frankrijk in oorlogsfenue.
KORT VERHAAL
rs:
Gladiolus- en Irisbollen.
BURGERLIJKE STAND
[Heen
pgrjjsche correspondent schrijft:
,yj£RlJK-IN-OORLOG, dat zijn niet al-
de millioenen mainnen, die opgeroe-
zijn tot verdediging van het vader-
dat zijn niet alleen duizenden fa-
die dag en nacht werken voor de oorlogs-
at zijn niet alleen tienduizenden huis-
'1' die angstig maar dapper ook, eiken dag
uitzien naai' berichten van vader of echt-
P&t j^er, die „ergens in Frankrijk" zijn ge-
plicht vervult, maar dat is nog veel
£'^nkrijk-in-°orlog, dat is ook een heel volk,
I land in oorlogssfeer. Een „heel land", dat
^^„1 Frankrijk met al zijn onschatbare kunst
I®.. met zijn duizenden cultuurmonumenten
Kunstschatten naar veiliger oorden overgebracht.
geplunderde
.jijliofheken.
musea en
00rgaaUuc eeuwen, zijn kathedralen en
ajn kasteelen en paleizen,
ytoende den voorgaanden oorlog heeft Frank-
v jtvaar leergeld moeten betalen den-
li'^i slechts terug aan de kathedraal van Reims
breeds lang voor de noodlottige September-
van verleden jaar de noodige maatregelen
^yaren om op doeltreffende wijze Frank-
nationaal kunstbezit tegen land- en lucht
elementen te beveiligen. Zeer oppervlakkig
a&chien wat al te droog prozaisch voor der-
Jskunstschatten kunnen we dit nationaal
Saiin twee categorieën verdeel en: het roe
den onroerend bezit en al naar gelang die ca-
Ljnisde bescherming voor iedereen of slechts
fVpele enkele ingewijden zichtbaar.
Lderlijk is het wanneer men tegenwoordig in
alrijk rondreist. Kathedralen en kerken, palei-
i kasteelen hebben het boetekleed van den
aangetrokken. In dichte stapels liggen de
zandzakken, opgehoopt tegen het beeld
merk der portieken. Verdwenen zijn al die
Vjga heiligen, uitgehouwen in den ruwen
dje de bezoekers bij hun kerkgang als tege-
;chenen te treden. Voor het eerst sinds hom-
m jaren heeft men ze moeten beveiligen te-
-et ruwe geweld van den mensch. Eeuwen
&n ze getrotseerd, weerstand geboden aan hon-
'lai winters, aan wind, aan vorst, aan regen, aan
«ad jaren godsdiensttwisten, aan oorlogen en
lutes en op slot van zaken is het een treurig
ie?ie van den modernen tijd dat zij beschermd
3worden tegen de vernielzucht van onze wel
rezakte beschaving. Verdwenen zijn al die
!en met hun patriarchale baarden, verdwe-
die heiligen van Frankrijk, die koningen en
„jopen, die martelaren en maagden, die op
„leve wijze Frankrijk's oudste geschiedenis
"pen. Chartres, „de" kathedraal van Frank-
sourges met zijn kant van beeldhouwwerk,
jss, de kathedraal der koningszalving, Parijs'
ireDame, zoo rijk aan fijne gratie, de kathe-
K- van Amiens, van Lyon, van Rouaan, al die
cieraen oude kerken van Frankrijk, ze zijn bij-
J herkenbaar geworden. In een devoot half-
Is 3 waren ze gedompeld, beklemmend-schoon
i in die sfeer van purper en goud en azuur, die
de gebrandschilderde ramen naar binnen viel.
al dat kostbaar glas in lood uit zijn voegen
h HM, verpakt in genummerde kisten, die veilig
borgen zijn in schuilplaatsen, waar vennielen-
'immen geen schade kimnen aanrichten en
leg na den oorlog zullen zij aan de hand der
'J sna's, die in elke kist ingesloten zijn, weer in
it|. jjode glorie hersteld worden.
I'
Dc'onmetelijke schat der Middeleeuwsche
rkieniers is hierdoor voor vernieling behoed,
«n schat, die zoo groot is. dat een oppervlakte
ni) niet minder dan twee hectaren door deze
lamen bedekt zou kunnen worden, de kost-
iunte slechts uit dien onmetelijken schat
nn eeuwenoude kunst.
";or het eerst worden nu die onmetelijke kerk-
»!a verlicht door de aangrijpende glorie van
tionnelicht. Eensklaps staat daar uit het donker
voren getreden een volk van heiligen en en-
J, opgeschrikt als het ware. door al dat licht
i Kiiwenlang sinds de glasmeesters uit de mid-
Isuwen de gapende bogen met hun kunstwerken
fa afgesloten, - geleefd te hebben in een su-
half-duister. De architectonische schoonheid
t die vroeger wel eens vervagende lijnen,
in het heldere zonnelicht strakker tot uiting,
jjj b die klaarheid is eigenlijk te hel en wanneer
Lf. [sen triesten winterdag de regendruppels naar
sra waaien is het er oneindig-verlaten en treu
rt alleen kerken en kathedralen en kapellen,
de Loire-kasteelen zijn in hetzelfde grauwe
fikleed van grijze zandzakken gestoken. Che-
:sau, Amboise, Blois, Chambord, Azay-le-Ri-
h al die glorieuse gedichten van steen en boo-
jt zich weerspiegelend in statige vijvers, zijn
ETtcnng grijs in him oorlogsuitrusting en ze
üa het blijven tot die nachtmerrie van den
li? weer voorbij is
M Frankrijk's kunstbezit bestaat niet louter
ckerken en kasteelen en historische gebouwen,
k lie kathedralen en paleizen en in de tallooze
tsa en bibliotheken worden andere schatten
kaard, die tegen vernieling gevrijwaard moesten
Ttan. Waar en hoe? Dat zijn geheimen, die
kis aan heele enkele ingewijden bekend zijn:
ajn verspreid over heel Frankrijk, in de onder-
Ksche gewelven met metersdikke muren van
06 kasteelen, in de bomvrije kelders van de
fajue de France, in kleine provincieplaatsjes,
de eenvoudige huisjes geen meesterwerken
oude kunst vermoed worden. Gemakkelijk is
^verhuizing der kunstschatten niet geweest. De
'■-ere stukken, och dat ging nog wel: ze werden
^Jidig door gespecialiseerde arbeiders inge-
in daarvoor'getimmerde kisten, sommige
t&rijen werden uit him lijsten gelicht en opge-
Vcrrcweg de meeste heeft men met lijst en
'I moeten inpakken, zooals bijv. het bekende
jort uit het Louvre-museum, het „Vlot der
Medusa" voorstellende, misschien wel het
Ponste schilderij ter wereld.
groot die verpakkingsmoeiliikheden ook
3e waren slechts kinderspel bij de kwestie
khet vervoer. Hoe moesten die enorme gevaar-
- jan Parijs naar een vergeten provinciestadje
overgebracht? Geen enkele normale
jMvagen was voor zoo'n vracht berekend, per
'g het 'nog veel minder tot plotseling een
conservatoren op het idee kwam de Comédie
j%ise haar vracht- en aanhangwagens voor het
£0» van tooneeldecors Ter zeen ie vrager. Het
gelijk, dat niet tevergeefs bij een andere
j^werd aangeklopt en zoo hoeft men op een
«wn dag een merkwaardigen stoet te Parijs
zien verlaten. Langs een zorgvuldig te vo-
bestudeerden weg, waar men zeker was dat
viaducten den doorgang zouden versperren,
een lange rij vrachtauto's Parijs. Voor die
.aaardige decor-auto's, die er uitzien als on-
*e rijdende droogrekken, waartegen nu on-
zeilen enorme schilderijen rusten, reed
^allerzonderlingst voertuig: een vrachtauto, waar
-a hooge stelling was opgebouwd, vanwaar een
""pk museum-conservator en een paar werk
en angstig oog in het zeil hielden, of er
Vei'sch°of op de achter hen volgende soms
hoog opgeladen wagens en of zij werke
lijk zonder ongelukken onder alle obstakels door
zouden gaan.
Hier en daar bleek gedurende dien lajngen, zeer
langen rit want hard kon er natuurlijk niet ge
reden worden en het doel was dikwijls honderden
kilometers ver verwijderd een boomtak te moe
ten worden afgehakt en herhaaldelijk moesten de
P.T.T.-arbeiders, die in een speciale auto den stoet
vergezelden, telefoon- en telegraafdraden tijdelijk
afsnijden om die gevaarten den doortocht mogelijk
te maken. Voor zoover ons bekend is, zijn al die
tochten zonder eenig ongeluk verloopen, zijn al
die rijkdommen uit Frankrijk's musea en biblio
theken veilig opgeborgen in de lang te voren voor
bereide schuilplaatsen.
Doch hoe troosteloos zien die musea er nu uit.:
in het Louvre, in het Carnavalet-museum, in het
Petit Palais, in al die andere Parijsche musea, in
al die van de groote provinciesteden, die veronder
steld worden aan een eventueelen. luchtaanval
bloot te kunnen staan, gapen nu open plekken te
gen de muren, staar, de uitstalkasten leeg, dragen
de voetstukken geen beelden meer.
In de nationale bibliotheek te Parijs is de ge-
heele kostbare muntenverzameling van 200.000
stuks en de meeste der meer dan honderdduizend
bundels prenten, de twee duizend mappen hand
schriften de talrijke kostbare „unica" alleen
voor de „unica" uit de zaal der prachtbanden wa
ren meer dan vierhonderd kisten noodig ver
dwenen „ergens .in Frankrijk" wachten zij het
einde van den oorlog af.
De kunstminnaars kunnen dus gerust zijn: wan
neer vijandelijke vliegtuigen aanvallen zouden wa
gen op Frankrijk's groote steden, dan zullen de
kunstvoorwerpen van de musea, bewijzen van
eeuwen beschaving, niet ten onder gaan door het
geweld van de moderne „cultuur".
J. W. KOLKMAN.
(Nadruk verboden).
HEDEN- EN MORGENAVOND NIEUWE FILMS
IN THALIA.
Waaronder „De Schaakspeler", met
Conrad Veidt.
Scène uit „Dé1 Schaakspeler".
Heden- en morgenavond wordt in het Thalia-
Theater de Fransche superfilm „De Schaakspe
ler" vertoond. De Telegraaf schreef over deze
rolprent o.a.:
De verrassing in deze elegante en boeiende
film is de verschijning van Conrad Veidt, die
met evenveel gemak zich in de Fransche als
in de Engelsche en Dultsehe film schijnt te be
wegen en niets van zijn. oude aantrekkingskracht
verloren heeft. Dit is alles onder regie van Jean
Dreville op voortreffelijke wijze gedaan en
men kijkt met genoegen naar een film die zoo
goed verzorgd is en waarin zooveel spanning is
gehouden, die zich voornamelijk concentreert op
den automatischen schaakspeler, die zulk een
dramatisch einde neemt".
Voor de pauze wordt vertoond: „Zonsonder
gang in Weenen", een film die het Weenen van
voor den oorlog, met al z'n pracht laat zien, met
Fullio Carminati en Lilly Palmer. Muzikale bege
leiding van Gerualdo met z'n beroemd orkest.
De actie van liet Kleerencomité voor
Finland.
Het werk met succes bekroond.
Het Kleerencomité voor Velsen schrijft ons:
Dank zij de groote medewerking van de ingeze
tenen en de pers, is bovengenoemd Comité in de ge
legenheid geweest goederen en geld voor Finland
te verzenden. In totaal zijn 9 zeer groote kisten en 1
groot vat, volgepakt met allerlei warme en keurige
kleedingstukken, verzonden.
Aan geld is ingekomen bruto f 767.37V2 en wel als
volgt:
Ontvangen langs de huizen f 422.64, opbrengst ton-
collecte f 224.98'/2, 10 pet. verkoop Mag. Nederland
32, Spaarg. bijeengebracht door kinderen, onder lei
ding van B. van Gelder f 6.25, Gestort op gironum
mer 132768 en wel van: M. J. J. P.-Z. f 1, P. C. Gr.
f 1, S. v. d. W. f 2,50, H. Sch. f 5, Fam. H. f 1, J. F.
f 2.50, Dr. H. L. v. D. f 2.50, A. B. f 1.50, Dr. J. Th.
G. f 6,50, J. C v. d. H„ wonende te Haarlem f 50, Dr.
J. Th. G. f 5, samen f 78.50. Nagekomen f 3. Totaal
f 767.37V2.
Uitgaven aan kisten en verzendkosten totaal f 14.12
Blijft over netto voor Finland f 753.25.
Het werk van het Comité is thans geëindigd. Aan
allen die op de één of andere wijze tot bovenstaand
resultaat hebben medegewerkt, zegt het Comité har
telijk dank.
In totaal is uit de gemeente Velsen f 1503.25 afge
dragen voor Finland, n.l. f 750 door een Commissie
te Santpoort en f 753.25 door het Comité dat werkte
onder leiding van Mevrouw H. A. Kwint-Wiersum.
Burgerlijke Stand.
Bevallen: E. M. v. AgterenAntonisse, d„
Bloemendaalschestraatweg 88, Santpoort; A, C.
Ph. Haver—Thijssen z., Trompstraat 120 IJmui-
den; J. NederlofLageweg d., Tuindersstraat
92 IJmuiden; Chr. v. d. Kuilde Weers d.,
Ratelsstraat 45 IJmuiden; J. M. Dekkers—Koppes
d„ Lumeijstraat 30, IJmuiden; H. Affourtit
Post d., Kennemerplein 21 IJmuiden; C.
BoumanKalkman d., a. b. „Disponibel" Gouda;
M. TerhorstDemmers z., Torricellistraat T,
IJmuiden; C. Koning—Carton d.. Kortenaer-
straat 15, IJmuiden; N. A. Schraal—Rietdijk d.,
Ruijsdaelstraat 47, IJmuiden; J. C. A. Verschoor-
Lamferkamp z., Kanaalstraat 144, IJmuiden;
J. Harmeijer—Nol z.. Noorderlaan 166, Velsen-
Noord: J. Retzde Bruin d., Dennenstraat 4
IJmuiden; W. de Langede Boer d., Bik en
Arnoldkade 28b rd. IJmuiden.
Overleden: W. Leising 80 j., echtgen. v. W.
H. Koster, Beverwijk; M. Groenendijk 9 m., z.
v. M. Groenendijk, de Ruijterstraat 63, IJmui
den; A. Moen 73 j., wede. v. J. van Buuren, Eiken
straat 20, IJmuiden; D. Roos 18 d., z. v. D. Roos,
Koningsweg 282, Velsen-N.; I. C. Geluk 33 j„
echtgen. v. A. M. E. Taal, Lindenstraat 4, IJmui
den; N. Groen 49 j., echtgene v. C. Dudink,
Beverwijk.
De Coöperatieve Boerenleenbank
„Wijk aan Zee en Duin".
Een vrij gunstig jaar.
De Coöp. Boerenleenbank. „Wijk aan Zee en
Duin", zal op Dinsdag 19 Maart in de boven
zaal van de veiling „Kennemerland" aan de Bree-
straat haar 36ste algemeene jaarvergadering
houden.
De agenda voor deze vergadering vermeldt o.m.
vaststelling van rekening en balans, verslag van
den Raad van Toezicht, verkiezing van een lid
voor het bestuur wegens periodiek aftreden van
den heer G. Scholts, die zich niet herkiesbaar
stelt; verkiezing van een lid voor den Raad van
Toezicht, verkiezing van een lid voor het be
stuur wegens periodiek aftreden van den heer G.
Scholts, die zich niet herkiesbaar stelt, verkiezing
van een lid voor den Raad van Toezicht wegens
periodiek aftreden van den heer H. A. C. Dames.
In het verslag van den Raad van Toezicht
wordt o.m. opgemerkt, dat het afgeloopen jaar
ondanks de slechte tijden voor de bank niet on
gunstig is geweest. In dit jaar van mobilisatie
en oorlogsbedreiging heeft de bank weer haar
nut bewezen. Op 31 December 1939 had de
Bank van de rekening-couranthouders een be
drag te vorderen van f 414,172, terwijl de bank aan
rekening-couranthouders een bedrag verschul
digd was van f 77.147. Van de Centrale Bank was
te vorderen een bedrag van f 149.041.
Het aantal leden nam met 5 toe en bedroeg
op 31 December j.l. 316. Het aantal spaar
ders was 567.
Aan spaargelden werd gestort f 140.208 en te
rugbetaald f 139,019.
Op 31 December bedroeg het spaargeld
f 464.607.
Aan voorschotten stond in totaal uit een bedrag
van f 2929,50.
De omzet was in ontvangsten en uitgaven
f 640.072. De winst bedroeg f 3230,90.
Voorgesteld wordt de winst te verdeelen als
volgt; afschrijving op gebouwen f 2500, toevoe
ging aan het reservefonds f 730.90. Het reserve
fonds zal daardoor stijgen tot f 53928. Het woon
huis van den kassier en het kantoor staan teza
men voor f 1 op de balans. Met dit bezit kan de
bank vol vertrouwen de toekomst tegemoet gaan-
Het meubilair staat op de balans voor f 1, ge
bouwen en terreinen voor f 19.500. Blijkens de-
balans was het totale tegoed in loopende reke
ning f 583.708, de schuld in loopende reke
ning f 130.345.
Het eindcijfer van de balans is f 598.183.
PROPAGANDA-AVOND J. V. O.
Zaterdag 6 April zal de plaatselijke af deeling
van den Jeugdbond voor onthouding een pro-
paganda-avond in het gebouw „Adrichem" hou
den. Naast een, propagand&rede zal de avond ge
vuld worden mét zang, declamatie, leekespelen
en volksdansen door de leden van den bond.
LEDENVERGADEDING CHR. VROUWENBOND.
De Nederl. Christelijke Vrouwenbond afdee-
ling Beverwijk, zal op Donderdag 21 Maart een
ledenvergadering houden in het Ned. Hervormd
Vereenigingsgebouw aan de Oostei'wijkstraat.
Spreekster op dezen avond is mevrouw Koel-
mans uit Velsen over het onderwerp „Fantasie".
Over de bruikbaarheid van gladiolusbollen als
veevoeder zijn proeven genomen aan het Rijks
Landbouw Proefstation, afd. Physiologe, te Hoorn.
Van Irisbollen ivas bekend, dat ze zelfs rauw in
een hoeveelheid van 1 K.G. per dag per dier niet
gevoerd konden worden.
Bij de proefnemingen met gladiolusbollen te
Hoorn is men begonnen met het voeren van rauwe
onbehandelde bollen (dus bollen, die niet gekookt
of geënsileerd zijn) omdat hierbij de kans op het
constateeren van schadelijke invloeden grooter is.
Hierbij bleek spoedig, dat er geen eventueele gif
tigheid op den voorgrond treedt, maar wel dat de
koeien de bollen niet graag eten.Voor menschelijken
smaak 2ijn de bollen uitermate wrang en daarbij
zuur en bitter.
Er werd begonnen aan 2 koeien vóór het andere
voer 5 K.G. ongebroken bollen voor te zetten. Eén
koe at hiervan V/2 K.G., maar zeer aarzelend, met
vorming van veel schuim in den bek en met schok
kende hals en kopbewegingen. Bovendien morste dit
dier erg met de bollen, liet b.v. veel stukgebeten
bollen uit den bek vallen. Deze verschijnselen ble
ven ook toen dit dier na enkele dagen van de 5 K.G.
voorgezette bollen 4 K.G. opnam. Van de rauwe
bollen heeft dit dier nooit meer dan 4,2 K.G. per
keer opgegeten. Een andere koe at er bijna niets
van en heeft als grootste hoeveelheid slechts 0.2
K.G. per keer tot zich genomen.
Vervolgens werden aan de eerstgenoemde koeien
de bollen gekookt voorgezet. Hoewel de bollen ge
heel gaar waren, bleek de wrange scherpe smaak
niet verdwenen te zijn. De gekookte bollen, waar
van het kookwater verwijderd was, werden nauwe
lijks aangeroerd.
Tenslotte werd nog geprobeerd de bollen in fijn
gemaakten toestand gemengd met de kraebtvoer-
pap te geven. Het gevolg was hiervan, dat de koeien
ook het grootste deel van hun pap niet aten. Door
de door een bietensnijder gesneden bollen ongeveer
12 uur van te voren door de pap te mengen en de
hoeveelheid bollen geleidelijk te verhoogen, is het
tenslotte gelukt, per keer 5 K.G., dat is per dag
10 K.G., te voeren. Bij deze hoeveelheid werden
geen afwijkingen aan de koeien geconstateerd, de
mest bleef normaal.
Afwijkingen op de reuk en smaak der melk wer
den niet gevonden, terwijl geen invloed op de melk-
gift was waar te nemen.
Beschadiging van de slijmvliezen door de groote
kristalnaalden der gladiolusbollen, waarvoor men
bevreesd was, is niet aangetoond.
Mocht er eventueel in deze bollen toch een gif
tige stof aanwezig zijn, dan is de werking hiervan
bij de hierboven omschreven voederproeven niet
mei-kbaar geworden wegens de betrekkelijk geringe
hoeveelheid bollen, die de koeien wilden opnemen.
In verband met den duidelijken tegenzin waarmee
de dieren de gladiolusbollen opnamen, wordt dooi
de Phys. afd. R. L. Proefstation betwijfeld, of deze
bollen een gangbaar voedermiddel zullen worden.
Irisbollen. Deze bollen zijn door een veehouder,
nadat ze eenige maanden ingekuild waren geweest,
gevoerd. Hierbij bleek, dat de dieren bij vrij geringe
hoeveelheden heftige diarrhée kregen, hetgeen zich
herstelde, wanneer men geen Irisbollen meer gaf.
De melkgïft liep terug. De dieren nemen ze ook met
tegenzin op. In hoeverre het mogelijk zal zijn, deze
bollen gekookt of gestoomd te voeren, moet nog na
der worden onderzocht.
Momenteel worden ook hiermede proeven geno
men aan het R. L. Proefstation te Hoorn.
Een lastige vraag.
Anierikaansck pessimisme ten
t
aanzien van Sumner Welles' reis.
NEW YORK, 5 Maart (Reuter). Naar aanlei
ding van de Europeesche reis van Sumner Welles
schrijft de „Boston Herald": „De kans, dat de
reis van Sumner Welles tot eenig resultaat van
beteekenis zal leiden is ongelukkigerwijs niet
groot".
De „Boston Post", sprekende over de eischen,
die Duitschland gesteld zou hebben, schrijft: „In
dien dit Duitschland's vredesvoorwaarden zijn, is
het stellig nutteloos een vredesactie te beginnen
of zelfs maar te overwegen. De Duitsche opvatting
van den vrede leert de wereld genoeg, wat er zal
gebeuren indien Duitschland overwint".
De „Washington Star" zegt: „Hitler's voorstel
len beteekenen voorwaarden die de westelijke
mogendheden niet in overweging kunnen nemen,
tsnzïj zij bereid zouden zijn politieken zelfmoord
te plegen en de wereldhegemonie aan de natio-
naal-socialistische autocratie toe te vertrouwen'
De „Washington Post" tenslotte schrijft dat Hit-
Ier niet gebluft heeft en dat daaruit volgt dat de
missie van Sumner Welles, voor zoover zij wel
licht als een peilen van de vredeskansen be'
schouwd moest worden, geëindigd is.
HOLLAND—AMERIKA LLJN.
Blommersdijk, v. Rotterdam te New-York.
Maasdam, 4 v. Rott. te Havana (verbetering).
JAVA—NEW-YORK LIJN.
Kota Baroe, Java n. New-York.
Kota Baroe, Java n. New-York 3 te Boston.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Buitenzorg (uitr.) 3 te Sabang.
Marken, 5 v. Batavia n. Rotterdam.
HAARLEM 5 Maart.
Bevallen:
2 Maart: C. Ch. Spoor-Sala d.3 Maart: G. A.
A. Sprengers-van Kordelaar, z. K. C. Duijndam-
van Lieshout, d. G. E. Spaargaren-Kaptijn, z.
M. Eichhorn-Mantel, d. 4 Maarfc J. van der
Meij-Plooijer, z. J. P. L. Gelaudie-Vink, d. C.
G. A. van Workum-Sengers, z. M. S. Markus-
Rieu d.
Rectificatie: 1 Maart: H. A. van Veller-van
Abs d.
Overleden:
27 Februari: J. J. Vermeulen 35 j., Oranjeboom
straat. 2 Maart: G. Sturm-Borst 63 j., Nic. v.
d. Laanstraat. H. Pirsch-Fieke, 61 j.: Wilhelmi-
nastraat. L. van der Voort, 92 j„ Indischestraat.
3 Maart: P. Peters, 80 j„ Vërgierdewèg. J. C.
E. Frenaij-Klein, 68 j., Gen. Joubertstraat. 4
Maart: L. D. van déri Houten, 79 j., Joh. de Breuk
straat. M. de Ridder, 17 j„ Dr. Leijdsstraat.
P. J. Gelaudie 17 j„ Van Zeggelenplein. C. J.
Steenhoek, 58 j„ Witte Heerenstraat.
AGENDA TE HAARLEM
WOENSDAG 6 MAART
Gem. Concertzaal: H. O. V. ledenconcert. Solist
Rafael Lanes, cello, 8.15 uur.
Frans Hals Theater: ,,'t Sal waerachtig wel gaen!".
2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: Zarah Leander in „Das Lied
der Wüste", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: Conradt Veidt in „De Tyran", 2
en 8.15 uur.
Luxor Theater: „Carrière", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Moviac: Non stoppragramma, 2.30 en na 7.15 uur
doorloopende voorstelling.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Geopend
behalve Vrijdags, eiken werkdag van 3—5 en van
79 uur.
DONDERDAG 7 MAART
Bioscoopvoorstellingen des middags en des avonds
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Geopend
behalve Vrijdags, eiken werkdag van 3—5 en van
7—9 uur.
Ambassadeur Kennedy terug in
Europa.
ROME, 5 Maart (D.N.B.) De Amerikaansche
ambassadeur in Londen, Kennedy, is op de terug
reis uit de Vereenigde Staten gisteravond in Rome
aangekomen, waar hij tot Woensdag denkt te blij
ven.
BENES.J EEREDOCTOR TE OXFORD.
LONDEN, 5 Maart. (Havas.) De universiteit
van Oxford heeft besloten op 7 Maart den ver
jaardag van wijlen president Masaryk, dr. Benesj
het predicaat doctor honoris causa te verleenen.
Bij die gelegenheid zal Benesj een rede over Ma
saryk houden.
DAMMEN.
HET DAMKAMPIOENSCHAP VAN
NEDERLAND.
Van Dartelen degradeert.
Maandagavond werd in het Hof van Hol
land te Haarlem de partij Ligthartvan Dartelen
van de laatste ronde om het damkampioenschap
van Nederiand vooruit gespeeld.
Zooals de Haarlemmer steeds met een aan-
trekkelijken stijl zijn partijen spéélt, speelde
hij tegen Ligthart met veel bravour deze voor
hem zoo belangrijke partij. Immers de Haarlem-
sche meester moest de partij winnen om degra
datie te ontkomen.
De partij eindigde echter in remise en daar
door is van Dartelen's degradatie een feit gewor
den. Met Lochtenberg is van Dartelen de tweede
meester die in dit tournooi sneuvelt, doordat in
twee achter een gespeelde tournooien niet het
vereischte minimum van 40 pet. werd be
haald.
Hoewei van Dartelen en Lochtenberg wel hun
meestertitel behouden zijn hun rechten verloren
gegaan me te spelen in het kampioenstournooi.
Om dit recht wer te veroveren moeten zij in
het najaar deelnemen aan de finale om den
meestertitel.
Ligthart heeft door deze remise 11 gesp. par
tijen en 11 pnt., precies het gemiddelde van
50 pet.
Ligthart's spel en dat ls in dit tournooi wel
bijzonder goed opgevallen, ls hard vooruit ge
gaan. Veel meer ontwikkeld, speelt hij met een,
groot zelfvertrouwen. oVoral zijn concentratie
en zijn tempo-berekeningen zijn van dien aard
dat deze kwaliteiten niet gemakkelijk zijn te
overtreffen.
Met van Dartelen verliest het kampioens-
door
PETER FABRICIUS.
„Pa", zei mijn spruit Fred, „is mijn tong niet
wit?"
Hij toonde aarzelend een rozig puntje. „Voel
je je niet lekker?" vroeg ik bezorgd. „Nja,
dat wel", bekende hij. „Voel mijn pols eens, mis
schien heb ik koorts". De pols was volkomen
normaal. Mijn diagnose was vlug gesteld. „Jij
wilt spijbelen, jongmensch. Wat is er morgen
op school te doen?" „De onderwijzer heeft zoo'n
idiote vraag gesteld".
„De meester stelt nooit idiote vragen. Maar
hoe luidt ze?" „Wij moeten een opstel schrijven:
waarom staan de telegraafpalen naast de rails?"
„Waarom? Hm. Nou maar dat moet je toch wer
kelijk zelf kunnen beantwoorden". „Maar ik
weet het niet. En Georg weet het ook niet". „Een
reden te meer om er zelf op te komen. Nee, mijn
beste jongen, ik zeg het je niet. Denk er maar
tot vanavond over na en als je het dan nog niet
weet, wil ik je wel helpen".
Ik nam mijn hoed en verdween. In het stam
café trof ik Otto, die somber achter zijn kopje
koffie zat. „Hé Otto", riep ik, „waarom loopen de
telegraafpalen altijd naast de rails. „Wat gaat
jou dat aan?" knorde hij. „Dat is niet de manier
om wetenschappelijke vragen te beantwoorden.
Wanneer ik je bijvoorbeeld vroeg, waarom men
je nooit meer met Mientje ziet, zou je mij ten
antwoord kunnen geven, dat het mij niet aan
gaat. Wanneer ik je echter vraag, waarom de
aarde om de zon draait en niet omgekeerd, dan
is zulk een antwoord niet op zijn plaats. En al
dus is het ook gesteld met de vraag: waarom
staat de telegraafpaal naast de spoorrails".
,Heb je werkelijk geen andere zorgen? Zooals
ik uit je tactlooze toespeling op Mientje mocht
opmaken, weet je heel goed, dat zij mij de bons
gegeven heeft. En jij durft te vragen waarom de
waterleiding steeds naast de telegraafpalen ge
legd wordt?"
Ik heb een fijn gevoel, wanneer men mijn aan
wezigheid niet meer begeert. In dergelijke oogen-
blikken verdwijn ;k, voordat men al te duidelijk
wordt. Twee tafels verder zat Max. „Hallo", be
groette ik hem, „met Otto kim je vandaag niet
over een ernstig onderwerp spreken. Kun jij me
misschien zeggen waarom de telegraafpaal naast
den spoorweg loopt?"
Max keek mij verwonderd aan. „Waarom zou
dat niet het geval zijn", antwoordde hij. Maar
deze vraag had ik mijzelf ook al gesteld en dus
kon i'k onmiddellijk opmerken. „Kijk. Wan
neer je op een spoorweg let dan zie je, dat
deze nooit lijnrecht loopt. Nu eens wijkt hij
naar links dan eens naar rechts af, loopt in een.
groote boog om een berg heen, kruipt door tun
nels enzoovoort. Maar de draad van een tele
graaf heeft dat toch niet noodig. Waarom loopt
die niet rechtstreeks van de eene plaats naar de
andere, maai* volgt ie keurig de rails?"
Max dacht ingespannen na. „Ik moet eerlijk
toegeven, dat ik er vroeger nooit over nagedacht
heb. De zaak is toch niet zoo eenvoudig als je
op het eerste oogenblik wel denkt. Wij zullen
dit probleem eens logisch te lijf gaan. Wat be-
teekent het wanneer de telegraaf langs de rails
loopt?" „En", vroeg ik vol spanning, „wat be-
teekent dat?" „Dat beteekent", doceerde Max
peinzend, „dat men morseteekens door de draad
zendt en op deze manier berichten doorgeeft".
Prachtig. En wat zou het beteekenen wanneer
naast de rails geen telegraafpalen liepen?" „Dat
zou beteekenen, dat men op dit traject draad
loos met elkaar in verbinding staat". .Laten wo
nu niet te ver afwijken van de kern der vraag",
zei ik streng. „Laat de draadlooze telegrafie, de
radio, de telepathie en dergelijke buiten speL
Vertel mij liever, waarom de telegraafpalen
naast de rails staan". „Je behoeft mij niet zoo
af te snauwen, mijn waarde", zei Max geprik
keld. „Denk maar alleen na over je gekke vra
gen. Ik telegrafeer trouwens nooit. Adieu".
Een beetje jaloersch keek ik hem na. Mijn va
derlijke autoriteit veroorloofde mij niet, mij er
zoo makkelijk van af te maken. Toen ik het
café verliet ontmoette ik Frits. Ik besloot een
laatste poging te wagen. Frits", smeekte Ik,
„kun jij me zeggen, waarom de telegraaf even
wijdig aan den spoorweg loopt „Nou dat is
toch duidelijk", antwoordde hij. „En?" vroeg
ik hoopvol. „Wanneer de palen tusschen de rails
zouden staan, zou een spoorwegongeluk niet te
verhinderen zijn".
Toen ik thuis kwam zat Fred droevig op zijn
kamer. „Fred", zei ik, voordat hij mij nog iets
kon vragen, „laat je tong eris zien". Vlug stak
hij hem uit, „En nu je pols". Mijn zoon gehoor
zaamde nog vlugger. „Mijn beste jongen, ziek
ben je nu niet bepaald, maar voorzichtigheid
is geboden Morgen blijf je maar in je nest.
Heb je dat begrepen?"
Fred knikte en zei niets. Hij heeft op school wel
geleerd, dat zwijgen beter is dan lastige vragen
stellen.
tournooi een speler, dien men gaarne had be
houden. Door zijn aantrekkelijken stijl, waarbij
nog veel risico wordt genomen, speelt hij zulke
levendige partijen, dat daarvoor eventueel een
schoonheidsprijs zou kunnen worden toegekend.
Een knappe speler die in 't najaar zeker in
staat zal zijn zijn verloren rechten te herove
ren.
COMPETITIE DERDE KLAS NED.
DAMBOND.
""Voor bovengenoemde competitie speelde de
Haarlemsche Damclub V tegen de Damclub
„Kijk Uit" II (Haarlem). De Haarlemsche Dam
club won met 108.
CLUBKAMPIOENSCHAPPEN HAARL.
DAMCLUB.
Bovengenoemde wedstrijden werden voortge
zet. Hieronder volgen de uitslagen:
Hoofdklasse: Ph. G. Amelung remise met P.
H, Meure; A. Mledema wint van M. van Leeuwen.
Eerste klasse: I. Ravensbergen remise met D.
Schrijnemakers; J. J. Koren remise met Chr.
Gerritsen.
Tweede klasse: C. Vrolijk wint van G. de la
Rie, J. Philippo wint van J. Merts.
SCHAKEN
A. S. C. 3—H. S. G. 2.
In de competitiewedstrijd tusschen het Haar-
lemsch Schaakgezelschap en de Amsterdamsche
Schaakclub werd het volgende resultaat behaald:
A.S.C. 3: HB.G. 2:
C. van EekH. D. v. d. Ouw 01
A. Schaap—H. H. Groeneweg 10
A. Bethlehem—W van Putten 10
W. J. SwartA. Wehnes 0X
R. SwartC. van 't Riet 10
J. H. LandwehrC. Vester 10
Dr. F. J. Scholte—Joh. v. Teunenbroek VzVz
N. TorenstraW. A. de Boer 01
D. v. d. MeulenJ. J. v. d. Berg 01
Mevr. A. M. van Schaik—Huineman—
Mej. M. W. Bannink afgebr.
4Vz-4Yi
