IJmuider Courant
Sxwfet-twepeii-
in lintand
Geredden van de „Tajandoen
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMLIDFN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
HaCéiit utel&om. Weer in het ^nd terug.
„Tajandoen" wordt
vervangen
Vorstelijke gift
Hervonden pad.
Nederlandsche
Staatsleening 1940.
paqen een wity te dtifaen
Tunnelbouw te Velsen
wordt niet afgelast.
55e JAARCANC No. 37
Uitgave lourens Coster. Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem Drukkerij N.V., Gr.
Houtstraat 93, Haarlem, Telefoon 10724 Bureau
iJmuider Courant: Kennemerlaan 42, Umuiden,
jelefoon 5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties,
jpgegeven voor dit blad, worden kosteloos
opgenomen in de Kennemer Courant.
Verschijnt dagelijks, benalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOIM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
WOENSDAG 13 DECEMBER 193?
Abonnementen per week 0.12J4, per maand
0.52J4, per 3 maanden 1.55, franco per post
1.95 per kwartaal Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels 0.60, elke regel meer
ƒ0.12. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
Een bijzónder goed geslaagde foto van onze Koninklijke Familie,
gemaakt tijdens het bezoek van Koning Leopold der Belgen.
Slechts enkele dagen zijn er verloopen nadat het
motorvrachtschip „Tajandoen" van de Stoomvaart
maatschappij „Nedexdand" in het Kanaal bij de
Engelsche kust ten onder ging. Zes leden van de
bemanning kwamen-bij den ramp om het leven, 62
opvarenden werden gered door het Belgische
stoomschip Louis Sheid, dat eveneens op de kust
van Engeland verloren ging. Onze landgenooten,
opvarenden van het Nederlandsche schip, beleefden
tweemaal kort achtex-een de bange uren van een
redding. Daarna bereikten zij veilig het land, even
wel beroofd van al hun eigendommen, doch geluk
kig, dat zij behouden waren gebleven.
Maar wij leven snel in onzen tijd. De stei'kste in
druk van een moment is in een volgende oogenblik
weggevaagd door een nieuwe, even hevige im-
piessie. Men vergeet gemakkelijk wanneer telkens
nieuwe berichten de aandacht vragen.
De eene scheepsramp is voorbij en men wacht
eigenlijk gelaten op een volgende
De „Tajandoen" ligt op den bodem van het
Kanaal: zes NedeiTandsche mannen werden het
slachtoffer van de ramp. 62 anderen konden huis
waarts keeren.
Bij zulk een aankomst, wanneer blijdschap over
de redding op aller gezichten straalt, hex-inneren we
ons nog even, wat kort geleden geschiedde. Daarna
is ook deze gebeurtenis tot geschiedenis gewor
denhistorie van dezen tijd, geschreven met
zwarte letters van rouw.
Dinsdag keerden 62 opvarenden van het gezon
ken motorvrachtschip in Nederland terug. De boot
had hen gistermorgen van Folkestone naar Oost
ende gebracht. Vandaar werd de reis via Brussel en
Antwerpen naar Nederland voortgezet.
Het is aan geen twijfel onderhevig, dat de be
langstelling op de Nederlandsche stations groot is
geweest. In Rotterdam stapten reeds eenige leden
van de bemanning uit; in Den Haag bleef het
grootste deel van de passagiers. Ook in Leiden en
H&arlem bleven geredden achter.
Daarom was het geen wonder, dat de electrische
trein, welke om 23.15 op het Centraal Station te
Amsterdam moest binnenkomen bijna een kwartier
ever tijd was. En iedere minuut wachten was teveel
voor de tientallen vrienden en familieleden, die de
geredden kwamen afhalen. Zij drentelden heen en
weer, bloemen in de hand, warme winterjassen ovér
de arm.
De directeur van de maatschappij Nederland de
heer J. F. van Hengel, was met eenige leden van
het personeel der passageafdeeling op het station
teneinde de geredden te begroeten, die door den
heer Breyer begeleid waren.
Toen dan om ongeveer half twaalf de trein op het,
eerste perron voorreed, vei-drongen allen zich voor
I de portieren. Het was een blij weerzien en gr kwam
nauwelijks een einde aan de omarmingen. De direc-
teur van de „Nederland" wendde zich persoonlijk
tot den hoofdmachinist en den kapitein. Een ander
ontfermde zich over de Javanen, die er zonderling
uitzagen in hun te wijde, in Engeland gekregen
kleeren.
Natuurlijk trachtte een ieder nog iets te weten te
komen over de ramp zelf. Als eenig antwoord van
den kapitein kwam: „Ik ben doodmoe. Mox-gen is
er weer een dag".
Niemand drong verder aan. Op een oogenblik
als dit zijn de familie, vrouw en kinderen verreweg
het belangrijkst.
Na 'n kwartier was het pex-ron weer leeg. Er waren
vele gelukkige families dezen avond: de thuiskomst
van gex-edden is hoe vreemd het moge klinken
als een blij einde van een scheepsramp.
Opdracht voor bouw van nieuw
schip reeds verstrekt
De directie van de N.V. Stoomvaart Maat
schappij „Nederland" deelt mede, dat zij
ter vervanging van het op 7 December ji.
verloren gegane m.s. „Tajandoen" aan de
Rotterdamsche Droogdok Maatschappij op
dracht heeft gegeven voor den bouw van een
vrachtschip van hetzelfde type als het
vrachtschip, hetwelk de vorige week be
steld werd bij de N.V. Koninklijke Maat
schappij „De Schelde".
De Sulzermotor en hulpwerktuigen zullen
ook voor dit schip worden geleverd door
de N.V. Werkspoor.
Buitengewone dienstplichtigen
van 3 lichtingen
worden opgeroepen.
DE minister van defensie heeft Dinsdag in
de Tweede Kamer medegedeeld, dat in April
en Juni 1940 buitengewone dienstplichtigen van
de lichtingen 1938, 1939 en 1940, in den leeftijd
van 19 tot 22 jaar, zullen worden opgeroepen
Gewone en buitengewone dienstplichtigen zul
len elkaar aflossen.
voor de Finsche regeering.
Een ingezetene van Rotterdam heeft, volgens
de N.R.Ct. een bedrag van honderdduizend gul
den ter beschikking gesteld van de Finsche
regeering uit sympathie en bewondering voor
het Finsche volik.
(Door ophejjing van de in 1933
opgerichte Padvindersvereeniging
Nederland is de eenheid in de
Nederlandsche padvinderij her
steld.)
't Is altijd moeilijk voor een Nederlander,
Om in volkomen eendracht met een ander,
Al is die ander dan een landgenoot;
Gelijk gestemd als trouw gezwoi*en vrinden,
Gezamenlijk het beste pad te vinden,
Wanneer één inzicht op een ander stoot.
Dan ziet men spoedig reeds de paden scheiden
Die toch naar 't zelfde doel toe moeten leiden
Dat ieder hunner steeds voor oogen had;
En dan verzwakken zij hun beider streven
Daar geen van beiden d'ander toe wil geven.
En trekken verder, elk langs eigen pad.
Totdat na jaren het moment kan komen,
Dat het geschilpunt weer wordt opgenomen
Als de gemoederen wat zijn bedaard,
En men zich afvraagt: moeten wij ons werken.
Met een herstel der eenheid niet versterken,
Is dat niet meer dan dit geschilpunt waard?
Zelfs de padvinderij had moeilijkheden,
Na jaren scheiding kreeg nu pas geleden,
Hier de hervonden eenheid haar beslag;
Zoo schrijdt men nu weer als hereende vrinden
Langs 't beste pad dat men zich maar kon
vinden.
En dat 's een ding, dat ons verheugen mag
P. GASUS.
300 millioen a 4%
Ex- zal worden overgegaan tot de uitgifte van een
4 pet. Nederlandsche Staatsleening ten bedrage van
f 300.000.000 tegen een koers van 100 pet.
In dezen vorm wordt thans een beroep gedaan op
het beleggend publiek, zooals dat in de meeste
andere landen reeds eerdér en veelal op meer
ingrijpende wijze is geschied.
Aan de leening, welke is vrijgesteld van coupon
belasting, is voor de houders der schuldbewijzen het
voorrecht verbonden, dat deze schuldbewijzen tegen
den parikoers in betaling zullen worden aangeno
men ter voldoening van de aanslagen in de Vermo
gensbelasting (met alle daarop geheven opcenten)
en de Verdedigingsbelasting I. Op grond hiervan
wordt een krachtige stimulans voor den koers der
leening in de toekomst verwacht.
De verplichte jaarlijksche aflossing door uitloting
bedraagt f7.500.000: versterkte en algeheele aflos
sing kan ten allen tijde plaats hebben.
Voor zoover van de bovengenoemde faciliteit voor
het betalen van belastingen wordt gebruik gemaakt,
treedt deze inbetalingneming in de plaats van de
aflossing door uitloting; het totaal beloop per jaar
dei in betaling te nemen schuldbewijzen kan het
bedrag der verplichte jaarlijksche aflossing, het
welk op f 7.5000.000 is gesteld, overschrijden. Aan
gezien de jaarlijksche opbrengsten van de Vermo
gensbelasting (met opcenten) en de Verdedigings
belasting I, tezamen rond f 40 millioen beloopen, en
dus aanmerkelijk grooter zijn dan f 7.500.000, be
staat de mogelijkheid, dat de 40-jarige looptijd der
leening aanzienlijk wordt vex-kort.
Van het totaalbedx-ag der leening ad f300.000.000
is reeds f 60.000.000 geplaatst.
Wegens de zeer groote bedragen, welke noodza
kelijk zijn om aan de eischen, die de huidige oor
logstoestand aan den Staat stelt, het hoofd te kun
nen bieden, is het beroep op de kapitaalmarkt het
aangewezen middel.
De leening wox-dt uitgegeven in stukken van
f 1000, f 500 en f 100. Zij biedt ook den kleinen be
leger een aantrekkelijke belegging.
DRONKEN REIZIGER UIT DEN TREIN
VERWIJDERD.
Dinsdagavond is door de politie op het station
IJmuiden uit een op het punt van vertrek staan
de trein een reiziger, die in kennelijke staat van
dronkenschap verkeerde, vei*wijderd en aan het
hoofdbureau van politie in arrest gesteld, daar
hij een medereiziger met geweld had bedreigd.
Gas-alarm tijdens de oefeningen voor de man
schappen der Duitsche militaire luchtstrijd-
krachten. Gewapend met hun gasmasker brengen
de mannen een watervliegtuig aan land.
Strijdtooneel naar hel
centrum van het land
verplaatst
Reuter meldt uit Helsinki 12 December:
Finsche waarnemers komen langzamerhand
tot de conclusie dat de Russen op het oogenblik
slechts hun meest derde rangssoldaten in het veld
hebben. Men denkt, dat de Russische bevelheb
bers, die geconstateerd hebben, dat zij den
kracht van den Finschen weerstand ernstig
onderschat hebben, thans besloten hebben hun
eei-ste klas reserves in het veld te brengen.
Intusschen is het centrum van den ernst
der gevechten plotseling verplaatst van de
Karelische landengte naar het midden van
Finland, waar de Russen met twee even
wijdige aanvallen probeeren een wig in het
land te drijven en dit in tweeën te splijten.
Zee zware gevechten worden geleverd rondom
Suomussalmi en vei-der in het Noorden nabij
Kuolajarvi. De laatste berichten melden dat
de Russen daar een zeer groote troepen
macht hebben en de Finnen versterkingen
derwaarts zenden, om de Russen te stuiten.
Op de Karelische landengte komt de Rus
sische oorlogsmachine langzamerhand tot
staan. Schermutselingen en guex-rilla gaan
nog voort, maar er is niets te zien van felle
gevechten aangezien de Roode troepen niet
langer oprukken.
De Finsche legatie In Londen deelt mede, dat
drie Sovjet-Russische compagnieën „in de pan
gehakt zijn" door troepen, die oprukten in de
nabijheid van Ilomansti. Een andere compagnie
is vernietigd in den sector van Suomussalmi. Hier
door is volgens de legatie tijdelijk de bedreiging
afgewend, dat de Russen de Finsche strijdkrach
ten in tweeën zouden drukken.
De legatie zegt., dat een Russische compagnie
op oorlogssterkte, omstreeks 200 man omvat, zoo
dat in deze twee gevechten alleen reeds de
Sovjet 800 man heeft verloren.
De legatie deelt verder mede, dat krachtige
Sovjet-Russische detachementen aanvallen doen
op vele punten langs de oostelijke grens van
Finland. Zij zijn echter teruggeslagen. De po
gingen van de Russen om door het meeren-
systeem heen te breken, dat een natuurlijke
„Maginotline" vormt hebben geen succes gehad
en zijn duur te staan gekomen, want nergens
hebben de aanvallers het water kunnen over
steken.
Op de Karelische langengte, zoo deelt de lega
tie mede, waar de positie ongewijzigd is. zijn de
zware kanonnen der Finsche kust der Finsche
kustbatterijen op den oostelijken oever land
inwaarts gesleept en gericht op den oostelijken
oever landinwaarts gesleept en gericht op de
opmarcheerende Russische detachementen, dien
zij zware verliezen toebrengen.
Finsche vliegtuigen hebben waardevolle ver
kenningsvluchten ten uitvoer gelegd en opruk
kende Russische colonnes met bommen en ma
chinegeweervuur bestookt .Voorts heeft de legatie
berichten ontvangen overv erwoede gevechten
in de sneeuw, verder ten noorden van de rivier
Taipale, zware vijandelijke aanvallen zijn af
geslagen bij Kievniemi. De beweringen van Rus
sische zijde, volgens welke de spoorweg van Nur-
mes is afgesneden, worden van Finsche offici-
eele zijde tegengesproken Het gezantschap ver
klaart dat een Russische aanval in den sector
van Tolvajarvi afgeslagen is, maar dat in het
gebied van Salla de aanvallers opgerukt zijn in
het dichtbeboschte land. In Petsamo is het rustig
geweest ofschoon zich vele Russische troepen
bewegingen hebben voorgedaan.
Bevroren schildwachten.
Berichten uit Wiborg melden dat de
Russen klaarblijkelijk verschrikkelijk te
lijden hebben van de felle koude, welke
thans begonnen is. Tenten zijn een weelde,
zelfs voor officieren en de manschappen
moeten in de open lucht slapen.
Zij durven zelfs geen vuren aan te leggen
uit vrees de aandacht te trekken van de
Finsche vliegtuigen of van rondtrekkende
patrouilles.
Krijgsgevangenen vertellen vreeselijke ver
halen over schildwachts, die stijfbevroren ston
den op hun posten, toen zij 's morgens afgelost
zouden worden, en over schrikwekkende ge
vallen van bevriezing. De nieuwe sneeuwval
heeft de toestanr van het Roode leger nog min
der benijdenswaard gemaakt terwijl de Finnen
soed beschut zijn in aangename tenten, die door
kacheltjes worden verwarmd. De finsche offi
cieren geven voort-durend uitdrukking aan hun
verbazing over het gemak, waarmede de op
rukkende Russen „weggemaaid" kunnen wor
den met de machinegeweren en waai'mede hun
tanks vernield kunnen worden.
Russische soldaten, die ten noorden van het
Ladogameer gevangen genomen zijn deelen
mede, dat zich politieke comissarlssen aan het
Russische front bevinden. Deze commissarissen
houden veelvuldig redevoelingen tot de troepen.
In deze streek waar de transporten moeilijk
zijn. schijnt het voedsel der Russisch soldaten af
schuwelijk te zijn. hun kleeding laat veel te wen-
schen over en de krijgsgevangenen vertellen,
dat bij de Russische verliezen tegenover een ge
wonde drie bevroren manschappen staan. De
Gepeoe is achter het front zeer actief. Hij be
waakt alle transporten en in sommige gevallen
belast hij zichzelve daarmede. Onder de krijgs
gevangenen heeft men talrijke leden van de
ethnlsche minderheden gevonden, sommigen
waren zelfs uit de verst afgelegen provincies ge
komen. De meesten waren in begin September
onder de wapenen geroepen.
Overigens is bekend, dat de troepen uit Sibe
rië. die aan dit gedeelte van het front, tusschen
het Ladogameer en de IJszee, staan, reeds in
October in de aanvalspositie zijn gebracht.
De hinderlagenoorlog, die toegepast wordt ten
noorden van het Ladogameer, vindt eveneens
taepassing in de operaties in het uiterste noor
den. Verborgen achter rotsen, aardhoopen en
sneeuw mitrailleeren de Finnen de Russen
voortdurend bij verrassing.
Volgens een niet officieel bericht dat van
middag in Helsinki is ontvangen, hebben Fin
sche vliegtuigen eèn vlucht gemaakt op ge
ringe hoogte langs de spoorlijn nabij Moer-
mansk en hebben zij op den permanenten
weg bommen geworpen waardoor deze over
een afstand vaxi ongeveer 20 K.M. volkomen
vernield is.
Te Wiborg wordt bevestigd dat de organisatie
van het Russische leger zeer gebrekkig is en
dat het kader slecht is opgeleid. De Finsche tac
tiek veroorzaakt den aanvallers zware verliezen
aan manschappen en munitie. Tijdens verschei
dene aanvallen trok de kern der Finsche troe
pen terug en liet slechts enkele mannen, verbor
gen achter boschjes, achter met mitrailleurs.
Deze, van te voren opgegeven manschappen,
schoten dan ap de Russische aanvallers en ver
oorzaakten onder hen ontzaglijke verliezen. Ook
wordt gemeld, dat op een punt van het front de
Russische veldartillerie en motieren vei-schei-
dene uren lang granaten afvuren naar een ter
rein. vanwaar de Finnen zich te voren reeds
haddexx teruggetrokken, zoodat geen enkele man
getroffen werd.
De legerberichten.
In het Dinsdag uitgegeven Finsche legerbe-
richt- wordt gezegd:
„Op de Karelische landengte heeft de vijand
Maandag op verscheidene punten aangevallen.
Felle gevechten zijn den geheel'en dag geleverd.
De aanvallen werden met zware verliezen voor
den vijand afgeslagen. Talrijke Russische tanks
werden vernield.
Aan het Oostelijk front zijn felle gevechten
geleverd bij Tolvajaervi. Drie Russische batal
jons werden vernietigd. Verscheidene tanks zijn
verwoest. In de richting van Loimola heeft de
vijand, gesteund door levendig artillerievuur,
gedurende den geheelen dag aangevallen. De
aanvallen werden afgeslagen. Op andei*e plaat
sen aan de Oostelijke grens wordt verder fel
gestreden.
De vijandelijke luchtstrijdkrachten hebben
zich beperkt tot verkenningsvluchten. Hyryn-
salni en eilanden in de Finsche golf zijn ge
bombardeerd. Schade is niet aangericht. De
Finsche luchtstrijdkrachten hebben verken
ningsvluchten ondernomen en vijandelijke
troepencolonnes en transporten gebombardeerd
en beschoten".
Het communiqué van het hoofdkwartier van
het militaire district Leningrad luidt:
„Op 12 December hebben de Russische troe
pen hun opmarsch in alle richtingen voortge
zet. In het district Ukhta hébben zij de stad
Markajarvi bezet, gelegen op 92 KM. ten Wes
ten van de landsgrens. In het district Peroza-
vodsk hebben de Russische troepen het dorp
Hunttila aan den oever van het Ladogameer
en het station Koupinoja aan den spoorweg
Pitkaranta-Serdcbol gelegen, genomen.
Degens den mist en de lage bewolking was er
geen activiteit".
Het D.N.B. bericht dat Rusland door de in
bezitneming van het Finsche eiland Hogland in
de Finsche Golf een bijzonder gevoelige leemte
in het verdedigingsstelsel van Leningrad kunnen
sluiten. De Sovjet-Russische militaire autori
teiten zijn onvei-wijld overgegaan tot de verster
king van deze voor de beveiliging van Le
ningrad tegen aanvallen van zee uit belangrijke
strategische positie.
Reuter meldt nog, dat geweldige reserves
Sovjettroepen naar men gelooft, gereed staan
op een reeks punten van Leningrad naar het
Noorden. Zij wachten op het bevel om een uit
gebreid offensief te openen met gelijktijdige
aanvallen op het Finsche gebied.
Rusland heeft ongeveer IV2 millioen man
schappen en 1000 vliegtuigen geconcentreerd
tegenover de grens, zulks volgens een bericht dat
gedeeltelijk bevestigd wordt in neutrale mili
taire kringen te Helsinki.
Onderzocht wordt hoe de materialen
vooraf aan te voeren.
Voor zooveel 't in zijn vermogen ligt zal de mi
nister van Waterstaat bevorderen, dat Wa
terstaatswerken zullen worden uitgevoerd.
Dit geldt ook voor groote Waterstaats-
werkexx als de tunnel te Velsen. Intusschen
moet hij er de aandacht op vestigen dat het
in de tegenwoordige omstandigheden uiterst
moeilijk is, zoo niet ondoenlijk is, aan te ge
ven wat in de naaste toekomst op het ge
bied van uitvoering van groote werken
zal kunnen worden verricht. Veel zal afhan
gen van den invoer van onontbeerlijke ma
terialen en van den loop der prijzen.
Voor een werk als de tunnelbouw bij Velsen
zou het zeer groote technische bezwaren en
zeer groote kosten medebrengen, indien het tij
dens de uitvoering zou moeten worden stopgezet.
Daarom wordt thans onderzocht in hoever het
mogelijk en verantwoord is, die bezwaren te
ondexwangen, o.a. door de benoodigde materia
len zooveel mogelijk vooraf aan te voeren
INTERNATIONALE AFFICHETENTOON
STELLING.
De directie van het Stedelijk Museum te Am
sterdam heeft uitnoodigingen gezonden voor
een Internationale Affichetentoonstelling uit de
verzameling van het Museum, met enkele aan
vullingen uit particuliere collectie. De opening
zal worden verlicht door jhr. dr. J. C. Mollerus,
voorzitter van het Genootschap voor Reclame,
op Zaterdag 16 December a.s. te 2 uur.
