IJmuider Courant
Hoop op redding der drie
menschen opgegeven
Ook de „Grutto"
verloren?
Tijdelijke rust
aan het front voor Viborg.
„Stad Schiedam"
voer recht op
mijnenveld aan.
Queen Elizabeth
heden te New-York
DAGBLAD VOOR VELSEIN, [JMUIDFN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Bokken uit Amsterdam
trachten de boot
te lichten
Water door ventilatie-
buizen binnengedrongen?
Vreemde techniek.
Sedert vertrek uit
Londen niets meer
vernomen
Wel wrakhout gevonden
;AARCANC NO. 108
fjiefoon
paenomen
Lourens Coster, Maatschappij voor
.Uilgaven en Algem Drukkerij N.V.. Gr.
jB, 93, Haarlem, Telefoon 10724. Bureau
Courant: Kennemerlaan 42, llmuiden,
5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties,
voor dit blad, worden kosteloos
In de Kennemer Courant.
Directie: P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DONDERDAG 7 MAART 1940
Abonnementen per week ƒ0.1254, P« maand
ƒ0.5254, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs*
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ1125, elke regel meer ƒ0.10.
De ramp van de O 11
De O 11
E hoop, welke men Woensdag
nog meende te kunnen koesteren
len aanzien van het behoud der drie
mannen, die nog in de O 11 waren
opgesloten heeft men thans vrijwel
laten varen. Men ontveinst zich niet
meer, dat de kans uiterst gering is
lien nog levend uit de onderzeeboot
te halen. Het zijn de sergeant-telegra-
list Sleenvoort, de koksmaat Postma en
de sergeant-torpedomaker Logman.
Terstond toen men merkte, dat het niet moge
lijk was de boot naar zulk een ondiep gedeelte van
ie haven van den Helder te sleepen, dat ook het
gezonken voorstuk van de duikboot ongeveer bo
ven water zou komen, zijn bokken besteld. De
narinebok uit Den Helder verscheen ter plaatse
en in Amsterdam werden terstond drie bokken
van 50, 60 en 70 ton hefvermogen gereed gemaakt.
Vannacht om kwart over een kwam de eerste
bok in de buitenhaven van Den Helder aan.
Woensdagmiddag óm twaalf uur was het gevaar
te uit Amsterdam vertrokken. Getrokken door
sleepbooten werd in snel tempo de reis door het
Noordhollandsch Kanaal gemaakt. Overal waren
je bruggen reeds open en voor een spoorbrug
tót men slechts even moeten wachten.
In den loop van den nacht kwamen de beide
andere bokken van 60 en 70 ton hefvermogen aan.
Vanmorgen vroeg zijn de drie bokken met het
lichten begonnen.
Woensdagmiddag meent men nog klopsigna
len van de opgesloten mannen te hebben ge
hoord, maar toen gisteravond laat takels rond
het schip werden getrokken, hoorde men niets
anders meer dan het klotsen der golven. Men
vreest, dat water door de ventilatiebuizen is
binnengedrongen, waardoor men de hoop op
redding zou moeten opgeven.
Bemanning deed wat zij
moest doen.
In den loop van den dag hebben wij gisteren nog
een onderhoud gehad met een ooggetuige van de
aanvaring van de O 11 door de sleepboot „Amster
dam", Hij zag hoe de O 1-1 door de „Amsterdam"
aan bakboord werd aangevaren en direct begon te
zinken.
Het eerste wat de bemanning aan dek deed, was
het sluiten van de toegangen tot de boot. Daarna
bleven de mannen aan boord staan, tot het water
tot hun hoofd genaderd was. Toen moesten zij zich
te water begeven en zwommen zij naar sloepen
of walkant. In den tijd van enkele minuten was
de onderzeeër na eenigen tijd naar rechts en links
gewankeld te hebben gezonken. De commandant,
de luitenant ter zee Goossens, die zich tijdens de
aanvaring op den commandotoren bevond, was de
laatste, die in het water terecht kwam.
Luchtbellen aan de oppervlakte duidden de
plaats aan, waar de O 11 moest liggen. Na een
kwartier van angstige spanning werd de periscoop
aan de oppervlakte zichtbaar, ongeveer een meter
van dit instrument en het bovenste randje van
den toren kwam boven water, doch direct zonk de
periscoop weer in de diepte. Velen aan den kant
gaven toen de hoop op redding op. Tot aller
vreugde echter verhief na circa vijf minuten de
boot zich tot over de helft boven water en nu
schoten direct van .alle kanten motorsloepen te hulp
om de manschappen, die zich nog in het schip be
vonden, te redden.
Heldhaftig was het optreden van den comman
dant' van het schip. In den toren, die vol water stond,
heeft hij met geweldige krachtsinspanning de deuren
gesloten, die voor de bemanning de redding was.Tot
den hals in het koude water staande heeft hij gedaan,
wat hij kon en tot het laatste.moment was hij op zijn
post om het leven van zijn mannen te redden.
Luitenant ter zee Steinmetz en de chef der ma
chinekamer officier M. S. D. Gestel, zijn de boot
binnengegaan en voegden zich bij de bemanning
van het zinkende schip. Luitenant Steinmetz nam het
commando op zich en heeft de waterdichte deuren
gesloten, waardoor twee menschen van de wereld
afgesloten werden. Hij moest kiezen tusschen het in
gevaar brengen van het leven van allen of van en
kelen en heeft welbewust het laatste gekozen.
Voor den man, die in de logiesruimte verkeerde,
vreesde men bij de aanvaring reeds het ergste, om
dat de boot juist daar getroffen was. Men heeft de
stemmen van de twee man in de boegbuiskarner
door de telefoon gehoord, doch het ruischen van
het water maakte het onmogelijk de woorden te
verstaan.
Heel den dag hebben honderden belangstellenden
aan de buitenhaven het reddingswerk gadegeslagen.
Het scheepvaartverkeer lag stil; op de reede lag een
12-tal schepen te wachten, doch de blauwe vlag, ten
teeken, dat de haven-ingang versperd was, bleef
waaien aan het hoofd.
Slechts de Texelsche boot mocht om half één ver-
trekken, ook het Mokbootje vertrok, met nog en
kele later gekomen passagiers voor Texel.
Door milrailleurvuur van
Britsch vliegtuig voor
ramp behoed.
De waakzaamheid van een vliegtuïgbeman-
behoorende tot een kustpost van de Royal
Air Force heeft Dinsdag, naar Reuter uit Lon
den meldt, voorkomen, dat het Nederlandsche
stoomschip „Stad Schiedam" van de Halcyon-
"in te Rotterdam op een mijn liep en ten onder
fag.
Het vliegtuig had de mijnen gesignaleerd en
Verwittigde het schip op draadlooze wijze van
J|e Hgging. Daarbij vloog het over het bijna zes
duizend ton groote schip, dat regelrecht op de
®ijnen in liep. Met een seinlamp gaf het vlieg-
big waarschuwingsteekens, doch niets wees
"op. dat aan boord aandacht aan deze seinen
j!'erd geschonken. Ofschoon vlak voor het schip
.ntkogels *n zee werden geworpen, wijzigde dit
"in koers niet.
"0 positie van de „Stad Schiedam" werd zoo
"jtermate gevaarlijk, dat de bestuurder van het
vliegtuig zich genoodzaakt zag machinegeweer-
uur voor den boeg van het schip te geven. Toen
Woifle de „Stad Schiedam" het roer om en ver
eerde het schip zich van het zeer nabije
(Te Sittard wordt onderzocht naar
de praktijken van een sergeant, die
zich hij gemohiliseerden als tand-
technicus aandiende, gouden kro
nen ter reparatie kreeg en voor
schotten op Jcunstgehitten, maar
geen werk afleverde.)
Een waakzaam Nederlandsch soldaat,
Is altijd, dag en nacht, paraat.
En niet slechts wakend, maar ook slapend,
Steeds tot-de tanden dus gewapend.
Toen kortelings dus een sergeant,
In 't krijgskleed van zijn vaderland.
Zich als tandtechnicus kwam melden,
Kreeg hij, naast werk, zelfs voorschotgelden.
Maar als men gouden kronen gaf,
Kwam 't werk op deze kroon niet af,
Wie zoo de kroon op 't werk moest missen.
Kreeg gaandeweg bekommernissen.
Wie voorschot gaf op een gebit,
En trouw verwachtend dat hij dit
Gauw krijgen zou, maar werd vergeten,
Raakte per slot op hem gebeten.
Nu wordt, al had hij 't niet bedoeld,
Hij zelf eens aan den tand gevoeld,
Die hem door al dit valsch-gebitten,
Den mond vol tanden kan doen zitten.
Dan is dat in ons vaderland,
Het eerste beeld van een sergeant,
Die van den tand leeft in de hand.
De eerste ook, die bovendien,
Ander er tanden wel misschien,
Maar d'eigen niet kan laten zien.
P. GASUS.
De geheimzinnige lichtsignalen.
Ook weer in de omgeving van Haarlem gezien.
Het is bekend dat herhaaldelijk 's avonds en
's nachts in ons land lichtkogels worden gezien. Het
eigenaardige is, dat de autoriteiten nog steeds niet
weten met welke bedoeling die worden afgescho
ten, hoewel zij de stellige overtuiging hebben dat
er signalen achter gezocht moeten worden. Blijkbaar
zijn die dan bestemd voor vliegtuigbestuux-ders van
vreemde nationaliteit, want meermalen werden die
lichtkogels opgemerkt op denzelfden tijd dat onze
neutraliteit door vreemde vliegtuigen werd ge
schonden.
De justitie en ook de militairen doen allé moge
lijke moeite om het geheim van de lichtkogels te
doorgi'onden en de daders in handen te krijgen.
Tot heden hebben wel hier en daar eenige aanhou
dingen plaats gehad, maar bewijzen tegen de ver
dachten werden nog niet gevonden.
's Avonds en 's nachts worden herhaaldelijk ver
dachte autobestuurdex-s en wandelaars op stille bui
tenwegen aangehouden, maar nog niemand werd
aangetroffen in het bezit van lichtkogels.
Het opmerkelijke is dat de lichtkogels verschillen
de kleuren lichten hebben. Dit versterkt de mee
ning dat men met signalen te doen heeft.
Tot heden waren in. de omgeving van Haarlem
alleen lichtkogels gezien in de Haarlemmermeer-
polder, Zandvoort en IJmuiden.
Woensdagavond zijn lichtkogels gezien in
Heemstede, Aerdenhöut en IJmuiden.
Te Heemstede en Aerdenhöut wei-den twee witte
lichtkogels gezien in de richting van Bermebroek
en Vogelenzang.
De politie en.nok de militairen zochten onmid
dellijk de omgeving al, maar konden niets ver
dachts meer ontdekken.
Op het oogenblik van de lichtsignalen werd geen
geronk van vliegmachines gehoord.
Uit IJmuiden wordt ons gemeld:
Even nadat Woensdagavond een op surveillance
zijnde militaire patrouille zich in de omgeving van
het zwembad „De Heerenduinen" in het bosch had
begeven, werd een lichtkogel waargenomen. Het
verschijnsel heeft zich, zoo vernamen wij, later nog
eenmaal herhaald.
De militaire patrouille is er niet in geslaagd, de
herkomst van de lichtkogels te ontdekken.
De Amsterdamsche politie ontving mededeelingen
dat Woensdagavond (ook tusschen 7 en 8 uur)
lichtkogels werden gezien in de richting van Slo-
terdijk.
GEVREESD moet worden dat op
nieuw een Nederlandsch schip
ten offer is gevallen aan den oorlog
ter zee. Er bestaat namelijk groote
ongerustheid over het lot van het s.s.
„Grutto" van de firma Smith en Van
Ommeren, te Rotterdam.
Dit schip moet Dinsdag j.l. van Lon
den met een lading stukgoederen
naar Rotterdam zijn vertrokken zoodat
het in den loop van Woensdag aldaar
had moeten aankomen. Men heeft
evenwel niets meer van de „Grutto"
vernomen.
Wel hebben eenige schepen Woens
dag op de Noordzee ter hoogte van
de Thorntonbank een ledig vlot en
eenig wrakhout, gemerkt „Grutto" ge
vonden. Men vreest daarom het
ergste.
De bemanning van de „Grutto" be
staat uit achttien personen. Kapitein is
de heer B. Kuijper, uit Rotterdam.
Het schip heeft een bruto-inhoud
van 92Q ton en is in 1925 bij de N.V.
C. van der Giessen Zn.'s Scheeps
werf te Krimpen a. d. Lek gebouwd.
De „Grutto" voer in geregelden
vrachtdienst tusschen Rotterdam en
Londen.
Activiteit van patrouilles. Een traditioneele simpele mededeeling
in de legerberichten van het Westelijk front. Wat dit in werkelijk
heid beteekent, toont bovenstaande foto. Manschappen probeeren
een prikkeldraadversperring te passeeren
LIJK GEVONDEN
Woensdagmiddag heeft de politie te Amstelveen
aan de ringvaart nabij het Boschplan het lijk ge
vonden van een vrouw. Het lag voor de helft in het
water en verkeerde in verregaanden staat van ont-
binding.
BILJARTEN
COMPETITIE NED. BILJARTBOND.
De strijd om het gewestelijk kampioenschap is dit
jaar wel bijzonder fel. De B. C. Insulinde, die ver
leden jaar veel succes boekte, heeft nu veel meer
tegenstand.
In de klasse E, af deeling 1, verloor Insulinde II
weliswaar van Rembrandt, maar behaalde toch 94
pet. van haar maximum, zoodat ze nog geenszins is
uitgeschakeld. H. Deen (Rembrandt) speelde tegen
Coleghem een sterke partij, moyenne 4.46; hij won
met 22 punten. Christoffels (Ins.) hield Waterman
echter in bedwang en haalde 7 caramboles in; Hug-
tenburg moest maar 1 puntje afstaan aan A. Dein
(Rembr.)
In Amsterdam kampten Insulinde I en De Roe
mer II voor de klasse E, afdeeling 2. Bonnet gaf
aan Jonker geen schijn van kans; Insulinde nam een
voox-spx-ong van 27 punten. Scholten (Ins.) was er
echter finaal uit; hij scoorde slechts 80 van de 1201
Toen Lam (Ins.) bovendien 12 caramboles te kort
kwam tegen Schouten, was de nederlaag van de
Haarlemmers een feit. Zij noteerden 83 pet. tegen
de Roemer-reserves 92 pet. van hun totaal.
Blijkbaar gedeprimeerd door de nederlaag van
hun clubgenooten, waren de Insulinde-reserves te
gen de Roemer I verre in de minderheid. Smit (Da
Roemer) speelde tegen Coleghem met een gemid
delde van 6.34, waardoor Insulinde 74 punten ver
loor! Christoffels bracht het tot 120 van de 128,
waarna Hugtenburg de eer redde en Mol (De Roe
mer) op 72 van de 198 liet staan. Deze match gold
voor de klasse E, afdeeling 1.
Het team van D. E. S. hield de eer van Haarlem
hoog, het won voor de klasse F, afdeeling II van
Amsterdam II. Vlug (D. E. S.) moest ditmaal de
vlag strijken en verloor 22 caramboles. Steenkist en
Vaax-s lieten Wolf en Pool (Amsterdam) niet verder
komen dan elk 24 caramboles. De thuisclub maakte
daardoor nog 89 pet. van het maximum tegen Am
sterdam II 77 pet. D. E. S. heeft nog een fraaie
kans!
WATERPOLO
(Dames).
A. D. Z.—D. W. R. (1—2).
Het A. N. P. meldde ons Woensdag een 11 uit
slag van den dames-waterpolowedstrij d A. D. Z.—
D. W. R. Dit is onjuist. De Haarlemsche dames heb
ben met 21 gewonnen.
99
MIJNWERKER GEDOOD.
In de mijn Maria Sophia te Rueckelhoven in het
Duitsche grensgebied is de ruim veertigjai-ige on
gehuwde mijnwerker H. Moedersheim, wonende te
Hoensbroek, door vallend gesteente getroffen en
gedood.
IN 1940 GEEN VIERDAAGSCHE.
Wij vernemen uit Nijmegen, dat daar dit jaar de
bekende vierdaagsche afstandsmarschen niet plaats
zullen hebben, omdat de militaire autoriteiten we
gens de mobilisatie niet de gebruikelijke medewer
king kunnen verleenen, bestaande uit het verstrek
ken van dekens, tenten en andere benoodigheden.
Behalve voor de Nijmegenaren beteekent dit een
groote teleurstelling voor de liefhebbers der wan
delsport ook elders in ons land.
Grootste passagiersschip
ter wereld maakt zijn
eersten Oceaantocht
Vertrek was geheim
gehouden
Wanneer de „Queen Elizabeth'' van de Cu-
nard-White Star Line vandaag in New-York
zal zijn aangekomen, zal het schip een der
merkwaardigste eerste reizen hebben afgelegd,
die ooit door een schip zijn ondernomen. Het
pas voltooide 85.000 ton metende schip, het
grootste ter wereld, is negen dagen geleden
van de werven aan de Clyde in Schotland
vertrokken. Het was vuilgrijs geschilderd en
had geen passagiers aan boord. Nog geen hon
derd menschen zagen de sleepbooten het
schip het dok uitsleepen. Ofschoon duizenden
personen op de hoogte waren van het vertrek
der „Queen Elizabeth", is het geheim goed be
waard gebleven.
Bij gunstig weer zou de „Queen Elizabeth" reeds
hedenmorgen de haven van New-York binnenko
men. Het zal echter zeer moeilijk zijn een schip
van deze grootte binnen te brengen en, indien het
weer minder goed is, zal wellicht in de buitenha
ven het anker worden uitgeworpen.
Het schip zal ligplaats krijgen tusschen de
„Queen Mary" en de „Normandiëë". De „Maure-
tania" is weggesleept om plaats voor het nieuwe
reusachtige schip te maken.
De „Queen Elizabeth" is behalve het grootste
ook het snelste schip ter wereld. Zijn machinerieën
ontwikkelen 200.000 P.K. Men is vier jaar bezig
geweest met den bouw en het schip is voorzien
van de modernste machinerieën. Het is 1032 voet
lang, 14 voet langer dan de Queen Mary. Er is
accomodatie voor 2400 passagiers, 300 meer dan
aan boord van de „Queen Mary".
Russen leden aanzienlijke verliezen bij
hun opmarsch over het ijs.
HELSINKI, 7 Maart (Havas). Aan het
front bij Viipuri (Viborg) is een zekere rust
ingetreden. Men veronderstelt, dat het Rus
sische opperbevel zijn troepen moet her-
groepeeren.
Bovendien heeft de Finsche luchtmacht
groote verwoestingen onder de Russische
strijdkrachten aangericht. Er bestaat alle
reden om te gelooven dat hét krachtige
Finsche verzet het Ronde Leger teleurge
steld heeft en dat men het weerstandsver
mogen der Finnen ernstig heeft onder
schat.
Op het ijs van de Finsche Golf zijn ge
vechten geleverd, die tot de bloedigste van
dezen oorlog behooren. Op vele plaatsen
werd het ijs door de Finsche bomJbarde-
menten gebroken. Geheele Russische in-
fanteriedetachementen en een groot aantal
gepantserde sleden en tanks verdwenen in
het water.
De Russen, die in massieve formaties mar
cheerden, vormden een gemakkelijk doel voor
het geschut en de vliegtuigen der Finnen. Ver
geer trachtte de Russische luchtmacht de
Finsche vliegtuigen te verjagen.
De Russen zijn van alle punten aan de West
kust van de Finsche Golf verdreven, met uit
zondering van twee plaatsen tusschen dé Golf
van Viipuri en Vuoksen, n.l. Vibanlahti en
Kashastnami.
Bij Poellaekaelae waren de gevechten het
hevigst. Hier werdén verscheidene tientallen
tanks onbruikbaar gemaakt.
Volgens Reuter is men te Helsinki van mee
ning, dat de betrekkelijke rust, die thans bij
Viipuri heerscht, aan een nieuw offensief der
Russen voorafgaat.
In een bericht uit Stockholm wordt gezegd
dat de Russen, indien zij vasten voet aan dé
kust van de Finsche Golf weten te krijgen, den
val van Viipuri niet behoeven te forceeren. Vol
gens een inlichting hopen de Russen zelfs bij
Kotka, dat slechts 100 kilometer ten Oosten van
Helsinki ligt, te landen.
Uit Stockholm zijn gisteren 18 léden van de
Britsohe vrouwelijke ambulance naar Finland
vertrokken.
