Conflict met
n>
THGG doetje qoed!
Ernstige stemming
in Berlijn
Het Duitsche volk
en het
EEN NACHTELIJKE TOCHT
DOOR HET RUHRGEBIED
De kwestiedervreemde
vliegtuigen boven
ons land-
„Tliet teyen fiet Duitsche volk
mawt teyen hel systeem!
DINSDAG 5 SEPTEMBER 1939
Hoe men over
hef pacf met
Sovjet-Rusland
denkt
(Van een specialen correspondent)
VOORZICHTIGER dan ocdt is het Duit'
sche volk in deze bewogen dagen met
zijn meeningsuitlng. Van verschillen
de zijden is ons verzekerd, dat de
controle van de Gestapo veel strenger is ge
worden. Hit-Ier heeft in zijn rede voor den
Rijksdag met nadruk gewezen op de hoofd
zakelijkheid van een goeden geest onder het
volk. En voor dien geest zorgen de Gestapo,
de S.S. en de politieke leiders. In de dagen na
het afsluiten van het Soxjet-Russisch pact
was men in Duitschland plotseling spraak
zamer geworden. Men had blijkbaar de ge
dachte, dat de ommezwaai, waarop geen
enkele Duitscher had kunnen rekenen, tevens
een meer vrije meeningsuiting zou toelaten.
Voor het luisteren naar den Moskouschen
zender waren velen in het concentratiekamp
opgesloten. Nu Rusland de vriend van
Duitschland was geworden, kreeg men den
indruk, dat men vrij Moskou kon inschake
len en dus ook de andere zenders. Vooral
Luxemburg was populair geworden in West-
Duitschland. lidereen, die over een toestel
van eenige capaciteit beschikte, beluisterde
de persberichten van den zender van het
Groothertogdom. Zelfs trouwe leden van de
partij deden daaraan mee. Velen frappeerde
het ten sterkste, dat de mededeelingen van
den Luxemburger zender hemelsbreed ver
schilden met die van Gross-Deutschen Rund
funk. Overal vertelde men elkaar wat Luxem
burg had medegedeeld. Er ontstond al dra on
der velen argwaan omtrent de juistheid van
de Duitsche persberichten. Maatregelen van
den kant der politieke politie konden dan cok
niet uitblijven. Het luisteren naar en het ver
spreiden van berichten van een buitenland-
schen zender kan thans zelfs de doodstraf
tengevolge hebben.
Sinds het uitspreken van Hitler's Rijksdag-
rede is de controle op de bevolking strenger
dan ooit. Een leger van geheime politie
mannen zorgt voor het onschadelijk maken
van de „Miesmacher und Meckerer". Het Duit
sche volk is voorzichtiger geworden. Hiinm-
ler heeft vroeger eens verklaard, dat de taak
van de S.S. in oorlogstijd voornamelijk be
stond in het controleeren van den geest der
burgerbevolking. De S.S. is met die taak be
gonnen en alles wordt in het werk gesteld
om onaangename verrassingen achter het
front onmogelijk te maken.
Drie onderwerpen beheerschen thans in
Duitschland haast elk gesprek: het pact met
Sovjet Rusland, de strijd in het Oosten en de
houding van Engeland. Er is op het oogen-
blik een zeer krachtig streven waar te nemen
om alles, wat vroeger ten nadeele van de
huidige machthebbers in Rusland is gezegd,
ongedaan te maken. De uitersten zijn tot el
kaar gekomen en thans droomt menige Duit
scher van een schoone toekomst aan de zijde
van Sovjet-Rusland. Beide landen zullen de
wereld, maar op zijn minst Europa beheer
schen. Duitschland zal opbloeien door den
handel met Rusland. Vergeten en vergeven
zijn alle vroegere geschillen. Duitschland en
Rusland zijn een in hun strijd tegen de kapi
talistische wereld, zoo redeneeren vele Duit
schers.
De bekeerde zondaars.
Wanneer men de aanhangers door dik en
dun van de nationaal socialistische partij
hoort., dan is de toenadering tot Rusland een
gevolg van 'n volkomen ommekeer. Niet van
de. Duitschers, maar van de Russen, die zich
hebben bekeerd van de zonden huns weegs.
De kwade geest van de Sovjets was Litwonof
Nu deze laatste van het toon eel is verdwenen
is een nieuwe geest over Rusland gekomen,
welk land thans wat zijn regeeringsvorm be
treft geheel gelijk is geworden met Duitsch
land.
De Duitsche propagandadienst is er in kor
ten tijd in geslaagd een groot deel van het
volk ervan te overtuigen, dat de gewijzigde
politiek volkomen logisch is en dat Duitschland
en Rusland eigenlijk op elkaar aangewezen
zijn. De vurige partijmannen hoort men
overal het pact roemen als een groote ge
beurtenis in de geschiedenis, welk pact voor
goed de zege zal brengen aan de dictaturen.
Want ook in Duitschland heersebt volgens
deze menschen de dictatuur van het proleta
riaat.
In een sigarenwinkel vlak bij den Keulschen
Dom hoorden wij een merkwaardig gesprek.
Toen we de zaak binnentraden waren wij ge
tuige van een heftig betoog van den dikken
winkelier tegen een klant. Deze laatste had
beweerd, dat de strijd, welke thans is ont
brand, niet om Dantzig en de Corridor ging,
maar om iets anders: om de macht in de we
reld. En diezelfde klant had de vrijmoedig
heid gehad in twijfel te trekken of Dantzig en
een stukje grond de groote offers, welke thans
moeten worden gebracht, wel waard zijn. De
winkelier, het echte type van den Duitscher
die het alleen weet en dat demonstreert door
felle taal en daarmede overeenstemmende ge
baren bestreed zijn klant heftig Hij was rood
van woede en de bezoeker van den winkel
schoof naar de deur om te trachten een goed
heenkomen te zoeken. „Dit is geen strijd om
dé macht, maar een strijd om de ideeën"
schreeuwde de sigaren koopman. Waarop de
klant opmerkte dat hij dat moeilijk kon geloo-
ven, daar men anders toch geen pact met den
aartsvijand, de Sovjet-Unie had gesloten.
Deze laatste uitlating bracht den winkelier
bijna tot razernij. „Duitschland en Rusland
hebben dezelfde opvatting, dezelfde gedach
ten, dezelfde staatsinrichting". Deze Duit
scher demonstreerde daarmede dat de uiter
sten elkander thans hebben geraakt.
Onjuiste berichtgeving.
De buitenlandsche journalist, die in deze be
wogen dagen tracht gegevens in Duitschland te
verzamelen en indrukken op te doen, staat voor
een zeer moeilijke taak. Wantrouwen komt hem
tegemoet. Wanneer men daartoe in staat zou
zijn, zou men zijn gangen graag nagaan. Bij het
betréden en het verlaten van het land wordt hij
aan een streng verhoor en vaak aan fouilleering
onderworpen. Wie het woord journalist in zijn
pas heeft staan staat feitelijk onder verdenking,
Run op de warenhuizen.
Op warenhuizen en winkels in Duitschland
werd Vrijdag een run ondernomen om te trach
ten zich 111 het bezit van zwart papier te stellen,
teneinde aan de voorschriften voor volkomen
afsluiten van het licht bij avond te kunnen vol
doen. Vele winkels waren uitverkocht. Wij za
gen in Essen rijen menschen, die uren wacht
ten om maar in het bezit van de noodzakelijke
rollen papier te komen. In het warenhuis van
Tietz kwam men handen te kort. Voortdurend
werden nieuwe rollen gebracht, maar nog kon
men aan de vraag niet voldoen. Het feit, dat het
overgroote publieke de noodige voorzorgsmaat
regelen niet had genomen, illustreert duidelijk,
dat het Duitsche volk tot Vrijdag niet aan oor
log heeft geloofd. „Der Führer macht lcein
Krieg" was de populaire leus.
In het Ruhrgebied heerschte Vrijdag een stem
ming van angstig afwachten. Men bleef hopen
op een zich-afzijdig houden van Engeland. Zou
die hoop niet in vervulling gaan, dan vreesde
men in het gebied, waar de Duitsche zware in
dustrie is gevestigd het ergste. In Essen sprak
men van voorgenomen luchtaanvallen op de
enorme, midden in de stad gelegen fabrieken
van Krupp, waar nacht en dag wordt gewerkt.
Groote fabrieksgedeelten zijn in aanbouw, hier
bevindt zich de wapensmi'dse van het Duitsche
Rijk.
Overal in het Ruhrgebied wordt verteld, dat
de Engelschen onmiddellijk hun luchtmacht naar
Essen en omgeving zullen zenden. Men heeft
vertrouwen in de Duitsche afweer, maar toch
voelt men zich ernstig bedreigd. Nergens is de
organisatie vam de bescherming der burgerbe
volking zoo ged als in 't land van de Ruhr. Bij
honderden vindt men de roodgele borden in de
straten, die op zeer duidelijke wijze den kortsten
weg wijzen naar de dichtstbijzijnde schuilplaats.
De organisatie hiervan is werkelijk in voorbeel
dige orde.
In den nacht hebben wij per auto een tocht
gemaakt door het Ruhrgebied. Het was een
zware en in vele op'zichten sinistere rit. De auto
lampen moesten worden afgeschermd met zwart
papier, waardoor men practisch gesproken zon
der licht moest rijden. De geheele politiemacht
was op de been om controle uit te oefenen. Het
Ruhrgebied was volkomen donker en de hoog
ovens schenen gedoofd. Het was een angstwek
kend gezicht om de volkomen verduisterde ste
den binnen te rijden. De straten waren vol men
schen ,die op gedempten toon met elkaar spra
ken. Geen enkel licht straalde door,
duister, volkomen duister. En toen verscheen
plotseling de maan aan het firmament, een licht,
dat niet gedoofd kon worden en dat alle geno
men maatregelen voor een belangrijk deel te
niet deed. Het Ruhrgebied wachtte in angstige
spanning op de Engelsche luchtmacht, die niet
verscheen Hier voelde men iets van de stem
ming, welke zich van de bevolking in tijd van
oorlog meester maakt. Hoevele nachten zal de
bevolking nog angstig wachten op de vijande
lijke luchtvloot? Wanneer er iets Is, dat den goe
den geest moet ondermijnen, dan is het wel die
voortdurende vrees en den angstwekkenden aan
blik van de duistere steden!
Dr. H. Colijn lid dor Eerste Kamer.
Naar de „Standaard" meldt, zal dr. H. Colijn
zitting nemen in de Eerste Kamer.
Dr. W. de Vlugt, burgemeester van Am
sterdam, heeft zijn ontslag als lid van de
Eerste Kamer genomen. Dr. de Vlugt heeft dr.
Colijn bij zijn aftreden als minister zijn zetel
aangeboden.
Nu de oorlogsomstandigheden dr. Colijn
van zijn reis naar Japan en Ned.-Indië heb
ben doen afzien, heeft hij het aanbod van
dr. De Vlugt aanvaard.
Burgemeester De Vlugt is te gereeder hier
toe overgegaan, omdat onder de huidige tijds
omstandigheden zijn tegenwoordigheid in de
hoofdstad noodzakelijk is.
Dr. De Vlugt had sinds 1922 zitting in de
Eerste Kamer
Duitschland ontkent,
dat het Duitsche toestellen
zijn geweest
Het Duitsche Nieuwsbureau heeft in zijn
telegramiinendienst Maandag melding gemaakt
van het bericht van den Nederlandschen
regeeringspearsdienst, betreffende de stappen
der Nederlandsche regeering naar aanleiding
van het vliegen van vreemde vliegtuigen boven
Nederland. Het Duitsche Nieuwsbureau voegt,
na het bericht volledig aangehaald te hebben,
daaraan het volgende toe:
Hiermede heeft Engeland de neutraliteit
van Nederland, welke het vóór eenige. uren
nog eerst opnieuw had gegarandeerd, ge
schonden".
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt voorts
nog, dat de schending der Nederlandsche
neutraliteit door Engeland in de Duitsche pers
sterk de aandacht trekt.
De „Berliner Börsenzeitung" schrijft: Met
waargalooze frivoliteit heeft Engeland den
oorlog tot stand gebracht en doen uitbreken.
Met dezelfde frivoliteit begint het zijn oor
logshandelingen door een schending van de
Nederlandsche neutraliteit. Verwijzende naar
de eerste groote Engelsche propaganda-leugen,
het z.g. tot ziniken brengen van het s.s. „Athe-
nia" door Duitsche schuld, verklaart het blad:
,Wij stellen daarmede de eerste schending
van het volkenrecht door Engeland evenals
de eerste anti-Duitsche gruwelleugen aan de
kaak, Terwijl wij voor den leugen slechts ver
achting hebben, richten wij "óp de schending
van de netralibeit in vollen ernst de aan
dacht van allen, (lie niet betrokken zijn bij
(Noot van de redactie van het A.N.P.: Er
dient op gewezen te worden, dat in het bo
vengenoemde bericht van den regeerings-
pensidienst gesproken is over vliegtuigen van
onbekende nationaliteit. In het bericht werd
het was den huidigen oorlogstoestand, opdat zij weten, niet gesproken van Britsche vliegtuigen)
✓fl' I rV»1 •V' MwUVI rV U'V'V'Bvj
3(it(ex mn meineed,
Qescfuddigd.
Reuter meldt uit Londen:
Chamberlain heeft zich in een radiorede in
de Duitsche taal tot het Duitsche volk gericht.
Hij zeide: uw land en het mijne zijn thans
in oorlog. Uw land had bommen geworpen
op en was binnengevallen in het vrije, onaf
hankelijke Polen, dat Engeland verplicht was
om te verdedigen. Omdat uw troepen niet
teruggetrokken zijn in antwoord op de Brit
sche nota, is de oorlog gevolgd.
Chamberlain vervolgde
Waarom achtten wij het noodzakelijk een
Oostelijke mogendheid te verdedigen, terwijl
onze belangen in het Westen liggen? Het ant
woord, ik betreur het te zeggen, is, dat nie
mand in dit land vertrouwen heeft ln het
woord van uw leider.
wat zij te allen tijde van Engelsche zijde te
verwachten hebben.
Een Duitsche verklaring.
Het Duitsche gezantschap te 's-Gravem-
ha-ge deelt volgens het D.N.B. mede: De Ne
derlandsche radio heeft Maandagavond het
bericht verpsreid, dat Duitsche vliegtuigen de
Nederlandsche grens hebben overschreden. Dit
bericht is niet juist. Men heeft geconstateerd,
dat deze vliegtuigen de Engelsche lange af-
stands-bombardementsvliegtuigen waren, die
zich na hun vergeef schen aanval op WiHhelims-
haven hebben kunnen redden door over Ne-
derlandsch gebied te vliegen. Meer dan de
helft der aan dezen bommienaanval op Wil
helmshaven en Cuxhaven deelnemende En
gelsche vliegtuigen is volgens het Duitsche
bureau door Duitsche jagers en luchtafweer
geschut vernield.
Tocht van Engelsche vliegtuigen
over West-DuAtschland.
Het Engelsche ministerie voor voorlichting
deelt mede, dat in den nacht van 3 op 4 Sep
tenrber vliegtuigen van de Royal Air Force
uitgebreide verkenningsvluchten hebben on
dernomen boven Noord- en West-Duitsch-
land. Hun werd geen strijd geboden door vij
andelijke vliegtuigen. Ruim 6.000.000 exem
plaren van een waarschuwing aan het Duit
sche volk werden over een uitgestrekt gebied
neergeworpen.
In verband met de door den Nederlandschen
regeeringspersdienst gemelde schending der
Neutraliteit door Britsche vliegtuigen, wordt
thans, naar het D.N.B. meldt, in Berlijn offi
cieel vastgesteld, dat de op den door den Ne
derlandschen regeeringspersdienst aangegeven
tijd in het bewuste gebied in het geheel geen
Duitsche vliegtuigen in de lucht waren.
(Adv. Ingez. Med.)
Van den oorlog
merkt men zoo
goed als niets
Winkelier moet nog aan de distributie wennen
Men schrijft ons uit Berlijn:
De Duitsch-Poolsche oorlog als we dit
woord tenminste mogen gebruiken, want de ge
zantschappen in de respectievelijke hoofdsteden
zijn nog niet gesloten en onderhouden nog con
tact met de regeeringen, waarbij zij geaccredi
teerd zijn de Duitsch-Poolsche oorlog, zeiden
we, heeft in geen enkel opzicht het karakter ge
kregen van een „Frisch-fröhlichen Krieg". Nu
lag zulks alleszins in de lijn der verwachtingen,
maar dat de tegenstelling tot 1914 zoo enorm
groot zou zijn, hadden wij niet gedacht. De stem
ming is zeer ernstig, de gezichten staan somber
en de toon is in mineur.
Men zou heel gemakkelijk den indruk kun
nen krijgen, dat de Duitsche bevolking met angst
en beven het einde tegemoet ziet van het avon
tuur, waarin het ondanks alles toch nog betrek
kelijk onverwacht verwikkeld raakte. Als men
met de menschen praat, blijkt dit echter in den
regel niet het geval te zijn. Men vertrouwt er
over het algemeen op, dat de Führer wel zal
weten, wat hij doet. En er zijn er heel wat meer,
die volkomen onbegrijpend tegenover de Wester -
sche democratieën staan, welke uitsluitend de
schuld dragen van de Poolsche „brutaliteit",
waardoor een conflict niet meer vermeden kon
worden, tenzij Duitschland dan van al zijn rech
ten afzag. En dat ging natuurlijk ook niet. Naai
den mogelijken afloop van den oorlog, waarvan
men zeer algemeen verwacht, dat hij ontaarden
zal in een langdurigen wereldoorlog, wordt voor-
loopig nog niet gegist. De gewone man houdt
zich uitsluitend bezig met de offers, welke deze
oorlog vergen zal. De stemming onder de be
volking is bovendien zeer gedrukt tengevolge
van het feit, dat de mannen meer en meer ver
dwijnen en vrijwel alle overblijvende vrouwen
een man, een zoon, een broer, een verloofde bij
het leger hebben.
Duitschland is kennelijk bezig met in stilte
een vrijwel algemeene mobilisatie door te voe
ren. Dag en nacht worden weerbare mannen van
alle leeftijden uit hun huis of hun werkplaats
weggehaald om reeds eenige uren later met on
bekende stemming op transport gesteld te wor
den. Natuurlijk drijft dit de onrust ten top. Nie
mand weet meer, wanneer hijzelf of zijn naaste
verwanten aan de beurt zullen zijn. Dit ononder
broken inlijven van reservisten doet ook meer
en meèr de vage hoop teniet, dat misschien toch
alles goed af zal loopen.
Een blik op de kaart is voldoende om te consta-
teeren, dat Berlijn nauwelijks 200 K.M. achter
het front ligt. Desniettemin merkt men zoo goed
als niets van den ooi-log en de foto's, die onze
vaderlandsche bladen van de mobilisatie brengen,
geven Nederland een veel krijgshaftiger aanzien
dan de Duitsche hoofdstad op het oogenblik
heeft. De berichten van het slagveld zijn uiterst
schaarsch en zoo kort, dat men er niet veel wijzer
uit wordt. Begrijpelijkerwijze wordt er alieen
gewag gemaakt van Duitsche successen en Pool
sche fiasco's. Alles bij elkaar heeft de strijd, die
met alle moderne wapenen gevoerd wordt, iets
gemeen met het conflict in het Verre Oosten. Dat
de Duitschers en de Polen elkaar op allerlei wij
zen wederkeerig trachten te vernietigen, lijkt
tot nu toe even onwezenlijk en ver weg als de
oorlog van Japan tegen China.
Natuurlijk is het gewone leven geheel ont
wricht. Bij gebrek aan benzine en ook ten
gevolge van de voortdurende requireeringen
rijden er vrijwel geen particuliere auto's meer.
Berlijn heeft alle maatregelen genomen om
zich tegen het gevaar uit de lucht te beschermen
en de stad ligt dus 's avonds in duisternis.
De kranten maken eenigen ophef, omdat de
dislributiemaatregelen verzacht zijn. Dit is in
derdaad het geval, maar van zeer ingrijpenden
aard zijn deze verzachtingen niet. Zoo zullen wij
in den vervolge onze schoenen mogen laten repa-
reeren zonder te bevoegder plaatse een bon te
hebben gehaald, welke alleen maar afgegeven
mocht worden, wanneer de zooien „door" wa
ren. Verder kunnen arbeiders in den uitge-
breidsten zin van 't woord voorloopig werkklee-
ding aanschaffen zonder daartoe eerst een bon
aangevraagd te hebben. Maar verder blijft alles
bij het oude.
Zoo zullen we dus voortaan geen kleeding-
stukken kunnen koopen, tenzij op vertoon van
een bon, die alleen maar afgegeven wordt, wan
neer men minder bezit dan twee costumes of
jurken, één wniterjas of -mantel, één regejas of
-mantel, drie overhemden of twee onderjurken,
drie stel ondergoed, zes paar sokken of kousen
en zes zakdoeken. Wat de levensmiddelen be
treft, zijn de beschikbare hoeveelheden al even
precies voorgeschreven. Brood, aardappelen,
meel, cacao en eieren vallen buiten de distribu
tie en kunnen in onbeperkte hoeveelheden
betrokken worden, met uitzondering dan weer
van de eieren, die men vrijwel niet meer te zien
krijgt, Letterlijk alle levensmiddelen vallen
onder het distributiestelsel en zelfs wanneer dé
vastgestelde hoeveelheden regelmatig ook wer
kelijk te krijgen zullen zijn. zal het Duitsche
volk zich toch groote beperkingen moeten op
leggen. Koffie wordt practisch niet meer onver
mengd verkocht. De 63 gram, welke men van dit
artikel per week ontvangt, bestaan voor ruim
de helft uit gebrande gerst. Het grootste luxe
artikel is voortaan de in Duitschland overigens
weinig in zwang zijnde thee, waarvan men om
de vijf maanden één heel ons toebedeeld krijgt.
Voorloopig is de winkelier nog even weinig
aan het distributiestelsel gewend als zijn klanten,
Men moet in de winkels eindeloos lang wach
ten, niét zoozeer, omdat er zooveel menschen
zouden zijn, want en queue staan komt heel
weinig voor, dan wel omdat de winkelier telkens
weer met zijn klanten moet beraadslagen, op
hoeveel zij recht hebben, waarna hij dan de
betreffende vierkantjes van de distributiekaar
ten moet afknippen om vervolgens in een boek
aan te teekenen wat hij verkocht heeft en aan
wien.
Hij gaf zijn woord, dat hij het ver
drag van Locarno zou eerbiedig
en hij brak het. Hij gaf zijn woorï
dat hij noch verlangen had noch hS
voornemen om Oostenrijk te annexeere
en hij brak het. Hij verklaarde d2
hij de Tsjechen niet zou inlijven
het Duitsche Rijk, en hij deed he»
toch. Hij gaf zijn woord na Münche?
dat hij geen verdere territoriale eUcli
en plannen had in Europa, en hij w
het. Hij gaf zijn woord, dat hij eJ
Poolsche provincies wilde en hij brak
het. Hij heeft gedurende jaren ge
zworen dat hij de doodsvijand
van het Bolsjewisme en hij is than!
zijn bondgenoot. Kan het u verbazer
dat zijn woord voor ons het panier
niet waard is, waarop het is geschre
ven?
Het Duitseh-Russische pact was
cynische ommekeer, die ten doel had
vredesfront tegen de agressie in puin te Lf
Dit gokspel is mislukt. Uw leider offert J
Duitsche volk, thans op aan het nog momt-''
achtiger gokspel van een oorlog- om zlchn
los te maken uit een onmogelijke dmii"
waarin hij zichzelf en u geleid heeft. jjjS
oorlog strijden wij niet tegen u, het Duit!?
volk, jegens hetwelk wij geen bittere
gevoeg
hebben, mar tegen het tyrannieke en irTT
eedige regime, dat niet alleen zijn eigen S
heeft verraden, maar de geheele Wester?
beschaving en alles, wat, u en ons dieS
is. Chamberlain besloot zijn toespraak meu
woorden„Moge God de rechtvaardigen!!
dedigen". c'
Staatsloterij.
In verband met den treinenloop kunnen wil
de Staatsloterij van heden niet in dit numnïï
lemen ïr
De vrouw begint den man al meer en meer in
het dagelijksch leven te verdringen. Soms is dit
wel aardig. Zoo kochten we vanavond een paar
postzegels en de vrouwelijke postbeambte, die
kennelijk van haar beroep winkeljuffrouw ge
weest was, verwelkomde haar cliëntèle niet
alleen met een vriendelijken groet, maar maakte
ook nog het gebruikelijkè praatje terwijl zij mei
eenige woorden van welgemeenden dank het
geld incasseerde! De jonge meisjes verder, die
zich hebben opgegeven voor het Roode Kruis en
die nu, in afwachting van haai verpleegsters
pakjes, met een band van het Roode Kruis om
haar linkeram op straat mogen loopen, worden
zeer gevierd en blijven het antwoord niet schul
dig op de complimenten, die haar van alle kan
ten gemaakt worden.
De stations liggen nog altijd even leeg en ver
laten. Er is vrijwel geen verkeer en de enkele
treinen zijn verschrikkelijk overvol. De reis Ber
lijn Amsterdam, die men met den gewonen
D-trein in 11 en met den F.D.-trein zelfs in ruim
8 uur kon maken, duurt momenteel in het
gunstigste geval precies een etmaal.
Onafgebroken schettert de radio van 's mor
gens vroeg tot diep in den nacht niet anders dan
militaire marschen.
BERLIJN, 3 September 1939.
(Nadruk verboden).
WOENSDAG 6 SEPTEMBER 1939.
HILVERSUM I 1875 en 414.4 M.
VARA-uitzending. 10.0012.00 v.m. en 7,3(U
8.00 n.m. VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek. (Om 8.16 Ber.)
9.30 Causerie „Onze keuken". 10.00 Morgen
wijding. 10.20 Voor arbeiders in de continu
bedrijven. 12.00 Gramofoonmuziek. 12,15
Berichten. 12,171.45 VARA-orkest. 1.00—1,15
Gramofoonmuziek). 2.00 VARA-orkest. 230
Gramofoonmuziek. 3.00 Piano voordracht, 3,35
Gramofoonmuziek. 4.00 Voor de kindereu. 5,35
Orgelspel en zang. 6.00 Esmeralda. 6,28 Be
richten. 6.30 Causerie „De beteekenis van de
sociale geografie in dezen tijd" 7.00 VAEA-
kalender. 7.05 Felicitaties, 7.10 Causerie „Van
streven en strijden". 7.30 Cyclus „Ons werk
en ons geloof". 8.00 Herhaling SOS-berichten,
8.03 Berichten ANP., VARA-Varia. 8.15 VARA-
orkest. 9.00 Radio-tooneel. 9.40 VARA-or
kest. 10.00 Berichten ANP., 10.10 VARA-or
kest. 10.30 Fantasia. 11.00 Gramofoonmuziek.
11.3012.00 Dansmuziek (gr. pl.)
HILVERSUM II 301.5 M.
NCRV-uitzending. 6.307.00 Onderwijsfonds
voor de scheepvaart.
8.00 Schriftlezing en meditatie. 8.15 Berich
ten, gramofoonmuziek. (9.30—9.45 Gelukwen
schen). 10.30 Morgendienst. 11.00 Gramo
foonmuziek. 11.15 Cello, piano en gramo
foonmuziek. 12.00 Berichten. 12.15 Gramo
foonmuziek. 12.30 Dames-ensemble Van E
gramofoonmuziek. 2.00 Gramofoonmu
ziek. 3.00 Zang met pianobegeleiding en gra
mofoonmuziek. 3.45 Gramofoonmuziek. 4,05
Pianovoordracht en gramofoonmuziek'. v.45
Felicitaties. 5.00 Voor de jeugd. 5.45—5.55 ei
6.00 Gramofoonmuziek. (Ca. 6.30 Berichten!
6.30 Taalles en causerie over het Binnen^
aanvaringsreglement. 7.00 Berichten. 7.15
Christ. Muziekvereeniging „Advendo" en gra
mofoonmuziek. 8.00 Berichten ANP,, herha
ling SOS-berichten. 8.15 Gramofoonmuziek
9.00 Causerie „De ontdekking van Hoenderlo
door Ds. Heldring in het jaar 1839". 9.30
,Molto Cantabile". 10.00 Berichten ANP
actueel halfuur. 10.30 Vervolg „Molto Canta
bile". 11,15 Gramofoonmuziek. Ca. 11,50—
12.00 Schriftlezing.
DROITWICH 1500 M.
11.45 Gramofoonmuziek. 12.05 Het Aston
Hippodrome-orkest. 12.50 Intermezzo. 1.00
Uit Bazel: Het Omroeporkest. 1.35 „The Two
R's" en solist, 1.50 Pianovoordracht. 2,25
Gramofoonmuziek. 3.00 De Hawarden-Zan
gers. 3.25 Reportage. 3.45 Dansmuziek (gr-
pl.) 4.20 Vesper. 510 Intermezzo. 5.20 Film
muziek (gr. pl.) 5.40 Jack Payne en zijn
Band. 6.20 Berichten. 6.50 Sportpraatje. 7.10
Orgelspel. 7.30 Jack White en zijn Collegians.
8.00 Nieuws uit Zuid-Rhodesia. 8.20 Hel
BBC-symphonie-orkest en solist. 9,20
richten 9.50 Causerie „Nutrition and the
Nation". 10.05 Radio-tooneel. 10.35 Danscaba
ret,. 11.20 Oscar Rabin's Band, solisten en
„The Romaniacs". 11.50 Gramofoonmuziek
12,1512.20 Berichten.
RADIO-PARIS 1648 M.
9.00—9.20 en 9.30 Gramofoonmuziek. 11.20
CantreUe orkest. 12,15 Gramofoonmuziek
12.30 Zang. 1.05 Gramofoonmuziek. 3.35 Zang
3.50 Pianovoordracht. 5.05 Zang. 5,25 Loca-
telli-orkest. 6.35 Cellovoordracht. 6.50 en
8.25 Gramofoonmuziek. 8.50 Revueprogram-
ma. 10.20 Orkestconcert. Hierna tot 11-20 se
lectie uit de opera „Fra Diavolo".
KEULEN. 456 M.
BRUSSEL 322 M. c,.
12.20 en 1.20—2.20 Gramofoonmuziek. 5.20
Belgisch pianokwartet: 6.05 6.50, 7.20 en 7.45
Gramofoonmuziek. 8.20 Omroeporkest en
-koor en soliste; 10.30—11.20 Gramofoonmu
ziek.
BRUSSEL 484 M
12.20 Gramofoonmuziek. 12,50 Radio-or
kest. 1.502.20 Gramofoonmuziek. 5.20 Viool
en piano. 7.35 en 8.20 Gramofoonmuziek. 8.35
Reportage. 9.35 Het Radio-orkest. 10-30*-
11.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
8.35 Onbekend. 10.20 Berichten. 10.®
Cello en piano. 11.05 Berichten. 11.2012-20
Zie Keulen om 11.00.
