„De onqeiuksu Platina-voorziening belangstelling trekt ZWEMMEN. Wi Antwoorden van Noorwegen en Zwedi Hoe zal de wereldhandel zich ontwikkelen De platina-voorziening is door de oorlogsom standigheden in de bijzondere belangstelling ko men te staan van de meest belanghebbende lan den. Met welk product heeft men hier te doen en welke beteekenis moet men daaraan toekennen? Platina wordt slechts in gedegen toestand ge vonden, zelden gekristalliseerd, doch doorgaans in kleine, ronde en hoekige korrels in kwartsgangen, met of zonder goud, meestentijds in secundaire ge steenten, in het zand van rivierbeddingen of in gruis. In den regel bergt ruw zilver ook kleine hoe veelheden platina. De belangrijkste vindplaatsen zijn-het Oeralgebergte, in 't bijzonder in het dis trict Nisjnij Tagilolc en verder worden kleinere hoeveelheden gevonden in Choco, Nw. Granada, Brazilië, Peru, Columbia, Californië, Borneo, voorts in het goud van Tilkerode, in de loodmïjnen van Ibbenbüren, te Röraas in Noorwegen, in Lapland in het Oregangebergte op Haïti en in Australië. Het erts der platinawassoherij, nl. de korrels, die als platina-erts in den handel komen, is een meng sel, waarvan het platinagehalte 50 tot 86 procent bedraagt. Een andere methode voor de platinabe- reiding is die waarbij het erts wordt geamalga meerd ter verwijdering van het goud en waarbij het ruwe platina achterblijft. Deze wijze van wer ken wordt vooral in Rusland toegepast. Platina is een grijswit, zacht, smeed- en rekbaar metaaL Het kookpunt ligt boven de 3800 gr. C. Het wordt niet door de lucht aangetast en smelt slechts in een knalgasvlam bij 1755 gr. C. De kennis omtrent dit metaal uit de Oudheid is zeer onzeker, al heeft men aan een Egyptische me. talenbuis uit de 17e eeuw v. Chr. versieringen van platina gevonden. In den tijd van Ulloas (1735) was platina in Zuid-Amerika goed bekend als be geleider van goud. In 1750 werd het door Watson beschreven als een eigenaardig metaal. Wollaston, die in 1803 en 1804 in het platina ook nog het pal ladium en het rhadium ontdekte, wees er op, dat men het platina kon hameren, waardoor de grond slag werd gelegd voor de platina-industrie, die vooral aan de scheikunde en de techniek belang rijke diensten bewijst door de levering van scha len en andere voorwerpen, die o.m. bestand zijn tegen hooge temperaturen. In Rusland werden na 1828 munten uit platina geslagen en te Parijs penningen en medailles. De platina-industrie is veel dank verschuldigd aan de onderzoekingen van Sainte Claire-Deville en De- bray, die er in slaagden om het metaal te doen smelten. Platina wordt in 't bijzonder gebruikt voor het vervaardigen van schalen, draden, kroezen, lepels blaasbuispitsen, punten van bliksemafleiders, re torten, tangen, ketels voor zwavelzuurfabrieken, galvanische elementen enz., terwijl ook koperen voorwerpen met een dunne platinalaag worden be dekt. In de porceleinfabricage wordt platina tot versiering van fijn porcelein toegepast. Van de totale productie gebruikt de industrie van tand- stiften 50-, de chemische industrie en electroche- mie 30- en de electrotechniek en byouterie-handel 20 procent. De jaarlijksche productie is zeer wisse lend. In 1926 leverde Rusland 2883-, Columbia 1711- en Canada, de Vereenigde Staten en Zuid- Afrika tezamen 1167 K.G. Het totale verbruik in 1926 was: 4902-, in 1929: 5120- en in 1934: 6200 Kilogram. In verband met de totstandkoming van het Duitsch-Russische handelsverdrag is er een wijzi ging gekomen in de zoo belangrijke platinavoor- ziening. Het blijkt wel, dat bij de gevoerde onder handelingen Duitschland niet heeft nagelaten het eigen belang zooveel mogelijk te dienen. Aanvan kelijk werd het Russische platina via Berlijn ver kocht. Later is daarin verandering gekomen en werd Londen de belangrijkste markt voor het Rus sische platina en aangezien ook daar veel platina uit andere productiegebieden werd aangevoerd, was Londen voor het platina het belangrijkste we reldcentrum. De oorlogsomsstandigheden zullen daarin ongetwijfeld wijziging brengen en Londen zal als verkoopcentrum voor het Russische pla tina ongetwijfeld aan beteekenis inboeten. Intus- schen beteekent dat allerminst, dat Londen geen platinamarkt van beteekenis meer zou zijn. Inte gendeel, door de vermeerdering van de platina- productie in het Engelsche imperium blijft de Lon- wensche markt nog een belangrijke positie inne men. Daarbij moge wel aandacht besteed worden aan het feit dat Duitschland als kooper op deze markt vervalt. De beteekenis daarvan is het beste af te leiden uit een statistisch overzicht van den Duitschen platina-invoer in de laatste jaren. Dit overzicht ziet er als volgt uit: 1935 1936 1937 1938 le halfj. '39 2.281,8 Totaal invoer Rusland Gr. Britt. 2.643,2 745,2 645,3 16.356,8 14045,3 1.330,3 3.765,9 111,7 1.992,0 4.369,5 2.158,2 1.1 829,2 Platina-invoer Duitschland. Zwitserl. Ver. Am. Colbia Noorw. 689,7 309,8 0.5 2,5 283,3 280,8 165,7 431,0 253,8 316,5 386,4 233,9 505,7 107.0 373.9 168.0 Sovjet Rusland heeft na 1936 geen productie cijfers meer gepubliceerd. Aangenomen wordt, dat de jaarlijksche productie rond 100.000 onzen bedraagt Voor 1938 bedroeg de aanvankelijke schatting ongeveer 120.000, voor het eerste half jaar van 1939 circa 69.500 onzen. De Canadeesche productie is tusschen de jaren 1930 en 1934 van ruim 34.000 tot 24.700 onzen ge daald, doch steeg daarna zeer sterk, in 19341935 tot rond 116.000 onzen, om in 1938 het record van 155.000 onzen te bereiken. Als derde der produ- ceerende landen volgt Columbia. Aan de hand der uitvoercijfers heeft ook dit land een stijgende productie. De export steeg van 42.382 onzen in 1930 tot 119.867 onzen in 1937. In Zuid-Afrika is de productie na een aanvankelijke inzinking ta melijk stationnair gebleven. Deze bedroeg in 1930 ruim 49.000, in 1938 circa 47.000 onzen. De belangrijkste productie-gebieden van de Sovjet-Unie, vooral in de laatste jaren, zijn het Issowsk-district in het oostelijk gedeelte van het Oeral-gebergte en het Niskni-Tagilsk-district, waar de rivieren Iss en Toera, platina-achtige producten bevatten. In het noordelijk gedeelte van het Oeralgebergte verkeeren de rivieren Po- semja en Petropaw-Rowka in overeenkomstige positie en meer zuidelijk de rivieren Gladkaja, Sopka, Sosnowka, Kitlim, Lobwa, Njasma enz. De platina-productie in Rusland kwam vrijwel tot stilstand gedurende de revolutie na den oorlog 19141918. Betrekkelijk korten tijd daarna kwam de Ural-Platina-trust tot stand met Swerdlowsk als hoofdzetel. Daar bevindt zich ook de raffi naderij en het laboratorium. Deze Russische trust had aanvankelijk haar hoofdzetel voor den ver koop in Berlijn, later in Londen. Tusschen 1824 en 1922, dus ongeveer in een eeuw, produceerde Rusland ongeveer 8.163.000 onzen. Daarbij moet dan gevoegd worden een niet te controleeren ver borgen productie, die geschat mag worden op 1/3 of 1/4 van bovengenoemd productiecijfer. De geschatte platina-voorraad in Rusland bedraagt 4.2 a 5.2 millioen onzen ruw product. Reeds werd opgemerkt, dat de beteekenis van Londen als platina-markt zal verminderen, als Duitschland aldaar niet meer zal optreden als kooper. De Engelsche platina-import bedroeg in 1937 ongeveer 115.131 onzen, de uitvoer slechts 20.560 onzen. De overeenkomstige cijfers voor 1938 waren: import 96,363, export 28.839 onzen. In de eerste zeven maanden van 1939 bedroeg de invoer 25.894, de uitvoer 7757 onzen. Alie Stijl verbetert Ned. record 100 M. schoolslag. Zondagavond heeft de Zwemvereeniging Het IJ te Amsterdam nationale zwemwedstrijden georgani seerd. De fraaiste prestatie werd door Alie Stijl ver richt. Zij slaagde er in, het Nederlandsch record op de 100 M. schoolslag, dat met een tijd van 1 min. 22.6 sec. op naam stond van Jo Waalberg (ADZ), geves tigd op 3 October 1937 te Gent, met een heele se conde te verbeteren en te brengen op 1 min. 21.6 sec. De poging van Metman om het Nederlandsch re cord op de 200 M. rugslag, dat met een tijd van 2 min. 35 sec. op naam staat van J. C. Scheffer (DJK) te verbeteren, mislukte. Metman noteerde 2 min. 36.8 sec.; hij bleef dus bijna 2 sec. boven den tijd van Scheffer. De belangrijkste uitslagen luiden: 100 M. schoolslag dames: 1. Alie Stijl (Meeuwen) 1 min. 21.6 sec. (Nieuw Nederlandsch record), 2. Jo- pie Waalberg (ADZ) 1 min. 23.8 sec., 3. Cobie Kos ter (VZV), 1 min. 28,2 sec. 100 M. borstcrawl heeren: 1. Pley (HZ en PC) 1 min. 3.4 sec., 2. Van Schouwen (DJK) 1 min. 3.6 sec., 3. Geerling (Het IJ) 1 min. 4.2 sec. 100 M. rugslag dames: 1. Irene van Feggelen (Meeuwen) 1 min. 17,8 sec.; 2. H. Willems (Meeu wen) 1 min. 21.8 sec., 3. C. Cats (ODZ) 1 min. 24.6 seconde. 200 M. rugslag heeren: 1. Metman (Het IJ) 2 min. 36.8 sec., 2. Van Schouwen (DJK) 2 min. 44.4 sec., 3. Van Daalen (Het IJ) 2 min. 51.8 sec. 100 M. borstcrawl dames: 1. Beppie van Schaik (Meeuwen) 1 min. 8.4 sec., 2. Rie van Veen (RDZ) 1 min. 8,5 sec., 3. Alie Stijl (Meeuwen) 1 m. 9.5 sec. 1 min. 9.5 sec. 100 M. schoolslag heeren: 1. Seton (Zian) 1 min. 18.2 sec., '2. Gerkens (Nereus) 1 min. 21.8 sec., 3. Lewis (AZ '70) 1 min. 24 sec. Uit den aard der zaak zal het van tal van fac toren afhankelijk zijn hoe de wereldhandel in platina zich zal ontwikkelen. Dat Sovjet Rusland, Engeland en Duitschland daarbij een belangrijke rol zullen spelen, staat vast. MOLLERUS. Actie van ijspatrouilles bij het hernemen van verloren gegane punten tijdens de oefeningen van het Nederlandsche veldleger op bevroren terrein Groote brand woedt in Japansche stad. Reeds driehonderd personen omgekomen. TOKIO, 15 Januari (D.N.B.) De stad Sjisoeoka, 300 K.M. ten Westen van Tokio, is door een geweldigen brand geteisterd. Ruim 200 huizen, het station, het postkantoor en de scholen zijn een prooi der vlammen geworden. De brand is uitgebroken In een wagenfabriek Door den storm aangewakkerd, verspreidde het vuur zich snel over de naburige stadsdeelen. Tot dusver is het niet gelukt den brand te beperken, hoewel alle beschikbare brandweren alsmede soldaten te hulp schoten. Nadat de brand zeven uur geduurd had, werden reeds driehonderd dooden geteld. Het totale aantal slachtoffers zou echter belangrijk hooger zijn. Na den strijd bij Raate. De bijzondere correspondent van Havas te Rovaniemi heeft, naar Havas uit Helsinki meldt, een bezoek gebracht aan het slagveld van Raate, waar de 43ste divisie van het Roode leger werd vernietigd. Hij deelt mede, dat de weg bij Raate een ver schrikkelijk aanzien biedt, langs de weg lig gen de bevroren lijken van de soldaten, zij bieden een staalkaart van de Aziatische bevolking van de Sovjet Unie. Bovendien liggen hier alle soorten voertuigen en oor- logsmaterieel. De correspondent heeft een van de Rus sische gevangenen, die een weinig Engelsch sprak, ondervraagd en deze zeide: „Spot niet met me, ik weet heel goed. dat ge me gaat doodschieten''. De Russische gevangenen zijn allen vast over tuigd dat zij door de Finnen gefusilleerd zullen worden en de commissarissen bij het Roode Leger doen hun best deze meening steeds meer te doen post vatten. Een andere correspondent heeft een uitermate sterk front bezichtigd in de Mannerheimlinie. dat weerstand kan bieden aan de zwaarste granaten. Het fort bevindt zich nog een aan zienlijk eind achter de vuurlinie. Uit gesprekken, welke hij met Finsche offi cieren heeft gevoerd, maakt hij op, dat de kalmte aan het front is toe te schrijven aan verschil lende oorzaken. De Russen moeten wegen en spoorlijnen in orde brengen en ook moet hun rollend materieel worden nagezien. Ondertus- schen graven de Russen zich in en versterken zij hun stellingen. Gevangen genomen Russen hebben medege deeld, dat de verliezen, welke de Russen hebben geleden diepen indruk hebben gemaakt te Leningrad. De Finnen verbeteren ondertusschen ook hun stellingen en stellen op talrijke plaat sen luichtdoelartillerie op. Zal de zomertijd langer duren? Er wordt thans tusschen verschillende departe menten volgens de Tel. overleg gepleegd of de Zomertijd dit jaar langer moet duren dan gewoon lijk. Indien tot verlenging zou worden overgegaan, zou men deze niet zoeken in een vroegeren aan vang, maar in een later tijdstip van beëindiging. Projectielen op Luxemburgsch gebied ontploft. LUXEMBURG, 15 Jan. (Belga) Vanmorgen om 6 uur 20 is tijdens een hevig artillerie-vuur dat was ontketend tegen de beneden-stad van Perl en aan de Moezel, een granaat oft den Luxemburgschen iever ontploft, vlak bij een brug en op twintig we- ;er afstand van drie huizen, welke daar staan. Gra naatscherven kwamen terecht tegen de gevels van lie huizen, en drongen zelfs door deuren en ramen, zonder echter iemand te kwetsen, daar de bewoners zich nog te bed bevonden. Volgens de „Luxemburger Zeitung" zouden even eens drie of vier bommen Zaterdag j.l. zijn neerge komen op het gebied van de Luxemburgsche ge meente Burmerange. Op Schengen zijn zeven bom men terecht gekomen. Een der projectielen zou zelfs een storing in de electriciteitsvoorziening hebben teweeggebracht. Men heeft niet kunnen vaststellen waar de bommen van laan kwamen. Minister Dupong heeft zich Zaterdagmiddag naar Schengen begeven. Verbindingen met Hangö en Tammisaari verbroken. HELSINKI, 15 Jan. De luchtaanvallen op Finland in de laatste twee dagen zijn de ergste geweest sinds het begin van den oorlog. Hangö en Tammisaari werden vijf malen gebombardeerd. De verbindingen met deze plaatsen zijn verbroken. Bij een der aanvallen op Hangö telde men 20 vliegtuigen. Op het dorp Lohja zijn ruim 100 bom men geworpen, op. Riihimaki 300. Boven Porvoo worden 100 Russische vliegtuigen waargenomen, die in noordelijke richting vlogen. Boven Helsinki werden slechts 6 bommen uitgeworpen. (United Press). Geruchten over Duitsche bemiddeling in het Finsch-Russische conflict. De Sovjet-Unie als „Noord-Atlantische mogendheid". Havas meldt: De Fransche bladen maken melding van hard nekkige geruchten, volgens welke Hitier teneinde te trachten het Russische échec in Finland te be perken, zich zou aanbieden als bemiddelaar in den Finsch-Russischen oorlog. Volgens de „Sunday Graphic" zijn te Kopenha gen met een speciaal vliegtuig Duitsche afge zanten aangekomen, die tot taak hebben, zich op de hoogte te stellen van de mogelijkheid van vrede in Finland. Volgens den Berlijnschen correspondent van hetHamburger Frsmdenblatt bestaat er in de Fin sche kwestie geen enkel verschil van meening tusschen Duitschland en de Sovjet-Unie. Rusland zou een Noord-Atlantische mogendheid willen worden. Duitschland kan zich vereenigen met dit Russische plan, dat nooit tegen Duitschland is gericht. De Berlijnsche correspondent van „Stockholm Tidningen" komt terug op een artikel in de .Berliner Nachtausgabe" betreffende de oorlogs doeleinden van de Sovjet, t.w. de verovering van havens aan den Atlantischen Oceaan. Hij ver klaart dat Duitschland bij de onderteekening van het pact met Moskou, Rusland de vrije hand heeft gegeven, niet slechts voor het verwerven van bases in de Oostzeelanden, doch ook in Finland en hij voegt hieraan toe dat leidende Duitsche kringen ervan overtuigd waren dat de Finsch Russische oorlog snel tot een goed einde zou wor den gebracht en dat naar Duitsche meening Zwe den zich onder deze omstandigheden in zekeren zin automatisch onder militaire bescherming van Duitschland had moeten stellen.De correspondent van „Stockholm Tidningen" verklaart bovendien, dat Duitschland in tegenstelling met de versprei de geruchten geen bemiddeling zal voorstellen. Hoewel de Italiaansche regeering heeft bt gemaakt dat zij geen nieuw initiatief zal neme zake het huidige conflict kan er toch geen fc aan bestaan dat men van meening is dat dr. C dergelijke mogelijkheden onder de oogen heef zien. Het is niet uitgesloten dat hij Italië heet. waarschuwd dat een nieuwe crisis gemakkelijk kunnen ontstaan. Uit betrouwbare bron v verder vernamen dat hij de Italiaansche auta ten ervan heeft overtuigd dat Nederland me! kracht zou vechten wanneer Duitschland of E land het land zouden binnenvallen. (United P: Een auto voor Franco. Het Spaansche schip „Castillo Buelar", Zaterdag met een lading Duitsche goederen' Spanje van Genua was vertrokken, is Zot te Barcelona aangekomen. De Fransch-Britsche blokkade-autorit* hebben het schip ongehinderd doorgelaten, ot zich aan boord een auto, geschenk van H aan Franco, bevond. Om aan te toonen dat: controle had kunnen uitoefenen, heeft een F: sche torpedobootjager het Spaansche schip gedurende vier uur gevolgd om 't daarna g- reis te wenschen. De houding van Italië. ROME 15 Januari. De berichten uit Brussel dat België de verloven had ingetrokken werd door het Italiaansche publiek en door de autoriteiten gisteravond met bezorgdheid ontvangen. In bevoeg de kringen wordtverklaard dat, indien Italië iets zou doen, dit enkel kon zijn een beroep op kalmte en bezinning bij alle betrokkenen. De geruchten da4 Italië België zou hebben gewaarschuwd voor een onmiddellijke invasie van Duitschland worden te gengesproken en zonder grond beschouwd. Het be hoort evenwel tot de Italiaansche politiek om het huidige conflict zooveel mogelijk te beperken en het is niet onmogelijk dat zij in geval van een waar schijnlijke invasie zij deze via diplomatieke kana len zou trachten te verhinderen. Hiermee wordt een bezoek, dat dr. Colijn de vorige week aan Rome bracht in verband gebracht. Met het oog op de hui dige ontwikkelinug is men in goed ingelichte krin gen van meening dat dr. Colijn een onderzoek heeft ingesteld naar de houding van Italië gedurende de latere phases van den oorlog. Hongerig schoof het echtpaar een poosje later aan tafel. „Snqbiet met spek", kon digde de boerin aan en Dinges likte z'n lippen al af. Nu, zij lieten zich het boeren- kostje uitstekend smaken en na den maal tijd staken de heeren een fijn sigaartje op. zich daarbij behagelijk installeerend „Ja, ja", zei de boer, „een mensch kan wat meemaken. Ik heb een paar jaar ge leden ook eens een heidebrand helpen blusschen. Of blusscbener viel niets tegen 't vuur uit te richten. De vlammen sloegen boven de boomen uit en de ge raden vogels vlogen zoo maar in 't rond. De boerin begon eens hartelijk te lachen en antwoordde, terwijl zij tegen mevrouw Dinges knipoogde: „M'n man zit weer eens op z'n stokpaardje. Houd hem maar in de gaten!" „Is het dan niet waar^" vroeg haar man ernstig. „We hadden toen toch eiken dag gratis gebraden wild? „Onbevredigend" oordeelf Moskou MOSKOU, 15 Januari Op 6 Januari hf de Noorsche minister van buitenlandsche zat Kont, den gezant van de Sovjet Unie in Noor. gengen, Plotnikof, het antwoord van de Noors regeering overhandigd. De Noorsche regeering hierin uiteen dat de beschuldiging van schend der neutraliteit gegrondvest is op onjuiste inll tingen. De uitingen in de Noorsche pers zijn. komstig van particulieren en zijn niet van gei hebbende zijde goedgekeurd. Wat betreft de ganisatie van wervingsbureaux in Noorwegen,! ze wordt niet door de Noorsche regeering steund. De Noorsche autoriteiten steunen ook g; verscheping van wapenen en ander oorlogsma rieel naar Finland. Indien personen individueel vrijwillig naar F. land gaan om aan den oorlog deel te nemen t is dit in de oogen van de Noorsche regeering gf schending van de neutraliteit. Ook is de doon van wapenen door Noorwegen niet in tegenspn met de internationale wetten. Het Noorsche antwoord wordt besloten met verzekering, dat Noorwegen tot nu toe de neut: liteit heeft bewaard, en deze ook in de toekot wil bewaren. De Noorsche regeering hoopt dat vriendschappelijke betrekkingen tusschen Sovjet Unie en Noorwegen in de toekomst zuï' blijven bestaan. De Zweedsche minister van buitenlandsche: ken. Munters, heeft op het protest, dat door gezante van de Sovjet Unie, mevrouw Kolont is overhandigd, op 10 Januari geantwoord. In antwoord verklaart de Zweedsche regeering t het Zweedsche volk een warme sympathie ht voor Finland, hetgeen in de pers tot uiting ko: De Zweedsche regeering is van meening s noch haar houding ten aanzien van de pers, no haar houding anderszins de Sovjet Unie tot vo: wendsel kan strekken voor beschuldigingen te; Zweden. In het bijzonder is het protest inzake werving van vrijwilligers niet in overeenstemt, met de feiten. Het werven van vrijwilligers f schiedt op particulier initiatief en de cijfers i men niet overeen met de door de Sovjet Unie; noemde, terwijl "ff^rieren en minderen van Zweedsche leger niet als vrijwilliger deelneitf aan den oorlog in Finland. Verder kan het vervoer van verschillende ar kelen uit Zweden naar Finland of de doorvf over Zweedsch gebied van goederen uit and: landen naar Finland geen tegenwerpingen vi wekken. Fnland kan uit Zweden verschillende goedet invoeren en in transito verschillende goederen', andere landen over Zweedsch gebied imports ren, welke het noodig heeft. De Zweedsche regeering is van oordeel dat geen reden is voor beschuldigingen tegen I Zweedsche regeering. Deze volgt geen agressM politiek jegens de Sovjet Unie en wenscht misverstand in de betrekkingen tusschen Zwei: en de Sovjet Unie te vermijden. De antwoorden, welke door de regeeringen van Noorwegen en Zweden zijn gegeven, voor al het antwoord van Zweden, kunnen door d« regeering van de Sovjet Unie niet als bevredi gend worden beschouwd, zoo meldt het Rus sische agentschap Tass. De regeeringen van Noorwegen en Zweden oj! kennen niet alle feiten, waarbij de neutralij door hen is geschonden Een dergelijke houdt van de regeeringen van Noorwegen en Zwedfl brengt gevaar mede en bewijst dat de regeering: geen voldoende weerstand bieden aan den dras; welke op deze landen wordt geoefend om hen: ""loe mpt de Sovjet Unie te wikkelen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1940 | | pagina 6