IJmuider Courant [—1940—1 is veel erger! Dag en nacht duurt de strijd op de Karelische Landengte Kapitein van duikboot zag scheepspapieren zelfs niet eens in De Torpedeering van de Burgerdijk. Men frewepe zich niet meet, op 1890 Sovjets niet in de Mannerheimlinie doorgedrongen? Defensie bij levering van militaire kleeding bedrogen? Twee personen in garage om het leven gekomen. 25e JAARGANG NO. 89 Uitga*5 Courant-Uitgaven Houtstraat IJmuIder jolefcon 5 opgegeven opgenomen Coster, Maatschappij voor en Algem. Drukkerij N.V., Gr. 93 Haarlem, Telefoon 10724. Bureau Courant: Kennemerlaan 42, ümulden, 31, Postgiro 310791. Alle Advertenties, In de Kennemer Courant DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMUIDEIN, SANTPOORT EN OMSTREKEN Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directies P W PEEREROOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM WOENSDAG 14 FEBRUARI 1940 Abonnementen per week ƒ0.1254, pw maand ƒ0.5254, per 3 maanden 1.55, franco per post 1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting. Ingezonden mededeellngen dubbele prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 0^5, elke regel meer ƒ0.10. voor de derde maal in dezen oorlog heeft een n itsche duikboot eerf Nederlandsch koopvaardij- hto getorpedeerd. Het eerste was de tanker Slie- Irecht bestemd voor een Noorsche haven. De be- nning werd bevolen in de booten te gaan ^den Oceaan, in slecht weer.en het was een °P der dat één boot, met acht man aan boord, ^jja dagenlang zwoegen nog in slaagde de lötsche kust te bereiken. Van de overige dertig o varenden van de Süedrecht en van hun boot Jerd nooit meer iets vernomen. Zij moeten ellen dig omgekomen zijn na een verschrikkelijk lijden ln hun open boot. tweede geval was dat van de Arendskerk. Het is nog maar enkele weken geleden. Dit schip «as met stukgoederen onderweg naar Zuid- Afrika. Het had geen contrabande aan boord, aaar werd blijkbaar getorpedeerd omdat de Unie van Zuid-Afrika, een Engelsch Dominion, den oorlog aan Duitschland heeft verklaard. Vertoo rn van den eersten officier, die smeekte zijn mooie schip te sparen, baatten niet. De duikboot- tepitein zei dat hij zijn orders moest opvolgen en e«n van de modernste schepen van onze handels vloot werd vernietigd. In dit geval, dat zich in de Golf van Biscaye voordeed, was het gelukkiger- vnjze goed weer en de bemanning werd na uren lang ronddrijven in de reddingbooten door een Italiaansch schip opgepikt. De derde torpedeering, die van de Burgerdijk van de Holland-Amerika Lijn, weer een groot schip (6835 ton) geldt een der vele Nederlandsche schepen die in dezen tijd met een lading „regee- ringsgraan" uit Amerika naar ons eigen land va ren. Was bij de beide vorige torpedeeringen al geen sprake van toepassing van oorlogsrecht en werd met wreedheid opgetreden tegen de bemanning van de Sliedrecht, die vergeefs vroeg, aan boord van de duikboot te worden opgenomen om het veege lijf te kunnen reddenhet geval-Bur- gerdijk is nog erger. Niet wat de bemanning en de passagiers aangaat, want het is goed met hen afgeloopen. Nadat zij veertien uur in de booten hadden doorgebracht heeft de Edam alle veertig schipbreukelingen gered. Maar dat een schip, bestemd voor een onzer eigen havens, met een lading, uit een ander neutraal land afkomstig, die ï«onsigneerd is aan onze eigen regeering, getor deerd wordt is wel de meest flagrante schen dig van de rechten van neutrale zeevaarders die toen zich kan voorstellen. De gezagvoerder van het s.s. Burgerdijk, kapi tein Scriwanek, heeft blijkens verklaring van de directie van de Holland-Amerika Lijn medege deeld, dat de kapitein van de duikboot weigerde Inzage van zijn scheepspapieren te nemen en tot de vernietiging van het schip overging onder de bewering, dat de lading voor een Engelsche ha- ven bestemd was. Dat is onzin. Het schip ver- beerde in de noodzaak door een der smalle vaar geulen langs de mijnenvelden de Downs te pas- seeren, waar het wellicht door de Engelschen zou ajn aangehouden om te worden onderzocht. Maar gelijk onderzoek had nimmer kunnen lei confiscatie van de lading door de Engel schen. Van een „bestemming" van die lading voor een Engelsche haven kon dus op geenerlei wijze sprake zijn. Wat deze duikbootkapitein heeft ge- baan is grof machtsmisbruik, is geweldpleging tegenover een neutraal land dat evenals de an- (ere neutralen met de grootste zorg de verplich ten van zijn positie nakomt. En dat zijn be- Tolking moet voeden o.a. door een invoer van bui- lenlandsch graan, uit de neutrale Vereenigde Sta ten, waarop het volstrekte rechten heeft. Nu schijnt men in Duitschland met wat nieuws foor ^en dag te komen. Want de Deutsche Allge meine Zeitung zegt dat Duitschland geen verant woordelijkheid voor rampen op zich kan nemen Jdien neutrale schepen: le een vijandige hou- aannemen tegen Duitsche oorlogsbodems of acb verdacht gedragen; 2e zich aansluiten bij Engelsch convooi; 3e zich bevinden in de Engelsche kustwateren, die het onmiddellijk 'hjdtooneel vormen en waar zij alle gevaren den oorlog mee riskeeren. De eerste twee piraten bevatten niets nieuws. Maar het derde De Deutsche Allgemeine Zeitung stelt zich gemoedereerd op het standpunt „dat de n elsbelaugen van neutrale schepen in over- hod emm*n^ moeten zijn met de eischen van den oaernen zee-oorlog. Wijzigt zich de tactiek van ^zee-oorlog, dan verandert daarmee ook de Zeitung dat noemt. Niettemin heeft hij het ver nietigd, zoodat dit nog veel verder gaat dan de nieuwe theorie van het Duitsche blad. Verwacht mag worden dat onze regeering scherp zal protesteeren in Berlijn. Zij zal daarbij de in stemming hebben niet alleen van ons volk maar ook van de tallooze andere neutrale mogendhe den, die anders dan in 1914-1918 thans een zeer groote meerderheid vormen. Er zijn tenslotte maar weinig landen in den oorlog betrokken. Het is goed zich dat te herinneren. Evenals wij ons zeer bewust zijn van het feit dat wij niets uit staande gehad hebben met het uitbreken van den oorlog van 1914, met het verdrag van Versailles, met al de ellende die eruit voortgevloeid is en met het uitbreken van dezen oorlog. Wij hebben steeds, evenals zoovele andere neutralen, den vrede gewild door overleg en buiten al die ram pen gestaan. En ons volk heeft het recht op zijn bestaan evenals alle andere neutrale volken. Het heeft recht op zijn eigen voedselvoorziening door eigen kracht. R. P. De ontploffingsramp in Oost- Groningen. Zesde slachtoffer overleden. Dinsdagmiddag is de soldaat J. de Vries, af komstig uit Soest, die op 15 Januari j.l. bij een ontploffing in Oost-Groningen zwaar werd ge wond en in het academisch ziekenhuis aldaar werd opgenomen, aan de gevolgen van het onge val overleden. Dit is dus het zesde slachtoffer dat door deze ontploffing is omgekomen. - - van het neutrale schip. De Britsche ttaüteit heeft de gevaren in het gevechtsge- vergroot door de neutrale schepen te dwingen - gebruikelijke scheepvaartroutes te verlaten en nauwe vaargeulen naar Engelsche con- vens te begeven. Daarmee komen zij on- 1 chuttinS van Engelsche kustbatterijen, iJi raartuigen en vliegtuigen. En op die Scj.i-f. voor de Duitsche strijdkrachten on- (tm .8eworden> bona fide koopvaarders te on- eiden van duikbootvallen en van bewapen- oepvaarders, die de Britten onder neutrale blaten varen". Ze6t de D. A. Z. het, die dus een nieuwe &a: ^Va^in" °P eigen gelegenheid vaststelt, (tetin16 Z6^S 0p £ronc* van Haar nieuwe rede- foikbo ft16' Zal kunnen verklaren waarom de vSjger? ap'tein, die de Burgerdijk torpedeerde, 'eiüZaSe te nemen van de scheepspapieren. an 'leeft het Nederlandsche schip doen Wsch 811 daarna is een sloep met een Neder- iian 611 °fficier aan boord naar hem toe ge- k!ien^ lleeft alle gelegenheid gehad vast te %D(i a het hier geen „duikbootval", geen be- n Engelschen koopvaarder onder neutra- TOT voor zeer kort heeft degene, die den winter van 1890 heeft medegemaakt, zich op die periode kunnen beroepen ais er gesproken werd over een echten ijswinter. Nu behoeft men dat niet meer te doen. Duidelijker gezegd: men kan het beter nalaten, want de winter, welken wij nu beleven, is erger dan die van 1890. Nu voelen we aan den lijve wat een tijdperk van strenge vorst be- teekent. 1890 is helaas over troefd door 1940, en blijkens de ons op het K. N. M. I. in De Bilt gedane mededeelingen elders in dit nummer, kan de heerschappij van Koning Thialf nog wel een poosje duren. En dan te moeten bedenken, dat Dinsdagavond de temperatuur op Groenland tien graden Celsius boven nul bedroeg STEEDS NIEUWE RUSSISCHE VERSTERKINGEN NAAR HET FRONT VAN SUMMA Het Russische opperbevel aldus meldt Havas uit Helsinki heeft alle reserves bij Summa in het vuur gebracht. Voortdurend zendt het nieuwe troepen en nieuwe tanks naar voren. Verscheidene honderden vliegtui gen vliegen over de Finsche stellingen en het aantal projectielen, dat op één enkelen dag in dezen sector is terecht gekomen, wordt op 300.000 geschat. Volgens een schatting van den Finschen staf zijn in deze zone sedert den aanvang van het offensief reeds 40.000 Russen gesneuveld. De laatste twee dagen hebben de Finnen 200 gevecchtswagens vernietigd. Zij vechten dag en nacht door. Het heeft er den schijn van, dat de Russen naar een beslissing te hunnen gunste juist in dezen sector streven. Zij hebben hiér hun beste troepen bijeengebracht, ter sterkte van vijf tot zes divisies. Volgens de Finnen kunnen de gevechten hier vergeleken worden met den strijd aan de Somme en bij Yperen in den vorigen oorlog. De Finsche weerstand is echter intact gebleven. De Russen hebben de beste troepen van het Roode Leger in den strijd geworpen. Er werden gevechten van man tegen man geleverd, waarbij de Finnen met messen streden. Een telegram uit Haparanda meldt dat de 11de Februari de bloedigste dag van den Finsch-Russi- schen oorlog geweest is. De versterkte Sovjet troepen vielen langs het geheele front op de Ka relische landengte aan.. Zij trachtten tusschen Summa en het Vuoksimeer een wig in de Man nerheimlinie te drijven en tegelijkertijd de verde digers op het ijs van de Finsche Golf ten westen van het Ladogameer, te overmeesteren. Bij het vallen van den avond waren de Russen in den sector Summa, waar zij sedert 13 dagen zonder ophouden hadden aangevallen, in de Fin sche versterkte stellingen binnendrongen. Bovendien waren 2ij op verscheidene punten tusschen het Muclameer en Vuoksi binnen de stel lingen gekomen. De pogingen tot omtrekking der Finsche vleugels mislukten. Gedurende den nacht gingen de Finnen bij ont zettende koude aldus dit bericht uit Haparanda tot den tegenaanval over, maar zij konden de Russen niet uit alle bezette stellingen verjagen. In den ochtend van den 12den duurde de strijd voort. De toestand was toen nog onzeker. Te Helsinki wordt positief ontkend dat de Russen tijdelijk zekere versterkte stellingen in hun bezit hebben gekregen. Er is evenmin sprake van dat de Russen de Marmerheim- linie waren binnengedrongen, zoo zegt men hier. Een Zweedsch waarnemer, die te Stockholm is teruggekeerd van het front van Summa, heeft gis teravond deze laatste verklaring bevestigd. Op sommige punten der Mannerheimlinie wordt vol gens hem thans gevochten op de stapels lijken der Russische troepen, welke half bedolven liggen on der de versch gevallen sneeuw. Borgo in vlammen. Gisteren heeft de Russische artillerie den ge- heelen dag Wiborg gebombardeerd, doch veel schade is er niet aangericht. Het stadje Borgo staat in vlammen. De Russen hebben in een kwar tier tijds naar schatting 250 zware bommen op deze plaats geworpen. Borgo ligt op 50 K.M. ten oosten van Helsinki. Het biedt geen militair doel. Het telt ongeveer 6 tot 7000 inwoners en heeft een aantal geëvacueer- den opgenomen. (Men zie ook de beschrijving van Borgo door ^raal maar wel degelijk een „bona fide i zooals de Deutsche Allgemeine Hoe hoog het water staat in het land van Maas en Waal. De stammen der vruchtboomen staan tot aan de takken in het water, terwijl de ingang van, het huis geheel versperd is, zoodat toegang slechts mogelijk is via het dak. onzen bij zonderen medewerker in Finland elders in dit nummer). De correspondent van Havas meldt dat 20 tot 30 Russische vliegtuigen het bombardement vol trokken. Op twintig plaatsen brak brand uit. Tot dusverre weet men nog niet of er slachtoffers zijn gevallen. De brandweer van Helsinki bestreed de branden. Ook de stad Lahti is gebombardeerd. Minstens drie burgers werden hierbij gedood. Ook Heinela is gebombardeerd. Deze stad wordt alleen door geëvacueerden bewoond. Groote hoeveelheden four nituren in beslag genomen. Vijf personen aan verhoor onderworpen. De hoofdstedelijke politie heeft Dinsdagavond Ln een winkel in de Utrechtsche straat een hoe veelheid voeringstoffen en aanverwante artikelen, welke bestemd waren om te worden verwerkt in militaire kleedingstukken, in beslag genomen. Naar wij vernemen zou het hier een geval van bedrog betreffen bij de aflevering van militaire uni formen, waarbij men gebruik zou hebben gemaakt van fournituren van minderwaardige kwaliteit Zoo heeft men oa. in plaats van wollen en andere voeringstoffen, waarmede de uniformen moesten worden opgevuld, papier e.d. geleverd en op deze wijze heeft men de orders tegen lage prijzen kun nen uitvoeren. Ook in een ander deel der stad werd een groot aantal van dergelijke goederen in beslag genomen. Vijf personen, bij deze zaak betrokken, zijn voor een verhoor naar het hoofdbureau van politie over gebracht. De torpedeering van de Burgerdijk" Nieuwe Duitsche opvattingen? DE Directie van de Holiand-Amerika Lijn deelt mede, dat uit de verkla ringen door den gezagvoerder van het s.s. „Burgerdijk" te Londen is gebleken, dat de kapitein van de onderzeeboot weigerde inzage van de pa pieren te nemen en slechts onder bewering, dat het schip en de lading voor een Engelsche haven bestemd waren, tot torpedeering is overgegaan, nadat de gezagvoerder, état-major, bemanning en passagiers van de „Burger dijk" in de gelegenheid waren gesteld in de reddingbooten te gaan. Kapitein, officieren en bemanning van de „Burgerdijk" zullen eerstdaags met het s.s. „Boskoop" van de K. N. S. M. naar Amsterdam vertrekken. Velen hebben zich afgevraagd hoe het mogelijk is geweest, dat eerst gemeld is, dat de „Burger lijk" na aanvaring was gezonken. Later is de ver onderstelling geopperd, dat het S.O.S.-bericht ver keerd zou zijn uitgelegd, doch deze veronderstelling is vermoedelijk onjuist Thans wordt verondersteld, dat de kapitein van de „Burgerdijk" door den com mandant van den Duitschen onderzeeër gedwongen was een S.O.S.-bericht uit te zenden, waardoor de indruk werd verkregen, dat de „Burgerdijk" ten gevolge van een aanvaring in zinkenden toestand verkeerde. Het is duidelijk, dat de Duitsche onder zeeër door middel van dit „aanvaring S.O.S." zijn aanwezigheid heeft willen verbergen. Van bevoegde Duitsche zijde wordt betoogd, dat het Nederlandsche vrachtschip Burgerdijk door een Duitsche duikboot werd getorpedeerd overeen komstig artikel 23 van de Duitsche prijzenveror- dening van September 1939. Volgens dit artikel moeten schepen, die contra bande aan boord hebben en zich naar de Duins begeven, worden beschouwd als schepen, welke een vijandelijke haven aandoen. Het feit, dat zij zich om welke reden ook naar een vijandelijke haven begeven, wordt beschouwd als een „dolus evenutali" (een daad, welke de mogelijkheid biedt een wederrechtelijke handeling te plegen), aange zien zulks het vermoeden doet opkomen, dat de goederen voor den vijand bestemd zijn. (Uit de hierboven gepubliceerde lezing van het gebeurde blijkt, dat de duikbootcommandant zich in het geheel niet er van overtuigd heeft, dat de lading bestond uit regeeringsgraan en stukgoederen welke lading, naar een Nederlandsche haven zou worden overgebracht. Red.) Nieuwe Duitsche opvatting van het oorlogsrecht. De „Deutsche Allgemeine Zeitung" publiceert onder den titel „Oorlogsgevaren voor neutrale schepen" volgens de Tel. een artikelenserie over de Duitsche opvatting van het oorlogsrecht, die bijzonder in de aandacht van neutrale kringen, welke zich met den buitenlandschen handel bezig houden, wordt aanbevolen. Na leedwezen te hebben betuigd met de slacht offers van neutrale schepen, die kortelings ten onder zijn gegaan, zegt het artikel, dat Duitsch land geen verantwoordelijkheid voor rampen op zich kan nemen, die optreden, wanneer neutrale schepen: 1. een vijandelijke houding aannemen tegen Duitsche oorlogsbodems of zich verdacht gedragen; 2. zich aansluiten bij een Engelsch convooi; 3. zich ophouden in Engelsche kustwateren, die iet onmiddellijk strijdtooneel vormer en waarin ■•ij alle gevaren van den oorlog mede dragen. De detailleering van de eerste twee punten, sluit zich vrijwel aan bij de heerschende opvatting. Het derde punt bevat een toelichting op een Duit sche visie, die in menig opzicht nieuw is. „De ontwikkeling van den modernen zee-oorlog, schrijft het blad, brengt mee, dat in de kustwate ren van vijandelijk gebied rekening moet worden gehouden met de aanwezigheid van een overmacht aan vijandelijke schepen, terwijl het moderne ge schut de kustwateren beheerscht als behoorde dat gedeelte zee tot het gevechtsterrein. Een neutrale koopvaarder, die zich in de kust wateren van een vijandelijk land bevindt, loopt dezelfde gevaren, als wanneer hij zich zou bevin den te midden van het operatieterrein bij een oor log te land. Handhaving der blokkade in vijandelijke kust wateren met inachtneming van het prijsrecht is daardoor onmogelijk. Wie de activiteit van vijan delijke oorlogsbodems tegen neutrale schepen in kustwateren aan de hand van het oorlogsrecht wil verhinderen, belet de ontwikkeling van een bruik baar oorlogsrecht en misbruikt het als politiek wa pen. Handelsbelangen van neutrale schepen moe ten in overeenstemming zijn met de eischen van de modernen zee-oorlog. Wijzigt zich de tactiek van den zee-oorlog, dan verandert daarmee ook de rechtspositie van het neutrale schip". „Aan de Engelsche kusten, vervolgt het blad, is de ontwikkeling in dit stadium gekomen. Neu trale schepen loopen daar de normale gevaren van het zich wagen in gevechtsterrein. De Britsche admiraliteit heeft die gevaren ver groot. door de schepen te dwingen de normale routen te verlaten er zich door nauwe vaargeulen r.aar Engelsche controlehavens te begeven. Daar door komen zij onder beschutting van Engelsche kustbatterijen, patrouillebooten en vliegtuigen. De onderscheiding van bona fide neutrale schepen van duikbootvallen en bewapende koopvaarders, die de Britten voorzien van neutrale vlaggen, is voor Duitsche strijdkrachten ter zee onmogelijk gewor den. Deze overwegingen, besluit het artikel, bepalen de houding van de commandanten van Duitsche oorlogsbodems. Neutrale landen kunnen eischen, dat hun onderlinge handel voor zoover deze zich niet tot contrabande uitstrekt ongemoeid gelaten wordt, niet echter, dat hun handel met Frankrijk en Engeland onaangetast blijft. Te Tweede Exloërmond zijn Dinsdagochtend de autoverhuurder Prummel en zijn knecht Sanders door gasverstikking om het leven gekomen. Beide mannen waren tot laat in den nacht in de garage aan het werk geweest Zij zouden daar het verdere deel van den nacht doorbrengen, nadat zij ge werkt hadden aan de reparatie van een auto, waar mee Dinsdagochtend vroeg een ernstige zieke naar Emmen zou worden vervoerd. De huisgenooten van Prummel vonden de beide mannen Dinsdagochtend echter ontzield achter de auto liggen. Uit het geneeskundig onderzoek bleek, dat zij door gassen uit de uitlaatpijp van de auto waren bedwelmd en kort daarna om het leven zijn gekomen. Prummel was vader van twee kinderen en San* ders.van drie kinderen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1940 | | pagina 1