IJMUIDEN
BEVERWIJK
Geschiedenis van
en van de Ned. Hei
de kerk te Velsen
v. Gemeente aldaar.
n.
wii moeten nog het een en ander vertellen van
den schutspatroon der Velser kerk. Zooals be
kend is, wordt iedere R.K. kerik toegewijd
aan een heilige en moeten in de kerk eenige re-
üquiën van den schutspatroon aanwezig zijn.
De kerk te Velsen nu was toegewijd aan den
H Engelmundus. Dat kan eerst later gebeurd
zijn, want Engelmundus is eerst een tijd na zijn
dood heilig verklaard en de kerk was door Wille-
jjrord gesticht, van wien Engelmundus een tijd
genoot was.
In een boekje van Molanus 1) over „Geboorte
dagen der heiligen van Nederland" wordt over
Engelmundus meegedeeld, dat deze was een
Brit. maar van Friesche afkomst. Hij behoorde
tot de orde der Benedictijnen en zou door god
delijke ingeving naar Holland gekomen zijn, ten
tijde van Willebrord. Hij behoorde echter niet tot
de twaalf apostelen, die door bisschop Egibertus
in Ierland gevonden werden en waartoe Wille
brord wel behoorde, benevens Adelbert be
kend van de abdij te Egmond Werenfrid,
Willebold en Marcellinus.
In Holland gekomen heeft Engelmundus het
woord der zaligheid aan „de barse en tomelooze
Kennemaaren" gepredikt. Na veel arbeid de
koorts gekregen hebbende, heeft hij zijne ziel in
de handen van zijnen Schepper overgegeven en
is te Velsen statelijk begraven, alwaar ook wa
ter uit de aarde door zijn gebeden vanzelf op
geweld- was. Men gelooft dat Baldericus, de
vijftiende bisschop van Utrecht, zijn heilig
lichaam met meer andere lichamen van heilige
personen gevonden en daarmede zijn bisdom
voortreffelijk opgeschikt heeft in 't jaar 977.
Zijn geboortedag staat in de oude misboeken
aangeteekend op den eersten Februari, maar hij
is, zoo lang als het menschen heugen konden,
altijd gevierd geweest in den zomer, op den
21sten Juni; wanneer zijn lichaam waarschijn
lijk uit de aarde zal geheven zijn. Shit Engel
mundus heeft nog bij onzen tijd 2) vele wonder
werken te Velsen gedaan en wordt met baat aan
geroepen tegen de tandpijn. Doch zijn hoofd, in.
goud geslagen, is voor eenige jaren gestolen.
Naderhand zijn zijne veaxlere neliquieën door
de eerste aanhangers van de nieuwe gezindheid
(de Hervorming) over den vloer van de kerk
verstrooid, doch de koster heeft dezelve zorg
vuldig opgeraapt en in veilige plaats gebracht.
Thans worden ze te Haarlem bewaard, omdat
meest alle huizen te Velsen, zoowel als de bal
ken der kerk afgebroken zijn, hetwelk tendeele
aan de strooperijen der vijanden, ten deele aan
de noodzakelijkheid van 's konings soldaten (van
den koning van Spanje) geweten moet worden".
Wij vinden nog vermeld, dat in de abdij der
Premonstreitheeren te Antwerpen een oud hand
schrift werd bewaard, waarin eenige mirakelen
stonden vermeld, die door de verdiensten van
den H. Engelmundus waren geschied. Zij be
troffen de genezing van een kind uit Gelderland
met een gezwel aan den hals in 1370, van een
man, die niet slikken kon in 1390 en van kind,
lijdende aan etterloop.
De roep, dat Engelmundus taiidpijn genas,
bracht vele bedevaartgangers naar Velsen. Dezen
verzamelden zich dan op een open veld, waarop
een kapel stond, die aan den H. Engelmundus
was gewijd.
Behalve Molanus hebben ook andere Bollan
disten, als Bucdinus, Hugo Menardus en Mabii-
lon (3), bijzonderheden meegedeeld uit het leven
van Engelmundus. Een der pastoors van Velsen,
die Heer Milerd genoemd wordt en die in 1564
pastoor was, heeft een levensbeschrijving van
den H. Engelmundus 'gegeven.
Volgens Lindanus, ook een Bollandist en bis
schop van Gent, zou Heer Milerd ook eenige
wonderdaden verricht hebben op voorspraak
van den H. Engelmundus.
Van de oude Rooimsche kerk en de pastoors
vinden wij verschillende dingen vermeld in boe
ken en, oudië akten.
De kérk zelf verwisselde nogal eens van bezit
ter. Nadat Karei Martel de kerk aan de abdij
van Epternach had geschonken, is zij gekomen
aan dien bisschop van Utrecht. Natuurlijk ge
noten de abt van Epternach zoowel als de bis
schop van Utrecht voordeelen van dit bezit, want
de kerk bezat vele landerijen. De wereldlijke
heerschers bemoeiden zich echter ook met de
kerk en gaven de gebouwen en eigendommen der
kerk/Weg aan wien zij wilden.
Zóo heeft Graaf Dirk III de kerk te Velsen in
zijn tijd van de kerk te Utrecht afgenomen en
aan den abt van Epternach geschonken. Er is
een akte van 28 December 1063, waarbij de
toenmalige bisschop van Utrecht verschillende
kerkenl in Holland aan de abdij van Epternach
afstaat, waarbij ook de kerk te Velsen. Daartoe
zal de bisschop echter wel door graaf Dirk de
derde gedwongen zijn, want het was in dien tijd
meer oorlog dan vrede tusschen de Hollandsche
graven en den bisschop van Utrecht. In 1064
kreeg de kerk van Utrecht de kerken weer te
rug, waarbij ook de kerk van Velsen, van den
Roomsch-koning Hendrik IV, dezelfde die den
paus afzette en later den tocht naar Canossa
maakte.
Nadien is de Velser kerk nogmaals in het bezit
der abdij van Epternach gekomen. In het Rijks
archief te 's-Gravenhage berust een akte,
waaruit blijkt, dat in 1156 de toenmalige abt
van Epternach, Gerardus genaamd, eenige
kerken in Holland, waaronder die te Velsen, aan
graaf Floris III teruggaf. De abt kreeg er lande
rijen op Schouwen voor terug.
In het jaar 1326 werd in de kerk van Velsen
een vicarie gesticht door Johannes van Tersijn,
heer van Waterland. Een vicarie was een geeste
lijke stichting, gevestigd op een bepaald altaar in
de kerk én waarvoor de stichter landerijen of an
dere eigendommen schonk, uit welker opbrengst
een viearius of hulpkapelaan werd benoemd, die
missen moest lezen aan het bedoelde altaar voor
de zielerust van den stichter en diiens familiele
den. De Persijns waren heeren van Waterland, het
deel van Noord-Holland tusschen Amsterdam,
Purmerenu, Edam en Monnikendam en woonden
in Velsen, waar zij hun buitenplaats Waterland
noemden. De vader van Johannes, heer Nicolaas
van Persijn, was een zwager van Gerard van Vel
sen, den moordenaar van Graaf Floris de Vijfde,
maar deze stond niet aan den kant van zijn zus
ter en zwager en kreeg het Huis te Velsen reeds
in 1290 van Floris V. Desondanks werd na den
moord op Floris V de burcht te Velsen grooten-
deels vernield door het volk, waarschijnlijk omdat
het volk het Huis te Velsen toch beschouwde als
den burcht van heer Gerard.
In 1358 gaf de toenmalige bisschop van Utrecht,
Johannes van Arkel, aan Willem van Wezenmale
en Catharina van Velsen, heer en vrouwe van
waterland, vergunning, dat zij de renten en
vruchten tot dotatie van de vicarie in de kerk te
Velsen op andere landerijen mochten overbren
gen. Uit de Bijdragen voor de geschiedenis van
het bisdom Haarlem blijkt, dat de vicarie, door
1) Molanus behoorde tot de Bollandisten,
Jezuïetenpaters, genoemd naar Johannes Bol-
jandus (15961655), dié de levens der R.K. hei
ligen beschreven
('2) Omstreeks 1600.
(3) Mabillon was een Fransche Benedictijne"
»ter en bekend geleerde.
Johannes van Persijn gesticht, in 1376 door den
toenmaligen bisschop van Utrecht, Arnoldus van
Hoorn, werd overgebracht op het altaar van het
H. Kruis in de kerk te Haarlem en wel op verzoek
van de toenmalige patronen der vicarie, Guede
van Haemstede, vrouwe van Bersen en Gijsbert
van Nijenrode. In 1391 werd deze Gijsbert van
Nijenrode -door Floris van Haemstede van Bergen
beleend met het Huis te Velsen.
Ondanks de overdracht in 1376 bleef de vi
carie in de Velserkerk bestaan. Er is een akte
van 3 Juli 1427, waarin Philips van Bourgon-
dië de vicarie in de kerk te Velsen, in de kapel
van Persijn, vacant geworden door den dood
van Henrik van Nijenrode, overdraagt op Sij-
ger van Steeland, klerk van het bisdom Doornik.
Ondertusschen was op het St.-Andries-altaar in
de kerk te Velsen een tweede vicarie gesticht,
door wie is niet bekend, maar vermoedelijk
door den priester Gerardus Hoflant, die voort
durend viearius genoemd wordt in een akte van
31 October 1393, waarin uitspraak werd gedaan
in een geschil tusschen Gerardus de Parcke,
pastoor van de kerk te Velsen, en Simon Men-
soosz., parichiaan aldaar en genoemden viearius
Gerardus Hoflant. Hieruit blijikt, dat er een derde
vicarie gesticht was en dat men nu in moeilijk
heden zat en twee vicariën wilde vereenigen en
de derde overbrengen naar Beverwijk. Het ge
schil toch liep over het vereenigen van twee
vicariën gevestigd op het St.-Andries altaar en
het overbrengen van een derde vicarie, opge
richt in de kerk te Velsen ter eere van de H.
Maagd Maria en van alle heiligen, naar de kerk
te Beverwijk. Scheidslieden waren de geestelij
ken Mr. Ghiselbertus Soyerss en heer Johannes
Theodoricuss van Haarlem, de uitspraak werd
verleden voor Henricus Nicolai de Cule, geeste
lijke van het bisdom Utrecht en openbaar kei
zerlijk notaris.
Later werden nog meer vicaries in de kerk te
Velsen gesticht. Zoo zou na 1535 een vicarie
gesticht zijn, waardoor zoovele processies naar
Velsen ontstonden, dat, naar Allan in zijn ge
schiedenis van Haarlem meedeelt, de tot deze
vicarie behoorende goederen op last van de
Staten werden verkocht.
De Velser kerk bezat vele eigendommen, in
hoofdzaak landerijen. Zeker zou het bezit der
kerk vóór de hervorming veel grooter zijn geweest,
ware er niet geweest de abdij v. Egmond waaraan
vele huizen en landerijen werden geschonken, ook
in Velsen. Reecis vóór het jaar 1000 schonken
Graaf Arnulf en zijn gemalin Ludgard aan de
abdij te Egmond drie hoeven te Velsen en Graaf
Dirk II en zijn gemalin Hildegard zes hoeven
te. Velsen. In de elfde eeuw schonken zekere
Fretherard een halve hoeve te Velsen en zeke
re- Gerbrant en Isbrant een vierde hoeve te
Velsen aan de abdij van Egmond. Uit akten van
1334 en 1342 blijkt, dat de abdij van Egmond
bezat twee stukken land, genaamd de Licht-
kampen, in de Velserbroek en een stuk land,
genaamd de Lauwerskamp in den Velserbroek.
In. 1424 werd uitspraak gedaan in een geschil
t-usschèn deh toenmailgen abt van Egniond en
de'voorzaten van Velsen over een stuk land te
Velsen; In 1426 verklaarde de schout van Vel
sen, dat hij als dijkgraaf aan den abt Otto van
Egmond' toegewezen had het land aan den dijk
te Velsen, welke dijk de abt had laten maken.
In 1433 had de bekrachtiging plaats van den
erfpacht, door den abt van Egmond uitgege
ven van landen, gelegen te Velsen.
Dé' goederen van dié vicarie óp het St. Anddes-'
altaójr werden door de Staten van Holland ver
beurd verklaard; na de vernieling4 der' abdij van
Egmond door Sonay in 1573 zijn de bezittingen,
der abdij ook aan de domeinen gekomen. Toen
de kerk te Velsen aan de Gereformeerden kwam,
zal deze nog wel verschillende landerijen bezeten
hebben. Nadien werd er land aan de kelk ge
schonken en er werd ook land gekocht. Er is een
aktè van 6 Januari 1609, waarbij Cornells
Dircksz,. woonachtig op het Hofland en Gerrit
Rutgersz. bekennen verkocht en overgedragen
te hebben aan kerkmeesters te Velsen een stuk
land, groot omtrent 1 morgen, genaamd de helft
van Mastenbroek, ten westen van. den Buurweg,
belast met 4 stuivers min een duit per jaar, die
de pastorie van Velsen toekwamen. Volgens een
akte van 25 November 1610 kocht de kerk toen
van Simon Arisz., wonende op. den Hof geest, een
stuk land van 1 morgen, eveneens genaamd de
Mastenbroek, zoodat dit wel die andere helft zal
zijn geweest. Uit de geschiedenis der buitenplaat
sen Rooswijk en Westerwijk blijkt, dat eigenaars
van die plaatsen stukken land kochten, ge
naamd de Kerkekroft. Vermoedelijk heeft dat
land aan de kerk behoord
Hofdijk vertelt van de Velser kerk, dat het in
gestorte koor later 'werd hersteld In 1806 kreeg
die kerk een orgel, dat geschonken werd door
den heer Jacobus Salomon van de Poll. In 1836
werd op begeerte van een zeer godsdienstige jon
geling door diens vader een fraai bewerkte zil
veren wijnkan ten dienste van het avondmaal
aan de kerk geschonken. Hofdijk vertelt, dat de
toren van de kerk 28 Meter hoog is en geheel
uit tufsteen is opgetrokken, waaruit blijkt dat
de toren van ouderen datum is dan de kerk
zelf, die slechts nog hier en daar dezelfde steen
soort vertoont. Dit bewijst tevens, dat de kerk
in den loop der eeuwen belangrijke verbouwin
gen heeft ondergaan. In den toren boven den
ingang vindt, men nog een steen, waarop vol
gens overlevering het beeld van den H. Engel
mundus is uitgehouwen. Ook hier lezen we dat
Engelmundus hier gestorven en begraven is,
de schrijver vermeldt echter ook, dat volgens
een andere lezing Engelmundus hier gemarteld
zou zijn, terwijl de legende verder verhaalt, dat
hij, op een ijzeren berrie in zee geworpen, door
de zee weder werd teruggegeven.
Het verhaal, volgens hetwelk de kogel waar
mede Jacob van Heemskerk op 25 April 1607 voor
Gibraltar werd gedood, in den toren van Velsen
zou zijn opgehangen en door de Velsenaren ge
bruikt werd om er mosterd mee te malen, wordt
cloor Hofdijk een verdichtsel genoemd, omdat het
door geen enkel bewijs gestaafd werd.
Craandijk vermeldt, dat de torenspits van de
kerk in 1887 bouwvallig was en dat deze toen
gerestaureerd is door den architect D. E. L. van
den Arend te Haarlem en van een nieuw leien
dak voorzien.
G. VOET.
GEMEENTELIJKE VISSCHERIJSCHOOL.
Geslaagd voor het diploma „Motordrijver ter
Koopvaardij"; C. Emmelot.
Geslaagd voor het diploma „Scheepswerktuig-
kundige ter Koopvaardij (voorloopig diploma): K.
Bosseher.
Geslaagd voor de proef „Kaartpassen": J. de
Groot, C. v. d. Leek, W. Glas, F. Bal, T. Groen, J.
Vink, J. Gravemaker, Ai de Goede, R. C. Zegel, H.
Vuil, P. Visser, J. Schaap, H. Plug, J. Glas, R.
Groen, J. Blok, T. Broek, J. Prins, J. van Belzen, A.
de Groot, A. Krab, J. Zwart. T Glas, H. Ouwehand.
L. Plug, Ph. Zwaan, A Bron. D Koper, R Zwem
mer, K. Blok, M. de. Boer, A. v. Pel, G. Plug, A.
Blok, D. Peeters, Güdmündssón, C. Zwart, A. de
Vinter, P. Zwart en J. Plokker,
ARBEIDERS TOONEELVEREENIGING
„PAL VU".
„Vadertje Langbeen".
Voor' haar tweede uitvoering in dit seizoen
had de leiding van de Arbeiderstooneelvereeniging
„Palvu" het bekende vroolijke spel „Vadertje
Langbeen" gekozen naar het destijds veelgelezen
boek van Jean Webster Daddy Longlegs.
Jaap van der Pel bewerkte voor het Neder-
landsche tooneel dit blijspel met zijn uitgebreide
rolbezetting en met zijn veelheid aan jonge
krachten.
Deze jonge krachten kosten vele tooneelclubs
evenzooveel hoofdbrekens, teneinde tot een be
hoorlijk bezetten der vereischte dramatis per
sonae te komen.
Palvu is den laatsten tijd naarstig aan het
zoeken naar deze voor iedere vereeniging zoo
noodzakelijke aanvulling van gelederen en
regisseur H. van Dokkum heeft er dezen Dins
dagavond in het Thalia Theater heel wat op de'
planken gehad.
Er waren veel debutanten, de indeeling ver
meldt daarenboven 18 personen, zoodat we mede
wegens de plaatsruimte een individueele bespre
king der figuren ditmaal maar achterwege wil
len laten, daarbij een uitzondering makende voor
een 3-tal hoofdpersonen: Judy de vondelinge,
Vadertje Langbeen en mrs. Lippe-tt de direc
trice.
De laatste was in deze rol uitstekend en had
met het uitbeelden van deze „tang" niet de
minste moeite. Zoodoende kon een scène als die
met het kwartet vondelingen een sterk ge
speeld tafereeltje worden.
Vadertje Langbeen had de jonkheid mede!
tusschen de oude pruikebollenregenten, maar, j
had als de rijke Daddy, meer distinctie kunnen
hebben. (Waarom bijv. steeds met de handen in
de zakken locrpen en het niet in acht nemen
der beleefdheidsvormen in. gezelschap?) Wan
neer hij op deze tekortkomingen meer acht geeft
zal Palvu een zeer bruikbare kracht aan hem
hebben.
Onder de andere jongere leden van het ge
zelschap waren trouwens velen waar
Palvu nog plezier van zal kunnen hebben. Voor
opgesteld, dat zij hun volle medewerking geven.
Zoo een was bijv. vriendin Julia, die van haar
rol iets zeer verdienstelijks wist te maken.
Judy had zich veel moeite gegeven de hoofd
figuur zooveel mogelijk te benaderen. Ze bleef
het zachte inschikkelijke wezentje, dat vol
adoratie is voor haar mysterieuzen beschermer
Vadertje Langbeen. Ze kende haar tekst op
haar duimpje; welk een voordele dit is, bleek
meermalen tijdens den gang van het spel. Vooral
in 3 was zij goed van toon en wist zij sfeer te
geven.
Laten de jongere dames uitgezonderd Julia
en Sally er vooral om denken duidelijker te spre
ken. Dit wordt zoo gauw verwaarloosd, dit mer
ken we bij meer ensembles en het is voor het
welslagen van een uitvoering toch zulk een
voornaam ding.
De ouderen waren goed verstaanbaar. Het tempo
was nogal wisselend; nu eens heel vlot maar
ook (door nu en dan een hiaat in de rolkennis)
wat aarzelend.
Een voile zaal heeft met belangstelling de
avonturen van Judy de vondelinge en haar
Vadertje Langbeen Jervis Pendleton gevolgd, in
stemming doen blijken met het spel en daarvan
aan het einde der bedrijven door spontaan
applaus getuigd, zoodat de Palv ui-acteurs en
actrices ongetwijfeld over deze uitvoering vol
daan geweest zijn. Wij hebben het wat zoete
lijk gespeeld gevonden (gramofoonscène in 2
bijv.) en van de zijde van de titelrol wat on-
noodig gechargeerd in zijn antipathie jegens
Jimimy c.s. Langzamerhand zijn we dit genre
werken, -met hun groote dosis sentimentaliteit
in dezen kring ontgroeid. Al was het dan een
goede' gelegenheid de nieuwe jonge leden van
Palvu eens te'starten. En daar is dë heer van
Dokkum zeker in geslaagd.
GEZELSCHAP ROMIJN VOOR O. EN O.
In de garnizoenscantine Mahustraat trad gis
teravond voor de militairen het Amster-
damsche Cabaret-gezelschap Romïjn op. De
zaal was meer dan vol en het cabaretgezelschap
heeft een flink succes weten te oogsten. De mu
ziek werd verzorgd door de Band 42 R. I. onder
leiding van korporaal Fürrer. Het was een goed
verzorgd non-stopprogramma en de heer Ro-
mijn deed zich'ook nu weer kennen als een con
ferencier die er vaart in weet te brengen.
Jopie v. d. Tel, die voor het eerst in onze -ge
meente als danseres optrad oogstte een welver
diend applaus.
Han Verne, bekend uit het gezelschap Scha
kels, en Tilly van Vliet, met aan de piano Jo
Beekman, hadden met. hun zang eveneens een
groot succes. Na de pauze gaf de heer Romijh
een telepatliie-séance. Dit was feitelijk de clou
van den avond en officieren en manschappen
verbaasden zich over hetgeen de heer Romijn
op dit gebied presteert.
Verschillende opdrachten van uiteenloopenden
aard werden correct en vlot uitgevoerd. Het ge
heel was een zeer goed geslaagde avond en wij
twijfelen niet of de hier gelegerde manschappen
zullen met verlangen uitzien naar een volgend
optreden van het Amsterdamsch. Cabaretgezel
schap.
WIJK AAN ZEE
DE JAARVERGADERING VAN V.V.V.
Gisteravond hield V.V.V. haar jaarvergadering
in café „De Zon" van den heer De Boer.
Uit het jaarverslag bleek, dat in het bestuur geen
verandering was gekomen. Aan de gemeentebe
sturen van Beverwijk en Heemskerk was verzocht,
het vervoer van tenten op Zondag te verbieden.
Van de firma Van Gelder en Zonen werd toestem
ming verkregen, kaarten uit te reiken voor Tussen-
wijk. Tevens werd het gemeentebestuur verzocht
banken te plaatsen langs de wegen en bij Depen
dance, terwijl een betere verlichting van den
strandweg niet werd verkregen. Ook gelukt 't niet
de autobusregeling in den officieelen reisgids der
spoorwegen te plaatsen. Het opnieuw uitgeven van
een badkrant stuitte op financieele moeilijkheden.
De directie, der. P.W.N. stond ook wandelkaarten
toe. De afzanding der duinen werd onder de aan
dacht van B. en W. gebracht.
Het ledenaantal liep terug van 214 naar 208.
Overzicht seizoen: I-Iët verhuren der woningen
liep niet zoo v-lot. Juni was .vrij goed, Juli minder
en in Augustus was alles bezet. De voortijd voor
de pensions was slecht, het bezoek der dagjesmen-
schen bevredigend. Er kwamen geen buitenlan
ders. De feestcommissie kreeg een pluimpje voor
haai werk en het bestuur zeer veel waardeering
van de zijden der gasten.
Het houten gebouwtje op 14 Febr. 1921 geplaatst
had f 1455 gekost waarop een leehing was geplaatst
van f 1175 in 235 rentelooze aandeelen van f 5.—.
Deze schuld' was nu afgelost. -
Uit het verslag van den penningmeester bleek,
dat er een nadeelig saldo was van .f 555,91.
Bij de bestuursverkiezing werden de aftredende
leden B. Schelvis, C. de Boer en ,M. Klein herko
zen terwijl de heer Klein weer'voorzitter werd. De
heer Klein-Onstenk stelde voor het volgend jaar
en dame in het bestuur op te némen.
Bij de rondvraag verzocht de'heer Rijkens con
tact te zoeken met het Noorderbad.
De heer Van der Wel verzocht pogingen in het
werk le stellen een ijsbaan te krijgen, speciaal voor
militairen.
De voorzitter beantwoordde de vragen, braoht
dank voor het gestelde vertrouwen en sloot daarna
de vergadering.
Langs de Lijn.
Programma van de Radiocentrale.
DONDERDAG:
Lijn I: 8.00 Hilversum I.
Lijn II: 8.00 Hilversum II.
Lijn III: 8.00 Keulen; 10.30 Parijs; 12.05 Diversen;
12.20 Brusel Ned.; 2.20 Londen Reg.; 4.20 Parijs;
4.35 Londen Reg.; 5.20 Brussel Ned.; 6.05 Radio P.
T. T. Nord; 6.20 Londen Reg.; 7.20 Radio P. T. T.
Nord; 7.50 Diversen; 8.20 Londen Reg.; 9.00 Keulen;
10.20 Brussel Ned.; pl.m. 10,35 Keulen.
Lijn IV: 8.00 Brussel Ned.; 10.35 Londen Reg.;
1.20 Nationaal programma; 10.45 Londen Reg.
Lijn V: Diversen.
CURSUS MODERNE VOEDING.
De door de plaatselijke afdeeling van de ver
eeniging voor Natuurgeneeswijze georganiseerde
kookcursus „Moderne voeding" die gisteravond in
gebouw Adrichem zou aanvangen is wegens de
slechte weersomstandigheden tot nader te bepalen
datum uitgesteld.
Op Dinsdag 6 Februari zal arts IJ. Hettema voor
de afdeeling een vraagavond in het Witte Kruis-
gebouw houden.
HEEMSKERK
„DE VRIENDENKRING".
In de concertzaal van Gebr. Dam, gaf de
tooneelvereeniging „De Vriendenkring" voor de
tweede maal in dit seizoen een tooneeluitvoe-
ring.
De groöte zaal was geheel gevuld. Op het
laatste oogemblik was een der hoofdrolvertolksters
door ziekte verhinderd. De invalster mej. Groen
landv. d. Maat, heeft zich echter uitstekend
van haar taak gekweten. Voor eenige mede
spelers, die nog niet de noodige routine bezaten
was het echter moeilijk spelen. De hoofdrolver
tolker van „Een, die nie geteld werd", de heer
Nic. Beentjes, maakten veel goed; zijn scpel was
uitstekend.
Over het algemeen had het publiek veel ge
noten, de acteurs moesten na afloop een dank
baar applaus in ontvangst nemen.
De heer v. d. Maat dankte het publiek voor hun
aandachtig gehoor en wenschte verder ieder
de avond werd met een bal gesloten een
prettige avond.
R. K. PAROCHIAAL ZIEKENFONDS.
In de zaal van Gebr. Dam hield het R.K. Pa
rochiaal Ziekenfonds zijn jaarvergadering on
der leiding van den heer E. Cornelisse.
Bij de opening heette de voorzitter allen wel
kom en memoreerde in het kort het afgeloopen
jaar. Hoewel in den aanvang van 1930 het fonds
er uitstekend voor stond, was het jaar toch
uiterst moeilijk geweest.
Desondanks sloot het boekjaar met een voor-
deelig saldo.
Met het oog op de a.s. toeslagregeling, waardoor
weer vele nieuwe leden zullen toetreden, werd de
leeftijdgrens onbepaald gelaten. Voor nieuwe le
den welke geen steun of toeslag genieten, werd
de leeftijdgrens voor .toetreding vastgesteld tot
60 jaar.
Een kleine reglementswijziging had plaats: Le
de).! iii militairen dienst kunnen voor halve con
tributie lid blijven, doch zijn dit niet verplicht.
Uit het jaarverslag van den secretaris bleek, dat
bij het fonds zijn ingeschreven 636 gezinnen
met 3126 leden. Er is een vooruitgang van 76
gezinnen mét 219 leden. In de verschillende zie
kenhuizen werden 58 patiënten 1379 dagen ver
pleegd.
Het financieel verslag vermeldde een batig
saldo van f. 864,91.
De heer P. Veldhuis verklaarde namens de
verificatie-commissie dat boeken en beschei
den in orde waren.
Tot nieuw lid van de controle-commissie werd
benoemd ,de heer E. van Veen. De voorzitter
deelde nog mede, dat de toeslagregeling per
centsgewijs lager is geworden. Het vorig jaar
ging dit van 20 tot 90 pet., thans is het van
20 tot 50 pet.
Bij bestuursverkiezing werden de aftredende
bestuursleden: A. v. Lieshout, H. v. d. Zón en
J. Th. v. d. Maat bij enkele candidaatstelling
herbenoemd.
De begrooting werd met een bedrag van
f 24500 goedgekeurd.
Er zullen dit jaar onder voorbehoud van
bijzondere omstandigheden, 8 premievrije weken
worden gegeven.
Na de rondvraag, die niet. veel opleverde wer
den 5 maal 2 premievrije weken verloot alleen
voor hoofden van gezinnen welke ter vergadering
waren.
SANTPOORT
CONCERT DOOR BLINDEN.
Gisteravond werd door en ten bate van de blin
den uit de inrichting aan de Plantage Middenlaan
te Amsterdam in de kapel van de Herv. Evangeli
satie aan den Pastorieweg een concert gegeven.
In zijn openingswoord zeide een propagandist
van genoemde inrichting o.m.: „We zijn hier geko
men om de belangstelling voor ons werk te verle
vendigen. Laten we toch niet vergeten, dat we op
elkaar zijn aangewezen, dat we elkaar noodig heb
ben in deze wereld en dat het héérlijk is iets voor
anderen te mogen zijn. Wanneer we dit bedenken,
kan het niet anders, of onze inrichting zal daar de
vruchten van plukken.
Na dit openingswoord opende de heer Piet Meyer
het concert met Nocturne op. 9; de mooie composi
tie van Chopin, die altijd weer tot het gemoed
spreekt.
Vervolgens bracht mej. J. Beyen (alt) op mooie
wijze „Arioso" van Handel ten gehoore. volgzaam
begeleid door Piet Meyer.
Een der mooiste nummers van den avond von
den we de viool-solo van ipej. A. W. Pelt, nl.
„Larghetto en Allegro uit de vierde sonate" van
Handel.
Het muzikale gedeelte werd afgewisseld door
beelden uit den- arbeid der blinden en een toelich
ting daarop.
„Werk brengt Licht", aldus de spreker, is een
samenvatting van heel onzen arbeid. Van bedelaar
hebben wij den blinde verheven tot arbeider. Da
gelijks werken 150 blinden in onze inrichting, waar
aan een internaat verbonden is voor alleenstaande
vrouwelijke blinden.
Hierna werd op het witte doek te zien gegeven,
wat blinden kunnen vervaardigen.
Jhr. ur. dr. E. A. van Beresteyn
gehuldigd.
Museumpenning in goud toegekend.
Dinsdagmiddag heeft de secretaris-generaal
van het departement van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, vergezeld van den chef der af
deeling kunsten en wetenschappen, zich naar
de woning van jhr. rar. dr. E. A. van Bere
steyn begeven voor een eenvoudige plechtig
heid.
Prof. van Poelje bracht in herinnering het
vele, dat jhr. van Beresteyn ten behoeve van
rijksverzamelingen op het gebied van kunst en
wetenschap heeft verricht. Het belangrijkste was
wel de schenking van al zijn materiaal voor de
portretkunst en topografie van Nederland, be
staande uit vele duizenden foto's en fiches,
alsméde kostbare boeken ten behoeve van het
rijksbureau voor kunsthistorische en ikonografi-
sche documentatie te 's Gravenhage.
Onlangs nog schonk hij zijn zeer uitgebreide
bibliotheek op staatsrechtelijk gebied, welke
o.m. zeer volledige reeksen kostbare publicaties
bevat, aan de staat ten behoeve van het alge
meen rijksarchief, nadat te voren de Konink
lijke bibliotheek een keuze daaruit had mogen
doen.
H.M. de Koningin heeft Jhr. van Beresteyn als
blijk van haar waardeering voor deze verdiensten
den museumpenning in goud toegekend. De heer
van Poelje reikte dit eereblijk uit met de woor
den, dat hij het een voorrecht achtte dezen ver
dienstelijken landgenoot den penning op de
berst te spelden, nu minister Bolkestein door on
gesteldheid verhinderd was dit persoonlijk te
doen.
Kapitein ontslagen wegens lidmaat-
schap van den Nalionalen
Jeugdstorm.
Op schriftelijke vragen van het lid der Tweede
Kamer den heer Van der Goes van Naters be
treffende het houden van een vergadering der
N.S.B. in een gebouw, waarin een militaire com
mandopost gevestigd was, en het waarnemen van
een functie in den „Nationalen Jeugdstorm" door
een reservekapitein, heeft de minister van de
fensie geantwoord, dat het onderzoek geleid heeft
tot de volgende conclusie.
a. Op 29 November 1939 is in een hotel te
Zeist door de leden van de groep Zeist en Drie
bergen van de N. S. B. een besloten vergadering
gehouden.
b. Voor het houden van de onder a, bedoelde
besloten vergadering was geen vergunning
vereischt, noch van de burgerlijke, noch van de
militaire autoriteiten.
c. De zaal, waarin de vergadering werd gehou
den de benedenachterzaal ligt geheel afge
scheiden van dê localiteiten op de eerste ver
dieping waarin de commandopost van den
kantonnementscommandant is gevestigd; zaal en
commandopost kunnen niet door denzelfden in
gang worden bereikt. Bovendien worden op de
eerste verdieping de kamers, waarin de bureaux
van de commandoposten gevestigd zijn, door mi
litair personeel bewaakt.
d. Er zijn geen militairen in de vergadering
aanwezig geweest. Evemin hebben zich, gedu
rende de vergadering, militairen opgehouden in
de straat, waar het hotel is gelegen.
e. De betrokken reserve-kapitein heeft met de
vergadering geen enkele bemoeienis gehad.
Deze conclusie geeft den minister geen aan
leiding tot het treffen van maatregelen.
Afgescheiden van het vorenstaande is meer-
bedoelde reserve-kapitenn bij Kon. Besluit van
17 Januari eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend op grond van het feit, dat hij
nadat de minister van defensie hem er op had
gewezen, dat aansluiting bij of eenigerlei steun-
verleening aan den Nationalen Jeugdstorm op
grond van het bepaalde in de ministerieele be
schikking van 10 Maart 1933, in strijd is met
de plichten van den militairen ambtenaar en der
halve voor hem is verboden niet binnen rede
lijken tijd voor het lidmaatschap van den Na
tionalen Jeugdstorm heeft bedankt-
Echtpaar bewusteloos in bed
gevonden.
Dinsdag is het echtpaar J. P. de Vries—Gijzen,
wonende in de Middenstraat te Weesp, in bewus-
teloozen toestand in bed aangetroffen. De buren
werden opmerkzaam gemaakt door het luid:
schreien van het ruim 2-jarig jongetje, dat ge-
ruimen tijd voortduurde. Toén eenige omwonen
den naar binnen gingen, zagen ze dat de man
als de vrouw op het bad lagen. Alle pogingen,
om hen wakker te maken verondersteld werd,
dat zij in diepen slaap lagen mislukten. On
middellijk werden doktoren gewaarschuwd en dr.
S. Wartena en dr. R. Wartena kwamen spoedig
te plaatse.
Het zuurstofapparaat van het Roode Kruis
werd gerequireerd en ook op tal van andere
wijzen poogden de beide medici, het bewustzijn
van het echtpaar op te wekken. Ongeveer een
uur zijn zij onafgebroken hiermee doende ge
weest, zonder eenig resultaat te bereiken. Wel
werd geconstateerd, dat het leven nog niet geheel
geweken was, waarom tenslotte besloten werd,
de patiënten per Rood Kruisauto te doen over
brengen naar het Burger Ziekenhuis te Am
sterdam, waar zij bij kennis zijn gekomen. Hun
toestand was zoodanig, dat zij konden worden
gehoord.
Het parket uit Amsterdam, vergezeld van den
politie-deskundige, den heer C. J. van Ledden
Hulsebosch, heeft een onderzoek naar de oor
zaak van dit gebeuren ingesteld.
Het rook in.de woning naar gas, dat hoogst
waarschijnlijk uit een riool Is ontsnapt. Dit
riool, waarin onder gewone omstandigheden vol
doende bui.tenlucht kan doordringen, was in
deze dagen van vorst en sneeuw volkomen af
gesloten, zoodat de ontwikkelde gassen een uit
weg zochten door een opening in een oud ge
deelte van het riool. Deze gassen zijn toen in
de woning terecht gekomen. Reeds eenige dagen
hadden de bewoners een zonderlinge lucht in
hun huis opgemerkt. Zij waren echter niet naar
bouw- en woningtoezicht gegaan. In het riool
bevonden zich waarschijnlijk ook resten van
waschbenzine, afkomstig van een naburige
garage.
AGENDA VOOR BEVERWIJK
WOENSDAG 24 JANUARI
Luxor Theater, Breestraat: „Second Fiddle" en
„Ultimatum", 8 uur.
AGENDA TE HAARLEM
Heden:
WOENSDAG 24 JANUARI
Gemeentelijke Concertzaal: Concert „Die Spaerne-
sanghers".
Frans Hals Theater: „De Kat en de Kanarie", 2.30,
7 en 9.15 uur.
Luxor Theater: „Goodbye Mr. Chips", 2.30, 7 en
9.15 uur.
Cinema Palace: Jesse James „De wreker", 2 en
8.15 uur.
Rembrandt Theater: Gloria Jean in „Pip met va-
cantie", 2.30, 7 en 9a 15 uur.
Movias Theater: Charlie Chaplin in „De Winkel
chef", 2.30 en verder van 7.15 uur af.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Geopend
behalve. Vrijdags, eiken werkdag van 35 en van
7—9 uur.
DONDERDAG 25 JANUARI
Gem. Concertgebouw: Galaconcert Mozartavond.
8 15 uur.
Bioscoopvoorstellingen, s middags en 's avonds.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Geopend
behalve Vrijdags, eiken werkdag van 3—5 en yaa
.7—9 uur.
