IJmuider Courant
Weer periodieke verloven
Finsche luchtmacht
doet tegenaanvallen.
K. N. I. L. M.-toestel verongelukt.
Ameland is
onbereikbaar
merika's Invloed.
Na den start van Bali.
Strenge tot matige vorst.
NIEUWS IN 'T KORT.
Kroonstad en Baltischport
gebombardeerd.
Boksen.
Twee broeders slachtoffer
van kolendamp
^JAARGANG NO 69
lgave Lourens Coslei. Maatschappij vopt
i,,ont uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.. Gr.
uutraat 93, Haarlem, Telefoon 10724. Bureau
luider Courant: Kennemerlaan 42, IJmulden,
lefoon 5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties,
gegeven voor dit blad, worden kosteloos
genomen In de Kennemer Courant.
DAGBLAD VOOR VELSEN, [JMU1DFN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie! P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur! ROBERT PEEREBOOM
MAANDAC 22 JANUARI 1940
Abonnementen per week 0.12H, P« maand
ƒ0.5254, per 3 maanden 1.55, franco per post
1.95 per kwartaal Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
jvenals in den vorigen oorlog, toen zij na jaren
jslotte aan de zijde der gealliëerden aan den
n<j gingen deelnemen en een groot leger onder
rel van generaal Pershing naar Europa zonden
iétgeen beslissende uitwerking had is de
vel 'loed van de Vereenigde Staten op de Europee-
je gebeurtenissen weer zeer groot.
)at is ook voor iedereen begrijpelijk. Al zijn
en geneigd zich blind te staren op de vervaar-
ce ^ht der Europeesche groote mogendheden,
en» dichtbij zijn en van wier daden en bin-
enfcandsche verhoudingen men zooveel meer
ie- ,ej.wie even nadenkt over de Vereenigde
aten beseft dat niet alleen hun omvang, kracht
'dé jonge energie maar ook hun onaantastbare
desitie van doorslaande beteekenis kunnen zijn.
en strijdende Europeesche grootmachten dienen
de il voortdurend rekening met de V.S. te houden.
en fjgt is duidelijk dat de sympathieën der demo-
en fasche Yankees in groote meerderheid aan de
n- de der gealliëerden zijn. Het is eveneens duide-
in (jat Zij niettemin weinig neiging .hebben zich
en den oorlog te mengen. Maar de Russische aan-
S 1 op Finland heeft groote verontwaardiging in
nerika gewekt en wie dat land der uiterste
ie Heistellingen alleen als belust-op-dollars ziet
>v' rgist zich. De kans dat de Vereenigde Staten
5"® li zouden gaan ingrijpen als andere kleine lan-
311 n in Europa werden aangevallen moet dan ook
51 als een heel ernstige mogelijkheid worden
jschouwd.
De huidige toestand kenmerkt zich door presi-
mt Roosevelts streven om den vrede-door-over-
te bevorderen. Hij heeft in den laatsten tijd
lartoe contact gezocht met den Paus en zelfs
at n persoonlijken ambassadeur bij den Heiligen
e" nel benoemd. Nu komt weer het bericht dat de
jostolische delegaat in de Vereenigde Staten,
511 flognani, op het Witte Huis een antwoord-nota
rs in den Paus heeft overhandi'gd waarmee Roo-
ivelfc zich zeer ingenomen heeft getoond. Die
ui zal worden gepubliceerd. Inmiddels weten
3?ij dat in Rome contact gevonden is tusschen
l'm »t vaticaan en het Quirinaal. Onze minister van
,t, iiitenlandsche Zaken heeft onlangs verklaard
it de regeering in bepaalde omstandigheden
voor zou kunnen gevoelen, deel te nemen aan
,n vredes-initiatief ook buiten den kring der
£o-staten. Onze minister-president heeft zich
jlangs zeer duidelijk uitgesproken over het Ne-
jrlandsch belang bij een vrede-door-overleg, die
iropa zooveel betere kansen geeft dan een over
toiling van een van beide partijen. Wij herin-
>ren ons allen het aanbod van goede diensten,
lor onze Koningin en den Koning der Belgen
s daan. Wij behoeven geen van allen te twijfelen
m de geestdrift, waarmee Zweden, Noorwegen,
enemarken en Zwitserland vredespogingen in
5t Westen zoudensteunen. En wij zien in de
>f merikaansche berichten het diplomatiek over-
3" g zich ontwikkelen met een kans op spoedige
itbreiding tot meer staten.
Er zullen menschen zijn die terecht opmerken
r- it, liet eigenbelang ook in de Vereenigde Staten
ik jch wel een zeer groote factor is. Zij zullen zeg-
jn dat de opheffing van het wapenembargo
fe aardoor toch ook wel beïnvloed werd. En zij
n jllen opmerken dat al is de president der Ver
st bigde Staten met groote macht bekleed, zijn
tt il alleen niet den doorslag kan geven. Dat is
n timers na den vorigen oorlog nog zoo duidelijk
J bleken toen president Wilson er niet in slaagde,
e |n eigen volk tot deelneming aan zijn Volken-
n bnd te bewegen.
k [Natuurlijk moet men bij lederen staat en zeker
Dk bij Amerika den factor van het materiëele
igenbelang zwaar doen tellen. Juist in dit ver-
and is het zoo belangwekkend, te lezen wat
- inancieele deskundigen schrijven over den loop
- an zaken in de Vereenigde Statena De oorlogS'
e tders vallen de industrie tegen, de voorraden
[t tijgen, de koersen stijgen niet. De slotsom
- s dat „zelfs de Amerikanen aan dezen oor-
i og niet verdienen zullen". Dat is belang-
r |k, temeer om de Amerikaansche staat-
linanciën bij den vorigen ooslog slecht ge-
j aren zijn en het heele Amerikaansche volk de
e conomische naweeën ervan tenslotte ook zwaar
ndervonden heeft. Dus rijst de groote vraag: zou
inerika bij een vrede door overleg wellicht nu
wel bereid zijn, deel te nemen in Europeesche
Waarborgen? Begint langzamerhand een stem-
i ming daarvoor te rijpen? Zal men zich de vraag
3 gaan stellen: bij een keuze tusschen de kans óp
j deelneming aan den oorlog en deelneming in
Europeesche garanties verkiezen wij, ook in eco-
fiomischen zin, verreweg het laatste? Dat is een
i heel belangwekkende vraag. Vooral waar het een
i volk geldt, dat veel sneller evolueert in zijn opvat-
ttagen en daden dan het oude Europa.
De Regeeringspersdxenst meldt:
De Regeering acht den toestand thans zoo, dat aangenomen, dat
daarin geen onverwachte verandering ten ongunste ontstaat
MET INGANG VAN WOENSDAG 24 JANUARI
(vertrek Dinsdag 23 Januari na den dienst) opnieuw periodieke
verloven kunnen worden verleend.
Deze datum kan niet vroeger worden gesteld om verkeerstech
nische redenen.
Acht inzittenden om
het leven gekomen.
BATAVIA, 22 Januari (Aneta/A. N. P.). Het vliegtuig van de K. N. I ,L. M., de
PK—AFO dat gisteren van Batavia op weg naar Australië is vertrokken, is na
den start van Bali, in zee gestort en verongelukt.
Acht inzittenden zijn omgekomen, namelijk de eerste piloot J. J. Schott, de tweede piloot
D. H. Janzee, de marconist A. von Ende, alsmede vijf passagiers, te weten de heeren
Harper, Johnston, Kanji Learayd en de echt&enoote van den K. N. I. L. M.-vertegen-
woordiger te Sydney, mevrouw Mijnlieff.
De mecanicien Van 't Riet heeft een dubbele beenbreuk gekregen.
't Toestel, dat verongelukt is heette P.K.-A.F.O.
Te Batavia kreeg men het eerst bericht van de
ramp door een telefonische mededeeling uit Bali
aan den vertegenwoordiger van de K. N. I. L. M.
Deze waarschuwde ten spoedigste de autoriteiten,
den technischen diienst, enz.
De voorloopige bijzonderheden gaven geen aan
duiding van de oorzaak van de ramp, welke mis
schien ook niet kan worden nagegaan.
De weersomstandigheden waren niet ongunstig,
zoodat ook daaraan het ongeluk niet kan worden
toegeschreven.
Omtrent de ramp is tot nu toe alleen bekend,
dat bü het neerkomen van het vliegtuig het
voorste deel van het toestel afsloeg, zoodat de
romp openkwam en de post gedeeltelijk uit 't
toestel viel en kort daarop aanspoelde.
De heer van 't Riet kan nog niet worden ge
hoord. Hij dankt zijn behoud aan het feit, dat hij
uit het toestel werd geslingerd en op een zand
plaat terecht kwam.
Tot dusver zijn de stoffelijke overschotten ge
borgen van den gezagvoerder en twee der passa
giers, zoodat nog vijf personen worden vermist.
Het grootste gedeelte van het wrak van het vlieg
tuig is op het strand nabij Djimbaran getrokken.
Daarin zijn geen lijken aangetroffen.
Omtrent de om het leven gekomen passagiers
vernemen wij, dat de heer Harper afkomstig was
uit Singapore, de heeren Johnston en Kanji uit
Calcutta en de heer Learayd uit Londen.
In commodore Schott verliest de K. N. I. L. M.
een uiterst bekwamen gezagvoerder en een uit
stekend vlieger.
K. N. I. L. M.-kringen en vele anderen, die
hem kenden, zullen zijn heengaan diep betreuren.
In zijn langjarige vliegloopbaan had hij al
meermalen blijk gegeven onder alle omstandighe
den de uiterste kalmte en de uiterste zorgvuldig
heid in acht te nemen. Thans heeft ook hem 't
noodlot getroffen.
De mecanicien van 't Roet stond bekend als een
bijzonder nauwkeurig man.
Dit ongeluk is voor de K. N. I. L. M. een bij-
blijft voorloopig nog het parool. Uit de
halfbewolkte lucht dwarrelt af en toe nog
wat sneeuw en de Noordooster blijft bla-
zonder zware slag, daar het 't eerste fatale onge
val is, dat aan een toestel v,an de K. N. I. L. M. is
overkomen.
Ander toestel naar Bali.
Om kwart voor twaalf vertrok heden van Tjili-
litan een Loekheed-toestel, dat de dienst van de
verongelukte PKAFO zal overnemen. Gezag
voerder van dit toestel is de heer Reyers. Met het
toestel vliegen mede de leden van den techni
schen dienst van de K. N. I. L. M., die voor de
berging van het toestel zorg zullen dragen en de
commissie van onderzoek, bestaande uit de hee
ren van Midden, van Rijn van Galen Last.
Het Loekheed-toestel zal ook de post van de
PKAFO, indien deze wordt vrijgegeven, over
nemen.
De marine te Soerabaja heeft zich onmiddellijk
bereid verklaard hulp te verleenen, indien deze
door middel van een watervliegtuig voor de ber
ging noodig mocht blijken.
De K. N. I. L. M. ontving reeds zeer vele telegra
fische betuigingen van deelneming.
De Waal heeft zich vastgezet.
Zondag heeft de Waal zich op verschillende
plaatsen vastgezet, 's Middags was er bij Tiel al
geen beweging meer in de rivier op te merken en
Zondagavond tusschen acht en negen uur is de
Waal ook voor Beuniingen gaan vastzitten.
Weï-k van Heuff op tentoonstelling
in het Rijksmuseum.
Naar wij vernemen is er alsnog voor particu
liere rekening op de tentoonstelling „Onze
kunst van heden" o.m. het werk van Herman
Heuff, Storm door Schouwen, aangekocht.
Op de Stadhouderskade te Amsterdam zijn
Zondagmiddag twee auto's met elkaar in botsing
gekomen. Een dame en een 9-jarig knaapje wer
den gewond.
De timmerman W. Hessels uit Hijkersmilde,
die met de fiets den verkeersweg te Stnilde wilde
oversteken, werd door een autobus van den
dienst Meppel-Gronimgen gegrepen op slag ge
dood.
Prinses woont voorstelling van
Ned. Padvindstersgilde bij.
Prinses Juliana heeft Zaterdagmiddag, ver
gezeld van een hofdame, de voorstelling bijge-
wocind, welke gegeven werd door de Haagsche
aftieeling van het Nederlandsche Padvindsters-
plde in den Koninklijken schouwburg te
s Gravenhage, ten bate van het Finsche Roode
Kruis.
De Prinses was in padvindsterscostuum ge
leed. H.K.H. werd in den schouwburg verwel
komd door de voorzitster van het N.P.G., me
vrouw E. van den Bosch—de Jongh en de voor
ster van de Haagsche afdeeling, mevrouw M.
tie Brauw—Panthaleon van Eek.
k j1"® Juliana nam met haar hofdame in de
toge plaats, vanwaar zij de voor-
Russische luchtaan
vallen richten groote
verwoestingen aan.
vallen, blijkt dat in Estland gelegen luchtbases
op zijn minst gebruikt worden voor luchtaan
vallen op Zuid-West Fin-land
Reuter meldt uit Helsinki: Zondagavond
laat is medegedeeld, dat de Finsche lucht
macht Kroonstad, waar zich Russische
verdedigingswerken bevinden, heeft gebom
bardeerd.
Voorts is officieel medegedeeld, dat de
Finnen eveneens Baltischport gebombar
deerd hebben. Zooals men weet bevindt zich
hier, ten zuiden van Tallinn, een Sovjet-
Russische luchtbasis.
In het laatste Finsche legerhericht wordt hier
over gezegd:
„Onze luchtmacht heeft verkenningsvluchten
gemakt en vijandelijke vliegtuigen verdreven,
alsook met goed gevolg bepaalde vijandelijke
luchtbases gebombarderd. Volgens bevestigde
rapporten hebben wij een observatieballon en
elf vijandelijke bommenwerpers neergeschoten.
Van drie bommenwerpers, welks lot Zaterdag
twijfelachtig was, zijn er twee gevonden, die
neergeschoten waren.
Uit de mededeelingen van vijandelijke vlie
gers, die Zaterdag in Finsche handen zijn ge-
De Hoogoven-Schaakclub te Bever-wijk hield een tournooi, waaraan ook
Dr. Max Euwe (in de ecregroep) deelnam. Hij speelt hier in de eerste
ronde tegen A. J. Wijnans
Er komt gebrek aan
verschillende arlikelen
Eiland reeds 14 dagen geïsoleerd
Het eiland Ameland is thans veertien dagen
geïsoleerd, dat wil zeggen, veertien dagen ach
tereen is de boot- en scheepvaartverbinding met
den vasten wal verbroken én daar Ameland
rondom in het ijs zit, ziet het er naar uit, dat
hierin den eersten tijd wel geen verandering
zal komen.
In deze veertien dagen is viermaal een vlieg
tuig geland, dat post bracht. Winkelgoederen
daarentegen komen weinig binnen en zoo lang
zamerhand begint de voorraad van vele winke
liers te slinken. Wel is er nog geen gebrek, maar
toch is er al een begin gemaakt met rantsoe
neeren. Tengevolge van de regeeringsmaatregelen
in verband met de mobilisatie, kon men geen
wintervoorraad opslaan, zooals men dat gewoon
was te doen en daarom zit men op het oogen-
bliik wel een beetje krap. Enkele bakkers hebben
momenteel geen meel meer in huis.
Suiker, zout, petroleum en brandstoffen wor
den schaarsch.
Kon men de vorige winters al spoedig te voet.
of met voertuigen over het ijs van de wadden het
vasteland bereiken, thans is het ijs tengevolge
van de wisselvalligheid van de weersomstandig
heden nqg niet betrouwbaar. De sneeuwoipruimers
hebben druk werk. De verbinding tusschen de
verschillende dorpen is door de sneeuw op som
mige gedeelten van het eiland vrijwel onmoge
lijk geworden.
De arts, die in Nes. woont, en dagelijksch zijn
patiënten bezoekt per auto, heeft dit twee
dagen moeten staken omdat de weg door de
sneeuw onbegaanbaar was.
Gelukkig zijn er op het eiland op het oogen-
blik geen ernstige zieken. Een ambtenaar ter
secretarie, die te Hollum woont, trachtte gis
teren per motor Nes te bereiken, doch twee maai
tevergeeefs.
Door den ijsgang is een kalkschip van schip
per Blokzijl, dat te Nes op de reede lag, op
drift gegaan en buitengaats op het Bornrif te
Hollum tusschen het ijs beklemd geraakt. Het
is waarschijnlijk verloren. De schipper en zijn
zoon bevonden zich op den wal, toen het schiip
losraakte.
Soldaten, die op het eiland met verlof zijn.
moesten dit verlof evenwel verlengen. Indien de
voetverbinding met den vasten wal tot stand
is gekomen, kunnen zij zich weer naar hun
diverse afdeelingen begeven. Ook jongere mi-
litiaren, die pas onder de wapenen zijn ge
roepen, beginnen hun dienst met een noodge
dwongen verlof.
Hedenmorgen meldde Reuter uit Kopenhagen:
Volgens de laatste beichten uit Helsinki hebben
gisteren 20 Finsche vliegtuigen een aanval op
Kroonstad gedaan. De aanval had belangrijke
resultaten, zegt men. Andere Finsche vliegers
hebben Baltischport (Baltiski), waar een Rps-
sische luchtbases gevestigd is, en een tweede
basis ten Zuiden van Tallinn gebombardeerd.
Alle Finsche toestellen zijn onbeschadigd naar
hun bases teruggekeerd
(Er gaan stemmen op om het
denkbeeld te propageer en dat den
gemobiliseerden systematisch les
in het boksen zal worden ge
geven.)
Laat soldaten boksen leeren,
Dat vergroot hun kracht en moed;
Dat is men aan 't propageeren,
En het denkbeeld lijkt me goed.
Boksen wordt het best omschreven:
Kunst der zelfverdediging.
Dat is in 't soldatenleven,
Zachtgezegd, een nuttig ding.
Boksen is geen strijdmethode
Waarin men de degens kruist,
Of met een geweer mag dooden,
't Eenig wapen is de vuist.
Maar men moet het zoo beschouwen
Het brengt kracht en vlugheid mee,
Het versterkt het zelfvertrouwen,
Daarom is 't een goed idee.
't Zit misschien den enkelingen
Als talent wel in het bloed,
Maar je doet, a,ls vele dingen,
Dit niet „voor de vuist weg" goed.
Boksen vormt gespierde armen
En een snel (en soms blauw) oog,
't Kan je in de kou verwarmen,
Dat behoeft wei geen betoog.
Laat soldaten boksen leeren,
Dat verhoogt hun weerbaarheid.
't Helpt hen zelfs zich flink te weren
Tegen zorgen van den tijd.
Trouwens, nu w'erover praten,
Dit geldt voor het algemeen,
Allen, niet alleen soldaten,
Boksen wij ons er doorheen.
Toestand van
twee jongens ernstig
Centrale verwarming in opvoedingsgesticht
haperde
In den nacht van Zaterdag op Zondag heeft
zich in huize „Sint Joseph" te Roermond, een
opvoedingsgesticht voor jongens, een ernstig
geval van kolendampvergiftiging voorgedaan,
waardoor twee personen om het leven zijn ge
komen. De toestand van twee jongens is ern
stig.
De 57-jarige broeder Honorius verscheen Zon
dag ochtend niet in de Heilige Mis. Men ging
naar zijn kamer, doch kreeg na kloppen geen
gehoor. Toen men de deur opende, vond men den
broeder dood op" bed. Eenigen tijd later vond
men ook den huisknecht, den 57-jarigen Fr.
Amoldussen uit Oss, die in de kamer naast die
van den broeder sliep, dood op zijn bed.
Geneeskundige hulp werd ingeroepen en uit
het rapport van den dok-ter bleek, dat men met
kolendampvergiftiging te doen had.
Op een verdieping hooger zijn de slaapzalen
van de jongens gelegen. Ook daar was de kolen
damp doorgedrongen. Bij twee jongens de-den
zich ernstige ziekteverschijnselen voor. Ze zijn
naar het Sint Laurentius Ziekenhuis overge
bracht. Hun toestand is ernstig.
De oorzaak van de vergiftiging moet gezocht
worden in een hapering van de centrale verwar-
mingsinstallatie. Deze installatie was korten tijd
geleden omgebouw van olie- tot kolenstookin-
richting en eenige dagen geleden in gebruik
genomen.
