IJmuider Courant
I
t!
tnqeland zet
stap
in Mobilisatietijd
b,ai
DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMUIDEIN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
De Oorlogs
gebeurtenissen.
Natuur en mensck
JAARBEURS
gaat in elk geval door.
groot deel
van invoer
Stagnatie bij het
Amsterdam—Rijnkanaal
werd bij den Engelschen
vliegeraanval getroffen.
:,JMRCANG NO. 263
u,,„- Co»'"- Mnt»'»chaPP9
"'"cor»»' 0i'<">ve° lleCm
N v Grooie Houtstraat 93
°rUk M 10724. Bureao Ijmuide,
0j"leDJ- ^DueJDerlano »2. Umuiden.
C""°" «01 PCS"-» 310791 *"e
knsteloot opgo"onieD
<ror"eD
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie» P W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur» ROBERT PEEREBOOM
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1939
Abonnementen per week f0.12'/j. p®*
maand f0.52'/2, per 3 maanden fl.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Loss*
nummers 3 cent per ex. Advertentiën»
1*5 regels f 0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regeb f 0.25, elke regel meer f 0.13
n, vreemde, deels volkomen onbegrijpelijke
ontwikkelen zich de oorlogsgebeurtenis-
®J!t„ weerszi]'den wordt een strategie toe-
t die z°™el op de direct-tetTOkken
ff/als 0p de neutralen een indruk van
liizinnigheid moet maken. Dat daarbij
Mt Westen een optreden der zoozeer ge-
B "de luchtmachten tot dusver vrijwel uit-
behoudens den Engelschen aan-
Coxhafen en Wilhelmshaten, de biljet-
trooierii over West-Duitschland en een
Steevecht van één Duitech vliegtuig met
fflgelsch bij Doggersbank - wekt wel ver-
Min* immers, het zijn juist de luchtmach-
1 die met de grootste snelheid en op de
rootste afstanden kunnen opereeren. Zij
het niet. Zou de yeronderstelhng juist
Tn dat van Duitsche zijde nog steeds ge
lid wordt den oorlog tot Polen te beper-
L°dat wil dus zeggen: den strijd te locali-
seer'en? Welke redenen hebben dan de Engel-
Ihen en Franschen, om tot dusver geen mili-
„Ire doelen - troepen, militaire vliegvelden,
centra der oorlogsindustrie uit
Wij weten wel, de zomer gaat verdwijnen,
Over twee weken is het officieel,
Maar wat laat hij de zon nog heerlijk schijnen,
Hoe ruim geeft hij ons ditmaal wel ons deel.
De menschen maken tragisch zwarte wolken,
Met oorverdoovend onweersstormgerucht,
Maar de natuur biedt thans aan alle volken,
Een milde Zon en strakke blauwe lucht.
De blaren zullen spoedig moeten vallen,
Als offer aan het wisselend seizoen,
Maar nu nog kleuren hun milliardentallen,
Ons oud onrustig deel der wereld groen.
Een overdaad van schoongekleurde bloemen
Schenkt onzen oogen nog een rijk genot,
Al mogen wij den herfst reeds op zien doemen,
Nog is de zomer glorieus aan bod
Wij konden het ons wel niet schooner wenschen,
Toch kwellen ons de zorgen in dit uur,
Daar de zelfoverschatting van de menschen,
Geen leer trekt uit de lessen der natuur.
Van de natuur, die altijd weer komt geven
En dan weer neemt in vaste regelmaat,
Die licht en duister beurtelings doet leven,
Maar altijd leeft en altijd leven laat.
de lucht aan te vallen behalve alleen, bij een
gelegenheid en met een klein aantal vlieg
tuigen, Cuxhafen en Wilhelmshafen? Het is
niet opgehelderd. Het verlicht, het wekt bij
optimisten zelfs weer eenige hoop, maar an
derzijds komt nu de mededeellng dat de
Engelschen bezig zijn hun expeditieleger naar
Frankrijk over te zetten. En een merkwaardig
United Press-bericht meldde Donderdag, dat
Fransche troepen uit Metz en Nancy, troepen
van de jongste, pas opgekomen reserves, met
600 tanks zouden oprukken ln het Saarge-
bled, al verscheidene plaatsen bezet hadden
en de grens 12 K.M. overschredenen dat
de Duitscliers het vuur slechts „voorzoover
noodzakelijk" beantwoordden. Wij vermelden
dit bericht onder reserve. Het is niet toege
licht door het jongste Fransche legerbericht,
dat- slechts zegt: „aan het front heerscht aan
beide zijden een opmerkelijke activiteit". Maar
Woensdagavond deelde een vorig Fransch
legerbericht al mede dat de eerste troepen in
derdaad over de grens getrokken waren en
overal op tegenstand stuitten. Van verliezen
i weerszijden werd daarin evenwel totaal
geen melding gemaakt.
Toch kan men uit deze berichten en uit de
tijding van de komst van een Engelsch expe-
tlèlegèr alleen opmaken dat de Engelschen
j Franschen den aanval in het Westen in
zetten. Maar nog niet met het snelste aller
luchtmacht. En zonder dat de
Duit-sche luchtmacht hen tot dusver in
hui1 actie belemmert. Ook zonder dat ook nog
maar iets bericht is over Engelsc.he of Fran
sche versterking voor de Poolsche luchtmacht,
of dat blijkt dat de Polen te dien aanzien te
leurgesteld zijn.
Huiveringwekkend blijven de Westersche
gebeurtenissen toch ook in hun beperkte ont
wikkeling, die de gedachte doet ontstaan dat
de groote oorlog in het Westen nader sluipt,
met stillen tred en dreigend gemompel, tot
een plotselinge uitbarsting zal volgen.
Intusschen zet de Duitsche opmarsch in
Polen zich voort. Men verovert grondgebied en
bezet steden. Het historisch-vermaarde Kra-
kau, in het vroegere Oostenrijksehe Galicië, is
zonder strijd door de Polen prijsgegeven. De
veronderstelling wint veld dat ook Warschau,
eveneens aan de rivier de Weichsel gelegen,
wellicht zal worden opgeofferd omdat de
Poolsche hoofdmacht zijn strategie op een
Oostelijker gelegen verdedigingsfront zou
hebben gebaseerd. Zooals ik al eerder schreef
ls voor den oorlog al meermalen betoogd, dat
het gebied van den Corridor, Opper-Silezië en
andere deelen van Westelijk Polen niet ver
dedigbaar zijn en spoedig den aanvaller in
banden moesten vallen.
Nu kan men gaan denken dat de Duitschers,
zij Dantzig en den Corridor geheel ver
overd en een ander deel des lands bezet zouden
hebben, den oorlog in Polen zouden staken
gaan pogen met de Polen eventueel met
«en andere regeering dan de huidige te
onderhandelen. Maar het schijnt niet aan te
nemen dat Engeland en Frankrijk daarin be
rusten zouden en de huidige berichten van het
Westfront duiden trouwens al den inzet van
een Engelsch-Fransch offensief aan.
Intusschen blijft de houding van Italië
duister. Heeft dit land besloten tot voortge
zette neutraliteit? Neemt het een afwachten
de houding aan? Hitier heeft verklaard dat
Jjji geen beroep op zijn bondgenooten zou
"i maar welke is de Fransch-Engelsche
I tegenover Italië? Doet dit wellicht
uemiadelings-pogingen? Intusschen stelt
büjkt heel duidelijk het uitblijven van
eenige Duitsche aanvalsdaad in het Westen
de Franschen en Engelschen tot dusver in de
gelegenheid hun troepentransporten en -con
centraties geheel ongehinderd te volbrengen.
k weer een andere geheimzinnige factor
111 de gevoerde strategie.
Dat de Duitschers hun opmarsch en hun
herovering van steden als Krakau niet met
vreugdebetoon en officieele viering gepaard
doen gaan valt op. Het Derde Rijk heeft tot
^ver alle successen ten zeerste gevierd.
po blijft de toestand vol raadselen. Van
®eflig enthousiasme voor den strijd bij de oor-
niif°ei'encie volken is inmiddels ook steeds
a»e^bleken. Zoowel de geestdrift van 1914
haat"campagnes tegen de volken ter
e z^e blijven uit. R. P.
In verband met de vervoerbeperking, die zich
tijdens de eerste mobilisatiedagen in sterke mate
heeft voorgedaan, werd door den Raad van
Beheer besloten de najaarsbeurs een week uit te
stellen en werden de data voor deze beurs be
paald op 12 t/m. 21 September 1939.
Het jaai-beursbestuur heeft thans nader over
wogen, of er aanleiding bestond alsnog wijziging
in deze data te brengen. Hoewel niet ontk#nd
kan worden, dat de huidige omstandigheden voor
het bedrijfsleven ernstige moeilijkheden ten
gevolge hebben, heeft de Raad van Beheer be
sloten de najaarsbeurs op 12 September a.s. te
openen, daar niet valt te beoordeelen of bij
verder uitstel de tijdsomstandigheden zich in
een voor deelnemers en bezoekers gunstige
richting zouden ontwikkelen.
Het jaarbeursbestuur heeft hierbij in de eerste
plaats rekening gehouden met de noodzakelijk
heid om in het belang onzer geheele volkshuis
houding en in overeenstemming met het door
de Regeering in deze ingenomen standpunt onze
economische activiteit, voor zoover zulks maar
eenigszins mogelijk is, te handhaven.
Bovendien wenscht een groot aantal deel
nemers zich zoo spoedig mogelijk te orienteeren
over de vragen, die op handelsgebied zijn ont
staan en moet het pok voor de bezoekers van het
grootste belang worden geacht, dat zij zich nader
op de hoogte kunnen, stellen van de gewijzigde
verhoudingen.
Onder deze omstandigheden heeft het jaar
beursbestuur gemeend niet het recht te hebben
tot verder uitstel of afgelasten van de beurs over
te gaan.
Zware slag voor
onzen tuinbouw
De directie van den landbouw deelt
mede, dat blijkens telegrafisch bericht
van den rijkslandbouwconsulent te Lon
den de invoer in Groot-Brittannië is
verboden voor:
Geslacht pluimvee, worst in blik,
versch fruit met uilzondering van ap
pelen en peren, versche groenten met
uitzondering van aardappelen tomaten
en uiten, gedroogde groenten, behalve
droge peulvruchten, pickles, sauzen,
groenten in blik, behalve tomaten in
blik.
De hoard of trade kan ontheffing van
vorenbedoelde invoerverboden verlee-
nen.
Ook de „Bilderdijk" komt
aangevallen schip te hulp.
35 opvarenden van de „Pukkastan" aan
boord genomen.
ROTTERDAM, 8 September. Naar wij
vernemen, heeft de directie der Holland-
Amerika Lijn draadloos bericht ontvangen
van kapitein Munnik van het s.s. „Bilder
dijk", dat door hem vijfendertig leden der be
manning van het Éngelsche s.s. „Puk
kastan" zijn gered.
De kapitein voegt aan zijn bericht toe, dat
alles wel is aan boord en dat het schip de
reis naar Rotterdam voortzet.
De „Bilderdijk" is 27 Augustus uit New-
York vertrokken.
Japan annuleert vliegtuigorders.
Buitscliland zou vijf toestellen voor
40 passagiers leveren.
De Japansche luchtvaartmaatschappij heeft
besloten het contract met de Focke Wulf-fa
brieken in Duitscihland voor de levering van vijf
Condor-vliegtuigen, welke 40 passagiers elk
kunnen vervoeren, te' annuleeren. Deze toestel
len zoudeb. in Januari door Japansche piloten
naar Tokio worden gevlogen.
Vooral nu geeft het
zien van de schoone
Jlalestina fiiotamas.
U VEEL AFLEIDING EN NUT
GEOPEND ELKEN WERKDAG van 35 en van 79 uur. Schotersingel 117 A.
ENTREE 10 CENT. RONDGANG DUURT '40 MINUTEN.
(Adv. Ingez. Med.)
Voetleepig weidt
niet met den- teuu
aan nieuwe kunst
welken begonnen.
(Van onzen specialen verslaggever)
OorlogEr stokt iets in het economische
apparaat, dat in het neutrale Nederland nog
immer het machtige lied van den arbeid deed
klinken. Onafwendbaar duiken de moeilijk
heden op, die gepaard gaan met de voltrek
king van een ramp over Europa, waarvan de
gevolgen niet te overzien zijn. Economisch
gesproken wordt de wereld wordt Neder
land uit den koers geslagen. Er is een
spaaik gestoken in de gestaag wentelende wie
len van handel en industrie.
Werken, welike thans niet dringend uitge
voerd moeten worden, blijven liggen. De moge
lijkheid, dat de leverantie van het benoodigde
materiaal uit 't buitenland niet dan met
wellicht zeer groote moeilijkheden kan ge
schieden, doet de besluiten vallen om niet aan
te vangen met iets, dat misschien toch onaf
gemaakt blijft.
Hoe staat het in verband met de werkzaam
heden aan het Amsterdam-Rijnkanaal? Wij
hebben bij bevoegde instanties inlichtingen
ingewonnen over den invloed, welke de in
ternationale toestand uitoefent op een voor
Nederland uit economisch oogpunt betzien
zeer belangrijk plan, dat reeds voor een ge
deelte van Vreeswijk tot Jutphaas en verder
tot het Merwedekanaal is voltooid.
Voor zoover 't kanaalgedeelte Amsterdam
Jutphaas betreft, benevens de aldaar begin
nende aftakking naar Vianen, deelde men ons
mede, dat de toestand momenteel van dien
aard is, dat niet met nieuwe kunstwerken
zal worden begonnen. Zou men daarvoor een
aanbesteding houden, dan zouden er toch
geen serieuze inschrijvingen binnenkomen,
voorloopig is ei: dus zeker sprake van stag
natie, al heeft men bij de in uitvoering zijnde
kunstwerken materieel genoeg om deze te
voltooien.
Ook de grondwerken zijn de eerste weken
na de mobilisatie nogal gestagneerd, omdat
de aannemers plotseling hun vrachtauto's
moesten afstaan aan de militairen. Voorts zijn
enkele draglines (graafmachines) gerequireerd,
hetgeen natuurlijk eveneens .stagnatie betee-
kemde. Alleen het natte grondwerk, o.a. bij
Diemen, heeft doorgang kunnen vinden, om
dat de daardoor ingeschakelde baggermolen
niet voor andere doeleinden werd opge-
edscht.
De stagnatie, welke men thans ondervindt
wordt, behalve door de requisitie van de
vrachtauto's der aannemers, ook veroorzaakt
door het feit, dat men nog niet weet, hoe het
in de toekomst zal gaan met den invoer van
cement en ijzer, de twee plechtankers voor
den houw van kunstwerken, als bruggen,
sluizen en gemalen. Vergeleken bij 1914 is er
echter één gunstige omstandigheid, hl. dat
België neutraal is. Wellicht zullen de aan
nemers, wanneer zij de situatie hebben kun
nen bestudeeren, een mogelijkheid zien om
toch aan het benoodigde materiaal te komen.
In dat geval kunnen de aanbestedingen weer
plaats hebben.
Het gedeelte Vreeswijk-Tiel.
Voor het kanaalgedeelte van Vreeswijk
naar Tiel is de situatie van dien aard, dat
daar in het algemeen maar weinig stagnatie
ondervonden wordt. De reden daarvan is.
dat het benoodigde cement en staal voor de
kunstwerken reeds is aangevoerd, terwijl
nóch het baggermaterieel nóch de dragliner
gerequireerd werden. Voor zoover aan deze
werken een militair kantje zit, is van ver
traging uit den aard der zaak geen sprake.
De vrij groote objecten in het Betuwepand
en in de omgeving van Wijk bij Duurstede
vinden nagenoeg normaal doorgang. Slechts
de voorbereidende werkzaamheden aan wer
ken, welke in uitvoering zouden komen, zijn
gestaakt. De reeds voor deze maand aan
gekondigde aanbesteding van de belangrijke
sluizen te Tiel is in dit verband uitgesteld.
Samenvattend kan men uit het boven
staande concludeeren, dat door de stopzetting
van den bouw van nieuwe kunstwerken, de
rente verloren wordt van het kapitaaldat in
den aanleg van het Amsterdam—Rijnkanaal
is gestoken, van dit oogeniblik af tot aan den
-dag, waarop men weer full speed zal kunnen
doorwerken. Stilstand beteek ent, ook hier,
achteruitgang. Achteruitgang van een werk,
dat nog maar enkele weken geleden een ge
deeltelijke bekroning vond in de openstelling
van een deel van het nieuwe kanaal voor de
scheepvaart.
(Nadruk verboden).
De Duitsch Poolsch. strijd. De verwoesting van den toegang tot
de Westerplatte te Danzig na de verbitterde gevechten
Éngelsche staatsburgers in
Duitscliland móeten zich
aanmelden.
Verlaten van verblijfplaats zonder
toestemming 'verboden.
De Duitsche minister van Binnenlandsche Za
ken heeft medegedeeld, dat op grond van een
Donderdag in werking getreden verordening
betreffende de behandeling van buitenlanders,
alle staatsburgers van Groot-Brittannië en
Noord-Ierland, alsmede de Britsche koloniën,
protectoraten en mandaatsgebieden en Britsch-
ïndië, ouder dan 15 jaar, zich binnen 24 uur
moeten melden in het naastbijgelegen politiebu
reau. Zij, die nog geen 15 jaar zijn, moeten bin
nen dezen termijn mondeling ofschriftelijk zijn
opgegeven.
Ook statenloozen, wier laatste staatsburger
schap het Britsche was, moeten zich melden.
Alle bovengenoemde personen mogen de plaats
waar zij zich bij het bekend maken van. deze
verordening bevinden, niet zonder toestemming
verlaten.
„Ve&tzakkwisei"
Felle strijd geleverd.
Het Britsche ministerie voor de
voorlichting deelt mede, dat het thans
mogelijk is een vrij volledig verslag te
geven over 't eerste actieve optreden
der Britsche strijdkrachten in den
oorlog den aanval op de Duitsche
vlootbasis van Wilhelmshaven en
Brunsbüttel aan den ingang van het
Kielerkanaal.
Ofschoon de weersomstandigheden ongun
stig waren werd de aanval ten uitvoer gelegd
met de grootste kracht en stoutmoedigheid.
De resultaten, die zij behaalden waren zeer
belangrijk. Er viel een zware regen en het
zicht was slecht. De navigatie van het eskader
was zuiver en toen de toestellen de vloot
basis naderden vlogen zij laag om er zeker
van te zijn, dat zij hun doelen zouden tref
fen.
De eerste aanval werd uitgevoerd in
den loop van den avond op een z.g.
vestzakkruiser, die enkele mijlen ten
Oosten van de reede van Schilling
lag.
Er bestaat weinig twijfel aan, dat de
vijand verrast werd, doch de luchtaf-
w eerbatterij en openden snel het vuur.
De bommenwerpers doken boven het
oorlogschip en rechtstreeksche treffers
met zware bommen werden gemaakt.
De volgende vliegtuigen vlogen zoo laag,
dat de schade kon worden waargenomen. De
marineschepen en de kustbatterijen onder
hielden een hevig luchtafweervuur en onze
bommenwerpers werden aangevallen dcor
Duitsche gevechtstoestellen. Toch werd de
aanval voortgezet. Onze vliegtuigen spoorden
een tweede schip op in Brunsbüttel en gin
gen tot den aanval over. De piloten en be
manningen keerden in goede conditie naar
hun basis terug.
Van een marinestandpunt gezien zal deze
aanval zijn uitwerking hebben op den toe-
komstigen loop van den oorlog ter zee, aan
gezien het getroffen schip een der meest
doematige eenheden van de Duitsche vloot
was, zoo constateert het ministerie.
Het Duitsche nieuwsbureau verneemt van
c-fficieele zijde, dat de berichten over het
vernielen van den Duitschen vestzakkruiser
„Gneisenau" door Britsche bommenwerpers
onjuist zijn. Het schip is niet getroffen en
is volkomen onbeschadigd.
De houding van Ttalië.
Afzijdigheid in overeenstemming met het
Duitsch-Italiaansche bondgenootschap?
De Romeinsche correspondent van de „Asahi
Sjimboen" schrijft:
„Het besluit der Italiaansche regeering zich
afzijdig te houden is in overeenstemming met
de geheime bepalingen van het Italiaansch-
Duitsche bondgenootschap, namelijk, in de eer
ste plaats dat Dantzig geen reden tot oorlog zal
zijn en in de tweede plaats, dat indien de alge-
meene omstandigheden oorlog noodzakelijk ma
ken, deze zou worden begonnen in 1941".
De correspondent voegt hieraan toe, dat ten
tijde van de totstandkoming van het Duitsch-
Russische non-agressiepact de Italiaansche re
geering een initiatief nam, doch met het oog op
de totstandkoming van een Duitsch-Russisch
militair bondgenootschap, waaraan thans te
Berlijn wordt gewerkt, heeft de Italiaansche
regeering besloten hiermee in geen enkele be
trekking te staan, hoewel de Japansche corres
pondent het twijfelachtig acht, of de Italiaan
sche regeering deze politiek tot het einde toe zal
blijven voortzetten.
Ook in Joego-Slavië algemeene
mobilisatie.
De ministerraad in Joego-Slavië heeft beslo
ten tot algemeene mobilisatie. De minister van
oorlog is gemachtigd dit besluit geleidelijk ten
uitvoer te leggen. De kracht van het Joego-Sla-
vische legei\neemt dagelijks toe en nadert thans
de 500.000 man. Er moet aan herinnerd worden,
dat ook de Joego-Slavische regeering haar neu
traliteit heeft uitgesproken.
KORFBAL
RECEPTIE „OOSTERKWARTIER".
Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van
de Haarlemsche Korfbalclub „Oosterkwartier"
houdt het bestuur Zaterdag 9 September, des
middags van 35 uur, receptie in het gebouw
der Speeltuinvereeniging „Het Oosterkwartier"
aan de Zomervaart.
