IJmuider Courant Nog steeds woedt de strijd om Viborg Engelsch passagiersschip uit de lucht bestookt. Poolland. JOHAN KAART Bioscoop „DE PONT" te Velsen. Nederiandsche schepen beschoten. Bommen vielen nabij kustvaarder. JAARGANG NO. 105 uiig«ve lourens Coster, Maatschappij voor Gr. ouisiraa' .Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. 93 Haarlem, Telefoon 10724 Bureau Courant: Kennemerlaan 42, IDmuiden, 5301 Postgiro 310791. Alle Advertenties, voor dit blad, worden kosteloos _-n in de Kennemer Courant. DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMU1DF.N, SANTPOORT EN OMSTREKEN Verschijnt dagelijks, benalve op Zon- en Feestdagen Directie) P W PEEREROOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteor) ROBERT PEEREBOOM MAANDAG 4 MAART 1940 Abonnementen per week 0.1254, par maand 0.52J4, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post 1.95 per kwartaal Losse nummers 3 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10. oekenweek. i ia daa is de Haarlemsche Boekenweek weer ii die tot 9 Maart zal duren. „U viert 1011111 toch meevraagt een aardig, kleu- Ideitje" dat de boekhandelaar van den fhaastig en beleidvol op mijn schrijftafel i doen belanden. En ik ben bereid, al is het volledige bewondering voor den grooten van Tvan ®Awe boeken die Jaarlijks over dit '""""land vloeit. Die stroom is te groot, hij naai dissen z te veel mee en men verlangt er wel eens d t hij ingedijkt en van sluizen voorzien zou a Een echte Hollandsche gedachte trou- Zit ons in het bloed. Als wij een breeden zien denken we aan dijken en sluizen en altijd een beetje als ze heelemaal af- S blijken te zijn. Maar in allen ernst: het is teveel. Ik heb mij wel gereid getoond om het feest mee te vie len zoek dus de lichtzijde van de overmaat. J? heeft een lichtzijde. Hier is die niet moeilijk vinden. De overvloed biedt ruime gelegenheid dat zoeken en vorschen en peilen, dat de ware boekenliefhebber mint. Hij kan het niet alleen oekhandels en bibliotheken doen maar ook bij medeminnaars van het boek. Hij kan hen •en: heb jij iets moois of bijzonders gevonden? en het antwoord aan zijn eigen smaak gaan toetsen. Ja, dat verschil in smaak! Dat is kalei- doscopisch in zijn veelheid van kleuren en het zal Óen uitgever en den boekhandelaar tot argument als zij de breedte van den boekenstroom rechtvaardigen moeten. Elck wat wils dienen zij te geven, zullen zij zeggen. Een heelemaal af doende verklaring is het wel niet, maar men komt er een eind mee. Boek is in dezen tijd van ramp en benau wenis eigenlijk belangrijker dan ooit. Het kan rust, verpoozing, schoonheid, nieuwe kennis i. Het kan in het algemeen het geloof in beschaving en cultuur en de trouw aan die liooge waarden sterken. En in zijn goede uitingen doet ook. Daarbij belooft zoo'n nieuwe Boeken week altijd weer ontdekkingen, die voor lange levensperioden, soms voor het heele verdere leven beteekenis kunnen hebben. Men kan een boek vinden dat kostbaar nieuw inzicht bijbrengt, al is liet soms maar een enkele gedachte, die zoo'n diepen weerklank in ons vindt dat zij altijd blijft. Men kan een schrijver of schrijfster ontdekken die zoozeer tot het hart spreekt dat hij of zij een ontroering wekt, die blijvend is en tot tal van herlezingen zal leiden. Men kan in den overvloed van hoeken over psychologie een raad of een ver klaring vinden, die nieuwe levensvreugde brengt of in de niet minder uitgebreide bibliotheek over opvoeding iets ontdekken, dat zijn kinderen baat voor hun toekomst zal opleveren. Er zijn niet slechts de nieuwe boeken. Ik heb die kostbare al genoemd, die wij ontdekken en j die bij ons blijven in ons leven als trouwe vrien den. Maar men ontdekt niet alleen in den stapel der nieuwe uitgaven. Wie zoekt kan ook in het oude zooveel vinden, dat hem vreugde zal kunnen baren. Ik heb daarvoor vroeger al eens gepleit en ik doe het nog eens, want het is mij zelf vaak overkomen-. Wie zich alleen afvraagt of een boek nieuw en dan nog of het wel „a la mode" is, be perkt zijn of haar exploratiegebied tot een heel klein terreintje en loopt de kwade kans, niets te vinden dat werkejijk bevredigt. Behalve dan het „kunnen meepraten". Want a la mode is een vree- selijk oppervlakkige maatstaf. „Hamster in uw hoofd!'- roept het foldertje mij toe. „Hamster kennis, hamster ideeën." Ik zou daar nog aam willen toevoegen: „Hamster in uw hart." Want dat hebben wij in dezen tijd wel het meest noodig, als we niet vervlakken, verruwen, afstompen willen temidden van de wreedheid en het cynisme der wereldgebeurtenissen. Als deze Boekenweek tot zulk hamsteren veel bijdraagt en waarom zou zij het niet? zal zij haar ideëele doel op de nobelste wijze verwezenlijkt hebben. Dat wensch ik haar toe. En in de hoop dat ik weer iets blijvends ontdek ken zal, iets dat mij zal blijven vergezellen in den geest en zijn eereplaats behouden in mijn boeken kast voel ik werkelijk de opgeroepen feeststem ming over mij komen. R. P. Vreemde vliegiuigen boven ons land. De rageeringspersdienst meldt: Ter aanvulling van het bericht betref fende de beide vreemde vliegtuigen, welke zich Vrijdag om het middaguur boven het centrum des lands hebben bevonden kan Worden medegedeeld, dat op grond van nader binnengekomen gegevens met zeker heid is komen vast te staan, dat één der heide vliegtuigen de Duitschc nationaliteit bezat. Behalve de beide vliegtuigen, die boven Utrecht werden waargenomen, is op Vrij dag te 4.15 uur 's namiddags een Engelsch vliegtuig binnen Nederlandsch territoriaal gebied bij Vlieland gesignaleerd. Dit vliegtuig verwijderde zich na be schieting van den grond af, buiten Neder- hndsch rechtsgebied. Zaterdag tusschen 9.15 en 10.heeft een Duitsch vliegtuig de provincie Groningen overvlogen. Het werd boven Woldendorp, Appingedam en Slochteren waargenomen, vastgesteld is, dat naast het balkenkruis de letter D voorkwam. Voorts heeft zich Zaterdagochtend om streeks 10 uur een Duitsch vliegtuig boven den Moerdijk bevonden en een ander boven Beierland. Na beschieting door luchtdoelartillerie ver wijderden deze vliegtuigen zich. Zoowel te Londen ten aanzien van het Engelsche vliegtuig als te Berlijn ten aan- aen van de Duitsche vliegtuigen zal ge protesteerd worden, In oorlogsiijd heeft alles waarde. Leslie Burgin, de Engelsche minister voor de bevoorrading, bracht met vijftig Parlementsleden een bezoek aan Tottenham, om er de nieuwen dienst te inspecteeren, die zorgt voor het bijeenbrengen van afval in alle mogelijke vormen In alle voorname Britsche steden is deze „service" ten dienste van de oorlogsindustrie in het leven geroepen Schip vervoerde door de Duitschers vrijgelaten Britsch-Indiërs. 108 vermisten. Officieel word't uit Londen medegedeeld dat de „Domala", groot 8441 ton, van de British India Steam Nav. Co. Ltd. Zaterdag getroffen is door .drie bommen van een Heinkelbom- menwerper in het Kanaal. De kapitein werd gedood en midscheeps ontstond brand. 20 van de 48 Engelsche onderdanen en 88 van de 253 Britsch-Indische onderdanen worden vermist. Men vreest,, dat-zij om het leven zijn gekomen. Engelsche schepen en een Nederlandsch vaartuig hebben de meerder heid der passagiers en bemanning gered. Verscheidene overlevenden zijn gewond. Het Heinkeltoestel ontdekte de „Domala" in het maanlicht en liet vier bommen vallen. De „Domala", die thans in een haven voor an ker ligt, was een passagiersschip dat' van Ant werpen was uitgevaren met 143 Britsch- Indisehe onderdanen, die door de Duitsche regeering waren vrijgelaten en naar hun vaderland teruggingen. Nader meldt Reuter: De „Domala" is ook met machinegeweervuur bestookt door het Duitsche vliegtuig; 42 Indiërs en 9 Europeanen zijn Zaterdagavond aan land gebracht door een reddingboot van een stad aan de zuidkust. Laetr zijn de lijken van twee Indiërs en een Europeaan aan land gebracht. Een lid der bemanning vertelde, dat het vij andelijke toestel over het schip vloog, dat allé navigatielichten aan had. De bemanning dacht, dat het een Engelsch toestel was, tot het neerdook tot op ongeveer 40 voet hoogte van de dekken af en bommen neer wierp. Binnen 20 minuten stond het stoomschip van voor tot achter in vlammen, zoo voegde hij hieraan toe. De „Domala" is het eerste groote Engelsche passagiersschip, dat door een Duitsche bommen werper wordt aangevallen. De verlieslijst is groo- ter dan eenige andere sedert het torpedeeren van de „Athenia". De „Domala" had een be manning van 150 koppen aan boord. Twee Engelsche schepen op mijnen. Zondag is voor de Britsche westkust het Britsche s.s. „Cato" (710 ton) gezonken. Men gelooft dat het op een mijn is geloopen. v •Ongeveer elf leden der bemanning warden vermist. Twee overlevenden, die gewond zijn, zijn aan land gebracht, alsmede de lijken van twee opvarenden. Verder is het Britsche s.s. „Aibano", groot 1176 ton, Zaterdag buiten de Sohotsche kust gezonken na op een mijn te zijn geloopen. De gezagvoerder en de tweede officier werden gedood. De overige leden der bemanning zijn aan land gekomen. Vermiste schepen. De beide Grieksche schepen „Panacharntos' (2900 ton) en „Flora Nomilko" (4500 ton) zijn reeds lang over tijd. Men neemt aan dat zij aan de Engelsche kust zijn vergaan. Met den dag wordt het voor de Grieksche ree- diers moeilijker Grieksche bemanningen te vinden voor de op Engeland varende schepen, meldt ,het D.N.B. Alle zeelieden, die nog geen contract hebben onderteekend, weigeren zich aan te monsteren. Anderen, die wel een contract ge- teekend hebben, willen niet aan boord gaan. Naar de reeders van het 1950 ton metende Noorsche s.s. „Silja" te Kragerö mededeelen. vreest men, dat liet schip, dat met. een lading zout op weg was van Italië naar Noorwegen, met de 16 opvarenden vergaan is. Sinds 5 Februari heeft men niets van de „Silja" gehoord. De „Southgate" gevonden. Uit Washington wordt vernomen der Ameri- kaansche marinevaartuigen het s.s. „Southgate", waarvan men meende noodseinen te hebben op gevangen, gevonden. Het scheen niet in gevaar te verkeeren. Volgens Reuter heeft een Engelsch marinevaar tuig de geredden van het Italiaansche s.s. „Mi- rella", dat op een mijn is geloopen, te Grimsby aan land gebracht. De geheele bemanning blijkt gered te zijn. Drie varenden waren gewond, waarvan een ernstig. De bemanning van het Noorsche s.s. „Vestfoss" (188 ton), dat door vliegtuigen gebombardeerd en gezonken is. is te Kirkwall aangekomen. ENNEM.L. 30 CAdv. Ingez. MedJ Drie kinderen door hef ijs gezakt Twee van hen verdronken. Zondagmorgen zijn te Zalk (O.) drie kinderen door het ijs gezakt, dat zich des nachts in de kolk van Adsum had gevormd. Twee kinderen uit gezin Van der Stouwe, een jongen van elf en een meisje van tien jaar zijn verdronken. Hun speelmakkertje, een kind van den landbouwer Lans, kon worden gered. 's Morgens omstreeks acht uur hadden de elf jarige Dirk, zijn tienjarig zusje Mina, kinderen van den landbouwer Jan van Stouwe, en de negenjarige Jan, zoontje van den timmerman Lans, allen wonende te Loelucht bij Zalk, zich op het ongeveer vier centimeter dikke ijs van de Kleine Ank begeven. De Kleine Ank is een water dat de verbinding vormt tusschen de IJsel en de kolk van het stoomgemaal Adsum. Het ijs was niet sterk genoeg om de kinderen te dragen, toen zij ongeveer drie meter van den kant waren, zakten zij er door. Het meisje schoot onder het ijs, de beide jongens wisten het hoofd boven te houden. Op hun hulpgeroep snelde de landbouwer Piet Lans, een oom van Jan Lans toe, hij begaf zich ook op het ijs en geraakte eveneens te water. Desalniettemin wist hij zijn neefje op den wal te duwen, zelf kon hij den kant evenwel niet bereiken. Inmiddels wa ren echter de landbouwer Jan van Regteren en de vader van de. kinderen Van der Stouwe op het hulpgeroep komen toeloopen. Het gelukte hun P. Lans en de beide kinderen op den wal te brengen. De artsen Pel en Bogaerds, beiden uit Kampen, die spoedig na het ongeluk ter plaatse arriveerden, konden bij de beide kin deren slechts den dood constateeren. Piet Lans en zijn neefje Jan Lans hebben geen nadeelige gevolgen van het koude bad opgeloopen. Arts Meihuizen leider der ambulance naar Finland. De ambulance-commissie van het Ne der landsc'he Roode Kruis heeft, daartoe ge rechtigd door het dagelijksch bestuur in haar vergadering van Zaterdag 2 Maart, benoemd tot leider van de ambulance naar Finland den heer F. H. Meihuizen, arts te Rotterdam, die deze benoeming heeft aan vaard. Levensloop van dr. Meihuizen. Frederik Hendrik Meihuizen, werd 29 Augustus 1886 te Batavia geboren. Na beëindiging van zijn middelbare studie bezocht hij van 1903 tot 1910 de medische faculteiten van de universitei ten te Groningen en Utrecht. In dit laatste jaar deed hij zijn artsexamen. Na eenige jaren in de huispraetijk werkzaam te zijn geweest, was hij van 1912 tot 191,3 een der geneesheeren in de NeiderlandscheRoode Kruisambulance, welke naar den eersten Balkanoorlog werd uitgezon den. Daarna begaf arts Meihui-zen zich naar Indië, waar hij van 1914 tot 1915 werkzaam was bij de pest/bestrijding en als geneesheer- directeur van de kliniek in Poerwokerto. In 1915 werd de heer Meihuizen benoemd tot bedrijfsarts bij de Ombilien kolenmijnen te Sawah Loentoe. In 1922 is de leider van de Nederiandsche ambu lance naar Finland, aangesteld als scheepsarts bij de maatschappij Nederland, welke functie hij tot 1928 uitoefende met Batavia als standplaats. Het jaar daarop keerde hij naar Rotterdam te rug, waar hij inspecteerend- geneesheer werd bij de N.A.S. maatschappij (HollandAmerika- lijn). Daarnaast was hij medewerker aan de po likliniek voor tropische ziekten in Katendrecht (De Amerikaan Byrd heeft aan de Zuidpool een nieuw eiland en een nieuw schiereiland ontdekt.) Men mag wel bewondring voelen Voor die landontdekkersschool, Die hun enthousiasme koelen Op de Noord- of de Zuidpool. 't Wintertje dat wij wat weken Hadden, en u weet dat wel, Was, bij poolweer vergeleken, Maar zoo'n beetje kinderspel. Als wij 't ons voor oogen houden, Als één sneeuw- en ijswoestijn, Zijn wij dankbaar dat die koude, Niet ons deel behoeft te zijn. Maar daar aan die beide Polen, Ligt nog steeds een continent, Onder machtig ijs verscholen, Dat de menschheid nauwlijks kent. En zoo kan het dan geschieden Dat de tijding ons gewordt, Dat door Byrd in die gebieden Weer nieuw land is opgesnord. 't Is een kranige prestatie, Machtig intressant ook, maar Schuilt in deze situatie Niet opnieuw een groot gevaar? Wat de menschen nieuw ontdekken Lijkt wel, na verloop van tijd. Altijd ook weer nieuw te weken Tot oneenigiheid en strijd.... Er is over zooveel plekken Op de aarde reeds gedoe Byrd, bedankt voor het ontdekken, Maar och, dek het nou weer toe. komt op WOENSDAG 6 MAART met zijn gezelschap in (Adv. Ingez. Med.) Door een onbekend vliegtuig. Zondagavond zijn twee Nederiandsche vracht schepen de haven van Oostende binnengeloopen, die rapporteerden, dat zij op de Noordzee door vlieg tuigen waren beschoten. Het betreft liet vrachtschip „Limburg" van de N.V. Scheepvaart Maatschappij Limburg te Ter- neuzen, metende 345 ton en het vrachtschip „Schie- land" van de Scheepvaart- en Steenkolen Maat schappij te Rotterdam, metende 2249 ton. Beide schepen kwamen met een lading steenkool uit New Castle. Zij werden verscheidene malen met machinegeweren der vliegtuigen beschoten. Geluk kig werd niemand gedeerd. Er werd geen schade aangericht. In de straten van de stad wordt gevochten. Geen schade aangericht. Het Nederiandsche motorschip „De Ruyter' tliuisbehoorende te Scheveningen, is heden op weg van Engeland naar Antwerpen, te Vlissingen aangekome. De kapitein, de heer G. de Ruiter, heeft het cargadoorskantoor J. G. Mulder te Groningen ge rapporteerd, dat in den nacht van Zaterdag op Zondag op de Noordzee bommen uit vliegtuigen van onbekende nationaliteit zijn geworpen, welke in de nabijheid van het schip terecht kwamen. In de buurt van de „De Ruyter" bevonden zich ook het Nederiandsche motorschip „Nottingham" en het Nederiandsche motorschip „Friso". De twee schepen warén eveneens op weg naar Nederland. De vliegtuigen vlogen op 70 tot 100 meter hoogte. De heer De Ruiter bevond zich in de kajuit toen hij een ontploffing hoorde. Hij snelde naar boven en zag toen het vliegtuig, waarvan hij de nationaliteit niet kon vaststellen. Even later volgde een tweede ontploffing, spoe dig gevolgd door 'n derde, veroorzaakt door een bom, wélke achter zijn schip was terecht ge komen. De ontploffingen hebben geen schade aange richt. Niemand werd gedeerd. De Ruyter" zou de reis naar Antwerpen voortzetten. Finnen boeken overwinning ten noordoosten van het Ladogameer. Reuter meldt uit Helsinki: De Russen zenden voortdurend troepen naar voren en herhalen hun massa-aanvallen aan de westzijde van de Karelische landengte steeds vaker. De Finnen bieden wanhopigen tegenstand. Met hun moord dadig vuur breken zij talrijke aanvallen, doch op enkele plaatsen zijn zij gedwongen zich te rug te trekken, willen zij niet door de aan stormende massa's onder den voet geloopen worden. Ten koste van groote offers zijn de Russen er in geslaagd vasten voet in de ruïnes van Viborg (Viipuri) te krijgen, doch de Finnen verdedigen hun stellingen energiek in overeenstemming met hun gewone tactiek: nooit terrein afstaan zonder den vijand zoo groot mogelijke verliezen toe te brengen. Nog steeds dalen Russische parachutisten achter de Finsclie linies, doch geen enkele ontsnapt aan de verdedigers. Volgens berichten van de Finsche grens worden in de straten van Viborg hevige ge vechten geleverd. De stad ligt in puin. De Fin nen zijn van plan haar te verdedigen als een „voorkazemat" van hun derde linie. Bij iiet offensief tegen Viborg ondervinden de Russen volgens Havas moeilijkheden, doordat zij geen grootscheepsclie aanvallen kunnen doen over het ijs. Finsche vliegers hebben namelijk het ijs in de Golf voor de stad gebroken, waardoor de Rus sen voor een onoverkomelijke waterbarrière staan. De Zweedsche correspondenten te Helsinki waar van dit bericht afkomstig is, voegen eraan toe, dat de Russische opmarsch naar Viborg van geen in vloed: is geweest op het optimisme van de Finnen, die hun hoop hebben gevestigd op het feit, dat de Mannerheimlinie nog talrijke zeer sterke deelen omvat. Zoodra de Russen zich van Viborg meester heb' ben gemaakt, zullen de Finnen zich terug moeien trekken op de nieuwe linies achter de stad, die pas zijn aangelegd, zoo meldt Reuter uit Helsinki, de snelheid van den Russischen opmarsch in het westelijk deel van de landengte kwam als een ver rassing, zoo zegt dit bericht. De zware verliezen aan manschappen, die de Finnen geleden hebben, zijn ongetwijfeld voor een deel het gevolg hiervan, dat de verdedigingswerken op sommige punten van de Mannerheimlinie tot eiken prijs behouden moest worden, terwijl in de achterhoede in allerijl nieuwe verdedigingswerken werden aangelegd. Het tragi sche lot van Viborg is voornamelijk te wijten aan twee oorzaken, te weten 't gebrek aan manschappen en het gebrek aan artillerie. De Finsche verliezen bij de verdediging van Viborg zijn grooter geweest dan op eenig ander tijdstip van den oorlog. Zondag schatte men ze te Stockholm op 17.000 man. Viborg in puin en leeggehaald. Wanneer de Russen Viborg binnentrekken, zullen zij niet meer vinden dan rookende puinhoopen. Wat nog slechts een maand geleden een fraaie stad met moderne gebouwen was zelfs nog na de zware Sovjet-Russische luchtaanvallen en artillerie bom bardementen is niet meer dan een hoop puin. De Finnen zijn vastbesloten dat niets van belang den Sovjet in handen zal vallen. De ruime voorraden le vensmiddelen en artikelen, die nog in Viborg waren, zijn weggehaald. Alle groote gebouwen zijn opge blazen of verbrand. Zelfs het oude slot van Viborg, waarboven de Finsche vlag heeft gewapperd, is vol komen leeggehaald. Finsche kringen leggen te Stockholm er volgens Reuter, den nadruk op, dat het verliezen van Viborg veeleer van gevoelswaarde dan van strategisch be lang is. De stad zelf vormt geen militaire sterkte. De volgende twee weken zullen een ernstige be proevingstij d zijn voor de Finnen, die dan nieuwe, nog niet op de proef gestelde linies zullen verdedi gen, welke liggen tegenover een meer open gebied dan tegenover Viborg het geval was. Wanneer de Finnen deze twee weken stand houden, is het mo gelijk, dat de Maatsche sneeuw en dooi hen zal redden. Sovjet-nederlaag bij het Ladogameer. Het Finsche legerbericht van Zaterdag maakt melding van een grooten Russischen nederlaag, ten noordoosten van het Ladoga-meer. Twee- duizend Russische soldaten zijn doodgevroren. De Finnen maakten o.a. honderd tanks buit. (Voor de legerberichten zie men pag. 5)' Mogen 15 Italiaansche kolenschepen nog varen? De Engelsche regeering zou volgens de Crt. hebben toegestaan, dat de vijftien Italiaansche schepen, die in de Waalhaven te Rotterdam nog bezig zijn kolen te laden, het kolenladen voort zetten en ongestoord naar Italië vertrekken. Zaterdagmorgen waren nog vier schepen, die reeds vertrokken, op den Waterweg terugga® roepen. Deze zouden nu heden vertrekken,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1940 | | pagina 1