Hongaarsche volk
naar de stembus
DE NACHTEGAAL
met Pinksteren
Het land in nieuwe
kiesdistricten verdeeld
Brutale roofmoord
te Brussel
1HC.ANDEBSÈN
maikt
Boedapest, 7 Mei.
(Van onzen correspondent).
OOALS te verwachten was er was
eigenlijk reeds sedert maanden sprake
van is het Hongaarsche parlement
door den rijksbestuurder Horthy voor
ontbonden verklaard en zullen er nu binnen
kort nieuwe verkiezingen plaats vinden. Zij
zullen op Pinkster-Zondag en op Pinkster-
Maandag gehouden worden, behalve in de
hoofdstad Boedapest, waar de verkiezingen
een week later plaats vinden. Het oude parle
ment heeft, zooais men weet, nog juist de
anti-Joden wetten kunnen aannemen vóór het
naar huis gezonden werd en het eigenaardige
is nu, dat bij de thans op til zijnde verkiezingen
de Joden nog wel hun stem zullen mogen uit
brengen. Om technische redenen is het name
lijk niet mogelijk binnen zulk een kort tijds
bestek alle namen, waarvan de dragers Joden
zijn en ook onder de bepalingen van de nieuwe
wetten vallen, van de kiezerslijsten te schrap
pen. Maar er zullen geen Joden meer tot Ka
merlid kunnen worden gekozen, tenzij zij van-
tevoren duidelijk hebben kunnen bewijzen dat
hun familie reeds vóór 1867 in Hongarije woon
de en dat zij tot de van de toepassing van de
wet uitgezonderde personen behooren.
En ook de bewoners van de pas tot Honga
rije teruggekeerde gebieden, te weten het zoo
genaamde Felvidek of Opper-Hongarije en de
streek van Karpatho-Rusland, zullen, eveneens
wegens technische moeilijkheden, in den ko
menden verkiezingsstrijd niet naar de stem
bussen hoeven te gaan, zoodat alles wat de kie
zers zelf betreft, ongeveer bij het oude zal blij
ven, net als bij de laatste verkiezingen van
April 1935.
De regeeringspartij, die zich om den premier
Teleki schaart, is er reeds vóórdat het oude
parlement uiteen was gegaan, mee begonnen
verkiezingsplakkaten in de straten van de
hoofdstad aan te laten brengen. Zij heeft dus
een voorsprong op de andere politieke groepen.
Bovendien heeft men door haar toedoen het
land in nieuwe kiesdistricten verdeeld, die van
de vroegere afwijken. Men hoopt hierdoor een
gunstiger resultaat te verkrijgen, dat niet al
te veel verrassingen brengt. Natuurlijk worden
hieromtrent kwinkslagen gemaakt en zegt men
o.a. dat het geen wonder is dat de politieke in-
deelingskaart van het land een ander aspect
gekregen heeft, want graaf Teleki is toch im
mers een zeer vermaard geograaf, die sedert
lang in wetenschappelijke aardrijkskundige
kringen een hoog aanzien geniet! Daarbij komt
ook nog dat landkaartveranderingen in Mid
den-Europa sedert eenigen tijd aan de orde
van den dag zijn geweest!
De regeeringspartij zal wel een groote meer
derheid behalen. Men vermoedt dat het aantal
sociaal-democraten ongeveer een man of tien
zal blijven en dat er ook geen al te groote ver
andering in het aantal „Pijlkruisers" de
Hongaarsche nazi's zal komen, die uit ver
schillende groepen bestaan en wel een zetel of
dertien zullen behalen. Het aantal van hun
aanhangers heeft zich in den laatsten tijd niet
al te zeer uitgebreid, daar velen in den lande
een beetje huiverig zijn geworden hun bewe
ging te ondersteunen, omdat men niet precies
weet wat voor betrekkingen zij met Duitsch-
land onderhoudt en de plannen van dit mach
tige buurland wel eens niet geheel overeen
konden komen met den onafhankelijkszin van
het vrije Hongaarsche volk. Men voorspelt in
welingelichte kringen dat het aatnal manda
ten van Tibor von Eckhardt's kleine landbou
werspartij, waarbij zich indertijd veel be
ambten, doktoren en advocaten, hebben aan
gesloten, tot op ongeveer een vijfde gedeelte
zal inkrimpen en slechts vier of vijf zal bedra
gen.
Gecompliceerd kiesstelsel.
HET verkiezingssysteem in Hongarije is bui
tengewoon ingewikkeld. Er worden niet
alleen comitaats- of districtslij sten opgesteld,
waarmede 125 afgevaardigden gekozen wor
den die door partijen voorgesteld zijn, maar
daarnaast heeft men ook nog lijsten, waarop
geen namen van partijen, doch alleen maar
namen van personen voorkomen. Door middel
van deze lijsten worden 135 lieden tot afge
vaardigde gekozen. Een groot, gedeelte van de
bevolking mag op twee lijsten haar stem uit
brengen.
Behalve de aldus gekozen 260 Kamerleden
heeft men nog 16 afgevaardigden uit de in het
noorden en noordoosten nieuw herkregen stre
ken. Dit zijn lieden, die vroeger ook al de be
langen van hun Hongaarsche volksgroepen in
het Tsjecho-Slowaaksche parlement in Praag
verdedigd hebben.
De regeeringspartij is al begonnen propagan-
da-pamfletten uit te deelen, waarop alles op
gesomd staat wat zij in den allerlaatsten tijd
voor het land en voor het volk gedaan heeft
en alles, wat de regeering, gedeeltelijk ook met
de hulp van andere machten, tot stand ge
bracht heeft, op de rekening van de partij
schrijft. Het is de partij, die indertijd door den
inmiddels overleden Gömbös werd opgericht,
wiens politiek door zijn verschillende opvolgers
werd voortgezet. Wij hebben, zoo staat in het
vlugschrift te lezen, de na den oorlog verloren
gegane gebieden weer aan Hongarije terugge
bracht. Het is een stuk land, dat meer dan
twintigduizend vierkante kilometers beslaat en
bijna twee millioen inwoners bevat. Wij heb
ben, zoo zegt men verder de vriendschappe
lijke relaties met Duitschland en Italië in het
leven geroepen en deze steeds inniger laten
worden en wij hebben ook het leger beter ge
organiseerd. Bovendien hebben wij op sociaal
gebied veel voor de werklieden en voor den
kleinen man gedaan. Wij hebben de prijzen
van petroleum en van suiker en van cement
verlaagd en wij hebben zoo vervolgt men
het land van den invloed van het Jodendom
bevrijd.
En op het programma, dat men zich voorstelt
ten uitvoer te brengen, staat o.a. dat men de
rechten van de Hongaarsche minderheden in
de aangrenzende staten wil waarborgen, dat
men spoedig de herziening van de grondver-
deeling wil doorvoeren, dat. men voor een be
tere loonregeling wil zorgen, dat men den
levensstandaard van de beambten op een hoo-
ger niveau wil brengen, dat men den persoon-
Joden kunnen niet gekozen worden
lijken strijd uit het parlement wil verbannen,
dat men zooveel mogelijk zal trachten een spoe
dig einde te maken aan de werkloosheid
meer dergelijke dingen die den Hongaar doen
watertanden.
Inmiddels zitten natuurlijk ook de andere
partijen niet stil. Ook zij zullen wel spoedig
voor den dag komen met hun pamfletten en
plakkaten met beloften en strijdleuzen, die van
Hongarije een waar paradijs zullen maken,
waarin het leven slechts een genot zal kunnen
zijn!
W. M. BEKAAR
Dr. Van der Slecn weer op reis.
Thans naar Canada, Alaska en Yukon.
Dinsdagavond vertrokken per Batavierlijn
Dr. Van der Sleen en zijn vrouw voor hun reis
naar Canada, Alaska en Yukon. Het zwervend
echtpaar, dat verleden jaar de Lappen bezocht
en bestuurdeerde wenscht zijn kennis van primi
tieve volken te vergrooten door een bezoek aan
de Canadeesche Eskimo's, die, vooral in het
Westen rond de Mackensie delta nog grooten-
deels leven van jacht en visscherij. Dr. Van der
Sleen hoopt dan interessante vergelijkingen te
kunnen maken tuschen de nog geheel van de
natuur levende Papoea's Indianen, Eskimo's, de
Lappen en den voorhistorischen mensch. Onder
weg zal hij eerst nog weer het prachtige rotsge
bergte doortrekken en een bezoek brengen aan
de oevers van zijn helaas te vroeg gestorven
vriend den grijzen Uil, om te trachten al dit
moois en interessants met behulp van zijn film
toestel, thans ook in kleuren vast te leggen. De
tocht naar de Eskimo's zal gedeeltelijk per
vliegtuig moeten worden afgelegd, daar de
kolossale afstanden een andere wijze van reizen
haast onmogelijk maken. In deze streken wordt
meest 's winters gereisd met behulp van hon
densleden. 's Zomers is de cano het eenig bruik
bare vervoermiddel en in het gebruik malven
daarvan heeft het echpaar Van der Sleen zijn
sporen reeds verdiend. Over deze interessante
tochten zullen zooals gewoonlijk weer reisbrie
ven in eenige bladen verschijnen, zullen dezen
winter weer talrijke voordrachten met licht
beelden en smalfilm worden gehouden en zal dan
ook weer een boek ter perse gaan. Wij wen-
schen den ondernemenden Haarlemmers gaarne
een goede reis!
„Repulse" heeft de „Empress of
Australia" verlaten.
Post voor de Engelsche prinsesjes
aan boord.
LONDEN, 10 Mei (Reuter) De bijzondere
correspondent van Reuter aan boord van de
„Empress of Australia" bericht, dat ïn weer
wil van het slechte weer de .Empress" haar
17 knoopen blijft loopen.
Dinsdagmiddag woonden de koning en de
koningin het afscheid van den slagkruiser
„Repulse" bij, welke de .Empress of Australia"
tot dan toe had begeleid. Het passagiers
schip minderde vaart en de „Repulse" stoom
de in volle vaart voorbij, terwijl de bemanning
op het dek stond aangetreden en juichte.
Het muziekcorps speelde het volkslied.
Op de „Empress of Australia" werd een
vaatje, inhoudende de koninklijke post, waar
onder brieven voor de prinsesjes, over boord
geworpen. Het vaatje was gemerkt met twee
witte en roode vlaggen. Het vaatje werd door
de „Repulse" opgevischt, waarna het oorlogs
schip naar Engeland terugkeerde.
Hiller gaat de Westelijke
versterkingen bezichtigen.
Einde dezer week vertrekt de Führer uit
Berchtesgaden.
BERLIJN, 10 Mei (A.N.P.) Naar vernomen
wordt is Hitier voornemens aan het einde van
deze week uit Berchtesgaden te vertrekken om
een uit.gebreiden tocht te ondernemen langs
de garnizoenen en versterkingen .Men verwacht
dat hij in het bijzonder aandacht zal besteden
aan de militaire inrichtingen in het westen van
Duitschland en aan de jongste werkzaamheden
aan de Siegfriedlinie.
Wissellooper
overvallen en
gedood
BRUSSEL, 10 Mei (Belga/A.N.P.).
Vanochtend is een wissellooper van
een financieele instelling te Brussel
op het oogenblik, dat hij het gebouw
van de Nationale Bank verliet, door
twee personen aangevallen en met
een ijzeren staaf doodgeslagen. De
moordenaars maakten zich meester
van de tasch van hun slachtoffer
welke 775.000 francs bevatte, en heb
ben de vlucht genomen in een auto,
welke twee dagen geleden gestolen
was.
Amsterdamsche juweelcndievcn
weer in actie.
Voor groot bedrag aan kostbaarheden
geroofd.
AMSTERDAM 10 Mei. In den af-
geloopen nacht is wederom de ruit van
een juwelierswinkel ingeslagen en voor
een groote waarde aan goud en dia
manten is door de daders buit gemaakt.
Ditmaal hebben de dieven, die reeds meerma
len op dezelfde wijze hebben geopereerd, him
slag geslagen in de zaak van den hefer J. W. van
Litsenburg, Eerste Constantijn Huygensstraat 74.
De eigenaar woont boven de zaak en hij had van
het inslaan van de ruit niets gehoord. Tegen
half vijf echter werd hij gewekt door een agent
van politie, die hem waarschuwde dat in de
groote spiegelruit een gat zat. Hevig ontsteld
kwamen de heer van Litsenburg en zijn vrouw
naar beneden om tot de ontdekking te komen,
dat een groot deel van den étalage-inhoud ver
dwenen was.
In den linker onderkant van de spiegelruit be
vond zich een gat van naar schatting vijftig
centimeter in het vierkant. Stukken glas wer
den in de étalage en op het trottoir gevonden
en het bleek, dat de dieven, die met veel overleg
te werk waren gegaan, de ruit hadden inge
smeerd met zeep en waarschijnlijk hebben zij
daarna met een gummihamer een tik op de ruit
gegeven, waardoor zonder veel lawaai het gat
is ontstaan. Zij hadden speciaal den linkerkant
uitgezocht, omdat daar de kostbare stukken
lagen geëtaleerd op twee glasplaten boven elkaar.
Zoo goed als dat in den nacht mogelijk was,
maakte de winkelier inventaris op en hij kwam
tot de ontdekking, dat een groot aantal ringen,
briljantwerk, bloedkoralen en antieke ringen,
benevens een schild met vijftig trouwringen,
waren verdwenen.
De heer van Litsenburg schat het
gestolene op meer dan tweeduizend
gulden. Hij is verzekerd tegen inbraak
en ook de schade, aan de groote spiegel
ruit toegebracht, wordt door verzeke
ring gedekt. De étalage was niet be
schermd door een ijzeren raster of door
een rolluik.
Rechtersvrouw smokkelde
japonnen.
Echtgenoot legt zijn functie neer.
NEW YORK, 10 Mei (A.N.P.) Edgar Lauer,
rechter aan het Hooggerechtshof van den staat
New-York, heeft zijn functie neergelegd, nadat
zijn vrouw wegens een smokkelaffaire tot ge
vangenisstraf was veroordeeld.
Mevrouw Lauer, die door haar Duitsche dienst
bode was verraden, ondergaat drie maanden
gevangenisstraf omdat zij Parijsehe japonnen
de Vereenigde Staten heeft binnengesmokkeld.
Voorts was haar een boete opgelegd van 2350
dollars. De mededeeling van het aftreden van
rechter Lauer bereikte de juridische senaats
commissie te Albany juist toen men zat te
beraadslagen wat men met het geval aan
moest. Cahill, de attorney, had een brief ge
richt tot de wetgevende vergadering, waarin
Lauer werd beschuldigd van medeplichtigheid
aan de smokkelaffaire van zijn vrouw. De
rechter bepleitte zijn onschuld, maar gaf toe
dat zijn bruikbaarheid voor het gerechtshof
onder de aanhangige zaak geleden had.
Qp eea goeden dag wesd ar as-n het paleis een groot pak afgegeven voor den keizer, waarop stonde.
een boek over onzen beroemden vogel", zei de keizer.
©e BOjGhtegtitiè—-D&a*!1 is weer
Maar er zat geen boek in, neen het was een doos, met een kunst
werk er in, een nagemaakte nachtegaal, die op den levenden moest
lijken. De nagemaakte nachtegaal was echter bezet met diaman
ten, robijnen en saffieren. Wond men hem op, dan kon hij één van
de stukjes zingen, die de echte nachtegaal ook wel eens zong. Dan
ging zijn staartje op en neer en glansde het zilver en het goud.
Om zijn hals hing een lintje, waarop geschreven was: „De nachte
gaal van den keizer van Japan is armzalig, vergeleken bij dien ran
den keizer van China".
„O, o, wat is dat mooi, wat is dat een beeldige vogel", zei iedereen.
En de man, die den nagemaakten nachtegaal aan het paleis had
gebracht, werd onmiddellijk beloond. Hij kreeg zelfs den titel van
„Opperkeizerlijk nachtegaalbrenger".
.(Wordt yeryolgdj.
Onderhoud op 't ministerie
van buitenlandsche zaken
WARSCHAU. 10 Mei (Havas) Van
welingelichte zijde wordt vernom-n da
de vice-volkscommissaris van de Soviet
Unie, Potemkin, vanmiddag te hall een
een bezoek zal brengen aan het mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken
waar hij ontvangen zal worden door den
onderstaatssecretaris Arciszewski en
misschien ook door minister Beek
Vanmiddag te kwart voor vijl zai p„,„
uit Warschau vertrekken met de Noord
om naar Moskou terug te keeren press
Naar vernomen wordt heelt Potemkin
Moskou opdracht gekregen over Warschoten
terug te gaan, teneinde met een der leiders v
de Poolsche buitenlandsche politiek te spreken
In zijn commentaar en od de aankef
Potemkin te Warschau publiceert het
agentschap Iskra een uiteenzetting T
Poolsch-Russische betrekkingen. De Iskrï
klaart o.a.: ver*
„Wij hebben zoovele malen het belane
wij hechten aan goede betrekkingen met onze
buren bewezen, dat het overbodig schijnt onze
tevredenheid er over te constateeren, dat wii den
goeden weg zien, welken onze betrekkingen mS
de Sovjet Uniet volgen". 6 n met
Het agentschap herinnert er aan dat
juist ten tijde dat zich te Moskou betoo-
gingen van antipathie jegens Polen
voordeden Polen categorisch de plan
nen inzake een gemeenschappelijken
opmarsch naar het Oosten en het Zui
den, de verdeeling van invloedszones die
misschien zelfs den Kaukasus, Wit Rus
land en de kuststreken der Oostzee zou
den hebben omvat, van de hand heeft
gewezen.
Door deze plannen van de hand te wijzen
heeft Polen ze vernietigd en niet te verwezen
lijken gemaakt.
Iskra besluit met te verklaren, dat de Pool
sche politiek, welke slechts haar eigen belangen
zoekt, ieder plan van de hand zal wijzen, dat
een vereeniging beoogt met een der buren te
gen een andere.
Duitschland vraagt Nederlandsche
arbeiders.
Voor werkzaamheden op het platteland.
Door den Minister van Sociale Zaken is
aan de gemeentebesturen een schrijven ge
richt omtrent de plaatsing van werkloozen
in Duitschland waaraan wij ontleenen:
Thans bestaat weer in verhoogde mate
werkgelegenheid voor Nederlandsche land
arbeiders in Duitschland. Behalve in Rijn
land en Westfalen kunnen landarbeiders wor
den geplaatst in Hannover, in de streek tus-
schen Bremen en Oldenburg.
De categorieën van arbeiders, die geplaatst
kunnen worden zijn: ongehuwde melkknech
ten, melkers gezinnen, landarbeidersgezinnen
en inwonende knechten voor allerhande land-
bouwwerk (hieronder vallen zoowel paarden
knechten, als knechten, die met landbouw
machines kunnen omgaan of die met aller
lei landbouwwerkzaamheden op de hoogte
zijn, terwijl ook vaak knechten gevraagd
worden, die ook enkele koeien kunnen mel
ken). Deze groepen van arbeiders behooren
tot het vaste personeel, dat het geheele jaar
door kan werken.
De loonen van deze arbeiders zijn ongeveer
als volgt:
Ongehuwde melkknechten, die 10 a 12
koeien kunnen melken, genieten kost en in
woning, benevens 50 a 60 RM. per maand.
In grooter stallen zal kunnen worden ge
rekend op een loon van 5 mark per koe per
maand boven kost en inwoning, zoodat mel
kers die meer koeien kunnen melken en ver
zorgen, komen tot een loon van 70 a 90 RM.
en meer per maand, boven kost en inwoning.
Melkersgezinnen verdienen naar gelang van
de grootte van den stal, die moet worden
bewerkt; bij een grooter aantal gezinsleden,
dat kan meewerken, kan een grootere stal
worden bewerkt.
Een gedeelte van het loon wordt in den regel
uitgekeerd in Natura zooals b.v. vrije woning,
vuur, licht, melk, brood of broodgraan, aard
appelen, in sommige gevallen een vet varken
e.d. benevens een bedrag in geld.
Volwassen inwonende knechten verdienen
tenminste 50 R.M. per maand benevens kost
en inwoning.
In de grensstreken zijn de loonen voor alle
categorieën landarbeiders iets lager.
Ingevolge de met de Duitsche Regeering ge
sloten overeenkomst kunnen de loonversohot-
ten of besparingen van Nederlandsche werk
nemers, die in Duitschland wonen, tot 85 pCt.
via den Nederlandschen Rijksconsulent voor
Sociale Zaken te Oberhausen (Rhld.) naar
Nederland worden overgemaakt.
Het orgaan van arbeidsbemiddeling in ae
gemeente moet, zoo noodig in overleg mes
het orgaan der steunverleening, nagaan, weure
landarbeiders voor aanbieding van deze werk
gelegenheid in aanmerking komen.
Bij weigering tot het aanvaarden van a
arbeid komen de betrokken arbeiders, a
steun ontvangen of bij een werkverschamng
zijn geplaatst, voor dergelijke overheidszorg
voorloopig niet meer in r"
M EIKICiïIN
AMSTERDAMSCHE VEEMARKT.
Amsterdam, 10 Mei 1939. Ter Veemarkt
waren heden aangevoerd:
24 vette kalveren: le kW. 64—74,2e kW. 5*7
62, 3e kw. 44—52 (ondermelkers lager), per
levendgewicht.
141 nuchtere kalveren 5—8 per stuk.
202 varkens: vleeschvarkens,
90—110 k.g. 5657, zware varkens)KM»,
varkens 54—55, per k.g. slachtgewlcM,
Overzicht: Vette kalveren,rotigea»
voer, stugge handel, onveranderde P
Nuchtere kalveren: matige aanvw
handel, prijzen constant. Varkens, ria. 0
voer, prijzen onveranderd. w 1
