„T)e ouaduksu&QeC"
Op weg naar Helsinki stopt de trein!
Dr. Winckel in Helsinki geïnterviewd
Benzine wordt
duurder
Burgerdi jk
getorpedeerd
Sicenes. kiutken: tuchtatacm!
De initiatieven van
de Ver. Staten
Onze bijzondere medewerker is thans in Helsinki, de Finsche hoofdstad, van
waar hij ons dezen brief deed toekomen. De foto geeft een overzicht van de stad,
welke al zoo vaak door de Russische luchtmacht is gebombardeerd!
Eerste indrukken.
(Van onzen bijzonderen medewerker).
HELSINKI 1 Februari.
Na een voorspoedige reis ben ik in de Finsche
hoofdstad aangeland, en nu zit ik in hotel „Socie-
tetshuset", recht tegenover het twintig jaar geleden
door den in Amerika levenden Finschen architect
Saarinen gebouwde hoofdstation. Voorspoedig was
mijn reis om twee redenen. De belangrijkste: ik
deelde mijn slaapeompartiment met den Finschen
schilder Ragnar Ekelund en wij praatten den hal
ven nacht over zijn land. zijn werk en het leven
hier. De minder belangrijke: wij hadden maar één
luchtalarm onderweg. Toen wij vanmorgen tien uur
in Rühimaki binnenliepen, waar wij eindelijk tij
dens vijf minuten oponthoud een kopje koffie
bemachtigen konden koffie, suiker en benzine
zijn de eenige gerantsoeneerde artikelen hier
stond ik naast een Finschen soldaat,, die een
praatje begon. Hij sprak, als velen, beide talen:
Finsch en Zweedsch. Of ik van Tammerfors kwam?
Nee, van Wasa. En van Tammerfors. waar ik van
nacht voorbij kwam, heb ik niets gezien. „Ik kom
er vandaan", zegt de soldaat, „een mooie stad". Dan
vraagt hij of wij alarm hadden vanochtend. Neen.
zeg ik, en dat zal met dit weer het sneeuwt hard
wel niet komen ook. Daar mengt zich een tweede
soldaat in het gesprak: ,,'t Is geen Molotofweer van
daag", zegt hij ironisch. Sinds begin December heet
helder wéér hier „Molotofweer", en verduisterings
gordijnen noemen de Finnen „Molotofgordijnen"
Dc twee soldaten zijn net van het front op de Kare-
lische landengte gekomen: de „Karfelische Neus"
(Karelska Naset) heet die in het Zweedsch. Ze gaan
vier dagen verlof houden en zijn van plan die goed
deels slapende door te brengen. Mijn reisgenoot
Ekelund en ik moeten verder. Nog goed één urn-, en
wij zullen in Helsinki zijn. Maar ik zei in een vori-
gen brief al: hier in een oorlogvoerend land is niets
zeker. Wij rijden uit Rühimaki weg. Ekelund en ik
hervatten ons gesprek over Sillapaa, wiens boeken
Ekelund grootendeels in 't Zweedsch heeft ver
taald. „Nu hij den Nobelprijs gekregen heeft, is de
belangstelling voor zijn werk nog veel grooter ge
worden dan ze al was. Maar eigenlijk zijn zijn boe
ken niet te vertalen. Hij heeft een hoogst persoon
lijken stijl en woordenkeus. Bij de vertaling gaat
daarvan altijd veel verloren. Maar hij...."
Tuuuuut! Tuuut. Tuuut! Tuuuuutl
Luchtalarm!
Dus tóch
Ekelund schudt het hoofd. Oef! Die Russen! Wij
pakken ons haastig in pelsjassen en nemen een
laken mee over den arm. De trein rolt langzaam nog
een eindje door. terwijl de machinist uitkijkt naar
een plek, die wat dekking belooft. Stop. De conduc
teur opent ijlings de wagons. Alle reizigers haasten
zich naar buiten, in licht gekleurde jassen of ge
wapend met een laken. Naast de spoorbaan is een
greppel. Tot over de knieën zakken wij in de sneeuw
en de een helpt den ander om er door te komen.
Dan hollen wij het bosch in. De order is: gaan lig
gen ineen greppel, tegen een dikken boom, of naast
een steenhoop. Ieder zoekt iets van zijn gading. Ik
vind een zwaar rotsblok, draai mij in mijn pelsjas
en ga liggen. Dan trek ik het laken over mjj heen
En nu maar afwachten. Ekelund ligt naast mij
„Hoor, daar komen ze!" Ik hoor nog niets, maar
even later, jawel: daar bromt iets in de verte
„Voor bommen liggen we hier goed", zegt Ekelund,
„Maar als ze kunnen, komen ze laag en geven mi-
trailleurvuur. Dat is erger". Maar ze komen niet.
Het brommen wordt sterker, dan ineens zwakker.
Weggejaagd? Neergeschoten? Koers veranderd?
Wij weten het niet. Rustig liggen we in de sneeuw.
Ekelund heeft cigaretten, en ik mijn goede
vrienden zullen niet weten hoe ze 't hebben ik
heblucifers. Ergo kunnen wij een cigaret op
steken. Het is koud. Wij liggen op dikbesneeuwde
steenen. „Het kan uren duren", zegt Ekelund be
rustend. Maar het duurt niet langer dan een goed
half uur. „Alles veilig!" zeggen de signalen. Wij
strompelen het bosch uit en den trein in. De machi
nist geeft een fluitstoot: daar gaan wij weer. Langs
de spoorbaan zien wij af en toe tot ruïnes gebom
bardeerde huizen, en van tallooze gebouwen zijn de
ruiten gesprongen. „Het eerste bombardement van
Helsinki op 30 November heeft zoowat alle ruiten
Van de Sovjetlgatie gekost", vertelt Ekelund droog
jes. Maar intusschen zijn de bombardementen voor
de burgerbevolking het ergst van alles. De hoofd
redacteur van „Vasabladet", met wien ik gister
middag zat te praten, vertelde, hoe de menschen na
4 uur 's middags, als het donker begint te worden,
Verhooging met
11/2 cent per liter
's-GRAVENHAGE, 12 Februari. - Men meldt
ons: Als noodzakelijk gevolg van de verhoo
ging van de benzinebelasting, welke de re
geering reeds gisteren heeft doen ingaan,
hebben de benzinemaatschappijen Shell.
Standard, Texaco en Sinfina den benzine
prijs met ingang van heden met VA cent per
liter verhoogd.
„idam" hee^t atèe
apumenden aan bewid
De „Burgerdijk" van de Holland
Amerika Lijn !s Zaterdagmiddag te
18.35 uur 15 mijl ten Zuiden van
Bishop Rock door een Duitschen onder
zeeër aangehouden en getorpedeerd.
De directie van de HollandAmerika Lijn
heeft dit bericht van den kapitein van het
schip ontvangen en van het gebeurde mede-
deeling gedaan aan het ministerie van Buiten-
tenlandsehe Zaken te 's-Gravenhage. De re
den van het torpedeeren van de „Burgerdijk"
is niet bekend.
opleven: sommigen brengen de uren van 104
dagelijks in schuilkelders door, omdat het heen-
en weernollen hen enerveert. In Helsinki moet
soms van vier tot acht keer per dag alax-m geslagen
worden. Wat dat voor werkende menschen zeggen
wil is licht te begx'ijpen.
Wij evenwel komen er op onze reis met één alarm
af. Om elf uur stoomt de trein Helsinki binnen.
Daar er geen kx*uier is te vinden sleept Ekelund een
deel van mijn bagage. In de hall van „Societets-
huset" is een gx'oot bord xxeergezet. Het vermeldt
het eenige Finsche woord, dat iedex-e vreemdeling
kennen moet: Vaestonsuojaan! „Naar den schuil
kelder!"
(Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehouden).
Bankdirecteur te Utrecht
gearresteerd.
UTRECHT. 12 Febnxari. Naai' wij vernemen
werd Zaterdag in opdracht van den Utreehtschen
Officier van Justitie, mr. A. N. Fabius, in zijn
woning te Utrecht gearresteerd en voorloopig
op het hoofdbureau vaxi politie in verzekerde
bewaring gesteld de heer J. H. K. directeur van
de firma de wed. A. Ebeling en Co., aan de
Booths traat.
Eenigen tijd geleden werd bij de Utrechtsche
rechtbank surséance van betaling aangevraagd
welk vei-zoek werd ingewilligd en op de vergade
ring van crediteuren op 7 Februari jd. werd be
krachtigd.
Met het onderzoek in deze zaak werd als be
windvoerder belast mr. M. H. de Boer, die on
regelmatigheden constateerde, welke er tenslotte
toe leidden, dat de directeur van de betrokken
bank op last van de justitie werd gearesteerd.
Berlijn hoofddoel
van Sumner Wellesreis
De Amei'ikaansche minister van buitenlandsche
zaken, Cordell Huil, heeft in een persconferentie
een nadere uiteenzetting gegeven over de Ameri-
kaansche besprekingen met de andere neutrale
landen en over de Europeesche reis van Sumner
Welles.
Huil zeide: De doeleinden zijn de vrede en een
gezond economisch leven in het tijdperk na den
oorlog. Sinds eenigen tijd stellen de Vereenigde
Staten alles in het werk om de gronddenkbeelden
van. het programma voor een gezonde en stabiele
periode in de internationale betrekkingen na den
oorlog levendig te houden. De hoeksteenen van
deze politiek zijn:
1. stopzetting en beperking van de bewapening.
2. Aanvaarding door alle landen van een ge
zonde vrijhandelspolitiek.
Deze doeleinden moet de wereld nastreven, wil
er in het tijdvak na den oorlog een gezond econo
misch leven zijn en geen autarkie en totalitaire
stelsels. Wanneer de vrede komt, zullen er, naar
wij hopen, zeer definitieve begrippen en zelfs
verplichtingen bestaan inzake de grondbeginselen
welke van vitaal belang zijn voor een wereld in
vrede.
Sedert de verklaringen van Hull over de komst
van Sumner Welles naar Europa en het contact
met de neutralen omtrent den opbouw van het
Europa na den oorlog, hebben zich aldus Havas
twee feiten voorgedaan, die eens te meer on
derstreepten, hoe scherp de partijen tegenover
elkander staan:
Een redevoering van den Duitschen minister,
Frick, die betoogde, dat de komende vrede slechts
een Duitsche vrede kan zijn.
De met algemeene stemmen aangenomen motie,
waarmede de geheime zitting van de Fransche
Kamer haar verti*ouwen in Daladier uitsprak.
De correspondent van Havas te Washington
meent dan bok te hebben opgemerkt, dat zich in
de Vereenigde Staten een evolutie voltrokken
heeft in de opvattingen omtrent de jongste actie
van Amerika. Een realistischer kijk schijnt de
ovei'hand te krijgen, aldus het Havas-telegram en
duidelijker dan ooit beseft men, dat de oorlogvoe
renden geenszins bereid zijn de wapenen neer te
leggen. In de omgeving van het Witte Huis geeft
men trouwens te verstaan, dat Roosevelt zich te
dien aanzien nimmer illusies heeft gemaakt.
Havas verneemt, dat een hooggeplaatste
diplomatieke persoonlijkheid, die voortdurend
contact houdt met den president, Zaterdag
aan den ambassadeur van een der geallieer
den heeft laten doorschemeren, dat de reis
van Sumner Welles in geen geval bij de geal
lieerden eenige ongerustheid of wantrouwen
behoefde te wekken.
In dit verband merken welingelichte waarne
mers op. zoo gaat Havas voort, dat het werkelijke
doel der missie van Sumrxer Welles zou zijn een
bezoek te brengen) aan Berlijn, Het standpunt dei-
geallieerden schijnt inderdaad te goed bekend om
een reis van den voornaamsten medewerker van
Cordell Huil te rechtvaardigen. Juist is echter,
dat de inlichtingen ten aanzien van den toestand
in Duitschland tegenstrijdig zijn.
Wat de „besprekingen tusschen de neutralen"
betreft wordt bevestigd, aldus Havas, dat zij een
voudig ten doel hebben de Europeesche neutralen
te polsen ten einde van te voren hun aansluiting
te verzekeren bij de economische principes, die
herhaaldelijk door Huil uiteengezet zijn en die,
volgens den minister, eventueel door de gelxeele
wereld moeten worden aanvaard, wanneer men
een duurzamen oorlog wil vestigen.
Parijs gereserveerd
De Franschen blijven zich zeer gereserveerd too-
nen. Hun opvattingen vat Havas samen in de vol
gende drie punten:
1. Er zijn geen vredesonderhandelingen mogelijk
aleer Duitschland zich goedschiks of kwaadschiks
verzoend heeft met het herstel van een onafhan
kelijk Oostenrijk, Cecho-Slowakije en Polen en
zich bereid verklaard heeft tot vergoeding van de
schade, die door Duitschland aan deze drie is toe
gebracht;
2. Er is geen vrede mogelijk, die Frankrijk en
Engeland niet de materieele waai'borgen verschaft
dat nieuwe Duitsche agressies zullen uitblijven;
3. Er zullen geen economisch herstel in de we
reld en geen algemeene ontwapening mogelijk zijn
zonder de gezamenlijke en solidaire waarborgen
van alle naties, die geroepen zijn er met gelijke
rechten en plichten aan deel te nemen.
Vooreerst geen verklaring te Berlijn
Van semi-officieele zijde wordt te Berlijn ge
meld: Met bétrekking tot de reis naar Europa
van den Amerikaanschen onderstaatssecretaris
Sumner Welles wordt in Berlijnsche politieke
kringen op verzoek medegedeeld dat ten aanzien
van deze reis vooreerst nog geen verklaringen af
gelegd kunnen worden.
Het ligt niet in de bedoeling van den man die eens als leide
van een Nederlandsche ambulance naar Abessinië optracj
ook thans als leider mede te gaan naar Finland.
Dr. Winckel, gekiekt bij zijn vertrek per vliegtuig uit ons land naar Finland.
(Van onzen bijzonderen medewerker).
HELSINKI. 6 Februari. Zoo juist zat ik een
genoegelijk praatje te maken met Dr. Winckel,
den man. die de Nederlandsche ambulance naar
Abessynië geleid heeft, en die nu hier zit om met
het Finsche Roode Kruis besprekingen te voeren
over de organisatie van een Nederlandsche ambu
lance naar Finland. Dr. Winckel is hier vannacht
aangekomen. Hij was eerst eenige dagen in
Stockholm, en kon precies als ik geen plaats
in het lijnvliegtuig naar Aabo machtig worden.
Maar anders dan ik hij kreeg een regee-
x-ingsvliegtuig tot zijn beschikking, alsook een
Finschen begeleider, die hem op de verdere reis
van Aabo naar Helsinki vergezeld heeft. Om half
twee vannacht arriveerde hij in de hoofdstad.
De organisatie van de Nederlandsche ambulance
voor Finland is, zoo vertelt mij Dr, Winckel, aan
Nederlandsche zijde in beginsel klaar. „In Abes
synië waren wij indertijd met zijn negenen, en
ik neem aan dat het hier eventueel een ongeveer
gelijk aantal worden zal. Wij zullen dan bijstand
noodig hebben van de Lotta's. Natuurlijk moeten
wij rekening houden met het feit. dat Nederlan
ders niet gewend zijn aan de klimatologische ver
houdingen hier. Voor de Zweden is dat iets heel
anders, en voor de Noren natuurlijk ook. Daarom
konden de Zweden een grootscheepsche ambulan
ce sturen met 130 man en een groot aantal auto
mobielen. Wij hadden destijds in Abessynië de
zorg op ons genomen voor een ziekenhuis met on
geveer honderd zwaargewonden. Indien de zaak
hier tot regeling komt zal het dien kant hier ook
wel uitgaan, Sraks hoop ik de leiders van het
Finsche Roode Kruis te ontmoeten en binnen
enkele dagen zal ik wel spijkers met koppen
kunnen slaan."
Teiioops vertelt Dr. Winckel mij, dat het niet
in de bedoeling ligt. dat hij zelf als leider van de
Nedei-landsche ambulance naar Finland zal op
treden. „Ik heb dat nu een keer bij de hand ge
had in Abessynië, en omdat ik daardoor practische
ervaring heb kunnen opdoen, lag het min óf meer
voor de hand. dat ik nu de voovbei-eiding voor de
Finsche ambulance op mij nam, al geef ik mij er
natuurlijk rekenschap van dat de condities hier
geheel anders zijn dan ze daarginds waren. Al te
Noox-delijk zullen onze menschen niet moeten wer
ken. Het is bovendien noodig. den gang van zaken
grondig voor te bereiden. Ik vertel Dr. Winckel,
vernomen te hebben, dat een paar Parijsche ver-
oleegsters, kennelijk op de rauwe en koude wer
kelijkheid van den oorlog hier niet bedacht, tegen
de moeilijkheden al dadelijk niet opgewassen
bleken. Hij lacht. „Nee, dat is zeker geen werk,
waarbii je maar lukraak je gang gaat. Juist daar
om leek het geschikt, dat ik eei-st eens zelf hier
kwam kijken en praten. Ik blijf hier overigens
zoo kort mogelijk Zoodra de zaak met de Finsche
autoriteiten in kruiken en kannen is keer ik terug,
want voor de rest van de vooi-bereiding moet zoo
min mogelijk tijd verloren gaan".
„Is er al iets bekend omtrent de leiding van de
Nederlandsche ambulance?"
„Neen, nog niet. Toen wij destijds de ambulance
voor Abessynië organiseerden kwam er onmiddel
lijk een stroom van vrijwillige aanmeldingen. Zoo
gaat het nu eveneens. Er hebben zich al veel
meer krachten opgegeven dan wij noodig zullen
hebben."
Wij praten dan over de bombardementen. Dr.
Winckel blijkt een alai-mlooze treinreis van Aabo
naar Helsinki te hebben gehad. Maar ook hij
kent al het Finsche woord dat de menschen op
„Zeker tijdens een der marschen ver
loren?" vroeg de commissaris. „Ja, ik
weet, wat zooiets beteekent. Het is lastig
en ongerieflijk.Agent 18 maakte, met
de grootste bereidwilligheid eveneens zijn
riem los. Iemand met een eere-medaille
kwam niet alle dagen op het bureau.
Dinges paste de riemen om z'n omvang
rijk middel. Die van den commissaris
deed het best, die van agent nummer 18
was veel te kort, iets dat vooruit te zien
was Vriendelijk dankte Dinges de beide
heeren voor him medewerking, waarna
hjj vlug de deur weer uit wipte.
Trotsch stapte hij nu over straat, de
medaille op zijn borst, de pas in zijn
hand en een broek aan, die niet meer kon
afzakken. Hé, wie kwam daar aan?
Nee maar, warempel zijn vrouw. Geluk
kig dat hij haar mocht weerzien, liep hg
met uitgebreide armen op haar
weg helpt naar den schuilkelder. Als hij mij eea
sigaret geeft waarschuw ik hem: die zijn kost
baar hier! Nog altijd is het bijna onmogelijk een
doosje machtig te worden, tenzij hier of daar
import-sigaretten tegen exorbitante prijzen. Ge
lukkig behoeft Dr. Winckel zich geen zorgen tt
maken: hij trekt lustig aan een oud-vaderland-
sohe pijp. „Ik loop hier maar in uniform rond"
zegt hij, „want dat heeft vermoedelijk practische
voordeelen. Alleen: een militaire pelsjas bezit Ik
niet". Dat de uniform voordeelen heeft kan ik be
vestigen, en dat men hier overigens in de zonder
lingste combinaties rondloopen kan eveneens. Wii
spreken af, dat ik Dr. Winckel over een paar
dagen nog eens zal opzoeken: misschien is er dan
wat schot gekomen in de regeling van de Neder
landsche ambulance. En dan neem ik afscheid
van hem: zijn tijd is bezet hij moet nog naar
onzen attaché Baron van Haersolte vandaag -
en zelf ga ik mijn dagelij ksch werk her vatten:
hollen van den een naar den ander, waarbij nog
komt, dat ik vanavond naar Aabo vertrek, de
stad, die wel het meest van de Russische bom
bardementen heeft geleden, en waar ik, gedwon
gen als ik was om mijn route via Vasa te nemen,
tot nu toe nog niet ben geweest.
(Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehouden),
Finsche regeering weet niets van
beuiiddelingsinitiatief.
Minister Tanner: ..Finland Iaat zich geen
vredesvoorwaarden dicteeren."
Ten aanzien van eenige berichten, volgens welkt
een groote mogendheid zou optreden als bemidde
laarster om vrede tot stand te brengen tusschen
Finland en Rusland, heeft de Finsche minister van
Buitenlandsche Zaken, Tanner, gezegd dat de Fin
sche regeering niemand iets in dien zin heeft ge
vraagd en dat hem niets van dit initiatief bekent
was.
Tanner vervolgde: Het Finsche leger heeft se
dert zes weken met succes het land verdedigd te
gen veel talrijker strijdkrachten. Tot dusverre
hebben wij gestreden met onze eigen troepen en
onze eigen hulpbronnen. Thans, nu wij kunnen
rekenen op bijstand in wapens en troepen, komen
de uit verschillende richtingen, volgens het be
sluit van den Volkenbond, is Finland in staat de
aanvallen af te slaan. Bijgevolg kan men Finland
geen vredesvoorwaarden dicteeren. Het is moge
lijk dat deze geruchten in omloop zijn gebracht om
den bijstand te verminderen, die voor ons vail bui
ten zal komen.
Engelsche vrijwilligers naar Finland.
In totaal zouden 5000 man gezonden worden
LONDEN, 12 Februari. (Reuter). De „News
Chronicle" meldt dat binnenkort 200 man. als eer
ste contingent van de 5.000 Britsche vrijwilligers,
naar Finland zullen vertrekken.
De Denen nu ook zonder warm
water.
Reserve kolenvoorraad moet worden
aangesproken.
KOPENHAGEN. 12 Februari. De
der intense koude Zondag bereikte de tempe
ratuur weer 23 Celsius onder nul doet zich hier
in steeds ernstiger mate gevoelen.
Hedenochtend zes uur treden weer eenige nieuwe
maatregelen in werking. Zoo zal in geen enkel ge
bouw heet watertoevoer toegestaan worden.
Koning Christiaan heeft aangekondigd dat W)
een dag voor het decreet in werking trad, de heet-
watex-toevoer in het Koninklijk Paleis heeft laten
afsluiten hoewel de Deensche wetten niet van toe
passing zijn op zijn persoon.
Zondag zijn ijsbrekers er ingeslaagd vier kolen-
booten uit het ijs te bevrijden en de haven binnen
te brengen; deze booten hebben tezamen tiendui
zend ton kolen aan boord. Morgen hoopt men nog
vijftien a twintig booten uit het ijs te bevrijden e
de haven binnen te brengen. Het is echter te vr
zen dat ook deze kwantiteiten onvoldoende zuil
blijken te zijn en voor het eerst in dezen win
heeft men de kolenx-esexwe, welke alleen in n°°
gevallen gebruikt wordt, moeten aanspreken.
(United Press).
Roosevelt betuigt zijn sympathie
met de Finnen.
WASHINGTON. In een op de trappen van
Witte Huis gehouden rede heeft president
velt vex-klaard dat de Sovjet Unie een even aDs
lute dictatuur vormt als elke andere dictatuur
de wereld. De Russische oorlog tegen Finland,
dus Roosevelt, beteekent de invasie van
burig land zoo oneindig klein, dat het de sovj
Unie geen schade zou kunnen berokkenen. Ko
velt sprak tot de leden van het Amerikaan
jeugd congres. Zijn woorden werden, zoodra
j „Finland" noemde door geestdriftig =e-lU .uho
dei'broken. De sympathie van Amerika,
1 Roosevelt, is voor 98 procent met de Finnen*
