t
1
Sociale kwesties aan de orde.
a
mm
n
iirCTi
miiirs
Amsterdam's raad
debatteert over
het raadhuis.
<ans op een luchtdienst naar Z. Afrika?
K. L. M. bereidt studie-
vluchten voor.
D'O
nt D E RDAG 8 FEBRUARI 1940
EERSTE KAMER
Waarom mogen werkloozen geen sneeuw ruimen
DEN HAAG Woensdag.
'ten regende het, dat het goot. Toch moesten
ndaag nog terugdenken aan het achter ons
yjie sneeuwtijdperk Immers de hearen Ge 1-
jjggenu en 00]c (je S-_cji senator Hiem-
"begrepen niet waarom de werkloozen niet in
stra.„rruiming de overtallige sneeuw hadden
W en opruimen. Laatstgenoemde spreker meen-
me{. het oog op de moeilijkheden die zich
^e'opzicht in sommige ingesneeuwde dorpen
m y0orgedaan, dat men te dezen misschien
1 wat al te star was geweest op het Departe-
t Overigens zij van het betoog van dezen s.-d.
^rdvoerder nog vermeld, dat hij nogal sceptisch
wek te staan tegenover vervanging van de werk-
j Mheid 'door werkverschaffing. Zijn partijgenoot
100j Bella meende dat we door verkorting van
den arbeidstijd al gauw door de werkloosheid heen
^Mevr^Rd b b i u s-p elietier (s.-d.) sprak te
il het denkbeeld van verbod van arbeid voor ge-
f wde vrouwen en was blij, dat het thans van de
Ïm is Op knappe wijze schetste zij het psychisch
Ünndende van het werk aan den loopenden band.
we een ander sociaal-democraat had zich laten
Sen te weten de heer v. d. Bilt, die het goed-
ïpurde' dat de Minister een beknopt programma
St en die een juichkreet in den lande aankon-
5vde wanneer eenmaal de wettelijke vacantie-re-
5nt tot stand zal komen. Kortom deze afgevaar
digde stelt vertrouwen in minister v. d. Tempel.
0M'
'M
IPS'
Mn
Uw gulden duurt langer
wanneer U inplaats van z.g.
goedkoope lampen de oerzui-
nige Philips „Bi-Arlita" lampen
laat branden.Tegenover de be
sparing, die de Philipslamp U
brengt, speelt de aanschaffings
prijs nauwelijks een rol,
de Philipslamp bespaart
Unieer dan haar><"*;""
heele aan-
schaffings- -
prijs f A.
bedraagt
m
(Adv. Ingez. Med.)
In zekeren zin bleek dit ook het geval zijn met
pi'of. Diepenhorst (a.-r.) die immers te ken
nen gaf het optreden van dezen bewindsman niet
in bijzondere mate verontrustend te achten. Spr.
prefereerde zoo vernamen we verder een
vacantie-reglementeering a la Romme, dat wil zeg
gen een erkennen van wat' uit het vrije bedrijfs
leven opkomt in plaats van een regeling van bo
venaf opleggen. Verder constateerde hij, dat het
inzicht van velen- inzake 't vraagstuk van ver
korting van den arbeidstijd bij tal van menschen
is veranderd; gelukig blijkt de tegenwoordige
Minister het standpunt van zijn voorganger te
deelen, dat er alleen verkorting van den arbeids
tijd dient plaats te hebben, waar meer dan 48
uur per week gewerkt wordt.
De heer De Bruyn (r.-k.) gaf uiting aan de
vrees, dat de wegen tussohen hem en den Mi
nister nogal uiteen zullen loopen; men denke aan
de kwestie van de gehuwde vrouw, aan het ver
richten van arbeid van meisjes beneden de 16 jaar
in de fabrieken, aan 't feit, dat deze afgevaar
digde liever spoedig een wettelijke regeling i.z.
de werkloosheidsverzekering dan i.z. de vacantie
tot stand zou zien komen. Verkorting van den ar
beidstijd zou niets anders dan een saluut aan een
leuze zijn. Doelmatige arbeids-spreiding zou heel
wat meer waard wezen. Spr. vroeg tenslotte hoe
het gaat met het halen van de werkloozen uit de
werkloosheids-sfeer.
Tot besluit van den dag (Donderdag is de Mi
nister aan het woord) pakte mr. v. Bönning-
h a us en (nat.-soc.) op een wijze, die hem de
felste communistische volksredenaar niet zou ver
beteren, in de heftigste termen uit over arbeids
toestanden, speciaal in Twente, waarbij de onder
nemers het, wegens hun „hardheid'5 moesten ont
gelden. Zorg voor eigen volk was de leuze van
den nat.-soc. spreker, van wien overigens nog ver
meld zij, dat hij, als een bewijs dat Nederland-
sche arbeidskrachten in het buitenland er zoo
triest aan toe zouden zijn, meende te mogen aan
voeren, dat zeSarie Mareis zingen!
E. v. R.
DORDTSCHE PETROLEUM INDUSTRIE
MAATSCHAPPIJ N.V.
In de buitengewone algemeene vergadering van
aandeelhouders van de Dordtsehe Petroleum In
dustrie Maatschappij N.V., bijeengeroepen om te
voorzien in de vacature van de directie, ontstaan
door het overlijden van den heer H. Blok Wy-
brandi en in de vacature in den Raad van Com
missarissen, ontstaan door het overlijden van den
heer mr. R. van Rees, werden op aanbeveling van
den Raad van Commissarissen tot lid van de di
rectie benoemd, met 24 stemmen en 6 blanco, de
heer jhr. A. Stoop en tot commissaris met alge
meene stemmen, de heer Allard Pierson.
Texel brengt levensmiddelen naar
Vlieland.
Vrachtauto kon de „Vliehors" niet bereiken.
Acht mannen, die Woensdagmiddag om één uur
met een ijsvlet van De Cocksdorp zijn vertrokken,
teneinde een hoeveelheid levensmiddelen van
Texel naar het geïsoleerde Vlieland over te
brengen, zijn 's avonds half zeven in De Cocks
dorp teruggekeerd.
Om vier uur heeft de expeditie de Vliehors be
reikt. Alvorens zij van De Cocksdorp waren ver
trokken, hadden de mannen afgesproken, dat
een vrachtauto van Vlieland naar het einde van
de Vliehors zou komen om de levensmiddelen over
te nemen en verder te expedieeren. Men verwon
derde zich bij de aankomst op de Vliehors, dat
de auto nergens te bekennen was, doch latei-
bleek, dat deze op de helft van de uitgestrekte
zandplaat in de sneeuw was blijven steken. De
chauffeur heeft zich naar alle waarschijnlijkheid
te voet naar Vlieland terug begeven.
De mannen laadden de levensmiddelen van de
vlet en lieten deze met een zeil overdekt op de
zandplaat achter. Vervolgens keerden zij naar De
Cocksdorp terug.
De deelnemers aan deze expeditie hadden vele
moeilijkheden op hun weg naar de Vliehors on
dervonden.
Men zou heden wederom een vrachtauto van
Vlieland laten vertrekken om de levensmiddelen
op te halen.
Dispensaties Rijksbureau voor
huiden en leder ingetrokken.
Het rijksbureau voor huiden en leder heeft, naar
wij vernemen, de dispensatie van de verplichting
tot inschrijving bij genoemd rijksbureau, gepubli
ceerd in de Nederlandsche Staatscourant van 15
en 16 December j.l., met ingang van 8 Februari
a.s. ingetrokken wat betreft schoenfabrikanten,
drijfriemenfabrikanten, lederwarenfabrikanten.
Naar verluidt is de directeur van genoemd rijks
bureau voornemens om de dispensatie van het
verbod om zonder vergunning leder te koopen,
verkoopen, bewerken, verwerken, doen bewerken,
doen verwerken of af te leveren voor verschillende
groepen van ondernemingen, waaronder de bo
venbedoelde, binnenkort in te trekken. Alsdan
zullen deze ondernemingen zonder schriftelijke
vergunning van den directeur deze handelingen
niet meer mogen verrichten.
Een dergelijke vergunning zal, behoudens zeer
bijzondere gevallen, uitsluitend worden verleend
aan die ondernemingen, welke bij het rijksbureau
zijn ingeschreven.
82.000 maal werd zakenverlof
gevraagd.
Wij hebben eenige inlichtingen kunnen ver
krijgen omtrent het „Bureau verloven aan mi
litairen".
Van eind September tot 1 Februari werden
bij genoemd bureau ruim 82.000 verzoeken tot
het verkrijgen van zakenverlof ingediend; ruim
73.000 verzoeken v.-rden afgehandeld, waarbij in
totaal meer dan 1.100.000 dagen zakenverlof aan
belanghebbenden werden toeges-taan. Deze ver
lofdagen worden door de commandanten van
de oorlogsonderdeelen geleidelijk aan de betrok
kenen verleend, waarbij rekening wordt gehouden
met het percentage, dat tegelijkertijd met za
kenverlof afwezig mag zijn.
De overige verzoeken zijn nog in behandeling,
aangezien alvorens een beslissing kan worden
genomen omtrent ejk verzoek advies wordt
ingewonnen, waarmedeuiteraard eenige tijd is
gemoeid. Van de verleende verloven werden
ruim 43 pCt. aan landbouwers en bijna 38 pCt.
aan middenstanders (hierbij inbegrepen kleine
zelfstandigen) toegewezen.
Dat bij h^t personeel van de oudere lichtingen
meer behoefte bestaat aan zakenverlof dan bij
personeel van de jongere lichtingen, blijkt uit
het feit, dat van de 'verloven ongeveer 60 pCt.
aan de eerste en ongeveer 40 pCt. aan die tweede
categorie worden toegestaan.
ERNSTIG ONGEVAL IN STAATSMIJN
MAURITS.
De houwer Duckers uit Urmond is op de staats
mijn Maurits -met den rechter arm bekneld ge
raakt tussehen een drijfriem en een transport
band. De arm werd verbrijzeld.
D. is naar het -hospitaal te Heerlen overge
bracht, waar de ann geamputeerd is.
Het stadhuis-debat is in den Amsterdamschen
raad begonnen.
De hoofdzaken, waar het bij dit debat om gaat
lijn:
le. De voordracht van B. en W., om zich voor
oen bouw van een nieuw stadhuis aan het Frede-
riksplein in verbinding te stellen met de architec
ten-combinaties DuintjerKomter en Berghoef
Vegter, ten einde van haar ontwerpen te krijgen,
Waaruit zoo mogelijk een keuze voor het definitieve
ontwerp kan worden gedaan. Na de openbare en
besloten prijsvraag dus nog een derde ronde.
2e. De nota-Boissevain, die een nader onderzoek
Wenscht naar een geschikt terrein op stedebouw-
Kimdig gebied. Ook wil hij, dat de raad zich nader
Uitspreekt over de representatieve ruimten, admi
nistraties, diensten en bedrijven, welke in het
nieuwe stadhuis een plaats zullen moeten vinden.
Vele leden hebben het woord over de kwestie
gevoerd, en heden wordt het debat voortgezet.
De heer S e e g e r s. (c.p.n.) kwam met een motie,
waarin o.m. wordt uitgesproken, dat Publieke Wer
den in het nieuwe raadhuis huisvesting moet wor
den verleend. Verder wilde hij B. en W. uitnoodigen,
zich in verbinding te stellen met de architecten
combinatie M. Duintjes en R. Komter en de
architectencombinatie J. F. Berghoef en ir. J. J. M.
t avI'- ten ein^e te trachten, van hen voor dit
S ontwerpen te verkrijgen, waaruit zoo mo-
Seujk door den Raad een keuze voor het definitieve
ontwerp kan worden gedaan. En ten slotte om een
commissie te doen benoemen door den Raad, be
ende uit eenige bouwtechnische deskundigen en
«ion van den Raad, teneinde bij het oplossen der
deze voorbereiding opkomende vraagstukken, ge
raadpleegd te worden.
WIELRIJDER DOOR VEE-AUTO GEDOOD.
Twee landbouwers keerden Woensdagmorgen
per fiets van de Boreulosche veemarkt huiswaarts.
Een vee-auto uit Oldebroek kwam hun op den Lo-
chemscheweg onder Borculo achterop. De bestuur
der gaf een signaal, waarop de mannen, die naast
elkaar reden, achter elkaar gingen rijden. Toen de
wagen gepasseerd was en de voorste rijder achter
om keek, zag hij tot zijn ontsteltenis, dat zijn met
gezel, de 55-jarige landbouwer H. Wormgoor uit
Geesteren, naast zijn fiets op den grond lag.
Tegelijkertijd passeerde een militaire auto. De
bestuurder van dezen wagen zag den man liggen,
waarop hij in allerijl de vee-auto achtervolgde. Hij
slaagde er in deze in te halen en beide wagens
keerden naar de plaats des onheils terug. De
chauffeur van den veewagen verklaarde niets van
het ongeluk te hebben gemerkt. Dr. Van Rekum
uit Geesteren verleende de eerste hulp en consta
teerde een schedelbasisfraetuur met doodelijken af
loop. Men vermoedt, dat het slachtoffer - is ge
slipt.
Weer A. T. O.-diensten over den
Afsluitdijk.
Naar wij vernemen is het reizigersvervoer van
de A. T. O. over den afsluitdijk heden gedeeltelijk
hervat. In elke richting zijn twee ritten gemaakt.
Het goederenvervoer over den afsluitdijk is heden
volledig hervat.
Distributie van vleesch in blik.
De minister van sociale zaken heeft in een
circulaire aan de gemeentebesturen medegedeeld,
dat hij in verband met de nog steeds aanhou
dende koude, kan goedkeu-ren, dat aan die per
sonen, welke voor de distributie van vleesch in
blik in aanmerking komen, gedurende drie ach
tereenvolgende weken zoo mogelijk aanvan
gen de in de week van 5 Februari 1940 hoven
de vastgestelde kwanta, -thans ook één blik
vleesch per weeik extra zal worden verstrekt. Voor
zoover die voorraad, in een gemeente daartoe niet
toereikend is, kan het gemeentebestuur per om
gaande een extra hoeveelheid bij den rijksdienst
der levensmiddelendistributie aanvragen. Echter
zullen per week nimmer twee (of drie) blikken
gehakt tegelijk mogen worden verstrekt.
BELEEDIGING VAN MINISTER VAN DEFENSIE.
In hooger beroep van een vonnis van de Haag-
sche rechtbank, waarhij veroordeeld is tot een
voorwaardelijke gevangenisstraf van één maand
met drie jaar proeftijd en een geldboete van
200, suibs. 100 dagen hechtenis, stond, de hoofd
opsteller van het Nationale Dagblad, mr. M. M.
Rost van Tonningen Woensdagmiddag voor het
Haagsche gerechtshof terecht. Het betrof hier
een artikel in het „Nationale Dagblad" van 19
Juli 1939, getiteld; „De onr id dierlijkheid van mi
nister Van Dijk", in welk artikel zinsneden voor
kwamen, welke beleedige-nd voor den toenmaligen
minister van defensie werden geacht.
De advo-caat-generaal vorderde bevestiging van
het vonnis der rechtbank.
Oud-minister Deckers voorzitter
der A. N. V. V.
In de vergadering van het hoofdbestuur der alge
meene Nederlandsche vereeniging voor vreemde
lingenverkeer, welke Woensdag in Den Haag plaats
had, werd als opvolger van C. R. T. baron Krayen-
hoff de oud-minister mr. dr. L. N. Deckers met
algemeene stemmen tot voorzitter der A. N. V. V.
gekozen.
Distributie van vatgroenten.
De minister van sociale zaken heeft in een
circulaire aan de gemeentebesturen medege
deeld, dat hij daartoe in de gelegenheid ge
steld door zijn ambtgenoot van economische
zaken heeft kunnen goedkeuren, dat zoover
een gemeente deelneemt aan de distributie van
groenten in blik, tevens aan de daarvoor in aan
merking komende personen vatgroenten mogen
worden verstrekt.
Aangezien de distributie van dit product echter
in handen is gelegd van de Nederlandsche
Groenten- en Fruitcentrale, geeft de minister
aan de gemeentebesturen in overweging zich
desgewenscht met een verzoek terzake tot ge
noemde centrale te wenden.-
Vrachtdienst Lemmer-Urk
geslaagd.
In verband met den ingetreden dooi is heden
het stoomgemaal te Tacozijl in werking gesteld.
Het ijs in de omgeving van Lemmer zal daardoor
onbetrouwbaar worden, zoodat de vrachtdienst
tussehen Lemmer en Urk over het ijs niet meer
onderhouden kan worden. Woensdagmiddag om
vijf uur is de laatste vrachtauto van Urk naar
Lemmer vertrokken.
PROPAGANDA VOOR DE HOOFDSTAD
Het gemeentebestuur van Amsterdam heeft be
sloten binnenkort een aanvang te maken met de
uitgave van een maandblad, -waarin zoowel de
activiteit van de gemeentelijke diensten en be
drijven als die van den particulieren handel en
nijverheid zullen worden weergegeven.
Zaandam's havens opengebroken,
De strijd, welke de „Daniël Goedkoop" Woensdag
tegen het ijs in de Zaandamsche haven heeft ge
voerd was een uiterst zware en de sleepboot is er
dan ook niet zonder averij afgekomen.
Tegen elf uur verliet de „Daniël" de Amsterdam-
sche haven. Nadat het gelukt was de nieuwe haven
te Zaandam open te breken, begaf het schip zich
naar de oude haven, waar het breken aanvankelijk
vrij vlot verliep. Af en toe gebeurde het, dat tot een
hoogte van een meter schotsen gebroken moesten
v/orden. Doch na veel moeite wist men hier in te
slagen. Omstreeks half drie echter moest de schroef
van de „Daniël Goedkoop" het tegen het ijs afleg
gen en brak.
De „Henriëtte Goedkoop" van de reederij Goed
koop werd uit Amsterdam ontboden om de
„Daniël" naar de hoofdstad terug te sleepen, waar
het schip bij de Amsterdamsche Droogdok Maat
schappij van een nieuwe schroef werd voorzien.
Het lag in het voornemen van de reederij Goed
koop heden de oude haven van Zaandam, althans
het gedeelte, dat Woensdag niet aan de beurt is ge
komen, open te breken.
Prinses Beatrix
dankt hartelijk voor
alle gelukwenschen op
31 Januari l.l. ontvangen
Besprekingen hebben een goed verloop gehad.
.Reiger" te Napels gearriveerd
Passagiers Zaterdagmiddag weer
in het land.
NAPELS, 7 Februari (A.N.P.-speciale dienst).
Hedenmiddag om half drie precies, overeenkom
stig het op het reisschema vastgestelde tijdstip, is
het K.L.M.-vliegtuig de „Reiger" van zijn speciale
vlucht naar Zuid-Afrika teruggekeerd en op het
vliegveld van Napels Campodiohirio geland.
Alle deelnemers aan de reis, die van hier ver
trokken, waren, zijn ook in Napels teruggekeerd,
met uitzondering van één passagier, die in Zuid-
Af rika is gebleven, doch in wiens plaats een an
dere Nederlander, dié passage naar Holland zocht
is medegekomen.
Op twee dagtrajecten heeft de „Reiger" boven
dien eenige passagiers meegenomen.
De tocht is uitmuntend verloopen en alle passa
giers waren dan ook opgewekt, zoowel over hun
verblijf in de Unie, als over den prachtigen tocht,
waarbij zij in vogelvlucht de wonderen van het
tot voor kort nog onbekende Afrika hebben kun
nen gadeslaan. Gedurende de geheele reis heb
ben zij gelegenheid gehad belangwekkende bij
zonderheden langs de route te bezichtigen.
Na aankomst te Bulawayo maakten zij een
tooht door het prachtige bergland door Noord-
Rihodesia naar het graf van Cecil Rhodes.
Te Nairobi werden zij, evenals op de uitreis,
op een hartelijke wijze verwelkomd door de
kleine Nederlandsche kolonie. Te Khartoum wa
ren zij de gasten van de Royal Air Force-club,
waar zij verwelkomd werden door een thans
Britsöh-genaturaliseerd Nederlander, die zelf
lui tenant-vlieger bij de Engelsohe luchtmacht is
en den laatsten avond te Alexandrië waren zij na
een cocktail-partij bij den K.LM.-vertegenwoor-
diger, den heer Van der Zee, vereenigd aan een
geanimeerden maaltijd, aangeboden door den com
mandant van de „Reiger", gezagvoerder Blaak.
Te Napels was o.a. de KL.M.-gezagvoerder
Smirnoff aanwezig, die deze week met de „Peli
kaan" naar Indië vertrekt. Te Athene had men
een ontmoeting met de „Torenvalk", die onder
commando van Evert van Dijk op weg was naar
de Oost.
Als wij de vlucht in alle opzichten geslaagd
noemen, geldt dat in de eerste plaats voor de
bemanning, die zonder eenige stoornis den
tocht op vlotte wijze heeft kunnen maken
dank zij de uitmuntende outillage langs de
geheele route, die het mogelijk zou maken
onmiddellijk een regelmatigen luchtdienst
naar Zuid-Afrika te openen, indien de K.
L. M. daartoe vergunning zou krijgen.
In de tweede plaats kan de vlucht ge
slaagd genoemd worden, omdat de bespre
kingen, die de vertegenwoordiger der K.
L.M., de heer Reyer, in Zuid-Afrika hierover
gevoerd heeft, een zoodanig verloop hebben
gehad, dat de mogelijkheid niet uitgesloten
moet worden geacht, dat pogingen van de
K.L.M. in- deze richting een redelijke kans
van slagen zullen hebben.
Vanavond zijn bemanning en passagiers van de
„Reiger" nog doorgereisd naar Rome, vanwaar zij
morgenochtend naar Parijs vertrekken. Zij kun
nen niet eerder dan Zaterdag met een directen
trein uit de Fransche hoofdstad naar Nederland
doorgaan. Deze trein arriveert Zaterdagmiddag te
16.42 uur te 's-Gravenhage en te 17.33 uur te
Amsterdam.
Aan de tafel van B. en W. tijdens de
behandeling van de bekende raadhuis-
kwestie door den Amsterdamschen ge
meenteraad, waarmede Woensdag een
aanvang werd gemaakt
Tussehen Lissabon
en Paramaribo.
In welingelichte kringen van het ministerie
van Handel te Washington verluidt, volgens
United Press, dat de 'K.L.M. voor de lente een
aantal studievluchten op papier heeft staan ter
voorbereiding van een geregelden luchtdienst tus
sehen Paramaribo en Lissabon via Kaap Verde
(in. Afrika).
Op deze studievluchten de afstand tussehen
Paramaribo en Kaap Verde bedraagt ongeveer
2200 mijlen zullen expresspostzendingen wor
den vervoerd. Wanneer de dienst eenmaal gere
geld is, zullen tweemotorige D.C. 3's worden ge
bruikt.
Tevens wordt medegedeeld, dat de Zweeasche
en Noorsahe lijnen met haar plannen voor een
transatlantischen dienst tussohen Scandinavië en
de Vereenigde Staten voortgang vinden. Beide
maatschappijen hebben, zooals bekend, vertegen
woordigers naar de Vereenigde Staten gezonden
om een wekelijkschen Oceaandienst voor te be
reiden,
