IJmuider Courant
ten Urn
Sxwiet-bamtneti
op Junsche ziekenhuizen
(Roode 'Jituis.
Ceen verlof
DAGBLAD VOOK VELSEN, IJMIJ1DFN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Winston Churchill.
In schuilkelder van hospitaal 19 dooden.
aaac ftef Jiasche
Britsche vloot lijdt
nieuw verlies.
De gevallen fon
in vreemden krijgsdienst
te treden.
^^JAARCANC NO 71
Ullgave Lourens Coster, Maatschappij voot
Courarl-Uitgaven en Algem Drukkerij N.V., Gr,
Houtstraar 93, Haarlem, Telefoon 10724 Bureau
- Kruidt» Courant: Kertnemerlaan 42, Uitluiden,
Telefoon 5301, Postgiro 310791 Alle Advertenties,
opgegeven voor dit blad, worden kosteloos
j opgenomen In de Kennemer Courant.
Directiei P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
WOENSDAG 24 JANUARI 1940
Abonnementen pet week 0.12J4, p&t maand
/0.52J4, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeellngen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
ne Engelsche minister van Marine, Winston
1 „rcbill. is in een radio-redevoering aan het
'itoakken geweest over de Kleine neutralen op
I n wijze- die in die landen algemeene verbazing
P ergernis gewekt heeft. In dit blad hebt u
feandag die rede kunnen lezen. Churchill sprak
de groep kleine, maar oude historische
anden, gelegen in het Noorden of de andere
iroep zich bezorgd voelende volken op den Bal-
tan en in het Donaubekken". Hij duidde er een
Santal nog eens bij name aan, o.a. Nederland,
jlelgië, Zwitserland en de Scandinavische lan-
len. En hij zeide:
Maar wat zou er gebeuren, indien al deze
neutrale landen, die ik opnoemde en eenige
I andere die ik niet opnoemde, in een spon-
taan gebaar hun plicht zouden doen over-
f eenkomstig het Volkenbondshandvest en
- zich aaneen zouden sluiten met het Britsche
Fransche rijk tegen de agressie en tegen
het kwaad? Op het oogenblik is hun toe
stand betreurenswaardig en deze zal nog
erger worden. Zij buigen nederig en vrees
achtig voor het Duitsche geweld-dreigement,
zich troostende met de gedachte, dat Enge
land en Frankrijk den oorlog zullen winnen,
dat zij alle wetten en overeenkomsten strikt
naleven en dat inbreuken alleen van Duit
sche zijde verwacht kunnen worden. Alle
hopen dat de storm zal voorbijtrekken voor
dat hét hun beurt is verslonden te worden.
Maar ik vrees, dat de storm niet zal voorbij
trekken.
Hij zal steeds luider en steeds verder woe-
I ^en. Hij zal zich uitbreiden naar het Zui-
£ien' hij zal zich uitbreiden naar het Noor
den'. Er bestaat geen kans op een spoedig
einde, behalve door een gezamenlijke actie,
en indien ooit Engeland en Frankrijk den
strijd moede zouden worden en een schan
delijken vrede zouden sluiten, zal er voor de
kleine landen van Europa, met hun scheep-
I vaart en hun bezittingen niets anders over-
blijven dan verdeeld te worden tusschen de
tegenovergestelde doch gelijkstaande bar-
baarschheden van nationaal-socialisme en
bolsjewisme".
De insinuatie „als zij hun plicht zouden doen
eigens het Volkenbondshandvest" is er volko-
nen naast. Men behoeft de treurige geschiedenis
isn de Volkenbonds-mislukkingen niet te gaan
iphalen om te kunnen zeggen dat het een vol-
tomen onrechtvaardigheid is, daarvan den klei-
ïen staten nu de schuld te gaan geven. Wij her-
nneren ons den loop van zaken allen zeer goed.
Dok den Abessinischen oorlog en de ineenstor
ting van het stelsel van collectieve veiligheid.
Het is den kleinen staten eenvoudig onmogelijk
jemaakt zich langer te verplichten tot naleving
an een stelsel, op welks toepassing door de
jroote zij niet konden rekenen. Zij hebben dat
jok tijdig doen weten, lang voor deze oorlog
legon.
Nu zouden zij zich. volgens Churchill, bij Enge-
and en Frankrijk moeten verbinden om Duitsch-
and te bestrijden. En de Britsche minister van
farine veroorlooft zich, enkele dagen nadat zijn
jremier, Chamberlain, in het Lagerhuis hulde
ieeft gebracht aan de wijze waarop met name
tederland en België hun neutraliteit nakomen,
ien te gaan hoonen en van lafheid te betichten.
{Kennelijk voelt deze minister, ook blijkens zijn
rerdere uitlatingen, voor een uitbreiding van de
Itrijdterreinen, voor nieuwe „bewegingsfronten"
yaarop dan de kleine staten het voorrecht zou-
len hebben, de slagen te mogen opvangen. Als
lit zijn opvatting is van het zoo vaak te bende ge
dachte motief „bescherming der kleine naties",
jan begrijpt hij blijkbaar niets van de stemming
Hider de kleine volken. Wij zijn niet vergeten hoe
Ie kleine volken in den vorigen oorlog onder den
|oet geloopen werden. Wij hebben opnieuw ge
ilen hoe in dezen tijd kleine volken onder den
roet geloopen zijn, al gebeurde dat dan niet door
Engeland en Frankrijk. Maar die landen hielpen
sen militair niet. En wij zien thans het kleine
Mand zich als een wanhopige verdedigen en
begrijpen allen wat het droevige eindie tenslotte
toch zal moeten zijn, tenzij een wonder gebeurt
of het Russische régime ineenstort. Wij zitten als
kleine volken middenin een dol geworden wereld
en wenschen niets liever dan een vrede-door-
overleg tusschen de strijdende grootmachten. Wij
Zijn bereid om alles te doen wat in ons vermogen
is om die te bevorderen. Onze staatshoofden heb
ben dat reeds bewezen door hun daden. Tot dus
ver is dat helaas niet geslaagd. In afwachting
vertrouwen wij op onszelf. Wij zullen ons tegen
een aanvaller verweren, en dat is ons program.
En de bedreiging, die in den toestand schuilt
Voor onze bevolking, voor onze vróuwen en kin
deren, is grooter dan die welke de Engelsche bur
gerbevolking boven het hoofd hangt. Want een
invasie in Engeland is onmogelijk.
De positie van de kleine neutrale volken is bit
ter, tergend, moeilijk te dragen. Zij bezorgt hun
geweldige economische verliezen, houdt hen in
i Voortdurende zorg en spanning, tergt hen met.
jf^ooze moeilijkheden. Ook komt zij hun op ver-
hf Van menschenlevens te staan. Maar zij heb
ben dezen oorlog niet gewild. En zij zijn niet ge
iend in de besprekingen en onderhandelingen die
er aan voorafgingen. Is dat soms „Volken-
I bondsch"?
Thans blijkt, dat men in Engeland meit de
rede van den minister van Marine nogal in zijn
b^ag zit. Men noemt dit fraaie betoog nu „een
praatje bij den haard", gericht tot het Engel
sche volk alleen en geen officieele uiting van de
peening der regeering, maar een persoonlijk
woprd van minister Churchill. Nu, dat noteeren
we dan. Het zou evenwel nuttig zijn als de eerst-
°gende officiëele woordvoerder der Engelsche
egeering het tegensprak. Het zou niet vreemd
als de kleine neutrale staten dit verwacht
en. In tusschen. heeft mr Churchill, blijkens de
1 tingen van een deel der Engelsche pers. bij
niassa al het succes behaald, dat met een
nzhdige wijze van voorstellen, gericht tegen
Een aardig panorama van Beverwijk onder de sneeuw. In het midden de hooge
koepel van de St. Agatha-kerk.
anderen, voor een ervaren volksredenaar altijd
te behalen is,
Wat zijn naargeestige voorspellingen .be
treftlaat u daar door niet verschrikken. Hoe
de toekomst zal zijn weet minister Churchill
evenmin met zekerheid te zeggen als anderen.
Hij heeft zich weeir eens onberaden versproken.
Hij is nu vijfenzestig jaar oud en toch houdt hij
een dergelijke rede. R. P.
De Haarlemsche financiën.
In de Memorie van Antwoord op het afdelings
verslag over de begrooting voor 1940 schrijven B.
en W. van Haarlem, dat het college wel verheugd
is over het feit. dat de begrooting voor 1940 begon
nen kon worden met een kleiner nadeelig saldo dan
de begrootingen voor 1939 en 1938 maar dat komt
omdat over 1938 meer door het rijk is bijgepast
dan over 1937 en 1936.
B. en W. kunnen volstrekt niet inzien dat het on
juist zou zijn, om, wanneer blijkt dat ondanks alle
tot het bereiken van het tegendeel strekkende po
gingen, het geraamde tekort over 1940 wederom
f 120.600.grooter is dan het geraamd tekort over
1939, eenige onvermijdelijke nieuwe, respectieve
lijk hoogere uitgaven aan te wijzen, die op zichzelf
reeds een verklaring voor dit grooter tekort geven.
Haarlem heeft steeds tijdig gestreefd naar uiter
ste zuinigheid.
Dat de raad en het college van B. en W. er niet
in geslaagd zijn een financieel evenwicht te berei
ken is niet onverklaarbaar.
„Ook wij kunnen zoo merken B. en W. op
somwijlen niet den indruk van ons afzetten,., dat
dit besef bij hooger autoriteit minder levendig is
dan bij ons, al mag hierbij niet wonden vergeten,
dat bedoelde hoogere instanties hunnerzijds voor
de uitermate zware taak zijn gesteld, hetgeen wij
ook zien als de lijn door de bezuinigingsinstanties
gevolgd, om de financieele belangen van het geheel
te verzoenen met die van de plaatselijke gemeene-
besten; dat hierbij, althans naar ons inzicht, wel
eens fouten worden gemaakt, is begrijpelijk, al
blijft het te betreuren Onder die maatregelen,
welke wij minder juist achten, rangschikken wij
ook de verlaging der subsidie voor Haarlem's Bloei.
Zagen wij een redelijke mogelijkheid tot het sla
gen van pogingen om die subsidie te verhoogen,
gaarne zouden wij dergelijke pogingen steunen; de
mogelijkheid zien wij echter niet.
B. en W. geven er de voorkeur aan af te wachten
of de veranderde samenstelling der Rijksregeering
wijziging zal brengen in het optreden der commis
sie van overleg, dan hieromtrent een verwachting
uit te spreken, die slechts op vage vermoedens in
stede van op concrete feiten zou kunnen zijn ge
baseerd.
Het bedrag, waarmede Haarlem van de nood
lijdendheid verwijderd is, beloopt blijkens de
ontwerp-begrooting f 80.679.42. In de nota van
wijzigingen zal dit bedrag nog eenigszins wor
den gereduceerd.
Wefsonlwerp in voorbereiding
Op schriftelijke vragen van het lid
der Eerste Kamer, de heer Van Emb-
den betreffende het verleenen van
steun aan Finland, heeft minister De
Geer geantwoord, dat een wets
ontwerp, waarbij wordt voorgesteld
een bedrag van 100.000.— uit 's lands
kas door bemiddeling van het Neder-
landsche Roode Kruis ter beschikking
te stellen van het Finsche Roode
Kruis in voorbereiding is.
Tlieuive Russische aanvallen
afgeslagen.
HELSINKI, 24 Januari. (Havas) De Russische
vliegtuigen, die Finsche steden hebben gebom
bardeerd, hebben te Hyaynsalmi een ziekenhuis
getroffen: twee dokters en negen broeders zijn
gedood. Te Nurmis is een vliegtuigbom van 100
kg. terecht gekomen in den schuilkelder van het
garnizoenshospitaal. Negentien personen wer
den gedood, o.a. een dirigeerend arts en ver
scheiden zieken. Tal van zieken werden zeer
ernstig gewond. Er zijn in het geheel wel 400
bommen boven tien plaatsen uitgegooid. Een
tiental gebouwen werd verwoest. Negen Russi
sche vliegtuigen zijn neergehaald.
H&t offensief der Russen ten noorden en
ten noordoosten van het Ladogameer is mis
lukt na een Finscheii tegenaanval, ondanks
den steun, die de Russische luchtmacht en ar
tillerie aan de troepen heeft verleend,
In de beide. laatste dagen hebben de Rus
sen in dézen sector bij Killaanjoki 1000 man
verloren en evenveel in de buurt van Aitta-
joki tusschen Summa en Merkajarvi aan het
front in Kaïrelië. Een Russisch bataljon ging
er tot den aanval over in de hoop de Finnen
te verrassen, doch kon slechts tot op een
paar honderd meter van de Finsche linies na
deren, waar het vernietigd werd De Finsche
troepen hebben een groot aantal stukken ge
schut van de luchtafweer buit gemaakt.
Men verwacht in den sector van het- Ladoga
meer een belangrijke ontwikkeling in de operaties.
Aan het front van Salla is geen wijziging in
den toestand gekomen. De Russen blijven er in
versterkte stellingen gekantonneerd.
Het Finsche legerbericht van Dinsdag luidt vol
gens Havas:
Te land: Op de landengte van Karelië op som
mige punten artilleriebedrij vigheid. Tusschen
Summa en Nuolaajarvi hebben de Finsche troepen
een Russische verkennin-gsafdeeling teruggedre-
Reuter meldt uit Londen dat de Britsche torpe
dojager „Exmouth" tot zinken is gebracht. Men
vreest dat alle opvarenden om het leven gekomen
zijn. Er waren 175 man aan boord.
De „Exmouth" was een flottieljeleider van 1475
ton, die in Portsmouth was gebouwd. Het schip
had 330.000 pond sterling gekost en was in 1935 in
dienst genomen. Het was bewapend met vijf 4.5
duims kanonnen en zes kleinere stukken geschut,
benevens acht 21 duims torpedolanceerbuizen. De
„Exmouth" is de vijfde Britsche torpedojager, die
sedert het begin van den oorlog verloren is gegaan
Het is echter de eerste, die met man en muis is
gezonken.
In een officieel communiqué deelt de Britsche
admiraliteit mede:
„De secretaris der Admiraliteit betreurt te moe
ten mededeelen, dat Zr. M's torpedojager
„Exmouth", gezagvoerder R. S. Benson, tot zinken
is gebracht door een mijn of torpedo. Men vreest,
dat er geen overlevenden zijn. De naaste bloedver
wanten zijn op de hoogte gebracht."
(De ton in de Staatsloterij is ge
vallen op no. 9617.)
De ton is maar weer eens gevallen,
Als altijd grijpt dit feit me aan,
Ik kan welhaast de vuisten ballen,
Dat ik weer niet heb meegedaan.
'k Had hem misschien toch niet gekregen,
Dat 's waar, u zegt dat zeer gevat,
Maar op dien gulden gulden regen,
Heb 'k nu zelfs niet de kans gehad.
Verdenk mij echter niet van mokken,
Ik lach een bittren lach, en zwijg,
Ik heb niet meegedaan aan 't gokken
Dus heb 'k geen recht dat ik 'm krijg
Hij is intusschen weer gevallen,
Voor enklen is 't een vreugdedag,
Maar voor zeer vele duizendtallen,
Klinkt in zijn val een harde slag.
Zoo'n ton die valt, valt licht in duigen,
In twintig vaak, nog meer wellicht,
Een rekensom kan overtuigen:
Dan nog heeft elke duig gewicht.
Hij is (zei ik het al?) gevallen,
Die veel gezochte vette ton,
En ik verklaar, dat 'k namens allen
Het stel gelukwensch, dat hem won.
Al zie ik niets van al die duiten.
Toch ben ik niet teleurgesteld,
'k Heb ook geen niet, want 'k bleef er buiten
'k Ben er dus uit „met eigen geld".
Al gaat die ton voor mij verloren,
Er is nog ander lot per slot,
Al was geen staatslot mij beschoren,
Ik heb 't zoo kwaad niet met mijn lot.
P. GASUS.
ven. De Finsche troepen hebben Maandag vier
tanks vernield.
Ten noordoosten van het Ladogameer hebben
de Finnen met succes alle aanvallen van den
vijand afgeslagen en hem zware verliezen toege
bracht. Zij ontnamen den Russen enkele steun
punten en vernielden verscheidene tanks. De
roode troepen hebben in de gevechten om Kal-
Laanjoki in twee dagen tijdis meer dan duizend
man verloren. Te Aittoojoki en in de richting van
Ilomantsi krachtige activiteit der artillerie. Te
Aittoojoki viel de vijand op verscheidene punten
aan, doch zijn aanvallen werden afgeslagen. Niets
nieuws in de overige sectoren.
Ter zee: aan de kusten van de landengte van
Karelië, evenals aan de kust van het Ladogameer
en van die Finsche Golf activiteit van patrouilles
op het ijs, De kustartillerie bombardeerde met
succes doelen op het land.
In de lucht: Maandag zijn Ivalo en Lapland en
Sortavala ten noorden van het Ladogameer door
de Russische luchtmacht gebombardeerd. Eenige
andere plaatsen werden eveneens Aangevallen.
Volgens tot .dusver ontvangen inlichtingen wer
den twee burgers ernstig gewond. In de operatie-
zone, voornamelijk op de landengte van Karelië,
activiteit van vijandelijke jachtvliegtuigen. Ten
noorden van het Ladogameer activiteit van Sov
jet-Russische bombardementsvliegtuigen.
De Finsche luchtstrijdkrachten hebben verken-
nings- en bewakingsvluchten uitgevoerd en foto's
genomen, die van nut waren bij het richten van
ons geschutvuur. Volgens hier ontvangen inlich
tingen werden zes Russische vliegtuigen neerge
haald. Het waarschijnlijk verlies wordt gemeld
van drie andere Russische toestellen, zonder dat
dit tot dusver kon worden bevestigd."
Na de publicatie van het legerbericht werd ver
nomen, dat Dinsdag tegen 14.25 uur te Helsinki
luchtalarm is gemaakt, dat om 15 uur eindigde. Er
is geen enkel vliegtuig gezien of gehoord. De
wolken hingen laag en het sneeuwde een weinig.
Het communiqué van het hoofdkwartier van
het militaire district Leningrad luidt: „Op 2-3
Januari hadden er verkenningen plaats .in de
richting van .Oekhta en Repola. Ook in de rich
ting Petrozavodsk was er activiteit van eenige
detachementen infanterie. In de landengte van
Karelië trad de artillerie op en hadden verken
ningen plaats. De Sovjet-luchtmacht leverde
gevechten en hield verkenningsvluchten",
Een Fin haalt zes vliegtuigen neer.
De Finsche vlieger Jorma Sarvanto heeft, vol
gens Havas in vier minuten tijd zes Russische
vliegtuigen vernietigd. Hij was op het vliegveld
toen een luchtaanval gemeld werd. Hij stapte in
zijn toestel en viel een formatie van zeven
vijandelijke vliegtuigen aan. Allereerst viel hij
het op den linkervleugel vliegende Russische
toestel aan, dat hij neerschoot, vervolgens haalde
hij een toestel van den rechtervleugel neer en
zoo vervolgens, tot zes van de zeven vliegtuigen
buiten gevecht waren gesteld. Sarvanto bleef
zeven minuten in de lucht. De eigenlijke strijd
duurde slechts 4V2 minuut.
Pamfletten te Leningrad verspreid.
Het Finsche blad „Usi Suomi" verneemt
uit Tallin, dat in den nacht van 21 Januari,
de herdenking van den verjaardag van Lenin,
te Leningrad pamfletten zijn verspreid,
waarin stond, dat een einde moest komen
aan den oorlog. De pamfletten sloten met
woorden: „Leve het pacifisme van Lenin".
De Gpoe heeft een onderzoek ingesteld en tal
rijke verdachten gearresteerd.
Verder wordt uit Tallin gemeld, dat iederen
dag treinen met landbouwproducten uit Estland,
Letland en Litauen naar Leningrad vertrekken.
Dit was reeds het geval voor het uitbreken van
de vijandelijkheden in Finland, doch nadien is
deze uitvoer nog toegenomen. Eerst waren deze
landbouwproducten bestemd voor de bevolking
van Leningrad, doch thans gaan zij naar het
Roode Leger in Finland.
De Scandinavische vrijwilligers.
United Press meldt dat generaal Ernst Under
thans als commandant van het Scandinavische
vrijwiligers corps is aangewezen. Hij is Dinsdag
te Rovaniemi gearriveerd De Zweedsche en
Noorsche vrijwilligers zijn hoofdzakelijk naar
het noordfront gezonden.
Waarnemers zijn over het algemeen de meening
toegedaan dat de verdubbelde luchtactiviteit, die
gedurende de laatste week valt op te merken,
eenigszins verband houdt met het verschijnen
van de Zweedsche vrijwillige vliegers aan het
noordelijke front. Een van de doeleinden van
de vele raids is zeker om de luchtbases te tref
fen, waar de Zweden gestationneerd zijn.
Volgens Zweedsche berichten zouden de
Zweedsche vrijwilligers nog steeds met succes een
luchtoorlog voeren tegen verscheiden Russisch*
centra in het Petsamo-district.
H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana vertoefden Dinsdag eenigen tijd op de Gouwzee. De
Prinses maakte bij deze gelegenheid in gezelschap van eenige hofdames een tochtje op de schaats
Op een schriftelijke vraag van het lid
der Tweede Kamer den heer van der Goes
van Naters, betreffende het verleenen van
verlof aan Nederlandsche vrijwilligers, zich
in Finsclien krijgsdienst te begeven, heeft
minister de Geer geantwoord, dat de re
geering het in de bestaande tijdsomstan
digheden ongewenscht acht te bevorderen,
dat aan Nederlanders verlof wordt verleend
in vreemden krijgsdienst te treden.
