V}i&W4p
Hernieuwde aanvallen
0TJINSCHE LEGERBERICHT:
op de Karelische Landengte afgeslagen.
Zonnige herinnering.
KgSDAG 7 FEBRUARI 1940'
finnen maken 22 tanks buit.
Het Finsche legerbericht van Dinsdag luidt:
J}! een voorbereiding door de artillerie heeft
viiand op verscheiden plaatsen in de Kareli-
h Landengte hevige aanvallen ondernomen,
■het bijzonder bij Hatjalahdenjarvi en Summa.
9 - werden hierbij door meer dan honderd tanks
toiinrl Op een der Finsche stellingen heeft
lf%lnd vijf aanvallen gedaan.
Tegen middernacht waren de aanvallen over
al met groote verliezen voor den vijand afge-
^Irfden loop van den dag werden 22 tanks ver
nietigd.
Ten noordoosten van het Ladogameer werden aan-
ilen van den vijand afgeslagen, in het bijzonder bij
Pitkaranta-eilandengroep.
De vijand heeft hier eenige honderden dooden
mneten achterlaten.
In het district Lieksa en Kuhmo werden alle vijan-
jplüke aanvallen afgeslagen.
rpliike resultaten werden verkregen bij Maka-
.SrJi in het district Salla.
De Finsche luchtmacht heeft vijandelijke bases op1
Februari met succes aangevallen en aanzienlijke
vernietiging aangericht onder de vijandelijke
^De^vijandelijke luchtactie was in den loop van
den dag van geen beteekenis. Er zijn bommen neer
gekomen op. Kajaani en Kaskoe. Volgens beschik
bare gegevens zijn twee personen gedood en eenige
burgers gewond.
In Noord-Finland heeft de vijand vergeefs ge
beerd parachute-afdeelingen te laten dalen.
Het jongste legerbericht van het militaire district
Leningrad luidt:
Op 6 Februari bedrijvigheid van verkenningsaf-
de'elingen. Treffen tusschen kleine infa-nterie-deta-
chementen ten noorden van het Ladogameer. De
Sovjet-Russische vliegtuigen hebben verkennings
vluchten ondernomen."
De actie van het Deensche
Roode Kruis.
Het Deensche Roode Kruis heeft in twee maan
den tijds ongeveer 1.2 millioen kronen bijeenge
bracht ten behoeve van door den oorlog geteisterde
landen. Voor Finland alleen is 1.1 millioen. kronen
aan minstens 25.000 bedden voor steunverleening
aan burgers.
Voorts werd in het telegram gezegd, dat de Fin-
diger te Helsinki een telegram ontvangen, waarin
deze mededeelt, dat onmiddellijk behoefte bestaat
sche ziekenhuizen stampvol liggen met gewonde Fin
nen en Russen.
Sillanpaa stelt gouden medaille
beschikbaar.
De Finsche schrijver Sillanpaa, winnaar van'den
Nobelprijs voor letterkunde, heeft zijn land de bij
dezen prijs behoorende gouden medaille geschonken.
Dertien dokters en veertig verpleegsters zijn naar
Finland gezonden. De Deensche ambulance aldaar
bestaat uit 200 bedden. Zoo noodig kunnen dertig
artsen en zestig verpleegsters worden gezonden.
Voorts zijn 250 ton kleeren verzonden, voor het
meerendeel naar Finland, doch ook naar de Poolsche
vluchtelingen in Litauen en het district Wilna.
Finland heeft 25000 bedden noodig.
Het hoofdkwartier van het Amerikaansche Roode
Kruis te Washington heeft van zijn vertegenwoor-
Sovjet-bommenwerper valt
Zweedsch schip aan.
Bemanning vlucht via het ijs.
Uit Stockholm wordt vernomen, dat Russi
sche bommenwerpers het 7.01 ton metende
Zweedsche sehip „Wirgo" Maandag en Dinsdag
hebben aangevallen. Het schip was, onderweg,
van de Finsche haven Aabo naar Stockholm. De
bemanning vluchtte over het ijs en nam de wijk
naar een nabijgelegen eiland. Er vielen geen
dooden of gewonden.
Kort nadat de laatste opvarenden het schip had
den verlaten is het vaartuig gezonken.
Labourdelegatie niet pessimistisch
ten aanzien van den Finschen
weerstand.
Maar er moet meer hulp komen.
„ONGELOOFLIJKE METHODEN VAN DEN
AANVALLER".
De Britsche Labourdelegatie onder leiding van
Sir Walter Citrine is op thuisreis uit Finland Dins
dag in Brussel aangekomen. De delegatie zou via
Amsterdam per vliegtuig naar Londen zijn 'terugge
keerd, doch de zware mist, die boven Nederland
hing, maakte een landing op Schiphol onmogelijk,
zoodat de piloot doorvloog naar Brussel.
De leden der delegatie verklaarden diep onder den
indruk te zijn gekomen van de algeheele eenheid
van het Finsche volk in zijn strijd om het bestaan,
door zijn hardnekkigheid en heldhaftigheid, maar
ook van de ongelooflijke methoden van den Sovjet
Russischen aanvaller, die veel feller optreedt tegen
de weerlooze burgerbevolking dan tegen den mili
tairen vijand te velde. De delegatie toont zich geens
zins pessimistisch ten aanzien van de Finsche kan
sen om den aanvaller tee stuiten, op voorwaarde dat
de beloofde hulp van buiten, die reeds in aanzien
lijke hoeveelheden arriveert, spoedig ruimer omvang
aanneemt.
Halifax over de affaire met de
Britsche regeering hoopt dergelijke incidenten
in het vervolg te kunnen voorkomen.
In het Engelsche Hoogerhuis heeft Lord Halifax
gisteren een verklaring afgelegd over de bespre
kingen tusschen Engeland en Japan inzake het inci
dent met de „Asama Maroe".
Halifax zeide het volgende:
„Na onderzoek is gebleken dat sommigen van de
21 Duitschers, die van de „Asama Maroe" zijn afge
haald, betrekkelijk ongeschikt zijn voor den militai-
en dienst. Met behoud van haar rechten heeft de
Britsche regeering zich bereid verklaard,
negen van deze mannen in vrijheid te stellen. Te
zijner tijd zullen zij worden overgegeven aan de
bevoegde Japansche autoriteiten. Inmiddels hebben
de Japansche scheepvaartmaatschappijen opdracht
gekregen voortaan passage te weigeren aan eiken
persoon van een oorlogvoerend land, die deel uit
maakt van de gewapende macht of verdacht wordt
daarvan deel uit te maken. Met handhaving van
haar meening over de legale positie in deze zaak,
erwacht de Britsche regeering dat dergelijke
incidenten als die verband hielden met de „Asama
Maroe" in de toekomst vermeden kunnen worden.'
GROOTE SCHADE IN ENGELAND
DOOR DEN SNEEUWVAL.
Treinen, telegraaf- en telefoonlijnen
vernield.
VEE SNEEUWDE IN OP DE BERGHELLINGEN.
De zware sneeuwval van 217 Januari
heeft in geheel Engeland verliezen en
schade veroorzaakt, die erger waren dan qoit
door weersomstandigheden in de twintigste
eeuw nog is voorgekomen. De spoorwegen
hadden, naar Reuter meldt, het meest te
lijden. 1500 mnjl spoorlijn werden geheel
geblokkeerd door de sneeuw.
Tientallen treinen uit het Noorden werden
geheel vernield. Vele honderden mijlen tele^
graaf- en telefoonlijnen werden vernield. Eenige
sneeuwploegen, die uitgezonden waren om
treinen in het noorden te bevrijden, werden
zelf in de sneeuw bedolven. Voor iedere sneeuw
ploeg moesten niet minder dan vier locomotieven
gebruikt worden, voordat men er in slaagden
door de bevroren sneeuw heen te komen. Ongeveer
2000 reizigers werden geïsoleerd in treinen; er
gens nabij de grens van Schotland.
Het verkeer op den weg stond practisch in
het grootste deel van het land stil. Rund-vee en
schapen werden op de berghellingen in de
sneeuiw begraven en honderden dorpen werden
afgesneden van leveranties. Het Londensche
passagiersvervoer stond tegenover den ergsten
toestand, dien het nog ooit ontmoet had. Niet
alleen 't verkeer werd door de weersomstandig
heden belemmerd-, ook de onderdeelen dei-
treinen zelve, zooals automatische deuren, rem
men e.d, functionneerden niet.
In Ncffthumberland, Westmoreland, Cumber
land, Yorkshire, Oost Lancashire en Derbyshire
werden de wegen geblokkeerd door opgewaaide
sneeuw, die zes tot acht voet hoog lag. Het
merendistrict, waar de sneeuw tot twintig voet
hoog was opgewaaid, zag er uit als een tweede
Zwitserland. In de meer afgelegen dalen lagen
de boerderijen bijna geheel ondergesneeuwd en
van de vacantiehuisjes was niets meer te zien.
Voor het eerst sinds"vijftig jaar kon men lpppen
over dat deel van. de,rivier Trent, waar eb en
vloed duidelijk werken.
De Tyne was op de bovengedeelten dichtge
vroren. De in Schotland geïsoleerde troepen wer
den van het noodige voorzien door middel van
uit vliegtuigen neergelaten valschermen.
Vonnissen in het voormalige Polen.
Vier personen ter dood veroordeeld.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Lodz: De
bijzondere rechtbank alhier heeft de gebroeders
Felix en Adam Kmiec, Eduard Saktura en Eduard
Calla ter dood veroordeeld en Eugenius Choronzy
veroordeeld tot verscheidene jaren tuchthuisstraf.
Twee beschuldigden werden vrijgesproken.
Zeven beschuldigden werden veroordeeld tot ge
vangenisstraffen van twee tot vier jaren, een min
derjarige tot zes maanden gevangenisstraf.
De beschuldigden hadden, aldus het D. N. B.,
op 2 September in het dorp Wola Zaradzynska
Duitsche woningen stelselmatig afgebroken en ge
plunderd en Duitsche families in haar woningen op
de meest brutale wijze geterroriseerd.
„Past op uw woorden!"
Grootscheepsche campagne in Engeland.
De Britsche regeering heeft een groote
campagne tegen loslippigheid op touw gezet.
Overal in Engeland zullen tmjllioenen aan
plakbiljetten, geteekend door bekende artis-
ten, de burgers aansporen, te waken voor on
voorzichtige uitlatingen. Een der affiches
vertoont een zinkend schip, met het onder
schrift „Enkele zorgelooze gesproken woor
den kunnen dit beteekenen".
In bet Lagerhuis heeft Chamberlain mee
gedeeld dat nieuwe wettelijke maatregelen
worden overwogen, op grond waarvan in zeer
ernstige gevallen van het uitlokken en het
onthullen van nieuws aan den vijand de dood
straf zal kunnen worden toegepast.
Wrak van de „Sphinx" aangespoeld
Ondersteboven aan de Engelsche kust.
De Engelsche mijnenveger „Sphinx", die op de
Noordzee is gezonken, terwijl hij naar een haven
werd opgesleept, is op dè Engelsche kust gespoeld.
Het schip ligt met de kiel naar boven aan het strand.
Het wordt bewaakt door een gewapende marine-
wacht. Men zal een gat in den scheepswand moeten
snijden om in het inwendige te kunnen doordringen.
Wanneer het eb is, kan men den mijnenveger zien
liggen. Van de kust kan men de lijken van vier leden
der bemanning zien. Zij konden nog niet worden
geborgen.
Hongarije en de Balkanconferentie.
BOEDAPEST, 6 Februari. (Hong. Tel. Ag.)
In een blijkbaar geïnspireerd artikel bespreekt
de „Pester Lloyd" de besluiten! der Balkanconfe-
rentie. Het blad zegt, dat Hongarije jegens de
Balkan-Entente nooit een onvriendelijke houding
heeft aangenomen en altijd alles gedaan heeft om
betrekkingen van goede buurschap te onderhou
den met de lain den der Entente, vooral met Joego
slavië, Hongarije ontkent ook niet, dat de En
tente vriendschappelijke verklaringen aan het
adres van Hongarije en Italië heeft afgelegd. De
zoogenaamde Hongaarsohe kwestie schijnt thans
6611 onontkoombaar element van de nieuwe alge-
meene orde in Europa te zijn geworden.
Hongarije en allen, die hechten aan om
standigheden, welke een blij venden vrede in
Midden-Europa kunnen tot stand brengen,
zouden liever gezien hebben, dat de confe
rentie meer hoop had gegeven. De passage
Van het communiqué der conferentie, waarin
gesproken wordt van de handhaving der in
tegriteit van het nationale territoir, herin
nert op gevaarlijke wijze aan den geest, die
de vroegere kleine Entente bezielde.
Hongarije is overtuigd van de rechtvaardigheid
zijner zaak, het is zich bewust van zijn plicht en
z\jn Europeesche missie en het is er zeker van
dat zijn buitenlandsche politiek in dit opzicht de
•illedige goedkeuring zijner vrienden wegdraagt.
Postpaketten met explosieven
inhoud.
Vier gewonden op Londensch station.
Bij de ontploffingen die Dinsdag op het Engel
sche station Euston plaats hadden, zijn, naar ver
luidt, vier mannen gewond. De ontploffingen zijn.
naar men gelooft, veroorzaakt door bommen, die in
paketten in twee postzakken lagen. De postzakken
zijn geheel vernietigd.
Het schijnt, dat de goederenwagen poststukken
voor Birmingham bevatte, waar heden twee mannen
zijn terechtgesteld in verband met de ontploffingen
te Coventry.
Omstreeks het middaguur heeft zich gisteren ook
een ontploffing voorgedaan op het hoofdpostkantoor
te Birmingham.
Tei-wijl een der beambten een poststuk behan
delde, ontstond een ontploffing. De ma nwerd licht
gewond. Er werd geringe schade aangericht.
Bovendien is te Manchester in de sorteerzaal van
het postkantoor een bom, welke in een pakje was
verborgen ontploft. Niemand werd gedeerd.
Kort na het middaguur heeft zich gisteren ten
slotte nog een ontploffing voorgedaan in het Lon
densche Westend bij het monument van Miss Cavell,
de Engelsche verpleegster, die in den wereldoorlog
te Brussel werd gefusilleerd. Later werd vastgesteld
dat een kortsluiting de ontploffing had veroorzaakt.
Het plaveisel was beschadigd, doch niemand werd
gedeerd.
ZOON VAN AARTSHERTOG FRANZ
FERDINAND IN CONCENTRATIEKAMP
GESTORVEN?
BELGRADO, 5 Februari. Volgens berichten uit
Duitschland zouden Ernst, de zoon van aartshertog
Franz Ferdinand (die in 1914 vermoord werd in
Serajewo, waarna de wereldoorlog begon) en zijn
morganatische vrouw, gravin Sophie von Hohen-
berg gestorven zijn in het Duitsche concentratie
kamp te Dachau. Ernst was gearresteerd na het
binnenrukken der Duitschers in Weenein. Hij had
in connectie gestaan met den Heimatschute van
Starhemlberg.
(Reuter).
Besprak de Opperste Oorlogsraad
ook de hulp aan Finland
LONDEN, 6 Februari. (Havas) Volgens den
diplomatieken redacteur van de „Times" zouden
op de bijeenkomst van den Oppersten raad van
Oorlog ook de mogelijkheden van hulpverleening
aan Finland besproken zijn.
DONDERDAG 8 FEBRUARI.
HILVERSUM I 1875 en 414.4 M.
AVRO-Uitzending.
8.00 BericMen ANP. 8.10 Gramofoonmuziek. 10.00
morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuziek. 10,
Voor de vrouw. 10.35 Omroeporkest. 11.00 Week
overzicht. 11.15 Omroeporkest en soliste, 12.15
Puszta-ork'est. 12.45 Berichten A.N.P., gramo
foonmuziek. 1.00 De Romancers en soliste. 2.00
Voor de vrouw. 2.30 Pianovoordracht. 3.00 Brei
en borduurcursus. 3.45 Gramofoonmuziek. 4.00
Voor zieken en thuiszittenden. 4.30 AVRO-Dans-
orkest. 5.00 AVRO-We-ekkaleidoseoop, geluk-
wenschen. 5.30 AVRO-Amusementsorkest en so
list. 6.30 Sportpraatje. 7.00 Voor de Kinderen,
7.05 Voor de soldaten. 7.30 Engelsche les. 8.00 Be
richten ANP, mededeelingen. 8.20 Concertgebouw
orkest. 9.15 Cyclus: Bouwers van Nederland over
zee. 9.40 Gramofoonmuziek (met toelichting)
10.20 Viool en orgel. 11.00 Berichten ANP. 11.10
AVRO-Dansorkest. 11.40li2.00 Gramofoonmu
HILVERSUM II 301.5 M.
8.00—9.15 KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO
2.00—12.00 NCRV.
8.00 Berichten ANP. 8.05—9.15 en 10.00 Gramo
foonmuziek. 10.15 Morgendienst. 10.45 Gramo
foonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuur. 12.00
Berichten. 12.15 KRO-orkest, 12.45 Berichten
ANP, gramofoonmuziek, 1.10 KRO-orkest. 2.00
Handwerkuurtje. 2.55 Gramofoonmuziek. 3.00
Voor de vrouw. 3.303.55 Gramofoonmuziek.
4.00 Bijbellezing. 5.00 Gramofoomnuz. 5.15 Han
denarbeid voor de jeugd. 5.45 Gramofoonmuziek.
6.00 Orgelconcert. 7.00 Berichten. 7.15 Journalis
tiek weekoverzicht. 7.45 Gramofoonmuziek. 8.00
Berichten ANP, herhaling SOS-berichten. 8.15
Christ, muziekvereeniging Harmonie. 9.00 Medi
sche causerie. 9.30 Bel Canto. 10.00 Berichten
ANP, actueel halfuur. 10.30 Bel Canto. 11.15
Gramofoonmuziek. Ca. 11.5012.00 Schriftlezing,
ENGELAND 391 en 449 M.
(Na 6.20 n.m. ook 342 M.)
12.20 Entr'act Players. 12.50 Gramofoonmuziek.
1.20 Berichten. 1.30 Orgelspel. 1.502.20 Viool
en Piano. 3..20 Jack Payne en zijn Band. 3.50
Lichte muziek uit Turkije. 4.20 Causerie: Talking
it over. 4.35 Variété. 5.20 Kindertuurtje. 5.50 Con
cert. 6.20 Berichten. 6.35 Landfoouwcauserie. 6.50
Kampconcert. 7.20 London's Philharmonisch or
kest. 8.05 Radiotooneel met muziek. 8.50 Henrv
Hall en zijn orkest. 9.20 Berichten. 9.35 Causerie
War Commentary. 9.50 Zang. 10.35 Kerkdienst
10.55 en zijn orkest. 11.45 Sylvan Trio en solist
I.2.20 Berichten.
RADIO-PARIS 1648 M.
12.05 Zang.'12.35 en 1.05 Pianovoordraeht. 1.35
Chansons. 2.00 Gramofoonmuziek. 2.05 Fluit en
fagot. 3.20 M. de Villers-orkest. 5.20 Radiotooneel
9.50 Cellovoordracht. 10.20 Hongaarsoh kwartet.
II.05 Radiotooneel. 11.35 Chansons. 12.0512.20
Bailly-onkest.
KEULEN 456 M.
5.50 Hermann Hagestedt's orkest. 7.40 Gramo
foonmuziek. 9.30 Zang. 10.50 Gramofoonmuziek.
11.20 Concert. 1.15 Tusschenspel. 1.35 Populair
concert. 3.35 Leo Bysoldt's orkest. 5.10 Gramo
foonmuziek. 6.50 Otto Dobrindt's orkest. 7.35—
12.20 Concerten.
BRUSSEL 322 M.
12.20, 12.50, 1.30—2.20, 5.20 en 7.35 Gramo
foonmuziek. 8.20 Voor de soldaten. 8.50 Gevari
eerd programma. 10.3011.20 Omroepdans-
orkest.
BRUSSEL 484 M.
12,20 Gramofoonmuziek. 12.50 E. Loiseau's or
kets. 1.502.20; 7.05 en 7.35 Gramofoonmuziek
8.20 Voo rde soldatein. 8.50 en 9.50 Omroepsym
phonie-orkest en solist. 10.30 Gertler-kwartet.
Hierna tot 11.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
Geen program-ma ontvangen.
De oude burcht van Wiborg.
OO even reden iwe nog "door het stille,
kuisehe landschap van het merenplateau:
donkere naaldwouden, lichte berkenwou
den, eenvoudige akkers en weiden met
paarden en koeien. Telkens weer komt de rots
bodem te voorschijn en vertoont zich het graniet
in zijn edele vormen. Nu eens re-clhts, dan links,
nu eens op den voorgrond, dan weer op den ach
tergrond glanzen groote vlakken en smalle stree-
pen van de duizendvoudig vertakte meren, zoodat
land en water samen een vaak wonderlijk mo-
zaiek vormen. Maar nu verheft zich een heuvel
rug en even later nog één, twee evenwijdige rug
gen, die den rand van dit merenplateau in het
Zuiden en Zuid-Oosten omzoomen: deze landrug,
deze dubbele plooiing, Salpauselka genaamd, is
de rest van die geweldige eindmoraine, die eens
door den uit het Noorden binnendringenden reu-
zengletscher voor zich uit gesohoven en opge
bouwd werd. Want waar nu duizenden meren
glanzen droeg het land eens het groene Noord-
poolijs.
Het land ten Zuiden van dezen wal is vriende
lijker en vruchtbaarder en bewoonder. Terwijl de
warme roode of gele of chocoladebruine houten
huizen imet hun zwarte daken met de breede
witte, vroolijke streepen langs de zijkanten, de
deur en de ramen daar straks nog eenzaam ston
den vormen ze nu reeds gehuchten en dorpen.
Ook rood-en-iblauwe nederzettingen, baksteen
huizen, staan er en men voelt zich plotseling veel
en veel zuidelijker dan een half uur geleden.
Maar steeds worden er aan de stations nog bessen
te koop aangeboden, dikwijls door jongens en
meisjes in sierlijke kleederdracht. Het zijn roode
en zwarte boschbessen, het eenige idat deze schra
le bodem aan vruchten biedt.
Voortdurend wordt er in de Finsche treinen
schoon gemaakt, geveegd, de ramen gelapt of de
metalen onderdeelen gewreven, tot ze glimmen.
De conducteurs lijken iin hun uniformen meer op
zeelui dan op treinpersoneel, de locomotief draagt
over den schoorsteen een kap, die moet dienen
tegen het brandgevaar van vliegende vonken
Want alle locomotieven en alle ketelhuizen, alle
woningen en alle schepen worden, als het maar
eenigszins kan, met hout gestookt, met dat zachte
berkenhout, dat aan dit landschap zijn noordelijke
frischheid en liefelijkheid geeft En op iedere loco
motief zit ook nog een klok, waartegen een me
talen hamer slaat. Zoo rijden de treinen bellend
door het vriendelijke Finsche land en hebben nog
niet alle romantiek verloren.
Wiborg, de heilige berg.
Reeds zijn we in het Lan Wiborg. Lan, dat met
het woord „leen" samenhangt, is de naam van de
provincies in Finland en Zweden. Reeds steken
de torens, het silhouet van de stad, tegen de lucht
af.
Wiborg zeggen de Zweden, Viipuri de Finnen.
In ieder geval is deze stad met haar bijna 60.000
inwoners na Helsinki en Aabo de grootste stad
van het land. Er bestaat no<g een tweede Wiborg
in Europa, veel verder in het Zuiden, in het hartje
vain Jutland. De na-men van de Deensche en van
de Finsche stad gaan terug op Wiberg, wat zoo
veel -beteekent als „-heilige berg", de plaats, waar
het Thing gehouden en het offer gebracht wordt.
De stad Wiborg ligt aan den noordelijksten in
ham van de Finsche Golf en is het kloppen-de
hart van Zuid-Oost-Finland. Hier komen de spoor
wegen van Helsinki en Lalhti uit het Western, van
Leningrad uit het Zuid-Oosten en van Joensuu
uit het Noorden samen, hier eindigt het beroemde,
56 K.M. lange, van 28 sluizen voorziene Saimaka-
naai, dat sedert 1856 de scheepsverbinding vormt
van het Saima-meer met de zee. Slechte 12 K.M
ten Zui-dem van Wiborg ligt de haven Trangsund,
in het Finsch Unras, een van de slagaders voor
den Finschen handel. Meer dan 400.000 ton wordt
hier ingevoerd, meer dan 1.130.000 ton uitgevoerd,
vooral hout; hout, dat in eindelooze treinen aan
gesleept wordt of dat, de stammen door kettingen
verbonden, als eilandjes komt aandrijven in den
stroom, door sleepbooten getrokken. En behalve
hout: papier en cellulose
In den strijd opgegroeid.
De tragiek van Wiborg is de nabijheid van Rus
land: 80 K.M. ligt het maar van de grens, iets
meer dan 130 K.M. van Leningrad. Zoo is dit Wi
borg sedert onheugelijke tijden een in den strijd
geharde stad, die veel leed en oorlogsellende zag
en nu weer ziet. Hier vochten Finnen en Zweden
en Russen alle eeuwen door. Nu is de stad voor
85 pet. Finsch, al bezitten de Zweden en de Rus
sen er ook mog hun eigen kerken. De kiem van
Wiborg is de vesting, die Tyrgil Knutson in 1293
hier bouwde. De stad ontstond en ontwikkelde
zich strategisch juist, op het schiereiland tusschen
-de Zuidelijke haven en de haven Sakkalahti. Nog
verheft zidh op het eiland de burcht en de 50 M.
hooge toren is het herkenningsteeken van de stad,
nog staan er brokken van den ouden stadsmuur.
Zoo waakt grimmig midden in Wiborg de Pyöreii
Torni, de „ronde toren", van buiten grijs en weer
baar, maar van binnen licht en doortrokken van
heerlijke geuren: men heeft hier een Ravintola,
een echt Finsdh restaurant ingericht, dat in oud-
historisch kleed tooh op West-Europeesehen leest
is -geschoeid. Overigens is Wiborg een heel mo
derne stad. Fabrieken en scholen in alle soorten,
een eigen radiozendstation, de regelmatige rijen
straten, de verzorgde parken getuigen daarvan.
De gebruikelijke „ansichts"kaarten vertoonen
meestal den donkeren toren van de vesting of het
uitzicht over de stille Wiborgsche Golf. Maar wei
nigen vertellen van wat voor deze stad veel typi
scher is: van de teere dierenplastieken in de plant
soenen, van de stadsbibliotheek, het modernste
van het moderne op dit gebied. Geen reusachtig
bouwwerk, maar doelmatig en smaakvol, midden
in he- veel glas en daardoor -.'eel licht en
daarbij eer organisatie volgens de allerbeste
voorbeelden. Een eigen leeszaal voor kinderen,
een echt Montessori-ideaal, met eigen tafeltjes
voor een eigen raam en eigen lampjes voor ieder
kind. De vreemdeling wordt er, zonder eeni-ge
bijzondere introductie, -met een natuurlijke vrién
delijkheid en blijden trots rondgeleid, tot op het
platte dak met het mooie uitzicht en tot in de kel
ders met de oliestookinrichting volgens het nieuw
ste model.
De witte nacht.
Zoo bitter koud als de Finsche winter zelfs hier,
in het Zuiden 'van het land, is, zoo heerlijk warm ia
de zomer. Dat is dan ook de tijd van de eindelooze
dagen, die onmerkbaar in de heldere nachten over
gaan. die witte nachten, waarin steeds nog een streep
daglicht in het Westen hangt, hoe ver de nacht ook
voortschrijdt. Dat is de tijd, waarin ook de Wibor-
gers naar buiten, naar de Golf trekken, om te zwem
men. Het zacht golvende water en de lucht versmel
ten tot één lichtgrijze massa, waar men zich voelt
opgaan in dit al, in deze wonderlijk omvattende
noordelijke natuur. We zitten op het terras van de
stijlvolle ravintola, die zoo plezierig zonder luxe is
en zoo'n wijd uitzicht heeft over de zee. De omtrek
van de stad en de vesting steekt steeds dreigender
af tegen den nachtelijken hemel in het Oosten, en
onze Finsche vriend vertelt en vertelt.
Vertelt dat Wiborg alle jaren na den wereldoor
log het gelukkige eindpunt van zoo menige Odyssee
is geweest, waar de lijdende helden door oorlog en
revolutie, door Rusland en Siberië aan deze gast
vrije kust zijn aangespoeld, hetzij als vluchteling,
hetzij in ruil voor een anderen gevangene, als ge
wonde of als legioensoldaat. Hij vertelt dat van de
3.600.000 inwoners van Suomi (Finland) slechts 10
pet. van Zweedsche afkomst zijn, maar dat deze 10
pet. de cultureele en intellectueele élite van het land
uitmaken; dat er nog geen 5000 het Russisch als
moedertaal hebben en ongeveer 2500 het Duitseh.
Maar dat Duitseh de algemeene taal van Finland is.
Men is nog niet vergeten wat Duitschland bij den
strijd om de onafhankelijkheid voor Finland heeft ge
daan. Dat was in de Januaridagen van 1918, toen
overal in het land de roode garden zich tot revolu
tionaire daden aaneensloten en de hoofdstad Hel
sinki bezetten.
De tegen-actie bleef niet uit; het witte verdedi-
gingscorps van Mannerheim ontwapende de Russi
sche troepen in Ostrobotnie. De vrijheidsoorlog
brak uit. Vooral bij Wiborg en bij Tammerfors werd
bloedig gevochten. Maar alleen dank zij de Duitsche
hulp, de ondersteuning door de Duitsche troepen
van generaal Rudiger Graaf von der Goltz, kon Hel
sinki half April bevrijd worden. Een maand later
marcheerden de witte troepen onder Mannerheim
er binnen. In October koos men Prins Friedrich Karl
van Hessen tot koning. Maar met de centrale mo
gendheden leed ook dit „Finsche koninkrijk bij da
genade van Duitschland" de nederlaag; de Hessi-
sche prins weigerde de Finsche kroon. Mannerheim
werd rijksbestuurder.
Onze Finsche vriend vertelt verder, over het steeda
sterker wordend volksbewustzijn van de Finnen,
over hun dikwijls scherpe cultureele tegenstelling
tot de Zweedsche Finnen; over de religieuze eenheid
van 't land 98 pet. is Luthersch dat werkelijk
zoo'n vaste burcht Gods is. Deze burcht is noodig,
want de dag zou kunnen komen, waarop het woeste
Oosten weer optrok om wraak te nemen, de jonge
Finsche vrijheid te vermoorden en de witte vlag
met het blauwe kruis bloedrood te kleuren. Daar, in
het Oosten staat de dubbele vijand: Rusland en het
bolsjewisme. Destemeer gaat het er nu om den band
met Scandinavië te versterken; want dit Finla-nd is
geen Baltisch land, geen Russische randstaat; Fin
land is het vierde Scandinavische land, Christelijk,
Westersch, Europeesch. Zoo sprak mijn Finsche
vriend in den zomer van 1937.
Makuuvaunuluukken.
Dat beteekent „slaapwagenloket". Ja, Russisch ia
moeilijk, Turksch is moeilijker, maar Finsch...,
Hoe zei mijn Fin het ook weer? Onze taal hoort tofl
een groep, die in het Oosten van.Europa en in het
Westen van Siberië gesproken wordt. Samen met
het Samojeedsch vormt het den taalstam van dea
Oeral. Gewoonlijk catalogiseert men het als „Finsch-
ugrisch". En inderdaad zijn de Hongaren de eeni-
gen, die ook taalkundig met ons verwant zijn hie®
in het beschaafde Europa; en toch, bij alle welge»
zindheid, verstaan we elkaar niet en alleen de taal»
kundige grondbegrippen uit onzen gemeenschappe»
lijken oertijd vertoonen nog een zekere overeen
komst.
Maar, zooals ik reeds zei, bijna, iedereen verstaat
hier Duitseh en daar er uitstekende slaapwagens 3de
klas zijn verheugt men zich op de nachtreis naa*
Helsinki. Dan maakt men ze ook 's nachts mee, de
Finsche treinen, nog geheel in Russischen stijl maar
glashelder: de groote breedte der sporen komt bij
het liggen uitstekend van pas! Bovendien liggen drie
man er makkelijk boven elkaar. In iederen coupé
staat de spuwkom, in iedere gang de waterkaraf
met een glas. Overal in de gangen hangen instruc
tieve reisgidsen met kaarten en foto's, projecten
voor rondreizen voor iedere beurs en iederen smaak.
Heeft men dan bovendien het geluk dat er „op dg
tweede verdieping" een zoöloog ligt, die jaren in Si
berië en in Parijs gewerkt heeft en die charmant en
boeiend ongelooflijke dingen weet te vertellen, dan
gaat de lichte Finsche nacht in den slaapwagen vlie
gensvlug voorbij. Tien minuten voor middernacht
zijn we uit Wiborg vertrokken, tegen half acht dea
morgens zijn we in Helsinki. Boven de prachtige
stad, die bijna een „skyline" vertoont, cirkelt een
helderwitte vlieger: de ochtendverbinding met
Stockholm. De Oostgrens is echter over de heele
lengte van prikkeldraad en hooge, met machinege
weren" bezette uitzichttorens voorzien; aan twee kan
ten. En tusschen het Ladogameer en de Finsche
Golf bouwt men een geheel moderne verdedigings
linie, geheel naar Westersch model.
Nog lacht de zomer en nog is het vrede, maan
je kunt niet weten....
Sft
