IJmuider Courant
Jhx
De Engelsche controle op de
Amerikaansche mail.
3tet wmdt
loeei duuidei
Personentrein
op goederenwagons gereden.
jen Duistere Toestand.
Weer-evoluties
De IJmuider Courant
Noorsch schip
Joego Slavisch oorlogsschip
vergaan.
PRESENTEERT
Moto op het Eiland des Doods
MANHATTAN
Ongeluk gebeurd door los
schieten van zes wagens.
^JAARGANG NO 72
'<l,3ave Lourens Costei, Maatschappij voor
,,u,anl-Uitgaven an Algem Drukkerij N.V.. Gr.
I utstraat 93. Haarlem, Telefoon 10724 Bureau
mulder Courant: Kennemerlaan 42, IJmuiden,
ilefoon 5301. Postgiro 310791 Alle Advertenties,
gegeven voor dit blad. worden kosteloos
.genomen In de Kennemer Courant.
DAGBLAD VOOK VELSEIN, IJMUIDFN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnl dagelijks, beüalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P W PEFRFROOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREROOM
DONDERDAG 25 JANUARI 1940
Abonnementen per week ƒ0.1254, pai maand
ƒ0.5254, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.12. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeellngen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
Zoowel de militaire als de politieke en diplo-
ttieke toestand in Europa zijn nu zoo ondui-
B Jifk geworden, dat men zich geenerlei beeld
9 kan vormen van hetgeen ons allen in den
B jo van dit jaar te wachten staat. De aandacht
arvoor is eenigszins verflauwd gedurende de
(■enge vorstperiode, die zich in zooveel landen
,eft°doen gelden en die niet alleen krijgsope-
'tles bemoeilijkte of volkomen belette, maar
ik een soort algemeene afleiding gaf. Het was
gof de wereld even respijt kreeg. Nu de winter
foijnt te wijken dat is ook een onzekere zaak
begint men zich meteen weer af te vragen
elk uitzicht de toestand nu biedt.
Het is in de laatste weken volstrekt niet op-
op Relderd. Wij hebben pas een beschouwing van
lijn mn militairen medewerker geplaatst, waarin
«e feitelijk tot de slotsom komt dat eenige
'tbreiding van de fronten zoowel voor de eene
B s voor de andere zijde groote moeilijkheden
S iU opleveren, groote risico's bovendien, en zeer
ginig kans op eenig beslissend gevolg. Het is
lidelijk dat de strijdende partijen in West-
iiropa daarbij genoodzaakt zijn vooral met de
fnsclien en inzichten van Italië en met die van
vereenigde Staten rekening te houden. Een
wereldoorlog", zooals in 1914-1918 is er gelukkig
if )g steeds niet. Als vijf mogendheden in oorlog
1 jn en dan nog in twee verschillende oorlogen,
1 i vele tientallen andere niet alleen erbuiten
aan maar bovendien niet den geringsten lust
y ionen erin betrokken te worden en integendeel
He vrede wenschen, dan is het zoo helder als
fit (as dat de grootmachten onder de .strijdenden
ierniee bij al hun overwegingen rekening heb-
m en te houden. Trouwens ook met het feit, dat
un eigen bevolkingen evenmin oorlogs-geest-
rift toonen.
Zoo komt men tot de gedachte- dat het voor-
nar wel eens heelemaal geen groot offensief in
9 iet Westen zou kunnen brengen en evenmin een
if (jtbreiding van den oorlog tot fronten in an
il :ere windstreken. Dat is een bemoedigende ge
achte, want er volgt meteen een tweede op: als
jen in dezen toestand blijft verkeeren, moet
jen meer en meer voor een vrede door overleg
aan voelen. De hoop daarop is evenwel niet bé-
prdei'd door de merkwaardige redevoering van
jen Britschen minister van Marine, Winston
Ihurchill. Hij heeft nogal wat bijval bij het pu-
lliek en een deel van de pers in zijn land ge-
iogst met zijn gedachte, dat de kleine neutralen
fch maar bij Engeland en Frankrijk moesten
oegen om Duitschland te bestrijden. Een woord
eerder der regeering heeft de beteekenis van
jjnrede zeer beperkt door haar als een persoon-
jjke uiting te kenmerken Maar de bijval van
ommige bladen geeft te denken. Zijn er meer
Ingelsche ministers die zoo weinig waardeering
n begrip hebben voor het neutraliteits-stand-
tunt der kleine volken in het Westen, Noorden
jn Zuidoosten van Europa? Dan zullen- zij toch
lit de reacties in de neutrale landen op Chur-
hill's betoog gemerkt hebben, dat het hun met
ae neutraliteit naar alle zijden diepe ernst
5 en dat er geen kans bestaat dat zij hun stand-
tunt prijsgeven.
jlntusschen heeft de rede van Churchill den
joest-and weer ondoorzichtiger gemaakt. Men
;an er een zekere propaganda in zien van een
jigen standpunt dat hij op deze wijze aan zijn
Imbtgenooten zou willen opdringen. Men zou
iok kunnen veronderstellen dat hij de bedoe-
fog heeft gehad het volk een soort injectie van
Jorlogsovertuiging toe te dienen, door een con
trast te scheppen met de volken die niet vech
ten en daarbij te voorspellen dat zij. zich toch
niet zouden kunnen redden. Maar het blijft bij
lieronderstellingen. Men weet het niet zeker en
men is teleurgesteld en bezorgd over deze rede
van een Engelschen minister. Evenals men in
dertijd teleurgesteld werd door Churchill's agres
sieve betoog waarin hij de Duitschers als
Kunnen" betitelde, in den stijl van den volken-
haat van 1914-1918 juist op het oogenblik toen
Koningin Wilhelmina en Koning Leopold III
hun aanbod van goede diensten deden.
Woensdag was er nog een nieuwe merkwaardig-
heid. Dat is het debat in het Zuid-Afrikaansche
parlement, waarin de oud-premier generaal Hert
zog heeft voorgesteld den staat van oorlog met
Duitschland te beëindigen. Men zal zich herin-
beren dat het Zuid-Afrikaansche parlement
leu slechts met een zeer kleine meerderheid tot den
t« oorlog besloot. Hertzog lichtte nu zijn voorstel
toe met te zeggen „dat de geheele oorlogvoeren--
ju, de wereld zich in een staat van krankzinnigheid
bevindt, omdat niemand den oorlog gewild heeft
en nergens eenige geestdrift te bespeuren is.
Zuld-Afrika in het bijzonder heeft geen reden
om met Duitschland oorlog te voeren, omdat het
nergens door Duitschland bedreigd wordt. En
het is onjuist Hitier, voor wien ik overigens
?een sympathie voel, te beschuldigen van het
streven naar de wereldheerschappij".
De premier, generaal Smuts ook een van
r, de belangrijke mannen van den vorigen oorlog
- antwoordde dat het een schandaal was dat
t oen oud-premier van de Unie een dergelijke rede
hield. Hij betoogde dat Hitler met zijn verove-
ringen van Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije en
t Polen juist begonnen was toen alle verkeerde
bepalingen van Versailles behalve de regeling
van de kwestie-Dantzig, die hij langs vreed-
Zamen weg had kunnen ver Inrijgen al door de
feiten waren achterhaald. Hij beschouwde Hitier
als een grooter gevaar dan Versailles ooit ge
weest was en voorzag dat hij bij een overwinning
ruet alleen de voormalige Duitsche kolonie Zuid-
west-Afrika zou opeischen maar daarna ook
Tanganyika en tenslotte wellicht het heele ge
bied der Unie.
is nog niet over de motie-Hertzog gestemd.
De weersvoorspellers slagen
Nooit zonder ongemak,
Maar 't is in deze dagen
Een extra moeilijk vak.
Je kunt op niets meer bouwen,
Ten aanzien van het weer,
Het nobelste vertrouwen
Beschaamt het keer op keer.
Het dooit als het moest vriezen,
Als 't dooien moest, komt vorst,
Je zou den moed verliezen
Die lang voorspellen dorst.
Het wemelt van depressies,
Bij IJsland in de buurt,
Door hooge druk „impressies"
Weer in de war gestuurd.
De thermometers dansen
Vlug op en neer als kwik
Soms wisselen de kansen
Haast bij het oogenblik.
Nu is het weer aan 't dooien,
De sneeuw smelt naar haar graf,
Het sprookjesachtig mooie,
Is er nu wel weer af.
Nu zieltoogt weer het schoone
In een kilnatte plek
En dwingt ons om te wonen
In Haarlem-aan-de-lek.
hoort men telkens
Maar., dit geldt niet voor
Haar abonnementsprijs is
nog steeds 12|cënt per
week, dus het goed
koopste dagblad
in Kennemerland
Het debat werd verdaagd. Ma,ar het is teekenend
Voor de tegenstellingen in Zuid-Afrika en men
kan zich voorstellen diat veel menschen daar zul
len zeggen: Waarom geen vrede door overleg? Met
waarborgen van weerszijden, gesteund door
machtige neutralen? Zonden wij daar niet mede
naar kunnen streven?
Ik veronderstel dit omdat het zoo logisch is.
Zoo simpel logisch,
En weer vraag ik mij af of door de verwarring
en duisternis- van -dezen oorlog-zonder-volks-
geestdrift niet duidelijk de lijn der tegenstelling
loopt tusschen de menschen van den ouden tijd
die alleen kunnen gelooven in oude methoden en
mogelijkheden en de „nieuwe menschen" die het
oorlogsmiddel als verouderd en onbruikbaar (be
halve als slecht) beschouwen. Ik vraag mij af of
de aanhangers van beide opvattingen nevens
een massa, welker overtuiging niet duidelijk is
maar welker oorlogs-afkeer wel niet in alle
oorlogvoerende landen voorkomen. En of wij het
vreemde schouwspel van dezen oorlog niet groo-
tendeels moeten verklaren uit de barensweeën
van een nieuwen tijd.
Die gedachte geeft moed. Al is de toestand
duister en al voelt men dat, een nieuw vredes
initiatief dringender wordt. Want als de strijd
toch in volle kracht losbrandde zou het (voor-
loopig) te laat zijn. Dus blijft van groot belang
wat de Paus, de Italiaansche regeering en presi
dent Roosevelt diplomatiek aan het voorbereiden
zijn.
R. P.
bij Nederlandsche kusf vergaan
Geredden met de Borgholm
naar IJmuiden.
Vannacht is op ongeveer 36 mijl
noordwest van IJmuiden het Noorsche
s.s. „Biarritz" op een mijn geloopen.
Het schip was met het Noorsche
stoomschip „Borgholm" van Antwer
pen naar Oslo vertrokken.
De „Borgholm" heeft de geredden,
onder wie zich gewonden bevinden,
overgenomen en is op weg naar
IJmuiden. Het schip heeft echter eerst
het daglicht afgewacht, alvorens te
vertrekken, om te zien of er nog
drenkelingen gered konden worden.
Met de geredden en gewonden
wordt het schip vanmiddag in IJmui
den verwacht.
Het Noorsche s.s. „Biarritz" meet
bruto 1752 ton en behoorde aan de
reederij Fred. Olsen Co., te Oslo.
Het werd in 1922 gebouwd.
In de Adriatische Zee op een rif geloopen
Vermoedelijk een groot aantal
slachtoffers.
De Joego-Slavische torpedojager „Loebliana"
is Woensdagmiddag, na op een zich onder
water bevindend rif te zijn gestooten, in de
Adriatische zeehaven Sibenik gezonken.
Er zouden talrijke slachtoffers te betreuren
zijn.
De ramp geschiedde toen het schip met twee
andere torpedojagers, de „Belgrado" en de
„Zagreb", manoeuvreerde om de haven bin
nen te komen. De autoriteiten stelden ter
stond een onderzoek in en lieten de haven
door politie afzetten.
Uit nadere berichten blijkt dat de storm, die
gisteren aan de Adriatische zeekust van Joego
slavië woedde, sterke stroomingen aan den
haveningang tengevolge had en het manoeu
vreeren zeer bemoeilijkte. De „Loebliana"
slaagde erin de haven binnen te komen, doch
door den stroom werd de orcüogsbodem op een
rif gedreven.
Terstond stroomde het water de machine
kamer binnen. Het schip zonk vrijwel onmiddel
lijk. Toen de ramp zich afspeelde had de „Loeb
liana' 180 man aan 'boord. De torpedojagers
„Belgrado" en „Zagreb" snelden direct te hulp.
doch toen zij ter plaatse .waren, was de „Loeb
liana" reeds onder waterverdwenen. Daardoor
heeft men ook het aantal slachtoffers nog niet
kunnen vaststellen.
De .Loebliana" was in Joego-Slavië gebouwd
én in 1938 te Split (Spalato) te water gelaten.
Het was één der vier torpedojagers der Joego
slavische marine.
Kapitein Achlin, de commandant van de „Loeb
liana", die gered kon worden, is in verband
met het onderzoek, in verzekerde bewaring ge
steld.
II a.s. VRIJDAG de groote PETER LORRE in
waar de terreur haar schaduw werpt en een
doode zijn moordenaar aanklaagt
Verderhet grootsche muzikale filmwerk
MERRY-GO-RAOUND - TED LEWIS -
CAB CALLOWAY - KAY THOMPSON.
(Adv. Ingez. Med.)
Vele chèques en wissels
voor Duitschland in
beslag genomen.
Het Britsche ministerie voor den economischen
oorlog, deelt bijzonderheden mede over inbeslag
nemingen van Amerikaansche mail door de Brit
sche autoriteiten en over de methodes, waarmede
burgers van Duitsche afkomst in Amerika trachten
gebruik te maken van de Amerikaansche mail om
voorwerpen van waarde en levensmiddelen naar
Duitschland te verzenden, zoo meldt Reutér uit
Londen.
Het ministerie verklaart dat sedert het begin van
den oorlog tot 12 Januari 6000 brieven en 50.000
paketten als contrabande in beslag werden geno
men. De meeste brieven bevatten chèques, wissels,
credietbrieven en een nieuwe soort mark, de
„Giftenmark". De tot dusverre verbeurd verklaarde
marken hebben een waarde van 5.279.750 rijksmark.
De in beslaggenomen chèques en wissels in Ame
rikaansche dollars beliepen 426.355 dollars, voorts
900 dollars in bankpapier en 17.800 pond sterling in
Er.gelsch geld. De afzender der marken naar
Duitschland uit Amerika koopt deze marken bij een
Duitsche bank of een agentschap en een bon voor
deze marken wordt dan per post naar Duitschland
gezonden, waar de ontvanger het bedrag bij de bank
incasseert. Op die wijze ontvangen de Duitsche
bankagentschappën in Amerika groote hoeveelhe
den buitenlandsche deviezen.
De woordvoerder van het ministerie van oorlog
vertelde dat een inbeslaggenomen paket parels be
vatte ter waarde van 8000 pond sterling en verzon
den was uit Japan. Industrieele diamanten ter
waai-de yan ruim twee millioen pond sterling zijn
gevonden bij de briefpost. Het grootste deel van
deze diamanten was echter geadresseerd aan ont
vangers in neutrale landen en men stond toe dat
zij naar hun bestemming verzonden werden. Vele
afzenders adresseerden een groote enveloppe aan
een ontvanger in een neutraal land. Deze envelop
pen bevatten dan een aantal kleinere, die geadres
seerd waren aan ontvangers in Duitschland. Het
verzenden van paketten levensmiddelen naar
Duitschland uit de Vereenigde Staten heeft gewel
dige afmetingen aangenomen. Al deze zendingen
werden beschouwd als contrabande en in beslag
genomen. Men wijst erop, dat de waarde der pa
ketten ongeveer een vijfde was van den werkelijken
prijs die ervoor betaald was. Van de 4462 paketten,
die per post in een maand tijd uit Amerika verzon
den werden, bleek, dat niet minder dan 4063 con
trabande bevatten, geconsigneerd aan een neutraal
land en listig gecamoufleerd, aldus besluit deze
officieele Engelsche mededeeling.
Hoofdconducleur om
het leven gekomen.
De personentrein, welke om 18.05
uit Maastricht naar Den Haag vertrekt
en te 19.25 uur in Weert moet aan
komen, is Woensdagavond vijfhonderd
meter vóór dit station op een goe
derentrein gereden. De hoofdconduc
teur van den goederentrein, de heer
J .Ots, uit Heerlen, is bij de botsing
zóó ernstig gewond, dat hij korten
tijd later in een ziekenhuis te Weert
Hoewel de rivieren in ons land op vele plaatsen „zitten", werd Woensdag op de Lek de ge
wone dienst tusscben Alblasserdam en Ridderkerk op normale wijze per motorboot onderhouden
is overledeneen aantal reizigers
van den personentrein heeft lichte
kwetsuren opgeloopen. De materieele
schade is zeer groot.
Het mistte Woensdagavond in dezen hoek van
Limburg namelijk zeer sterk.
Toen men omstreeks half acht op het station
Weert een heviger, slag hoorde, gevolg door een
dof gedreun, dat seconden lang aanhield, snelde
men terstond naar de spoorbaan bij het viaduct
over den weg naar Maaseyk, vanwaar het geluid
kwam en vond drie kolenwagens schots en scheef
over het duibbele spoor liggen.
Het bleek, dat van den kolentréin, bestaande
uit veertig kolenwagens, de laatste wagens waren
losgeschoten en waren teruggerold in de rich
ting Roermond, waarheen de spoorbaan om
laag loopt. Op hetzelfde oogenblik naderde de
personentrein no. 80 uit Maastricht. De machi
nist van dezen trein zag opeens eenige wagens,
uit den mist opdoemen. Hij remide krachtig,
maar een ongeluk was niet meer te voorkomen.
Met een geweldigen slag botste de locomotief op
het stel, waarvan de achterste wagen volkomen
verbrijzeld werd. Beide andere wagons schoten
uit de rails en sloegen om, tengevolge waarvan
het dubbele spoor werd versperd.
De hoofdgeleider van den kolentrein, die op -ijn
plaats in den laatsten wagen was gezeten, liep
hoogst ernstige verwondingen aan het hoofd op
en werd nadat een pastoor uit Weert hem gees
telijken bijstand had verleend, naar het Sint
Jansgasthuis te Weert overgebracht. Aanvanke
lijk vond men slechts de uniformjas van den
man, doch later ondekte men het slachtoffer
onder de resten van het versplinterde rijtuig.
In den personentrein waren vele passagiers door
den schok met de hoofden tegen elkaar geslagen,
doch niemand van hen liep verwondingen op.
Wel had een der conducteurs een wond aan het
hoofd opgeloopen, welke van dien aard bleek,
dat overbrenging naar het Sint Jansgasthuis
noodzakelijk was.
Een geneesheer uit Weert, die onmiddellijk
was ontboden, verleende den slachtoffers de
eerste hulp.
Tengevolge van het ongeluk zijn de treinver
bindingen van Weert met Maastricht en Duitsch
land verbroken. Het verkeer met Midden- en
Zuid-Limburg wordt via Helmond onderhouden.
Soldaten uit den omtrek hebben onmiddellijk
een aanvang met het opruimingswerk gemaakt,
teneinde de stagnatie van zoo kort mogelijken
duur te doen zijn. Het laat zich evenwel aanzien,
dat er geruimen tijid mee gemoeid zal zijn, voor
dat het .verkeer.op dit. baanvak zal zijn hersteld.
