JiaM Amerika
MKT AUTO EN TENT DOOR ZUID-AFRIKA.
Zal Ciano bij
Von Ribbentrop op
matiging aandringen?
inland dient
statesten in
Half Engeland in
duisternis
gehuld
Door de Transkei naar Port Elizabeth.
School in Kaapsch-Hollandschen stijl te Port Elizabeth.
Door
Dr. w. C. N. VAN DER SLEEN
De Transkei, het land tusschen de Keirivier
en de gi'ens val1 Natal, is een aaneenschake
ling van reservaten voor inboorlingen, waar
van Griqualand en Pondoland wel de be
kendste zijn. Pondoland werd pas in 1894 bij
de Kaapkolonie ingelijfd. Het is, zooals ik
reeds schreef, een der beste, vruchtbaarste
en regenrijkste gebieden van de Unie en het
millioen inboorlingen, dat er leeft, verzorgt
dan ook een heel behoorlijken wolexport. Toch
zou het land veel meer kunnen opbrengen en
men tracht verbetering te bereiken door land
bouwonderwijs, wat echter ook weer langzaam
gaat, daar slechts een 80.000 tal kinderen de
scholen bezoekt. Maar ook dat wordt elk jaar
beter. Jaarlijks trekt een 50.000-tal jongelui
naar de mijnen in Johannesburg, waar ze
meestal vier a zes maanden werken en dan
natuurlijk met heel andere ideeën en een
koffertje terugkomen. Wat niet wegneemt,
dat de Transkei nog een der minst gecivili
seerde deelen van de Unie is en er dus langs
den weg nog menig leuk kiekje te maken valt
van maisstampende meisjes, waterdragende
vrouwen, mannen in kleurige dracht met een
lange, zelf gesneden houten pijp in den mond
en van schapen en koeien rond de aardige
kralen, Zoo reist het prettig, niettegenstaan
de de ook hier weer enorme afstanden, die
dagen achtereen hetzelfde beeld geven, tot we
de Kei-rivier passeeren en plotseling in een
heel ander land verzeild schijnen. De hel
lingen. die al uit de verte zwaar begroeid le
ien, blijken vol te staan met euphorbia's,
groote vijgencactussen, aloë's en doringstrui-
ken, Het typische beeld dus van een dor en
droog doornlandschap.
En dat blijft zoo weer tientallen mijlen ver,
tot voorbij East London en King Williams-
town, eigenlijk tot Grahamstown voor ons ligt.
Ondertusschen zijn we de Visch-rivier gepas
seerd, die in het midden der vorige eeuw tien
tallen jaren lang de grens van blanke be
moeiing in Zuid-Afrika is geweest. En die
blanke invloed is ook dadelijk merkbaar in
het landschap, aan eucalyptus en vooral ook
aan dennen, sparren en ceders. Dat geeft aan
het terrein rond Grahamstown dadelijk weer
een veel meer Europeesch cachet, waartoe de
aardige bouw van het mooie stadje niet wei
nig bijdraagt. Het fort, dat zoo lang middel
punt is geweest van militaire macht in deze
grensprovincies, is nog steeds als gevangenis
in gebruik. Na Grahamstown volgen dan weer
sinaasappelplantages en veeboerderijen. We
züri echt weer in de Kaapkolonie gearriveerd,
die al honderden jaren onder onzen invloed
staat, waar geen kafferkraal of rondavel meer
te vinden is, een land, dat er uitziet of het
een blankenland zal willen worden. En zoo
rijden we weer een langen dag, tot asphalt
ons begroet ten teeken dat Port Elizabeth
nadert. Wij komen nog net op tijd om op het
gemeentehuis onze kampeervergunning te
halen en slaan onze tent op in een mooi euca-
lyptusboschje aan zee bij een kraan van de
waterleiding en op korten afstand van toilet
ten en dergelijke luxe dingen meer. Gauw een
net pakje uit de koffers gedoken en 's avonds
naar de bioscoop. Daar speelde Rembrandt.
Er waren in het theater met 400 zitplaatsen
zeventien menschen. Jammer. De film heeft
goede kwaliteiten, maar geen pakkenden
titel!
Rijkdom van kleuren
en vormen.
En na de film kwam het mooiste voor ons!
We hadden 's middags al gezien, dat de eb
mooie rotspartijen deed bloot komen aan het
strand. Nu 's avonds elf uur, stond de volle
maan hoog aan den hemel en dus liep het
tegen springvloed en was een extreem-lage
eb te wachten oc-k. Even kijkend naar het zil
veren maanlicht op de steeds bewogen water
vlakte van den Indischen Oceaan, zag ik in
eens, dat een breede strook zandstrand was
drooggevallen, zoodat men droogvoets een
paar rotspartijen voor de kust bereiken kon.
Daar vandaan gezien, moest het maanlicht
effect op zee nog veel mooier zijn. Gauw er
op af in het onzekere, koude maanlicht.
Flashlight mee voor de klauterpartij over
de rotsen. En den eersten keer, dat. ik het licht
aandoe, valt daar de felle lichtstraal precies
op een prachtig-roode anemoon. Vuurrood,
afstekend tegen donkerbruine rots, oplichtend
als het ware in de duistere diepten. Diepten?
Daar beweegt wat. Een groen met oranje ge
vlekte krab brengt zich in veiligheid met haas
tige, wat rukkerige bewegingen. Als je ook
zulke stijve pooten hebt! Daar kruipt hij
voort, half verborgen achter een plukje rood-
wieren, tot het felle licht op een zijner oogen
valt en hij zich met een sprong in de diepte
stort, een halven meter lager en in den plan
tengroei verdwijnt. Mijn licht speelt weer
omhoog langs den rotswand. Daar, weer ane
monen, drie bij elkaar. Een krab stuift er
langs, trapt in een anemoon, die zich dadelijk
sluit en dan langzaam haar bloemachtige
kroon van dikke tentakels weer opent. Nu even
de lamp stilhouden, daar glijdt een groote
zeeslak voorbij in een donkergroen huis met
oranje vlekken. Daar heb ik de prachtig
kiriseerende schaal vanmiddag al van gevon
den. Even oppakken.Jawel het is die aardige
Turbosoort met een kalken huisdeur, die hij
achter zich toetrekt, als hij in zijn huis ver
dwijnt. Daar schuift er nog een langs den
wand en daar zit een patella, zoo'n schaal-
horen als Je op de piertjes van Domburg ook
wel eens een keer vindt. Wat een rijkdom van
kleuren en vormen toch, als de zee eens even
toelaat er van te genieten en dat kan het al
lermooist in de kleine waterpoelen, die tus
schen de rotsen achter blijven bij lage eb.
En het allerbest bij volle maan, die licht
genoeg geeft om de rotsen te bereiken en
je dan gelegenheid biedt om met een elec-
trische lamp elk hoekje afzonderlijk sterk
te belichten en het moois naar voren te
brengen. Ik heb anemonen nooit zoo mooi
gezien als dien avond in Port Elizabeth. En
de zeeëgels, die een eindje verder in een
rotsspleet zaten en de mooie vischjes die er
rondzwommen en een zeester aan den wandel
en ik weet niet wat al meer.
Toch waren we de eenigen daar op die
rots en ik vrees, dat maar zeer weinig Afri-
kaanders deze bijzondere schoonheid van
hun land weten te waardeeren. Gelukkig, dat
Port Elizabeth, behalve zijn mooie strand,
ook nog andere attracties heeft. Het is het
middelpunt van de slangenbestrijding in
Zuid-Afrika. Dat ts te zeggen! Ge leert er
allereerst, dat lang niet elke slang gevaarlijk is
en dat er veel meer verhalen dan doodelljke
gevallen van slangenbeet zijn. Dat de meeste
Afrikaanders nog nooit een mamba gezien
hebben. En na deze geruststellende mede-
deelingen volgt een pleidooi om toch alsje
blieft de slangen te sparen, omdat zij zoo ver
bazend nuttig zijn als de natuurlijke verdel
gers van ratten en muizen. En helaas is het
maar al te zeer gewoonte, elke slang, vaak
onze beste vriend, dood te slaan. Dat moet
allereerst veranderen, wil ooit een campagne
tegen de werkelijk gevaarlijke slangen met
succes worden gevoerd. Het slangeninstituut
in Port Elizabeth brengt ook serum in den
handel, dat de werking van den slangenbeet
tegengaat en al menig menschenleven heeft
gered. Een mooie, nuttige instelling dus!
Vroolijk intermezzo.
Port Elizabeth is een flinke stad met een
behoorlijke haven, industriegebied enz. Maar
de middag vindt ons weer op het strand, op
de knieën rondkruipende tusschen sponzen
en schelpen en hoornkoralen enzoovoort. Tot
mijn oor aangenaam getroffen wordt door
een juichend zingen. Ik kijk op. Maar dat is
een Dalcroze klas! Die houdingeen lust
om te zien! Hoewel, het figuurtjeom de
waarheid te zeggen was de tonnage een
beetje te groot. Ik schat zoo tegen de twee
honderdvijftig pond. Van de voordanseres
dan, er waren er ook nog iets zwaarder, maar
vroolijk juichten ze allen, terwijl ze in reidans
de duinen afkwamen waartegen hun huid nog
donkerder afstak dan hun zwarte badpak
ken. Waarschijnlijk de nationale damesbe
diening van een of andere bar, die hier te
water gelaten werd. Maar een plezier! En wat
hebben we gelachen. En dikte is toch nooit
Ieelijk, zelfs niet in badcostuum, als ze maar
met opgewekten moed en vol vertrouwen in
eigen aantrekkelijkheid gedragen wordt. Zoo
leer je overal wat!
Rond onze tenten geurt de eucalyptus en
bloeit de mimosa, beelden van lente
weelde en overvloed. Aan den grond kun
je overal duidelijk zien, dat het geregend
heeft en hard ook. Wij hebben er niets van
gekregen; de bui is blijkbaar langs ons
heen getrokken toen wij ergens in het bin
nenland zaten, want Durban heeft een soort
wolkbreuk gehad en kort nadat wij door
Zoeloeland kwamen, heeft het er zóó
regend, dat alle wegen een paar dagen
lang onbruikbaar zijn geweest. Maar de
Transkei is droog gebleven en het binnen
land van Port Elizabeth ook. De courant
meldt het eiken dag. Rond Uitenhage voor
al, dat toch maar twintig mijl van de ha
venstad ligt, is de droogte zóó erg, dat het
vee haast geen melk meer geeft en van
den oogst weinig terecht dreigt te komen.
Maar de ergste berichten komen weer uit
de Karroo, de groote vlakte, die ten Noor
den der Zwarte bergen ligt, het noordelijk
deel der Kaapkolonie, grenzende aan den
Oranje-Vrijstaat. Dat is al van ouds be
kend als een zeer droog gebied, maar nu
is het de vijfde winter, dat het zoo goed
als niet geregend heeft en daarmee is het
lot van menigen boer bezegeld.
Een jaar droogte is het niets, zeide mij een
boer. Twee jaar maakt ook nog niet veel
uit. Het derde jaar wordt het merkbaar
aan verminderde levensvatbaarheid der
Italië zou zich bezorgd maken
over de Duitsche politiek
PARIJS. 11 Augustus (Havas) Over
het onderhoud, dat Ciano vandaag te
Salzburg met Von Ribbentrop zal
hebben, wordt uit Londen aan de
„Matin' gemeld: „De twee ministers
zullen de verschillende vraagstukken
van den Internationalen toestand ce-
spreken: Hongarije, Roemenië, Span
je, Zuid-Tirol en vooral Dantzig en
Polen. Wat het laatste punt betreft
gelooft men dat Ciano bij zijn Duit-
schen collega op matiging zal aan
dringen".
De „Jour" uit de meening. dat de be
spreking te Salzburg van grooten invloed zal
zijn op de ontwikkeling van het probleem-
Dantzig en daarmede op de internationale
spanning.
Uit Berlijn wordt aan het „Journal" gemeld:
„De meening dringt zich op. dat de Italianen
ondanks hun trouw aan de as, zich bezorgd
toonen over de gevolgen van een politiek, die
kan leiden tot een oorlog, waarvan het Ita-
liaansche volk het nut zonder twijfel niet zal
inzien. De correspondent verklaart, ervan
overtuigd te zijn, dat Von Ribbentrop tot taak
heeft, de aarzeling van Italië te overwinnen.
Dezelfde meening wordt ook geuit door den
Berlijnschen correspondent van de „Ordre".
Twee kinderen zeer ernstig
gewond.
Ongemerkt op ccn wagen geklommen.
NIJMEGEN, 11 Augustus. Op den weg Nijme
genArnhem onder Lent heeft Donderdagavond
een ernstig ongeluk plaats gehad, waarvan
twee kinderen het slachtoffer geworden zijn.
De bode R. uit Eist moest te Nijmegen eenige
pakjes afgeven. Intussehen waren de 7-jarige
W. P. van der A. en diens 13-jarig zusje op den
wagen geklommen en meegereden, zonder dat
de bode het wist. Onderweg, nabij het Witte
Huis, is het ventje van den wagen gevallen en
werd daarbij zeer ernstig gewond. Het kreeg
een schedelbasisfractuur. Het zusje is later van
angst van den wagen gesprongen en liep een
ernstige hersenschudding en een beenbreuk op.
De slachtoffers werden ter plaatse gehandeld
door mevrouw De Boer uit Eist en dokter Fei-
kema uit Nijmegen. Zij zijn naar het Canisius-
ziekenhuis vervoerd. Was hun toestand gister
avond niet zonder levensgevaar vanochtend is
er een lichte verbetering ingetreden. Men
hoopt de kinderen in het leven te kunnen be
houden.
De bode had het ongeluk niet bemerkt en is
naar Eist doorgereden.
Duitschland koopt graan in
Roemenië.
BOEKAREST, 11 Augustus (Havas).
Duitschland heeft met de Roemeensche re
geering een contract gesloten, waarbij het zich
den invoer van 30.000 wagons graan van den
nieuwen Roemeenschen oogst heeft ver
zekerd.
nieuwe
ni
Eisch inzake Tientsin
afgewezen
lammeren, het vierde jaar is de wolopbrengst
zeer gering en het vijfde jaar dan barsten
we.
Als we Port Elizajbeth uitrijden, komen
we in een andere wereld. Hier heeft, dank
zij de regens, de lente haar intrede gedaan.
Overal frisch groen en bloemen. Vooral de
heide trekt sterk onze aandacht, eigenlijk
de heiden, want ze bloeien met roode, wit
te, paarse of roze bloemen, soms ook met
rood en oranje, haast in alle tinten van den
regenboog. Overal groeien kleine bolgewas
sen, bloeien lelietjes en druifjeshyacinten
en geurt de mimosa. Maar vooral dat
groen is een weelde voor de oogen, nadat we
drie maanden haast niets dan bruingebrand
veld hebben gezien. En toch, achter
die prachtige bergen, die voortdurend
onzen horizont begrenzen, die ook tot aan
den top, in een frisch groen kleed gestoken
zijn, daar vlak achter moet ook alweer de
droogte heerschen en groote schade ver
oorzaken. En als wij langs de prachtige
boschen van George en Knyhsna rijden,
komt het plan op om nog even over die
bergreeks heen te wippen, even een kijkje
te gaan nemen op de thans bloeiende pas
sen en dan ook af te dalen in de droge
Karroo, om met eigen oogen te zien hoe
erg het wel is. Twee bergruggen moeten
we over en twee terug ook. We zullen den
aanhangwagen beneden laten staan, alleen
met onze kleine slaaptentjes reizen. En de
waterzakken goed gevuld meenemen. Zoo zij
het.
(Nadruk verboden).
HET ZONDER IN- EN
UITVOER STELLEN
Johannes kent geen vrees voor de gifslangen
van Port Elizabeth.
(Van onzen correspondent te New-Yorjc.
Wie naar de Vereenigde Staten ziet als naar
de krachtigste democratie en het zwaarste te
genwicht tegen de strevingen der dictatoriaal-
geregeerde landen, moet niet denken dat zij vrij
zijn gebleven van „nieuwe denkbeelden".
Deze kolommen zijn niet de geschikte plaats
voor politieke beschouwingen, doch de Ver
eenigde Staten voorstellende als „de grootste
democratie ter wereld" zou daar een uitgebreide
beschouwing met. vele vraagteekens op te
baseeren zijn. Wie ervaart hoe de werknemers-
oganisaties, de Unions, mïsbuik maken van
haar macht, hoe zij ook het „picketen" beoefe
nen het posten voor zaken van hun onwel
willende werkgevers: een aparte vorm van po
ging tot broodroof kan over deze Ameri-
kaansche „democratie" menig hard woord zeg
gen. Ook andere verschijnselen rechtvaardigen
naar mijn meening mijn oordeel, dat de demo
cratie in Nederland heel wat dieper en vaster
geworteld is dan in de Vereenigde Staten.
Doch hierin treed ik nu verder niet. De de
mocratie die niet zoo democratisch is als zij
voorgeeft te zijn, de opkomst van fascistische
stroomingen, het veld winnen van het commu
nisme, het zijn alle verschijnselen in-de-rij die
er op wijzen, dat de „nieuwe denkbeelden" niet
aan Amerika voorbij gaan. En een van die ver
schijnselen is ook de onmiskenbaar veldwin
nende idee, dat de Vereenigde Staten „self-sup_
porting" moeten worden gemaakt, de economi
sche autarkie derhalve, voorgestaan en verde
digd door dezelfde isoiationisten, die de Ver
eenigde Staten in ieder geval en onder elke om
standigheid afzijdig willen houden van wat er
in de rest van de wereld geschiedt.
Dit isolationisme heeft vele kanten. Een
daarvan ls de politieke, die de geesten des volks
hier ten zeerste bezig houdt en die een groot
deel van het politieke tafereel beheerscht. Hoe
belangrijk ook, ik zal er op deze plaats geen
aandacht aan wijden. Doch wel wil ik hier de
mogelijkheden bezien van een eventueele ver
vulling van de wenschen der economische iso
iationisten,
De Vereenigde Staten zijn Jong. Zij bestaan
163 jaar. Amerika heeft zich eenmaal met
Europa bemoeid. Dat heeft veel bloed en dol
lars gekost. De meeste Europeesche landen ste
ken in diepe oorlogsschuld bij Oom Sam. Al
leen het kleine Finland betaalt die trouw af. De
goodwill ideeel en materieel die dat land
zich daarmede in Amerika heeft verschaft
weegt ruim op tegen de kosten-der-eerlijkheid.
Op het oogenblik kijkt Oom Sam met nog da
gelijks groeiende bitterheid naar Europa en
hoe dit werelddeel zichzelf verscheurt, hoe
wantrouwen en dreiging met de wapenen daar
den boventoon voeren. Men mag gerust zeg
gen, dat Amerika Europa minacht. Iedere Ame
rikaan, dien ge ontmoet, zal u onmiddellijk van
die minachting overtuigen. Deze bitterheid
heeft het gevolg, dat de Vereenigde Staten heel
egocentrisch zijn geworden, dat zij in de eer
ste plaats bedacht zijn op eigen heil en veilig
heid. Zij die geen isolationist zijn willen Ame-
rika's gewicht in de Europeesche weegschaal
leggen om Amerika's uiteindelijke veiligheid.
Van altruïsme en van idealisme is hier in laat
ste instantie geen sprake. Zoowel de isoiatio
nisten als de niet isoiationisten hebben een
doel: de instandhouding van Amerika's onaf
hankelijkheid. Wat hen scheidt is niet het doel,
doch zijn de middelen tot bereiken van dit doel.
En met den Economischen strijd tusschen econo
mische isoiationisten en niet-isolationisten, is er
iets soortgelijks: zij verschillen niet van mee
ning omtrent de wenschelijkheid van zulk iso
lationisme, doch wel omtrent de mogelijkheid.
Bezien wij nu de vraag van de mogelijkheid
der Amerikaansche economische onafhankelijk
heid.
De economische isoiationisten zeggen, dat deze
mogelijkheid duidelijk en onmiskenbaar aan
wezig is. Zij wijzen op het feit, dat in een twin
tigjarige periode, van 1914 tot 1933. de waarde
van den export S 90.000.000.000 bedroeg. Het
totale nationale inkomen evenwel bedroeg in
slechts een jaar (1929) hetzelfde bedrag en het
nationale inkomen gedurende dezelfde twintig
jarige periode steeg tot het reusachtige cijfer
van 1.2 trillioen dollars. Aldus blijkt, dat het
export cijfer slechts 7.5 procent van dat van het
nationale inkomen bedraagt en dat meer dan
90 procent van de geheele productie der Ver
eenigde Staten een markt heeft in het land
zelf.
Oppervlakkig beschouwd lijkt dit inderdaad
een sterke aanwijzing voor de mogelijkheid, dat
de V.S. zich ten volle kunnen afscheiden van
de rest van de wereld. Maar wanneer wij de
lijst van den import en den export bekijken
ontdekken wij, dat sommige van de Amerikaan,
sche basis-industrieën op landbouw- en mine-
ralengebied afhankelijk zijn van de wereld
markt.
Ziet hier een lijstje.
i
2§BB
&S.S
Katoen (onbewerkt) 368.660.000
Spek 15.987.000
Tabak (onbewerkt) 134.520.000
Koper (geraffineerd) 93.482.000
Naaimachines en onderdeel. 11.943.000
Peren (versch) 4.961.000
Vruchten in blik 21.064.000
Landbouwgereedschappen
en machines 75.366.000
Automobielen 387.733.000
Industrieele machines 240.450.000
Sïco
o C3
co a -3
53.2
38.5
38.2
37.9
31.5
21.1
21.0
20.5
13.6
12.6
Dit zijn slechts eenige van de geëxporteerde
producten, welker totale export-waarde
1636.710.000 bedraagt. Het is niet aan te ne
men dat Amerikaansche industrieelen, die aan
honderdduizenden menschen werk verschaffen
in hun industrieën, met blijmoedigheid geneigd
zouden zijn dit gedeelte van hun zaken prijs te
geven. Zij zouden er waarschijnlijk zelfs ge
heel door te gronde gaan.
Aa nde andere zijde is er de import van arti
kelen, die of in het geheel niet in de Vereenig
de Staten worden geproduceerd of in niet vol
doende mate om in de behoefte te voorzien. De
voornaamste van deze import-artikelen zijn:
Rubber tot een jaarlijksch bedrag (in 1937)
van S 247.521.000.
Rietsuiker tot een jaarlijksch bedrag (in 1937)
van 166.248.000.
Koffie tot een jaarlijksch bedrag (in 1937)
van 150.579.000.
Ruwe zijde tot een jaarlijksch bedrag (in
1937) 106. 594.000.
Tin tot een jaarlijksch bedrag (in 1937) van
104.285.000.
Onbewerkte wol en pluche tot een jaarlijksch
bedrag (in 1937) van $96.405.000.
Mangaan-erts tot een jaarlijksch bedrag (in
1937) van 10.711.000.
(Mangaan is een „levenskwestie" voor de
staalindustrie. Amerika is te dezen opzichte
vrijwel geheel op import aangewezen, voorna
melijk uit Rusland. Toen gedurende den wereld
oorlog een scheepslading mangaan door een
duikbootaanval was verloren gegaan, kwam er
onmiddellijk stagnatie in de staalindustrie).
Ook van de import-artikelen hebben wij hier
slechts enkele opgenoemd. De geheele import
immers heeft een waarde van 3.084.061.000
per jaar.
De Isoiationisten zeggen, dat de Vereenigde
Staten het zonder dit alles kunnen stellen, wan
neer het noodig is, en dat zij overigens van
,,Ersatz"-artikelen gebruik kunnen maken. Hoe
dit ook zij: het realistische gezichtspunt is niet
of Amerika het er zonder kan stellen, maar wat
er in dat geval zou geschieden met de indus
trieën en de menschen, die afhankelijk zijn van
den export en import. En wat die Ersatz-arti-
kelen betreft: daar is tot nu tot slechts een van
ontdekt: synthetische zijde die binnenkort op
de markt zal worden gebracht. (De veelzijdige
firma Dupont makers van staal, oorlogstuig
en cellophane, stelt die op het oogenblik op de
wereldtentoonstelling ten toon).
Het is een onmiskenbaar feit dat het isola
tionistische inzicht toeneemt in de Vereenigde
Staten. Met de New-Deal is dit isolationisme
een van de belangrijkste inzetten van de op
handen zijnde presidentsverkiezingen. De „Neu-
trality-Act'' heeft er voor een goed deel mede
te maken.
Het is gelukkig niet aan mij om uit het voor
gaande een conclusie te trekken of uiting te ge
ven aan inzicht of voorkeur. Ik wilde slechts een
zoowel voor de Vereenigde Staten als voor de
geheele wereld belangrijk twistpunt in zijn
elementairen vorm vertoonen.
Mr. E. ELIAS.
TOKIO, 11 Augustus. (Reuter-A.N.P.) De
raadsman Dodds van de Britsche ambassade
heeft bij het Japansche ministerie van Buiten-
landsche Zaken een krachtig protest ingediend
tegen de vernieling van twee Britsche schepen
tijdens den luchtaanval op Itsjang van jl. Zon
dag.
Dodds heeft eveneens geprotesteerd tegen het
recente verzoek van de onder Japansch toezicht
staande voorloopige regeering van Honan tot
overdracht van de aan de Anglo-Chinese Fi
nance and Trade Corporation behoorende ko
lenmijnen aan de regeering van Honan.
De Britsche consulaire autoriteiten te Sjanghai
hebben voorts krachtig geprotesteerd tegen de
inbeslagneming van het huis van een te Tsjefoe
wonend bejaard Engelsch echtpaar door het on
der Japansche controle staande gemeentebe
stuur. De Japanners willen het huis als verblijf
plaats voor de soldaten gebruiken.
Het Japansche consulaat-generaal te Tientsin
heeft den Britschen consul-generaal een for
meel schriftelijk antwoord gezonden, waarin
het Britsche protest naar aanleiding van aan
slagen op Britsche gebouwen wordt afgewezen.
Het protest was door de Japansche autoriteiten
ook reeds mondeling afgewezen.
In de nota wordt gezegd, dat de betooging
een spontane uiting is van de gevoelens van
het Chineesche volk. De Japansche autoriteiten
kunnen derhalve de vertoogen niet aanvaarden
en zich niet in zulk een betooging mengen. Ge
welddaden zullen echter, naar er aan toege
voegd wordt, niet worden toegelaten.
Ook Frankrijk protesteert.
TOKIO, 11 Augustus. (Havas-A.N.P.) De
Fransche ambassadeur heeft op het ministerie
van Buitenlandsche Zaken geprotesteerd tegen
de beschadiging van het Fransche consulaat te
Tsjoengking bij de jongste Japansche luchtaan
vallen en medegedeeld, dat Frankrijk zich alle
rechten ten aanzien van de schadeloosstelling
voorbehoudt.
Roosevelt waarschuwt partij-
genooten.
„Conservatisme is zelfmoord".
PITTSBURG, 11 Augustus (Havas/ANP)
In een boodschap aan de conventie van jeug
dige democraten verklaart Roosevelt, dat de
democratische partij dreigt ten onder gaan,
als zij zich naar het conservatisme keert en
als haar leiders niets anders aan te bieden
hebben dan mooie woorden.
De president zegt voorts, dat, als voor de
presidentsverkiezingen een conservatief als
democratisch candidaat zou worden aange
wezen, met een „dubbelzinnig" programma,
het hem onmogelijk zou zijn, op eenigertei
wijze deel te nemen aan een zoo betreur ens-
waardigen zelfmoord der partij.
In dezelfde conventie wees de senator
Pepper op de noodzaak van „een derde ver
kiezing ten gunste van de denkbeelden van
Roosevelt".
Luchtbeschermingsoefening
op groote schaal
LONDEN, 11 Augustus (Reuter). In ver
band met de luchtverdedigingsoefeningen, was
vannacht half Engeland in volslagen duister
nis gedompeld. Terwijl de „Oostlandsche" bom
menwerpers uit de richting Frankrijk aan
kwamen ronken om de krachtstations, spoor-
wegwerken, vliegvelden en munitiefabrieken
op te sporen en te „bombardeeren", zochten
de zoeklichten van „Westland" de lucht af.
Duizenden manschappen van het territoriale
leger stonden bij het luchtafweergeschut, klaar
om te vuren, en waarnemers noteerden de be
wegingen van de naderende vijandelijke
vliegtuigen. Op het eerste sein stegen snelle
jachtvliegtuigen op om de aanvallers, die door
den buitensten vei'dedigingsrïng hadden weten
te slippen, tegen te houden. Nog nooit had
Londen zulke beschermingsmaatregelen ge
nomen. O.a. bestonden de veiligheidsmaat
regelen uit 500 kabelballons.
De verduisteringsoefeningen kostten 150.000
pond sterling.
