beoefenen, doch men kan het ook en dit geldt vooral voor hen, die een zittend leven leiden als noodzake lijke en de beste lichaamsoefening beschou wen. Daarvoor moet men echter minstens tweemaal per week „het beste beentje voor zetten" Men is nooit te oud om daarmede te beginnen; velen zijn pas op lateren leef tijd hun „loopbaan" begonnen. Het gemiddelde tempo van een geoefend wandelaar bedraagt 6V2 kilometer per uur, zoodat men dus den kilometer in ongeveer 9 minuten aflegt". „Hoe is het met organisatie van de wandel sport in Haarlem en omgeving gesteld?" „Volgens mijn meening zou de wandelsport in dit rayon een goede toekomst hebben, wan neer de verantwoordelijke leiders der ver* eenigingen oeseften, dat samenwerking drin gend geboden is. In dit opzicht is er momen teel eenige verbetering te bespeuren, maar ideaal ls het nog lang niet, daar het niet mogelijk is gebleken, eenheid tusscher. de drie bekendste vereenigingen te scheppen Daarvoor staan te veel vermeende belangen en belangetjes in den weg. Voorts zou ik wenschen, dat vele wande laars zich meer toeleggen op het wandelen als zoodanig dan op de jacht naar prijzen (de z.g. „blikjesjagers"). Ik kan niet inzien aai het noodig is om een belooning toe te kenn^j voor het volbrengen van een tocht van 30 kilometer, dat is geen bijzondere prestatie, zooals bijvoorbeeld 100 meter hardloopen W IOV2 sec. Een herinneringsdiploma of een be wijs van aankomst is in het bovengenoemde geval beter op zijn plaats. „Staan er in de naaste toekomst nog bij zondere tochten op het programma?" „Er zullen waarschijnlijk twee „bollentoen- ten" worden gehouden, resp. van 30 en K.M. In Augustus volgt dan de „Jan "aS' stoors-herdenkingsmarsch"."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1939 | | pagina 10