IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMUIDEIN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Val van Madrid.
Moderniseering.
NederlancTs onaantastbaarheid.
Het Nederlandsche standpunt
hieromtrent reeds in 1937
bepaald.
T). iaARGANC NO. 127
u.»w» a""'
Counu» Uitga™* eD A,gem
erij N. V Groote HouMfraat 93.
TeL 10724. Bureau IJmuidei
""'"t K«»«"rl»aD 42, IJ■D"ide,,•
C°°'' 5301. Po«ei">
Telefoon Mvi.
L®wiw""voor d,""*d'
'„«to k",c""" op8e°ome° m
k!»"
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DONDERDAC 30 MAART '39
Abonnementen per week f0.12'/2, per
maand f0.52'/2, per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nummer» 3 cent per ex. Advertentiëni
1-5 regel» f0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele
prijs. Advertentie» van Vraag en Aanbod
1-3 regel» f 0.25, elke regel meer f0.10.
De Nieuwsbron' De voortvarende Directie van het
REX THEATER brengt deze week LE GRAND REFRAIN,
wederom dus een film uit de Fransche super-productie.
In deze film, de titel zegt het reeds, valt voor muziek
liefhebbers veel moois te genietenvooral dank zij de ultra
moderne geluids-installatie van het theater, welke tot de
beste van Nederland gerekend mag worden. De voor
stellingen zijn deze week van Vrijdag t.e.m. Woensdag
's avonds om 8.15 uur, bovendien Zondags 3 uur
matinee. Op aanvrage is de technische installatie
uan het theater te bezichtigen.
(Adv. Ingez. Med.)
Nu de Spaansche hoofdstad zich aan gene
raal Franco heeft overgegeven, na een beleg
van tweeënhalf jaar, moet men den Spaan-
schen burgeroorlog als definitief beëindigd
beschouwen. In den loop der jaren is deze
afschuwelijke strijd, die land en volk heeft
uitgeput, tienduizenden slachtoffers gevergd
en vernielingen op geweldige schaal veroor
zaakt, meer en meer gekenmerkt als een
strijd'tusschen fascisme en communisme. De
Italiaansche en Duitsche propaganda hebben
die voorstelling van zaken met zulk een hard
nekkigheid verbreid, dat zeer veel menschen
ook in ons land haar hebben aanvaard. Zij is
trouwens eenvoudig en vergemakkelijkt het
partijkiezen. Maar zij is niet juist. Ik herinner
er nog eens aan dat in het Spaansche repu-
blikeinsche parlement, de Cortes, gekozen
vlak vóór de burgeroorlog uitbrak, de com
munisten slechts een nietige minderheid uit
maakten. Zij hadden bij de verkiezingen maar
5 pCt. van de stemmen behaald. In de laatste
periode van den strijd, waarin de Nationale
Verdedigingsraad van Casados tegen de com
munisten optrad, is nog eens in feite gebleken
dat zij aan den republikeinschen kant in de
minderheid waren. Trouwens, noch president
Azana, noch Negrin, noch generaal Miaja of
Companys of anderen die prominente leiders
van het linksche Spanje waren, zijn commu
nisten. „Linksch" is in Nederland allerminst
synoniem met communistis'ch, In Spanje ook
niet en men zou dat toch ook heelemaal niet
kunnen verwachten van een Roomsch-Katho-
liek land, waarin de invloed van de Kerk door
de eeuwen heen altijd zoo groot is geweest.
De Franco-partij was ook volstrekt geen
fascistisch front maar bestond bij het uitbre
ken van den burgeroorlog grootendeels uit
monarchisten, deels voorstanders van het her
stel van Alfonso's dynastie, deels „legitimis
ten", ook wel als Carlisten aangeduid. Het
herstel der monarchie blijft dan ook een
groote mogelijkheid zooals uit Alfonso XIII's
weloverwogen uitlatingen en uit die van zijn
zoon, den opvolgenden troonpretendent prins
Juan, gebleken is. Al maanden geleden heeft
Franco's regeering de Koninklijke familie in
haar Spaansche burgerrechten en bezittingen
hersteld. Maar het is nog niet geheel duide
lijk in welken koers het régime der overwin
naars zich zal ontwikkelen.
Dat het als zoodanig „een nieuwe bedreiging
voor Frankrijk zal vormen" is voorshands niet
aan te nemen. Generaal Franco zal zich niet
alleen in de eerstvolgende jaren maar voor
zeer langen tijd moeten toeleggen op het her
stel van een uitgeput, verarmd, gebroken volk,
inplaats van anderen te kunnen bedreigen. En
dat zal een geweldige taak zijn. Er zal nog
moeten blijken of Franco daarvoor de be
kwaamheden bezit. Een oorlogvoerende gene
raal is niet bepaald hetzelfde als de bouwer
van een nieuwe volkseenheid en volkswelvaart,
vooral niet als die eenheid en welvaart uit
verbittering, rouw en ruïnes te voorschijn ge-
tooverd moeten worden. Zooals de toestand
nu is heerschen honger en andere ontbering
in vele streken van Spanje. Het lenigen van
den nood is Franco's eerste en al heel zware
opgaaf. Zonder hulp van buiten zal hij daarin
al moeilijk kunnen slagen. En bij het verdere
herstel van zijn land zal zulke hulp nog wel
dringender vereischt worden. Zoo kan men
het veelbeteekenend achten dat de Times
Dinsdagmorgen schreef„Het is de overweging
*aard of de Britsche regeering niet aan moet
leden, bij dit onpartijdige werk van barm
hartigheid te helpen".
Eenigen tijd geleden heeft Franco decreten
gepubliceerd waarin hij opsomde hoeveel
nkschen hij nu wel zou gaan straffen. Het
geheel maakte zeer sterk den indruk van een
wraakneming op groote schaal. Wellicht zal
ui enlandsche invloed die althans weten te
oeperken. Als men denkt aan zooveel eenvou-
ige menschen, die onder bevel van hun wet-
ig gekozen regeering jarenlang gestreden en
e<L 06 grootste opofferingen en beproevingen
oost hebben, vaak met een zalfverlooche-
(Te Haarlem wordt de oude, door
paarden getrokken arrestanten
wagen, vervangen door een auto).
De tijd gaat voort, de arrestantenwagen,
Moet, zooals alle andre dingen, mee,
Hij krijgt, als zooveel ouderen van dagen,
In d' ouden vorm tenminste, zijn congé.
Al heeft voor hem de snelheid niet veel
waarde,
Ook hij wijkt in den tijd dat, zoogezegd,
In elk verkeer welhaast de kracht der
paarden,
Het voor de paardenkracht heeft afgelegd.
Hij gaat nu van gehots en knarsend rijden,
Met hoefgeklepper accompagnement,
Tot vlot en machinaal geruischloos glijden,
In het verkeer niet meer zoo licht herkend.
Maar de benzine en de rubber banden,
Veranderen slechts den uiterlijken schijn,
Terwijl het slot, de geblindeerde wanden,
Hoe nieuw ook, altijd nog de oude zijn.
Gelijk blijft ook de route van zijn ritten,
Als hij vernieuwd naar zijn bestemming rijdt,
Dan appreciëeren zij die hem „bezitten"
Hem hoogstens als gedwongen fraaiigheid
Zij zullen droef gelaten redeneeren:
Of er nu wordt gemend of gechauffeerd,
Als ik met dezen wagen moet verkeeren,
Dan is het toch met mij verkeerd verkeerd.
P. GASUS.
ning die ieder eerlijk mensch in onpartijdig
heid bewonderen moet, dan voelt men diep
het onrecht dat deze menschen nu nog eens
zou gaan bestraffen.
Het Spaansche volk als geheel moge bevrijd
worden Van de nachtmerrie waarin het ge
leefd heeft en in den eenvoud die het in zijn
breede lagen kenmerkt, een gelukkiger tijd
tegemoet gaan. Dat is een simpele wensch,
van mensch tot mensch geuit met terzijde
stelling van alle politiek enbrr, dat
woordIdeologieën.
R. P.
Hitier spreekt Zaterdag te
Wilhelmshaven.
Bij te water lating van nieuw Duitsch
slagschip.
Na het te water laten van het tweede Duit
sche slagschip van 35.000 ton zal Hitier Zater
dagavond te Wilhelmshaven 'n rede houden,
die, naar men verwacht, vrij uitvoerig zal
zijn. Over den inhoud konden geen inlich
tingen verkregen worden.
De jongste bomontploffingen te
Londen.
Kordaat optreden van voorbijganger
voorkwam erger.
Reuter meldt uit Londen, dat de Hammer-
smithbrug voor grootere schade en wellicht
vernieling is gespaard, door de tegenwoordig
heid van geest van een voetganger, die, toen
hij een pakje zag, waaruit rook en een sis
send geluid kwamen, dit terstond in de rivier
wierp. Het pakje ontplofte voordat het in
het water terecht kwam en de tweede bom
ontplofte kort daarna.
Alle bruggen over de Theems worden scherp
bewaakt. Gisteravond was er ook een speciale
bewaking bij alle electrische centrales, water
torens en andere openbare bedrijven te Londen.
Er zijn. Woensdag drie arrestaties verricht.
Elf dooden bij ontploffing te
Herstal.
LUIK, 29 Maart (Belga). Drie personen
die bij de ontploffing te Herstal werden ge
wond, zijn overleden, waardoor het aantal
dooden tot elf is gestegen.
Zal Thalmann worden vrijgelaten?
In rechterlijke kringen te Berlijn verklaart
men volgens den correspondent van de „Daily
Telegraph" aldaar dat Ernst Thalmann, de
Duitsche communistenleider, die sedert 1933
in de gevangenis vertoeft, binnenkort zal wor
den vrijgelaten, hoewel hij onder toezicht zal
blijven.
De beteekenis van verklaringen door de groote
mogendheden tegenover elkaar afgelegd.
(Van onzen parlementairen correspondent).
De vorige week is uit persberichten geble
ken, dat Engeland en Frankrijk van zins zou
den wezen openlijk te verklaren, dat een ieder
de onaantastbaarheid ook van Nederland en
Zwitserland heeft te ontzien en dat, wie
zich aan schending dier onaantastbaar
heid zou schuldig maken, meteen met Enge
land en Frankrijk te doen zou krijgen. Reeds
is dat, eenige jaren geleden, formeel door de
Britsche en Fransche Regeering met betrek
king tot België vastgelegd daarom bezigde ik
zooeven het woordje „ook" maar dat ge
schiedde toen tevens bij wijze van een toezeg
ging aan België. Waartegenover dat land op
zich nam zelf het noodige te zullen doen voor
de handhaving van zijn onaantastbaarheid.
Zoodoende kwam er tusschen Londen en
Parijs eenerzijds, Brussel aan den anderen
kant, toch een soort verbintenis, een verdrags
rechtelijke verhouding tot stand, later aange
vuld met een soortgelijke Duitsch-Belgische
nota-wisseling.
Wat echter Engeland en Frankrijk thans
ten aanzien van ons land en van Zwitserland
van zins zouden zijn tot dusverre bleef de
officieele verklaring zelf nog uit, maar ver
moedelijk zal ze binnenkort toch wel loskomen
is echter iets anders. Hier toch zou men te
doen krijgen niet met eenigerlei verbintenis
tegenover ons, niet met iets wat ook maar in
de verste verte op een verdragsvorm zou lij
ken, doch louter en alleen met eenvolkomen
over onze hoofden heen tot de verdere wereld
te richten mededeeling.
Als dus de Franfurter Zeitung meent, dat
iets van dien aard pijnlijk zou wezen voor
Nederland en Zwitserland, vergist zij zich
deerlijk, zooals ze ook verder in haar aan deze
aangelegenheid gewijde beschouwingen doet.
Tot goed begrip van de beteekenis van zulk
een verklaring, en van de te dien aanzien door
onze Regeering gekoesterde opvatting, kan het
zijn nut hebben in herinnering te brengen
wat over een dusdanige figuur al is opgemerkt
in 1937. Toen toch kwam ze reeds op het
tapijt, nadat de Duitsche Rijkskanselier op
30 Januari van dat jaar in een Rijksdagrede
o.m. gezegd had, dat zijn Regeering aan België
en Holland had verzekerd, -bereid te wezen
deze staten „te allen tijde als onaantastbare
neutrale gebieden te erkennen en te garan
deeren".
Bij nader ingewonnen informatie bleek den
heeren op het Plein, dat deze verklaring opge
vat moet worden „als een aanbod, dat geldt
zoowel voor het geval, dat een nieuw West
pact tot stand mocht komen en in dat verdrag
een regeling wordt getroffen, als voor een
verdragsregeling in anderen vorm, indien geen
West-pact wordt gesloten".
Wat deed hierop de Nederlandsche Regee
ring?
Zij liet Berlijn beleefd weten, „dat wij, met
alle waardeering voor de uit het aanbod spre
kende goede bedoelingen, niet bereid zouden
zijn nopens de onaantastbaarheid van ons
grondgebied met eenig land een verdrag te
sluiten. Die onaantastbaarheid is voor ons een
axioma, dat zich niet leent als onderwerp voor
een door ons te sluiten verdrag."
Op 17 Maart 1937 zette Minister de Graeff
in de Eerste Kamer dit standpunt nog eens
nader uiteen, dat bovenal hierop neerkwam,
dat wij juist met betrekking tot onze onaan
tastbaarheid in niets wenschen te treden, dat
zelfs maar op het aanvaarden of scheppen
van verplichtingen zou kunnen lijken.
Hij voegde er toen nog iets aan toe, dat
thans nog eens bijzondere aandacht verdient,
aangezien hij toen kwam op een figuur, als
die waarvan nu sprake zou wezen.
Mochten wat iets gansch anders ware
de Locarno-mogendheden onderling en in hun
eigen belang overeenkomen, dat zij niet alleen
schending 'van de eigen grenzen, maar ook
schending van de Nederlandsche grens reeds
als een casus foederis (geval waarin hun ver
drag zou gaan werken) zouden beschouwen,
kert hen naar de plaats van bestemming te
kunnen brengen.
Hoewel reeds verschillende malen koorts
achtig gezocht is naar de „Kruger millioenen"
in verschillende deelen van Zuid-Afrika, heeft
men nog geen belangrijke vondst gedaan.
Eenmaal werden te Boshoff in den Vrijstaat
eenige Kruger-goudstukken gevonden.
dan zouden wij, naar minister de Graeff te
verstaan gaf, ons tegen zulk een verdrag niet
verzetten. Het zou z.i. ons tot op zekere hoogte
welkom kunnen zijn, zoo zeide hij verder, er
aan toevoegende, da t« toen iets van dien aard
door de mogendheden in kwestie overwogen
scheen te worden.
„Wij blijven er echter buiten aldus de
Minister en vragen er niet om, al zou onze
positie daardoor in niet onbelangrijke mate
worden versterkt. Met zulk een verdrags
clausule in een nieuw Locarno-pact stel ik
gelijk eenzijdige verklaringen van de groote
mogendheden, van gelijke strekking, welke
verklaringen dan niet worden afgelegd om
ons, maar om elkaar gerust te stellen".
Deze door mij gecursiveerde, op 17 Maart
1937 door Minister de Graeff uitgesproken
woorden, doen thans bepaald profetisch aan,
want zij slaan ten volle op een Britsch-Fran-
sche verklaring als waarvan nu sprake is.
Ge!ijk ze. wel beschouwd, trouwens evenzeer
van toepassing geacht moeten worden op wat
de Duitsche Rijkskanselier dit jaar op den
30sten Januari met betrekking o.m. tot Neder-
land's neutraliteit opmerkte. Komt straks de
Britsch-Fransche verklaring los, dan vormt zij
met de zooeven bedoelde zinsnede uit des
Führers op 30 Januari j.l. gehouden rede
voor die landen over en weer een geruststel
ling. Immers over en weer hebben zij elkaar
dan doen weten het standpunt in te nemen,
dat Nederland's onaantastbaarheid geëerbie
digd moet worden.
Hiervan acte te kunnen nemen, kan ons
alleen maar aangenaam zijn, juist omdat het
verklaringen betreft, waar wij buiten staan en
die niet tegenover ons zijn afgelegd.
Duitsch advies in het Hongaarsch-
Slowaaksch conflict.
Ook Zuid-Afrika heeft zijn
goudzoekers.
De „Kruger-millioenen" trekken nieuwe
liefhebbers.
Het A. N. P. verneemt uit Kaapstad:
Opnieuw zal een poging worden on
dernomen om de „Kruger-millioenen"
een goudschat, die Paul Kruger in
Zuid-Afrika achterliet, toen hij naar
Europa ging, op te sporen.
De drie gebroeders De Wet. uit Bredasdorp
in de Kaapprovincie hebben tot den staats
secretaris voor financiën de vraag gericht, of
eenige volmacht van den staat noodig is om
een onderzoek in te stellen naar de geheim
zinnige millioenen en hoe de regeering staat
tegenover een eventueel vinden van dezen
goudschat.
Gedurende eenige jaren hebben de De Wets,
die thans de nieuwe poging zullen wagen, een
Basuto in dienst, James Williams geheeten,
die verklaart op. 20-jarigen leeftijd in dienst
te zijn geweest van den Boerenleider generaal
Cronjé. Tijdens den Zuid-Afrikaanschen oor
log moest hij een ossenwagen besturen, waar
op geld en waardevolle artikelen uit het huis
van president Kruger te Pretoria geladen wa
ren. De wagen werd gereden naar een plek
tusschen Pretoria en Pietersburg in Noord-
Transvaal. Williams was hier reeds eerder gé-
weest met generaal De Wet en eenige man
schappen. Zij hadden toen bevel gekregen
eenige kuilen te graven. Ditmaal waren de
generaals Cronjé en De Wet aanwezig met
een wagen waarachter een tweewielige kar
gespannen was. Toen zij in de buurt van het
afgegraven gedeelte kwamen, werden twee
ossen gespannen voor de kar en hielpen in
boorlingen met het overbrengen van den in
houd der wagens naar de kar. De twee gene
raals vertrokken met de last naar de kuilen,
terwijl al de andere aanwezigen in tegenover
gestelde richting wegreden om de ossen te
laten grazen. Na eenigen tijd keerden Cronjé
en De Wet terug: de kar was leeg Men laadde
haar op met brandhout en keerde terug naar
Pretoria.
Aldus het relaas van den inboorling Wil
liams, die de gebroeders De Wet ervan verze
De geweldige ontploffing in de Belgische wapenfabriek te Herstal
heeft een aantal slachtoffers geëischt, terwijl verscheidene zwaar
gewonden in levensgevaar verkeeren. De plaats van de catastrophe
Leider der Slowaaksche missie naar
Weenen.
In een officieel communiqué wordt
medegedeeld, dat de ieider der Slo
waaksche delegatie te Boedapest zich
Woensdag naar Weenen heeft begeven
om „bevoegde kringen in te lichten
over den loop der onderhandelingen
te Boedapest".
Volgens andere inlichtingen uit
goede bron zou de Slowaaksche regee
ring in een nota aan de Duitsche re
geering raad hebben gevraagd over de
houding, die tegenover de Hongaarsche
eischen moet worden aangenomen. De
regeering zou thans het Duitsche ant
woord afwachten.
Inmiddels duurt de „wapenstil
stand" tusschen Hongarije en Slo
wakije voort.
Volgens inlichtingen uit officieele Slowaak
sche bron zou de grens volgens Hongaarsch
standpnt zoo moeten loopen. dat de Hongaren
den spoorweg, die Polen met Hongarije ver
bindt, zouden kunnen verdedigen. Het opge-
ëischte gebied is 1700 vierkante kilometer
groot en wordt bewoond door 139.000 men
schen, van wie 34.000 Roethenen zijn.
Volgens inlichtingen van gezaghebbende
zijde stelt de Slowaaksche regeering tegenover
de Hongaarsche eischen de redeneering, dat
de grens is vastgesteld door de grenscommissie
bij de conferentie te Versailles, dat deze grens
door de autonome regeering van Wolosjin er
kend is, dat de Hongaarsche regeering op 16
Maart plechtig verklaard heeft de grenzen
van Oost Slowakije te zullen eerbiedigen, dat,
indien het waar is, dat het Noorden van het
geëischte gebied door Hongaren of Roethenen
bewoond wordt, Slowaken de bewonerse van
het Zuidelijk deel zijn. dat Duitschland garant
is voor de Slowaaksche grenzen.
De slowaaksche regeering schijnt bereid tot
eenige concessies aan Hongarije, indien zij
overeenkomstige vergoeding krijgt. Slowakije
verlangt in hoofdzaak rectificatie van de
grens ten Zuidoosten van Bratislava.
VOETBAL.
Huldiging op liet bureau van den
K. N. V. B.
BOB GLENDENNING
TIEN JAAR TRAINER
Bob Glendenriing, de
bekende trainer van het
Ncderlandsch elftal, zal
Zaterdag 1 April den
dag herdenken, waarop
hij voor tien jaar in
vasten dienst van den
K.N.V.B. trad. In ver
band hiermede zal
Glendenning Vrijdag
morgen a.s. op het
bondsbureau gehuldigd
worden.
LAWNTENNIS.
EXAMEN TENNISSPELLEIDER.
Voor het examen dipl. A (spelleider) N. L.
T. B., dat gehouden werd op Maandag 27 Maart
j.l. te Den Haag slaagden: mej. A. Weeda en de
heer J. Roosen te Heemstede en de heer J.
Kroes te Overveen, allen leeraren M. O. Lich.
Opv. en leerlingen van den heer C. M. T£.
Constandse te Haarlem.
VOETBAL IN ENGELAND.
De uitslagen van de wedstrijden, welkt
Woensdag voor de eerste afdeeling van de En-
gelsche league zijn gespeeld, luiden als volgt;
BirminghamHuddersfied Town 11.
Charlton AthleticGrimsby Town 31
Manchester UnitedEverton 02.
MiddlesbroughPortsmouth 82
Stóke CityWolverhampton Wanderers 5—t
BILJARTEN.
WERELDKAMPIOENSCHAP LIBRE.
Woensdag zijn te Lausanne de wereldkam
pioenschappen libre begonnen, waarbij J. Swee-
ring ons land vertegenwoordigt. Onze landge
noot kwam uit tegen den Portugees Ferraz, die
in zes beurten zijn partij uitmaakte. Sweering
noteerde 28.
Cote
500
6
494
83.33
Galmiche
449
6
393
74.73
Deckner
500
29
142
17.24
Leuthgeb
230
29
47
7.93
Inaebnit
500
3
497
166.66
Romy
17
3
16
5.66
Ferraz
500
6
201
83.33
Sweering
28
6
14
4.66
Galmiche
500
8
249
62.50
Deckner
17
8
10
2.12
Ferraz
500
1
500
500—
Leuthgeb
0
1
0
0—
Butron
500
15
198
33.33
Sweering
49
15
16
3.26
Cote
500
9
187
55.55
Romy
105
9
3
11.66
