De eele noem bei yebejmzmMtye eiland
DE NIEUWE KERK TE AMSTERDAM.
UIT DE PERS.
lüaat 3-tinses J.tene ten doop gehauden zal uxatdea
Jieeds oeel plechtigheden
speelden zich linnen de
muten aan het oude
ge&outa a{.
De belangstelling van heel Nederland en
hoofdzakelijk van de Amsterdammers zelf is
thans op de Nieuwe Kerk aan den Dam te
Amsterdam gericht, binnen wier muren zich
reeds zooveel belangrijke gebeurtenissen af
gespeeld hebben en waar ditmaal naar alle
waarschijnlijkheid de doopplechtigheid van
Prinses Irene zal plaats hebben. Dit is fei
telijk buiten de traditie om, daar het tot nu
toe haast altijd de gewoonte was, dat kinde
ren uit het Nederlandsche vorstenhuis in de
Groote Kerk in Den Haag ten doop gehou
den werden. Toch is het niet de eerste maal,
dat er een koningskind in de Nieuwe Kerk
ten doop gehouden zal worden. Het was in
het jaar 1822, den 18-den Juni, dat klokgelui
de plechtigheid aankondigde, die 's middags
onj 3 uur plaats liad. De geheele koninklijke
familie, Koning Willem I, zijn zoons, kroon
prins Willem en prins Frederik, de Koningin
met haar dochter, prinses Marianne, zij allen,
behalve de kroonprinses, Anna Paulowna, die
wegens haar Russische afkomst de plechtig-
heid niet bijwoonde, begaven zich onder 't lossen
van 51 saluutschoten van het Koninklijk Pa
leis naar de Nieuwe Kerk, waar de vierde
zoon van kroonprins Willem, prins Willem,
Alexander, Frederik, Ernst, Casimir door den
Haagschen predikant en secretaris der Sy
node, ds. Isaac Johannes Dermout, gedoopt
werd Groot was het enthousiasme, toen de
kroonprins na afloop van de plechtigheid op
het balkon van het paleis verschëen en zijn
zoontje ophief, ten teeken dat hij het Am
sterdam toewijdde.
Er hebben zich echter nog wel andere ge
beurtenissen binnen de muren van de Nieuwe
Kerk afgespeeld. Daarbij behoeven we slechts
te denken aan de kroningsplechtigheid van
H.M. de Koningin. Ook toen had de geheele
Amsterdamsche bevolking op het historische
plein zich verzameld om van deze gebeurte
nis getuige te zijn. De Nieuwe Kerk zelf was
schitterend versierd. Boven de troon was een
purperen hemel aangebracht, zcodat het
koperen koorwerk zichtbaar gebleven was.
Boven het hek verhief zich een tropische
plantengroei en achter de balusters hing
donkerrood fluweel. De koepel was gedekt dooi
de Koninklijke Kroon. Van den troonhemel
hingen twee karmozijnkleurige trijpen gor
dijnen met hermelijn in een sierlijke bocht af
tot aan de pilaren ter weerszijden van het
koperen hek. Ook het overige deel van de
kerk was dienovereenkomstig versierd.
Dat juist de Nieuwe Kerk voor dergelijke
plechtige gebeurtenissen gebruikt wordt is niet
te verwonderen. Immers, de geschiedenis van
de kerk is geheel met die der stad vergroeid.
De bouw van het monumentale gebouw werd
in 1414 begonnen. Aanvankelijk was de ge
schiedenis van de Nieuwe Kerk zeer wissel
vallig. Tijdens een brand, waarbij ongeveer
een derde deel van Amsterdam geteisterd
werd, werd ook de pas voltooide kerk een
prooi der vlammen. Op schitterende wijze
werd de kerk echter herbouwd, zcodat zij in
die dagen voor een der mooiste bouwwerken
van Europa doorging. Helaas had ook dit ge
bouw geen lang leven, want in het jaar 1452
verbrandde weer een gedeelte van Amsterdam
en juist dat deel, waarin ook de Nieuwe Kerk
gelegen was. Slechts enkele muren bleven
overeind staan en op de oude fundamenten
richtte men wederom een nieuw kerkgebouw
op.
Het zou echter niet de laatste maal zijn,
dat het groote gebouw door het vuur geteis
terd werd. In 1645 werd de geheele kap en
het binnenwerk door het vuur verteerd en
wel, zooals de oude kronieken meedeelen
„door verzuym en onvoorzichtigheydt van
eenige loodgieters".
Men besloot nu den toren van steen op te
trekken, daar men anders aan het gevaar
van brand bleef bloot staan. Daarvoor moest
heel wat graaf- en heiwerk verricht worden
en toen dan ook de laatste paal voor dit groote
werk in den grond geslagen werd, was daar
bij geheel Amsterdam vertegenwoordigd. Drie
jaar later in 1648 kon men echter met vol
doening op de afgeloopen werkzaamheden
terugzien. De eerste preek, die in het her
stelde gebouw gehouden werd, was gewijd
aan den vrede, die toen juist met Spanje tot
stand gekomen was. Intusschen werd ook het
i innerlijk van de kerk meer en meer verfraaid.
Reeds het orgel, het koorhek en de preekstoel
vormen een bezienswaardigheid op zich zelf.
Het grafmonument van de Ruyter verdient
eveneens vermelding, terwijl bovendien nog
zeer veel andere bekende personen een plaats
je in de groote kerk gevonden hebben: o.a.
David Sweers en Jan van Galen, van Speijk,
Hooft en Vondel, van Baerle en Da Costa. Al
deze personen ontvingen een grafschrift: de
grootste onder de grooten kreeg slechts een
„gemeene zerk, zonder eenig opschrift". Eerst
veel later liet Jan Six, schepen van Amster
dam, op het graf van Vondel de bekende
woorden aanbrengen:
„Hic iacet Vondelius
Phoebo ac Musis amicus".
(Hier rust Vondel, de vriend van Phoebus
en van de Muzen).
Ziehier in korte trekken het een en ander
uit de geschiedenis van de monumentale
kerk, waarop thans NederVand's belangstelling
gericht is. Nog eenige weken en onder het
geruisch der plechtige orgeltonen zal prinses
Irene binnengedragen worden om, in aan
wezigheid van de geheele koninklijke familie,
ten doop gehouden te worden.
M. V.
Ongewenschte combinatie.
Men schrijft aan „De Nederlander":
„De onafhankelijkheid van de rechterlijke
macht is een der kostbaarste nationale goe
deren.
Onafhankelijk van den Staat, onafhanke
lijk van den rechtzoekende.
Onbetaalbaar.
In dit verband mocht het dan ook inder
daad een ongelooflijk gerucht heeten, dat
een Raadsheer in den Hoogen Raad, Com
missaris zou zijn geworden van een onzer
allergrootste industrieele ondernemingen.
De redactie van het pas verschenen Ned.
Jur. Blad noemt, na onderzoek, het gerucht
echter Juist; in dit blad werd n.l. dezen Raads
heer verweten dit commissariaat „bij den
besten klant van den H. R." te hebben aan
genomen.
Die critielc is juist.
Het was verstandiger geweest, indien deze
grootindustrie voor dit commissariaat een
ander had aangezocht dan een lid van ons
hoogste rechtscollege.
Het was verstandiger geweest, indien de
aangezochte het aanzoek hoffelijk doch be
slist zou hebben afgewezen.
Indien financieele redenen de oorzaak dei-
aanvaarding mochten zijn geweest we
weten het niet welnu dan willen wij wel
zeggen dat het honorarium van de leden van
ons hoogste rechtscollege, gezien de weten
schappelijke en maatschappelijke eischen,
welke het ambt stelt, zeker aan den lagen
kant is.
Wie echter niet wachten0 kan totdat dit
neg eens verandert, zoeke een juridische
positie buiten ons hoogste rechtscollege, waar
mede de aanvaarding van een dergelijk com
missariaat wèl te vereenigen is.
Snelle liqudatie van de ongewenschte com
binatie schijnt wel zeer gewenscht".
Voorspel van bezetting van
Bratislava door de Duitschers?
Duitsclie militaire commandant vestigt
zich in de Slowaaksche hoofdstad.
LONDEN, 17 Aug. (A.N.P.) De
„Times" meldt uit Bratislawa: Uit
niet-officieele, doch zeer betrouw
bare bron wordt vernomen, dat bin
nenkort een Duitsche militaire com
mandant zich in Bratislawa, de
hoofdstad van Slowakije, zal vestigen.
Voorts doet het feit, dat de kazernes
gedeeltelijk ontruimd zijn om Duit
sche troepen te kunnen legeren, vree
zen, dat met een officieele Duitsche
bezetting van de Slowaaksche hoofd
stad rekening moet worden gehouden.
De steden langs het dal van de Waag. als
mede Trencin en Zilina (Zlin), zijn nog druk
ker met troepen bezet dan gewoonlijk en alle
wegen, welke naar Zilina leiden, het voor
naamste knooppunt der Slowaaksche spoor
wegen, zijn voor particulier vervoer verboden.
De versterkingen in het dal van de Waag zijn
volledig bezet, en de in Slowakije wonende
Hongaren die ter gelegenheid van de feesten
van St. Stephanus naar Boedapest willen rei
zen, vertellen, dat het voor de Slowaken bijna
niet mogelijk is oiri naar Hongarije te komen.-
Onwettige immigratie in
Palestina.
Autoriteiten gaan strenge maatregelen
nemen.
JERUZALEM, 17 Augustus (Havas) De
autoriteiten gaan scherpe maatregelen nemen
om de onwettige immigratie te onderdrukken.
Dit jaar zijn er 6.500 clandestiene passagiers
geweest, waarvan 1.200 zijn teruggestuurd. De
meesten kwamen uit Midden-Europa.
Voortaan zullen de sancties, die tot dusver
slechts van toepassing waren op de beman
ningen der schepen, welke immigranten ver
voerden, ook de passagiers met gevangenis
straffen bedreigen.
Spoor van de vermiste koffer
gevonden
Bij de Haarlemsche politie is dezer dagen
een mededeeling ontvangen van een Haar-
lemschen jongeman, dat hij Zondag op een
fietstochtje aan den kant van den Amersfoort-
schen weg te Naarden, half verscholen onder
een heg, een splinternieuwen bruinen koffer
heeft gevonden. Hij maakte den koffer open
en ontdekte dat de voering vernield was en
met donkerroode vlekken was besmeurd, die
den indruk maakten bloedvlekken te zijn. Na
deze ontdekking heeft hij den koffer laten
liggen. Eerst toen hij naderhand in de kran
ten las, dat bij den koffermoord te Amsterdam
nog een tweede koffer werd vermist, drong
het tot hem door dat ook de door hem ont
dekte koffer wellicht door den dader was ver
stopt.
De Haarlemsche politie heeft deze zaak on
middellijk doorgegeven aan haar Amsterdam
sche collega's die een nader onderzoek zouden
instellen.
JONGEN DOOR VRACHTAUTO GEGREPEN
EN GEDOOD.
TERMUNTEN, 17 Augustus. Gisteravond
omstreeks zeven uur is de twaalfjarige P. H.
van der L„ te Wagenborgen, gemeente Ter-
munten, bij het oversteken van den weg door
een vrachtauto gegrepen.
De jongen werd naar zijn woning overge
bracht, waar hij vannacht is overleden.
Ernstige anti-semietische excessen
te Brünn.
Joden uit restaurants verdreven en
mishandeld.
Woensdag zijn te Brünn in Moravië ernstige
anti-semietische betoogingen gehouden. Tsje
chische studenten en anderen, behoorende
tot te extreem-nationalistische beweging,
trokken onder het uiten van anti-Joodsche
leuzen door de straten en verdreven Joden
uit restaurants en koffiehuizen. Verscheidene
Joden werden mishandeld. De betoogingen
culmineerden in een bestorming van het
voornaamste koffiehuis te Brno „Esplanade".
Hier werd de inventaris vernield: De Jood-
sche bezoekers werden verwijderd. Een dei-
verdrevenen overleed tengevolge van een
hartaandoening.
Joden worden in het Protectoraat thans ook
niet meer toegelaten in de openbare zieken
huizen en tot de openbare parken. Op alle
Joodsche bedrijven moét staan aangegeven,
dat de onderneming „Joodsch" is.
Bombardementsvliegtuig in
Zweden verongelukt.
Drie dooden.
STOCKHOLM, 17 Augustus (Havas-A.N.P.)
- Een door Duitschiand geleverd bombarde
mentsvliegtuig is bij het oefenveld Haeger-
naes verongelukt. Drie personen kwamen om
het leven.
DUITSCH VLIEGTUIG LANDT IN
ZWITSERLAND.
BERN, 17 Aug. (Havas). Gisteravond is
een Duitsch militair toestel geland te Fraubrun-
nen nabij Bern, omdat de benzinevoorraad was
uitgeput. De bestuurder moet verdwaald zijn
geraakt. Een onderzoek wordt ingèsteld.
Spoedige onderteekening van het
Britsch-Poolscke verdrag.
Wederzijdschc bijstand ingeval van bedreiging
der onafhankelijkheid van een der landen.
LONDEN, 17 Augustus (A.N.P.) Het
Britsch-Poolsche verdrag van Alliantie, dat in
de plaats moet treden van de voorloopige
garantie-uitwisseling, zal, naar de „Financial
Times" verneemt, binnen 14 dagen te Londen
onderteekend worden door Lord Halifax na
mens de Britsche regeering. en door graaf
Raczynski. den Poolschen ambassadeur na
mens de Poolsche regeering. In het te publi-
ceeren verdrag zuilen geen andere landen
genoemd worden. De bepalingen zullen in den
geest zijn van Chamberlain's verklaringen in
het Lagerhuis, toen hij zeide, dat het verdrag
niet gericht is tegen eenig ander land, doch
dat het bedoeld is om den wederzijdschen bij
stand te verzekeren van Engeland en Polen
ingeval van een bedreiging, direct of indirect,
der onafhankelijkheid van een van beide lan
den. Lord Halifax keert a.s. Maandag van
zijn vacantieverblijf in Yorkshire op het
Foreign Office terug.
MILITAIRE PROMOTIES.
Bij Koninklijk Besluit van 12 Augustus 1939
zijn, met den datum van dit besluit, benoemd:
tot luitenant ter zee der 3de klasse de adel
borsten der 1ste afdeeling voor den zeedienst
bij het Koninklijk Instituut voor de Marine
A. van der Moer, A. D. H. Heringa, W. N. van
de Poll, A. van Noortwijk, A. M. Thomas, J. F.
Haayen, J. Schippers, H. M. van der Veen, H.
C. van der Nagel, R. van Wely, F. Meijer, J. S.
Snellen van Vollenhoven, V. R. IJ. Winkel
man, J. Flohiï, W. F. Maas, H. S. de Jong,
F. L. Schuyl, C. H. van Eeghen, J. W. van de
Graaf, E. Huygens, jhr. J. N. C. van Heurn,
J. G. Colijn, W. F. M. Feber, D. C. Bauduin, L.
C. Ie Poole;
tot tweede-luitenant, der mariniers de adel
borsten der 1ste afdeeling voor het korps ma
riniers bij het Koninklijk Instituut voor de
Marine P. Nanninga, C. G. Lems, S. Scharroo;
tot officier van den marine-stoomvaart
dienst der 3de klasse de adelborsten der 1ste
afdeeling voor den stoomvaartdienst bij het
Koninklijk Instituut voor de Marine W Vin-
ke, A. Jansen, C. van Andel, A. W. R. Willemse,
M. H. Schram, J. Grollé, H. G. Bosma, A. J.
M. Tol, C. A. Planten, J. M. R. H. Andreoli, A.
C. Vermeulen;
tot officier van administratie der 3de klasse
de adelborsten der 1ste afdeeling voor de ad
ministratie bij het Koninklijk Instituut voor
de Marine J. A. R. C. Captijn, G. Feith, G.
Jansen, M. C. van Veen.
Bij Koninklijk besluit van 14 Augustus
1939 zijn, met ingang van 13 Augustus 1939,
bevorderd:
tot luitenant ter zee der 2de klasse de lui
tenants ter zee der 3de klasse D. W. baron
van Lijnden, W. P. Jansen, N. J. H. Gregory, E.
W. H. Nieuwenhuisen, J. H. baron Mackay, R.
J. Hordijk, W. L. van Leeuwen, L. W. C. Ger-
lach, J. Suermondt, H. L. van Hasselt, G. A. M.
Saraber, H. G. Jurriaans, E. H. Larive, I. J.
van den Bosch, J. G. van Couten Piecardt
Wieringa en A. G. van der Land;
tot officier van den marine-stoomvaart
dienst der 2de klasse de officieren van den
marine-stoomvaartdienst der 3de klasse J. W.
A. Langenberg, J. J. van Dodeweerd, D. H.
Pluim Mentz, A. M. Idema, L. C. Rietdijk, H.
M. Karsen, J. R. Schenck de Jong, W. F.
Blom en W. M. van Moppes;
tot officier van administratie dei' 2de klas
se de officieren van administratie der 3e klas
se E .W. H. van Renesse, B. J. Asbeek Brusse
en P. Nooteboom;
tot luitenant der zee der 1ste klasse bij de
Koninklijke marine-reserve de luitenant ter
zee der 2de klasse bij die reserve A. W. de
Boer.
Lnchtkarteering in Suriname
Met het K. L. M.-vliegtuig „Snip".
's-GRAVENHAGE, 17 Augustus. -
Tusschen de Billiton Maatschappij
de K.L.M. worden op het -oogenbljv
onderhandelingen gevoerd, welke reedt V
vrijwel beëindigd zijn, in verband me1' I
de uitvoering van karteeringsvlueht
ten boven enkele gebieden in Suriname.
Men zal zich herinneren, dat begin 1935
Fokker F 8 „Duif", naar West-Indië werd -
dirigeerd ter uitvoering van luchtkarteer,-
werk aldaar. Met clit vliegtuig werd o.a
kaarteering uitgevoerd van Trinidad en -
een gedeelte van Curaqao, waarbij in totaal^
500.000 H.A. West-Indisch gebied werden
genomen zoowel ten behoeve van geowt
als van andere doeleinden. De chef vandÜ
fototechnischen dienst der K.L.M. de 'neer Cc*
sten die destijds met de. uitvoering van a
werk belast was, voerde bij die gelegepj^I
tevens inleidende besprekingen met gemier» I
seerde instanties elders, o.a. in Suriname en"-1
Barbados.
Voor de uitvoering van het a.s. werk in
riname zal thans het Fokker F 18 vwl
„Snip" worden gebruikt, terwijl de opna^
zullen worden vervaardigd met een der Zek-
camera's, welke reeds eerder door de Klu
in de West met zulke goede uitkomsten zijn
bruikt. Een fotografisch laboratorium zal te
ramaribo voor deze verkenning worden in»!
richt, terwijl als basis voor de „Snip" bet b
dingsterrein „Landerij" is aangewezen, W5,
de „Snip" ook in 1934 op Surinaamschen boden
landde na de geslaagde Oceaanvlucht van H
dong c.s.
Intusschen worden thans in Suriname v
dere onderhandelingen gevoerd, o.a. met gw.
vernementsdiensten, teneinde de a.s. fotografl
sche werkzaamheden van de „Snip" zoo mo°-'
lijk verder uit te breiden. Hierbij is 0,a «I
dacht aan de belangen vanden irrigatiediemt
die bij locale fotografische verkenning vaal
zeer gebaat zou zijn, aan verkenningen ten b=.
hoeve van traceering e.d.
De volledige uitrusting is reeds onderweg p-
de werkzaamheden zullen half September"^
worden aangevangen.
Zelfbeschuldiging van twee
Chi neezen.
SJANGHAI, 17 Augustus (D.N.B.) Inbri.
ven welke aan den gouverneur van Hongkc??
en aan den Britschen gezant in -
richt zijn, beschuldigen zich twee Chineez«
van moord op 'den douane-inspecteur Tsï
Hsjih Sjang te Tientsin. Zij verklaren zich be-
reid zich ter beschikking te stellen van
autoriteiten te Hongkong, indien men h-j
belooft onpartijdig over hen te oordeelen 0
hen niet aan de Japanners uit te leveren"
Deze zelfbeschuldigingen hebben algemeei
opzien verwekt. Zooals bekend heeft de eiri
der Japanners, vier van denzelfden moordbe-
schu-ldigde Chineezen in de Britsche coflcfesa
te Tientsin uit te leveren, tot het incident va:
Tientsin aanleiding gegeven. In Japanscb
kringen staat men sceptisch tegenover des
zelfbeschuldigingenmen gelooft "dat met de»
brieven de in Tientsin gearresteerde vier Crï-
neezen behoed moeten worden voor uitleve
ring aan de Japanners.
EXAMENS
Staatsexamen
Geslaagd voor het staatsexamen diploma
A: mej. A. Feltzer, L. W. Muns en P, j. 0.
Valck. Afgewezen werden 21 candidaten, Voor
diploma B: de lieeren M. Vaz Dias, A. H.
Frankena en J. Mensch. Afgewezen 10 can
didaten. De examens worden Donderda*
voortgezet met 7 candidaten voor A en 1 can'
didaat voor B. Teruggetrokken hebben zich 3
candidaten.
55) Toen Henkie bij zijn vader thuis kwam, was deze grijs
van verdriet geworden over het wegblijven van zijn zoon
tje. Er lagen wel drie brieven van den hoofdonderwijzer,
dat de vacantie al lang weer om was en waar hij nu toch
bleef. De vader gaf Robje een uitbrander. „Hoe kwam je
er toe, ondeugende jongen, om mijn zoontje zoo lang mee
te nemen?". En eerst toen de jongens hun heele reis ver
teld hadden was de vader weer een beetje gekalmeerd en
ging Henkie den volgenden morgen naar school.
56) Hoe bracht Robje zijn tijd door, toen Henkie op
school was? Hij haalde al de eierenkisten uit de boot en
de manden met visch en ging er mee naar de markt, waar
hij ze al heel gauw kwijt was. „Het zijn allemaal broed-
eieren", vertelde hij de menschen „en omdat ze uit een
ver land komen zijn ze zoo goedkoop!" De menschen voch
ten er gewoonweg om en toen Henkie uit school kwam
stond Robje hem al op te wachten met een volle zak geld.
57) Enkele weken daarna, toen iedereen Henkie en E
al kende, begon de pret er voor de jongens af te gaan.
lederen dag opnieuw kwamen er bij de apotheek men
schen aan de deur met papegaaien. „We hebben niets
dan papegaaien voor ons geld gehad", schreeuwden ze en
hoe de vader van Henkie ook trachtte de menschen aan
hun verstand te brengen dat hij er niets van afwist, ze
bleven komen en hij had geen minuut rust, want telkens
lieten ze de krijschende beesten bij hem achter.
58) De heele stad zat vol papegaaien. Men kon de auto's
niet meer hooren, zoo'n lawaai was het. Enkele dieren
hadden intusschen praten geleerd, en ze schreeuwden te
gen de voorbijgangers de gekste dingen. Vreemdelingen,
die pas in dc stad waren, meenden, dat de menschen hen
achterna riepen en zoo ontstond er overal ruzie en twist.
De ramen werden stijf dicht gehouden, want meer dan
één keer was het al voorgekomen, dat iemand zoo'n beest
in zijn bed had gevonden.
59) Toen het weer vacantie werd, gingen Henkie en Robje
er opnieuw op uit. In de dagen, dat Henkie op school zat,
werkte Robje vol ijver aan zijn schip. Hij schilderde het
mooi op, zette er een nieuwen naam op en na zijn school
tijd leerde hij Henkie sturen en in den mast klimmen. Ze
spraken onder elkaar af, dat Robje een kapiteinspakje zou
aanschaffen en Henkie was daar heelemaal niet jaloersch
om.
60) Toen Henkie oud genoeg was om te zeggen v
wilde worden, was zijn vader erg verwonderd van bem j
hooren, dat hij naar zee wilde, maar daar hij zag dat er a
niets aan te doen was, liet hij de jongens er samen
op uit gaan. Ze hadden al menigeen gered en were*-
onder de zeevaarders bekend als twee vroolijke snaken.^
wel oud waren en lange baarden hadden, maar die
altijd even leuk konden vertellen van hun tocht naar c»
onbekende eiland. (Morgen een andere Yertew
