\Vapenuitvoer verboden Roosevelt's neutraliteitsproclamatie Weer een nachtelijk alarm te Parijs Ook Frankrijk krijgt een oorlogskabinet van de „Athenia" Vierde Fransche oorlogscommuniqué RAM® PROGRAMMA WOENSDAG 6 SEPTEMBER 1939 Oorlogsschepen der oorlog- toetenden worden uit de Amerikaansche territoriale wateren geweerd uit de Ver. Staten rü de neutraliteitsverklaring, die Dinsdag nr het Witte Huis is uitgevaardigd, wordt het dprdanen van de Vereenigde Staten verboden TI te nemen aan het uitrusten en bewapenen n schepen, welke in dienst zouden kunnen va" van de oorlogvoerende mogendheden, SSS meldt Reuter uit Washington. Geen belli- «prent oorlogsschip mag reparaties verrichten, h andstof innemen, water of andere voorraden an boord nemen binnen de jurisdictie der Ver enigde Staten, zonder een schriftelijke machti gs der Vereenigde Staten. Wanneer repara- gewenscht worden, moet een verklaring feelegd worden over de oorzaak van de schade. reen agentschap der Vereenigde Staten mag vnorraden afleveren of herstellingen verrichten aan een belligerent schip. Roosevelt. De proclamatie verbiedt levering van oorlogs schepen of schepen, waarvan oorlogsschepen gemaakt kunnen worden, te leveren aan een oorlogvoerende. Zij verbiedt verder het uitzenden uit de Vereenigde Staten van eenigerlei schip, dat aan een oorlogvoerende eenigerlei brand stof, wapens munitie, manschappen, oorlogsleve ringen of inlichtingen zou brengen, of het uit zenden van eenig schip, dat duidelijk gebouwd is voor oorlogsdoeleinden. Zij verbiedt het bezoe ken of gebruik maken van de territoriale wate ren der Vereenigde Staten door belligerente schepen ter voorbereiding van vijandelijke operaties of het waarnemen der beweging van schepen der tegenpartij. Verder bepaalt de proclamatie, dat belligerente schepen geen gebruik mogen maken van de radio toestellen, zoolang zij in territoriale wateren verkeeren, behalve voor S.O.S. seinen of voor verbindingen, welke verband houden met een veilige navigatie. Verder is het vervoeren van vliegtuigen naar een der oorlogvoerende partijen verboden. Roosevelt zeide in een persconferentie be treffende dit laatste: „Deze maatregel zal van kracht zijn, ongeacht de bestaande contracten tusschen de Amerikaansche fabrieken en de bui- tenlandsche regeeringen." Over de neutraliteit zei Roosvelt, dat hij de noodige voorzorgsmaatregelen zou nemen tegen propaganda welke gericht was tegen het Ameri kaansche. staatsbestel of die gevoerd werd ten gunste van communisme of fascisme. Ten slotte verklaarde hij, dat Amerikaansche Donkere machine teekende zich tegen den helderen hemel af PARIJS, 6 September (Havas-ANP) Vannacht om 1.40 uur werden de Parij- zenaars opgeschrikt door het geloei van de sirenes, welke aankondigden, dat vijandelijke vliegtuigen naderden en misschien boven de hoofdstad en haar omstreken zouden komen vliegen. In volmaakte kalmte begaven zij zich met hun gasmaskers naar de schuilplaat sen, waar zij tot 4.10 uur bleven. Op dat oogenblik maakten de sirenes bekend, dat alle gevaar voorbij was. Pe correspondent van United Press te Parijs weidt dat het zicht in den afgeloopen nacht door het heldere maanlicht zeer helder was. Men kon een zwarte machine waarnemen, die blijkbaar P weg was naar de belangrijkste fabrieken in e buitenwijken van de hoofdstad. Er is echter geen ontploffing gehoord. Te Londen eveneens luchtalarm. LONDEN, 6 September (Havas). Om 6.54 r vanochtend werd te Londen luchtalarm ge_ maakt. 0® negen uur vanochtend loeiden de sirenes was ^ee^en> dat het luchtgevaar geweken Coulondre terug in zijn vaderland. gezant te Berlijn, Coulondre van hefc Personeel der Fransche la f ass^ue te Berlijn en dat van het consu- beffa'f ,B^ussel in Parijs aangekomen. Hij tottsnl tea"'stond naar het ministerie van schepen, die Amerikaansche staatsburgers uit Eur«i»a naar de Vereenigde Staten terugbrengen, niet door oorlogsschepen geconvoyeerd zullen worden. Belangrijke maatregelen te wachten? Roosevelt heeft voorts aan de pers medegedeeld,dat hij niet wist, wanneer de speciale zitting van het Congres zou worden bijeengeroepen. Hij deelde mede, dat verschillende diensten der Amerikaansche regeering een aantal vraagstukken bestudeeren met betrekking tot de Amerikaansche neutraliteit en dat hij zekere maatrege len zou kunnen afkondigen, zelfs voor de bijeenkomst van het Congres, zooals de versterking van het personeel van leger en vloot, en contingenten van het leger, de versterking der verdediging van het Panamakanaal en Porto Rico en vraag stukken betrekking hebbende op de buitenlandsche propaganda in de Ver eenigde Staten. Voldoening te Berlijn over de neutraliteitsverklaringen. Macht der neutralen sterker dan in den wereldoorlog, luidt de meening. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De tot nu toe door België, Denemar ken, Finland, Nederland, Noorwegen, Zweden en Zwitserland uitgesproken wil een strikte neutraliteit in acht te nemen en te garandeeren, is te Ber lijn met groote voldoening vernomen. Met groote sympathie werd hier ook op genomen, dat nog andere staten, zooals uit Belgrado, Sofia, Boekarest en Athene wordt vernomen, het voornemen hebben op dezelfde wijze uitdrukking te geven aan hun wil tot neutraliteit. Volgens de hier bestaande opvattingen, be wijzen deze betoogingen van nationaliteit, dat deze landen thans een sterker en aaneen- geslotener macht vormen dan in den wereld oorlog het geval was. De positieve houding van Duitschland te genover dezen wil tot neutraliteit heeft reeds vroeger in ondubbelzinnige en plechtige ver zekeringen haar uitdrukking gevonden, als ook in het feit, dat de leiding van den Duit- schen staat, in tegenstelling met de Wester- sche mogendheden, nimmer ook slechts de kleinste poging heeft ondernomen neutrale landen door de aanbieding van ongewenschte garanties in den zin van een partijkiezen ten gunste van Duitschland te beïnvloeden. In Berlijnsche politieke kringen heeft men tegenover de loyaliteit van de neutralen en hun vasten wil iedere schadelijke beïnvloeding' van deze neutraliteit door derden, op besliste wijze tegemoet te treden het volste vertrouwen. Blum en Flandin worden o.a. genoemd Parlementsleden onder de wapenen PARIJS 5 September. Zoodra vanmorgen officieel het decreet was gepubliceerd, waarin bepaald wordt, dat parlementsleden boven de 40 jaar kunnen aanvragen gemobilseerd te wor den, zonder verplicht te zijn hun ontslag te ne men als afgevaardigden, hebben de Kamerleden, die dit besluit uitgelokt hebben, zich onmiddel lijk daarop beroepen. Ruim 100 afgevaardigden treden in dienst. Voorts kan gemeld worden, dat Daladier een geschikt oogenblik zal uitkiezen voor een herziening van het kabinet en vorming van een oorlogs kabinet. Flandin. Verwacht kan worden de vervanging van den minister van onderwijs, Jean Zay, die verzocht heeft in dienst te mogen treden en van Chap- pedelaine, minister van koopvaai-dij, wanneer geen verbetering intreedt in zijn gezondheids toestand. Blum, Flandin, Marin, Bouisson worden ge noemd als figuren, die deel zouden kunnen uit maken van het kabinet van Daladier. Buitengewone volmachten voor den Belgischen Koning. Kamer keurt crediet van twee milliard frank goed. De Belgische Kamer heeft Dinsdag vrijwel eenstemmig de door de regeering ingediende wetsontwerpen, welke den koning buitengewone volmachten geven en de regeering een bijzonder crediet van twee milliard frank toestaan,- goed gekeurd. Zoowel de Kamervoorzitter Van Cauwelaert als ministerpresident Pierlot, bevestigden den wil van België om strikt neutraal te blijven en zijn onafhankelijkheid te verdedigen, indien zulks noodig was. Beiden werden luide toege juicht. Toen de minister-president zijn rede eindigde, riepen verschillende afgevaardigden „Leve Frankrijk en „Leve Polen", waarop an deren riepen: „Leve de neutraliteit". De meesten hiéven toen den roep aan: „Leve België". Ver scheidene afgevaardigden betuigden namens hun fractie hun instemming met de onafhankelijk heid der regeering. De burgemeester van Brussel, Adolphe Max, verklaarde onder applaus van een deel der Kamer: „De verantwoordelijkheid voor de ramp is op onweerlegbare wijze vastgesteld. De ge schiedenis zal degenen veroordeelen, die haar hebben uitgelokt. Men kan niemand neutraliteit van gedachte opleggen." De rede van den communist Relecom, lokte gelach uit en den kreet, „Naar Moskou". Hij hield een heftig betoog tegen Duitschland. De leider der Rexisten, Degrelle, verklaarde de regeering te steunen. Na een schorsing van verscheidene uren her vatte de Kamer in den loop van den avond de besprekingen over de regeeringontwerpen, die ten slotte werden aangenomen. Chamberlain en Daladier wisselen telegrammen. „De opofferingen zullen niet vergeefsch zijn." De Britsche minister-president Chamber lain heeft een telegram gezonden aan Da ladier, waarin hij, na de door Engeland en Frankrijk voor de handhaving van den vrede gedane pogingen doet uitkomen, verklaart dat nimmer naties voor een rechtvaardiger zaak den oorlog zijn ingegaan, en dat de opof feringen, welke de beide landen zich zullen getroosten, niet vergeefsch zullen zijn en dat het recht zal zegevieren. In zijn antwoord zegt Daladier met name, dat „na de zoo brutale en zoo onrechtvaar dige agressie, waarvan Polen het slachtoffer is -Engeland en Frankrijk vastbesloten zijn hun pogingen tot overwinning op broederlijke wijze te doen samengaan". Zuid-Afrika krijgt een „nationaal kabinet". Onder leiding van Smuts. De verwerping der door Hertzog ingediende motie, behelzende, datde betrekkingen van Zuid-Afrika met de oorlogvoerende mogend heden onveranderd zouden blijven en zouden worden voortgezet alsof er geen oorlog ware, alsmede de aanneming der motie van Smuts, waarin wordt voorgesteld de betrekkingen met Duitschland te verbreken geschiedde met 8 tegen 67 stemmen. Generaal Smuts. De gouverneur-generaal, Duncan, heeft in deze omstandigheden het verzoek van Hertzog voor algemeene verkiezingen, geweigerd. Hertzog heeft thans zijn ontslag ingediend. Naar vernomen wordt zal Smuts thans een nationale regeering vormen, met inbegrip van de leden der pro-Britsche Dominion partij en Labour, alsook leden van de Ver eenigde partij waartoe Hertzog en Smuts be- hooren. Het bericht, dat het amendement van Smuts was aanvaard en de motie van Hertzog verwor pen, werd op straat met gejuich ontvangen. De onder Malan staande partij der Nationalisten heeft voor de motie van Hertzog gestemd.m Ontploffing bij de Duitsche Zeppelinf abrieken Groote vlam waargenomen. Uit Romanhorn aan het Meer van Konstantz wordt aan de „Baseier National Zeitung" bericht, dat men in den nacht van Zondag op Maan dag van den Zwitsersc-hen oever een hooge vlam heeft -gezien en een ont ploffing gehoord uit de richting van de Zeppelin fabrieken te Friedrichs- hafen. De gendarmerie te Romanhorn wei gert inlichtingen te verstrekken. Londensche Effectenbeurs wordt Donderdag heropend. Officieel wordt te Londen -medegedeeld dat de effecten-beurs 7 September heropend wordt. Verscheidene opvarenden bij de ontploffing omgekomen Quihhoot weed. mn Aoocd af waaxqenomew- De eerste groep overlevenden van den on dergang van de „Athenia" is te' Greenock, een voorhavèn van Glasgow aangekomen. Zij boden, zoo meldt Reuter, een ontróerenden aanblik. Tal van vrouwen hadden de armen in een doek en zij waren blootshoofds. De meeste overlevenden waren van slechts weinig kleedingstukken voorzien. Een levendig verhaal over de tor pedeering van het schip gaf een zee man, die zeide, dat de duikboot geen waarschuwing had gegeven en dat het eerste wat men bemerkt had de ont ploffing was. Na de eerste ontplof fing verscheen de duikboot aan het oppervlak op minder dan honderd meter afstand. Toevallig was een Noorsch schip in de buurt, dat te hulp kwam, doch de sloep van dit schip zoo zeide hij heeft mijn redding boot geraakt, waarin zich 52 vrouwen bevon den. De bodem van mijn boot werd eruit ge slagen. Van deze boot zijn slechts zeven of acht opvarenden overgebleven. De zeeman voegde hieraan toe, dat hij drie uur lang in een zwemgordel had rondgedob berd, aleer hij door het Zweedsche jacht „Southern dross" werd opgepikt. Een andere zeeman vertelde: Ik zag de duikboot op ongeveer een kwart mijl afstand, nadat zij de torpedo had afge vuurd. De „Athenia" maakte slagzij en ging tenslotte aan den achtersteven onder. Eenige overlevenden waren elf uur in de reddingboot aleer zij werden opgepikt. Een derde ooggetuige, een steward van de derde klas, die het diner serveerde in de salon, toen de „Athenia" werd getorpedeerd, zeide: Ik heb tien personen van mijn tafel meege nomen naar de reddingbooten. Ik slaagde er in hen allen in de reddingboot te brengen, maar één boot met zeventig passagiers viel van de david ongeveer tien meter omlaag in het water. De meeste inzittenden waren vrouwen en kinderen, die voor het meerendeel gewond werden. Uit hetgeen nog andere overleven den bij htm aankomst te Greenock verteld hebben, blijkt, dat vele passa giers en vele leden der bemanning door de ontploffing den dood gevonden hebben. Een jeugdig Joodsch echtpaar zag zijn twee zoontjes verdrinken, toen de boot, waarin dezen zich bevonden, omsloeg. De vrouwelijke passagiers werkten vele uren met de mannen tezamen aan de roeiriemen in de open reddingsbooten, die gevaarlijk vol waren en waarvan velen halfvol water ston den, zoodat de passagiers tot hun middel nat Het vierde Fransche oorlcgscom- munique meldt: „Onze troepen zijn overal in contact aan de uitmonding van onze grens tusschen den Rijn en de Moezel. Er moet aan herinnerd worden, dat aan den Rijn ana beide kanten permanente versterkingswerken den oever om zoomen" Wanneer de eerste communiqué's een laconieken indruk maken en niets be helzen betreffende beslissende veld slagen aldus meldt Havas uit Parijs dan is daarin niets, dat verrassing kan baren. In de allereerste dagen van Augustus 1914 werd er geen groote slag geleverd. Ovendien moet een fundamenteel onderscheid gemaakt worden tusschen den oorlog in 1914 en dien, welke heden gevoerd wordt. In Augustus 1914 was het een bewegingsoorlog met een snel of fensief aan beide kanten. Thans steunen de tegenover elkander staande troepen op twee hechte fortificatie- sstemen, de Maginot- en de Siegfried- linie. Men begrijpt dan ook, dat de beide eerste dagen der vijandelijkheden slechts aanleiding hebben kunnen geven tot het innemen der stellingen en het zoeken van contact hetgeen slechts de twee of drie regels verdient, welke dagelijks daaraan gewijd zijn. Twaalf verdedigingscommissa rissen in Duitschland. Verantwoordelijk voor de civiele verdediging van het hun toevertrouwde gebied. Op bevel van den Fübrer heeft de Duitsche defensieraad in het geheele rijk rijksverdedi- gingscommissarissen benoemd die met bijzon dere volmachten zijn bekleed. Zij zijn verant woordelijk voor de civiele verdediging binnen het hun aangewezen gebied. De commissaris sen zijn twaalf in getal en zijn allen gouwleid-er van de N.S.D.AP. Vreemd vliegtuig boven Belgisch grondgebied. werden. Een jonge vrouw, die uit het water getrokken was, bleef een oogenblik stil zitten, waarna zij weer overboord sprong, uitroepen de „Mijn baby". Het departement van buitenlandsche zaken te Washington heeft va-n den Amerikaan- schen ambassadeur in Londen, Kennedy, de lijst van namen van de opvarenden van de „Athenia" ontvangen, die te Glasgow en Gal- way aan land zijn gezet. De ambassadeur heeft d-e geredden door den marineattaché van de Vereenigde Staten laten ondervragen. Het rapport zal naar het ministerie worden gezonden, dat de noodige maatregelen zal nemen De gezant der Vereenigde Staten in Ier land, Guda'hy, heeft volgens Havas bevestigd, dat de passagiers een duikboot hebben gezien na de torpedeering van het schip. Zestig Amerikanen vermist. Nader meldt Havas dat volgens het Amerikaansche departement van bui tenlandsche zaken het Amerikaan sche stoomschip „City of Flint" meer dan tweehonderd schipbreukelingen van de „Athenia" aan boord heeft ge nomen. Er wordt op gewezen, dat het aantal vermiste Amerikanen thans zestig bedraagt. De gezagvoerder van de „Athenia", James Cook, bevindt zich te Galway, waar hij met een Noorsch schip arriveerde. Hij verklaarde in een interview aan den cor respondent van Havas, dat er niet de minste twijfel over kon bestaan, dat het schip getor pedeerd was. De keukens en andere inrichtin gen werden vernield door een projectiel, dat de machinekamer binnendrong. Een der offi cieren rapporteerde, dat hij den periscoop van den onderzeeër had gezien, eenige oogenblik- ken voordat de torpedo werd afgevuurd. Daarna kwam de duikboot aan de oppervlakte en werd een granaat afgevuurd, waarschijnlijk om de radio-antenne onklaar te maken Het projectiel raakte een mast, die over boord ging. Luchtafweergeschut opent het vuur. Het Belgische ministerie van nationale verde diging deelt mede: onze luchtafweer heeft in de omgeving van Leuven in den nacht het vuur ge opend op een onbekend vliegtuig, dat oogen- blikkelijk de vlucht nam. DONDERDAG 7 SEPTEMBER. HILVERSUM I. 1875 en 414.4 M. AVRO-uitzending. 8.00 Gramofoonmuziek (ca. 8.15 Berichten) 10.00 Morgenwijding. 10.15 Graimofoon mu ziek. 10.30 Voor de Vrouw. 10.35 Hans Len- nartz' ensemble (11.0011.25 Declamatie). 12.15 Berichten. 12.17 AVRO-Amusements- oa'kest. 12.45 Gramofoonmuziek. 1.15 Orgelspel. 1.30 Omroeporkest. 2.00 Declamatie. 2.25 Om roeporkest. 3.15 AVRO- vaudeville-orkest en solisten (opn.). 4.00 Voor zieken en thuiszit tenden. 4.30 Francis Keth's ensemble. 5.00 Jeugdhalfuur. 5.30 Gramofoonmuziek. 5.45 De Twilight Serenaders. 6.28 Berichten. 6.30 Sportpraatje. 7.00 Viool en piano. 7.35 Repor tage. 8,00 Berichten ANP, radiojournaal, me- dedeelingen. 8.20 AVRO-Amusementsorkest en solist. 9.00 Liedjes. 9.20 Gramofoonimuziek. 9.30 Omroeporkest en solisten. 11.00 Berichten ANP, hierna: Gramofoonmuziek met toelich ting. 11.5012.00 Gramofoonmuziek. HILVERSUM II. 301.5 M. 8.00—9.15 KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00—12.00 NCRV. 8.009.15 Gramofoonmuziek (om 8.15 Be richten). 10.00 Gramofoonmuziek. 10.15 Mor gendienst. 10.45 Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuur. 12.00 Berichten. 12.15 Gramofoonmuziek. 12.30 KRO-orkest. 1.00 Gramofoonmuziek. 1.20 KRO-orkest. 2.00 Handwerkuurtje. 2.55 Gramofoonmuziek. 3.00 Vrouwenhalfuur. 3.30 Gramofoonmuziek. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Gramofoonmuziek. 5.00 Han denarbeid voor de jeugd. 5.305.55 Gramo foonmuziek. 6.00 Zang met pianobegeleiding en Gramofoonmuziek. (circa 6.30 Be richten). 7.00 Berichten. 7.15 Journalistiek weekoverzicht. 7.45 Voor postzegelverzame laars. 8.00 Berichten ANP, herhaling SOS-be- rictoten. 8.15 Arnhemsche Orkestvereeniging. 9.00 Causerie „Geneeskunde in den Bijbel". 9.30 Orgelconcert (otpn.) 10.00 Berichten ANP, actueel halfuur. 10.30 Arnhemsche Orkest Vereeniging. 11.15 Gramofoonmuziek. 11.50 12.00 Schriftlezing. DROITWÏCH, 1500 M. 11.05 Pianovoordracht. 11.35 Bobby Howell's Band. 12.20 Vioolsyneopations en liedjes bij de piano. 12.35 Gramofoonmuziek. 12.50 Or gelspel. 1.20 BBC-Welsh orkest en solist. 2.20 BBC-Midland-Zangers. 2.50 Dansmuziek (gr. pl.) 3.35 Stedelijk orkest van Bournemouth en solist. 5.05 Gramofoonmuziek. 5.50 Het Leslie Bridgewater-harpkwintet. 6.20 Berich ten, 6.50 Pianovoordracht. 7.20 Orgelspel. 7.50 Radïotooneel. 8.20 Gevarieerd programma. 9.05 Lucky Dip-oi"kest en solisten. 9.20 Be richten. 9.50 B'BC-zangers. 10.20 Korte Kerk dienst. 10.40 Jazzmuziek (gr. pl..) 10.55 Joe Loss en zijn band, solisten en „The Loss Chords". 11.50 Gramofoonmuziek12.1512.20 Berichten RADIO PARIS 1648 M. 9.009.20 en 9.30 Gramofoonmuziek. 12.35 Zang. 1.10 Eddie Foy's orkest. 2.01 Gramo foonmuziek. 6.05 Radiotooneel. 7.25 Roger El- lis' orkest. 8.25 Gramofoonmuziek. 8.5010.50 Nationaal orkest en solisten. KEULEN 456 M. 6.50 Gramofoonmuziek. 7.35 en 8.509.50 Omroeporkest. 12.20 Herm. Hagestedt's orkest. 1.35 Uit Turijn: EIAR-Kiamerorkest. 2.303.20 Populair concert. 3.50 Onbekend. 6.55 Gramofoonmuziek. 7.30 Leo Efsoldt's orkest. 8.35 Omroeporkest en -koor en solisten. 11.00 —12.20 Frel Paul's dansorke$t, „Die vier Mu- sikanten", soliste en pianoduo. BRUSSEL 322 M. 12.20, 1.302.20, 5.20, 6.50 en 7.20 Gramo foonmuziek. 8.20 Omroeporkest en -koor. 10.30 11.20 Gramofoonimuziek. BRUSSEL 484 M. 12.2-0 Gramofoonmuziek. 12.50 Radio-orkest. 1.502.20 Gramofoonmuziek. 5.20 Muzikale causerie (met gr. pl.). 6.35 Radio-orkest. 7.35 en 8.20 Gramofoonmuziek. 9.20 Omroepkoor. 10.3011.20 Gramofoonmuziek. DEUTSCHE A NPSF.NDER 1571 M- 8.35 Onbekend. 10.20 Berichten. 10.40 Piano voordracht. 11.05 Berichten. 11.20—12.20 Erich Börschel's dansorkest.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1939 | | pagina 5