cKet tot aan
lücvtschau
2)ao* het gettofifw
Jlootscfie ge&ied
fret opfoeden dex ïBcUscfie
en Jxansche aloat
c
„Beperkte noodtoestand"
in de Ver. Staten.
TWEELEDIG DOEL
de werking der blokkade
,.T£RDAG 9 SEPTEMBER 1939
•Andebna?1
koblenz
VjS:
WiESBADEf
MAYENi
[IT BURG
main;
BERNCASTÊL:
TmP
trier
\LUXEMB.G
JpJ MAINZ-
J^OBLZNZ d
^ruagenh^S;
SAARBRÜ0EN
.ZWEIBRÜCKEN
BITCHE V
'SARREGUEMINES
WISSEMB.G.
NANCY
STRAATSBURG'
A
vTor
THIONVILSE
1
METZ
lahdaU?
Bromberg was dagenlang
een oord der verschrikking
De correspondent Oechsner van United
Press telefoneert van Polen uit, waar hij zich
bij de Duitsche troepen in het Noorden be
vindt:
„Ik heb de /eis gemaakt naar den sector,
waar de aanval op Bromberg gedaan is en
zoo ben ik getrokken door het door Polen
verlaten gebied. Vrijwel alle boerderijen lig
gen verlaten, het vee loopt los en honden
blaffen eenzaam. Naarmate ik het leger
dichter naderde, werden de teekenen van den
strijd veelvuldiger. Draadversperringen strek
ten zich uit door de bosschen en velden en
hier en daar zag ik stalen tankversperringen.
Vrijwel de helft der bruggen, die wij passeer
den, was opgeblazen, doch- de Duitsche genie
had er noodbruggen gelegd. Een enkele
Poolsche munitiewagen ligt ondersteboven, in
het veld ligt een koe, verstijfd, gedood onder
het kruisvuur der vijandelijke troepen. Er
staan hier eenvoudige houten kruisen, waar
een Poolsche helm overhangt daar ligt een
soldaat begraven.
Er staat hier geen boom meer. Alles is om
gehakt om den weg te barricadeeren, een
enkele boerderij is opgeblazen er staat geen
steen meer van. Nog een enkele boerderij is
bewoond. Er waait een met de hand genaaide
hakenkruisvlag en de boeren steken onwennig
de hand op en zeggen „Heil Hitler." met een
diep keelaccent.
Een dag nadat de Duitschers Brom
berg bezetten, kwam ik daar aan.
Dagenlang is Bromberg een stad der
verschrikking geweest. De schade is
hier veel grooter, de bruggen aan den
ingang der stad zijn vernield, en
geheele blokken huizen hebben
geen ruit meer die niet aan scherven
is. In de buitenwijken zijn de huizen
doorzeefd van kogels. Meter voor
meter hebben de Duitschers hier
moeten veroveren, terwijl de Polen
zich verschansten in de huizen en
vuurden uit de ramen.
In het open veld ten Noorden van de stad
zag ik de lijken van door de Polen terecht
gestelde Duitschers. Het aantal werd door de
autoriteiten op achthonderd geschat. Ge
durende mijn verblijf in de stad zag ik tal-
looze voor het meerendeel jonge Polen
marcherden over het Pilsoedskiplein, de
handen omhoog, en begeleid door Gestapo-
agenten. Vier Polen werden in een open leger-
DE VERDEDIGINGSLINIES LANGS DE
FRANSCH-DUITSCHE GRENS.
Bovenstaande kaart geeft den lezer een beeld
van de twee moderne verdedigingslinies welke
gelegen zijn aan de Fransch-Duitsche grens.
Op deze kaart zijn aan Duitsche zijde twee ver
dedigingslinies gemaakt, waarvan de eene de
„Siegfriedlinie" is. Achter deze linie ligt een
tweede verdedigngsgordel om den westelijken
Rijnoever te beschermen.
De tweede gordel die om de bruggenhoofden
van Koblenz en Mainz is aangelegd, begint bij
Andernach, loopt langs Selt, Berncastel, Landstuhl
en sluit aan op de Siegfriedlinie bij Mannheim.
Bruggenhoofd en Siegfriedlinie zijn onderling
verbonden door een aparte verbindingsstelling
welke door de Eifel voert.
De „Maginotlinie" in Frankrijk volgt de
grens, loopt van Mulhouse over Straatsburg,
Wissenburg tot Bitche, is hier onderbroken
door het „Region des étangs" en begint weder
om te St. Avoid om vervolgens te eindigen bij
Longwy.
De onmiddellijke Fransche steunpunten zijn
de versterkte steden Metz, Nancy en Straats
burg.
De lezer zal van bijgaand kaartje vooral veel
nut hebben bij de berichten over de operaties
aan het Saarfront.
Roosevelt wil het verplichte
wapenembargo opheffen.
Congres in ieder geval bijeen.
WASHINGTON. 9 September
Roosevelt heeft den „beperkten nood
toestand" afgekondigd teneinde de
neutrale positie van de Ver. Staten
te versterken en de nationale verde
digingsmiddelen te steunen binnen
de grenzen vastgesteld in tijd van
vrede,
Roosevelt verklaarde naar aanlei
ding hiervan dat hij, wanneer (hij
zeide niet: indien) hij een speciale
zitting van het Congres bijeenroept,
hij zal vragen het verplichte embargo
op wapenverschepingen naar oorlog
voerende staten af te schaffen.
Hij zette uiteen dat de proclamatie van den
beperkten noodtoestand niet beteekent dat
leger of vloot of de nationale economie op voet
van oorlog zal worden gebracht. Binnen
kort zal de president op grond vaii de procla
matie orders uitvaardigen, waarbij in de eerste
plaats de sterkte van het leger wordt opge
voerd tot de toegestane vredeskracht. Alsdan
zullen de eerste liniereserves opgei*oepen wor
den. In de tweede plaats zal de vloot en het
marinecorps op dezelfde wijze worden ver
sterkt. Verder zal de regeering grootere be
voegdheden krijgen om op te treden tegen
propaganda en spionnage. Roosevelt gaat de
neutraliteitsmaatregelen uitbreiden tot Zuid-
Af rika en bereidt zich voor hetzelfde te doen
voor Canada, zoo Ottawa den staat van oor
log verklaart.
Roosevelt zeide tenslotte dat hij een half
millioen dollars ter beschikking wil stellen
voor het verleenen van hulp aan Amerikaan-
sche staatsburgers in het buitenland. Bin
nenkort zal het rapport van de Amerikaan-
sche marine-attachés over het zinken van de
.Athenia" gepubliceerd worden. (United
Press.)
Ziekenhuizen te Aken ontruimd.
Uit Eupen wordt vernomen dat met het oog
op mogelijke luchtaanvallen de ziekenhuizen te
Aken ontruimd zijn. Verscheidene patiënten uit
het Eupensche, die te Aken verpleegd werden,
zijn naar het ziekenhuis te Eupen overgebracht.
auto door jonge Duitsche soldaten vervoerd,
Men zeide mij dat het franctireurs waren en
verklikkers, die aan Poolsche militairen had
den medegedeeld waar Duitschers woonden.
Zij zouden voor den krijgsraad komen en
toen ik vroeg of executie zou volgen werd
mij grimmig geantwoord dat, na hetgeen ik
had gezien, zulks zeer waarschijnlijk was.
De Poolsche burgerlijke autoriteiten zijn tege
lijk met het Poolsche leger gevlucht. Van de
honderdvijfendertig duizend inwoners waren
ongeveer achtduizendw Duitsch, maar zoo
als een aldaar woonachtige Duitsche zaken
man mij vertelde hebben ongeveer vijftig
duizend anderen aardig vlug Duitsch geleerd,
Terzelfdertij d hoorde ik enkele menschen, die
uit de vensters leunden zacht zeggen, Heil
Pilsoedski, toen ik met een Duitsch officier
passeerde. Maar dit wordt niet als een uit
daging beschouwd, omdat Pilsoedski in de
gunst staat der Nazi's en een militaire eere-
wacht bij zijn graf staat opgesteld.
Van het oogenblik af dat ik in het Duit
sche observatievliegtuig een verbouwde
Junker stapte, dat mij van Tempelhof
bracht naar de kleine militaire luchthaven
Crössinsee was het voor mij duidelijk dat de
Duitschers deze campagne langen tijd had
den voorbereid. Achter 't front op Duitschen
grond waren in dorpsscholen en in barakken
in de steden hospitalen gevestigd. Velerlei
andere noodzakelijke maatregelen bleken ge
troffen. Vliegvelden in het open veld, benzine
en munitie-depóts langs de vornaamste wegen
verdekt opgesteld, alles van deze oorlogs
machine klopte als een bus. Er was geen
romantiek in de houding der Duitsche sol
daten, die ik in het veld zag. Zij was zake
lijk.
in de Poolsche stad Tijdens den strijd werd aan dit indrukwekkende gebouw
ernstige schade toegebracht,
Wat.'.
Genomen of
ingesloten?
Het oppercommando van de Duitsche
weermacht deelde Vrijdagavond mede
dat de Duitsche pantsertroepen om 5.15
uur Warschau waren binnengetrokken.
De juistheid van deze mededeeling
moest later in twijfel getrokken worden,
daar des nachts 1.15 uur G. M. T. de uit
zending van den Duitschen k<|rtegolf-
zender onderbroken werd voor het ver
spreiden van een speciale boodschap aan
de bevolking van Warschau, die als volgt
luidde:
„De Duitsche troepen hebben de stad
Warschau van drie zijden ingesloten.
Zij zullen Zaterdag in den vroegen och
tend binnentrekken. De bevolking wordt
gevraagd kalm te blijven. Winkels mogen
morgen niet open zijn."
Ook de Poolsche legatie te 's Graven-
hage publiceerde een tegenspraak, waar
bij er op gewezen werd, dat het radiosta
tion van Warschau normaal zijn pro
gramma had voortgezet.
De legatie deelde verder nog mede, dat
een Duitsche zender op de golflengte
van den zender van Warschau nieuws
berichten uitzond. Ook de zender van
Warschau bleef gewoon functioneeren.
Voorts meldde Reuter, dat Radio War
schau om 7.55 nog een luchtalarm had
gegeven.
„Geen stap meer verder."
De commandant van de verdedigingskrach
ten, die belast zijn met de verdediging van
Warschau, generaal Czuma, heeft gisteravond
boven te 10 uur, voor de Poolsche radio nog
een legerorder voorgelezen, die luidt:
De opperbevelhebber van het Poolsche leger,
Maarschalk Smdgly Ridz, heeft ons de ver
dediging van de hoofdstad toevertrouwd. Hij
eischt, dat de aanval van den vijand te pletter
loopt tegen een muur van verzet die wij hem
zullen bieden. De leuze, die wij den vijand
zullen toeroepen is: „Geen stap meer verder".
Wanneer de vijand slaagt is het omdat de
laatste Poolsche soldaat door de Duitsche tanks
is verpletterd.
In dezelfde radio-uitzending werd verder
Warschau zal verdedigd worden tot onzen
laatste ademtocht. Wanneer de stad valt, zal
de vijand er slechts over onze lijken binnen
komen. De bewoners van de hoofdstad moe
ten dus op dit oogenblik al hun energie geven
om de taak van onze troepen bij den strijd
te vergemakkelijken. Wij vragen met nadruk
dat zij rustig blijven en hun volledige koel
bloedigheid zullen bewaren. Iedereen dient te
blijven op de plaats waar hij zich bevindt op
het oogenblik dat de verdediging begint. Het
opgeven van Warschau op dit oogenblik zou
beschouwd worden als lafhartigheid. Warschau
en zijn bewoners hebben thans een historische
gelegenheid om hun vaderlandsliefde te too-
nen. Wij wenschen dat de Poolsche soldaat
slechts rustige gezichten om zich heen ziet,
dat de glimlach der vrouwen en haar zegen
hem vergezellen als hij in den strijd gaat, dat
een opgewekt liet weerklinke. Warschau be
vindt zich in de eerste verdedigingslinies en
kan daar trotsch op zijn.
Ik spreek voor de radio, maar waarschuw
u dat deze elk oogenblik door een bombarde
ment kan worden vernield. Al onze zender
zwijgt, beteekent dat, dat hij door den vijand
vernield is. In dit geval zullen langs anderen
weg aanwijzingen aan het publiek worden
gegeven.
De uitzending eindigde met het Poolsche
volkslied, dat gevolgd werd door de eerste
strophen van het oude Poolsche lied „Nog ia
Polen niet verloren".
get officieele Fransche persbureau
H¥en aanzien van den oorlogstoestand
zee is medegedeeld: „Op alle zeeën
n de Fransche en Engelsche vloten
tief" Deze eenvoudige en korte zin
n het eenige communiqué, dat gepu-
hficeerd is over de operaties ter zee, is
ï!ch voldoende, om de enorme taak voor
1 te roepen, die ten deel valt aan
Sp geallieerde vloten, en die zij sedert
?.j_a een week zonder ophef maar zeer
doeltreffend ten uitvoer leggen.
u 2aat er in de eerste plaats om voor de
vloten, die tezamen een enorme marine-
hf vormen, welke nog versterkt zal worden
aJkomende maanden (zooals men weet be-
iMS. alleen al het Engelsche vlootherwape-
inmsram tot eind 1940 het in dienst stellen
pen nieuwe eenheid per week) de vrijheid
van,p ,eeën te verzekeren tegen de Kaapvaart,
door de Duitsche oppervlakte schepen of
j Ivhnnten wordt gevoerd.
Tinor de vrijheid ter zee te verzekeren zullen
a Geallieerde vloten het mogelijk maken, dat
'ndustrieele grondstoffen en voedingsproduc-
„it de geheele wereld toevloeien naar de
Snsche en Engelsche havens. Zij zullen de
verzekeren van de Engelsohe troepen,
Ïip ontscheept worden op het vasteland en den
orfnpht der koloniale troepen, die uit alle dee-
]°en der beide onmetelijke Fransche en Britsche
wereldrijken komen.
Bii deze taak van essentieel belang komt dan
«ns de taak Duitschland te berooven van die
fde industrieele en voedingsgrondstoffen door
J Duitsche havens streng te blokkeeren. Deze
dubbele taak der beide vloten wordt grootelijks
vergemakkelijkt door de zeer ongunstige aard
rijkskundige ligging van Duitschland en door de
neutraliteit van Italië en Japan, die op zijnmmst
moreel de zware hypotheek opheft op de ver
bindingen in de Middellandsche Zee en die ten
minste gedeeltelijk de eskaders in het Verre
Oosten vrij kan maken.
Zooals men weet zijn de geallieerde eskaders,
die de snelste schepen omvatten (de Fransche
torpedobootjagers houden het wereldsnelheids
record voor oorlogsschepen) en de linieschepen
met de grootste tonnage en met het zwaarste
geschut bovendien nog'vóór de crisis versterkt
door de vorming van z.g. reserve eskaders.
Het Engelsche eskader nam deel aan een
vlootschouw tijdens de laatste Britsche vlootre
vue, afgenomen door Koning George, die daar
bij admiraal Darlan aan zijn zijde had, den chef
van den Franschen generalen marinestaf.
Eén uitgang naar open zee.
Reeds in de eerste uren der vijandelijkheden
is de blokkade ter zee van Duitschland doeltref
fend geweest. Inderdaad heeft Duitschland
slechts één enkele uitgang naar de open zee, de
Duitsche bocht, een soort venster van slechts
190 K.M. breedte, tusschen het eiland Borkum
aan de grens der Nederlandsche territoriale wa-
•'tèrêh en het eiland Sylt dicht bij de Deensche
■^ust in. het Noord-Oosten. En dit venster opent
zelve op een soort nauw plein, de Noordzee,
welker schaarsche uitgangen als het ware afge
grendeld worden door de enorme Engelsche
vlootstrijdkrachten.
Daar is in de eerste plaats in het Zuid-Westen
het Nauw van Calais, dat slechts 60 K.M. breed
is en tusschen de Fransche en Engelsche kust is
gelegen. In den oorlog van 19141918 hebben
de geallieerden dezen doorgang nauwlettend en
doeltreffend bewaakt en zelfs dwars daarover
heen een ononderbroken keten gespannen van
netten en mijnen. Geen enkel Duitsch schip,
zelfs geen onderzeeër kan hopen door het Nauw
van Calais heen te komen.
In het noorden van het groote Britsche eiland
ligt vervolgens de Firth van Pentland, een
nauwe doorgang, bezaaid met rotsachtige
eilanden tusschen de Kaap Duncansby in Schot
land en de eilandengroep der Orkaden.
Een tweede doorgang, 100 K.M. breed, ligt
noordelijker tusschen de Orkaden en de Shet-
landeilanden. Beide doorgangen worden ge
makkelijk bewaakt door patrouilleschepen -en
lichte eenheden.
Een ruimere poort staat nog noordelijker open
tusschen Unst, het laatste eiland van de Shetland-
groep en de Noorsche kust langs een lijn, die
uitkomt eenigszins ten noorden van de groote
Noorsche haven Bergen. Deze poort echter is
op het noorden geopend en de schepen, die er
doorheen zouden varen, zouden afdrijven naar
de kusten van IJsland, die in alle seizoenen
gevaarlijk zijn tengevolge van mistbanken en
drijvend ijs.
Toch was dit de weg, die eenige Duitsche ka
pers gedurende den laatsten oorlog namen.
Onmiddellijk daarop is de Britsche bewaking
daar krachtig ingezet. Daarom ook is sedert het
begin van de week de Noordzee, vroeger een
uiterst druk bevaren zee met visschersvloten
van alle nationaliteiten en met het verkeer van
de havens Antwerpen, Liverpool, Rotterdam,
Amsterdam, Bremen en Hamburg, de grootste
wereldhavens aan deze Noordzee, welke de
aardrijkskunde „industrieele zee" genoemd had
een doode zee geworden. De diepten, die zelden
grooter zijn dan 100 Meter zijn van beide kanten
met mijnen belegd. Over de golven vliegen
aüeen verkenningseskaders en bombardements
vliegtuigen terwijl onderzeeërs door de diepe
doorgangen glippen.
Scherpe blokkade.
Geen enkel Duitsch schip vaart de
Duitsche Bocht uit binnen de blokkade
cirkel en daarbuiten hebben de talrijke
vrachtbooten en mailschepen van
Duitschland, die verrast zijn door den
oorlog, de hoop volledig opgegeven ooit
weer de thuishavens te kunnen bereiken.
In de geheele wereld nemen zij de wijk naar
neutrale havens. Alleen al in Vigo, de Spaansche
if01/311 Gallicische kust, waarlangs in de
Jh n groote zeeroute loopt van den Atlanti-,
enen Oceaan, waarover een derde deel van het
erelaverkeer vaart, liggen 54 vrachtbooten
roet de hakenkruisvlag en met in totaal een
onnage van 180.000 ton. In de Japansche havens
finnnnC+ en me^ een tonnage van tezamen
j j 'on eveneens tot bewegingloosheid ge-
w, ,?n onder deze schepen bevindt zich het
ailschip voor de groote vaart „Scharnhorst".
hpnV n' C^e no£ Seen neutrale haven heb-
anri ku"nen bereiken worden de een na de
ffi.er doör Britsche kruisers opgespoord. Som-
ge, zooals de „Inn" geven er de voorkeur aan
pm rgan§en te openen. De meeste schepen
r.Seven onmiddellijk gevolg aan het waar-
l ^lngsschot en zijn van meening, dat „voor
uit rif ??,r*og geëindigd is" en leveren hun schip
n dit geval worden de schepen of wel naar
rinlrngeisci'ie haven geconvoyeerd of wel tot
gébracht, nadat de opvarenden zijn over
genomen aan boord van het praaiende schip.
Eenige Duitsche eenheden, die op den Atlanti-
schen Oceaan zijn gesignaleerd, stellen nog po
gingen in het werk om zich te onttrekken aan
de opsporing der kruisers.
Dat is o.m. het geval met het groote
transatlantische mailschip, „De Bre
men" die eerst aan het eind van de
vorige week uit New York is vertrok
ken. Met alle vuren gedoofd, zwijgende
draadlooze installaties, moet het schip
op den Atlantischen Oceaan rondzwal
ken, trachtende zoo lang mogelijk aan het
fatale praaien te ontkomen.
Het is echter ook mogelijk, dat op voorbeeld
van den Duitschen kruiser, die in 1914 de wijk
nam in een verlaten en moerassige delta aan de
Afrikaansche kust, waar hij zich maandenlang
verborg, de „Bremen" een schuilplaats heeft
gezocHt in een onbewoond Fjord op IJsland of
Groenland.
Ünited Press verneemt in aansluiting op de
berichten dat de „Bremen" in de haven van
Reykjavik zou zijn aangekomen uit Kopenhagen
dat het Duitsche Oceaanschip niet in de IJsland-
sche haven is aangekomen.
Geen voedselgebrek in Engeland
verwacht.
De noodige maatregelen zijn genomen,
verklaart minister Morrison.
De Britsche minister voor de voedselvoor
ziening Morrison, heeft in een uiteenzetting
omtrent de voedselsituatie in Enigeland ge
zegd, dat er geen reden was voor de geringste
bezorgdheid, hoe lang de oorlog ook mocht
duren. In de eerste stadia van de rantsoe-
neering zou kunnen blijken, dat bacon en
boter niet de normale hoeveelheid halen ten
gevolge van een mogelijke onderbreking in de
leveringen uit Noordelijk Europa en door reor
ganisatie dier huishoudingen in de landen
van dat geibied.
Moch een dergelijk onverwacht tekort in
treden, dan kon men er zeker van zijn, dat
alles in het werk gesteld zal worden om hier
in te voorzien door middel van leveringen
uit het Britsche rijk.
Ten aanzien van de voedselrantsoenering
legde Morrison er den nadruk op, dat de ach
ter het systeem zittende gedachte geen enkele
voedselschaarschte insloot, maar dat, aan
gezien de regeering verantwoordelijk moest
zijn onder de huidige kunstmatige toestan
den, zij controle moest uitoefenen op het
geheele leveringaproces van boerderij tot aan
verbruiker. De voedselrantsoeneering zal wor
den georganiseerd op den grondslag van het
nationale register.
De doodstraf op diefstal tijdens
verduistering.
Scherpe verordening van den Duitschen
Verdedigingsraad.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
De rijfcsverdedigingsraad heeft ver
ordeningen uitgevaardigd, krachtens
welke degenen, die tijdens de verduis
tering of bij luchtalarm rooven of
stelen, andieren verwonden of anderen
naar het leven staan, met den dood of
met levenslange of tijdelijke gevange
nisstraf tot een maximum van vijftien
jaren gestraft worden.
Ook worden diegenen met den dood ge
straft, die tot schade van de Duitsche ver
dediging en van de Duitsche economische
sterkte, gebouwen in brand steken, het ver
keer op spoorlijnen en straatwegen in ge
vaar brengen of al dergelijke strafbare han
delingen bedrijven, wélke voor de gemeenschap
gevaar opleveren. Voorts wordt degene, die
in gebiedsdeelen, welke om militaire redenen
door de burgerlijke bevolking moesten wor
den ontruimd, plundert en die in dergelijke
gebieden steelt, met den dood door ophanging
bestraft.
Een blik op den binnenhof van het klooster
