IJmuider Courant Finnen boeken groote overwinning. Noorscli Incident. „Arendskerk" Achttiende divisie der Sovjets vernietigd. Komma-zorgen. •mi -A: wMSE ySlli^Éi 25e JAARGANG NO. 94 Ui'9ave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem Drukkerij N.V.. Gr. Houtstraat Smulde' 93, Haarlem, Telefoon 10724 Bureau Courant: Kennemerlaan 42, ÜJmuiden, 1 lefoon 5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties, voor dit blad, worden kosteloos i in de Kennemer Courant. opgenomen i DAGBLAD VUOK VELSEN. 1JMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie, P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur, ROBERT PEEREBOOM DINSDAG 20 FEBRUARI 1940 Abonnementen per week ƒ0.1254, par maand ƒ0.5254, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post 1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting. Ingezonden mededeellngen dubbele prijs. Advertenties van Vraag ^n Aanbod 1-3 regels ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10. Het geval met de Altmark, die in een Noorsche - d door een Engelsehen torpedojager geënterd baarbij de Engelschen de Duitschers ontdeden k' de 3 a 400 Engelsche krijgsgevangenen, die zij VaD boord hadden, geeft weer een kenmerkend ^rbeeld van de moeilijke positie waarin de neu- r°len verkeer en. Een Haagsche medewerker, des- die in de internationale rechtsproblemen, die door het incident in het geding zijn gebracht, eeeffc een beschouwing daarover in dit nummer, fk jaat die gaarne aan hem over en heb overigens een hoop, dab de betrokken mogendheden het er g it over eens zullen worden en evenmin dat een onpartijdig lichaam een uitspraak zal doen, j zich zullen neerleggen. Want er is oor- .a En de zaak, die al ingewikkeld is, zal nog - worden als men erover doorgaat. i zal men dat niet lang doen, want bin nenkort zal er wel wat ergers gebeuren en over een maand zullen de meeste menschen den naam Altmark alweer vergeten zijn. Het is, wat de Noren aangaat, wonderlijk dat •j bjj het onderzoeken van het schip in de haven van Bergen niet gemerkt hebben dat er honder den krijgsgevangenen aan. boord waren. Vooral wonderlijk, omdat die blijkbaar nog zooveel mo gelijk lawaai gemaakt hebben ook. En omdat men toch wel wist dat de Altmark als hulpschip voor den Graf von Speë had dienst gedaan. De Noren zijn trouwens zulke ervaren zeevaarders, dat het wel erg moeilijk moet zijn hun iets wijs te maken als zij schepen onderzoeken. En drie a vierhonderd gevangenen stop je'niet in een klein hoekje weg en kunnen gezamenlijk heel wat spektakel ont wikkelen. Dus schijnt het aannemelijk dat de Noren niet veel lust hadden de gevangenen te vinden. Als het zoo is, is het blijkbaar geen handig beleid geweest. Maar ieder soort beleid zou de Noren wel in moeilijkheden hebben gebracht, want d4tt is het gewone verloop van oorlogs aangelegenheden, waarin de neutralen betrokken worden. Er zijn trouwens al vijfhonderd Noor sche zeelieden omgekomen in dezen strijd tus- schen andere mogendheden en dit kleine zee varende volk zit er leelijk tusschen: in menig opzicht nog leelijker dan de andere kleine neu tralen. De scherpste protesten uit Berlijn en Londen suizen naar Oslo. Ik hoop dat Noorwegen zich uit het wespennest zal weten te bevrijden. Het ver keert toch al, evenals Zweden, in een gevaarlijke positie ten opzichte van Rusland omdat het aan Finland grenst en de Finnen teekenen van uit putting tegenover de hen bedreigende over macht zijn gaan geven. Daar komt dan nog bij dat de gealliëerden gaarne troepen door Noorwe gén en Zweden zouden zenden om Finland te hulp te komen en dat die twee landen dat wegens hun neutraliteit niet kunnen toestaan. Zelf kunnen zij Finland niet met geregelde troepen gaan hel pen omdat hun dit meteen aan een Duitschen Inval zou bloot stellen. Zij zitten dus al leelijk in den knel en dat op zoo'n oogenblik een incident als dat met de Altmark plaats grijpt, waarbij Noorwegen's opvattingen van neutraliteit door de oorlogvoerenden worden gehekeld, is dus extra moeilijk voor hen. Menschen die alleen onze eigen onaangename positie, tusschen de oorlogvoerenden zien zullen uit dit' geval nu toch wel leeren, dat de andere kleine neutralen in Europa er vooral niet beter aan toe zijn. In den huidigen toestand verkeeren de Scandinaviërs (met uitzondering van Dene marken, dat overigens ook telkens schepen en zeelieden verliest) in een veel gevaarlijker positie dan wij. En de Hongaren, de Roemeniërs en ande ren kunnen zich al evenmin als de Nederlanders, de Belgen en de Zwitsers gerust voelen omtrent de toekomst van hun eigen land. Men kan natuurlijk theoretische redeneerin- gen opzetten en beweren dat de Noren dan maar dit of dat hadden moeten doen of nu nog moeten doen. De practijk evenwel is dat zij een nog kleiner volk dan de Finnen zijn, met een land dat buitengewoon kwetsbaar is door zijn enorme kustlengte en dat hun vloot, die geen groote schepen telt omdat zij zich zulke kost baarheden nooit hebben kunnen veroorloven, geen schijn of schaduw van een kans maakt tegenover de vloten der groote mogendheden. Laat ons hopen diait het met de Noren en Zwe den tenslotte goed moge afloopenvoor zoover zij dan niet omgekomen zijn bij het torpedeeren van hun handelsschepen door de Duitschers en bij botsingen van andere hunner schepen met mijnen. Laten wij hopen dat zij hun onafhanke lijk volksbestaan zullen behouden. Evenals Ne derland, België, Zwitserland, Denemarken, Fin land hebben zij door hun arbeid en hun vrede lievend streven zich groote verdiensten verworven voor de Europeesche cultuur. Wij begrijpen hen en zij hebben onze sympathie. R- P- Breedvoerig protest te Berlijn ingediend De Regecringspersdienst meldt: De uitkomst van het onderzoek, door de re- Seering ingesteld naar de omstandigheden waar onder het m.s, „Arendskerk" van de N.V. Ver- eenigde Nederlandsclie Scheepvaartmaat schappij op 15 Januari j.l. op weg naar Zuid- Afrika is getorpedeerd, heeft haar aanleiding gegeven aan Hr. Ms. gezant te Berlijn opdracht te geven tot het uitbrengen van een breedvoerig gemotiveerd protest tegen deze ongerechtvaar digde vernietiging van een Nederlandsch schip, zich daarbij alle rechten of schadever goeding voorbehoudend en maatregelen ver- «oekend tegen herhaling. ij ET Finsche legerbericht van Maandag maakt melding van een groote Finsche overwinning ten Noord-Oosten van het Ladoga-meer, waar de achttiende Russische divisie bij Syskyjarvi geheel vernietigd werd. 18.000 Russen werden gedood of gevangen genomen. Al het oorlogsmate riaal is den Finnen in handen gevallen. Het volledige Finsche legerbericht van Maandag luidt: ,Te land: Op de landengte van Karelië heeft de vijand Zondag plaatselijke aanvallen gedaan op de nieuwe stellingen van de Finnen tusschen' de Fin sche Golf en de Vuoksi. De aanvallen werden afge slagen met verliezen voor den vijand, wellce op een bataljon worden geraamd. Bovendien werden zes tanks buitgemaakt. Ten zuidoosten van Salemkaita hebben Finsche troepen een vijandelijke colonne verstrooid en drie kanonnen buitgemaakt, alsmede een hoeveelheid mitrailleurs en munitie. Bij Taipale werd een aanval van den vijand, welke tegen den middag begon, voortgezet. Ten noordoosten van het Ladogameer hebben de Finsche troepen een groote overwinning behaald. Zij maakten zich meester van een be langrijk punt, dat door een sterke vijandelijke macht was bezet. Twintig tanks, 36 stukken geschut van verschillend kaliber, - zeventien tractoren, 32 veldkeukens, 25 automobielen, 260 wagens en nog meer materieel vielen in handen van de Finnen. Na dit hardnekkig gevecht heb- (In het tijdschrift „Onze Taal tuin" wordt de vraag behandeld ,of het geoorloofd is, voor het voegiooord „en" een komma te ■plaatsen, en geantwoord, dat een bindend voorschrift onge- wenscht is, zoolang geen inter nationale regeling tot stand is gekomen.) Ik schrijf geregeld in de krant En heb met kcmimas veel te maken, Soms geven ze wel moeite, want Ik ben niet erg geleerd ter zake. Een komma voor het voegwoord „en"? Ik heb er vaak één neergeschreven, Ze vloeien mak'lijk uit de pen, Heb ik er zonde mee bedreven? Terwey zegt ja, De Groot zegt ja, Zij zijn het eens dus met z'n tweeën, En zij zijn in grammatica Twee Nederlandsche croypheeën. Dat brengt me wel wat van de kook, Wat onheil heb ik helpen stichten, Maar Onze Taaltuin uit zich ook En weet mijn zorgen te verlichten. Het tijdschrift oppert radicaal Om niemand op dit punt ,e binden, Zoolang men internationaal De oplossing niet weet te vinden. Ik ben opeens volkomen vrij. Ik'mag die komma dus weer zetten, Voor 't voegwoord „en", en op Terwey En op De Groot hoef 'k niet te letten. Er is zoo internationaal Nog wel iets anders uit te plussen, Dat niet ligt op 't gebied der taal, Die komma wacht wel wat intusschen, Ach, leefden wij maar in een tijd Dat niets ons zwaarder zorg kon brengen, Dan zulk een kalme komma-strijd, Waarin zich taalgeleerden mengen. Ik zou er. hoezeer ook mijn pen, Haar vaak en graag heeft neergeschreven, De komma voor het voegwoord „en", Ja, zelf een kommapunt voor geven. P. GASUS. ben de Finsche troepen de achttiende divisie van den vijand geheel vernietigd. Deze divisie- was omsingeld, nadat zij via Uoma tot Sysky jarvi was doorgedrongen. Voor de. omsingeling had de divisie aanzienlijke versterking ontvan gen, ongeveer 18.000 man zijn gesneuveld of gevangen gènomen en al het materieel is buit gemaakt. Verder valt van het front niets te melden. In de lucht: De Finsche luchtmacht heeft Zondag met succes verscheidene verkenningsvluchten uit gevoerd en bommen geworpen op en achter de linies van de vijand. In verscheidene luchtgevech ten boekten de Finnen successen. Boven de ge vechtszone was de activiteit van de vijandelijke luchtmacht zeer groot, zoowel overdag als gedu rende den nacht. De steden Kexholm, Wilmanstrand en Vïipuri (Wiborg) werden gebombardeerd, de laatstgenoemde stad door verscheidene, elkaar op volgende vijandelijke formaties. In het binnenland heeft de vijandelijke lucht macht Kotka, Kouvola en de districten Iisalmi en Pori gebombardeerd. Volgens tot nu toe ontvangen berichten zijn enkele burgers gewond en verschei dene huizen vernield. Het aantal vliegtuigen, dat boven Finland heeft gevlogen, wordt geschat het grootste te zijn, dat tot nu toe is geteld. Volgens be vestigde mededeelingen zijn twintig Russische vliegtuigen om laag geschoten, terwijl vermoedelijk nog vier toestellen werden vernield. Bevestigd werd dat Zondag nog een toestel werd neergehaald. Sovjet Russische vliegers hebben met mitrailleurs op burgers geschoten. Maandagmiddag werd te Plelsinki luchtalarm gemaakt, evenwel werd geen vliegtuig gezien. e IRavitailieering onderschept. De Finsche overwinning ten noorden van het Ladogameer, zoo meldt Havas uit Helsinki, is bet resultaat van geduld en volharding. Gedu rende een week hebben de Finsche troepen, die niet sterk genoeg waren om de Russen recht streeks aan te vallen, met skipatrouilles rond de Russen gecirkeld en de ravitailleering onder schept. Convooien van vijftig tot honderd wagens wer den vernietigd. De overwinning is gehaald zonder grooten slag en vooral door het goed gebruik maken van het terrein en het geduld en de volharding van de Finnen. De Finnen hebben geen groote verlie zen aan manschappen geleden, hetgeen voor het Finsche leger van groot belang is. Men moet evenwel niet gelooven dat thans alle B-ussische troepen ten noorden van het Ladogameer zijn verdwenen. Nog steeds bevinden zich hier ongeveer twee Russische divisies. Ook moet men niet vergeten dat de aanvallen van de Russen op de landengte van Karelië voortduren, wel niet zoo hevig als te voren, doch met aanzien lijk meer manschappen, dan waarover de Finnen beschikken. Viipuri (Viborg) wordt nog wel niet onmiddellijk bedreigd, doch de stad ligt dicht bij het front en op de landengte van Karelië hebben de Finnen man schappen en materieel noodig'. Hier heeft Finland hulp noodig. De Russen voelen het verlies van een divisie nauwelijks. Onder de buit, veroverd op de achttiende Russische divisie, bevindt zich een vlag der divisie, wellce afkomstig is uit de stad Jaroslav. Deze vlag stelt de helft der wereld voor, waar op de stad Jaroslav zelf wordt voorgesteld door een sikkel en hamer, een Russische bajonet steekt door de stad, gaat door de Baltische lan den heen over Scandinavië en raakt met haar punt Noorwegen. (Zie ook elders in dit nummer). Berlijn bericht Oslo: Geen Duitsche gevechts handelingen in de Noorsche wateren. Het Noorsche ministerie van buitenlanidsohe zaken deelt mede dat het Noorsche gezantschap te Berlijn miixMen Januari aan de Duitsche re geering heeft verzocht een onderzoek in te stellen inzake 't zinken voor de Noorsche kust van het Bribscihe s.s. Thomas Walton, het Griekse he ss. Garoufalia en het Brit-sche s.s. Deptford ten einde vast te stellen of het zinken te wijten is aan het optreden van Duitsche vlooitstrijdkrach- ten.. De Noorsche regeering zeide te vertrouwen, dat, indien het zinken inderdaad een gevolg was van handelingen van Duitsche oorlogsschepen, de Duitsche regeering de noodige verzekeringen zou geven, dat zulke incidenten zich in de toe komst niet meer zouden voordioen. Op 16 Februari heeft de Noorsche regee ring het Duitsche antwoord ontvangen, waarin gezegd wordt dat geen der bedoelde gevallen het gevolg is van handelingen der Duitsche vlootstrijdkr achten en dat deze strijdkrachten instructie hebben ontvangen zich te weerhouden van alle gevechtshande lingen in neutrale wateren en de Noorsche territoriale wateren te eerbiedigen. Koning Gustaaf verdedigt het Zweedsche standpunt inzake Finland. Actieve militaire hulp zou Zweden's positie in ernstig gevaar brengen. IJSBREKERS OP DE WAAL VORDEREN. De ijsbrelcers op de Waal zijn thans reeds tot Druten gevorderd. Koning Gustaaf van Zweden heeft Maandag een verklaring uitgegeven, waarin hij het op treden der Zweedsche regeering door het afwij zen van het Finsche beroep op militairen bij stand onderschrijft. „Ik beschouw het als mijn absoluten plicht zooveel mogelijk te trachten mijn volk buiten het fatale conflict te houden, dat thans in de wereld woedt". Na zijn „grootste bewondering" te hebben uitgesproken voor „den strijd, welke door onze broeders in Finland wordt gestre den tegen een overweldigende macht", ver klaarde de Koning, dat Zweden probeerde op vele manieren hulp te bieden, doch van het begin af aan duidelijk heeft gemaakt, dat Finland geen directen militairen bij stand kon verwachten. „Met zorg in het hart heb ik, na het pro bleem te hebben bestudeerd, beslist, dat wij deze houding moeten aannemen. Anders zou Zweden het grootste gevaar loopen niet alleen in een oorlog met Rusland, doch ook met de groote mogendheden, te worden betrokken. Een dergelijke verantwoordelijkheid kan ik niet op mij nemen. Indien dat zou gebeuren, zou het voor Zweden onmogelijk kunnen worden de hulp te verschaffen, welke Finland thans ont vangt." De koning' besloot met de oprechte hoop uit te spreken dat zijn volk zijn houding zal be grijpen en goedkeuren. Volgens United Press liet de Koning dui delijk doorschemeren dat andere mogend heden te kennen hebben gegeven dat Zweed sche actieve militaire hulp aan Finland een casus belli zou beduiden, die Zweden in den grooten Europeeschen oorlog zou betrek ken. Reuter meldt dat de verklaring van Koning Gustaaf, waarin hij het standpunt van den pre mier inzake hulpverleening aan Finland steunt, te Stockholm nogal sensatie verwekt heeft. De koning heeft thans op opvallende wijze de lei ding genomen va-n hen, die den premier steunen. Het standpunt der regeering ontving Maan dag ook krachtigen steun van de sociaal-demo cratische partij. Tot deze partij behoort bijna de helft der leden van den Rijksdag. reinverkeer tusschen Den Haag, ïotterdam en Utrecht onmogelijk Door ontsporing geheele baan versperd. Vanmorgen is de electrische trein, welke om kwart over zes uit Den Ilaag naar Utrecht vertrekt, tusschen Oudewater en Woerden ge heel uit de rails geloopen, zóodat het verkeer over beide lijnen is versperd. De ontspoorde trein bestaat uit acht wagens. De wagenvoerder van den eersten trein uit Den Haag rapporteerde bij aankomst in Utrecht, dat hij tusschen Oudewater en Woerden een schokje had gevoeld. Zijn trein kon zonider ongevallen Utrecht bereiken. De volgende trein kreeg in Gouda op dracht, het bewuste stuk met zeer geringe snel heid af te leggen. Hierdoor is zonder twijfel een ernstig ongeluk voorkomen, want op het oogenblik dat de trein ontspoorde, was de snelheid niet grooter dan vijf kilometer per uur. De spoorwegtechnici vermoeden, dat railbreuk de oorzaak van het ongeval is. Uiteraard is het verkeer van Den Haag en Rot tendam, via Gouda naar Utrecht volkomen in do war. Aanvankelijk werden de treinen van Gouda af over Alphen naar Woerden en verder naar Utrecht geleid. Een tweede ontsporing heeft deze verkeersom- legging onmogelijk gemaakt. Op de lijn Leiden Alphen is een locomotief uit de rails geloopen, met het gevolg, dat ook deze baan versperd is. De reizigers van Den Haqg en Rotterdam kon den dus niet over Gouida naar Utrecht. Van Den Haag af moest men gebruik maken van de electri sche tremen naar Amsterdam. Het verkeer tusschen Gouda en 'Woerden werd met bussen onderhouden, tusschen Utrecht en Woerden reden Diesel treinen. De spoorwegtechnici vermoeden, dat met het op- ruimïngswerk en de onderzoekingen van de baan wel een dag gemoeiid zal zijn. Bij de ontsporing bij Oudewater zijn zooals hier boven is gemeld, alle acht wagens van den trein met alle assen uit de rails geloopen, zoodat niet alleen acht zware wagons weer in het spoor terug gebracht moeten worden, maar bovendien ook het spoor zelf hersteld zal moeten worden, dat op vele plaatsen door de ontsporing ontzet en verwrongen is. Niettemin hoopt men in den loop van den na middag althans één -spoor weer geheel vrij en be rijdbaar te hebben gemaakt. Zoodra dat het geval is, kan-het verkeer tusschen Rotterdam en Utrecht hervat worden, zij het ook met eenige vertraging omdat de treinen uit beide richting nabij Oudewater over enkel spoor geleid zullen moeten worden. De ontsporing nabij Woerden is minder gecom pliceerd. Daar is immers slechts één enkele loco motief met één as buiten de rails geraakt, zoodat ■ci'it euvel vrij spoedig hersteld kan worden. Daar door kan het' treinverkeer van Den Haag naar Utrecht over Leiden en Woerden geleid worden, zoolang de doorgang bij Oudewater nog versperd is. Gedurende den ochtend en een deel van "den na middag heeft men de reizigers tusschen Utrecht en Rotterdam over Amsterdam laten reizen. Voor reizigers van Utrecht uit naar Gouda heeft men zes ATO-bussen ingelegd, die van het stations plein te Utrecht vertrokken, zoodra er voldoende passagiers waren. Deze bussen onderhielden een bevredigenden dienst en men beschikte nog over een aantal reservebussen om deze in gebruik te nemen indien grootere toeloop van passagiers dit noodig zou maken. Het verkeer tusschen Utrecht en Woerden per trein kon gehandhaafd blijven. Grieksch schip getorpedeerd. Bemanning gered. Het van Engeland naar Griekenland on derweg zijnde Grieksohe s.s. „Elli" (1.114 ton) is op 60 mijl van Kaap Finisterre ge torpedeerd. De uat 26 koppen bestaande be manning werd gered. Nadat de bemanning van de Elli" in de booten was gegaan, lanceerde die duikboot de tweede torpedo, die het met kolen geladen schip deed zinken. De 26 opvarenden die gered werden door een visscbersvaartuig uit La Coruna, zijn allen naar een ziekenhuis overgebracht. De herstelling s werkzaamheden na het spoorwegongeluk bij Probolinggo op Java stelden aan menschenarbeid en techniek zware eischen. overzicht op de plaats des onheils waardoor men een goeden indruk krijgt van den omvang der verwoesting, welke werd aangericht. Wreszynski veroordeeld. Gerechtshof vermindert de straf. AMSTERDAM 20 Februari. Het gerechts hof heeft vandaag arrest gewezen in de straf zaak tegen den Poolschen bankier Wreszynski en hem"- veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar, met aftrek van een jaar voorloopige hechtenis wegens oplichting en verduistering. Wreszynski was door de rechtbank veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf met aftrek van twee maanden voorarrest. In hooger beroep had de procureur-generaal eveneens de maximum straf van. vier jaar gere- quireerd, echter met aftrek van het geheele voor arrest. Aan verd. was ten laste gelegd, dat hij een Oostenrijksche dame en een Goeschen koopman resp. voor f 4000 en f 6000 had opgelicht. Aan de Oostenrijksche, die in Nederland vertoefde had hij gezegd, dat hij visa zou verzorgen voor haar Weèn- sche familie om naar Amerika te emigreeren. Hij kende had hij beweerd een Amerikaanschen consul en bovendien was hij naar zijn zeggen zelf honorair consul van Argentinië. Den Goeschen koopman, die zelfs als prive-secretaris bij hem in dienst was getreden, had hij groote zaken en dito winsten voorgespiegeld, wanneer hij voor f 6000 deelnam. Geruimen tijd heeft W. in een deel van de finan- cieele wereld een rol van beteekenis, zij het dan geen fraaie rol, gespeeld. Hij was ook betrokken bij transacties, die hij met den Engelschman Norris verrichtte voor de Amsterdamsche Bank, waardoor deze instelling groote schade leed. Het betrof ont dooien van bevroren credieten. Dit geval was hem echter niet ten laste gelegd. Het Hof heeft een zeer uitvoerig gemotiveerd arrest in deze zaak gewezen. Het Hof hield bij het bepalen van de strafmaat rekening met het feit, dat zoowel de Oostenrijksche dame als de Goesehe koopman geheel zijn schade loos gesteld en verdachte nooit eerder is veroor deeld. Op deze gronden werd hij tot twee jaar ge vangenisstraf, met aftrek van een jaar voorloopige hechtenis veroordeeld.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1940 | | pagina 1