IJmuider Courant
Duitschland bezet Deenseb en Noorseh gebied
Reeds in Kopenhagen en vele Noorsche steden
D
Geallieerden zeggen volledigen
bijstand aan Noorwegen toe
DAGBLAD VOOH VELSEN. IJMUIDEN. SANTPOORT EN OMSTREKEN
Duitsclie Inval
in Denemarken
en
Noorwegen.
Verklaring van het
Duitsche optreden
D UITSCHE troepen zijn hedennacht de Deen
sche grens in de provincie Sleeswijk overgetrok
ken en in enkele Deensche havens door Duitsche
roepenschepen aan land gezet. Voorts is een Duit
sche krijgsmacht in Noorwegen geland.
,,t JAARGANG No. 134
Lourens Coster. Maatschappij vooi
^.U,,gaven en Algem D-ukkerlJ N.V. Gt.
'5U ot Haarlem, Telefoon 10724 Bureau
Wll!5traai y3-
Courant; Kennemerlaan 42, LJmuiden,
P-jlds'
«01 Postgiro 310791. Alle Advertentie»,
„lefoonS3U
voor dit blad, worden kosteloos
egeven
fl. in de Kennemer Courant
genome"
Verschijnt dagelijks, beüalve op Zon- en Feestdagen
Directiei P W PKRRF.BOOM EN HOBEH'I PEEKEBOOM Hoofdredacteur! ROBERT PEEREBOOM
DINSDAG 9 APRIL 1940
Abonnementen per week ƒ01254, ps*. maand
ƒ0.5254, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12, BIJ abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
vraag, die velen zich gisteren gesteld moeten
hben toen Engelsche en Fransche oorlogsschepen
fce - vroegte mijnenvelden in de Noorsche
- itoriale wateren hadden gelegd de groote
le?r Wat zal' Duitschland doen? is door de
hèrs zeer snel beantwoord. Na ruim zeven
ÜUl 5 jen geduldoefening aan het Westelijk front
ft Hitier plotseling in Scandinavië zijn „Blitz-
«"-methoden weer eens toegepast. Denen en
n beide kleine neutrale volken, zijn thans het
slachtoffer geworden van den oorlog der groote
«ogendheden.
Ook vandaag kwam het ontstellende nieuws, veel
aangrijpender- en tragischer dan dat van gisteren,
de prüie vroegte. Het moet sommigen wel zeer
1 hebben dat Denemarken aan invasie ten
gevallen. Het was het eenige der Noorde-
l"ke landen dat in "de laatste maanden buiten ge-
scheen te blijven. Het had met de mijnenvel
den in de Noorsche kustwateren al evenmin iets te
maken als met de heele ktvestie 'van het ertsver-
Der uit de Noorsche haven Narvik.
Denemarkens neutraliteit was niet in het geding
gekomen tijdens den Finsch-Russischen oorlog. De
oorlogsprobl'emen van Denemarken beperkten zich
tot'dusver tot het verlies van vele kleine schepen,
die op mijnen liepen of (door de Duitschers) ge-
edeerd werden en expedities van vliegtuigen
der oorlogvoerenden boven hun grondgebied. Van
de'Denen kan niet gezegd worden dat zij er niet
tagd waren hun neutraliteit te handhaven
en nog minder dat zij zich daar niet op toelegden,
et eerste nieuws van dezen ontstellenden dag
niettemin dat Duitsche troepen de Zuidelijke
grens van Denemarken, in de provincie Sleeswijk,
den overschreden. Uit latere berichten bleek
bovendien op verscheidene punten in dit kleine
i Duitsche troepen ontscheept waren. En toen
het verbazingwekkende bericht kwam dat Kopen
hagen door de Duitschers was genomen, die den
citadel bezet hadden en blijkbaar de leiding van
het land overgenomen, wisten wij inmid
dels al dat een dergelijke invasie zich in Noórwe-
id afgespeeld. Daar was het natuurlijk in zoo
verre anders, dat de Duitschers het alleen van de
zeezijde konden benaderen. Maar dit schijnt met
merkwaardige snelheid en veelvuldigheid geschied
te zijn. Niet alleen in Zuidelijke Noorsche havens,
waaronder de hoofdstad Oslo, zetten zij troepen aan
land maar ook in het Noordelijker gelegen. Bergen,
in de nog veel Noordelijker gelegen Noorsche kro-
ningsstad Dronthjem.ja zelfs in het verre Nar
vik, in de veelbetwiste uitvoerhaven van de
Zweedsche ertsen.
Hoe de Duitschers deze operaties hebben kunnen
uitvoeren is voorshands niet duidelijk. De Noorsche
kust is geweldig lang, het geldt hier afstanden
waarover schepen; zelfs zeer snelle oorlogsschepen
dagen moeten varen. De afstand van Narvik tot het
Skagerrak is minstens 1500 K.Mmen mag
aannemen dat de snelste torpedojager daarvoor
vrijwat langer dan een etmaal noodig zou hebben.
Zijn bezettingstroepen dan naar Narvik met vlieg
tuigen overgebracht? Dan kunnen zij maar heel
gering in aantal zijn. Of moet men veronderstel
len, dat Duitsche schepen met landingstroepen aan
boord zich al sinds dagen in de v.ele stille fjorden,
in de hoeken en gaten van de Noorsche kust. ver
borgen hadden?
Dit alles is nog duister. Veel is nog duister. Vroeg
in den middag werd gisteren al bericht dat een
groote Duitsche vloot, deels bestaande uit hulp-
schepen en bewapende trawlers, door de Groote
Belt en de Sont op weg was naar het Skagerrak,
Pas tijdens den nacht en in den vroegen morgen
hadden de ontschepingen van troepen in Noorwe
gen en Denemarken plaats. Waar bleef intusschen
ca machtige Engelsche vloot, veel machtiger dan
da Duitsche en zelfs op dien dag blijkens de ge
allieerde berichten omtrent het mijnenleggen
de Noorsche wateren versterkt met Fransche
Oorlogsschepen?
Dat is een volkomen raadsel.
Men kan aannemen dat het centrum van de
Engelsche vloot zich niet bij het Skagerrak bevond,
ofschoon men toch wel op een of andere tegen
actie van Duitsche zijde moet voorbereid zijn ge
lest. Maar zelfs dan moeten de machtige slag-
«chepen en .slagkruisers en de tallooze kruisers,
torpedojagers en duikbooten zich op betrekkelijk
korten afstand in Engelsche en Schotsche havens
bevonden hebben. En gistermorgen nog torpedeer
de een Engelsche duikboot 't Duitsche schip Rio de
Janeiro, dat troepen aan boord bleek te hebben.
Eat was dan toch wel een zeer duidelijke aanwij-
Wat heeft de machtige Engelsche vloot in den
afgeloopen nacht gedaan?waar was zij terwijl
ooreche eri Deensche havens bezet, werden? Waar
W&s buitendien de Engelsche luchtvloot? Als men
dit alles maar heeft laten begaan, terwijl de Duit
sers buitendien nog mijnenvelden uitzetten om
te beveiligen, welke bedoeling had men daar
dan mee?
Welke strategie voert Winston Churchill, die kort
be kleine neutralen nog verweet dat zij
aan de geallieerde zijde den strijd tegen
aanbonden? En welke vorm is dit
Het opperbevel van de Duitsche weermacht heeft van deze krijgsver
richtingen in het volgende communiqué mededeeling gedaan:
Teneinde het hoofd te bieden aan den Britschen aanval op de neutrali
teit van Denemarken en Noorwegen, heeft de Duitsche weermacht, de ge
wapende bescherming van deze staten op zich genomen. Daartoe zijn
hedenmorgen in beide landen sterke Duitsche strijdkrachten van alle
deelcn der weermacht opgerukt, resp. aan land gezet. Ter bescherming
van deze krijgsverrichtingen zijn uitgebreide mijnversperringen gelegd,
De Noorsche steden Bergen, Trondj ent, Narvik, Stavanger en Vallö zijn
door de Duitsche troepen bezet. Ook te Eggersund zijn Duitsche troepen
aan land gezet. De Noorsche regeering heeft Oslo verlaten en zal zich te
Hamar vestigen. Oslo wordt door de burgerbevolking ontruimd. Reuter
verneemt, dat op de Noorsche hoofdstad luchtaanvallen zijn onderno
men. Te middernacht werd de stad in duisternis gehuld.
Het Duitsche legerbericht meldt, dat de Deensche hoofdstad Kopen
hagen sinds vanmorgen 8 uur in Duitsche handen is.
HAtlMERFESV!
r,TA
niit
nu van de practische uitvoering der oorlogsleuze:
bescherming der kleine neutralen?
Het is onder deze leuze dat Duitschland thans
Denemarken en Noorwegen bezet heeft. De uitvoe
rige Duitsche verklaring van dit optreden, ook al
verschenen in den vorm van een proclamatie tot
het Deensche en het Noorsche volk, houdt in dat
Duitschland deze landen bezet om ze te bescher
men tegen een bezetting door de geallieerden! De
Duitsche regeering zegt, de bewijzen van deze ge
allieerde voornemens in handen te hebben.
Volgens Duitsche mededeeling hebben de Denen
zich niet verzet en den toestand aanvaard „in vol
komen loyauteit", zooals Berlijn dat noemt. Men
moet hieruit afleiden dat zij zoozeer bij verrassing
(en op verschillende punten tegelijk) zijn aange
grepen dat gewapend verzet practisch niet meer
mogelijk was. Anders is het met de Noren ge
steld. Oslo is geevacueerd, de regeering heeft van-
moi'gen vroeg tegenover den Duitschen gezant ge
weigerd, den toestand te aanvaarden en is naar
Hamar vertrokken. Minister Koht heeft verklaard,
dat hij niet geloofde aan een Engelsch plan om
Noorseh grondgebied te bezetten. Er heerscht dus
zooiets als een staat van oorlog. Op het oogenblik
dat ik dit schrijf is er evenwel nog nauwelijks ge
bleken van 'eenigen strijd.
Men kan daarvan ook weinig verwachten, want het
Noorsche leger is altijd heel klein geweest. Men
heeft in Noorwegen steeds op zijn schijnbaar veilige
geografische ligging vertrouwd. En dit land met
!zijn 3200 K.M. lange kust (zonder de bochten en de
fjorden mee te rekenen) is zeer moeilijk verdedig
baar door een volk van nog geen drie millioen zie
len. Het is negen maal zoo groot als ons land en telt
één derde van ons aantal inwoners. Toch kan men
zich afvragen of die Duitsche landingsdetachementen
niet erg klein zouden zijn, of de Noren die niet ver
drijven kunnen en bovendien,hoe de Duitschers
zelf zich voorstellen de 3200 K.M. lange kust tegen
de Engelschen te verdedigen.
Ik heb hierboven gezegd dat Denemarken geen
verwijt gemaakt kan worden over de handhaving
van zijn neutraliteit. Dit zij niet opgeven als een
soort tegenstelling tot Noorwegen, al moge dan dit
land in de Altmark-historie geen zeer krachtig be
leid gevoerd hebben en gisteren niet bij machte
zijn geweest het mijnen-leggen in zijn territoriale
water te beletten. Al waren de Noren daartoe niet
in staat, dat kan geen enkel land het recht geven
zijn land te bezetten. In feite is de Duitsche militaire
bezetting van Denemarken en Noorwegen, die dezen
landen van hun zelfbestuur en-misschien wel voor
langen tijd van hun onafhankelijkheid berooft, een
gewelddaad die natuurlijk oneindig veel verder gaat
dat de overigens eveneens onrechtmatige
mijnenleggerij der Engelschen in de Noorsche wa
teren. Deze laatste hebben de Duitschers in erger
vorm geëvenaard door mijnen te leggen in de
Zweedsche havens. Overigens is Zweden's grondge
bied nog onaangetast. Men vraagt zich af: voor hoe
lang?
Weer hebben twee kleine volken het Deensche telt
slechts 3i/2 millioen zielen op een grondgebied,
iets grooter dan het. Nederlandsche, hun onafhan
kelijkheid verloren. En thans zijn het er twee
met een eeuwenoude traditie van zelfbestuur. Dit
moet bij de andere kleine neutralen wel stijgende
bezorgdheid wekken. Ook bij ons. Onze groote
sympathie gaat naar deze beide kleine maar zeer
belangrijke naties, centra van Europeesche be
schaving en cultuur evenals Finland, uit..
Voor onszelf moeten wij het hoofd koel houden.
Niet aan kletspraat en ongefundeerde „voorspel
lingen" van zwartkijkers gelooven, want wat weten
zij ervan? En vertrouwen op onze eigen kracht,
eenheid en bekwaamheid die groot zijn. Want daarop
moeten wij ons verlaten.
De beperkte maatregel van onze regeering slechts
gedeeltelijke stopzetting der verloven, bewijst dat
in Den Haag geen ongerustheid heerscht. Het is
zeer kalm in ons land.
R. P,
OOR het Duitsche Nieuwsbureau is de vol
gende verklaring van het Duitsche optre
den gegeven:
Sinds maanden probeer en Engeland en Frank-
.;ijk Scandinavië te maken tot een nieuw oorlogs
terrein tegen Duitschland. Ook de poging van de
Westelijke plutocratieën zich te mengen in het
Finsch-Russisch conflict, had o.a. tot doel, door
de bezetting van Noorwegen de ijzer- en ertsmij -
nen in Britsche handen te krijgen, in ieder geval
den uitvoer daarvan via Narvik te verhinderen.
Het Russisch-Finsche vredesverdrag, dat door
Engeland en Frankrijk zoo betreurd werd, liet de
Britsche oorlogsstokers niet met rust om nieuwe
wegen te zoeken voor het bereiken hunner doel
einden. De Duitsche regeering'heeft dit streven
aandachtig gevolgd. Het aantal der uitdagende
neutraliteitsschendingen nam steeds meer toe.
Reeds het geval met de „Altmark" toonde aan,
dat in het bijzonder Noorweg\n ofwel niet be
reid, ofwel niet in staat is, krachtdadig tegen deze
schendingen op te treden. Sindsdien zijn nieuwe'
torpedeeringen in de Noorsche territoriale wate
ren voorgevallen.
Als voorlooper van de voorgenomen bezetting van
belangrijke steunpunten in Noorwegen, volgde
Maandag het buitenwerking stellen van de Noor
sche territoriale rechten door de Engelsche regee
ring. De regeering van Noorwegen heeft slechts
geantwoord met een kalm protest. De Duitsche
rijksregeering evenwel denkt er niet aan ook van
haar kant tegen deze Britsche schending van het
volkenrecht eveneens slechts te protesteeren. Zij
heeft daarom met ingang van heden die stappen
ondernomen, welke noodig zijn om het Noorden
van Europa definitief te onttrekken aan de Brit
sche plannen tot uitbreiding van den oorlog.
Vóór zijn vertrek uit Oslo naar
Hamar, waarheen de'Noorsche regee
ring en het Storting zich, als gemeld,
hebben teruggetrokken, verklaarde de
minister van buitenlandsche zaken,
Koht, dat hij vannacht om vijf uur den
Duitschen gezant te Oslo had ontvan
gen, die Noorwegen schriftelijk en
mondeling had uitgenoodigd zich niet
tegen de Duitsche bezetting te ver
zetten.
De Duitsche gezant voegde hieraan
toe, dat hij het voor Noorwegen van
het grootste belang achtte zich onder
militair bestuur van Duitschland te
plaatsen.
De Noorsche regeering heeft den geheelen
nacht vergaderd om dit punt te bespreken.
Na afloop der bijeenkomst verklaarde de re
geering aan de Duitsche eischen niet te kun
nen voldoen, daar zij deze in strijd achtte met
de Noorsche souvereiniteit.
De Noorsche minister van buitenlandsche
zaken, Koht, heeft nog medegedeeld, dat de
Duitsche gezant als motief opgaf, dat, als de
Duitschers niet tot bezetting overgingen, de
geallieerden dit zouden doen. „Wij gelooven
niet," antwoordde Koht, „dat de geallieerden
voornemens zijn tot een dergelijken maatregel
over te gaan. Wij hopen dat de tegenwoordige
toestand niet te lang zal duren."
Volgens een Havasbericht uit Oslo hebben de
Duitsche oorlogsschepen, die vannacht de Oslo
fjord zijn binnengevaren, krachtigen tegenstand
ontmoet van het fort, dat den ingang van de
ford beschermt.
Alvorens door te varen tot binnen in de fjord,
hebben de Duitschers een-twintigtal man aan land
gezet te VallÖ nabij Tönsberg.
Op de Noorsche kust werd een kanonschot ge
lost, waarop de Duitschers evenwel niet ant
woordden. De bevolking van VallÖ heeft de plaats
verlaten en is uitgeweken naar Tönsberg..
Blijkens een Reuterbericht uit Washington heeft
de gezante der Vereenigde Staten in Noorwegen,
mevrouw Harrrman, aan het Amerikaansch depar
tement van buitenlandsche zaken medegedeeld
dat Noorwegen in oorlog is met Duitschland. Me
vrouw HaiTiman zeide, dat zij dit had vernomen
van den Noorschen minister van buitenlandsche
zaken.
De Amerikaansch e legatie te Oslo is gemachtigd
de Britsche belangen in Noorwegen te behartigen
voor het geval de Britsche gezant genoodzaakt
zou zijn het land te verlaten.
Noorsche kringen in Londen hebben een officieele
mededeeling uitgegeven van den volgenden inhoud:
De Duitsche gezant in Oslo heeft vandaag om
04.30 uur een bezoek gebracht aan den minister
van buitenlandsche zaken van Noorwegen en van
hem geëischt dat Noorwegen zich onder Duitsch
bestuur zou stellen. Indien deze eisch niet werd
ingewilligd, zou alle tegenstand gebroken worden.
Deze eisch werd afgewezen en de vijandelijkheden
zijn begonnen.
Havas bericht dat de Noorsche minister van
buitenlandsche zaken Koht vannacht de alge-
meene mobilisatie heeft afgekondigd.
Het opperbevel der weermacht publiceert de vol
genden speciale berichten:
„Dinsdagochtend vroeg hebben Duitsche gemo
toriseerde troepen en pantserstrijdkrachten de
Duitsch-Deensche grens nabij Flensburg en Ton-
dern overschreden en zij rukken thans over Apen-
rade en Esbjerg naai- het Noorden op.
Bij het aanbreken van den dag zijn Duitsche
troepen ontscheept in de kleine Belt nabij Mittel-
Cahrt., waar zij de brug over de Belt hebben%bezet.
Duitsche zeestrijdkrachten zijn de Groote Belt
binnengedrongen en hebben te KorsÖr. en Nyborg
troepen ontschept.
Van Warnemünde uit zijn met het veer troepen
en een pantsertrein te Gjedser aan land gezet, van
waar zij den opmarsch naar het Noorden zijn be
gonnen. Tegelijkertijd is de brug te Vordingborg
in het zuidelijk deel van het eiland Seeland be
zet".
In een speciale uitzending deelde de Duitsche
radio vanmorgen mede:
„Het opperbevel van het Duitsche leger deelt mede
dat, teneinde een tegenwicht te vormen tegen de
acties tegen Denemarken en Noorwegen en een
mogelijken vijandelïjken aanval op deze landen te
voorkomen, het Duitsche leger deze beide landen
onder zijn bescherming heeft genomen. Sterke
Duitsche legerkrachten zijn daarom hedenochtend
deze landen binnengetrokken.
- Een bericht uit Kopenhagen meldt dat het Deen
sche garnizoen te Sonderburg naar het noorden
trekt. Drie Duitsche. kruisers zijn volgens dit be
richt de havens van Middelfahrt binnéngelcomen.
Zij zetten troepen aan land, die de aangrenzende
straten bezetten,
In- de Kleine Belt bevinden zich drie groote
schepen, waarschijnlijk troepentransportschepen.
De telefonische verbindingen tusschen Londen en
Scandinavië zijn verbroken. Alle telefoonlijnen van
Londen naar de Scandinavische landen loopen over
Kopenhagen, De radio-telefonische dienst Londen-
Kopenhagen wordt onder normale omstandigheden
om 7 uur 's ochtends geopend, doch vandaag heeft
Kopenhagen op de oproepen niet geantwoord.
Noren boden verzet.
De radio van Oslo deelde vanochtend om 8
uur het volgende mede: „Duitsche vlootstrijd
krachten zijn vannacht ondanks het verzet van
de Noorsche vloot en kustartillerie de Oslo
fjord binnengevaren. Horsten werd gebombar
deerd en het fort van Bergen alsmede de stad
zelf werden na verwoede gevechten door de
Duitsche troepen bezet.
Trondj em werd eveneens aangevallen en men
gelooft, dat de stad door de Duitschers bezet is.
Het Fort Christiansand heeft eveneens aan Duit
sche aanvallen blootgestaan. Op de stad is een lucht
aanval ondernomen. Te Eggersund zijn Duitsche
troepen aan land gezet.
Oorlogskabinetlen bijeen.
Te Londen en Parijs.
De oorlogskabinetten van Engeland en Frank
rijk zijn hedenmorgen bijeen geweest ter be
raadslaging over den toestand.
Ook de Engelsche ministerrajad vergaderde
vanmorgen.
Gedeeltelijke stopzetting
periodieke verloven.
's GRAVENHAGE, 9 April. Het algemeen
hoofdkwartier deelt mede:
Gedurende de eerstvolgende dagen zullen
geen nieuwe periodieke verloven worden ver
leend aan sommige troepen, opgesteld in de
kust- en grensgebieden.
(Bij informatie verneemt het ANP, dat onder
het begrip „periodieke verloven" niet worden ge
rekend weermachts-industiïeverloven, bijzondere
verloven en zakenverloven.)
LONDEN, 9 APRIL (Reuter.)
Het departement van buitenlands che zaken deelt mede
„De Engelsche regeering en de Fransche regeering hebben besloten
terstond haar vollen bijstand te verle enen aan Noorwegen en zij hebben
te kennen gegeven dat zij den oorlog in volledig deelgenootschap met dit
land zullen voeren. De noodzakelijke militaire en vlootmaatregelen wor
den dienovereenkomstig genomen in samemverking met de Fransche
regeering."
