IJmuider Courant
Zeeslag.
nabij de Noorsche kust?
De Beperkte Oorlog.
JCanoageluldet duucde den gefieelen dag
Wereldstedeling.
Nog steeds verzet in Bodemproductie moet
Polen. opgevoerd worden.
3i&t Utansche
leget&eticfit
Vliegeraanval op
Friedrichshafen?
Haat eet* laïetfitiis vat*
f 1.60 pet
24e
lAARGANG No. 278
Uitga»» Louren» Coaler MaatBchappQ
,001 Courant Uitgaven en 4lgenx
U ukkerl) N- v Groot* Houtstraat 93.
flaarlen».
■pel. 10724- Bureau IJtnuidet
c urant. Kennemerlaan 42. Umuiden.
jelefooo
5301. Postgiro 310791 Alle
AdTertenties. opgegeven voor dH blad
tordea kosteloo» opgenomen to da
Courant
DAGBLAD VOOH V ELS EN. IJMU1DEIN, SANTPOORT EN OMS1 REKEN
Verschijnl dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie. P W PEEKEBOOM EiN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur. ROBERT PEEREBOOM
DINSDAG 26 SEPTEMBER '39
Ahnnnemenlen per week f 0.l2,/j. pe»
maand f 0.52'/2, per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Loss*
nummer» 3 cent per ex. Advertentiën»
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbela
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regel» f 0.25, elke regel meer fO.lOk
Au polen de verwachte nederlaag tegen
nuitschland heeft geleden de eenige alge-
eene verwachting omtrent den losgebranden
qrijd ln Europa, die tot dusver bewaarheid is
1 blijft bet verloop van den oorlog vreemd.
Je laatste phase van den strijd in Polen
maakt trouwens op deze benaming ook volle
aanspraak. Immers, toen de Duitsche zege al
verzekerd scheen vielen niet alleen de Russen,
met Duitsche instemming, de wanhopig vech
tende Polen in den rug aan maar bleek boven
dien dat een „demarcatielijn" was overeenge
komen volgens dewelke de Russen een zeer
groot en zeer belangrijk deel van het ver
overde land konden bezetten en zelfs de grens
met Roemenië „overnamen". Groote grond
stoffen-gebieden vielen ook in hun handen,
gij hebben daar nauwelijks voor behoeven te
vechten; hun aandeel in de buit is wel zeer
groot.
Daarna, terwijl in de hoofdstad Warschau
en in twee andere districten een hopelooze
strijd door restanten van de Poolsche weer
macht werd voortgezet, gingen de Duitschers
natuurlijk hun Oostelijk leger naar het Wes
ten overbrengen. Dit heeft evenwel tot dusver
geen oplaaiing van den strijd aan het West-
iront tengevolge gehad. Behoudens een aantal
voorpostengevechten en enkele artillerie-duels
op grooten afstand schijnt daar geen oorlog
gevoerd te worden. De zeer sobere communi
qués van beide zijden wekken den indruk, dat
ook de verliezen zeer beperkt zijn. In het voor
terrein voor de Maginot-linie hebben de Fran-
schen, in den aanvang van den strijd, eenig
Duitsch grondgebied veroverd en daarop voor
uitgeschoven stellingen ingenomen. Maar er
is geen groot offensief ingezet, ook niet van
de andere zijde. Er zijn geen pogingen onder
nomen om hetzij den Westwall, hetzij de
Maginot-linie te doorbreken. Van een eenigs-
zins massaal optreden van de wederzijdsche
luchtmachten is evenmin sprake geweest als
van eenigen luchtaanval op industriegebieden
of op de burgerbevolkingen in de steden. Laat
ik er bijvoegen; Goddank niet, want al dit
uitstel en uitblijven wekt toch eigenlijk bij
ons allen weer hoop, al zegt de logica dat die
vroeger of later vernietigd moet worden.
Het is een vreemde oorlog. Hem zwartgallig
beschouwend voelt men het benauwende in
dit wederzijdsch afwachten, voelt men de stil
te die de voorbode van den orkaan kan zijn.
Hem hoopvol beschouwend leest men, zij het
dan niet zonder verbazing, de verklaringen
van den Italiaanschen dictator. Mussolini,
kennelijk nog steeds hopend op „localisatie
van het conflict", op beperking van den oor
log tot den practisch-uitgevochten strijd in
Polen, betoogt dat Europa niet werkelijk meer
in oorlog is. Wonderlijker verklaring van een
leidend staatsman, nog geen vier weken
nadat de vijandelijkheden begonnen zijn en
terwijl de legers van drie groote mogendheden
nog geen slag geleverd hebben, is nauwelijks
denkbaar. Het is een novum in de wereldge-
geschiedenis. Deze geheele oorlog is een novum.
Wel weerleggen de gebeurtenissen ter zee, de
Engelsche-blokkade en een aantal scheepsram
pen door mijnen en torpedeeringen, de letter
lijke juistheid van Mussolini's dictum, maar in
groote trekken heeft hij gelijk. Er is een groote
oorlog uitgebroken, weken geleden, die nog
steeds niet is losgebarsten in volle kracht.
Men kan aannemen dat van Engelsche en
Fransche zijde voornamelijk op de uitwer
king der blokkade wordt gerekend, dat men
een uitputtingsoorlog wil voeren, niet bere
kend op een militaire overwinning die stroo
men bloeds zou kosten maar alleen op den
val van het Hitler-regime. Dat laatste was
trouwens het uitgesproken oorlogsdoel van
Engeland en Frankrijk. Maar de eveneens
afwachtende houding van Duitsche zijde
daar tegenover is moeilijk verklaarbaar.
Als men de berichten en artikelen uit Enge
land leest over de geweldige doorvoering van
luchtafweer-maatregelen in dat land, over de
evacuaties op groote schaal, over de gasmas
kers waarmee iedereen voortdurend voorzien
h: over de schuilkelders en de tallooze bouw
sels van zandzakken, de alarm-systemen en
de verduisteringen van Londen en andere ste
denen men bedenkt dan dat in drie we-
"en tijds nog geen enkel Duitsch vliegtuig
beven Engeland is verschenen ter verstoring
toen zou haast zeggen; ter rechtvaardiging
ton dit alles, dan is het verloop van zaken
toch wel buitengewoon vreemd.
Het is alsof men van weerszijden zorgvuldig
*aakt tegen het ontwaken van den oorlogs-
haat, de oorlogspsychose, die nog immer bij
de volken zijn uitgebleven. En dit wekt on
danks alles, ondanks het verleden en ondanks
de geweldige bewapening, hoop. Wat voeren
Mussolini's diplomaten uit? Welke vreemde
r°l spelen de Russen? Wat gebeurt er achter
de diplomatieke schermen terwijl Engeland en
Frankrijk en Duitschland alle drieaf
pachten?
za! nu wel spoedig moeten blijken of daar
Iets gebeurd is. Terwijl vele mannen op zee
®even en de restanten van het Poolsche leger
hun bloed vergietenin den beperkten
oorlog.
R. P.
United Press verneemt uit Bergen,
dat Maandagmorgen om negen uur ka
nonvuur werd gehoord ongeveer 25 Ki
lometer uit de Noorsche kust. Men
vermoedde dat er een zeeslag gaande
was. Des nachts was kanonvuur ge
hoord ten noorden van den vuurtoren
van Marsteinen en waren verschillen
de schepen gezien.
Meer naar het noorden in Heggeholmen werd
eveneens geschutvuur vernomen omstreeks half
tien in den morgen en in Hjelteford werden
vijftien trawlers waargenomen, die in noorde
lijke richting voeren. Aangenomen wordt dat
deze trawlers door het gevecht in die richting
werden gedwongen. Het weer was regenachtig
en men kon op zee moeilijk iets waarnemen.
Het schieten werd gehoord over een gebied van
ongeveer 40 tot 45 kilometer.
Te Bergen hoorde men geronk van vliegtui
gen. Blijkens berichten uit Marsteinen zijn daar
zware, zwarte rookwolken gezien, ook hier hoor
de men het schieten.
Nader meldde United Press uit Bergen:
Tenminste één schip, dat deel heeft genomen
aan den zeeslag, die naar men aanneemt voor
de Noorsche kust heeft plaats gevonden, is be
schadigd en gedwongen naar het zuiden terug
te trekken. De inwoners van Algroe ten westen
van Bergen hebben namelijk een oorlogsschip
met twee pijpen waargenomen, dat blijkbaar
met eenige moeite naar het zuiden opstoomde.
Ook werd het motorengeronk van een vliegtuig
gehoord, dat vermoedelijk het schip escorteerde
maar dat door de zware rook niet te "zien was.
De zeeslag nam gedurende den middag van twee
tot vier uur in hevigheid toe. Drie tot twaalf
kanonsalvos in series werden gehoord. De vuur
torenwachter van Feie ten noorden van Bergen
nam vijf schepen waar, doch tengevolge van de
rook en den grooten afstand kon hij de identi
teit van de schepen niet vaststellen.
In de Noorsche kustplaatsen trilden
zoo nu en dan de ramen, zoo hevig was
het kanonvuur op zee.
Na vier uur trok het kanonvuur
langzamerhand naar het Noorden te
rug. Daar werd het tot de duisternis
viel voortgezet. Om ongeveer zes uur
hield het gebulder der kanonnen op.
Volgens 'een Reuter-bericht uit Londen heeft
de Britsche admiraliteit, naar het ministerie
van voorlichting meldt geen rapport gekregen
over een zeegevecht bij de Noorsche kust.
Duitsche aanval op convooi?
Hedenmorgen vernam United Press
uit Bergen:
De aan de Noorsche kust waargeno
men zeeslag zou volgens de geruchten
veroorzaakt zijn door een Duitschen
aanval op een Engelsch convooi langs
de Noorsche kust. De Britten zouden
een aantal Scandinavische schepen
naar Engeland escorteeren. De aan
vallen zouden afgeslagen zijn. Hoeveel
schade aan het convooi is toegebracht
is onbekend. Ook weet men hier niet
of de Engelschen erin geslaagd zijn
alle schepen weer bij elkaar te bren
gen en de reis te vervolgen.
(Bij onderzoek is gebleken dat
meer dan de helft der jeugdige
scholieren in de lagere scholen
van New-York nog nooit een
■paard heeft gezien).
O kind, dat in New-York mag leven,
De grootste stad van heel de aard,
Dat is wel een illusie waard.
Waar andren veel voor zouden geven.
Je hebt daar zeker niets te wenschen,
Want alles wat het hart begeert,
Is in zoo'n stad geconcentreerd,
Tot dienst en vreugde van de menschen.
Geen stervling kan zich daar vervelen,
Want altijd is er wat te zien
En kindren vinden bovendien,
Er zeker altijd wat te spelen.
Daar in zoo'n stad met zeer veel atuos
Met zulk een druk verkeersgedoe,
Met huizen tot de wolken toe,
Ons stakkers slechts bekend van fotos.
En toch blijkt er wat te ontbreken,
Heb jij nog nooit de kans gehad,
Een paard te zien in jullie stad?
Daar heb ik raar van opgekeken.
Dat klinkt voor ons haast als een wonder,
Een paard is toch geen zeldzaam dier
En zelfs voor zuigelingen hier
Hoezeer een vreugde, niet bijzonder.
Dat heeft mij 't inzicht wel gegeven,
Het paard zelf, grazend in een wei.
Lijkt nog gelukkiger dan jij,
Die in zoo'n steenen keurs moet leven.
Postverkeer met Polen gestaakt.
hpfet hoofdbestuur der P. T. T. deelt mede, dat
staakt nrkeer met Polen thans geheel is ge-
Voor h terug ontvangen correspondentie
ian ri bestemming wordt zooveel mogelijk
e tenders teruggezonden.
BERLIJN, 26 Septeber (D.N.B.)
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakt bekend:
In het Oosten werd de stelselmatige
beweging naar de demarcatielijn
voortgezet. Slechts ten Oosten van den
benedenloop van de San is het nog tot
korte gevechten gekomen met uiteen
geslagen deelen van vijandelijke
strijdkrachten, waarbij door een pant
serdivisie tweeduizend gevangenen
werden gemaakt. Nadat het, ondanks
alle bemoeiingen, niet gelukt is den
Poolschen commandant te overtuigen
van de gruwelijkheid en nutteloosheid
van een tegenstand te Warschau, werd
gisteren begonnen met de gevechts
handelingen tegen de stad. Bij een
plotselingen aanval werd het fort Mo-
kotowski en vervolgens een gedeelte
van de voorstad Mokotow genomen.
Verbouw van tarwe,
rogge en aardappelen
aanbevolen.
Scheuring van grasland.
Luchtgevechten aan het
Westelijk front.
In het Westen: Artillerievuur en ge
ringe activiteit der verkenningstroe
pen. Fransche vliegtuigen hebben
naar op ondubbelzinnige wijze werd
vastgesteld boven Belgisch gebied
gevlogen. In luchtgevechten werden
vijf Fransche vliegtuigen en twee ka
belballons, door luchtdoelartillerie
werd een Fransch vliegtuig omlaag-
geschoten.
PARIJS, 26 September (Havas).
Het legerbericht van den ochtend van
den 26sten September luidt:
De vijandelijke artillerie zet ten
Zuidoosten van Saarbrücken haar ac
tiviteit hardnekkig voort. Gisteren
hebben onze jachtvliegtuigen ver
scheidene gevechten geleverd met
Duitsche jachtvliegtuigen.
Minder gespannen verhouding
tusschen Japan en China
Geruchten over pressie van Moskou
op Tsjoengking.
De verhouding tusschen Tokio en
Tsjoengking zou minder gespannen
zijn tengevolge van den druk, wel'ke
door Moskou zou zijn uitgeoefend op
Tsjoengking om vrede te sluiten en
door de officieus door Tokio te kennen
gegeven mogelijkheid om terug te
komen op het besluit in geen geval te
onderhandelen met Tsjang Kai Sjek,
zoo meldt Havas uit Sjanghai.
In algemeen welingelichte kringen acht men
het niet waarschijnlijk, dat Wang Tsjïng Wei
er in slagen zal een nieuwe regeering in China
te vormen, welke autoriteit heeft onder Ja-
pansche controle voor 10 October. De oogen-
schijnlijke moeilijkheid zou de verdeeling van
de partijen in de nieuwe regeering zijn, doch
de ware reden zou zijn gelegen in het feit,
dat onderhandelingen worden gevoerd tus
schen Tsjoenking, Nanking en Tokio tot het
herstel van den vrede waardoor beide landen
vereenigd blijven.
Adoll Hitier aan het Oostelijk front De Führer bezichtigt een Poolschen pantser-
trein, die bij een uitval uit Warschau door een Duitsch vliegtuig gebombardeerd
werd
Op Zwitsersch
gebied werd het geluid
van explosies vernomen
Van particuliere zijde verneemt
Havas uit Bern dat Zondagavond drie
vliegtuiigaanvallen zijn gedaan op de
Zeppelinfabrieken te Friedrichshafen.
Te Schaffhausen heeft men het ge
ronk gehoord van de vliegtuigen, die
op groote hoogte vlogen en in 't Zwit
serse he dorp Arbon, dat tegenover
Friedrichshafen ligt, kon men de aan
vallen nauwkeurig volgen.
Volgens mededeelingen van Duitsche zijde
zouden geen bommen uitgeworpen zijn en geen
schade zijn aangericht.
Voorts vernemt Havas uit Bern De Zwit-
sersche generale staf deelt mede, dat Zon
dagmiddag te half vijf een buitienlandsch
vliegtuig de Rijn af kwam gevlogen en bij
Schaffhausen boven Zwitsersch gebied is ge
komen. Het toestel werd onmiddellijk door
de grenswacht onder vuur genomen.
Verder wordt gemeld, dat Zondag
avond na negen uur een vliegtuig-
aanval is gedaan welke klaarblijkelijk
de Zeppelin-fabrieken te Fried
richshafen ten doel had. Men horde
het ontploffen van de bommen en de
schoten van de luchtdoelartillerie.
Ook heeft men lichtsignalen gezien.
Later op den avond tusisohen negen uur- en
middernacht werd van verschillende Zwit-
sersehe grensplaatsen gemeld dat men 't ge
ronk van vliegtuigen hoorde.
Een onderzoek wordt ingesteld om na te
gaan, of Zwitsersch gebied door vreemde
vliegtuigen is geschonden.
De minister van Economische Zaken
vestigt de algemeene aandacht op het
feit, dat de bodemproductie onder de
tegenwoordige omstandigheden van
vitaal belang is voor de gemeenschap.
Hij doet daarom een dringend beroep
op den landbouwenden stand en de
eigenaars, die hun grond verpachten
of op andere wijze in gebruik geven,
om al hun krachten in te spannen en
hun volle medewerking ertoe verlee-
nen, dat de Nederlandsche bodem een
zoo ruim mogelijke opbrengst geeft
van voedsel voor mensch en dier in
een zoo goed mogelijke verhouding.
Dit resultaat zal kunnen worden bereikt,
indien men zich houdt aan de volgende richt
lijnen.
Gescheurd dienen te worden de graslanden,
welke door hun ligging, grasbestand en andere
omstandigheden een redelijke zekerheid geven,
dat zij als bouwland een aanmerkelijk grootere
hoeveelheid voedsel zullen geven.
Aan hen, die grasland scheuren, zal bij de
wijziging van krachtvoer een grootere hoeveel
heid worden toegekend, indien zij op deze ge
scheurde gronden granen verbouwen. Wat zij
daarop voor eigen gebruik aan aardappelen en
andere hakvruchten winnen, zullen zij mogen
behouden.
Wordt niet voldoende grasland ge
scheurd, dan zal scheurplicht kunnen
worden opgelegd. In dat geval zal bij
de aanwijzing van de scheurplichtige
perceelen rekening worden gehouden
met de perceelen, die thans vrijwillig
gescheurd worden
Ten sterkste wordt aangeraden, de bestaan
de weilanden tot de hoogste productiviteit op
te voeren, waartoe een intensieve voorlichting
op dit terrein wordt georganiseerd.
Aanleg van blijvend grasland en kunstwei
den zai niet geoorloofd zijn, wanneer niet een
gelijke oppervlakte blijvend grasland of kunst-
weide wordt gescheurd.
Wat verbouwd mag worden.
Alleen de teelt van die gewassen zal worden
toegelaten, welke voor de voeding van mensch
en dier onder de gegeven omstandigheden het
meest gewenscht zijn (tarwe, rogge, haver,
gerst, aardappelen, suikerbieten, boonen, erw
ten, vlas, koolzaad en voedergewassen). Alle
andere gewassen mogen slechts na verleende
vergunning geteeld worden. Voor 1940 wordt
de thans te velde staande karwij toegestaan.
Het ligt in de bedoeling, de haverbouw op
de landbouwbedrijven te beperken tot 1/5 der
oppervlakte bouwland. Deze maatregel beoogt
meer gronden in bepaalde gebieden beschik
baar te kriigen voor den verbouw van gewas
sen, welke meer voordeel geven. Hij zal weinig
of geen invloed hebben op de hoeveelheid in
den handel, omdat deze hoofdzakelijk afkom
stig is van de bedrijven in streken, waar de
haverbouw reeds thans minder dan 1/5 van
het bouwland bedraagt.
Men brenge het zaaiplan 1940, wat de ver
houding der verschillende gewassen onderling
betreft, zooveel mogelijk in overeenstemming
met de in 1937—193S uitgevoerde zaaiplannen,
behalve ten aanzien van tarwe, rogge en aard
appelen, waarvan de verbouw behoort te wor
den uitgebreid. Men bestemme daartoe bij
voorkeur de vrijkomende oppervlakte.
Aandrang van de
zijde der boeren
Dezer dagen werd in 'sGravenhage een vt.
gadering gehouden van het hoofdbestuur van de
Hollandsche Maatschappij van Landbouw, onder
voorzitterschap van den heer F. den Hartog.
Een groot deel van deze vergadering was ge
wijd aan den algemeenen toestand en de positie
welke de boer inneemt. De vergadering sprak
als haar meening uit, dat voorkomen dient te
worden, dat zoodanige prijsopdrijvingen plaats
vinden, dat oorlogswinst wordt gemaakt. Aan
den anderen kant achtte men het evenwel een
noodzakelijke eisch, dat prijzen worden vastge
steld waarin een redelijk loon voor den onder
nemer is opgenomen. Bovendien werd er ge
wezen op de loonen der arbeiders, vooral in de
akkerbouwbedrijven, welke belangrijk gestegen
zijn, alsmede de verhooging van tal van arti
kelen, welke tot de noodzakelijke bedrijfsbe-
noodigdheden behooren.
Besloten werd aan het Kon. Ned. Landbouw
Comité te verzoeken, op de meest krachtige
wijze te protesteeren tegen de te lage prijzen
voor peulvruchten en fijne zaden.
Met instemming werd kennis genomen van de
stappen, welke de drie centrale landbouw
organisaties en de F.N.Z. hebben genomen, om
met spoed een boterprijs van ten minste f 1,60
per K.G. ingesteld te krijgen.
In overeenstemming met hetgeen in den vorrgen
wereldoorlog is geschied, werd besloten een
centraal kantoor op te richten, dat tot taak heeft
de noodzakelijke landbouwverloven onder oogen
te zien.