[ümieien
[Slahuims
um<
S$$emêe tméiediuf
SCHOONMAAK
I
FIRMA GLA
iïaa&ckfye&&tdlce,H
CADEAU
Matten
Vitrages
Kleedjes
„DEKROON"
KOUSEN
SOKKEN
Schoenen
55
ïoo - 80 - 64 ct.
9.95
7.90
Simplex, Magneet, R.S., Empo,
Royal-Enfield, Wereld, Storm
vogel e.a. vanaf 35.
75 CENT PER WEEK.
GEEN VOORUITBETALING
P ri m a merken,
vanaf 24.75
50 ct. per week.
Geen vooruitbet.
Houfmansfraat 4, IJmuiden
Meeuwenlaan 2, IJm.-Oost
Telefoon 4810
Zeestr. 48, Bev., Tel. 3234
Handweefstoffen
Goedkoopste adres
ESCHDOORNSTRAAT 32
U MUIDEN-OOST.
Tricot Goederen.
Bij inkoop van 3.
contant
EEN PRACHTIG
WANDMATJE
anders kleuren. Ook
Suède.
SCHOENMAKERIJ
„DE ECONOOM" Q
KALVERSTKAAT 14 n
IJmuiden-O., Tel. 5162 y
W
VOOR DE WÊ
Twisted Matting
WIT EN JASPé.
92 en 115 c.M.
48 38 30 ct.
We rk schorten
OOK
JASSCHORTEN
1.48-1.28-88 ct.
Fantasie schortjes
49 39 29 ct.
EXTRA ROYALE MATEN
98 78— 68 ct.
STERKE GEPLATTEERDE
Dames
Werkkousen
48 - 39 ct.
Vloerbedekking
183 c.M. breed
59_54 44 ct.
Tafelzeilen
115 c.M. breed
MOOIE PATRONEN
48-38
Ct.
Chinamatten
140 x 180 c.M.
FRISSCHE DESSINS
88 68—48 ct.
LAAT THANS UW VEERENBED
DRIE-DEELI G MAKEN
prijs, overstoppen inbegr. 11.75
KAPOKMATRAS BIJVULLEN
ZOO NOODIG IN 1 DAG RETOUR
CONCURREEREND - PRIMA WERK
DE ALLERBESTE JAVA-KAPOK
AFGEPASTE
Schoorsteen
valletjes
wit en gekleurd met kant
18 -12 - 8ct- P- el
EXTRA ZWARE GROOTE
Moltondweil
ZEER STERK
28
Waschechte
T afelkleedjes
Ruit- en Bloemdessins
39— 34 ct.
Mooie collectie
Handweef stof
van 1.20 tot29 ct.
Dubbele Velours
VOOR OVERGORDIJNEN
in alle kleuren
PER EL 1.48
Cocoslooper
70 c.M. breed
70 60— 48 ct.
100 c.M. breed
2-PERSOONS
Gezondh. Matras
10.90- 8.90
Matras dekken
2-pers. ongevuld 80 ct.
2-pers. gevuld 200 ct.
ONZE
COLLECTIE VITRAGES
is zeer mooi en uitgebreid!
KOMT VRIJBLIJVEND EENS KIJKEN
Nergens grooter keuze!
De laagste prijzen
Bouclé Looper
50 c.M. breed
48 38— 28 ct.
TRAPROEDEN v.a. 7 ets.
Opklapbed 1-pers
met GEZONDH. MATRAS
ZWAAR EIKEN OMBOUW
Koopt onze Veerende Bovenmatras
1-pers. 22.50 2-pers. 29.50
KAPOKMATRASSEN
1-pers. 12.90 2-pers. 16.90
K ALVERSTRAAT 11—21
IJMUIDEN-OOST.
RESTANTEN VAN
CERMAANSCH VOLKSLEVEN
TOEN Bonifacius, de apostel van de Ger-
maansche stammen, den heiligen Do-
nar-eik bij het tegenwoordige Geïsmar
in Hessen had omgehakt, verbood hij
dat de boom als brandhout vernietigd zou wor
den. Van het hout liet hij op dezelfde plaats een
kerkje bouwen, ter eere van den heiligen Pe
trus.
Deze legende haar authenticiteit is een zaak
die er hier minder toe doet is een symbool
van de bekeeringsmethoden die de Romeinsche
apostelen in de eerste eeuwen van onze jaartel
ling toepasten: de ingewortelde gebruiken en
gewoonten konden blijven bestaan de oude
Germanen zouden er waarschijnlijk ook niet
zoo gemakkelijk afstand van hebben gedaan
maar zij werden aangepast aan het nieuwe ge
loof.
Hierdoor komt het, dat er in het volksleven
van de West-Europeesche volffen zoo vele oud-
Germaansche gebruiken bewaard zijn gebleven.
En dit vooral wat betreft de gebruiken die van
oudsher aan het Paaschfeest zijn verbonden.
Dit is een bewering die geen bewijzen be
hoeft; zij is duidelijk genoeg. Doch een curieus
voorbeeld diene ter illustratie: het Paaschvuur.
Ostara's vreugdevuur
Het oude Germaansche feest waarvan de tel
ken jare in ons land en elders ontstoken Paasch-
vuren de overblijfselen zijn, was dat van Ostara,
de godin waaraan men het jaarlijksche opleven
der natuur toeschreef. Het feest werd in de
maand April gevierd. Dan werden groote vuren
gebrand, waar men omheen danste, onder het
zingen van vreugdeliederen. Aan het vuur werd
een groote levenwekkende kracht toegeschreven
een geloof dat men overal terug vindt, bij
voorbeeld ook bij de Romeinen, de Grieken, de
Indiërs vandaar dat men de verkoolde stuk
ken hout van het Paaschvuur op de akkers moet
leggen: dat geeft een goed gewas.
Van Ostara loom ik echter tot een nog spreken
der voorbeeld: de Duitsche naam voor het te
genwoordige Paaschfeest: Ostern, en daarmee
samenhangend de Engelsche: Eastern. De af
komst van deze woorden is wel zeer duidelijk,
temeer daar de naam van de Germaansche len
tegodin in nog veel meer woorden voorkomt. Zoo
heette de maand April bij de Saksei-s Eostra en
m het oud-Duitsch óstarmanoth (Ostermonat),
terwijl het Paaschfeest in den tijd van Karei de
Groote nog rondweg ostara werd genoemd.
Inderdaad, de Paaschviering en wat daar zooal
bij hoort, zoo goed in vroeger eeuwen als nog
in onzen tijd, wemelt van Germaansche gebrui
ken. Evenals bijvoorbeeld de Vastenavond in
wezen niets met de Vasten te maken heeft, maar
eigenlijk Vastelavond heet, en verband houdt
met het Duitsche faseln, Faseier en Faselhans,
en dus een namenfeest is, evenals het carnaval
weliswaar van „carne, vale!" („vleesch, vaar
wel!"), maar evengoed van het Gallische of
Warnsche Carn (offeraltaar) of van de Ger
maansche „processies" met het car-naval
(scheepswagen) kan worden afgeleid, zijn er
talloos vele gewoonten, die zich op den duur aan
het Christelijk Paaschfeest hebben aangepast,
doch nog zeer op het oog voordoen als een
Christelijk gebruik doch die achteraf blijken een
oorsprong te hebben die ver voor het begin van
onze jaartelling ligt.
Laat ons terugkeeren tot het Paaschvuur, ze
ker het meest verspreide en meest bekende
onderdeel van de tegenwoordige lentefeesten. In
velerlei vormen doet het zich voor. In Beieren,
maar niet alleen daar, wordt een houten of pa
pieren pop, die oudtijds den winter of ook wel
Judas voorstelt, in het vuur geworpen.
In de omstreken van Münster worden de vu
ren al sedert eeuwen op bepaalde heuvels ont
stoken, die dan ook Paaschbergen heeten. Men
heeft ze ook hier en daar in ons land; bij Wage-
ningen en Lochem o.a.
Oldenburg schijnt zeer rijk aan brandhout te
zijn. De folkloristen willen namelijk dat daar
vrijwel elke straat zijn eigen vuur heeft.
Paaschliedjes
De liederen die in vroeger eeuwen algemeen
om het Paaschvuur werden gezongen, zijn bijna
alle verdwenen. Slechts enkele zijn er bewaard
gebleven, doordat een of andere chroniquer de
moeite heeft genomen ze op te teekenen. Het
bekendste Paaschliedje is:
„Christus is opgestanden
Al van der martelaars handen,
Dies sullen wy alle vro syn,
Christus wil ons troost syn.
Kyrie eleison!"
Het werd overal gezongen, in tallooze varia
ties. De Nederlandsche en Duitsche soldaten in
het Spaansche leger voor Haarlem zongen in
1573:
„Christus is opgestanden
Te Haarlem is een bint voorhanden.
Dies sullen wy alle vro syn
Morgen sal de stad ons syn.
Kyrie eleison!"
In Groningen werd dit schoone lied bij den
rommelpot opgedreund.
„Ons Paaske, ons Paaske, dei komt an,
Wi huppelen en sprirfgen en frayen der op an,
Van frayen, van frayen, is frayen genoeg,
En zingen de Engelkes 's meurgens zoo vroeg
En 's avonds zoo laat,
As de klokke drei uren slaat.
Schippien van de wike,
Laat joen railtje strike,
Al in den top,
Al onder den top,
Geeft mi een beetje in den rommelpot:
Een ai of twei
Een doet of drei
Al is het dan maar twei."
En de Amsterdamsche jongelingschap placht
op „Paeschavent nae middach" met de honde
slager van hun parochie aan het hoofd „voor de
huysen van naemhaftige persoonen" een ratel-
concert te geven, waarbij het volgende refrein
werd aangeheven:
„De dommeldemette!
De Vaste is uyt.
Kyrie eleyson!
Te Paschen sullen wy eyeren eten.
Soo is de Vaste al vergeten.
Kyrie eleyson!"
Mooi is anders. Maar daar werd niet naar
gevraagd. Het was goed genoeg om het bij het
eentonig geluid van rommelpotten of ratels uit
te schreeuwen en er „een stuck gelts en een
goede kanne biers" of een paar Paascheieren
die de burgerij e gaarne voor deze serenade aan
de muzikanten schonk, mee te verdienen.
De geschiedenis van het Paaschei
Ge hebt er waarschijnlijk nooit bij stil ge
staan, waarom u met Paschen nu eigenlijk
eieren eet. Natuurlijk niet; ge h'ebt wel belang
rijker zaken aan het hoofd om u bezig te hou-"
den met futiliteiten als het Paasohe-
genei' meent
Ik wensch eerherstel voor het Ei o
ouders hebben sedert de kindshe:d VOor"
beschaving op het Paaschfeest het Ei 0nze
en onze nazaten zullen het mogeliik 5!°ff,erd.
na dezen doen. noS lang
Ik wensch eerherstel voor het Pa
daarvoor ga ik in beroep bij de folklorS
n de moeite P«
folkloristen hebben
roemrijke geschiedenis te
moeite genomen
reeonstrueeren.
Zij hebben naarstig gespeurd in verS
heden van vele volkeren, op zoek n», r etl
en deszelfs gebruik. En zij hebben gevoïdiï
het Ei uit China stamt. Of in ieder gevate ?at
daar het eerst op bijzondere wijze
bruikt. De folkloristen verhalen u dat ge"
Chineezen in de twaalfde eeuw voor Ch ?e
reeds een voor jaarsfeest vierden. Gedi^T
dit feest, dat drie dagen duurde, was hï de
boden vuur aan te leggen. Het volk wï T"
gedwongen gedurende dien tijd op koud I t
en rijst te leven. Tot..., de CMneSfeï
ontdekten. Het hardgekookte Ei. Later gaf
gedurende het lentefeest eieren aan ziin v?6"
den; nog later schonk men gekleurde k
schilderde eieren. Want het Ei werd méér T'
een nuttig voedsel voor de drie vastendagen
het voorjaarsfeest, het werd een symbool i
cvmVinnl itnrii- hof inntin tt> ®1. 1
symbool voor het jonge leven. En nog ma>r
het licht, want de haan is bij de ChineetraI~
de zon gewijd. aan
Ge ziet: het Ei heelt een schitterenden st™
boomm"
Maar Iaat ons verder gaan. Het Ei is cc™,
politisch. De Perzen bezigen het als Nimw
jaarsgeschenk. De Phoeniciërs zagen het il
symbool van de aarde evenals de Egynten.™.
Volgens de Japanners is de wereld, volgen.?
Nieuw-Zeelandsche Maori's de zon, ontsL,
uit een kippenei. an
De eerste Christenen namen het aan ak
symbool voor de opstanding. Men beweert It
Paus Paulus V (1605—'21) de eerste was die
gebruik van Paascheieren in de kerk als een
godsdienstige handeling invoerde. In elk geval
heeft hij een formulier voor de wijding van
Paascheieren vastgesteld.
Lodewijk de XlVe, le Roi du soleil. was de
eerste die het Ei liet openen om er geschenken
in te verbergen. En Lodewijk XV en Marie An
toinette lieten beroemde kunstenaars als
Watteau en Lancret het Ei beschilderen.
In het Russische Tsarenrijk stond het Ei in
hoog aanzien. Alleen in Petersburg reeds wer
den in de dagen voor Paschen meer dan vijf
millioen eieren gekocht. Ze werden rood ge
kleurd en kregen het opschrift „Kristos
Woskrees" (Christus is opgestaan). Maar aan
het Petersburgsche hof werd het Ei vervangen
door prachtige kunsteieren als de nachtegaal
van Andersen. Ze golden er als gelukaanbren-
ger, als mascotte.
Talrijk zijn de gebruiken waarvan het
Paaschei in de West-Europeesche landen de
hoofdrol speelt. De lezer kent het eiertikkeh
het eierrapen vroeger zeer gebruikelijke en
geliefde volksvermaken, die dikwijls op spe
ciale Paaschweiden bedreven werden, hij heeft
misschien zeer misschien wel eens gehoord
van het eierslaan en eiertrappen zooals dat in
Friesland veel voorkomt of in elk geval kwam
en hij kent zeer zeker niet de vele en veel
soortige andere populaire gebruiken waarbij het
Paaschei persona grata was, die overal in den
lande en elders voorkwamen en voorkomen.
Hij zij gerust ik zal hem er niet mee ver
moeien. Ik vind de rubriek Buitenland in zijn
lijfblad ook veel belangrijker.
Bij dit klein en fragmentarisch overzicht
blijve het ditmaal. De lezer weet nu tenminste
waarom hij op Paaschmorgen zijn versche
lcippeneitje verorbert. En dat is ook wat waard.
En hij weet eenigszins hoe door zijn voorouders
en ten deele ook nog door kleine groepen iet
wat achteropgeraakte en niet door nieuwe za
kelijkheid en snelheidswaan aangetaste tijdge-
noo.ten met het Paaschfeest de terugkeer van
de nieuwe Lente werd gevierd.
Men gelieve bij dit woord Lente niet scham
per te lachen en niet te mompelen over sneeuw
en hagelbuien, Novemberstormen, nachtvorst
en wat dies meer zij. Men leze slechts verder.
Van het ei tot het ijs: il n' y a qu' un pas. Een
week voor Paschen 1845 stond de volgende
advertentie in de Amsterdamsche dagbladen:
Den 23stën Maart verkoopt C. Wijs
Beste eijeren op het ijs,
Bij goed droog weer zal er gedurende de aan
staande Paaschdagen een fraaije Tent, van
binten met vlaggen en wimpels, van binnen met
kostbare draperies gedecoreerd en goed ver
warmd, op den Buiten-Amstel geplaatst worden,
waarin extra beste eijeren (hard of zacht naar
verkiezing) zullen verkocht worden. Tot her
innering aan dezen zoo merkwaarigen winter
zal men daar tevens kunnen bekomen geschil
derde Paascheijeren, waarop zal geteekend
staan: gekookt op het ijs den 23sten Maart 1845.
Wie zich aan een ander spiegelt spiegelt zich
zacht.
Alles welbeschouwd is ons voorjaar nog zoo
slecht niet.
B. J. F.
'n Linkerbocht
afsnijden
NOOIT! Een bocht
naar links moet u
ruim nemen, een
bocht naar rechts
echter juist kort!
