IJmuider Courant
RUIMT OPI
De Elfstedentocht.
NEDERLAND - Zeeweg 80-84 IJmuiden-Oost Filialen Santpoort en Velsen-Noord
Geslaagde ijsbruiloft
op Marken.
dancing] ff Aëmma
uitgeest
Kolennood in Duitschland,
Mislukte staatsgreep
in Ecuador
Elf-steden tocht.
Nieuw wereldrecord
voor Alie Stijl.
Urk moeilijk te
bereiken
Visscherij-Snufjes.
25e JAARGANG No 62
Uitgave Lourens Costei. Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem Drukkerij N.V., Gr.
Houtstraat 93, Haarlem, Telefoon 10724 Bureau
KJmuider Courant. Kennemerlaan 42, 13,muiden.
Telefoon 5301, Postgiro 310791- Alle Advertenties,
opgegeven voor dit blad, worden kosteloos
opgenomen in de Kennemer Courant.
DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMUIDFN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie! P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM hoofdredacteur! ROBERT PEEREBOOM
ZATERDAG 13 JANUARI 194Q
Abonnementen per week ƒ0.1254, p« maand
0.52J4, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal. Losse nummers cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeellngen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
f035, elke regel meer ƒ0.10.
Eigenlijk moest hij elk jaar gehouden worden.
Dat is immers zoo met alle „klassieke" kracht
metingen op alle gebieden van sport. Maar ons
grillige klimaat staat dit nu eenmaal niet toe. De
Nederlandsche kampioenschappen schaatsenrij
den, waarvoor maar-één goede ijsbaan en enkele
dagen gelegenheid tot voorbereiding vereischt
worden, kunnen al lang niet ieder jaar worden
verreden. Hoeveel minder moeten dan nog de
kansen zijn van den Elfstedentocht, die vergt dat
de wateren van een heele provincie, met inbegrip
„van de meren, een ijsvloer van voldoende sterkte
dragen.
Dat is nu wel bereikt. Maar de moderne tech-
niek, die niet alleen menschen en steden veel
beter weet te vernietigen dan vroeger, maar ook
jjs waarmee overigens het handelsbelang be-
vorderd wordt heeft deElfstedenvereeniging
voor nieuwe moeilijkheden geplaatst. Zoo krach
tig hebben de ijsbrekers zich op sommige Friesche
kanalen geweerd, om het goederenvervoer te wa-
ter zoo lang mogelijk in stand te houden, dat die
nu vol vastgevroren schotsen zitten en niet be
rijdbaar zijn. Zoodat Hepkema en de zijnen,
daarbij gebonden aan de heilige traditie van hun
elf steden, die in elk geval alle bezocht moeten
worden, genoodzaakt zijn geweest andere verbin
dingen te zoeken. Maar hun ervaring en volhar
ding hebben deze ijspadvinders-bij-uitnemend-
heid natuurlijk op het goede spoor geleid en zij
hebben den Tocht nu voorloopig vastgesteld op
a.s. Maandag.
De Elfstedenvereeniging bestaat nu éénendertig
jaar maar de traditie der elf steden is, niet alleen
uit schaatsenrijders-oogpunt bezien, veel ouder.
En dus is het begrijpelijk dat de Friezen geen
route aanvaarden wijlen waarin ook maar één dei-
elf zou "ontbreken. In dat opzicht zijn zij even tra
ditioneel als de Engelschen zich plegen te toonen.
Ook in hun sport. Geen Engelschman zou de
mogelijkheid aanvaarden dat de Derby niet op de
baan te'Epsom zou worden geloopen, ofschoon het
een vlakke baan-race heet te zijn en de baan
niet vlak is maar vrij sterk helt. Evenmin ware
het denkbaar dat „the Boat Race", Oxford-Cam-
bridge, ergens anders dan op de Theems tusschen
Putney en Mortlake werd verroeid, ofschoon het
traject bochtig is, vol ongelijkmatige stroomver
snellingen zit en soms zooveel nadeel van den
wind ondervindt dat de loting-voor-de-boeien bij
voorbaat over het resultaat van de race beslist.
Bij klassieke wedstrijden moeten zulke dingen
'op den koop toe genomen worden. En zoo weten
de deelnemers aan den Elfstedentocht bij voor
baat dat, als zij straks stukken ijs te verwerken
krijgen, die meer tot een strompelpartij dan tot
schaatsenrijden aanleiding geven, dit eenvoudig
'niet anders kan. Dat moet men voor het classicis
me over hebben. Hepkema heeft natuurlijk de
-beste oplossing gevonden, die mogelijk was, maar
zijn elf steden moést hij hóuden.
Het moet voor de Friezen een trots en een
vreugde zijn dat onze meest-traditioneele sport
gebeurtenis onafscheidelijk aan hun provincie
verbonden is. En dat komt hun toe ook, want zij
zijn onze béste schaatsenrijders. Uit andere stre
ken des lands mogen soms snelheidskampioenen
op de officiëele wedstrijdbanen voorkomen, zooals
het phenomeen Jaap Eden, C. C. J. de Koning en
van der Scheer, maar als de meeste goede rijders
per provincie gezocht worden spant Friesland
verre de kroon. Dat hebben we in deze weken
weer eens in Haarlem en omgeving kunnen waar
nemen want de vele Friesche soldaten, hier ge
legerd, onderscheiden zich op iedere ijsbaan, op
eiken singel, op elk kanaal. Dat herinner ik mij
ook uit de vorige mobilisatie, toen wij in den
strengen winter van 1916 wekenlang ijsdienst
hadden en de Friezen altijd aan den kop reden
bij „onze opleiding" en op den duur niet waren
in te halen..
Hepkema is een geboren en getogen Fries, zoo
als zijn naam ook al aanduidt. Een veelzijdig man,
die twee beroepen uitoefent, namelijk die van
dagbladdirecteur en van advocaat, en desondanks
tijd weet te vinden om zich 's zomers met geest
drift aan het zeilen en 's winters met evenveel
geestdrift aan het ijs te wijden. Hij is een werker,
een enthousiast en een hartelijk mensch: als het
ware voorbestemd om ook de leiding van zulk een
onderneming als de Elfstedentocht, die steeds met
groote haast en niettemin met grondigheid voor
bereid moet worden en zooveler vriendschappe
lijke samenwerking eischt, met succes te voeren.
Dat wensch ik hem ook ditmaal. Moge zijn Elf
stedentocht 1940 al zijn voorgangers overtreffen!
In de elf steden: Leeuwarden, Dokkum, Harlin-
gen, Franeker, Bolsward, Sneek, IJlst, Sloten,
Workum, Hindeloopen en Stavoren zijn iedereen
en alles gespitst op de komende groote gebeuxte
nis: den wedstrijd en den tocht over 200 K.M.
En er schijnt nu nauwelijks meer mogelijkheiid
te bestaan dat dooi het doorgaan nog zou kunnen
verhinderen.
R. P.
O O O O O
Profiteerde U al van de extra
opruimingskorting op alle artikelen
(Bovendien veie cutikeien met 25-50 pCt. (Kocting)
(Adv. Ingez. Med.)
Volendam organiseert
ook een bruiloft.
Marken moge zijn karakter als visscherseiland
verliezen, de tradities blijven er bestaan. Dit be
wees de bruiloft, welke er Vrijdagmiddag op het
havenijs werd gehouden. De oorsprong van deze
traditie ligt eeuwen terug en de laatste maal vond
een dergelijk ijsfeest in 1917 plaats.
Nu men in de gelegenheid was dit nogmaals te
doen werd daartoe zonder schroom door de Mar
ker ijsclub besloten.
Op onze vraag: „Is dit feest uitsluitend uit
reclame-oogpunt georganiseerd?" kregen wij ten
antwoord: „Neen, dat is niet het eenige doel".
Men vreest echter, dat dit de laatste maal zal zijn
dat een bruiloft op het ijs in scène gezet kan wor
den. De Marker kleeding raakt meer en meer uit
de mode en wanneer over enkele jaren het eiland
ingepolderd zal zijn, is zij misschien geheel ver
dwenen. Dit voor oogen houdende, wilde de be
volking nog eenmaal haar erfkleeding voor den
dag halen en aan de massa toonen wat een Mar
ker bruiloft is. Duizenden vreemdelingen hebben
Vrijdag genoten van het schouwspel, dat men
ook kan zien als een modeshow van bijzondere
soort. Niet één waarop nieuwe modellen getoond
worden, doch een show uit de oudheid. Immers op
deze bruiloft droegen de gasten een keur van
kleedlngstukken, opgehaald uit de „bouwekist",
waarin voorouders 200 a 300 jaar geleden hun
bruiloftskleeding bewaarden, deze kleedlngstuk
ken werden van vader op zoon en van moeder op
dochter zorgvuldig bewaard. De generatie van
thans demonstreerde Vrijdagmiddag op levendige
wijze deze kleeding.
De vier bruidsparen droegen de vier typische
bruiloftscostuums. Zij zaten te midden van de
gasten aan de welvoorziene tafels, waaraan de
dranken en het gebak werden rondgediend. Iedere
bediende had zijn eigen taak en welke deze was
konden de kenners zien aan de kleeding, welke
gedragen werd. Typische dansen vormden het slot
van het feest, althans voor het publiek, want 's
avonds verzamelden de gasten zich weer, om het
restant van de boerenjongens met suiker en de
roode wijn, de traditioneele Marker bruiloftsdran-
kèn, op té maken.
Ook Volendam krijgt zijn bruiloft
lil navolging van Marken zal Zondagmiddag om
half drie te Volendam een origineele Volendam-
mer bruiloft met muziek en dans op het ijs wor
den georganiseerd.
ZONDAG A.S. van 36 uur MUZIEK van
„THE REVELLIS'.
Vanaf 7 uur en volgende ZONDAGEN
MICK WHITE'S Show-, Dans- en
Stemmingsband.
(Adv. Mgez. Med.)
Hoog en laag leidt onder
het gebrek.
BERLIJN, 13 Januari.
De hevige koudegolf, die men ook in Duitsch
land thans ondergaat heeft Berlijn op zijn zwakste
plek getroffen, in de verwarming namelijk. De
kolenvoorraad daalt evenredig aan de temperatuur,
terwijl de binnenschepen die groote hoeveelheden
huisbrand moeten afleveren, vastgevroren liggen
in de havens waar zij thuis hooren of onderweg
door het ijs zijn tegengehouden.
Het officieele rantsoen is slechts 50 kleine bri
ketten per gezin per weelq maar een groot aantal
menschen kan geen voldoende gunstige plaats krij
gen in de queus, die 's morgens voor de kolenhan
delaren staan opgesteld.
Aanvankelijk werden de lagere klassen door den
kolennood het zwaarst getroffen, maar thans zijn
de groote kamers en de centrale verwarming van
vele flatgebouwen' in het welgestelde westen der
stad een grooot nadeel voor de bewoners. In vele
gevallen hebben de huiseigenaren de centrale ver
warming buiten werking gesteld» en gezinnen ge
dwongen tot het ijlings improviseeren van een
stookgelegenheid in één enkele kamer of het ge
bruiken van electrische verwarming, indien men
die kon krijgen. Voor zoover de centrale verwar
ming in sommige flatgebouwen nog aangesloten
is heeft men slechts brandstof toereikend voor drie
dagen per week. De eigenaars van enkele der
grootste kantoorgebouwen Unter den Linden heb
ben hun huurders medegedeeld dat zij nog slechts
voor een enkelen dag kolen in voorraad hebben.
Vierduizend departementsambtenaren zijn naar
huis gestuurd om daar verder te werken, daar er
geen kolen in hun kantoorgebouwen beschikbaar
waren. Voorts hebben veel cafés en restaurants
hun deuren gesloten. Ook de groentemarkt in de
openlucht wordt tot nader order niet gehouden.
Tegen het gebruik van hout om het tekort aan
kolen aan te vullen wordt door de kranten en in
filmjournaals heftig geageerd, daar hout thans een
waardevolle grondstof voor cellulose en voor klee-
dingstoffen is. Maar zelfs een officieele ban tegen
het gebruik van hout als stookmateriaal was niet
in staat deze handelwijze in sommige arbeiders
kringen tegen te gaan.
Men heeft aangekondigd dat de spoorwegen het
passagiersvervoer zullen beperken om meer men
schen en materiaal voor goederenvervoer beschik
baar te krijgen, wat zoolang de koud aanhoudt
klaarblijkelijk uitsluitend brandstoffenvervoer zal
zijn. De kranten versterken het geheel van maat
regelen door een beroep op het puibliek te doen
„om af. te zien van overbodige en niet dringende
reizen".
Ook op het voedselprobleem is de koude van in
vloed want aardappelen, die het belangrijkste voe
dingsmiddel zijn, kunnen tengevolge van de weers
omstandigheden niet vervoerd worden, terwijl zij
in den grond bevriezen waardoor zij voor de con
sumptie onbruikbaar worden.
Naar verluidt echter zullen de broodrantsoenen
worden verhoogd indien de huidige aardappelvoor-
raad ontoereikend zou blijken-
(United Press).
FOOLSCH KOOPMAN TER DOOD
VEROORDEELD.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De bijzondere
rechtbank te Bromberg heeft den Poolschen koop
man Mania ter dood veroordeeld. Blijkens het von
nis heeft de man op den „bloedigen Zondag" te
Bromberg een aantal Polen aangevoerd, die
„volgens tevoren opgestelde lijsten Volksduitschers
uir. hun woningen hadden gehaald en op gruwelijke'
wijze vermoord".
Vuurgevecht
te Guayaquil
Uit Guayaquil wordt aan H&vas gemeld, dat
Vclasco Ibarra, de verslagen candidaat voor het
presidentschap, gepoogd heeft een staatsgreep
te ondernemen, geholpen door een aantal socia
listen en afdeelingen van de luchtmacht van
Ecuador.
Een twintigtal socialistische leiders te Quito
en Guayaquil is gearresteerd. Ook Velasco
Ibarra zelf is gevangen genomen en aan boord
van het oorlogsschip „Eloy Alfara" gebracht.
De troepen van het garnizoen van Guayaquil
hebben zich verzet tegen de poging tot opstand, zij
openden het vuur op de samenzweerders en zes
personen werden gedood en veertien gewond. De
arbeiders hebben een algemeene staking te Guaya
quil afgekondigd.
De voornaamste leiders van den opstand zijn te
zamen met Ibarra aan boord van het oorlogsschip
„Eloy Alfara" gebracht. Zij zullen hier gevangen
blijven tot het vonnis over hen zal worden uitge
sproken. De muiters van het militaire vliegveld
van Guayaquil, die aan den opstand hebben deel
genomen, zullen voor den krijgsraad verschijnen.
De commandant van het vliegveld, die zich aan het
hoofd van de muiters had gesteld, is gevlucht.
Te Quito is alles kalm.
ZWEMMEN
Ze gaan dus weer langs de elf steden rijden,
Als het blijft vriezen, gaat het Maandag doop,
Een heelen dag liaing zonder uit te scheiden,
Nou, ik beken, daar heb ik eerbied voor.
Ik slaag erin, om op de been te blijven
En min of meer voorzichtig uit te slaan,
Maar verder zal ik er niets over schrijven,
Dan dat die tocht boven mijn kracht zou gaan.
Dat zal in Friesland weer een vreugde geven,
Die enthousiasten voor de schaatsensport,
Kunnen geen grooter ijsfestijn beleven.
Dan als die tocht weer eens gereden wordt.
Er zullen er weer zeker velen falen,
Het is ook waarlijk lang geen kleinigheid,
Om op die lange reis het eind te halen,
Zelfs als je zeer behoorlijk schaatsemrijdt.
Maai- velen zullen ook het 'doel bereiken
En later als ze weer naar huis toe gaan
Wat zelfbewuster uit de oogen kijken,
Met trotsch besef: dat heb ik toch gedaan.
De groote rit langs de elf Friesche steden
Is in ons land een sportgebeurtenis,
Op echte Nederlandsche wijs bestreden,
In eenvoud en in vreugd, sportief en frisch.
P. GASUS.
„Het Huis Assamburg", Assendelft
DANSEN Zondag
Nergens zoo fijn als in de n D lg rcTEU
dancing van Cor Kleyn vKRfca I tN
's Middags en 's avonds vrij dansen
(Adv. Ingez. Med.)
Het record 100 yards schoolslag
verbeterd.
Nederland heeft er een wereldrecordhoudster bij
gekregen en tegelijkertijd is er één verdwenen:
Vrijdagavond heeft Alie Stijl, lid van „De Meeu
wen", in het Sportfondsenbad-Oost te Amsterdam
het wereldrecord over 100 yards schoolslag, dat se
dert 14 Augustus van het vorig jaar op naam stond
van Doortje Heeselaars met ee ntijd van 1 min.
15.6 sec., gemaakt te Rotterdam, met niet minder
dan 2.6 sec. verbeterd en gebracht op 1 min. 13
seconden.
Bakfietsen bieden
ook geen uitkomst
Na een zeer moeilijke reis zijn Vrijdagmid
dag om ongeveer half zes vier personen met bak
fietsen van Kampen op Urk aangekomen. Het
gewezen eiland is door de vorst geheel geïsoleerd
en al het voedsel en andere levensbehoeften
moeten over het ijs worden aangevoerd. Tot nog
toe geschiedde dat per ijsvlet, hetgeen echter zeer
veel tijd vergde. Vrijdag heeft men daarom
gebruik gemaakt van bakfietsen in de veronder
stelling, dat dit den reisduur aanmerkelijk zou
bekorten. Het ijs vertoonde echter verschillende
groote scheuren, zoodat de lading, bestaande uit
drie vaten visch, boter en vleeschwaren, tot drie
maal toe moest worden uitgeladen. De reis
duurde daardoor van 's morgens zes uur tot des
avonds half zes.
Hedenochtend zou op Urk een vliegtuig van de
K-L.M. arriveeren, dat post zou aanvoeren en
medenemen.
Nog voortdurend nieuwe miltvuur-
gevallen,
Groote hoeveelheden veevoeder
geblokkeerd.
Naar wij vernemen doen zich op vele plaatsen in
hét district Noord-Holland en noordwestelijk Utrecht.
Van den veeartsenijkundigen dienst nog eiken dag
nieuwe gevallen van miltvuur voor. Tot dusver zijn
In totaal 78 gevallen gemeld, Door den dienst is een
onderzoek ingesteld bij verscheidene veevoederfa
brieken, waar een hoeveelheid veevoeder, dat naar
men vermoedt met miltvuurbacteriën is besmet,
voor den verkoop is geblokkeerd. Voorts zijn onder
toezicht van den dienst een aantal boerderijen, waar
zich miltvuur heeft voorgedaan, ontsmet. Van de
- zieke" beesten." :zij-n de-"-meeste--gestorven;- -
Een Marker bruiloft op bet ijs werd Vrijdag onder groote belangstelling in scène gezet. Voorafgegaan
door een harmonica-speler begeeft de stoet zich naar de bmnenWen, waar het feest plaats vond
CDXXXVII.
Zoo langzamerhand zijn we van de feestdagen
uitgerust en is alles in de vaart wat daarvoor in
aanmerking komt. Een paar booten zijn nog maar
van vóór de Kerstdagen binnen, nl. de Maria IJM
95 en de Claesje RO 46, zoodat er op het oogen-
blik al weer een goede twintig booten in de vaart
zyn, waarvan er gisteren maar één binnen was,
nl. de Viking Bank. Er kan dus spoedig wat meer
viséh verwacht worden en dat wordt meer dan
tijd, want wat we tot nu toe in het nieuwe jaar
gehad hebben is een bitter beetje. De handel
klaagt steen en been en het is vooral de straat
handel, die er nu heelemaal uit ligt. Maar hoe
krijgen we het anders? De omstandigheden zij nu
eenmaal van dien aard, dat we zoo maar niet een
dertig of veertig opgelegde booten naar zee kun
nen zenden als er al eens zooveel beschikbaar
mochten zijn. Het eenige middel om de binnen-
larudsche markt ruimer te voorzien is invoer uit
Scandinavië, maar daar schijnt men een beteren
afnemer te hebben dan ons land. Wat er hier uit
het Noorden op de markt komt is niet van zulken
omvang, dat de gezinnen met schrale beurzen aan
de beurt komen. Want alles is natuurlijk zoo duur,
dat visch een luxe-artikel geworden is en dit
voorloopig ook wel zal blijven.
Met de haring staat het even anders. Er is deze
week een groote partij haring uit Noorwegen in
gevoerd. zoodat de rookerijen weer wat hébben
kunnen koopen. Als deze consignatiezending voor
den importeur loonend is geweest als de zen
ding tenminste voor zijn rekening was zal er wel
meer geïmporteerd worden, want haring is nog
altijd een gewild artikel. Rechtstreeks uit zee kwa
men er deze week nog 1875 kisten, waarvan 1370
van de Viking Bank IJM 183, die dank zij deze
verrassende vangst ongeveer f 12.000 besomde.
Er kwamen deze week slechts zes trawlers aan
de markt en de besommingen waren ruim voldoen
de, zou ik zeggen. Op de Viking Bank volgde de
Bergen IJM 16 met c.a, f 7700, wat ook nog een
mooie reis genoemd mag worden. De Knikker IJM
4 was de laagste, maar f 4880 is voor deze tus-
schenfooot. nog niet- slecht.
Van een verbetering van den aanvoer door het
in de vaart brengen van trawlloggers zie ik voor
loopig nog niets komen. De hooge premie, die voor
molestrisico betaald moet worden, schijnt een sta-
in-den-weg te zijn voor het in de vaart brengen
van deze schepen'
In een klein berichtje in de IJmuider Courant
werd deze dagen verteld, wat de drie grootste
trawlers van „De Vem" in 1939 besomd hebben.
Dat is heel wat geweest. De Delft en de Haarlem
haalden het dubbele van een normale jaarbesom
ming van een Noordzeeboot. Zoodat gebleken is
dat dit type schepen, waarover men, toen ze voor
het eerst in de Visschershaven kwamen de schou
ders ophaalde bewezen heeft voor onze haven en
onze visscherij een geschikt type te zijn, vooral
door htm groote vang. en leadcapacitéiten voor
de harïngvisscherij.
PIETERMAN.
