„toleden oodag"
Ho»q&tfuds wideelt
ministeüe aan
aoMÜchtiaq)
Duitschland organiseert den
over het Britsche
Lord Camrose
acht den staf
ondeskundig.
Ludendorff's ideeën verwezen
lijkt.J
RADIO.
PROGRAMMA
VRIJDAG.
15 SEPTEMBER 1939
Mste* MacMillan aat-
vSt op te klachten.
xjoogerhuis is Donderdag breedvoe-
Io "e en over de werkzaamheden van het
stspJ°riBche ministerie van voorlichting,
Sell juichte het succes toe, dat behaald
t het uitwerpen van de vlugschriften.
6 "ï-wliik is dit zoo succesvol geweest, dat
SSiJ tïhe regeering zoo bang bleek te zijn
i' „aarheid, dat zij een ieder, van wie ge-
w°r rd dat hij zoo'n pamflet opraapte of las,
"^Trfood bedreigde. Zijn eenige critiek was,
oamflet de hand scheen noodig te heb-
S' n een ervaren journalist of geroutineer-
„nMandist, die de dingen in het kleinst
ff aantal woorden kon zeggen en er
^ffiirht aan kon geven.
!7^fsuell vervolgde: De geest van het Erit-
™lk in de afgeloopen weken is prachtig
Üloin te zien. Er is geen paniek geweest,
in diep besef, dat deze grimmige zaak
ïaaft an moet worden en dat alle noodzakelijke
ineen opgewekt en dapper moeten wor-
«dragen Deze groote kwaüteiten recht-
n het ministerie voor de voorlichting het
"Tjiie inlichtingen te geven, die veilig gepu-
j kunnen worden. Ik heb geen woord van
laahvernomen jegens het Duitschevolk, noch
Jrlei wensch hooren uitspreken om dat
H zBn gepaste plaats in de wereld te ontzeg-
maar met duidelijk inzicht is het Britsche
'1Ï Tn slaat geweest de verantwoordelijkheid
-s daar te plaatsen, waar zij thuis hoort,
i 00 een groep avonturiers, die de heer-
S'appij én de macht in Duitschland in handen
b ne ^iSerale' leider Crewe, die na Snell het
«oord voerde, legde er den nadruk op datwan-
Ippr men de Dominions ter sprake bracht, het
goed zou zijn de aandacht te vestigen op
2 vrije antwoord, dat gegeven is door de ko
loniën en niet het minst door Indië (toejui
chingen).
Wat het ministerie voor de voorlich-
ting betreft, verklaarde de krantenmag
naat, Lord Camrose, dat wat tot dus
verre geschied is, niet veel voldoening
heeft geschonken aan de dagbladen of
nieuwsagentschappen.
Deheele zaak, zoo zeide hij, is opgezet op een
schaal, die de verbazing heeft gewekt van de
genen, die gewend zijn om deze problemen da
gelijks te behandelen en de fouten van het per
soneel hebben de vertegenwoordigers van de
pers in het geheel niet verbaasd. Ieder nieuw
'ministerie, aldus Lord Camrose, moet uiter
aard fouten maken. Spreker hield echter staan
de, dat zoolang het ministerie een staf had als
thans en gecontroleerd werd als nu het geval is,
men zou voortgaan dwalingen in de beoordeeling
te maken, welke niet alleen den Engelschen
bladen moeilijkheden veroorzaakten, maar ook
de bladen in Am er ilea en in de belangrijkste
neutrale landen.
Over het personeel en de organisatie
van het ministerie zeide Lord Camrose
nog, dat de bereikte resultaten gelijk
waren aan die, welke men zou kunnen
verwachten, wanneer men probeerde
een slagschip te manoeuvreeren, met
een regiment soldaten.
Lord MacMillan, de minister voor de voor
lichting, antwoordde op de opmerkingen.
Hij zeide dat hij het ten aanzien van de al-
gemeene politiek geheel eens was met hetgeen
is gezegd betreffende de ware functie van het
ministerie. Het is een ministerie van uitdruk
king, zoo zeide hij, en niet een ministerie van
onderdrukking en het minst van al een minis
terie van gedruktheid. Niets zou gevaarlijker
zijn dan dat men ons zou laten piekeren in on
wetendheid en het slachtoffer zou laten wor
den van geruchten en onofficieele kletspraat.
Daarom zal het mijn taak zijn, om het volk
van dit land en wat een nog verantwoordelij-
her taak is het volk van andere landen, de
waarheid te doen hooren omtrent hetgeen wij
Na drie jaar
Engelsche Koning ontvangt den hertog van
Windsor.
HERTOG VAN WINDSOR.
De Hertog van Windsor is Donderdag
door den Engelschen Koning ontvangen.
Dit was de eerste ontmoeting tusschen
de koninklijke broeders sinds drie jaren.
De.Koning en de Koningin hebben
justeren onverwacht een bezoek ga-
wacht aan de Londensche haven.
doen, denken en hopen. In een democratie als
de onze zullen naar mijn opvatting zelfs de de
fensiediensten open oog moeten krijgen voor de
publiciteit, niet in dien zin, dat iets van militaire
waarde of voordeel voor onze vijanden onthuld
moet worden of iets, dat aan het succes van
onze eigen operaties te land, ter zee of in de
lucht afbreuk zou doen, maar in dien zin, dat er
aan gedacht wordt, dat er een binnenlandsch
front bestaat, even goed als een oorlogsfront en
dat de handhaving van den geest en het moreel
van ons volk van bijna even groote waarde is in
haar bijdrage tot de overwinning als het moreel
van de troepen.
Daarom moeten zij niet schoorvoetend zijn om
mij in mijn taak te helpen en het publiek zoo
veel voorlichting te geven als in overeenstem
ming is met de eischen van den militairen toe
stand. De oorlogsministeries hebben mij, aldus
MacMillan, de verzekering gegeven, dat zij mij
zullen helpen, zooveel het hun mogelijk is met
de voorziening van nieuws.
Sprekende over de klachten uit vreemde
landen over den stroom van materieel uit het
Berlijnsche ministerie van propaganda en de
schaarschte van materiaal uit Engeland, legde
MacMillan er den nadruk op, dat de Britsche
handicap is, dat het meerendeel der Duitsche
propaganda en voorlichting uit leugens bestaat
(toejuichingen). Ik zou er, aldus spreker, den
voorkeur aan geven minder nieuws te leveren,
maar waar nieuws dan dat wij aan de neutrale
en vreemde landen een uitgebreide massa mate
riaal zouden verschaffen, dat onbetrouwbaar
en onwaar zou zijn.
In geval van luchtaanvallen dacht MacMillan,
dat in de toekomst er onmiddellijk berichten
zouden worden gegeven om de ongerustheid
van het publiek te kalmeeren, zelfs wanneer
de volledige feiten niet onmiddellijk beschik
baar zijn. Verdere bijzonderheden zullen dan
gegeven worden, naarmate zij bekend worden.
Ten aanzien van de belangrijke aangelegen
heid van het verleenen van bijstand aan de pers
in de behandeling van oorlogsnieuws, deelde
MacMillan mede, dat regelingen thans zijn ge
troffen met het departement van oorlog tot uit
zending van een officier van den generalen staf
van hoogen rang, die wekelijks vertrouwelijke
besprekingen zou voeren met geaccrediteerde
vertegenwoordigers van de pers. Ook officieren
van de Admiraliteit en van het ministerie voor
luchtvaart, zullen bij speciale gelegenheden ver
trouwelijk spreken met de pers. Voorts zijn re
gelingen getroffen met de departementen van
dienst, waarbij elk een officier van hoogen
rang zal benoemen voor optreden als adviseur en
leverancier van vertrouwelijke voorlichting over
militaire zaken. MacMillan bevestigde verder
de verbeteringen, die aangebracht zijn in de
middelen voor het verzenden van nieuws uit
Engeland naar vreemde landen.
Ik sympathiseer volledig, zoo zeide
hij verder, met de dagbladpers en haar
verontwaardiging over hetgeen Maan
dagavond is geschied.
Ik zou er echter op willen wijzen, dat de
omstandigheden zeer ongewoon waren
en dat het voor zoover dit aan mij ligt,
niet waarschijnlijk is, dat zoo iets zal
gebeuren. Ik kan slechts mijn spijt uit
spreken over de veroorzaakte last.
Onder algemeene toejuichingen, besloot Mac
Millan met te zeggen: „Het zal mijn beste stre
ven zijn de pers, den vreemden landen en het
parlement 'dien bijstand te verleenen, die in
mijn vermogen ligt in deze moeilijke onder
neming."
Nadat Lord Snell MacMillan dank gezegd had
voor zijn verklaring, beschouwde men de aan
gelegenheid als afgehandeld en ging het Hoo-
gerhuis uiteen tot hedenmiddag vier uur.
Verdere „aanpassingsmaat
regelen" in Duitschland.
Handelaren moeten hun volledigen voorraad
aan edele metalen aangeven.
BERLIJN, 14 September. Vandaag
zijn opnieuw maatregelen aangekon
digd, die ten doel hebben Duitsch
land nog meer aan te passen aan den
hpidigen oorlogstijd.
Onder deze maatregelen kunnen in
de eerste plaats genoemd worden, die
waarbij officieel aan alle engros en
detailhandelaren in metalen, bevolen
wordt onmiddellijk hun geheelen
voorraad aan goud, zilver, platina en
platina-achtige metalen bij de Rijks
bank aan te geven.
Aan genoemde lieden is bevolen hun gouid
binnen 10 dagen aan de Rijksbank aan te
bieden. Verzuim van aangifte wordt streng
gestraft. De andere metalen behoeven niet
aan de autoriteiten te worden aangeboden,
wel moet opgaven van d hoeveelheid ver
strekt worden, evenals een vergunning om
genoemde -metalen te gebruiken of te verkrij
gen.
Verder heeft de minister van landbouw,
Darré, aan alle Duitschers een oproep ge
richt vrijwillig den boeren te helpen bij het
werk op het land. Zooals reeds gemeld zijn
reeds tienduizenden Hitlerjongens en Hitier-
meisjes met dat doel gemobiliseerd. Met het
oog op het tekort aan mannelijke krachten
voor het land zijn speciale cursussen in het
leven geroepen om zich te bekwamen in het
hantee-ren van tractors en andere landbouw
werktuigen, opdat ook de vrouwen met deze
werktuigen kunnen omgaan.
Andere maatregelen hebben ten doel het
gevaar van bombardementen uit de lucht nog
meer te verkleinen.
Op aanwijzingen van de Duitsche bisschop
pen hebben een groot aantel kerken haar
historische en artistieke kunstschatten naar
speciaal bomvrije opslagruimten gebracht. De
musea van Berlijn zijn zwaar met zandzakken
gebarricadeerd en ook een groot aantel
kunstschatten uit particuliere verzamelingen
werden veilig opgeboren. De Hitlerjeugd heeft
den gevel van den grooten Griekschen tempel
in het beroemde Pergamon van het museum
te Berlijn met zandzakken bedekt, een werk,
dat verscheidene dagen heeft geduurd.
(United Press).
De positie van Italië in het huidige
conflict.
Britsch-Fransche démarche inzake de
Italiaansche vloot en de troepen in Libië te
wachten?
Het Japansche persbureau Domei be
richt het volgende:
De Britsche regeering zal naar ver
wacht wordt, binnenkort wederom stap
pen ondernemen bij de Italiaansche
regeering betreffende een spoedige te
rugtrekking der Italiaansche troepen
uit Libië en concentratie van de Ita
liaansche vloot op een zeker speciaal
punt, dat weinig verband houdt met de
Britsche vlootoperaties, zoo meldt een
speciaal telegram uit Londen aan de
„Japan Times", welk blad verder mede
deelt, dat de regeering te Londen de
Fransche regeering zal overhalen in
deze aangelegenheid eenzelfde lijn te
trekken.
Ofschoon Frankrijk gehoopt heeft, dat Italië
zijn neutraliteit zou handhaven in den huidigen
Europeeschen oorlog, is Engeland, naar ge
meld wordt, geneigd geweest om de invloeden
van Italië bij deze gelegenheid uit Afrika op te
ruimen, aldus het telegram. In samenwerking
met Egypte, dat reeds aangekondigd heeft deel
te nemen aan den ooi-log, heeft Engeland plan
nen gemaakt voor bovengenoemd doel.
Mooht Italië het gezamenlijke verzoek
van Londen en Parijs, waarover het
gerucht spreekt, van de hand wijzen,
dan zal Engeland de regeering te Rome
zijn vaste besluit mededeelen, hetgeen
practisch, volgens het telegram, oorlog
tegen Italië zou kunnen beteekenen.
Aangezien men verwacht, dat Italië gedwon
gen zal worden zijn beslissing binnen een maand
of twee te nemen, wordt veel beteekenis ge
hecht aan de toekomstige Italiaansche houding.
Terloops herinnert het telegram er aan, dat de
Britsche en Fransche regeeringen vroeger stap
pen hebben gedaan bij de Italiaansche regee
ring betreffende terugtrekking van haan troe
pen van de Libische grens en waarborging van
haar neutraliteit in den huidigen oorlog, hetgeen
vierkant geweigerd is door Mussolini.
Staking bij de Opelfabrieken?
Talrijke arrestaties zouden verricht zijn.
Naar te Londen verluidt hebben zich in de
afgeloopen week twee stakingen voorgedaan in
de Opel-autofabriekente Rüsselheim, aldus be
richt het Britsche ministerie van voorlichting.
Beide stakingen zijn gevolgd door talrijke
arrestaties
Ernstige brand na ontploffing.
Dertig gewonden te Liverpool.
Na een ontploffing, welke in een ge
bouw te Liverpool brand heeft doen
ontstaan, moesten meer dan dertig per
sonen in een ziekenhuis worden opge
nomen. Velen, hunner zijn ernstig
gewond. De ontploffing werd mijlen ver
in den omtrek gehoord. De brand was
de hevigste, welke sinds lang te Liver
pool is voorgekomen. Verscheiden per-
sonen, die zich op het dak van het
gebouw bevonden, konden nog juist
ontkomen.
Eenige uren lang hing een dichte
rookwolk boven de binnenstad van
Liverpool. De oorzaak van de ontplof
fing is nog niet bekend.
Weer twee Engelsche schepen tot
zinken gebracht.
Nederlandsch tankschip neemt bemanning
van de „Vancouver City" aan boord.
De Amerikaansche mailboot „Manhattan"
heeft per radio medegedeeld, dat zij van haar
koers is afgeweken om de bemanning van hei
Britsche schip „British Influence" te redden.
Later meldde de „Manhattan" dat het Noorsche
vrachtschip „Idabakke" de overlevenden van
het Engelsche schip had opgenomen.
Het Britsche stoomschip „Vancouver City"
heeft per radio medegedeeld, dat het op den
Atlantischen Oceaan is aangevallen en dat de
bemanning in de booten ging. Het mailschip
„President Roosevelt" dat te hulp snelde, meld
de, dat de bemanning van de „Vancouver City'
was opgenomen door een Nederlandsch tank
schip, geassisteerd door een vliegtuig.
A*n achtervolging ontkomen.
Een convooi schepen, dat op weg was naar
Schotland, is met succes ontkomen aan twee
vijandelijke duikbooten, die op het punt stonden
het aan te vallen. Alle schepen zijn in goede
orde op him plaats van bestemming aangekomen.
De bewegingen der duikbooten werden, zoo
wordt verklaard, op eenigen afstand ontdekt en
de escortevaartuigen namen doeltreffende maat
regelen.
„Geen Duitsche ambities in
Amerika".
Bericht inzake de duikbootbases
tegengesproken.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: Het En
gelsche ministerie van voorlichting heeft een
mededeeling gepubliceerd volgens welke de En
gelsche regeering reden heeft te veronderstellen
dat Duitschland kon probeeren duikboot- en
luchtvaartbases aan te leggen aan de kusten van
Zuid- en Midden-Amerika.
Te bevoegder plaatse wordt deze mededeeling
een poging genoemd „de Ibero-Amerikaansche
staten op plompe wijze tot paniek te brengen.
Evenals de aanslag van Churchill tegen de
„Athenia" ten doel had oorlogsstemming in de
Ver. Staten in het leven te roepen", aldus wordt
vervolgd, „is ook deze belastering van Duitsch
land op niets anders berekend dan op de ver
giftiging der goede betrekkingen van Duitsch
land met de Ibero-Amerikaansche staten.
Zij is een bewuste misleiding der Amerikaan
sche openbare meening. Opnieuw wordt vast
gesteld, dat Duitschland in Noord-, Midden- en
Zuid-Amerika geenerlei ambities van politieken
of militairen aard heeft"»
9Cet qeheele mik in dienst
ma den owlaq.
Men schrijft ons uit Berlijn:
N Polen rukken de Duitsche troepen in
snelle marschen op langs de wegen, die
de pantserafdeelingen hun gebaand heb
ben, terwijl het luchtwapen de terug
trekkende Poolsche colonnes meedoogenloos
bombardeert. In het Westen liggen gespe
cialiseerde afdeelingen gereed om eiken aan
val op een schijnbaar onoverwinnelijk bol
werk van staal en beton te verstikken. En tus
schen beide fronten, in heel het uitgestrekte
Duitsche land, is elke fabriek een wapensmid
se geworden, nemen de vrouwen het werk van
de mannen over, worden kinderen opgeleid
om hulpdiensten te verrichten in den krijg.
Duitschland is geen land in oorlog meer, doch
een belegerde vesting, die zich tot het uiterste
zal verdedigen. De commandant van deze ves
ting is reeds dood. Maar van zijn graf uit
blijft hij het totaal der Duitsche strijdkrach
ten aan en vooral achter het front dirigee-
ren. Hitler is de opperste bevelhebber van het
Duitsche leger, hij voert echter slechts de
bevelen uit, welke generaal Erich Luden-
dorff heeft neergelegd in zijn meesterlijk
handboek over de moderne oorlogvoering „Der
Totale Krieg".
De totale oorlogMet nog geen tweehonderd
bladzijden is dit boekje uiterlijk een der on
aanzienlijkste en bescheidenste onder de vele
publicaties van den gestorven generaal-
kwartiermeester. Bij zijn verschijnen is er
weinig ophef van gemaakt en in de pers, zoo
wel in de Duitsche als in de buitenlandsche,
vond het nauwelijks eenigen weerklank. Lu-
dendorff heeft eigenlijk zijn leven lang ge
streden voor de verwezenlijking der ideeën,
welke hij in „Der Totale Krieg" heeft neer
gelegd. Reeds lang voor den wereldoorlog za
gen boeken en vlugschriften van zijn hand
het licht waarin hij zijn standpunt verde
digde, zonder dat hij daarmee resultaten van
eenige beteekenis boekte. In de laatste jaren
van zijn leven hamerde hij telkens en telkens
weer op de noodzakelijkheid van den totalen
oorlog in zijn tijdschrift „Am Heiligen Quell
Deutscher Kraft", dat eigenlijk aan de propa
geering gewijd was van het „Duitsche geloof",
het welk hij tezamen met zijn vrouw, dr.
Mathilde Ludendorff, ingang trachtte te doen
vinden. Ludendorff is ontevreden en zelfs
eenigszins verbitterd gestorven. Uit zijn ge
schriften bleek duidelijk dat hij zich miskend
achtte. Dat zijn idee door het Derde Rijk
overgenomen was en dat hij zijn gedachten-
gang volledig had weten door te zetten, heeft
hij niet begrepen.
Hermann Goering heeft het in zijn groote
rede van Zaterdag onomwonden gezegd:
„Waar Duitschland in 1918 mee eindigde,
daar is het ditmaal mee begonnen!" „De ge
neraal- veldmaarschalk bedoelde hierbij de
organisatie van den oorlog.
Ludendorff, die steeds alleen maar soldaat
is geweest en voor wien het leven nooit een
anderen zin heeft gehad,dan den strijd om de
absolute overwinning over een geheel ver
nietigden vijand, is waarschijnlijk de sterk
ste drager in Duitschland geweest van een
revanche-idee, ofschoon hij dit woord nooit
neergeschreven of ook maar uitgesproken
heeft. Heel zijn denken werd echter in be
slag genomen door een plan, dat de bewuste
organisatie van een beslissenden oorlog om
helsde en dat de totale samenvatting van alle
in het Duitsche volk schuilende energie en
van alle in Duitschland aanwezige natuur
lijke hulpbronnen tot de uiteindelijke over
winning van het Germaansche ras beoogde.
Een nederlaag als Duitschland in 1918 gele
den heeft, beschouwde Ludendorff niet als
een werkelijke nederlaag. Volgens zijn ziens
wijze moest de vijand zoodanig vernietigd
worden, dat hij absoluut weerloos werd en dit
ook voor langen tijd zou blijven.
Daarom verwierp Ludendorff den oorlog in
zijn klassieken vorm. Hij wilde niet, dat alleen
maar het leger naar de grenzen trok om daar
zijn krachten met die van den vijand te me
ten. Hij eischte, dat geheel het volk als één
man achter de soldaten zou staan en dat elke
Duitscher zich geheel in den dienst van het
vaderland zou stellen.
Jong en oud gemobiliseerd.
DIT principe is op het oogenblik verwezen
lijkt. Strikt genomen is thans iedere Duit
sche man en iedere Duitsche vrouw gemo
biliseerd. De militaire dienstplicht geldt niet
voor bepaalde lichtingen. Volgens een op
knappe wijze uitgewerkt schema wordt prac
tisch van iederen Duitscher afzonderlijk
overwogen, waar men hem het best; ge
bruiken kan.
Jonge jongens van 17 en 18 jaar worden
uit de kampen van den arbeidsdienst wegge
haald, in een uniform gestoken, naar het
front gezonden, waar men ze niet in de vuur
linie plaatst, doch ze aLs pioniers in de étappe
laat werken. Hun taak wordt overgenomen
door meisjes, naar men zegt onder de 17 jaar,
waarvan er 100.000 voor den vrouwelijken ar
beidsdienst gemobiliseerd zijn. Alle 17-jarige
Duitsche meisjes worden in spoedcursussen
opgeleid tot hulpverpleegsters, die slechts ten
deele in lazaretten dienst zullen doen, doch
die vooral gebruikt zullen worden om in te
huizen en speelplaatsen voor de kinderen te
zorgen, wier moeders naar de fabrieken ge
roepen zijn. Een nieuwe verordening regelt de
mobilisatie van alle meisjes tot en met 25
jaar, van wie de staat oordeelt, dat van haar
werkkracht een nuttiger gebruik gemaakt
zou kunnen worden dan tot nu toe het ge
val is.
Gepensionneerden zijn verplicht zich aan
te melden en worden tewerk gesteld in de
functies en in de plaats waar men ze het best
gebruiken kan. De uitstekend afgerichte po
litiecorpsen der groote Duitsche steden wor
den practisch in hun geheel naar het front
getransporteerd en mannen wier weerbaarheid
minder hoog aangeslagen kan worden, steekt
men in een blauw uniform, doet ze een witten
band met het woord „hulppolitie" om den
linkerarm, waarna zij den post van een ver
dwenen Schupo betrekken. Fabrieken en
werkplaatsen worden in dienst gesteld van
de oorlogsindustrie en zoo ze daar niet ge
schikt toe zijn, eenvoudig gesloten.
Alleen voor het allerzwaarste werk reser
veert men een minimum-aantal mannelijke
werkkrachten, verder worden er voor onver
schillig welk beroep vrouwen opgeleid. Een
monsterorganisatie bepaalt voor iederen
man en iedere vrouw afzonderlijk, waar hij
of zij het best het algemeen belang kan die
nen en of daarbij nu vermogens vernietigd
worden, zaken ten gronde gaan of alle fami
lieleven vernietigd wordt, is iets, dat niet het
minste gewicht in de schaal werpt. Er is oor
log en iedere Duitsche staatsburger heeft
geen greintje meer recht dan de frontsoldaat,
wien eiken dag een vijandelijke kogel treffen
kan.
Overbodig te zeggen, dat de landbouw en de
veeteelt eveneens gemobiliseerd zijn. Er
worden alleen gewassen geteeld, waaraan de
behoefte het sterkst en waarvan de opbrengst
per hectare het grootst is. Alle producten
neemt de staat van de producenten over om ze
in vastgestelde rantsoenen onder de bevolking
te verdeelen. De aanwezige voorraden worden
zoo zuinig mogelijk gedistribueerd en ook
waar die voorraden voor geruimen tijd toerei
kend zijn, maakt men gebruik van kunst
middelen om wanneer het huidige conflict
eventueel vele jaren zou duren, op den duur
niet zonder te zitten.
Alle natuurlijke hulpbronnen worden vol
ledig uitgebuit. Het is totaal onverschillig,
of de ijzerertsen, die men hier en daar zal
delven, prijzen zullen kosten, welke die der
edele metalen zoo ongeveer evenaren. In den
totalen orlog speelt het geld geen rol, omdat
het alleen maar om het einddoel gaat, waar
aan al het andere ondergeschikt dient te zijn.
Ver van de grens, in het hart van Duitschland
zullen geheel nieuwe industrieën verrijzen,
die economisch in geen enkel opzicht verant
woord zijn, doch die de oorlogseconomie nu
eenmaal vereischt. De bestaande industrieën
worden ingericht voor de oorlogsproductie of
gesloten. Welke waarden hierbij vernietigd
worden, speelt geen rol. De kosten, die dit zal
vergen, zijn van geen beteekenis. Duitsch
land zal volledig zegevieren of totaal te
gronde gaan.
Nadruk verboden.
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1939.
HILVERSUM I, 1875 en 414,4 M.
VARA-Uitzending. 10.00—10.20 v.m. en
7.30—8.00 VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek (ca. 8.16 Berichten)..
10.00 Morgenwijding. 10.20 Voor arbeiders in de
Continubedrijven. 12.00 Gramofoonmuziek. (ca.
12.15 Berichten). 2.00 Filmpraatje. 2.15 „The Ki-
lima Hawaiians" en orgelspel. 3.00 Reportage.
3.30 Zang. piano en gramofoonmuziek. 4.00 Man
nenkoor .-„Zang en Vriendschap" en gramofoon
muziek. 4.30 Esperanto-uitzending. 4.50 Esmeral
da. 5.30 Filmland. 6.00 Gramofoonmuziek. 6.15
Uit de roode jeugdbeweging. 6.45 Berichten. 6.47
Kinderleesclub. 7.00 VARA-Kalender. 7.05
Felicitaties. 7.10 Politiek radiojournaal. 7.30
Cyclus „Langs steden en dorpen" 8.00 Herhaling
SOS-Berichten. 8.03 Berichten A. N. P., VARA-
Varia. 8.20 VARA-orkest. 8.45 Gramofoonmuz.
9.00 Puzzle-uitzending. 9.15 John de Mol and his
Swing Specials. 9.40 Toespraak „Juist nu". 9.50
VARA-orkest. 10.30 Berichten A. N. P. 10.45
Vroolijke voordracht. 11.05 Community-Singing
en toespraak (opn.). 11.2012.00 Gramofoon
muziek.
HILVERSUM XI, 301,5 M.
KRO-Uilzending.
8.009.15 Gramofoonmuziek (ca. 8.15 Berich
ten). 10.00 Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdienstig
halfuur. 12.00 Berichten. 12.15 KRO-Melodisten
en solist. 1.00 Gramofoonmuziek (ca. 1.15 Be
richten). 1.20 KRO-orkest. 2.00 Voor de rijpere
jeugd. 2.30 Gramofoonmuziek. 2.45 Kinderuur.
4.00 Verkorte operette „Die Fledermaus" (gr.pl.)
4.50 Gramofoonmuziek. 5.15 Filmpraatje. 5.30
Gramofoonmuziek. 5.45 KRO-Nachtegaaltjes. 6.15
Gramofoonmuziek. 6.20 Journalistiek weekover
zicht (ca. 6.45 Berichten). 6.45 Gramofoonmu
ziek. 7.00 Berichten. 7.15 Causerie namens de
R.K. Artsenvereeniging. 7.35 Actueele aether-
flitsen. 8.00 Berichten A. N. P., mededeelingen.
8.15 Meditatie met muzikale omlijsting. 8.35 Gra
mofoonmuziek. 8.45 Gevarieerd programma.
10.30 Berichten A. N. P. 10.40 Causerie „Het
onvergankelijke Rijk" (met muzikale omlijs.-
tïng). 11.1012.00 Gramofoonmuziek.
DROITWICH, 1500 M.
Geen opgave ontvangen.
RADIO PARIJS, 1648 M.
9.00 en 9.30 Gramofoonmuziek. 12.30 Zang.
1.10 Jane Evrard's orkest. 2.35 Gramofoonmu
ziek. 2.50 Zang. 3.50 Vioolvoordracht. 4.05 Zang.
5.05 Pianovoordracht. 5.20 Gramofoonmuziek.
6.50 Zang. 7.20 Gramofoonmuziek. 7.35 Piano
voordracht. 8.25 Gramofoonmuziek. 8.50 Radio-
tooneel met muziek. 9.20 Radiotooneel. 10.05 Het
Hewitt-ensemble. 10.50 Gramofoonmuziek. 11.20
12.50 Eddie Foy's orkest.
KEULEN 456 M.
6.50 Gramofoonmuziek. 7.35 Hanns Kallies'
orkest. 8.509.35 Danziger Landesorkest. 12.20
Weensch Symphonie-orkest. 2.30 Gramofoonmu
ziek. 4.20 Omroeporkest. 6.05 Het Münchener
hoorntrio. 7.10 Zang. 7.30 Vroolijk populair
concert. 8.50 Leo Eysoldt's orkest, solisten en het
vroolijk instrumentaal kwintet. 11.00 Hermann
Hagestedt's orkest. 12.20 Gramofoonmuziek. 2.20
3.20 Nachtconcert (opn.).
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 Omroeporkest.
1.502.15 en 3.25 Gramofoonmuziek. 3.50 Het
Vlaamsch kwartet. 4.50 Gramofoonmuziek. 6.05
Omroeporkest en soliste. 7.45 Gramofoonmuziek.
9.20 Uit Sienna: Symphonieconcert. 10.30 Popu
lair concert. 11.20—12.20 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 Radio-orkest.
1.50 en 2.20 Gramofoonmuziek. 2.50 Het Hollen-
court-kwartet. 3.20 Omroepdansorkest. 4.20 Gra
mofoonmuziek. 5.35 Zang. 5.55; 6.35 en 7.35
Gramofoonmuziek. 8.20 Omroepsymphonie-
orkest en soliste. 9.20 Radio-orkest en solisten.
10.30 Omroepdansorkest en solist. 11.2012.20.
Gramofoonmuziek.
