IJmuider Courant
'Detdeiiagen dex ïDuUscfiets
Ut Tfo&megm.
1
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Het Alarm.
Onweer.
Geallieerden trekken uit
Lillehammer terug.
tayeCscfie
oacCag-sfradems ui de
OPENEN WIJ onze
Taalkwestie oorzaak van kabinetscrisis in Belg ië
V.S.V.-HAARLEM
Nu twee dagen verlof
in de twintig dagen.
,5e JAARGANG NO. 149
^ggve Lourens Coster, Maatschappij voor
^urflnt.Uitgaven en Algem Drukkerij N.V., Gr.
i 93, Haarlem, Telefoon 10724. Bureau
Höüinraa'
1 ümulde'
Telefoon
0p9=9even
jpgemom®"
Courant Kennemerlaan 42, llmulden,
5301, Postgiro 310791 Alle Advertenties,
voor dit blad, worden kosteloos
in de Kennemer Courant.
Directie! P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur! ROBERT PEEREBOOM
VRIJDAG 26 APRIL 1940
Abonnementen per week ƒ01234, pa» maand
ƒ0.5234, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex*
Advertentlën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meef
ƒ0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting*
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs*
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
0J5, elke regel meer ƒ0.10.
0e eerste alarmoefening voor de geheele bevol-
van een Nederlandsche stad is Donderdagmor-
met succes volbracht. Men wist niet op welk
flt]p van den dag de sirenes haar geloei zouden
tjzetteu Maar toen het, precies om elf uur, losbrak
'yd er zeer snel op gereageerd en plotseling ver
eerde Haarlem in een stille, als uitgestorven stad.
Tiet bleek dat de menschen den ernst, het nut van 'n
oefening als deze begrepen. En dat is vooral verheu-
Elders in dit nummer vindt u het uitvoerig
verslag van het alarm, waaruit ook blijkt met hoe
veel zorg deze zaak door het hoofd der stedelijke
luchtbescherming," den Commissaris van Politie den
E H. Tenckinck, was voorbereid. Een voorbe
reiding die in de eerste plaats ten doel had, door
jorgvuldige indeeling der gemeente in 180 vakken,
'jlfeaan een politieman toegewezen die na afloop
rapporteeren moest, nauwkeurig vast te stellen hoe
alles in détail gegaan was, feilen vast te stellen en
kostbare ervaring op te doen. Want men kan niet
jUes voorzien de eerste maal voor 100 pCt. sla-
fen is niet mogelijk, zooals de leider der oefening
nog zej en dus leert men hiervan.
De volgende maal zullen gebleken foutjes verhol
pen zijn. En het is wel als zeker aan te nemen dat
jen volgende oefening spoedig zal volgen.
Het trof mij Donderdag opnieuw hoeveel beter be
land men tegen dit soort onaangename dingen is
geraakt. Men aanvaardt ze rustig en ook zonder de
ontstemming, die- vele eigengereide Hollanders in
ro'geloozer tijden plachten te toonen als zij ook maar
in het minst in hun vrije beweging werden belem
merd. De goede wil is gegroeid. Het besef dat wij
een kostbare eenheid vormen, voor welker behoud
wij bereid zijn ons deel bij te dragen, is gestegen.
Dat is van belang. Het geeft ook een onmiskenbare
voldoening daar iets toe bij te dragen, al is het maar
in een kleine persoonlijke handeling of getoonde be
reidwilligheid. Er is een lichtzijde ook aan deze din
gen. En als de ramp ooit komen mocht zullen wij
die tengevolge van zulke en andere voorbereidende
oefeningen tegemoet treden met veel veel grooter
rust en zelfbeheersching, wetend dat wij rekenen
kunnen op een organisatie die haar goede werking al
bewezen heeft.
Aan de sirenes raken we ook al gewend. Vroeger
placht het gejammer van die dingen schrikwekkend
te zijn en luguber. Nu niet meer. Ze hebben al zoo
vaak proef-geloeid dat wij aan hun klank gewend
zjjn geraakt zooals men went aan het gieren van
trams in bochten, aan het knetterende geweld van
motorfietsen en aan ander verkeersrumoer, dat ook
niet welluidend is. Het geluid van de sirenes is niet
meer angstwekkend; alleen maar leelijk. Zijn we
daarom en om andere verschijnselen van dezen tijd,
die we nu met kalmte waarnemen, „afgestompt"?
Neen, dat geloof ik niet. Het juiste woord is „ge
hard". Men kan een gevoelig mensch blijven zon
der overgevoelig te zijnzooals de medici en
verpleegsters die aan de operatietafel volkomen
lustig- blijven.
Verscheidene vertegenwoordigers van de gemeen
ten Amsterdam en den Haag en van verschillende
Haagsche autoriteiten zijn gistermorgen naar Haar
lem gekomen om de alarmoefening bij te wonen.
Ook zij zullen wat hebben geleerd van het Haarlem-
sche initiatief. Wij mogen verwachten dat het snelle
navolging in andere steden zal vinden en dat men
daar zijn voordeel zal doen met de hier opgedane
avaringen. Nu deze zaak eenmaal in beweging is
gebracht kan er veel goeds uit voortkomen, temeer
omdat zulke oefeningen, die de geheele bevolking
raken, het voordeel hebben de belangstelling in alle
onderdeelen van de luchtbescherming te wekken.
Zij hebben dus een algemeene propagandistische
waarde. En dat is ook van groote beteekenis.
R. P.
Troepenconcentraties in Oost-
Pruisen?
Tegenspraak van Duitsche zijde.
De correspondent van het Zweedsche „Afton-
bladet" te Kaunas bericht dat de militaire voorbe
reidingen van de Duitschers in Memel en de overige
havens van Oost Pruisen worden voortgezet. De
havens zijn volgens den correspondent vol troepen
en oorlogstuig. Scholen en openbare gebouwen zijn
gevorderd en talrijke oorlogsbodems en transport
schepen liggen gereed om uit te varen. Ook de
spoorwegen van Oost-Pruisen zijn geheel gereser
veerd voor militaire doeleinden, burgers worden
"iet toegelaten. Alle verkeer met Litauen is ge
stremd.
De Duitsche legatie te Kaunas publiceert een
tegenspraak van dit bericht. Desondanks blijven te
Kaunas hardnekkige geruchten de ronde doen, dat
ujeen reeds te Memel de Duitsch troepen versterkt
met acht nieuwe volledig uitgeruste bataljons
die
scheept.
voor onbekende bestemming worden inge-
Amerikaansche neutraliteit in het
Noorsch-Duitsche conflict
geproclameerd.
President Roosevelt heeft het bestaan van
Oen staat van oorlog tusschen Duitschland en
Noorwegen geproclameerd.
"e proclamatie maakt de Amerikaansche
neutraliteit in het conflict bekend.
resident Roosevelt heeft ook een proclamatie
'igevaardigd, waarbij duikbooten van oorlogvoe
ren verboden wordt Amerikaansche havens en
rritoirale wateren binnen te komen,
hi een maatregel van bestuur schrijft de president
r®plen voor met betrekking tot de neutraliteit
er Vereenigde Staten in het Duitsch-Noorsche
conflict.
van6? resultaat der proclamaties is de toepassing
ou h "Cas^ and carry" („betaal en haal") clausule
P het plan tot levering van oorlogsmateriaal aan
Noorwegen.
tee^marken wordt in de proclamatie niet ge-
Op weg naar Engeland. Onder groote belangstelling van de bevolking trekken Australische troepen door de straten
van Sydney, op weg naar de haven, om daar ingescheept te worden voor de reis naar Europa ter inlijving bij de
geallieerde strijdkrachten
De lente brengt als nieuw geluid
Niet slechts der vogelen gefluit,
Maar ook de zware donderslag,
Die 't onweer vergezellen mag,
Het lijkt wat vroeg, nog vóór de Mei,
Maar och, het hoort er toch zoo bij
Het davert dreunend, grootsch en sterk
Door 't zwaar- en grauwbewolkte zwerk
De donderslag na 't hemelvuur
Is machtig werk van de natuur,
Die menschen, naast haar kracht zoo klein,
Zoo makkelijk de baas kan zijn.
Maar op dien vuurstraal en dien knal
Volgt niet vernietigend de val
Van bommen op een roerloos land,
Die dood verwekken of een brand,
Die leven eischen, have en goed,
Maar regen, die het leven voedt,
Die menschen heil brengt en geen leed,
Want de natuur is niet zoo wreed.
Röros in Duitsche
handen
Het Britsche departement van oorlog deelde
Donderdagmiddag medé:
Er zijn geen verdere gevechten geleverd in
de zóne ten noorden van Drontheim, waar de
vijand zich thans schijnt in te graven juist ten
noorden van Steinkjer.
In het zuiden heeft de toegenomen druk van
den vijand het noodig gemaakt dat de troepen
der geallieerden zich terugtrekken van de stel
lingen welke zij tot dusver nabij Lillehammer
bezet hielden. In de zóne van Narvik valt niets
te melden.
Later berichtte hetzelfde ministerie dat het
niet waar was dat de Britsche strijdmacht in
Noorwegen verslagen was en in wanorde terug
moest trekken zooals van bepaalden kant be
weerd was.
Wel is een voorhoede-detachement, op weg
van Namsos naar Drontheim, op een sterkere
Duitsche afdeeling gestooten. De Duitschers
hadden over de Drontheim-fjord versterkingen
aangevoerd en dreigden de Britten af te snijden
van hun hoofdmacht. De Engelschen trokken
derhalve terug. Zij werden niet achtervolgd en
naar, zooals reeds gemeld, vernomen wordt
graven de Duitschers zich aan het boveneinde
van de fjord in.
De Engelsche troepen hebben eenige ver
liezen geleden.
Reuter verneemt uit Stockholm, dat de Duit
sche troepen Röros hebben genomen. Röros ligt
op ongeveer 100 K.M. ten zuidoosten van Dront
heim. De Duitschers zouden vervolgens opdrin
gen naar het spoorwegknooppunt te Stoeren,
dat, naar verklaard wordt, in geallieerde han
den is.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt over de ope
raties: De successen der Duitsche troepen ten
noorden van Drontheim zijn voor de verdere oor
logvoering van het grootste belang. Door de be
zetting van belangrijke engten en terreimpunten in
de omgeving van Steinkjer is het gebied van
Drontheim tegen iedere bedreiging van het noor
den uit beveiligd. De gevechtswaarde van de af-
deelingen, die de Duitsche troepen tegenover zich
vinden, wordt volgens de tot dusver opgedane in
drukken als gering gekenmerkt. Zoo kon bijv. een
goed versterkte en zeer belangrijke stelling, die
met zes machinegeweren bezet was, door een klein
Duitsche detachement zonder eigen verliezen wor
den ingenomen.
DE HERNÏEUWE BESCHIETINNG
VAN NARVIK.
Naar verder van Duitsche zijde medegedeeld
wordt, hebben aan de hernieuwde beschieting van
de stad en de haven van Narvik twee slagschepen
verscheidene kruisers en torpedojagers deelgeno
men. De beschieting heeft wederom geruimen tijd
geduurd en in de stad aanzienlijke schade aange
richt. De Duitsche troepen werden in hun verdedi
gingskracht niet geschaad, daar zij in den tus-
sohentijd ruimschoots gelegenheid hebben gehad,
geschikte stellingen uit te kiezen en te verster
ken. Niettegenstaande Britsche zeestrijdkrachten
thans reeds verscheidene dagen Narvik onder vuur
hebben gehouden, hebben de Engelschen tot dusver
een landingspoging nog niet gewaagd.
NOREN IN NIEUWE STELLINGEN
IN HET GUDBRANDSDAL.
Van het Noorsche hoofdkwartier, ergens in
Noorwegen, 26 April (Reuter). Het officieele
Noorsche legerbericht luidt:
Op 24 April hebben Duitsche troepen, gesteund
door artillerie lichte tanks, onze stellingen in het
zuidelijk deel van het Gudbranddal aangevallen.
Onze troepen trokken zich terug naar nieuwe, reeds
gereed gemaakte stellingen. In het Osterdal is hei
Duitstche leger nog verder opgerukt. Duitsche vlieg
tuigen hebben voortdurend de verbindingslinies
gebombardeerd en beschoten. Drie Duitsche vlieg
tuigen werden neergehaald en een heeft een nood
landing gemaakt. Britsche jachtvliegtuigen houden
thans een wakend oog op het gudbrandsdal.
De opperbevelhebber van de zeestrijdkrachten
deelt mede dat de Duitschers bij hun landingspo
gingen gebruik hebebn gemaakt van Noorsche vis-
schervaartuigen met een burgerbemanning als be
scherming.
Bevestigd is dat een Noorsche visscher bij deze
wijze van oorlogvoering, die in strijd is met hét
internationale recht, om het leven is gekomen.
De Noorsche opperbevelhebebr, generaal Ruge,
heeft een verklaring tot zijn troepen gericht, waarin
hij zegt: „Als verdedigers van den grond van het
moederland hebt gij meer dan twee weken uw
plicht gedaan. Verscheidene malen hebben wij te
rug moeten trekken en onze haardsteden ten platte-
lande aan den vijand moeten overlaten. Dit is
ontmoedigend voor allen onzer, doch terugtrekken
was noodig voor het uitvoeren van mijn plan, tijd
te winnen tot hulp kwam. Gij hebt gevochten als
goede Noren, zonder uw geestkracht en moed te
verliezen. Rustig en vastberaden heeft iedere man
zijn plicht gedaan en zijn leven in de waagschaal
gesteld. Niettegenstaande wij tot nu toe veelal
machteloos waren tegen de strijdmethoden van den
vijand, hebt gij den eerbied van de geheele wereld
verworven. Ik dank u allen. Doch thans is de tijd
van het terugtrekken voorbij. Geallieerde troepen
zijn in noordelijk Noorwegen, in Töndelag en hier
waar wij vechten, teneinde, samen te werken. En
er komen er nog meer. Gaat voort met denzelfden
strijdlust en met hetzelfde vertrouwen als tot dus
ver. Ik herhaal het, weest paraat en sluit u nog
nauwer aan, dan zullen wij de overwinning be
halen."
STOCKHOLM, 26 April (Reuter). Volgens
hier ontvangen onbevestigde berichten zijn
Britsche oorlogsschepen de. Trondhjem-fjord
binnengedrongen. Na zich een weg te hebben
gebaand voorbij de kanonnen van het fort van
Agdenes, vanwaar de Duitschers den toegang
tot de fjord beheerschten.
Men gelooft, dat in de binnen-fjord een lichte
kruiser en verscheidene torpedojagers van de
Duitschers liggen, die de Britsche en Noorsche
troepen in den sector van Steinkjer met granaat-
vuur hebben bestookt.
Verklaard wordt, dat reeds Britsche gevechts
vliegtuigen in actie zijn geweèst en vervolgens een
bericht hebben zij een zwaren Duitschen bom
menwerper neergehaald.
Nu, zooals gemeld, nog meer Brit'sch en Fransch
luchtafweergeschut aangekomen is, beschikken de
gealleerden en Noorsche troepen thans over doel
treffende middelen om aan de bedreiging van
voortdurende bombardementen het hoofd te
bieden.
ZATERDAG 27 APRIL, 5 uur NAM.,
Tlieuwe zaak en SAauxwxatn
Qxaeneuxeg
hoek Meidoornstraat, iJmuiden-Oosi
U tot een bezoek uitnoodigend,
Hoogachtend,
Q. fl etus JlotoihcuideC
De bezetting van Bergen.
Schepen met verborgen Duitsche troepen lagen
vier weken lang in de haven.
Te Londen worden bijzonderheden verstrekt
omtrent de wijze, waarop de Duitschers bij het be
gin van den inval in Noorwegen de controle over
de belangrijkste Noorsche havens hebben kunnen
verkrijgen.
In de Puddefjord nabij Bergen, aldus meldt Reu
ter, hebben vier weken lang drie Duitsche sche
pen gelegen met voorraden en troepen onderdeks
verborgen. Twee dezer schepen voerden de Fin-
sche vlag en een die van Zweden. Op 9 April wer
den bij het aanbreken van den dag de luiken ge
opend en de Duitsche troepen kwamen te voor
schijn teneinde te land hun aanval in te zetten.
Hun taak was vergemakkelijkt door een aantal
Duitsche agenten aan den wal, die o.a. de telefoon-
leidingen hadden kunnen afsnijden.
Pierlot diende na de stemming over de
onderwijsbegrooting zijn ontslag in.
De Belgische Kamer heeft Donderdagmiddag
gestemd over de begrooting van openbaar on
derwijs. Ten aanzien van het ontwerp tot het
instellen van een tweevoudige organisatie van
het departement, waarbij rekening gehouden
zou worden met de tweetaligheid des lands,
deed zich een incident voor. Een groot deel
der liberalen stemden n.l. tegen. Het kabinet
is daarop afgetreden.
Het Belgische persbureau Belga bericht hierover
het volgende-
Met 120 tegen 45 stemmen en 15 onthoudingen
heeft de Kamer 's middags de begrooting van het
ministerie van openbaar onderwijs aangenomen. De
liberale fractie, die in de regeering vertegenwoor
digd is door drie liberalen, heeft tegen de begroo
ting gestemd. Onder deze omstandigheden was de
eerste minister. Pierlot, de meening toegedaan, dat
een dergelijke verloochening door een der fracties,
die de regeeringsmeerderheid vormen, hem geen
voldoende gezag liet om te regeeren.
Het ontslag van het kabinet zou in den loop van
heden aan den Koning worden aangeboden. In poli
tieke kringen legt men er den nadruk op dat de
oppositie der liberalen alleen het ontwerp tot split
sing van het departement van onderwijs betrof en
niet tegen de regeering was gericht. De liberalen
geloofden waarschijnlijk niet dat tegenstemmen af
treden der regeering ten gevolge zou hebben. Zij
schijnen verrast door dit resultaat. Dezelfde krin
gen zijn algemeen de meening toegedaan dat de
crisis niet ernstig is en dat dezelfde regeering zeer
snel terug zal keeren. De „Independance Beige" is
van meening dat het oogenblik slecht gekozen
was om over te gaan tot een hervorming van het
departement van onderwijs en dat de regeering
een dringender taak had te vervullen dan naast
Pierlot.
den secretaris-generaal en een zeker aantal direc
teuren-generaal van openbaar onderwijs adjuncten
van de andere taalgroep in te stellen. Het blad
eindigt met den wensch uit te spx*eken dat de crisis
spoedig zal worden opgelost in een geest van waar-
lijke nationale eenheid. „De Europeesche crisis is
te ernstig, het gevaar, dat België bedreigt te drin
gend, dan dat Belgische politici zich zouden kunnen
amuseeren met de kinderachtigheden der binnen-
landsche politiek".
(Adv. Ingez. Med.)
ZONDAG A.S. 2 uur
Denk om de voordeelige voorverkoop-prijzen.
(Adv. Ingez. Med.)
In verband met het bericht, dat met ingang van
morgen de periodieke verloven weer zullen worden
verleend, zij het dan in iets beperkter mate dan
voorheen, vernamen wij nader het volgende;
Terwijl tot nog toe twee dagen verlof werd
verleend per veertien dagen, zullen nu twee
dagen worden toegekend per twintig dagen.
Was vroeger een zevende van de sterkte ge
regeld op verlof, thans zal derhalve slechts één
tiende van de sterkte met verlof afwezig mogen
zijn.
Twee brieven.
De hieronder volgende brief schreef een
Britseh vlieger, die onlangs een vijandelijke ma
chine achter het Fransche front neerschoot, aan
de moeder van den Duitschen vlieger, die in hefc
gevecht met zijn tegenstander het leven verloor:
„Het is uw zoon. Ik weet, dat u me niet verge
ven kunt, want ik heb hem gedood. Maar ik wil,
dat "u weet, dat hij niet geleden heeft; het einde
kwam zeer spoedig. Hij had uw portret in zijn
zak, ik stuur het terug, hoewel ik het graag zou
houden. Ik dacht niet aan u of aan hem toen ik
zijn machine beschoot; hij was slechts een vijand
die ons bespionneerde. Ik kon hem niet terug la
ten gaan om het nieuws te vertellen, het zou den
dood van onze mannen hebben beteekend. Ik
weet, dat u hem moet hebben liefgehad. Mijn
moeder stierf toen ik nog een kleine jongen was,
maar ik weet wat zij gevoeld zou hebben als ik
gedood was. De oorlog is hard voor de vrouwen.
God, wat verlang ik naar het einde ervan".
En dit was het antwoord van de Duitsche
moeder:
„Er is niets te vergeven, ik begrijp u zooals u
bent. verslagen in uw goedheid, ik voel dat u tot
mij komt als een kleine jongen, die verbaasd is
slecht gehandeld te hebben, terwijl hij het zoo
goed meende. Het verheugt me, dat u voor mijn
jongen gezorgd hebt. Het was mijn jongste: voor
vrouwen is de oorlog een werkelijkheid, want alle
mannen zijn onze zoons. Toch hebben de vrou
wen, misschien meer dan de mannen, de schuld
van dezen wereldoorlog. Wij beschouwen de kin
deren van de wereld niet als onze kinderen. De
babyhandjes, die onze borst vastgrepen, waren
zoo lief, dat wij de honderd andere handjes ver
gaten, die zich naar ons uitstrekten. En nu doet
mijn hart pijn van berouw".
De brieven zijn ontleend aan het Engelscho
tijdschrift „Peace News".
Spiritusdrinker stak een kameraad
neer.
Op 2 April van dit jaar kregen de zwervers
D. Bisschop en J. D„ die beiden als spiritusdrinkers
bekend stonden, oneenigheid met elkaar op den
Lemelerberg. De ruzie liep zoo hoog, dat het mes
werd getrokken en Bisschop in het hoofd werd ge
stoken, waarbij hem de slaapslagader werd door
gesneden. In ernstigen toestand werd hij naar het
ziekenhuis te Deventer overgebracht, wara hij aan
de opgeloopen verwondingen is bezweken. Donder
dag stond de dader voor de Zwolsche rechtbank
terecht. Verd. was het veroorzaken van zwaar
lichamelijk letsel, den dood tengevolge hebbende,
ten laste gelegd.
Daar er geen getuigen bij de vechtpartij waren
geweest, moest bij de behandeling der zaak met de
verklaring van D. worden volstaan.
De Officier van Justitie vorderde een gevange
nisstraf van acht maanden,
