likt 8
Ji,7ïl.-wxwd
dooz 3 dm. dik ys
Jm Hiniattd
„De (MQeCuksaagei"
„De Ijsbeer" breekt het Spaarne
open.
EN
UIT
HAARLEM IS
T ISOLEMENT
VERLOST.
Het ijsveld van 't Spaarne strekte zich voor den kop van „De Ijsbeer" uit.
(Van éën onzer redacteuren)
HAARLEM. Dinsdag.
De ijsbeer in de Noordpool voelt zich op het
ijs heerlijk thuis. Hoe meer en hoe dikker ijs
hoe liever! Maar de ijsbeer, welke hedenmor
gen binnen de grenzen van de gemeente Haar
lem werd gesignaleerd, is van geheel ander slag.
Hij was erop uit om het ijs te vernielen en hoe
vlugger het opgeruiuvi was, des te meer had hij
't naar zijn zin. Het is „De Ijsbeer" van de ver-
eeniging van Algemeen Scheepsbelang; een mo
derne ijsbreker, die de scheepvaart uit den greep
van koning Winter verlost.
In het kielzog aasden de meeuwen op visch.
Hedenmorgen omstreeks zeven uren, toen de
laatste schaduwen van den nacht weken voor het
licht van den dag, meldde deze ijsbreker zich voor
de sluis te Spaarndam „Ahoi, sluiswachter, we willen
er door".
De roep klonk over het verkilde water, en een
meeuw klapwiekte verloren im de grijze lucht.
De warme rook kringelde uit de groote pijp van
de boot en uit de kleine pijpen van de sluiswachters.
De handen werden aan het rad geslagen, en lang
zaam openden de sluisdeuren zich. Het ijs ging bal-
loorig tusschen „de deiu- en de muur" zitten, en al
leen met lange stokken met haken was het er tus
schen uit te krijgen.
Spaarndam sluimerde nog. De huisjes schenen
dichter tegen elkaar aan te dringen dan gewoonlijk,
als om warmte te zoeken.
„De IJsbeer" gromde van genoegen. Het ijs in het
Noordzeekanaal en vandaar naar Spaarndam had
hij reeds klein gekregen. Nu lag nog het uitgestrekte
ijsveld van het Spaame voor zijn kop als een kluif,
waarin hij trek had. Kende „De IJsbeer" geen par
don voor Koning Winter buiten, voor de menschen
in zijn binnenste zorgde hij goed zooals eertijds de
walvisch voor Jonas. We hadden het best op de brug.
Een conservatieve ijsbeer was het geenszins. Veel
eer een nieuwlichter, die met zijn tijd meegaat en
beste maatjes is met de Techniek.
Met 560 paardekrachten van de Werkspoor
diesel zette hij zich schrap en daar brak hij los.
En het ijs brak dóór. Welhaast op zijn gemak ,.sa-
ïjvoureerde'' hij het „ijsboutje". En „snuffelen" was
niet noodig want hij kende den weg nog van Vrij
dagavond, toen hij voor het eerst zijn bek erin zette.
Met een vaart van 8 K.M. vervolgde hij zijn
weg door een ijslaag van 3 d.m. dikte.
„Hier is het droger" zegt schipper J. Primé.
Dat beteekende dat het water ondieper werd en
de schroef zwaarder werk had.
Het was maar eventjes dat de ijsbeer zachtjes
gromde, want zoodra de schroef weer gemakkelijker
wentelde klauwde hij weer naar hartelust verder.
In het kielzog zwermde een wolk van meeuwen.
De hongerige dieren waren op visch uit, welke in
het opengekomen water, waarin door de schroef
zuurstof „gewerkt" werd, naar boven kwam. De IJs
beer vond 't best dat de meeuwen hem achterna za
ten en soms scheen 't dat hij om de vogels te ge
rieven wat meer met zijn „achterpoot" 't water om
woelde dan noodig was.
„Het is een fijne boot meneer", zei de schipper,
hij stak de brand in een nieuwe sigaar, en tuurt over
de ijsvlakte.
„We maken wel een geul van 10 meter breedte op
den heenweg, en dan gaan we straks weer terug en
komen er 10 meters bij. Tezaam wordt dat 20 meter.
Een mooie breedte voor een vaargeul".
„Van die behoort deze ijsbeer eigenlijk?" klonk
een vraag.
„Niet van Artis" luidde een antwoord. „Wel van
iSe Vereeniging voor Algemeen Scheepvaartbelang,
waarvan de heer T. F. Bastet directeur is. Des zo
mers, wanneer er niets te „ijsbeeren" valt, wordt
de boot gebruikt voor brandblussching en berging.
Er zijn negen -slangen aa» boord en er is ook een
schuimbluschapparaat".
De IJsbeer past zich dus aan bij de eischen van
het seizoen!
Het is inderdaad een mooie boot. Wanneer de
schroef stokt gaat er een rood lichtje op. Maar van
morgen gebeurde dat niet. Ook wanneer het roer
vastzit volgt een alarm. De IJsbeer wordt dus be
stuurd door het menschelijk vernuft, en zal niet
zooals zijn natuurlijk voorbeeld wel eens zal over
komen'blindelings zijn ondergang tegemoet gaan.
Wanneer er iets mis is gaat er een seintje en dan is
er nog alle tijd om maatregelen te treffen. Binnen
een half uur tijcis had de boot den weg van Spaarn
dam tot de Shell emplacementen afgelegd. Daar
werd de steven gewend en ging men terug om nog
eens een strook van 10 meters van 't ijs af te knab
belen.
Wij hebben in Haarlem onzen eigen ijsbreker, en
daar zijn we trotsch op, maar tegen dezen Amster-
damschen ijsbeer moeten we het afleggen.
Niet alleen dat hij het ijs op zijn gemak weet te
brengen, maar hij is een welopgevoerde beer, en al
lerminst een ongelikte, met modern comfort, voor
zien van allernieuwste snufjes, zorgvol voor de men
schen in zijn binnenste, den kapitein, den machinist
en den verslaggever.
Met zóó'n ijsbeer kun je goede maatjes worden!
Zweedsch schip bij de Scliotsche
kust vergaan.
Aantal opvarenden door Engelsch oorlogsschip
gered.
STOCKHOLM, 13 Februari. (Zw. Tel. Ag.)
Volgens de Londensche correspondenten der bla
den is het 1874 ton metende Zweedsche s.s. „Ora-
nia" in den nacht van Zondag op Maandag op de
Noordzee bij de Schotsche kust gezonken. Waar
schijnlijk is het schip getorpedeerd Bijzonderhe
den zijn niet bekend, doch men verneemt dat een
tiental opvarenden door een Britsch oorlogsschip
gered zou zijn. Een sloep zou vermist worden.
De reederij verklaart niets van deze gebeurte
nis te weten.
Zweedsche eilanden Oeland cn
Gotland geïsoleerd.
STOCKHOLM, 13 Februari. De Zweedsche
eilanden Gotland en Oeland werden vandaag
van het vasteland geïsoleerd daar de posfcbooten
er niet in slaagden door het pakijs te komen. Ln
Oeland bestaat dringend behoefte aan veevoer
maar tot dusverre zijn alle pogingen voorraden
aan te voeren mislukt.
(United Press).
Duitsclie beschouwing over het
„Europa van morgen".
BERLIJN, 13 Februari (D.N.B.) - „Allen ter
wereld, vrienden en vijanden, neutralen en oor
logvoerenden, zijn het er thans over eens, aldus
de Deutsche Diplomatiseh-Politische Korrespon-
denz, „dat de heropbouw van de wereld volgens
andere recepten moet geschieden dan tot dusver,
wil hij kunnen standhouden".
Aan Engelsche zijde, zoo vervolgt de Diplo.
wordt niet verheeld dat men wil vasthouden aan
de beginselen en methoden, waarop het oude eco
nomische stelsel, dat essentieel Engelsch is, be
rustte. Daarentegen weten de landen, die meer
geven om een veilig dan om een vrij handelsver
keer, waarom zij hun standpunt niet willen prijs
geven. De eigen volkshuishouding moet zoodanig
harmonisch worden ingericht dat zij rekening
houdt met de behoeften van het geheele volk en
niet met die van een enkelen kapitalist Voorts
moet ervoor gezorgd worden dat er vaste markten
ontstaan, welke den afzet der eigen overschotten
waarborgen tegen den invoer der benoodigde
producten. En op zijn veiligheid bedacht land kan
slechts dan tot vrijhandel besluiten wanneer de
internationale verkeerswegen onder alle omstan
digheden voor den wettigen handel openstaan.
Voorwaarde daartoe zou dan ook de vrijheid der
zeeëij zijn. Engeland heeft in dezen oorlog ge
toond dat het van een vrijen handel van gelijk
gerechtigde volken niets wil weten.
Wie den totalen economischen oorlog tot door
slaggevend beginsel zijner nationale politiek ver
heft verwoest daarmede de grondslagen van een
vrij handelsverkeer. Daarentegen is autarkie de
nationale eigen hulp van hen, die zich in hun be
staan en hun nationale onafhankelijkheid onder
geen enkele omstandigheid willen laten onder
drukken.
De nieuwe invoerrechten.
's-GRAVENHAGE, 13 Febr. Zooals reeds ge
meld, is in een buitengewone Nederlandsche
Staatscourant van 10 Februari j.l., een Koninklijk
Besluit opgenomen, krachtens hetwelk met in
gang van 11 Februari 1940 de bepalingen tot in
stelling of verhooging van invoerrechten, vervat
in het voorstel van wet tot aanwijzing van hef
fingen ten behoeve van het Leeningfonds 1940,
voorloopig in werking zijn gesteld. Die invoer
rechten betreffen koffie, benzine, benzol en sui
kerhoudende goederen. Laatsgenoemd besluit
houdt ook voorzieningen in omtrent teruggaaf
van invoerrecht. Voor teruggaaf komen in begin
sel alleen in aanmerking partijen goederen van
bovengenoemde soorten, waarvoor ten genoege
van den minister van financiën wordt aange
toond, dat het verschil in invoerrecht ingevolge
een reeds voor 10 Februari 1940 gesloten overeen
komst van koop en verkoop niet of niet ten volle
op den kooper dier goederen kan worden ver
haald.
In genoemde Staatscourant is tevens een be
schikking van den minister van staat, minister
van financiën opgenomen waarin o.m. voor
schriften voorkomen betrekking hebbende op de
bepaling van het z.g. extract-gehalte van koffié-
extract en op het watergehalte en het gehalte
aan vreemde bestanddeelen van koffie, op de
weging van koffie, op de bewerking van koffie
in fictief entrepot, op de monsterneming van
koffie en op de teruggaaf van invoerrecht voor
koffie, benzine, benzol en suikerhoudende goede
ren.
Keizer van Mandsjoekwo naar
Japan.
TOKIO, 13 Fébruari (Domei). Vernomen
wordt dat de keizer van Mandsjoekwo op 6 Mei
a.s. een bezoek zal brengen aan Tokio om den kei
zer. zijn gelukwenschen over te brengen ter ge
legenheid van het 26e eeuwfeest van de stichting
van het Japansche rijk. Op 3 Mei zal de keizei
van Hsinking vertrekken naar Dairen waar hij
aan boord zal gaan van een Japanschen oorlogs
bodem. De keizer zal een week in de Japansche
hoofdstad vertoeven en op 13 Mei naar Westelijk
Japan vertrekken. Op 20 Mei zal hij de terugreis
aanvaarden. Evenals bij zijn bezoek van vijf jaar
geleden zal de keizer van Mandsjoekwo niet door
de keizerin vergezeld zijn.
Boodschap van Amerikaansch
Jeugdcongres.
WASHINGTON, 13 Februari - Het Amerikaan-
sche Jeugdcongres heeft aan tweeënvijftig landen
de volgende boodschap gestuurd: „Wij zullen niet
rusten voordat de slachting van onze generatie
tot stilstand is gebracht" Eveneens werd aange
kondigd dat er op 6 April a.s. in het geheele land
massa-vredesdemonstraties gehouden zullen wor
den. Sprekers zullen door het geheele land trek
ken. De boodschap is niet alleen naar de neutrale
landen gestuurd doch ook aan alle beiligerenten
behalve Duitschland en Finland, omdat daar geen
jeugdorganisaties zijn, welke bij het Jeugdcon
gres zijn aangesloten. (United Press).
AANBESTEDING.
HAARLEM. Dinsdag.
Te Haarlem zal Woensdagmorgen 28 Februari
te 11 uur in de Dr. Huetschoöl, Prinsen Bolwerk
door den eerst aanwezend ingenieur van den
Dienst der Genie in het openbaar worden aanbe
steed: Het bouwen van een kazernement te IJmui-
den (le gedeelte: Het maken van werken in ge
wapend cementbeton).
In den vroe,
wachtte „j,
geduldig vor
zen van
alvorens de
Haarlem „114*1
kon
Nederlandsche
geste wordt
zeer gewaardeerd!
ER IS CROOTE BEHOEFTE
AAN VOLLEDIGE AMBULAN(
(Van onzen bijzonderen medewerker.)
HELSINKI, 3 Februari. Hier heeft ieder
een alle officieele gedoe aan kant gedaan; de
conventies, die geslachten hebben opgebouwd
zoo in den trant van „dat kun je niet doen" en
„hoe hoort het eigenlijk?" zi) zijn op den eer
sten oorlogsdag overboord gezet: hier gaat men
bij een minister op audiëntie in zware sport-
kleeren en hooge laarzen, hier neemt men het
gelukkig niet „nauw" meer. En daarom lacht
baron Wrede, de secretaris-generaal van het Roo-
de Kruis in Finland, wanneer ik mijn skilaar
zen en mijn sportpak bij hem verontschuldig.
Het heeft moeite gekost hem te pakken te krij
gen. Toen ik in Vasa was, zei mij de hoofdredac
teur van „Vasabladet", dat ik den heer Wrede in
Helsinki zou treffen; tóen ik in Helsinki kwam.
bleek de heer Wrede in Vasa te zitten, maar in
middels is hij naar de hoofdstad teruggekeerd en
vandaag had ik met hem een lang gesprek en
ondervond ik van hem een uiterst hoffelijke gast
vrijheid.
Natuurlijk kwam het gesprek spoedig op de te
zenden Nederlandsche ambulance. Baron Wrede
zei: „Ik stel er prijs op u te verzekeren dat wij
de Nederlandsche geste hoogelijk waardeeren.
Juist aan volledige ambulances heeft Finland
zooveel behoefte. Die kunnen immers als een
heden optreden en zij ontmoeten dus geen moei
lijkheden met de taal en de samenwerking. Ik
hoor van verschillende zijden, dat Nederland
groot belang stelt in de Finsche zaak en uw
consul Van der Vlugt, wiens vaders gedachtenis
hier hoog in eere wordt gehouden en dien ik tot
mijn goede vrienden reken, zal zeker doen wat
hij kan om de humanitaire hulp aan ons -land te
vergrooten. Dat is ook hard noodig. Ik kan mij
niet voorstellen, dat er tot nu toe ooit op zoo
verschrikkelijke manier oorlog is gevoerd als
hier nu. Neem bijvoorbeeld Vasa, een kleine
stad zonder eenige militaire beteekenis. zonder
garnizoen, zonder versterkingen. Vijfmaal is het
gebombardeerd. Nog erger bijna zijn de aanval
len op autobussen, eenzame wandelaars, of naar
school gaande kinderen. Soms duikt een Russi
sche machine pijlsnel omlaag en dan volgt mi
trailleurvuur op alles wat leeft. Borgaa beteekent
militair óók niets, maar ook dat stadje heeft al
aan een reeks aanvallen bloot gestaan. Het huis
van een mijner naaste familieleden kreeg een
voltreffer: de bewoners waren uit, maar van hun
have en goed was niets meer over toen zij terug
kwamen. Raakt een bom een ziekenhuis het is
herhaaldelijk gebeurd dan is de ellende niet
te overzien. Alleen al het vluchten naar de kel
ders is voor veel patiënten hoogst bezwaarlijk,
en veelal gevaarlijk bovendien. En niettemin
missen al die bombardementen elke demorali-
seerende uitwerking. Eer verharden zij de Fin
nen in hun wil om achter de fronten met niet
minder standvastigheid vol te houden dan in de
linies zelf. Het moet u opgevallen zijn, hoe op
recht de eenheid onder de Finnen is. De wrijvin
gen, die twintig jaar onafhankelijkheid niet kon
den wegnemen, zijn om zoo te zeggen in één
nacht verdwenen. Finland is aangevallen en het
voelt zich een vooruitgeschoven post van het
Westen; onze strijd is de strijd van geheel West-
Europa".
Nu de heer Wrede over den vooruitgang van
Finland in de laatste 20 jaar spreekt, doet hij dat
met geestdrift. Hij wijst op de tallooze scholen
die hier tot in de verste uithoeken zijn verre
zen, op de uiterst moderne ziekenhuizen, die in
Een onderhoud met E. F. baron Wrede
secretaris-generaal van het fïoodp
Kruis in Finland, die vol enthousias
me ober den vooruitgang van hl
land in de laatste 20 jaar spreekt!
menigte zijn gebouwd, en op den
geloof lijken vooruitgang van de economisch-'
sociale verhoudingen. Zelf herhaaldelijk
Finsch gedelegeerde bij de onderhand!#
over handelsverdragen opgetreden, hee^
recht van spreken. Finland heeft, zoo
op tal van terreinen groote prestaties gL
Het volk is door en door gezond en kracht!?
blaakt van energie, het wil werken en hij
werken. Het is door en door vredelievend
nu het overvallen wordt, zet het de tand!
elkaar, zooals het dat menigmaal heeft
doen.
„Komt u na den vrede hier nog eens ten:
moedigt hij mij aan, „maar dan in denzc-
Reis door het land het is zoo mooi! Ga
zeilen tusschen onze eilanden...."
Vrede
E. F. baron Wrede, secretaris-generaal vank
Roode Kruis in Finland.
Toen ik in het middaguur terugwandelde nu*
mijn hotel begonnen de sirenes te loeien.Evenh-
ter bereik ik een schuilkelder en weer zitten
gedwee op de ongeschaafde houten banken
een walmend petroleumlichte of een kaars,
wijl m de verte het luchtafweergeschut zijn
gedreun de lucht inzendtNeen,' reizen
Finland is nü geen genoegen! Mijn plannen
via het Noorden naar Hammerfest te kolt]
raken al meer en meer aan het wankelen,
theorie kan het wel, zegt men hier, maar6]
practische uitvoerbaarheid is gering. Het getfe!
waar ik door zou moeten, is in staat van bels
en permissie om er op eigen houtje door tereiis
krijgt men niet of nauwelijks. Een Hongaars#
journalist, met wien ik de zaak terloops
sprak hij kwam zoo juist uit Rovaniemi
was door en dodr pessimistisch: „Dat gaat pe»
niet dat wordt een onmogelijke expeditie".
de arme man was ook veertien dagen in het h»
ge Noorden met een zware angina behept
weest
(Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehou
den.)
Maar mevrouw Dinges was echt boos
op haar man: „Heb ik je verlof gegeven
om met de Afstandsmarschen mee en
langs den weg voor schandaal te loo-
penZ" begon ze haar standje.
bekende Bingpg eerlijk»
„Maar mevrouw", mengde de fietsen
maker, die had staan luisteren, zich in 't
gesprek, „Uw man heeft een eere-medaille
gewonnen." „Zeker een vetleeren me
daille", smaalde mevrouw Dinges, die er
niets san geloaven sd&e*.
„Nou maar, mevrouwtje", zei de fietsen
maker lachend, „ik geef U, ter eere van
Uw man, een mooie tandem cadeau!
Wat zegt IJ daarvan?" Ja, nu oegon
mevrouw ook te glimlachen en de fietsen
maker klopte Dinges qp> de scfcpudefa»
Nederlandsche ambulance zal
zeven artsen tellen.
STOCKHOLM, 13 Februari (Zweedsch Tel, A|l
Dr. Winckel is uit Helsinki te Stockholm terugga
keerd, waar hij besprekingen heeft gevoerd Ki
llet Finsche Roode Kruis. Hij verklaarde dat
Nederlandsche ambulance in Finland gestaw
neerd zal worden in het gebied ten noorden
het Ladogameer. en beschikken zal over een
kenhuis met honderd bedden op eenigen afstar.:
achter het front. Deze ambulance, die zes of zeven
artsen, ongeveer vijftien verpleegsters en ands
personeel zal omvatten, zal waarschijnlijk W?1
Maart volledig met haar werkzaamheden aan*
vangen. Voorts zeide dr Winckel dat hij tijdetü
de week, welke hij in Finland doorbracht,
enkel luchtalarm had meegemaakt. Hij
légenheïd gehad dé vernieling te zien welke
aangericht door de bombardementen van Aaw-
In Helsinki had hij niet veel teekenen van o!
bombardementen kunnen vinden. Dr. Wlnc»
sprak tegen dat hij zelf als leider van de afflW
lance zou optreden.
Twee nieuwe luehtbases in Alaska.
WASHINGTON, 13 Febr. (Havas) - De
ler van Oorlog, Woo dring, heeft medegedeeld os-
de plannen voor den bouw van twee nieuwe lücs>
bases, een te Anchoraje in Alaska en een te Ftó*
banks, eveneens in Alaska, uitgewerkt zjjn- B?
nen enkele maanden zal men beginnen me'
werkzaamheden te Fairbanks ten behoeve wau'
van op de begrooting voor 1940 een crediel V&J
vier millioen dollar is uitgetrokken. Van deze Das'
uit zullen oefenvlucliten. in de Poolstreken gemaa*»
worden.
