VELSEN
IJMUIDEN
Het Hoogovenbedri]f in oorlogstijd.
Een belangwekkende uiteenzetting
van Ir. G. AKessler.
De steuuverleening aan aardbeien
telers.
De regeling en haar toepassing.
Blijkens de vorige week door den Minister
van Economische Zaken getroffen beschikking
is de steun, welke aan de telers van aardbeien
zal worden uitbetaald als gevolg van de door
deze telers geleden schade, ontstaan door de bui
tengewoon strenge vorst in den winter 1938-
1939 vastgesteld op f 800.000. De voorbereiding
van deze steunverleening stuitte op zeer groote
moeilijkheden.
De schade, die in de verschillende tuinbouw
centra was geleden, was niet alleen zeer onge
lijk, maar ook werden in eenzelfde centrum
door verschillende tuinders als gevolg van de
vorst zeer uiteenloopende oogstresultaten ge
boekt.
Daar kwam nog bij, dat de gemiddelde prijs
van de aardbeien in 1939 veel hooger lag dan
in 1938, zoodat een verminderde oogst in ge
wicht nog niet altijd een verminderde finan-
ciccle uitkomst behoefde te beteekenen.
De minister heeft thans een regeling getrof
fen, waarbij aan den eenen kant met de zeer
bijzondere omstandigheden zooveel mogelijk
werd rekening gehouden, maar waardoor tevens
een vlugge uitkeering, aan de hand van de ter
veiling aanwezige gegevens, werd mogelijk ge
maakt.
De regeling.
De getroffen regeling luidt als volgt:
De minister van Economische Zaken heeft
goed gevonden:
I. uit het Landbouw-Crisisfonds aan telers
van aardbeien, die bij de Stichting Nederland-
sche Groenten, en Fr uiteen tra le, gevestigd te
's-Gravenhage, als georganiseerde zijn aange
sloten en ingedeeld in de groep A, en op den
dag der uitkeering geacht kunnen worden hun
tuinbouwbedrijf alsnog uit te oefenen, steun te
verleenen overeenkomstig de bepalingen van
deze beschikking tot een totaalbedrag van ten
hoogste f 800.000;
II te bepalen, dat aan eenigen onder I be
doelden teler, die in het jaar 1938 tenminste
150 K.G. aardbeien in het tijdvak 13 Juni24
Juli 1938 rechtmatig heeft geveild, steun te ver
leenen tot een bedrag, gelijk aan 30 pet. van het
bedrag, dat de geldelijke opbrengst van door
hem in het tijdvak 12 Juni 193923 Juli 1939
rechtmatig geveilde aardbeien minder heeft be
dragen dan de zoodanige opbrengst in het tijd
vak 13 Juni 193824 Juli 1938, met dien ver
stande, dat voor eenigen teler:
le. het steunbedrag nimmer grooter is dan
het bedrag, verkregen door vermenigvuldiging
met 5 ct. van het aantal door hem in het tijd
vak 13 Juni 193824 Juli 1938 rechtmatig ge
veilde kilogrammen aardbeien netto;
2e. de geldelijke opbrengst van de in het tijd
vak 12 Juni 193923 Juli 1939 door hem recht
matig geveilde aardbeien, vermeerderd met het
steunbedrag, berekend overeenkomstig het hier
boven onder ?I bepaalde, nimmer meer zal be
dragen dan 60 pet. van de geldelijke opbrengst j
van de door hem in het tijdvak 13 Juni 1938
24 Juli 1938 rechtmatig geveilde aardbeien;
III. te bepalen, dat aan eenigen onder I be
doelden teler steun wordt verleend tot een be
drag, gelijk aan 30 pet. van het bedrag, dat de
geldelijke opbrengst van door hem in het tijd
vak 3 April 193911 Juni 1939 rechtmatig ge
veilde aardbeien minder heeft bedragen dan
de zoodanige opbrengst in het tijdvak 4 April
193812 Juni 1938, met dien verstande, dat
voor eenigen teler de geldelijke opbrengst van
de in het tijdvak 3 April 193911 Juni 1939
door hem rechtmatig geveilde aardbeien, ver
meerderd met het steunbedrag, berekend over
eenkomstig voorgaande, onder I omschreven
bepaling, niet meer zal bedragen dan 60 pet.
van de geldelijke opbrengst van de door hem in
het tydvak 4 April 193812 Juni 1938 rechtma
tig geveilde aardbeien.
Zoowel de bakaardbeien als de koude gronds-
aardbeien zijn in dezen steun betrokken.
De periode voor de koude grondsaardbeien
strekt zich uit van 12 (13) Juni23(24) Juli
1939 (1938).
De berekening.
Op het eerste gezicht lijkt de formule, volgens
welke de steunverleening moet geschieden, nog
al in gewikkeld. Het valt in de praktijk wel
mee, hoewel de veilingadministraties heel wat
werk zullen hebben om den steun voor iederen
inbrenger te berekenen.
Om voor den steun op de koude gronds-aard-
beien in.aanmerking te komen, moet men in de
periode van 13 Juni tot 24 Juli 1938 minstens
150 K.G. aardbeien geveild hebben; heeft men
dat niet. dan komt men ook niet voor steun in
aanmerking.
Verder kan de steun nooit hooger zijn dan
tot 60 pet. van de opbrengst aan aardbeien, ge
veild in 1938.
Een voorbeeld maakt de zaak duidelijk.
Heeft iemand b.v. in 1938 geveild voor f 1000
en in 1939 voor f 550, dan zou het verschil f 450
bedragen. Aan steun zou hij dan ontvangen
1/3 X f 450 is f 150. Met zijn omzet over 1939
zou de totale opbrengst dan zijn f 550 plus f 150
is f 700. Dit bedrag ligt evenwel f 100 boven de
60 pet. van de opbrengst van 1938 (60 pet. van
f 1000). In dit geval wordt dan geen f 150, maar
f 50 steun gegeven.
Een ander voorbeeld. Opbrengst. 1938 f 450;
in 1939 f 150. Hij ontvangt aan steun 1/3 van
het verschil ten bedrage van f 300 of wel f 100,
zoodat zijn totale opbrengst in 1939 f 150 plus
f 100 is f 250 bedraagt of minder dan 60 pet.
van 1938. In dit geval blijft de steun dus f 100. I
Aan de hand van deze voorbeelden kunnen 1
de aardbeientelers het steunbedrag gemakke-
lijk zelf bepalen.
Aan de veilingen wordt reeds druk gecijferd j
om de bedragen vast te stellen.
VERGADERING VAN DEN CHRISTELIJKEN
WERKMANSBOND.
De plaatselijke af deeling van den Neder-
landschen Christelijken Werkmansbond zal
Dinsdag 10 October een ledenvergadering
houden in het Nederlandsch Hervormd ver-
eenigimgsgebouw aan de Oosterwijkstraat.
Spreker voor dezen avond is ds. J. de Vries
over het onderwerp .De Doleantie".
DE VOETBALGROEP VAN DEN N.A.S.B.
Wegens' vertrek van den heer D. Leyen
naar elders zal het secretariaat van de voet-
balgroep „Zwaluwen" van den N.A.S.B. voor-
looplg worden waargenomen door den heer
N. Adelaar, Baanstraat 86, alhier.
In de noodcompetitie van den N.A.S.B. zijn
de elftallen van de Zwaluwen als volgt inge
deeld:
Afdeeling A: Zwaluwen, Sport Vereent,
Zaandam, Hoorn, Eendracht, Voorwaarts,
Oostzaan, Vanko en Hou Stand.
Reserve klasse A: Zwaluwen 2, Sport Ver
eent 2, Zaandam 2, Eendracht 2. Voorwaarts
2. Fides 2 en Achilles 2.
Voor Zondag is vastgesteld de wedstrijd
Zwaluwen 2—Sport Vereent 2 (IJmuiden),
aanvang 2 uur.
Lezing over schuilkelders en
loopgraven.
Gisteravond werd voor de bewoners van
Vak 2. blok 1 wederom een instructieavond ge
houden. De voorzitter de heer J. Sligting heette
de aanwezigen welkom en gaf den wensch te
kennen, dat de belangstelling grooter zou
worden, omdat het een algemeen belang is,
dat de geheele bevolking van de verschillende
te behandelen onderwerpen op de hoogte is.
Hierna was het woord aan den heer Stam
instructeur van de luchtbescherming, die
sprak over den aanleg en inrichting van
schuilkelders, schuilloopgraven en de bescher
ming tegen gas. In zijn sluitingswoord dankte
de heer Sligting den heer Stam voor zijn ge
houden lezing en wekte de aanwezigen op om
ieder in eigen omgeving het bezoek aan de
instructieavonden aan te moedigen.
Wat de tuinders kregen.
Noteering van de groentenveiling.
Spinazie per kl. kist 3050
Idem per gr. kist 6075
Postelein per kl. kist 4050
Sla per 100 krop 402.50
Andijvie per 100 struik 402.00,
Wortelen per bos 35
Selderij per bos 1IV2
Peterselie per bos 1lVs
Aardappelen (klei) 2.402.90
Tomaten per kg. 59
Prei per kg. 35
Uien per kg. 24
Pronkboonen 31/-'6.20
Waschpeen per kg. 24
Bloemkool I per stuk 1016
Idem II per stuk 26
Komkommers I per stuk 37
Idem II per stuk 12
Knollen per stuk 36
Kassnijboonen per kg. 2026
Dubb. boonen per kg. 716
Groene kool per kg. 24
Roode kool per kg. I1/»2
Appelen per kg. 410
Peren per kg. 512
Druiven per kg. 1520
Chineesche kool per kg. 25
Breekpeen per kg. 23
Bieten per kg. 2'/a3'/a
Langs tie Lijn.
Programma van de Radieeentrale.
Donderdag:
Lijn I: 8.00 Hilversum I.
Lijn II: 8.00 Hilversum II.
Lijn Hl: 8.00 Keulen, 10.30 Parijs, 12.05 Di
versen, 12.20 Brussel Ned., 2.20 Londen Reg.,
4.20 Parijs, 4.35 Londen Reg., 5.20 Brussel Ned.,
6.05 PTT Nord, 6.20 London Reg., 7.20 Radio
PTT Nord, 7.50 Diversen, 8.20 Londen Reg.,
9.00 Keulen, 10.20 Brussel Ned., pl.m. 10.35
Keulen.
Lijn IV: 8.00 Brussel Ned., 10.35 Londen
Reg„ 1.20 Nationaal programma, 10.45 Londen
Reg.
Lijn V: Diversen.
De organisatie van de
Luchtbescherming.
Instructie van Vak I, Blok 2.
In Vak I van Blek 2 zal de eerste instructie
avond voor de luchtbescherming worden ge
houden op Woensdag 4 October, des avonds
te 8.30 uur in het vergaderlokaal op het C. H.
Moensplein naast de Gereformeerde kerk.
Spreker is de heer L. Verb-unt, instructeur
van de Luchtbescherming, die o.a. zal be
handelen: bommen en gassen, luchtverdedi
ging en luchtbescherming, preventieve maat
regelen van algemeenen aard en bijzondere
beschermingsmaatregelen.
Tot dit vak behooren de volgende woonwij
ken: Romerkerkweg, van Duinwijklaan tot
Keesdelfsweg, Keesdelfsweg, C. H. Moens
plein, C. H. Moensstraat, Koolstraat, Stum-
phiusstraat, Hendrik Burgerstraat, Groene-
laan, Duinwijklaan, Zeestraat, van Duin
wijklaan tot C. H. Moensplein.
Ook de dames worden dringend uitgenoodigd
deze bijeenkomst bij te wonen.
De steun op de tuinbouw
producten.
Betreft voornamelijk de glascultuur.
Omtrent de steunverleening tot een totaal
bedrag van f 1.455.000 op tuinbouwproducten
hebben wij reeds medegedeeld, dat de tuinders
in Kennemerland daarvan slechts in zeer be
scheiden mate zullen profiteeren. De steun
betreft namelijk in hoofdzaak de glasproduc
ten. Alleen voor sla en spinazie zal voor de
tuinders in onze omgeving nog eenige steun
kunnen worden uitbetaald.
Het vakblad „De Tuinderij" schrijft over de
eerste steunuitkeering 1939 het volgende:
Aan het uit te keeren bedrag van bijna an
derhalf millioen dat als eersten steun op de tot
en met half Juli geveilde producten wordt
gegeven kunnen wij afleiden, dat de eerste
helft van het jaar 1939 in het algemeen voor
den tuinbouw niet zoo ongunstig is geweest
als in de laatste jaren het geval was.
In Mei en vooral in Juni waren het de kas-
en platglaskomkommers. die het loodje heb
ben moeten leggen, mede wegens het niet
voldoende aanwezig zijn van „Genehmigun-
gen" voor export naar Duitschland.
Eveneens lieten de meloenen het zitten, ter
wijl daarentegen de vroege rijsdoperwten en
de peulen het schijnbaar alleen in de vroege
periode aan een loonenden prijs hebben laten
ontbreken voor de latere periode heeft de ver
hoogde minimumprijs vermoedelijk nuttig
werk verricht.
De vroegere spitskool krijgt zijn deel in
den steun toegewezen, evenals de radijs, die
het ook al niet voldoende voor den wind is
gegaan.
Voor glassla vinden wij een uitkeering over
twee weken (8 Mei-21 Mei), welke zich bo
vendien iets verder in Mei verschuiven, dan
gebruikelijk is. Naar werd medegedeeld is dit
veroorzaakt door de merkbare verlating bij
deze cultures als gevolg van de strenge vorst
in het begin van het jaar. De prijs van deze
sla is over het algemeen goed geweest; alleen
de in den steun opgenomen twee weken kwa
men in het nadeel, zoodat de getroffen op
lossing algemeen wel op prijs zal worden ge
steld.
De natuursla, die ook later kwam en toen in
massa doordraaide, krijgt ook nog iets toege
wezen. Wanneer men weet, dat er in de aan
gegeven periode tusschen de 7080 millioen
kroppen natuursla werden geveild, dan weet
men tevens, wat deze uitkeering beteekent. De
spinazie is niet vergeten, voor zoover deze
voor steun in aanmerking schijnt te komen.
De tomaten sluiten de rij, waarbij opvalt,
dat alleen de A-, B- en C-sorteering wordt
gesteund en de „Bonken" en CC buiten be
schouwing blijven
CASTRICUM
VERKEERSSTREMMING BIJ HEILOO.
Het gedeelte van den weg Velsen-Alkmaar bij
Heiloo tusschen den Stationsweg en even ten
noorden van de Warmoeslaan is tot 1 November
a.s. door de uitvoering van werkzaamheden op
alle werkdagen van 6.30 tot 20 uur afgesloten
voor alle verkeer in de richting van noord
naar zuid. Het verkeer in die richting wordt
omgeleid over den Stationsweg, den Heeren-
weg, den Hoogeweg, en de Kapellaan, zooals
door borden is aangegeven.
BURGERLIJKE STAND.
Bevallen: C. Huizing—Tijm, z., Tuinders
hofje 6, IJmuiden; M. L. Heeremans—Artner,
z., Tulpenstraat 22, Santpoort; P. Visser—van
der Werf, d., Kanaalstraat 83r„ IJmuiden; W.
Bakker—Prinsse, d.,van Nidekstraat 3, Velsen
N.; A. van Oevelende Vries, d„ de Ruijter-
dwarsstraat 4, IJmuiden; H. CartonRutte, z.,
Van Wassenaerstraat 20, IJmuiden; H. Alberts
Steembeek, z., Houtmanstraat 26, IJmuiden;
C. Batist—Bruins, z.. Lindenstraat 5, IJmui
den; A. WesterwalMijzen, z., S. P. Kuiper
straat 6, IJmuiden; J. van Os—van der Veer,
d., Kanaalstraat 62rd., IJmuiden.
Overleden: J. Falk, 21 j., ongehuwd, Juliana-
kade 36 IJmuiden; C. Landwehr, 72 j„ wedr.
van E. D. Greif, Breesaapstraat 41rd. IJmui
den; B. Korthoven. 38 j., echtgen. v. M. E.
Bohne, Nw. Schulpweg 317, Velsen N.; L.
Janssen, 56 j., echtgen. v. J. C. Rond, J. Kos-
terlijklaan 13, Velsen; J. Schaap, 71 j.,
echtgene. v. L. Bogs tra, Vintoenbaan 28, Sant
poort; H. van der Steen, 80 j., echtgen. v. P.
de Winter, Mahustraat 11, IJmuiden; W. van
der Vaart, 78 j., wedr. v. J. Schilder, J. P. Coen-
straat 105, IJmuiden,;. W. G. van Burgel, 3 d.,
z. v. B. van Burgel, Westerwijtestraat 14, Vel-
sen-Noord.
De scheepvaart voor onze havens
in September.
Uit den aard der zaak heeft de zeescheepvaart
door de internationale omstandigheden zeer te
lijden. Dat komt ook uit in de cijfers voor onze
havens.
Voor de Hoogovens kwamen in de maand
September aan 7 stoomschepen, waarvan 4 met
erts.en 3 om te laden. Van deze 3 schepen vertrok
er echter één weder ledig. Verleden jaar kwamen
er 30 schepen voor de hoogovens aan, waarvan
8 met erts, 3 met steenkolen. 2 met teerolie en
1 met oud ijzer, benevens 16 om te laden.
Voor de papierfabriek kwamen in September
aan 6 zeeschepen, waarvan 4 met hout en 2 met
houtpulp, tegen verleden jaar 7 schepen, n.l. 4
met hout, 2 met houtpulp en 1 om cellulose
te laden.
Voor IJmuiden kwamën aan 16 zeeschepc
waarvan 1 met granielsteen en 3 als bijleggei.
tegen verleden jaar 30 schepen in dezelfde
maand.
In totaal zijn dus voor de havens in onze ge
meente in September aangekomen 29 zeesche
pen, tegen verleden jaar 67. dus thans 38 sche
pen minder.
Verlaagde molestpremies.
De verzekeringsmaatschappijen te New York
hebben besloten om in verband met de rustige
verhoudingen in den Pacific voor dit gebied
de tarieven voor molestrisico ten aanzien van
schepen uit de oorlogvoerende landen met l/°
en 1 pet. te verlagen.
Aan den ketting gelegd.
De onder Poolsche vlag varende stoom
trawlers Deltra I en Deltra II, welke eenigen
tijd geleden alhier uit Gdynia arriveerden met
vaten ruw zout, zijn thans, in verband met den
oorlogstoestand, aan den ketting gelegd. De
schepen, welke in de Visschershaven lagen, zijn
nu, ten einde ontsnapping te voorkomen, naar
het Spuikanaal gedirigeerd, waar ze onder
voortdurend toezicht staan.
Schadevaring.
Het van zee komende Nederlandsche stoom
schip Jonge Johanna, van de Middellandsche
Zeevaart Compagnie N.V. te Rotterdam, kwam
bij het invaren van de nieuwe haven van Ter-
neuzen in aanvaring met een meerstoel, waarbij
deze zwaar beschadigd werd en zelfs geheel
omgevallen is. Het schip bekwam zelf oogen-
schijnlijlc geen schade, zoodat het de reis naar
Gent voortzetten kon. Het schadebedrag is nog
niet vastgesteld, doch men spreekt van een zeer
hoog bedrag.
Vlootuitbreiding.
Dezer dagen werd op de Odense Staallibs-
vaerft der Wed. A. P. Moller te Odense met
gunstig gevolg het voor rekening van de Hol-
land-Amerika-Lijn nieuwegbouwde dubbel-
schroefmotorschip Sloterdijk te water gelaten.
Het schip is een zusterschip van het motorschip
Sommelsdijk en eveneens bestemd voor den
dienst New YorkJava. Deze plechtigheid
werd verricht door de echtgenoote van den Ne-
derlandschen gezant te Kopenhagen, Ridder
Huyssen van Kattendijke.
Gagetoeslagen in Zweden.
De Zweedsche reedersvereeniging deelt mede,
dat er gagetoeslagen betaald zullen worden voor
het scheepvaartverkeer in de wateren rond
Duitschland en Engeland van 250 pet., voor de
Midellandsche Zeevaart en zekere zuidelijke
wateren van 100 pet. voor de Oostzeevaart van
125 pet. en voor de Zweedsche kustvaart van
65 pet.
Denemarken beperkt scheepvaart
diensten.
De Deensche reederij Det Forenede Damp-
skibsselskab A/S. te Kopenhagen maakt be
kend. dat ze den scheepvaartdienst tusschen Fre
derikshavn en Oslo wegens den oorlogstoestand
heeft gestaakt. Gelijkertijd werd het verkeer
op de lijn Frederikshavn en Kopenhagen tot
een dienst van eenmaal per week ingekrompen.
Totaal verloren.
Naar uit St. John's (New-Foundland) wordt
gemled is de Britsche schoener Nita Brown
tijdens mist bij Belle Isle gestrand. Het schip
is niet meer te bergen, zoodat het als totaal ver
loren beschouwd kan worden-
De directie doet al het mogelijke
om het bedrijf op gang
te houden.
De directeur van de Kon. Ned. Hoog
ovens en Staalfabriek N.V., Ir. G. A. Kessler
gaf dezer dagen in een gecombineerde bijeen
komst van de vertegenwoordigers der arbei
ders en -de Commissie van Overleg uit de be
ambten een uiteenzetting betreffende de
situatie waarin de bedrijven zich thans be
vinden.
Aan deze belangrijke uiteenzetting ont-
leenen wij het volgende:
Het bedrijf cn de mobilisatie.
Alvorens u een en ander te vertellen over
den gang van zaken, een enkel woord over
de mobilisatie en hoe die heeft ingegrepen
in onze samenleving. Ruim 200 leden van ons
vaste personeel moesten het land gaan die
nen en hebben hun plaatsen verlaten,
waardoor gedeeltelijk-de taak voor de over-
blijvenden is verzwaard, terwijl gedeeltelijk
anderen in dienst zijn genomen om de open
plaatsen in te nemen. Het is zeer verblijdend
dat de gedachte om deze gemobiliseerden in
hun inkomen te -steunen en dit weer op te
voeren tot bijkans dezelfde hoogte als waar
op het stond toen zij nog in het bedrijf
werkten, zoo populair blijkt te zijn. Na een
termijn van 2 maanden, gedurende welken
de maatschappij dit zelf doet, zal het ge
schieden door middel van een bijdrage van
maatschappij en personeel, dus via de fond
sen. Dit is een zeer mooie vorm die niet zoo
algemeen is in het land en wij kunnen niet
anders zeggen dan dat het ons een groot,
genoegen doet, dat dit zoo gemeenschappe
lijk wordt opgevat en gedragen.
Wat nu de omstandigheden betreft waarin
onze bedrijven zijn komen te verkeeren: er
is daarin in de twee weken, die voorbij zijn
gegaan nog niet voldoende teekening geko
men om u te kunnen vertellen onder welke
voorwaarden het bedrijf zal kunnen worden
voorgezet. Er zijn massa's problemen, die ons
veel zorg geven en daarvan is het voornaam
ste of het mogelijk zal zijn om voor het be
drijf de noodzakelijke grondstoffen nog te
kunnen krijgen.
Force majeure.
Wij hadden, zooaLs gebruikelijk, veel ertsen
en kolen in bestelling, maar het uitbreken
van den oorlog was voor de meeste van de
contractanten een z.g.n. force majeure
(reden, dat de leveranciers hun contracten
mogen opzeggen en vrijheid van ha'ndelen
hernemen), zoodat wij de force majeure-
opzegging voor velen van onze erts-contrac
ten hebben gekregen ook voor die betref
fende de levering van Engelsche kolen. Wij
zijn dus een groot deel van onze dekking
kwijtgeraakt. Wij hebben behoorlijke voor
raden, maar de loopende contracten gingen
toch over zeer aanzienlijke hoeveelheden,
n.l. 350.000 ton ersten en meer dan 100.000 ton
Engelsche kolen. Deze contracten bestaan
voor een groot deel niet meer. Er zijn na
tuurlijk met de leveranciers zekere gedach-
tenwisselingen op dat punt; sommigen ont
trekken zich niet ten volle aan hun ver
plichtingen. Zij hebben vrij op onze kade
verkocht! doch zij staan nu op het stand
punt, dat dit niet meer kan, dat zij niet
meer de kosten van de hooge vracht kun
nen dragen en de risico's van het vervoer
niet meer kunnen nemen. Wij moeben de
goederen zelf maar komen halen en zelf
trachten de booten te charteren.
Stijging van den kostprijs
Dit geeft dus een stijging van den kostprijs;
om maar een enkel voorbeeld te noemen:
de vracht van Spanje was 6 shillings ,is ge
lijk f 2.50; op het oogenblik is zij f 6.50. De
vracht van Narvik en Lulea is resp. f 4.50
en f 6, terwijl zij vroeger was f 1.50 voor
Narvik en f 0.25 meer Lulea, d.w.z. de ver
hoogingen bedragen f 3 a f 4 per ton alleen
voor de vracht. Voor een ton ijzer zijn rond
2 ton erts noodig: de kostprijs van het ijzer
is dus alleen door de vrachtverhooging f 6
a f 8 hooger geworden.
Dan nog de molest-verzekering, d.ï. de ver
zekering tegen het verloren gaan van de
lading. De booten zorgen wel voor hun eigen
verzekering, maar niet voor die der goederen,
die vervoerd worden. De premies voor deze
verzekering zijn in de buurt van 5 tot 8 pet.
En toch geen prijsverhooging.
Erger echter dan deze verhoogingen van
den kostprijs is dat de Regeering op het stand
punt staat, dat wij onze prijzen niet mogen
verhoogen. Wij hebben dit dan ook nog niet
kunnen doen. Dit is niet vol te houden, maar
de gedachten,wisseling met de Regeering
heeft nog niet het gewenschte resultaat op
geleverd. Overal komen de prijzen, voor zoo
ver afhankelijk van den invoer, op een
hooger niveau terecht. Een ijzerprïjsver-
hoöging is niet te vermijden. Op het-oogen
blik is deze nog niet toegestaan en wij dragen
dus ten volle het nadeel van de verhoogde kos
ten.
Maar veel belangrijker is natuurlijk de
vraag of de aanvoer van erts zal kunnen
worden intact gehouden. Sinds het uitbreken
van den oorlog en de dagen, die daaraan
vooraf gingen (vijandelijkheden in Polen)
hebben wij geen enkele ertslading meer aan
gevoerd gekregen en ook zijn op onze oude
contracten geen nieuwe charters van schepen
tot stand gebracht. In verband hiermede
hebben wij geprobeerd ertsen, die zich elders,
in ons land bevinden, in eigendom te ver
krijgen en dat is ons in zekere mate gelukt.
Zoo lig,een er thans in Rotterdam, dat ont
onder normale omstandigheden een belang
rijke doorvoerhaven voor ertsen is. eenige
duizenden tonnen, die hun oorspronkelijke
bestemming niet meer zullen bereiken en
die wij naar de mate van onze behoefte naar
ons bedrijf zullen brengen. Dit vergroot on
zen grijpbaren voorraad en maakt onze positie
op kort zicht iets beter. Op lang zicht is de
aanvoer totaal afhankelijk van de ontwik
keling der omstandigheden en van het stand
punt dat de oorlogvoerenden ten aanzien van
den uitvoer van goederen ten behoeve der
neutralen zullen blijken in te nemen.
Over wat wij nog te verwachten hebber
kunnen wij dus slechts fantaseenendaar he+
eigenlijk zoo gek niat kan zijn of het be
hoort tot de mogelijkheden.
Het is dus in de eerste plaats de bezorgd
heid over de verderen aanvoer van erts
in de tweede plaats is er een zekere bezorg
heid over de mogelijkheid om onze pro*,
uitvoerverbod,
ten kwijt te raken.
Van het moment van het uitbreken
den oorlog af is er een exportverbod gew,|
op al onze producten en zooals u dan
zult hebben opgemerkt is er niets meer S*
ons ijzer verscheept, behalve dat wij een
permissie hebben gekregen voor een hoi'
met ferro-mangaan naar Amerika, daar dit
materiaal hier niet wordt gebruikt.
Het export-verbod voor ons ijzer heeft,
met zich meegebracht, dat wij onzen geheelen
export-verkoop hebben moeten staken, wh
konden niet verkoopen onder voorbehoud dat
wij een permissie kregen, omdat wij wisten
dat deze permissie op kort zicht niet te ver
krijgen was. De Regeering laat zich leiden
door de zeer juiste opvatting, dat er in het
land eerst voldoende voorraden moeten ziln
voor de industrie en het verbruik voor dat z«
permiteert. dat 't product uit het land »aat
Voorloopig behoeft er voor ons land geen
enkele vrees te zijn, dat er een tekort aan
ruwijzer zal komen, maar de Regeering neemt
hier het zekere voor het onzekere en'wil een
grijpbaren voorraad zien, een voorraad die
voldoende is voor 3 a 5 maanden verbruik
Er is dus een voorloopig exportverbod; rij
doen op het oogenblik niet anders dan'pro.
diuceeren voor den voorraad van het land
de verkoop is geheel stopgezet. Als wij dezen
kunnen hervatten, als de Regeering daartoe
de vrijheid geeft, komen wij pas weer in con-
tact met de markt. Frankrijk en België voeren
evenmin ijzer uit. Landen, die op invoer zijn
aangewezen, spannen zich tot 'het uiterste
in om hier of daar nog wat ijzer te krijgen
Naar mijn overtuiging zal er over eenigen "tijd
een nieuw evenwieht'komen, waarbij de samen
werking tusschen België en ons van groote
beteekenis zal zijn, en wij zoeken deze samen-
werking weer op alle punten tot stand te
brengen.
Internationale industriëele
accoorden.
Een fatalen invloed hebben de huidige om
standigheden gehad op de bestaande inter
nationale industrieele accoorden. Nergens zijn
deze nog in hun ouden vorm intact. In al deze
accoorden speelden de Duitschers. Franschen
en Engelschen een belangrijke rol en waar
deze in oorlog zijn gewikkeld, daar zijn de
staan de neutrale landen, in de eerste plaats
industrieele accoorden weg. Daartegenover
België en Nederland en ook de Scandinavische
landen. Met hen trachten wij wat in elkaar
Is gestort weer op te bouwen om een soort,
neutraal gebied te behouden, waarin samen
werking niet geheel teloor gaat. Dit is nog
ln een beginstadium, er moet nog een heele
tijd over heen gaan voordat wij weten of het
slagen zal om freer opnieuw tot een min of
meer geordenden toestand te geraken.
Ertsaanvoer en afzetmogelijkheden.
Voor ons zijn dus de twee voornaamste,-,,
punten: het behouden van onzen erts-aan
voer en het behouden van de afzetmogelijk--
heid van ons ijzer. Kan dit worden bereikt, dan
is het lang niet onmogelijk, dat wij ons be
drijf ongeveer in den ouden omvang kunnen
voortzetten want aan onze producten is groo
te behoefte. Er is een onbeperkte behoefte
aan cement en er is groote behoefte aan stik-
stof producten. De vraag hiernaar vanwege den
landbouw is naar alle waarschijnlijkheid nog
voor een verdere uitbreiding vatbaar, want aan
voedingsmiddelen bestaat in ons land een
tekort en de grond, die er is. zal men zoo in
tensief mogelijk moeten bebouwen, zoodat
waarschijnlijk de Nederlandsche markt voor
stikstofproducten, zich nog verder zal ontwik
kelen Alles tezamen genomen hopen wij dus,
dat ook de Mekog het bedrijf in ongeveer den
vollen omvang zal kunnen blijven voortzetten.
Dit blijft echter natuurlijk mede afhankelijk
van den omvang, waarin Hoogovens zijn pro
ductie zal kunnen handhaven.
Bouwplannen.
Zooals u bekend is, hadden wij reeds ge-
ruimen tijd voor dat de oorlog uitbrak zeer
vergaande bouwplannen. Wij hadden het plan
om een walserij neer te zetten, wij zijn bezig
om de staalfabriek van een tweeden oven te
voorzien en wij hadden het plan er nog een
derden en misschien nog een vierden oven
bij te bouwen. Hoe staat het nu met deze
bouwplannen? Dit is een lastig vraagstuk, aar
onze onafgebroken aandacht heeft. De kan
sen dat deze plannen volledig en ongestoord
ten uitvoer zullen kunnen worden oeüray\
zijn natuurlijk geringer geworden; voor net
grootste deel is levering uit het buiteman
noodig, zoowel van Duitschen als van Enge
schen kant. Hoe het met de mogehjköew
van levering zal zijn, laat zich alleen maar ga-
sen. In beide landen staan de leveranciers nog
ongeveer op het standpunt, dat zij öP0™"]
ten kunnen aanvaarden en meenen zij de
veringen te kunnen uitvoeren. Of dePrac"^..
dit mogelijk zal maken, weet ik niet. Maar wj
stonden voor de groote vraagwat doen «u
met de gelden, die wij voor dit doel bescn
baar hebben? Dit is een zeer groot oecrag-
Gaan wij dit besteden voor deze onzeKer
bestellingen of stoppen wij met de uicdto
ding van het bedrijf tot betere tijden zp
teruggekeerd, om ons er thans toe te depa*
alles "in het werk te stellen om het Ma
zoo veel mogelijk gaande te houden?
beraad en in overleg met onze Comimy:n«
sen hebben wij besloten te trachten met
nieuwbouw-werkzaamheden niet te stoppj
maar daarentegen deze ten uitvoer te 0
gen. Dat wil dus zeggen, dat wjJJ
trachten onzen tweeden staaloven geieea
krijgen, zullen pogen om het gebouw va
staalfabriek te vergrooten, zoodat er o
genheid komt om den derden staaio
misschien zelfs den vierden te bouwen
dat wij. wat betreft onze platenwalsery,z"
probeeren de bestelling, althans voor de v
naamste oriderdeelen, onder dak te kr'Jge a
Het is een immens bouwprogramma, wa
mede onder normale omstandigheden een
drag van tegen de 10 millioen gulden zou «J
gemoeid geweest. Of wij voor dit wa
thans het geheele programma zullen kunn
uitvoeren, weet ik niet, De prijsstijging is
af te wenden. Wij probeeren nog zooveel ro
gelijk tegen redelijke prijzen te bestellen
binnen te krijgen in de hoop, door deze 0
tengewone omstandigheden niet te veel in
achterhand te geraken en tegen dat de to
stand weer normaal wordt met een vergr0?L,
sterker bedrijf onze werkzaamheden to
nen voorzetten.
