IJmuider Courant
Aanvat
Qwotet operaties
ÏOestetijk Jwtt
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJ MEIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnl dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
pe Oorlog ter Zee.
door Duitsche vliegers
op de Sehatsche kust
Duitsche mededeeling
over den aanval.
Vacantieplannen.
aan
het
24e
JAARGANG NO. 296
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij
voor Courant Uitgaven en Algem.
Drogerij N. V. Groote Houtstraat 93,
g rlem Tel. 10724. Bureau IJmuider
C urant: Keuuemerlaan 42, IJmuiden,
j'lefoon 5301, Po.lgiro 310791, Alle
jjrerlenlto. opgegeven voor dit blad,
iord(0 kosteloos opgenomen in de
Ktaaemer Courant.
Directie: P. W. PEEREBOOM EiN ROBERT PLEKEBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DINSDAG 17 OCTOBER 1939
Abonnementen per week f 0.121/2, per
maand f0.52'/2» per 3 maanden fl.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nummers 3 cent per ex. Advertcntiën:
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belangrijke korting,
ingezonden mcdcdcclingen dubbele
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regels f 0.25, elke regel meer fO.10.
Terwijl de oorlog te land zich tusschen
tschland en Frankrijk-Engeland nog steeds
tot voorpostengevechten bepaalt en die in de
licht eveneens zeer beperkt is gebleven heeft
de zeeroorlog al vele hevige uitwerkingen ge
toond en tot dusver ook verreweg de meeste
slachtoffers geëischt. In hoofdzaak zien we
daar hetzelfde beeld als in den vorigen oorlog.
Engeland, geholpen door de Fransche zee-
strijdkrachten, blokkeert den zeetoevoer naar
Duitschland, daarbij de neutrale mogendhe
den eveneens groote moeilijkheden bezorgend.
Duitschland houdt zijn vloot, die in omvang
en kracht lang niet tegen de Engelsch-Fran-
sche is opgewassen, binnen zijn wateren en in
de Oostzee maar onderneemt voortdurend
raids met zijn duikbooten, zoowel met die van
het kleine type, dat slechts op beperkte af
standen ageeren kan, als met zijn groote on
derzeeërs die zelfs op den Oceaan hun reizen
ondernemen en geruimen tijd op expeditie
kunnen blijven. Verder wordt het gansche
scheepsverkeer belemmerd en bedreigd door
de mijnenvelden die beide strijdende partijen
hebben gelegd. Ook de neutrale mogendheden
ajn ter handhaving van hun onzijdigheid er
toe overgegaan, voor hun havens en zeegaten
mijnen te leggen. Een marine-deskundige geeft
in dit nummer in een artikel eenige belang
wekkende uiteenzettingen omtrent mijnenvel
den, de taak van mijnenvegers en de be
schermingsmiddelen die koopvaardijschepen
kunnen toepassen. Ik vestig daar de aandacht
op; deze beschouwing verduidelijkt voor den
leek veel van' hetgeen thans geschiedt.
Kennelijk leggen de Duitschers er zich nu
ln het bijzonder op toe, groote eenheden der
Britsche vloot te treffen. De uitwerking van
het duikbootwapen tegen koopvaarders is sterk
verminderd sinds Engeland het convooistelsel
in vollen omvang is gaan toepassen.
Sindsdien zijn er vele aanvallen op groote
Engelsche oorlogsschepen gedaan. Het eerste
slachtoffer daarvan was het vliegkampschip
Courageous en Vrijdag, juist toen de Engel-
schen meldden dat zij op één dag drie Duit-
sche duikbooten vernietigd hadden, waarvan
twee groote, werd het Engelsche slagschip
„Royal Oak", metende 29500 ton, getorpe
deerd. Nu blijkt dat van de bemanning van
ongeveer 1200 koppen slechts één derde is ge
red. Maandag kwamen de Duitschers met het
bericht dat zij den slagkruiser Repulse (32000
ton) eveneens met torpedo's getroffen en
zwaar beschadigd hadden, maar door de En-
gelsohen worde deze mededeelinig een ver
zinsel genoemd. Misschien zal deze kwestie
een onderwerp van dispuut blijven evenals de
Duitsche mededeelingen omtrent vernietiging
of in elk geval zware beschadiging van het
vliegkampschip Ark Royal, die van Engelsche
zijde steeds weer hardnekkig zijn tegenge-
Het verlies van de Royal Oak heeft natuur
lijk in Engeland, waar de publieke belang
stelling juist voor de vloot zoo groot is, niet
minder indruk gemaakt dan dat van de Cou
rageous. En velen ook in ons land zullen er
zich over verbazen dat deze „drijvende for
ten" die altijd vergezeld en beschermd wor
den door kleinere, snellere vlooteenheden,
niettemin door een enkele torpedo van zoo'n
kleine duikboot naar den bodem gezonden
kunnen worden. Nu was de Royal Oak wel
geen nieuw schip en de Repulse is het even
min - beide waren op stapel gezet en ge
bouwd tijdens den Europeeschen oorlog 1914-
1913 - maar in later jaren had men enorme
bedragen aan hun moderniseering ten koste
gelegd. Zoodat hun kwetsbaarheid wel sterk
öe aandacht moet trekken ook in ons land en
vooral in ons- Indië, waar immers actie ge
voerd wordt om de Indische vloot met drie
van deze enonn-kostbare schepen te verster
ken. Alleen de bouw van het slagschip Royal
Oak heeft Engeland een bedrag gekost, over
eenkomend met dertig millioen Hollandsche
guldens.
Daar zijn dan later de millioenen voor mo
derniseering nog bijgekomen, terwijl de „ex
ploitatie" van zoo'n schip ook in vredestijd ge
weldige sommen verslindt. Commentaar op
deze gebeurtenissen zal dan ook wel ruim
schoots los komen, niet in het minst in
marinekringen in Engeland. En er zal
*ri weer herinnerd worden aan Admi
raal Lord Fisher of Kelverstone, die First Sea
hord (Minister van Marine) was kort voor den
vorigen oorlog en toen den raad gaf den bouw
van de drijvende forten te staken en de be
staande zelfs af te schaffen. „Scrap the lot",
rei hij. Maar zijn inzicht overwon op den duur
riet. De moderne pantsering, bewapening en
snelheid der groote schepen schenen zoo ge
weldig dat men ze handhaafde.
Tegenover deze Engelsche verliezen staat een
ongetwijfeld groot verlies van de Duitschers
aan duikbooten. Al komen er geen groote zee-
i voor, al ontmoeten geen vloten of zelfs
elkaar, de strijd tusschen eenheden
°I enkele eenheden wordt met groote felheid
ïevoerd.
baandag kwamen berichten die aanduiden
dat een Duitsch offensief te land nu ook spoe-
rig te wachten zou zijn.
R. P.
tenige
Duitsche
ixtiegtuigen
neecgescholen-
Slachtoffers onder bemanning
van de oorlogsschepen
Maandagmiddag: hebben Duitsche vlie
gers een aanval gedaan op de.' Schotsche
kust. De Britsche luchtdoelartillerie bü
Edinburgh en in de omgeving van de Firth
of Forth richtte een hevig vuur op de aan
vallers en Engelsche jachtvliegtuigen ste
gen op om de toestellen te verdrijven.
SLACHTOFFERS VAN DE „ROYAL OAK"
TER AARDE BESTELD.
is het stoffelijk overschot van de
riagëkomen opvarenden van de „RoyalOak"
Qa' geborgen kori worden, ter aarde besteld.
In een gemeenschappelijke mededeeling
van de Engelsche ministeries van marine,
luchtvaart en binnenlandsche veiligheid
wordt gezegd, dat de Duitsche luchtaanval,
gericht was tegen de schepen in de Firth
of Forth. Geen enkel schip heeft ernstige
schade geleden. Een bom, die langs de huid
van den kruiser „Southampton" schampte,
veroorzaakte geringe schade bij den boeg
en bracht de admiraalssloep en een ac-ht-
riemssloep tot zinken. De Engelsche ver
liezen bedragen: drie man aan boord van
de „Southampton" en zeven aan boord van
den kruiser „Edinburgh", die allen door
bomsplinters getroffen werden. Verder
viel een bom bij den torpedojager „Mo
hawk", waarbij eveneens dooden en ge
wonden vielen.
De commandant van de „Mohawk" be
hoort tot de dooden.
In totaal zijn twee vlootofficieren en
dertien manschappen gedood. Twaalf man
schappen werden ernstig gewond.
Tenminste vier van de aanvallende toestel
len werden neergehaald, waarvan drie door
de Britsche luchtmacht. Het eerste contact tus
schen de Britsche en Duitsche vliegtuigen vond
plaats ter hoogte van het eiland May bij den
mond van de Firth of Forth. Twee vijandelijke
vliegtuigen werden toen gedwongen tot enkele
voeten boven het water te dalen. Zij werden
naar zee teruggejaagd. Een ander Duitsch toe
stel werd boven Dalkeith aangevallen: het stort
te brandend in zee.
Biijnen een kwartier was een hevig gevecht
ter hoogte van Crail ontbrand, waarbij een
tweede Duitsche machine in zee viel. Een derde
aanvaller werd bij de achtervolging vernield.
Er zijn geen berichten over verliezen onder
de"burgerbevolking en ook de Britsche lucht
macht. heeft geenverliezen .geleden(Dit laat
ste wordt door de Duitschers tegengesproken.
Red.) Twee Duitsche vliegers werden door een
torpedobootjager gered, doch een hunner is
later overleden.
De Duitsche bewering, aldus voegt het com
muniqué hier nog aan toe, dat de duikboot, die
de „Royal Oak'' heeft aangevallen, ook ernstige
schade heeft toegebracht aan het slagschip de
„Repulse", is een absurd verzinsel.
(Men zie ook pag. 5).
De Firtli of Forth.
De Firth of Forth, waarop de Duitsche vlie
geraanval gisteren gericht was, is een baai,
waarin, de rivier Forth uitmondt. De Forth is
eèn- Schotsche rivier, die onder den naam Du-
cray aan de Oostelijke helling van den Ben-
Romond in het graafschap Stirling ontspringt.
Zij stroomt hier en in Perth- en Clackmannshi-
re naar O.Z.O., sterk kronkelend. De rivier is
160 K.M. lang, ontvangt water van eenige me
ren en mondt bij Kincardine uit in de baai,
welke naar haar genoemd is: de Firth of Forth.
Deze baai biedt ee nschuilplaats aan schepen,
en een deel van de Engelsche oorlogsvloot ligt
er gemeerd.
De Duitsche vliegers hebbe nook getracht de
lange spoorwegbrug over de baai, de Forth
Bridge, die een lengte heeft van ongeveer 2y
K.M. en twee hoofdspanningen, elk van 521 M.
bezit, te treffen, doch zijn daar niet in geslaagd.
Deze brug werd van 18821890 gebouwd, en
begint bij Queensferry.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt over
den Duitschen aanval:
Op 16 October tusschen 14.30 uur en 15.30
uur hebben dertig Duitsche bombarde
mentsvliegtuigen een aanval gedaan op
Engelsche oorlogsschepen, die in de Firth
of Forth lagen. Twee Britsche kruisers
zijn door bommen van zwaar kaliber ge
troffen. De aanval werd niettegenstaan
de het hevige Engelsche afweervuur ge
daan. Van de Britsche jachtvliegtuigen,
die opstegen, werden er twee door de Duit
sche toestellen neergeschoten. Twee Duit
sche vliegtuigen worden vermist.
Ook in Bessarnhi" een Duitsche
uittocht
Duitsche minderheid in Bessarabië en
Transsylvanië omvat 150.000 zielen.
Men verwacht te Cernauti een verplaatsing
der Duitsche bevolkingen uit Bessarabië naar
het binnenland van Duitschland. Meyer, de
rector van de universiteit in Cernauti, bevindt
zich op het oogenblik in Berlijn in verband met
deze bevolkingsverplaatsing, hoewel de Duit
sche minderheid tegenspreekt, dat zijn verblijf
in dé Duitsche hoofdstad een officieel karakter
draagt. Uit Transylvanië wordt vernomen, dat
de Luthersche bisschop Glondps naar Berlijn
is vertrokkenom te onderhandelen over de
evacuatie van de Saksen uit Transylvanië, De
Duitsche minderheid in de twee provincies telt
150.000 zielen.
(De Directie der Spoorwegen
zal zich tot autoriteiten wen
den met het denkbeeld de zo-
mervacanties anders in te
deelen door ze over een ruimer
periode te verdeelen, bijv. door
in verschillende deelen van
het land ook verschillende
vacantiemaanden te doen
gelden.)
Ja, beste spoordirectie. laten
Wij nu eens knus plezierig praten,
Over het met-vacantie-gaan;
Over de zon die staat te schijnen,
Over een reeks van extratreinen.
Die klaar op ons te wachten staan.
Ja, laat ons nu eens aandacht schenken
Al blijft het dan ook maar bij denken.
Aan heerlijke vacantiévreugd;
Aan mooie warme zomerdagen,
Aan luieren en welbehagen,
Een tijd van zorgenvrij geneugt.
wilt daar maar met korte metten.
De schoolvacanties wat verzetten,
Zoodat ze ruimer zijn verspreid.
U ziet daarin belangrijk voordeel
En ik heb eerbied voor uw oordeel
En voor uw zakelijk beleid.
Ik laat u over, uit te kienen,
Hoe u er wat aan kunt verdienen
En wensch u baat bij 't overleg;
Maar beste spoordirectie. laten
W'er verder niet meer over praten,
Vacantie lijkt wei heel verweg.
De Engelsche handelsbetrekkingen
met Rusland.
Maisky heeft een onderhoud met Halifax.
De diplomatieke redacteur van Reuter ver
neemt, dat de Russische ambassadeur, Maisky,
gistermiddag een onderhoud met Halifax heeft
gehad. Naar verluidt is de kwestie van hervat
ting der handelsonderhandelingen ter sprake
gebracht.
Naar United Press uit betrouwbare bron ver
neemt heeft Halifax aan Maisky medegedeeld,
dat Engeland klaar is om een handelsmissie naar
naar Moskou te sturen. Maisky heeft daarop ge
antwoord dat de Sovjet-Unie bereid is om over
een uitbreiding van de Engelsch-Russische han
delsovereenkomsten te onderhandelen.
Men gelooft dat Engeland later wellicht een
oolitieke missie naar Moskou zou zenden.
HOCKEY.
Kon. Ned. Hockey-Bond
H.B.S.—STRAWBERRIES (1—1).
Op het eenigszins gladde terrein voelt H.B.S.
zich iets beter thuis; zij treedt het meest aan
vallend op. Het is echter moeilijk, den bal on
der controle te houden, zoodat het vrij lang
duurt, voordat H.B.S. succes kan boeken. Bij
een der aanvallen kan Erkelens echter den bal
inschieten. (10).
In de tweede helfl vallen de gasten wat ster
ker aan, zoodat een gelijk opgaande wedstrijd
ontstaat. De Strawberries weten dan gelijk te
maken. (1—1). Hiermee komt het einde.
Duitsche aanval
ten oosten van
de Moezel.
Bij de Kussisch-Lilausche uesprekingen werd hepaald dat Wilna weer aan
Litauen zou worden toegekend. De Litausche troepen zijn deze stad, waarvan
onze lezers hierboven een afbeelding zien, inmiddels binnengetrokken.
Het Fransche legerbericht deelde gister
avond mede:
„Maandagavond hebben de Duitschers
een aanval ondernomen, gesteund door
artillerie, onmiddellijk ten oosten van de
Moezel. Het front van den aanval was
zes kilometer breed. De aanvallers bezetten
de Schnesberg. waar wij lichte bewakings-
detachementen hadden liggen, beschermd
door mijnenvelden. Door ons vuur moest
de vüand den aanval staken en zelfs moest
hij zich ten noorden van Apach (nabij de
Luxemburgsche grens) waar hij een oogen
blik was binnengedrongen, terug trekken.
In de tweede week van October heeft de
Fransche marine 25.000 ton goederen, be
stemd voor Duitschland, aangehouden."
Nader meldt Havas uit Parijs: Gelijk alles dit
Zondag liet verwachten, hebben de Duitschers
Maandagmorgen den eersten grooten aanvai
van den oorlog ontketend. Het betreft niet meei
kleine overvallen door zwakke troepenafdeelin
gen, maar een operatie van vrij grooten om
vang, met machtige middelen van infanterie en
artillerie op een front van ongeveer zes kilo
meter. Het gebied vormt den sector ten oosten
van de Moezel, onmiddellijk aan de oostzijde
van dezen stroom, die van den aanvang dér
vijandelijkheden af het „zenuwknooppunt"
vormt, waar de tegenstanders herdhaaldelijk op
elkander zijn gestooten tijdens de kleine plaat
selijke overvallen. Zoo waren de Duitschers er
in deze streek in de eerste dagen van den oorlog
in geslaagd om, gebruik makende van terrein
faciliteiten, op Fransch gebied door te dringen
Zij waren er onmiddellijk weer van verdreven
door een Franschen tegenaanval, die het gebied
bevrijd had en waarbij de Franschen op hun
beurt doordrongen op Duitsch gebied. Zij dron
gen toen door tot het dorp Perl, op den weg
van Borg. Bij een tweede onderneming haddei
de Franschen twee weken geleden zich met
steun van de artillerie meester gemaakt van eei.
klein bosch. Overvallen en patrouilles waren u
dezen sector gewoon, evenals afmattingsvuui
van de artillerie.
De Duitsche aanval in deze streek heeft de
Fransche' bevelvoering niet verrast. De laatste
dagen hadden de Duitsche troepen hier een
koortsachtige bedrijvigheid aan den dag ge
legd. Reeds aan het einde van de eerste week
in October had de zware Duitsche artillerf
hevig vuur gericht op de streek achter de Fran
sche frontlinie, o.m. op het dorp Rustroff aan
de Moezel, tusschen Sierck en Apach. Eveneen?
in dezen sector hadden zich aan het einde van
de vorige week krachtiger Duitsche overvallen
voorgedaan, die ten doel hadden den Duitschen
generalen staf inlichtingen te verstrekken. Me'
het oog op den dreigenden aanval had de Fran
sche bevelvoering alle voorzorgsmaatregelen
genomen en de vooruitgeschoven posten doer
evacueeren.
Er moet op gewezen worden, dat het front
beeld in het geheel niét gelijkt op dat, hetwelk
de soldaten in den loopgravenoorlog van 1915
1917 leerden kennen. De stellingen zijn aan
weerszijden niet gevormd dooraaneengesloten
Iloopgravenlinies, maar vormen een opstelling in
de diepte van posten, die vaak los van elkaai
staan en die elkander flankeeren mét weionder-
houden vuur uit automatische wapenen.
De bezetting van de hoogte van Schnes-
burg door de aanvallers heeft zich bijna
zonder strijd moeten voltrekken, aangezien
de stelling tevoren was ontruimd. De aan
vallers stieten echter op hun eigen oorlogs
middelen: de mijnen, waarvan zij zoo over
vloedig gebruik hadden gemaakt om den
Franschen opmarsch in de eerste dager-
der vijandelijkheden te hinderen.
Het terrein over een breedte van zes kilo
meter van de Moezel af, dat wordt aangegeven
als het tooneel van den Duitschen aanval, wordt
gevormd door een golvend plateau met de
hoogte van den Schnesberg als hoogste punt
dat op eenige honderden meters ten zuiden van
de Fransche grens doorsneden wordt door eer-
diep ravijn. Het dorp Apach, waarin de Duit
schers volgens het Fransche communiqué een
oogenblik bij hun aanval zijn doorgedrongen,
ligt aan het einde van het ravijn, aan de samen
vloeiing van de kleine beek, die door het ravijn
stroomt, met de Moezel. Voor den oorlog was
Apach, dat in de frontlinie zelve ligt, een
douane post aan den grooten weg van Thion-
ville naar Trier.
De aanvallers, die door de Franschen onder
vuur werden, genomen, moesten ten noorden
van het dorp terugtrekken, d. w. z. naar het
Duitsche gebied op de hoogten, die de noorde
lijke hellingen van het ravijn vormen, het
Fransche gebied, dat een oogenblik bedreigd
werd, blijft dus onaangetast.
Er zijn nog geen bijzonderheden bekend over
den aard van deze offensieve Duitsche operatie.
Zooals de gebruikte troepensterkte en de soort
troepen, die in den strijd werd geworpen. Het
is meer dan waarschijnlijk, dat zware aanvals-
wagens er aan hebben deelgenomen. Aan den
anderen kant is het onmogelijk aan te geven, of
het hier gaat om een onderneming met belang
rijke middelen, maar van plaatselijken aard,
dan wel om het voorspel van een reeks felle
aanvallen, die dan over het geheele front zouden
worden ontketend.
VOETBAL.
DE IINDEELING DER
TWEEDE-KLASSERS.
Nog geen beslissing.
Voor a.s. Zondag geen wijziging in het
programma.
Naar aanleiding van het bekende protest der
iweede-klassers tegen het opnemen van derde
klassers in hun afdeeling, heeft het bestuur van
den K. N. V. B. de mogelijkheid overwogen om
in verblind met de uitbreiding van den treinen
loop de competities alsnog te doen spelen vol
gens de oorspronkelijke indeeling, vastgesteld
vóór de mobilisatie en gepubliceerd in de „Sport
kroniek" van 31 Juli, 3. 7 en 17 Augustus 1939.
Het Bondsbestuur zou daartoe slechts dan wil
len overgaan (aldus de „Sportkr."), indien de
vereenigingen van een Afdeeling nagenoeg één
stemmig daartoe den wensch te kennen geven.
Aan de besturen van de vereenigingen wordt
daarom verzocht vóór 19 October 1939 aan het
Bondsbureau te berichten of zij al dan niet ac-
coord gaan met herstel van de oorspronkelijk
voor het loopende seizoen vastgestelde competi
tie-indeeling.
Aan de vereenigingen zal een circulaire worden
gezonden, benevens 'n formulier, waarop zij haar
meening kenbaar kunnen maken.
In elk geval blijft het Bestuursbesluit, dat
geen promotie- en degradatie-wedstrijden zullen
worden gespeeld, gehandhaafd.
In het voor Zondag 22 October 1939 vastge
stelde programma worden géén wijzigingen aan
gebracht.
Bij wijziging van de indeeling zal geen enkele
vergoeding gegeven worden voor reeds in ver-
b.and met de tegenwoordige indeeling gemaakte
kosten.
Van vereenigingen, welke niet vóór 19 October
antwoorden, wordt aangenomen, dat zij met de
thans geldende indeeling accoord gaan.
Tot zoover de Sportkr.
We herinneren er aan, dat de door het bestuur
van den K. N. V. B. bedoelde oorspronkelijke in-
deeling, voor wat Groep C betreft, als volgt is:
HFC, EDO. RCH, De Kennemers. Hilversum,
HVC, Velox, Hercules, Spartaan en Watergraafs
meer.
We vernemen, dat het bestuur van EDO, RCH
én De Kennemers zich met deze indeeling ac
coord zullen verklaren. Het bestuur van HFC
•'.al de kwestie vanavond bespreken,
i De derde-klassèrs zullen, voor zoover we die
vanmorgén konden bereiken, er het zwijgen aan
toe doen, wat dus zeggen wil, dat zij met de hui
dige indeèling accoord gaan.
