Van Engelschen
kant
3iet fxiMiek wiaaq.tr
Vreemdelingen
in Engelani
Emigranten worden niet
meer toegelaten.
Twee dooden en een
ernstig gewonde
En de autoriteiten
antwoorden
Veertig millioen kronen
De oorlogsmachine begint te werken
Sobere en lakonieke voorlichting
Londen's nieuwe gezicht en stemmingen
(Van onzen Londenschen correspondent.)
Oorlogen worden niet meer uitsluitend ge-
voei-d door de strijdkrachten van een land.
De gansche Engelsche natie doet mee en
schikt zich in de beperkingen, die vervat lig
gen in de dozijnen besluiten die de civiele
autoriteit eiken dag afkondigt. Het land moet
herschapen worden in een oorlogsmachine,-
die op volle kracht kan werken. Een van de
belangrijkste maatregelen daarvoor is de pas
ingediende wetgeving welke den arbeid van de
werklieden, tot de hoogst geschoolde toe.
controleert. Elk arbeidend lid van de bevol
king moet de taak behouden of krijgen, die
voor de werking van de machine van het hoog
ste nut is. Het is merkwaardig hoe gewillig
en gemakkelijk de vrijheidlevende Britten de
beperkingen op hun handel en wandel aan
vaarden. De radicale dagbladschrijver vindt
het al de gewoonste zaak van de wereld, dat
hij zijn kopij aan den censor geeft om er
over te beschikken. En hij bromt zelfs niet,
als deze bewindsman van jongen datum er
zijn geurigste en belangrijkste zinsneden uit
heeft geschrapt. De burger weet nu dat hij in
den avond zijn licht niet over het aardrijk
mag laten schijnen. Het decreet dat hij boete
en gevangenisstraf kan krijgen als hij het wel
doet heeft hij zonder morren vernomen. En hij
houdt zijn ramen zoo zwart als de nacht.
De Engelschman kan niet langer zooveel
suiker en steenkool koopen als hij wil. Dui
zenden menschen, die eiken Dinsdag en Vrij
dag van hun leven naar de vermaarde Cale-
donianmarkt zijn geloopen voor boter, oude boe
ken, aardappelen en oud-ijzer en honderden
andere oude zaken die zij kunnen gebruiken
of verbruiken vinden het niet meer dan lo
gisch dat die markt voor hen gesloten is. De
man of vrouw van dit land kan niet langer
handel drijven met Jan en Alleman. Zij mo
gen zelfs geen toortsje gebruiken om hun weg
te vinden door de diep-duistere avonden-
Plotseling is zoowat 50 percent van de hande
lingen, die de Britten normaal verrichten, ver
boden geworden. En wat opvallend genoemd
kan worden is dat het leven van zulk een ge
weldige concentratie van activiteit, als Lon
den is, nochtans als van een leien dakje blijft
gaan. De natuurlijke zei "tucht van de Britten
doet zich in deze dagen van haar beste zijde
kennen.
Er is iets formidabels in de lakonieke be
richtgeving van de Fransche legerleiding.
Maar in haar soberheid sart ze de Londenaren,
die heel goed inzien hoe geweldig de taak der
Franschen is en die wel wat meer zouden wil
len weten van den gang van zaken op die dra
matische gronden, waar Luxemburg en
Frankrijk en Duitschland elkaar ontmoeten.
„Doorbraak van de Siegfried-lus", kondigden
de krantenbiljetten aan; en dat was voor de
menschen hier betere kost voor hun nieuws
honger dan de korte en ondoorgrondelijke
berichten van generaal Gamelin. De weten
schap dat de Franschen vochten op Duitschen
grond was welkom. En het gevoel dat er gang
kwam in de operaties in het Westen en dat de
hevige druk op Polen misschien tijdig ver
minderd zou worden uitte zich in de verhoo
ging van de gereserveerde opgewektheid, die
de houding van de bevolking hier kenmerkt.
De Britsche officieele berichtgeving is wei
nig minder voorlichtend dan de Fransche. Het
ministerie voor Voorlichting is erg jong en
moet zich uiteraard nog in zijn taak inwer
ken. Een zekere schuchterheid, vrees om te
veel te zeggen, uit zich wel wat al te duidelijk
in de communiqués die door dit ministerie
worden uitgegeven. Het is scheutig genoeg
met de aankondiging van civiele maatregelen,
maar het heeft tot heden een minimum van
voorlichting gegeven over krijgsbedrijven. De
wildste geruchten volgden op de eerste verschij
ning-. Woensdagochtend, van vijandelijke
vliegtuigen aan de Oostkust, die leidde tot
een alarm-periode in Londen van verschei
dene uren. In de noordelijke districten van de
stad hoorde men de knallen van het lucht
doelgeschut. En spoedig deden de meest
tegenstrijdige verhalen van „ooggetuigen" de
ronde. Een hevig luchtgevecht was aan den
gang boven South End. Een Duitsch vlieg
tuig „met zwart en wit gestreepte vleugels"
was neergeschoten. Gasbommen waren neer
gekomen in Essex. En eerst laat in den avond
i— nadat het publiek een heelen dag lang in
onzekerheid had verkeerd over het karakter
van deze luchfcraid lieten de oorlogsdepar
tementen de eenvoudige verklaring van de
raid en het gepaf dat er mee gepaard was
gegaan door. Het ministerie werkt naar het
beginsel, dat haar voorlichting waarheidsge
trouw moet zijn, dat haar nieuws echt en
nauwkeurig moet zijn. Maar het zal veel meer
nieuws en veel vlugger nieuws moeten geven
om den indruk te ontgaan dat het nieuws
achterhoudt en om in het bijzonder de neu
trale landen door hun correspondenten te
voorzien van een voldoende tegenwicht voor
de Duitsche berichtgeving in de neutrale lan
den.
De gezichten van de menschen zijn niet
veranderd in het veranderend gezicht van
Londen. Men ziet geen bekommerde uitdruk
king bij de duizenden die men ontmoet. Tus-
schen de riemen en touwtjes, waaraan men
het bordpapieren doosje met het gasmasker
meedraagt, schijnen de harten even rustig te
kloppen als in vredestijd. Ondanks de zand
zakken, de met papierenstrooken beplakte
winkelruiten, de blauwe stalen helmen der
politieagenten kan men zich nauwelijks voor
stellen dat men den zooveelsten dag van den
oorlog meemaakt. En inmiddels is het aantal
gasmaskers in de afdeeling „gevonden voor
werpen" van de transportondernemingen het
aantal paraplu's gaan ovettreffen.
A. K. van R.
MASKT
EIKZiUÏEN
AMSTERDAMSCHE VEEMARKT.
Ter veemarkt waren heden aangevoerd:
277 vette kalveren le kw. 52—58, 2e kw.
46—50, 3e kw. 36—44 ct. per K.G. levend ge
wicht.
67 Nuchtere kalveren 710.50 per stuk.
104 Varkens. Vleeschvarkens, wegende
van 90—110 K.G. 69—70, zware varkens 67—
68, vette varkens 65—66 ct. per K.G. slacht-
gewicht.
Vette kalveren: behoorlijke aanvoer, handel
stil, prijzen lager.
Nuchtere kalveren: korte aanvoer, handel
kalm met iets lagere prijzen.
Varkens: matige aanvoer, handel zeer kalm,
onveranderde prijzen.
Barneveld, 14 September.
Pluimveeniarkt.
Oude kippen 0.250.70, oude kippen per K.G.
0.250.31; oude hanen 0.350.60; jonge hanen
0.150.60; jonge hanen per K.G. 0.350.40;
N.H. Blauwen per K.G. 0.380.45; jonge hen
nen 0.601.25; duiven per paar 0.300.40; tam
me eenden 0.100.15; jonge woerden 0.300.40,
ganzen 0.751.25; kalkoenen per K.G. 0.50
0.60; tamme konijnen 0.801.30; wilde konijnen
0.20—0.30.
Aanvoer 31.500. Handel: kalm.
Eiermarkt:
Witte eieren 4.204.25; gemengde eieren 4.25
4.30; bruine eieren 4.304.50 jonge hen-eieren
3.003.25; eendeneieren 2.002.75.
Aanvoer: 2.125.000. Handel: kalm.
Veemarkt:
Zeugen f 40f 60; dr. zeugen f 60f 85;
schrammen f 18f 30: biggen f 16f 22; zware
varkens 0.280.30 p. pond; zouters 729 ets.
p. pond; vette kalveren 2226 ets. per pond;
nuchtere kalveren f 4f 7; mestkalveren 1016.
Handel: redelijk.
Slechts een zeer enkele uitzondering.
De minister van Justitie heeft het navol
gende ter kennis van alle organen, belast met
het toezicht op de politiaire grensbewaking,
en van de hoofden van plaatselijke politie ge
bracht.
In verband met den tusschen eenige Euro-
peesche mogendheden ontstanen oorlogstoe
stand, welke er toe geleid heeft, dat allerwe
gen de grenzen voor vreemdelingen worden
gesloten, ziet de Nederlandsche regeering zich
tot haar leedwezen genoopt, de toelating van
vluchtelingen (Joodsche emigranten enz.)
voor duurzaam of tijdelijk verblijf in ons land
stop te zetten.
Het volgende wordt ter zake nader bepaald
1. Nieuwe toestemmingen voor de toelating
van vluchtelingen (Joodsche emigranten,
enz.) ook al behooren deze tot de allernaaste
familie van hier te lande wonende personen,
kunnen, een enkel zeer bijzonder uitzonde
ringsgeval daargelaten, niet meer worden
verleend.
2. Reeds gegeven toestemmingen voor toe
lating van vluchtelinken, waaronder met in
trekking van het bepaalde onder 1 in de bo
vengenoemde circulaire, ook begrepen wor
den de na 1 Juli j.l. verleende, waarop nog
geen binnenkomst heeft plaats gehad, moeten
als vervallen worden beschouwd.
3. Voorzoover verzoeken om toelating van
vluchtelingen zijn ingediend en daarop nog
geen beslissing is gegeven, moeten zij als af
gewezen worden beschouwd.
4. in de gevallen, bedoeld onder 2 en 3
zullen nieuwe verzoeken alleen dan in over
weging kunnen worden genomen, wanneer
blijkt, dat een buitengewoon geval van drin
gende noodzaak aanwezig is.
Volledigheidshalve wordt er nog op gewezen
dat de transitregeling voor vluchtelingen
(Joodsche emigranten enz.) gehandhaafd
blijft voor zoover de noodige reisgelegenheid
blijft bestaan.
bij verkeersongevallen'
Woensdagmiddag om half vijf is op den
nieuwen rijksweg te Dubbeldam een 23-jarige
motorrijder uit Vught die achter een militaire
colonne vandaan kwam tegen een uit de
richting Dordrecht komende vrachtauto ge
botst. De ongelukkige was op slag dood.
Niet goed opgelet.
Woensdagmiddag is te Rossum een zeer
ernstig ongeluk gebeurd. De elfjarige O. Ver
kerk had den bestuurder van een vrachtauto
den weg «gewezen. Op den Baron van Rand-
wijekweg- verliet hij deze auto. Hierbij lette
hij niet voldoende op het verkeer met het
gevolg, dat hij door een uit de richting 's Her-
togenbosch komende vrachtauto werd gegre
pen en tegen den grond gesmakt. De jongen
werd vrijwel op slag gedood.
Wielrijder tegen auto gereden.
In de Vondelstraat te Amsterdam op den
hoek van het Leidscheboschje is Woens
dag een vijftienjarige wielrijder door eigen
onvoorzichtigheid tegen een auto gereden. De
jongen reed midden op den weg en keek
bovendien nog even om. De jongen werd tegen
de straat geslingerd en liep een hoofdwonde
en een hersenschuddig op.
KARDINAAL DOLCI OVERLEDEN.
ROME, 14 September (Stefani).
Kardinaal Angelo Maria Dolci is plotseling
overleden op 72-jarigen leeftijd.
De overledene is apostolisch nuntius ge
weest te Istanboel en Boekarest.
De „Nieuw Amsterdam" zet zijn
reis voort.
LONDEN. 14 September (A.N.P.) Vernomen
wordt, dat de ..Nieuw Amsterdam" van de Hol-
land-Amerikalijn, nadat in het Kanaal aan boord
door Britsche marine-officieren een onderzoek
naar contrabande was ingesteld, gisteren de reis
naar Rotterdam heeft voortgezet,
DE JUWEELENDIEFSTAL IN
DEN HAAG.
Verdachten voor de rechtbank.
Op het einde van het vorig jaar en in het
begin van dit jaar heeft in de residentie een
groot aantal inbraken bij juweliers plaats ge
had, waarbij tal van kostbare zilveren en gou
den voorwerpen en edelsteenen werden buit
gemaakt. Ondanks het ijverig speuren der
Haagsche politie, dat voorshands nog weinig
resultaat had, vervolgden de inbrekers regel
matig hun operaties, waarbij zij den bijnaam
van „peperstrooiers" kregen, omdat zij in de
door hun bewerkte perceelen peper strooiden,
teneinde speurwerk door politiehonden onmo
gelijk te maken.
Met angst vroegen de Haagsche juweliers zich
af, hoe lang de terreur der juweelendieven nog
zou voortduren, totdat op 10 Maart van dit jaar
plotseling een opzienbarende arrestatie volgde.
Een jonge man werd op de fiets in de Park
straat door de politie aangehouden. Hij reed
door, doch de politie dwong hem door een
waarschuwingsschot tot stoppen en bij zijn aan
houding bleek hij een pakje met juweelen bij
zich te hebben. Dc gearresteerde was de 36-ja
rige koopman J. D. uit de Scheldestraat.
Nog vier andere arrestaties verrichtte de
Haagsche politie dienzelfden dag. Allereerst
werden de ouders van J. D. in verzekerde be
waring gesteld. Bij onderzoek vond de politie in
den kelder naast het huis van het echtpaar D.
in een koffer, verstopt onder water, een groot
aantal juweelen, welke na onderzoek voor een
groot gedeelte tot de uit de Haagsche juweliers
winkels ontvreemde voorwerpen behoorden,
hetgeen eveneens het geval bleek te zijn met de
op den zoon gevonden juweelen.
Bovendien werden nog twee anderen, zekere
van W. en De G. aangehouden.
Van de vijf zich in arrest bevindende perso
nen, zijn in den loop van het onderzoek drie
vrijgelaten.
Het waren allereerst van W. en De G. tegen
wie de instructie evenwel geopend bleef en later
de moeder van D., die buiten vervolging is ge
steld.
Haar echtgenoot, M. D. en haar zoon J. D.
bleven evenwel in arrest en gister werd de
strafzaak tegen hen voor de Haagsche rechtbank
behandeld.
Inspecteur van politie S. deelde mede. dat hij
zich op den bewusten ochtend van 10 Maart in
de Parkstraat bevond om D. te arresteeren.
De verdediger mr. Huygens wilde weten, hoe
dit alles in zijn werk is gegaan, van wien in
specteur S. opdracht had gekregen enz. enz
De president liet echter niet toe, dat interne
instructies van de politie aan de openbaarheid
zouden worden prijsgegeven.
Mr. van 't Hoff Stolk wilde weten van wien
de politie de inlichting had gekregen, dat D. dien
ochtend zich in de Parkstraat zou bevinden.
Ook deze vraag liet de president niet toe.
Mr. Van 't Hoff Stolk: „Wist u, dat D. juweelen
bij zich zou hebben?"
Inspecteur S.: „Daarop antwoord ik ook niet".
Het woord was daarna aan den tweeden ge
tuige, rechercheur J. C. O., die enkele woorden
over de arrestatie van J. D. meedeelde.
Hierna stelde mr. Huygens den rechercheur
de vraag, of hij zekeren van L. kende.
De rechercheur weigerde deze vraag te be
antwoorden, zelfs nadat de president deze vraag
herhaald had.
Na veel over en weer gepraat deelde de recher
cheur mede, dat hij den bewusten van L. wel
kende.
Mr. Huygens: „Kent u zekeren J.?"
Rechercheur: „Neen, dien ken ik niet".
De verdere door de verdediging aan den
rechercheur gestelde vragen weigerde de presi
dent toe te laten.
Mr. Van 't Hoff Stolk protesteerde daartegen.
Een door de wet beschermd politie-geheim be
staat niet en spr. achtte het onjuist, dat de
rechtbank de gestelde vragen niet toeliet.
Mr. Van 't Hoff Stolk wilde daarna iets weten
over een geheimzinnige conferentie in Hotel
Paulez met een Rotterdamsch assuradeur, welke
vóór de arrestatie van J. D. plaats had. Nadat
ook deze vraag was afgewezen, stelde de ver
dediging nog de vraag:
„Wist u, dat verdachte op 10 Maart zich met
diamanten naar een bepaalde plaats zou bege
ven?" op welke vraag de rechercheur bevestigend
antwoordde, doch van wien hij dit wist, weiger
de hij mede te deelen.
Het verdere getuigen-verhoor had hierna
een kalmer verloop. Mr. ir. S., bij wien op 23
November '38 een inbraak is gepleegd, deelde
hieromtrent iets mede en vertelde voorts, hoe
hij enkele van zijn eigendommen, o.a. een hor
loge, heeft herkend uit de sieraden welke bij
de familie D. in de koffer onder water waren
gevonden.
Vrijwel hetzelfde verloop had de ondervra
ging van den juwelier G., bij wien op 2 De
cember 1938 is ingebroken en een groot aantal
sieraden is buitgemaakt.
Hierna werd de heer G. M., die een juwe
lierszaak aan het Spui drijft, gehoord, bij wien
in den nacht van 25 op 26 Januari van dit jaar
is ingebroken
Hier was de buit zeer groot geweest.
De pakjes en doosjes met juweelen, ter te
rechtzitting aanwezig, werden voor de groene
tafel opengemaakt, waarop de heer M. ver
klaarde dat dit alles van zijn zaak afkomstig
is geweest. Deze herkenning werd door de ver
dediging min of meer in twijfel getrokken.
Op een desbetreffende vraag van mr. Huy
gens deelde de heer M. mede de beide verdach
ten J. D. en M. te kennen. Hij kocht en ver
kocht dikwijls juweelen van hen.
Het bleek voorts dat M. niet altijd naar de
herkomst van de juweelen vroeg.
Ongeveer vijf weken na de inbraak was M.
's nachts eens wakker geworden, doordat hij
stappen over het dak hoorde. Hij heeft toen
geschoten, waarna niets meer gebeurd is.
De dienstbode van de familie G. vertelde als
getuige nog, hoe zij op den bewusten avond
opgebeld werd met het verzoek naar het zie
kenhuis te komen. Toen zij dit deed, doch on-
verrichterzake terugkeerde, hadden de inbre
kers van de afwezigheid van de bewoners ge
bruik gemaakt om hun slag te slaan.
Een groote hoeveelheid tafelzilver, eveneens
in de bewuste koffer bij de familie D. ge
vonden, bleek ontvreemd te zijn bij dén heer
C. A. P. aan de Stadhouderslaan.
Getuigenverhoor a décharge.
Van de getuigen a décharge werd allereerst
gehoord drs. J. Bolman, directeur van het
bureau voor wetenschappelijk onderzoek naar
edelsteenen van het Geologisch Museum te
Leiden, die als deskundige werd beëedigd.
Deze zeide, dat uitgebroken gewelven slechts
met een refractorlieter zijn te herkennen.
(Zie ook elders in dit nummer)
VRAAG: Kunnen nog niet opgeroepenen, lij
dende aan een ziekte, die hen voor den militai
ren deinst ongeschikt maakt, reeds thans
maatregelen nemen?
ANTWOORD: Neen.
VRAAG: De scholieren van de hoogste H.B.S.-
klassen en le jaars studenten vragen op welke
wijze zij nu moeten handelen:
a. inzake studieverlof,
b. Voor diegenen, die nog niet zijn opgeroe
pen, wanneer de datum van oproeping voor de
Komende lichtingen verwacht kan worden. B.v.
kunnen zij thans de 300 gulden collegegeld stor
ten? Of kunnen zij nu vervroegd in dienst
komen?
ANTWOORD: Zooals reeds vroeger bekend
werd gemaakt, worden op het oogenblik nog
geen studieverloven verleend, terwijl over de
toekomstige regeling nog niets valt te zeggen.
Dienstplichtigen van de lichting 1940 doen ver
standig zich nog niet als student te laten inschrij
ven. Dienstplichtigen van volgende lichtingen
echter kunnen dit zonder noemenswaardig
vaar voor vervroegde oproeping doen. Voor
vrijwillige vervroegde opkomst wende men zich
met een rekest tot den minister van defensie.
VRAAG: Mag reisbagage vrij worden uitge
voerd, ook indien zich daar goederen onder be
vinden, waarvan de uitvoer is verboden?
ANTWOORD: Goederen, welke onder een uit
voerverbod vallen of waarvoor bij uitvoer een
monopolie-overeenkomst vereischt is en welke
door reizigers tot hun persoonlijk gebruik ge
durende de reis worden gebezigd, kunnen zonder
formaliteiten door de reizigers worden uitge
voerd, voorzoover deze goederen kennelijk voor
het bedrijf of beroep of voor het genoegen van
den reiziger dienen.
VRAAG: Kan iemand, die in militairen dienst
wordt opgeroepen en daardoor zijn betrekking
verliest, na afloop van de mobilisatie voor steun
ingevolge de steunregeling voor werklooze ar
beiders in aanmerking komen, zoo hij tijdens
mobilisatie gehuwd is?
ANTWOORD: Zoo betrokkene op het moment
van oproeping in militairen dienst niet werk
loos was, kan bovenstaande vraag in beginsel
bevestigend worden beantwoord.
VRAAG: Ik ben getrouwd en heb geen kin
deren, terwijl mijn man thans gemobiliseerd is,
zoodat ik over veel vrijen tijd beschik. Kan ik
mij onder die omstandigheden op de een of
andere wijze voor mijn land nuttig maken
zoo ja, tot wien moet ik mij daartoe wenden?
ANTWOORD: U kunt zich wenden tot de door
den burgemeester van uw gemeente aangewezen
instantie, die belast is met de inschrijving van
hen, die zich voor het verrichten van vrijwillige
diensten beschikbaar stellen. Van die instantie
ontvangt u de noodige voorlichting, waarbij
ongetwijfeld de mogelijkheid onder oogen za)
worden gezien van aansluiting bij E. H. B. O
organisaties, bij een korps vrouwelijke vrij
willigers etc.
voor de Noorsche neutraliteit
OSLO 14 September (Havas) Het Storting
heeft een crediet van veertig millioen kronen
toegestaan voor de noodzakelijke maatregelen
ter handhaving van de neutraliteit van Noor
wegen. Bovendien werd goed gekeurd, dat de
reeds toegestane leening van 100 millioen wordt
verhoogd tot 150 millioen.
De „Westernland" door Duitsche
duikboot gepraaid.
NEW-YORK, 14 September (A.N.P.)
Het s.s. „Westernland" van de Holland-
Amerika Lijn ls, naar de gezagvoerder, de heer
Koster, bij aankomst te New-York mededeel
de, onderweg door een Duitsche duikboot ge
praaid. De kapitein verklaarde, dat de duik
boot in de nabijheid van het schip aan de
oppervlakte verscheen. Nadat groeten waren
gewisseld, kon de „Westernland" de reis ver
volgen.
De Engelsche pers over het
Duitsche dreigement jegens
Polen.
LONDEN, 15 September (Reuter). In het
commentaar op het dreigement van Hitier
open steden te bombardeeren, schrijft de
..News Chronicle", dat deze brute opdracht
de uiteindelijke val van Hitler moet ver
haasten. Deze opdracht zal bijdragen om de
openbare meening in de wereld teigen hem te
versterken.
Het blad voegt hieraan toe, dat het ver-
stnadig van Hitier zou zijn de waarschuwing
van Lord Halifax in het Hoctgerhuis ter harte
te nemen, dat Engeland zich gerechtigd zal
achten alle geëigende maatregelen te nemen,
wanneer de nationaal-socialisten onbeperkte
bombardementen gaan toepassen.
De „Daily Telegraph" schrijft, dat zoo lang
de Polen teruggedreven werden, de bommen
werpers en artilleristen het blijkbaar voor-
deeliger vonden zich te beperken tot zuiver
militaire objecten, doch nu de Polen tegen
stand bieden, welke doeltreffend is, heeft
Hitler, die steeds woedend wordt, wanneer hij
wordt tegengewerkt, besloten, dat de Polen
moeten worden gestraft voor hun overmoed
Als verontschuldiging wordt aangevoerd, dat
de Poolsche burgers als franctireurs optreden
tegen hun aanvallers. De zwaarste misdaden
van de Duitschers tegen Belgen in 1914 wer
den met dezelfde verontschuldiging ver
dedigd.
De „Times" schrijft, dat zoolang de
wreedheid, waarmede wordt gedreigd, niet is
uitgevoerd, de Franschen en Rritscht regeering
zeker niet zullen afwijken van de verzeke
ring, welke Roosevelt is gegeven, dat zij bom
bardementen zullen beperken tot zuiver mili
taire doelen, doch Lord Halifax heeft duidelijk
gewaarschuwd, dat indien de vijand zich geen
beperking oplegt, ook Frankrijk en Engeland
hun volledige vrijheid van handelen terug
nemen.
In grooten getale komen vragen binn
menschen, die van relaties «het bSÏÏ
niets hooren. In het algemeen kan
den geantwoord, dat het geheele buiten? W°:'
postvervoer aan vertraging onderhevig
in landen, waar censuur is ingevoerd tii:
dien hoofde vertraging is te wachten. MP!fs l;:
zich daarom niet noodeloos bezorgd wan
brief uit het buitenland niet op den "eerc'f,i
tijd aankomt. Sevvonen
VRAAG: Ik verwacht luchtpost uit India n
moet die ons bereiken nu momenteel ni t
Frankrijk mag worden gevlogen? 0Ve?
ANTWOORD: De mail gaat op het oom**,
per K. L. M.-vliegtuig van Bandoeng tot K
en van daar per trein naar Nederland
brengt natuurlijk eenige vertraging mede
Slecht weer bemoeilijkt de
Duitsche operaties.
LONDEN 14 September (Reuter). Alle
militaire waarnemers zijn het er over eens, dat
het beste nieuws uit Polen is, dat het slechte
weer zijn intrede heeft gedaan. De slechte we
gen in Polen moeten reeds ernstig zijn bescha
digd door het zware verkeer van motorrijtuigen,
zoowel op wielen als met rupsbanden. Indien de
regen aanhoudt, dan zou het mogelijk zijn, dat
het gemechaniseerde overwicht van de Duitsche
legers een nadeel zal worden. In het verlangen
een snel succes te hebben, hebben de Duitsche
troepen hun verbindingslinies gevaarlijk lang
uitgerekt.
Men schrijft ons uit Londen:
„Dit is geen oorlog tegen een natie maar te.
gen een systeem", wordt van Engelschen kant
nadrukkelijk betoogd, „geen oorlog tegen het
Duitsche volk maar tegen de Duitsche reeee-
ring". Dit vindt bevestiging in de lange
dikke files vreemdelingen die aan de inga™
van de politiebureaux hun beurt afwachten v!
hun registratie. Het zijn Duitschers, Oostenu.
kers en Tsjechen, voor het grootste deel slacht
offers van het systeem dat thans met een oc
door Engeland wordt bestreden.
Het spreekt niet langer vanzelf dat de vreem-
delingen hier, die behooren tot de mogendheid
waartegen Engeland oorlog voert, geïnterneerd
worden. De meeste vreemdelingen, wier namen
de politie zoo ijverig en nauwkeurig opteekent,
geven te kennen dat zij niets liever zouden doen
dan hun deel bijdragen in de worsteling tegen
het bestuursstelsel, dat hen zoo smadelijk heelt
behandeld.
Een vreemdelingenrechtbank zal om te be
ginnen uitmaken welke vreemdelingen zich vrij
zullen mogen bewegen. In een later stadium ral
wellicht worden bepaald of en in hoeverre de
vrijen de zaak van Engeland, Frankrijk en Po-
len kunnen helpen. Wij hebben hen zien staan,
in die dichte gelederen met vieren, als gereed
voor den opmarsch tegen den vijand, de r
nen van Duitsche nationaliteit. Zij staan in de
hitte van de Septemberzon, met uitdrukkingen
van angstige afwachting op hun gezichten, traag
opschuivend naar de deur van het bureau, ge
reed om de gastvrijheid, die zij hier hebben ge
noten, te rechtvaardigen en te beloonen met den
eenigen vorm van belooning, dien zii kunnen
geven, werk op het land, werk met de spade,
eventueel werk met het geweer. Zij zijn ver
langend hun vaak hooge technische kundigheden
te geven aan het land dat ook voor hun zaak de
wapenen heeft opgenomen.
Het Engelsche publiek voelt sterk de positie
van deze personen van buitenlandschen oor
sprong. Het voelt voor hen zooals het voelt voor
het Duitsche volk. Er is geen spoor van haat te
gen vreemdelingen of van haat tegen de Duit
schers waarneembaar. Maar er zijn overduide
lijke sporen aanwezig van haat tegen enkele
personen die worden gekenschetst in krasse ter.
men.
De sympathie van de Engelschen die langs
deze queues van vreemdelingen komen blijkt
uit allerlei aardige attenties. De kruideniers in
den omtrent van een van die queues komen met
zeep- en boterkistjes aandragen, geïmproviseer
de zitplaatsen om hun het wachten wat gemak
kelijker te maken.
De lichtlooze avond en de zilveren „blimps"
die tusschen de wattenwolkjes in de luisterrijke
lucht hangen over dag (vergist u niet, ze lan
gen er ook in den nacht, onzichtbaar) zijn c;e
twee belangrijkste van de vele oorlogsomstan
digheden waaronder wij hier thans leven. Het
contrast tusschen de twee kon niet scherper
zijn dan het is. Ze hebben het verschil tusschen
dag en nacht nieuwe tastbare beteekenis gege
ven. De duisternis van den nacht is zoo volledig
dat men leert beseffen hoe de donkere middel
eeuwen waren. Het licht van den dag is zoo in*
tensief en speelt zoo blij op de honderden zil
veren ballonnen dat de verbeelding het schouw
spel moet vereenzelvigen met de gelukkige we
reld die eens 's menschen deel zal zijn.
Wij zijn al heelemaal vertrouwd met de duis
ternis, maar nog niet heelemaal met haar ver
rassingen. In den nacht neemt de buurt of net
stadsstuk dat men eens kende, nagenoeg de as
pecten aan van een donkere kamer. Maar er is
glimwormig gewemel van zwaar omfloerste
autolampen, bruin, paars of blauw, en van
gloeiende cigaretten die een lichteffect verschaf
fen dat buiten alle verhouding is tot de sterkte
van de bron. Een cigaret is in deze Londensche
oorlogsavonden van hoog belang voor de per
soonlijke veiligheid. De niet-rookers moeten ze
zegenen want ze voorkomen een botsing. En de
rooker geniet niet alleen als steeds van het
smeulend kruid maar voelt zich beschermd door
het licht dat hij op heeft
Stemmen van belang zijn al opgegaan om te
klagen over het officieel besluit, Londen by
zonsondergang volledig in het duister te zetten,
een besluit dat, naar men meent, is genomen
voor den duur van den oorlog. Kan men het
niet zoo regelen, is er gevraagd, dat de duister
nis intreedt als de raiders zijn gesignaleerd? En
waarom moeten de schouwburgen en de bios
copen gesloten blijven als de kerken dienst blij.
ven doen? George Bernard Shaw heeft er over
eenkomstig zijn temperament „hevig" tegen
„geprotesteerd" in de Times. Vooral het sluiten
van de plaatsen voor openbare vermakelijkhe
den noemt hij een „meesterlijke daad van ver-
beeldinglooze domheid". Hij heeft gevraago 01
een agent van den Duitschen Rijkskanselier deze
maatregelen heeft ingegeven. De gedachtegang
bij Shaw en bij anderen die in verzet ajn ge
komen tegen de bijzondere machten der duister
nis, die in dit geval werken, is uiteraard dat ne
van het hoogste belang is in dezen tijd menscnen
in het algemeen, soldaten iri het bijzonder, on*
spanning te geven en zoodoende te helpen hin
opgewektheid en hun moreelen moed op het Be
wonderenswaardig peil te houden, waarop
zich thans bevinden. De duisternis van nachwj
lijk Londen, de afwezigheid van de gelegenlie
voor ontspanning, schijnen er naar hun oorfl
op berekend te zijn neerslachtigheid te KW
ken.... waar ze niet bestaat.
