oren pogen Oslo te omsingelen.
fowittaai van de Week
Zweden laat geen vreemde troepen door
EEN TERUGBLIK
,dAG 13 APRli: 1940
Guerrillastrijd bij Kongsvinger.
tfScfi legerberichf:
Het geheele Noorden, op
Narvik na, in onze handen.
Stockholm heeft het legerbericht van den
i^l"eneralen staf gepubliceerd. Hierin wordt
■rs hebben Oslo en de onmiddellijke
De Noorsche troepen hebben de lijn
en Noord-Oosten van Oslo bezet,
hebben de Duitsche troepen Christian-
Bergen, Trondjhem en twee andere
ipva "ju'het Zuiden van Noorwegen bezet,
*n het Zuidelijk deel des lands is nog in
;-nanden. Behalve Narvik, dat door de Duit-
bezet is het geheele noorden van Noor-
liflor de Noorsche troepen bezet. De jongste
an de Duïtschers om met gemotoriseerde
'fgen van Narvik uit op te rukken, zijn ver-
Zweedsche blad „Allehanda" deelt mede
j voren pogen een ijzeren ring om Oslo
.«en en een boog te vormen van Elverum
kAi ten Oosten van Oslo) naar Moss (64
,en zuiden van Oslo). Alle wegen naar
Westen zijn versperd om tanks tegen te
lldcn en de ring wordt geleidelijk gesloten.
het oude fort Kongsvinger, halverwege tus-
reverum en Moss, wappert nog de Noorsche
•8 KM Westelijk hiervan wordt gestreden,
nïitsehers vallen aan met gemechaniseerde
'en ondersteund door de luchtmacht, doch de
bieden hardnekkig tegenstand.
-fharlottenberg wordt gemeld dat Kongsvinger
;„iJe aan sur liinhtaanval Vriidaf*
pt blootgesteld is aan een luchtaanval.Vrijdag
mi is dri| maal alarm gemaakt. Telkens ver-
verscheidene Duitsche vliegtuigen, zonder
•Lr bommen neer te werptn. De gevechten der
n dragen tot dusverre het karakter van een
De Duitschers maken gebruik van kleine
Sen van ongeveer 30 man, die goed ge-
C-azijn met automatische geweren. De streek
S volgens dit bericht geheel gecontroleerd
de Noren. De frontlinie schijnt zich uit te
Sken van Mjoesa tot Eidsvold, welke stad in
ien der Noren is.
Berichten van de Zweedsche-Noorsche grens
,dcI1 dat de mobilisatie in Noorwegen gestadig
ftigaat en zoo normaal als mogelijk is. Het moreel
-ecruten en volk wordt uitstekend genoemd,
hjrondelagen, het gebied achter Trondjhem is de
Llisatie practisch voltooid en groote Noorsche
rtpenafdeelingen worden geconcentreerd achter
Xer, ten Noorden van Trondjhem. De Duit
sers zijn nog gestationneerd in Stjordal, nabij
tondjhem en men gelooft dat zij niet talrijk zijn.
Volgens een bericht uit Gothenburg zou de inter
zonale brigade jn Finland, die zich te Lapua be
leed, op weg zijn naar Noorwegen. Zij bestaat uit
jjeveer 1500 man behoorende tot 22 verschillen-
fc nationaliteiten. De Hongaarsche en Engelsche
snheden overheerschen echter. De brigade is vol-
;;men geoefend.
De diplomatieke correspondent van Reuter te
ionden schrijft dat de toestand in Noorwegen nog
eeds duister is en dat het onmogelijk is zich zelfs
benadering een beeld te vormen van wat ge-
iiedt. Het schijnt volkomen duidelijk, dat de
[öorsche verdediging in la-acht toeneemt. Noor-
tegen ondervindt er evenwel de moeilijkheden van.
"het niet tijdig heeft kunnen mobiliseeren. Daar-
is zijn taak moeilijker en gesphiedt de organi
se van zijn tegenstand onder uiterst ernstige
belemmeringen. Er schijnt evenwel een goed be
te zijn gemaakt. In het bijzonder in de buurt
Trondjhem en Narvik. Indien de Britsche
blokkade met succes kan worden voortgezet en het
per vliegtuig overbrengen van Duitsche verster
kingen te beperken kan de situatie spoedig een
beteren keer nemen. Er is nog niets onthuld ten
ünzien van den aard of de mate der geallieerde
hulp, doch er kan geen twijfel over bestaan, dat
deze komt,
OSLO S BEVOLKING
OP RANTSOEN.
Reuter bericht verder dat volgens een bevel,
(gegeven 'rkor den gemeenteraad van Oslo en
aangehaald door den onder Duitsche controle wer
kenden omroep van Oslo, melk alleen verkregen
kan worden voor kinderen en zieken. De desbetref
fende verordening houdt verder in dat het gekochte
brood slechts voldoende mag zijn voor één dag, ter
wijl niet meer vleesch mag worden gekocht dan
voor drie dagen. Suiker en koffie worden gerant
soeneerd.
LID VAN DE QUISLING-REGEERING
HEEFT NOORWEGEN VERLATEN.
Een officieel Noorsch communiqué vermeldt, dat
majoor Hvosleff, die benoemd was tot minister van
buitenlandsche zaken in de tegenregeering te Oslo,
gisteren te Stockholm is aangekomen na zijn post
te hebben verlaten. Hij heeft gezegd dat hij zich
geheel ter beschikking stelt van den Noorschen
opperbevelhebber.
De Zweedsche radio deelt mede dat majoor
Hvosleff verklaarde niets met de regeering Quisiing
te maken te willen hebben en in een onderhoud met
Hambro zeide hij dat Quisling misbruik van zijn
naam heeft gemaakt. Verder deelde hij mede dat
hij zich aan het hoofd zal stellen van de Noorsche
vrijwilligers in Finland, die naar hun land terug-
keeren om tegen de Duitschers te strijden.
Het Duitsche Nieuwsbureau bericht uit Berlijn:
Van bevoegde zijde is den buitenlandsche journa
listen hier medegedeeld dat de onderhandelingen
tusschen de Duitsche autoriteiten en den Koning
van Noorwegen niet afgebroken zijn. De Duitsche
gezant zou nog gisteren een nieuw bezoek aan
Koning Haakon brengen. De Noorsche kamervoor
zitter, Hambro, wordt hier beschouwd als de pro-
pagandachef der Westelijke mogendheden in
Noord-Europa, die door Engeland financieel ge
steund wordt en thans van Stockholm uit met de
hulp van Havas en Reuter, maar ook van Zweedsche
organen, de wereld met valsche en anti-Duitsche
berichten overstroomt. In bevoegde Zweedsche
kringen heeft men echter voor een deel reeds in
gezien, dat daardoor voor Zweden een onmogelijke
toestand ontstaat en zoo is de aangekondigde radio
rede van Hambro afgezegd.
Den journalisten werd bevestigd dat de Zweed
sche gezant te Berlijn Donderdag een bezoek aan
het ministerie van buitenlandsche zaken heeft ge
bracht. Over het doel van zijn bezoek was zoo zeide
men, niets bekend.
Op de vraag of de Duitsche ambassadeur te
Brussel en de Duitsche gezant te Den Haag zich naar
Berlijn begeven hadden, werd ontkennend geant
woord.
Het zelfde bureau deelt ook het volgende mede
Het Duitsche luchtwapen verzekert het oprukken
der van Oslo landinwaarts vooruitgeschoven troe
pen. De afzonderlijke inzet van het Duitsche lucht
wapen tot breking van den Noorschen tegenstand
is in de Britsche radio voorgesteld alsof niet militaire
doelen werden gebombardeerd. De onwaarheid van
een dergelijke bewering blijkt reeds uit een be
richt van Havas, waarin wordt gezegd dat het Duit
sche luchtwapen het hoofdkwartier, van de strij
dende groepen heeft aangevallen. Waar, volgens
de opgave van den berichtendienst van den vijand
om dergelijke brandpunten wordt gestreden, kan
geen sprake meer zijn van open plaatsen en niet
militaire doelen. Het Duitsche luchtwapen houdt
onvoorwaardelijk vast aan zijn beginsel slecht dan
en daar in den strijd in te grijpen, waar 'n gewapen
de tegenstand moe* worden gebroken.
Deensche leger mikpunt der
publieke opinie.
Stauning verzoekt de Deensche bevolking zich
van beledigingen te onthouden.
Radio-Kopenhagen meldt dat de Deensche
minister-president Stauning zich gisteravond tot
de Deensche bevolking heeft gericht met het
verzoek „zich te onthouden van beleedigende
uitdrukkingen tegenover officieren en man
schappen van het Deensche leger".
Het publiek moet beseffen, zoo voegt hij er bij.
dat de Deensche legermacht haar plicht deed, toen
de Duitschers Denemarken binnen vielen. Er is
geen reden voor verwijten jegens het leger. De
troepen, die ons land Dinsdag hebben bezet,
stuitten op tegenstand, totdat de Koning en de
regeering besloten zich aan de Duitschers te on
derwerpen.
Het D.N.B. zegt dat Stauning deze mededeeling
gepubliceerd heeft naar aanleiding van klachten,
geuit door militairen, wegens het optreden van
het publiek op straat bij het passeeren van of
ficieren en manschappen.
Het Zweedsche volk paraataldus Hansson.
Deensche verkeersdiensten worden
hersteld.
KOPENHAGEN, 12 April (D.N.B.) De be-
zetting van Denemarken door de Duitsche troe
pen heeft met zich meegebracht dat o.a. ook
alle treinverbindingen moesten worden gestaakt.
Naar thans verluidt zal de treinverbinding met
Berlijn reeds binnen afzienbaren tijd weer her
steld worden. Ook de Deensche scheepvaart in
de binnenwateren resp. aan de Deensche kust als
mede de veerdiensten tusschen de eilanden, die
Dinsdag werden gestaakt, zijn bijna overal weer
in bedrijf genomen.
Duitsch munitiedepót in de lucht
gevlogen?
Te Eupen ontploffingen gehoord en vlammen
waargenomen.
Een zware ontploffing heeft in Duitschland, op
eenige kilometers van de Belgische grens, plaats ge
had. Men gelooft dat de explosie in een munitiede
pot is gebeurd, omdat men van de grens bij Eupen
de vlammen kon waarnemen van een ontzaglijken
vuurhaard en talrijke ontploffingen kon worden
gehoord.
ENGELSCHE TEGENSPRAAK INZAKE EEN
BOMBARDEMENT IN SLEESWIJK-HOLSTEIN
Een hooggeplaatst ambtenaar van het Engelsche
ministerie van luchtvaart heeft aan Reuter medege
deeld dat er geenerlei waarheid schuilt in het be
richt van het Duitsche Nieuwsbureau, volgens het
welk Engelsche vliegtuigen een klein station in
Slees wij k-Holstein zouden hebben gebombardeerd.
Italië heeft geen nieuwe lichtingen
opgeroepen.
Bevoegde Italiaansche kringen te Rome spreken
met de meeste stelligheid de geruchten tegen, vol
gens welke binnenkort in Italië nieuwe lichtingen
reservisten zouden worden opgeroepen.
„Het Noorsche volk vertrouwt
nadrukkelijk op den toekomsligen
dag."
Hambro's onuitgesproken rede.
In een rede, die hij Donderdag voor de radio in
Zweden zou hebben uitgesproken de uitzending
is, zooals gemeld, niet doorgegaan verklaart de
voorzitter van het Noorsche parlement, Hambro. o.a,
dat zijn bedoeling eenvoudig was uitdrukking te
geven aan de standvastige en eensgezinde vastbera
denheid en aan het vertrouwen dat het Noorsche
parlèment en de regeering bezielt. „Ondanks alle
onmetelijke moeilijkheden schrijdt de mobilisatie
voort. De bevolking wordt bereikt door de leiders
van het land en in alle Noorsche legaties heerscht
een voortdurende activiteit. Nergens ziet men eeni-
gerlei teeken van overgave in het land. Overweldi
gende stroomen vrijwilligers komen zich ijlings aan
melden bij de Noorsche legaties, vooral in Finland,
waar de jonge veteranen van de heldhaftige Finsche
defensie bereid zijn nogmaals te strijden voor de
vrijheid der volken en der nationale onafhankelijk
heid. Het Noorsche volk is begonnen met zijn dagen
van beproeving. Hoe lang deze beproeving ook moge
duren, zij zal kort zijn, vergeleken met het leven
van het volk. Het land zendt groeten aan ieder en
allen en weet zichzelve een vereenigd, sterk volk,
dat tastend zijn weg zoekt door duisternis en nood
en nadrukkelijk vertrouwt op den toekomstigen dag,
waarop het recht zal overheerschen en het volk vrij
Izal zijn."
De minister-president van Zweden, Hansson heeft
Vrijdagavond per radio zijn volk toegesproken. Hij
zeide: Wij bevinden ons opnieuw in een periode
van beproeving en deze is erger dan wij sinds- een
eeuw hebben gekend. Voor onze deur wordt oorlog
gevoerd. Ik behoef geen uitdrukking te geven aan
onze gevoelens over het leed onzer buren. Het gaat
thans om ons zelf en wij zijn vastbesloten onze
vrijheid, ons land en onze eer te behoeden. Wij
hebben alles gedaan om onze neutraliteit te be
waren. Wij hopen onze onafhankelijkheid te kunnen
behouden door ons vrije oordeel en onze eigen
daden.
oogenblik van den dag gelijktijdige ontsche
pingen kon verwachten op verscheidene punten
van de Scandinavische kust. uit zee en uit de
lucht. De Fransche en Engelsche consulaten in
Gothenburg en Malmö staan gereed om de
Fransche en Engelsche onderdanen te evacu-
eeren.
Aan de Zweedsche kust zijn alle maatregelen ge
nomen om op alles voorbereid te zijn. In snel tempo
orden vrouwen en kinderen uit alle steden in
Skane, vooral Gotenburg, Malmö en Helsingborg,
naar elders gebracht door treinen en auto's. Met
koortsachtige haast werkt men aan den bouw van
schuilplaatsen. Des nachts zijn alle steden in Zwe
den verduisterd.
De Zweedsche premier Hansson.
Wij kunnen evenwel geen enkel land toestaan
zich voor zijn eigen belangen van ons grond
gebied te bedienen. Gelukkig werd dienaan
gaande geen enkel verzoek gedaan. Om op
iedere gebeurlijkheid voorbereid te zijn moeten
wij onze verdediging uitbreiden.
Dit besluit zal wijziging brengen in het bedrijfs
leven. Onzekerheid is een demoraliseerende factor
doch vooral in een onrustige perode is het van
belang de kalmte en het vertrouwen te bewaren.
Geeft u niet over aan de verspreiding van geduch-
ten. Indien gij ernstige feiten ten aanzien van
iemand hebt uiteen te zetten wendt u dan tot de
regeering en de autoriteiten. Ik kan U verzekeren
dat wij er voor waken elementen ,die vreemde
elementen dienen, te verhinderen het land te
benadeelen. Ik heb een onwrikbaar vertrouwen, dat
wij er door eenheid en vastbeslotenheid in zullen
slagen het land door de moeilijkheden te bren
gen. Indien het ongeluk ons zou treffen zouden
wij in staat zijn te beschermen, hetgeen ons
het dierbaarst is: de vrijheid en onafhankelijkheid
van Zweden.
DE TOESTAND IN ZUID-ZWEDEN.
Volgens Havas werd gisteren te Gothenburg
de toestand in Zuid-Zweden nog steeds be
schouwd als zeer kritiek. Plaatselijke kringen
aarzelden niet te verklaren dat men ieder
Zweden confiskeert steenkool.
STOCKHOLM, 12 April. Radio Stockholm meldt
dat verschillende soorten steenkool en cokes, die na
1 uur in Zweden worden ingevoerd door den staat
geconfiskeerd zullen worden en voor openbare doel
einden gebruikt zullen worden. (United Press)
Radio Oslo waarschuwt liet
Noorsche volk.
Ieder, die niet met de Duitschers samenwerkt,
wordt doodgeschoten.
Het onder Duitsche controle werkende
omroep.station van Oslo heeft in een uitzen
ding, die in New-York gehoord is, gisteren
een beroep gedaan op de Noorsche bevol
king om den strijd te staken. De radio waar
schuwde dat ieder, die niet met de Duitschers
medewerkt, zal worden doorgeschoten.
Ds. R. H. Oldeman sprak voor
„Kerk en Vrede".
HEEMSTEDE Zaterdag
Dezer dagen hield Ds. R. H. Oldeman van
Santpoort voor de afdeeling Heemstede van
„Kerk en Vrede" een inleiding over de in Europa
gevolgde politiek gedurende de laatste 30 jaren.
Hij belichtte daarbij hoe de beslissing over oor
log en vrede grootendeels in handen ligt van.
van internationaal georiënteerde wapenmagna
ten, wier eenig oogmerk, winst, geld en macht is.
Een wereldstelsel, gebaseerd op kapitalisme en
imperialisme brengt de slechte eigenschappen,
die in ons allen wonen, naar voren en een strijd
tegen den oorlog is niet te scheiden van een
strijd voor een betere gemeenschap, gebaseerd op
rechtvaardigheid.
Ontstellende details ontleende Ds. Oldeman
aan de mémoires van Churchill en aan het boek
van den goed geïnformeerden Hollandsch-Ame-
rikaanschen journalist Van Paassen, die als
soldaat in het Amerikaansche legioen in Frank
rijk streed en later als oorlogscorrespondent te
vinden was in Abessynië en Spanje.
Zelfs het werk van den Volkenbond werd be
smet door den invloed van het wapenkapitaal. De
opkomst van Hitier geschiedde met steun van de
wapenfabrikanten, aangelokt door de in .JVIein
Kampf" gedane belofte van herbewapening, die
aan beide zijden van de grens weer orders zou
brengen voor de nagenoeg stilstaande industrie.
De invasie in Denemarken en Noorwegen is een
bewijs hoe het militaire apparaat niéts ontziet,
als het oorlogsnoodzaak aanwezig acht.
Dezelfde onverbiddelijke oorlogsnoodzaak zal
straks de bevolking van Denemarken doen dee-
len in de barbaarsche hongerblokkade van de an
dere zijde.
Oorlog leidt tot revolutie. Rusland en Duitsch
land kwamen in den vorigen krijg reeds daartoe.
De wapenstilstand kwam net op tijd om Frank
rijk hiervoor te bewaren. De gisting onder de
frontsoldaten was echter reeds zoo groot dat al
leen door massa-excuties en het in den dood
drijven van groote afdeelingen de orde kon
worden bewaard. Massale troepen-overplaatsin
gen waren noodzakelijk wegens verboden contact
met den vijand. Er werd voorgesteld het Ameri
kaansche legioen over geheel Frankrijk te
verspreiden ter handhaving van de orde.
Ook nu zal een langdurige oorlog volgens spre
ker tot revolutie leiden, met alle daaraan ver
bonden ellende. Misschien zal echter de wereld
dan begrijpen, dat een nieuwe orde noodig is om
broederstrijd verder te voorkomen. Het geweld
is bezig zichzelf te vernietigen.
Het zal voor „Kerk en Vrede" leden wellicht
moeilijk worden zich te handhaven, maar een
knecht is niet meer dan zijn Heer.
Den taak van het Christendom zal kunnen en
moeten zijn te wijzen op de oude Christelijke
boodschap: „Eén is uw Meester en gij zijt allen
broeders."
Van de gelegenheid tot gedachtenwisseling
werd druk gebruik gemaakt.
WEEK-ABONNEMENTEN
dienen uiterlijk Woensdags avonds
betaald te zijn, daar de bezorgers op
Donderdag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE,
ZONDAG 7 APRIL,
Dit is voorloopig onze laatste kalme Zondag.
Maar gelukkig weten we dat nog niet. Geen van
lllen.
Het is, voor het doen van deze lente, een mooie
dag. Behalve den gebruikelijken kouden wind is hij
ideaal. De wereld ziet er blij uit. Er genieten veel
oenschen op dezen dag. Zij zijn even blij- en le
venslustig als de dieren, die dan lagere schepselen
mogen wezen maar niet zoo stom zijn dat zij oor
den voeren. Als er dieren in oorlog omkomen, het-
jsn nog gebeurt, maar minder dan vroeger de
paarden althans hebben er voordeel van, dat de ma-
ihine oppermachtig is geworden is het tenminste
"•ft de schuld van hun eigen soort.
Enfin, aan zulke dingen denken wij vandaag niet.
Evenmin aan onze soortgenooten in andere landen,
die elkaar vermoorden, 's Morgens is het prachtig op
ttl water. Wel koud in den wind, maar zonnig. En
H' landschap wordt al veel kleuriger. Mooi Hol-
iid, nog steeds ongedeerd, ontwaakt weer in lente-
>c:. En 's middags zie ik een frisch partijtje hockey
techen Nederland en België, in het hockey-stadion
5 Amstelveen. Een prettige sfeer is daar. Er wordt
bij geloeid, geraasd en gefloten. Er is wel veel
'pplaus: niet minder voor de Belgen dan voor
owe landgenooten, ofschoon de eersten het met 03
verliezen. Verdiend verliezen. Maar ze zijn heel snel
Me volgende maal zou de uitslag andersom kun-
Kjjzijn. De vorige maal was hij trouwens andersom,
tr zijn geen vreemde, dus ook geen Belgische
Jlgen op het veld. Dat mag tegenwoordig niet.
"Jd wordt bij den aanvang de Brabangonne ge-
wla en daarna het Wilhelmus. Waarom mag de
Jft°'le er nou niet zijn als het Belgische
iksbed wel geoorloofd is? ik zou die vlag ook
aar toegestaan hebben. Wij zijn haar allen goed
twitro,
Jn (ien kten middag ben ik een poos op Schiphol
jWeest, waar velen in de open lucht, achter wind-
bermen, van de zon genieten en theedrinken. Het
•■er„vrediger dan ooit tevoren. Geen motorgeroffel
fel*?0 6en verkeersvliegtuig verstoort de stilte
ons n 6 ket°nv'lakte en vr vlaten grasvelden vóór
Béér se"ltoren zwijgt. „Komt er vandaag niets
het I !an' ^a.a* er niets meer weg?" vraag ik en
ntwoord is: „Neen, u zult geen vliegtuig zien."
I IsnrtS enen de musschen zich in het opstijgen en
ons all °P betonvlak. Zij zijn talloos en het valt
i»„, en hoeveel beter zij nog altijd vliegen dan
^'ens£h' Al die start- en landingsruimte, al dien
toetf' ^Jlnen ze dan ook glad missen en onderling
n ze wel grinniken om die reuzenvogels van
de menschen, die zoo onbeholpen zijn, alleen maar
van snelheid weten en elkaar nog vermoorden ook.
Musschen zijn brutale vogels; zij hebben nou ner
gens eerbied voor. Zelfs niet voor de heilige snelheid
en den verheven oorlog.
MAANDAG 8 APRIL
In de prille vroegte hebben de Engelschen drie
mijnenvelden gelegd in de driemijls-zóne langs de
Noorsche kust: de Noorsche territoriale wateren. Het
is een inbreuk op de neutraliteit, al verspilt men er
nog zooveel mooie verklaringen en toelichtingen aan.
Noorwegen protesteert tevergeefs. De bedoeling is
onmiskenbaar: Engeland wil het transport van
Zweedsche ertsen uit de haven van Narvik naar
Duitschland stopzetten. En trouwens ook de onder
nemingen van vele Duitsche duikbooten, die door
dit veilige „kust-kanaal" hun strooptochten plegen
te beginnen en te beëindigen. En de reizen van
Duitsche koopvaarders langs de Noorsche kust. In
het kort: Engeland en Frankrijk welks mijnen -
leggers hebben geholpen bij het uitzetten der vel
den wenschen het groote lek in hun blokkade te
stoppen en storen zich daarbij niet langer aan Noor
wégen. Zij erkennen dat het een inbreuk op de
Noorsche neutraliteit is maar noemen het een „tech
nische inbreuk". De term klinkt niet overtuigend.
Overigens weten alle kleine neutralen dat er meer
kan gebeuren. En daarom houdt de gekwelde
menschheid den adem in en vraagt zich af: „Wat
zal Duitschland nu wel doen?"
De dag verstrijkt in afwachting. Er worden weer
eens drie Belgische trawlers op de Noordzee bescho
ten en Duitsche vliegtuigen laten hun mitrailleurko
gels roffelen tegen de stoere muren van twee Schot-
sche vuurtorens. Maar die vallen er niet van om en
blijven zwijgend en onwrikbaar op hun post-in-
weer-en-wind. „Weathefbeaten" zouden ze in En
geland zeggen. En nu ook „bulletproof".
DINSDAG 9 APRIL.
Het Duitsche antwoord komt. En hoe! Het over
schrijdt alle verwachtingen. Duitsche troepen mar-
cheeren door Sleeswijk Denemarken binnen en wor
den ontscheept in Kopenhagen en andere havens.
De weerstand is vrijwel nihil. Denemarken is in
weinige uren overmeesterd. Koning en regeering
aanvaarden het voldongen feit en laten zich voor
schriften dicteeren. Berlijn proclameert dat dit geen
verovering is en ook niet ten doel heeft een nieuwe
uitvalspoort tegen Engeland te hebben, maai- de be
scherming van het weerlooze Denemarken tegen een
Engelsch-Franschen aanslag op zijn onafhankelijk
heid. En tezelfder tijd, onder dezelfde leuzen, zet
ten de Duitschers troepen aan wal in Noorsche
havens, tot in het ver gelegen Narvik toe maar ook
in Drontheim, Bergen, Oslo, Christiansand. Er-
wordt vandaag nog vrijwel niets bekend van
Noorsch verzet, ofschoon dat er wel geweest schijnt
te zijn. De snelheid van de Duitsche operaties tegen
de twee kleine volken is overbluffend geweest. Maar
het blijkt wel dat die niet pas beraamd kunnen zijn
na de Engelsch-Fransche mijnenleggerij van Maan
dagmorgen. Want de afstanden van de Oostzee naar
Drontheim en vooral naar Narvik zijn veel te groot,
zelfs voor het snelste schip, om ze binnen een et
maal af te leggen. Dus moeten die Duitsche schepen
met hun troepen aan boord al eerder aan de Noor
sche kust klaar gelegen hebben. Hetgeen niet weg
neemt dat de heele wereld paf staat en dat het
grootste deel der wereld de Noren en Denen be
klaagt, van wie ieder nog een half jaar geleden
meende, dat zij althans geen gevaar liepen. Even
min als Zweden. Hun land is nu nog intact maar
loopt weer gevaar evenals tijdens den Finschen
oorlog. Het gevaar-in-het-Oosten is naar het Westen
en Zuiden verhuisd.
Van de Engelsche vloot, die vervaarlijke zee
macht die de Duitsche verre in omvang en ook in
aantal groote schepen overtreft hooren we vandaag
vrijwel niets. Waar is zij? Wat doet zij? Onbekend.
In ons land worden de militaire verloven stopge
zet later zullen de meeste geheel ingetrokken
worden en alleen de verleende zakenverloven voor
bijna de geheele weermacht blijven gehandhaafd
en een beperkte dienstregeling op de spoorlijnen
wordt tegen morgen aangekondigd. Er is geen spoor
van paniekerigheid, zelfs nauwelijks van eenige op
winding. Wij zijn gehard geworden. Sommigen zeg
gen: afgestompt, maar dat is een akelig woord en
ik aanvaard het niet. Wij zijn wel rustiger en zelf
bewuster dan in November, maar dat komt ook
omdat wij weten, dat in dat halve jaar onze lands
verdediging zoo enorm versterkt is. Aan alle zijden.
Wij zijn niet in de positie van de Scandinavische
staten, die trouwens zelfs niet gemobiliseerd had
den. Dat is een der raadselen die de toekomst zal
moeten ophelderen. Er is nu al heel veel dat de toe
komst omtrent dezen oorlog zal moeten ophelderen.
Misschien zal zij het doen. Ten deele in elk gaval.
WOENSDAG 10 APRIL.
De Noren willen niet beschermd wezen volgens
de Duitsche opvatting. Hun kustverdediging heeft
hevig verzet tegen de aanvallers geleverd en de
Duitschers moeten zelf meedeelen dat hun zware
moderne kruiser Blücher en hun lichtere kruiser
Karlsruhe door de Noorsche kustbatterijen en mijn-
versperringen vernietigd zijn. Maar het Noorsche
legertje schijnt volstrekt niet gereed geweest te zijn.
De hoofdstad Oslo is genomen door duizend Duit
schers. Evenwel hebben regeering en Storting tijdig
de wijk kunnen nemen naar Hamar en organiseeren
daar het verzet. Zij weigeren de Duitsche eischen
te aanvaarden. Quisling, een Noorsche nationaal-
socialist, vormt een Duitschgezinde tweede regee
ring in Oslo, terwijl de troepen der wettige regee-
ring-Nygaardsvold zich bij Elverund ingraven en
den Duitschers krachtigen weerstand bieden.
De geallieerde oorlogsraad vergadert te Londen.
Chamberlain houdt een rede en doet mededeelingen
over een gevecht tusschen vijf Engelsche en zes
Duitsche torpedojagers bij Narvik, met zware ver
liezen aan weerszijden. Veertig Engelschen van de
gestrande „Hardy" schijnen aan land gegaan te zijn.
Maar overigens zijn er nog geen Engelsche troepen
landingen. Het stroomt berichten, vooral via Stock
holm. Zelf heeft Zweden op vragen van Berlijn toe
gezegd, dat het strikt neutraal zal blijven en niets
doen dat eenig conflict met Duitschland zou kun
nen veroorzaken. Maar het is te begrijpen dat het
zich allesbehalve gerust voelt.
Gerust voelt geen enkel volk in Europa zich. En
even gespannen als'in Zweden schijnt de stem
ming in Hongarije en Roemenië te zijn. Overal
wordt beseft dat de zeven maanden afwachtings-
oorlog voorbij zijn. Een nieuwe phase treedt in.
De Engelsch-Fransche vloot blijkt in actie te zijn
in het Skagerrak, waar zich blijkbaar een hevige
strijd met de Duitschers heeft ontwikkeld. De be
richtenstroom wast. Het heet dat de Engelschen
Bergen en Drontheim bezet hebben, maar dat wordt
niet bevestigd. Londen is erg zwijgzaam.
DONDERDAG 11 APRIL
Londen blijft 's morgens zwijgzaam. De veron
derstelling is dat het nieuws wordt opgepot voor
Churchill, die vanmiddag dn het Lagerhuis zal
spreken. Intusschen wordt bekend dat de Noren
ook den kruiser Emden en nog een groot Duitsch
schip, wellicht het slagschip Gneisenau, tot zinken
zouden hebben gebracht. Het Storting heeft het
kabinet-Nygaardsvold verzocht aan het bewind te
blijven. Koning Haakon en zijn regeering hebben
een krachtige proclamatie tot het volk gericht en
de mobilisatie der Noorsche strijdkrachten voort
gezet. De kleine omvang der Duitsche bezettingen
in de havensteden en de enorme afstanden maken
het blijkbaar mogelijk dat de Noren zich van hun
overrompeling herstellen. In het Noorden is al een
divisie gevormd, in het Zuiden duurt de strijd
voort. Storting en regeering zijn van Hamar naar
Elverund en vandaar weer naar een ander plaatsje
getrokken. Ook Koning Haakon en kroonprins Olav
bevinden zich daar. Zij ontsnappen ternauwernood
aan den dood als hun auto door Duitsche vliegtui
gen wordt beschoten.
's Middags spreekt eerst de Fransche premier
Reynaud, heel kort en zakelijk, tot den Senaat, dien
hij mededeelt dat in het Skagerrak het Fransche
eskader geen verliezen heeft geleden. De Engelsche
vloot heeft vier schepen verloren, de Duitschers
hebben er achttien moeten prijsgeven waarbij
twaalf van de twintig transportschepen, die met
troepen onderweg naar Noorwegen gingen. „Er lig
gen twee-en-twintig schepen op den bodem van
het Skagerrak", zegt Paul Reynaud dramatisch.
Maar ik vind de gedachte aan de vele duizenden
jonge kerels, die er mee zijn ondergegaan, veel er
ger. Oneindig erger.
En Churchill houdt een lange redevoering in het
Lagerhuis. Volgens hem heeft Hitier door het
Noorsche avontuur, te ondernemen een kapitale
strategische fout begaan; dezelfde die Napoleon
beging in Spanje. Of de vergelijking met Napoleon
een erg opwekkenden invloed in Frankrijk gehad
zal hebben betwijfel ik. Ondanks zijn Spaansche
fout veroverde Napoleon het heele vasteland van
Europa behalve Rusland eer hij ten val werd ge
bracht. En zijn machtspositie, beginnend met het
Consulaat, duurde veertien jaar.
Voorts pakt Churchill in zijn bekenden stijl uit
over de gevaren voor de kleine neutralen.
Op dezen zelfden dag plaatsen wij een artikel
van prof. dr. P. Geyl, die pas in Engeland is ge
weest, onder den titel: „Engeland merkt niet veel
van den oorlog". Maar dat geldt natuurlijk niet
voor de zeelieden en vliegers en voor de verwan
ten van al diegenen die al gesneuveld of ernstig
gewond zijn.
VRIJDAG 12 APRIL
Volgens de Engelschen.is het Duitsche ^slagschip
Scharnhorst zwaar getroffen door een 'van hun
groote schepen en ontkomen onder beschutting van
een rookgordijn, door een anderen Duitschen krui
ser gelegd. Als al deze dingen waar zouden zijn
zou men zich met verwondering moeten afvragen
wat er nog eigenlijk rest van de groote schepen
der Duitsche vloot. Die bezit (of bezat) maar twee
slagschepen: de Gneisenau en de Scharnhorst, elk
van 26000 ton, twee pocket-battleships, de Deutsch-
land en Von Scheer (deze laatste zwerft ergens op
de wereldzeeën.) elk van 10.000 ton en negen mo
derne .kruisers waarvan er nu vier verdwenen zou
den zijn, De Duitschers hebben zelf het verlies van
de Blücher en de Karlsruhe erkend'. En wat moet
er worden van de Duitsche schepen die blijkbaar
in Noorsche havens opgesloten zitten? Jazijn
ze eigenlijk opgesloten? Vandaag berichten de
Duitschers dat zij opnieuw troepen geland hebben
inBergen. Waren daar dan geen Engelsche
schepen om dat te beletten. Er komt nu ook weer
een mededeeling dat Engelsche troepen bij Narvik
zouden zijn geland. Maar dit wordt weer niet uit
Londen bevestigd.
De Duitschers melden telkens dat him lucht
macht Engelsche schepen zwaar getroffen heeft.
Zij vertrouwen kennelijk ten zeerste op hun lucht
macht en verwachten dat die de Engelsche zee
macht zal kunnen weerstaan. Nu zou er weer een
vliegkamschip ernstig beschadigd zijn.
De Noren heeten plotseling over vele divisies te
beschikken, Maar zij hebben ook meer tegenstan
ders gekregen want acht van de twintig Duitsche
transportschepen zijn in elk geval Woensdag niet
getorpedeerd.
Er is veel raadselachtigs, veel onberekenbaars
nn veel' onbetrouwbaars.
Dit was een wilde week. En wat zullen de komen
de v/eken brengen?
R. P,
