IJmuider Courant
Hïedecopffouia
uuwH cwtoaal q&uqetd
(et Herstel.
ingelscher» moeten
'arijs verlaten.
Regeeringscommissaris
heeft de leiding
Zuivelsteunregelingen
onveranderd.
Fietsverkeer.
WIJ MOETEN
Fransche regeering naar
Clermont-Ferrand
BEZUINIGEN
OP GAS
JAARGANG NO. 170
jve tourens Coster Maatschappij vooi
ran,.tjitgaven en Algem Drukkerij N.V. Gr.
Haar,em- feletoon 10724. Bureau
julde' Courant: Kennemerlaan 42, IJmulden,
i- s(oon 5301. Postgiro 310791 Alle Advertentie»,
I fleven voor dit blad worden kosteloo»
DAGBLAD VOOK VELSEN. IJMUIDF.N, SANTPOORI EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, beiialve op Zon- en Feestdagen
Dirrrtie: P W PEEREBOOM EN KOBEHÏ PEEHEBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DONDERDAG 23 MEI 1940
Abonnementen per week ƒ01254, ps* maand
ƒ0.5254, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex*
Advertenti&n: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25. elke regel meer ƒ0.10.
Terwijl in het buitenland de oorlog nog woedt
'^n jn Nederland alle krachten in actie ge-
'.-t voor het herstel: niet alleen van het maat-
■jppelijk leven, dat weer op gang is gebracht,
'r'ook van de geleden schade. Er zijn voor dat
^zeer spoedig belangrijke opdrachten verstrekt,
aan den oud-minister rar. J. A. de Wilde als
«ringscommissaris voor Rotterdam, daarna aan
- Rotterdamschen directeur van den Technischen
gst ir. Witteveen voor het ontwerpen van een
-iv ontwikkelingsplan voor de stad. Het
het opruimen van het puin, waarmee nu
die zou worden gedempt, wordt „aange
spt". Het is duidelijk dat de wederopbouw van
verwoeste gedeelte zal geschieden volgens
-uwe lijnen, nieuwe verkeersaderen, nieuwe
^ontwikkeling.
Dinsdag werd een volgende officieele benoeming
a nog verstrekkender beteekenis bekend gemaakt,
gelijk die van dr. ir. J. A. Ringers tot regee-
commissaris voor den wederopbouw. Dat is de
ng die kortheidshalve zal worden gebezigd,
^opdracht van den heer Ringers omvat veel: her-
van het verkeerswezen, de drooglegging van
water gezette streken, den wederopbouw van
ajen, dorpen en gebouwen en al hetgeen daarmee
unenhangt. Hem is dus wel een zeer belangrijke
ijk toevertrouwd. In zijn zeer belangrijke loop-
.jan heeft hij al verscheidene groote opdrachten
Eel succes uitgevoerd, o.a. als hoofdingenieur van
ia Rijkswaterstaat bij den bouw der groote nieuwe
matsluizen te IJmuiden en als hoofduitvoerder
va de Maatschappij tot Uitvoering van Zuiderzee,
nvken, die indertijd als „de Muz" placht aange-
éid te worden.
Groote aantallen werkloozen zullen bij de diverse
verken aan den slag komen of zijn al aan den
gegaan, zooals uit Rotterdam gemeld is. Zoo
Wrdt het werk van het herstel met groote energie
^gepakt en verschaft duizenden en duizenden een
•{langrijke' taak.
Uit het verslag van de pers-excursie naar het ge
lid van IJsel- en Grebbe-linie is gebleken dat de
invang der verwoestingen veel minder groot was
indoor sommigen was verondersteld. De oorlog in
as land is van korten duim geweest, de strijd
leeft zich snel verplaatst, de later loopende ge-
ruchten over verwoesting bijv. van de geëvacueer-
de stadjes zijn sterk overdreven gebleken. In
praige zooals o.a. in de stad Amersfoort zijn
volstrekt geen gebouwen verwoest. In Wageningen
iijv., dat ook geheel ontruimd was en waarvan men
enige dagen geleden kon hooren vertellen dat het
a 'neelemaal in puin zou liggen zijn zeer veel
ijizen, behoudens gesprongen ruiten, intact ge
lieven. Het Gerucht heeft ook in dezen fel-be-
tijd zich weer doen gelden in groote over-
Jrijving van de werkelijke feiten. Dit heeft zich
»k sterk doen gevoelen ten aanzien van de ver
lezen aan menschenlevens. Wat hebben er niet vele
raatjes geloopen omtrent militairen die gesneuveld
zaden zijn, die later gelukkig op de meest af-
i:ende wijze weerlegd konden worden. Met het ge-
Kcht blijft het nog altijd de oude historie; men
doet verstandig het met schouderophalen te ont
vangen en af te wachten tot men zekerheid heeft.
Mvaak wordt dat een blijde zekerheid.
De groote arbeid van het herstel in ons land is
aangevangen en het gunstige seizoen zal veroor
loven het werk met snelheid door te voeren, zoo-
wij kunnen verwachten dat er spoedig be
langrijke resultaten zullen zijn bereikt.
R. P.
Advies van het
Britsche consulaat.
Van de Fransche grens, 22 Mei (D. N. B.)
Het Britsche consulaat te Parijs heeft alle En-
jelsche staatsburgers te Parijs die niet in ver-
tand met hun werkzaamheden moeten blijven,
aangespoord de stad te verlaten.
ÖtACHTIGE RAZZIA'S TE PARIJS
Vijftig arrestaties.
ARBEIDERS WEGENS DESERTIE
GEFUSILLEERD.
Het D.N.B. meldt: Overeenkomstig de be
llen van den nieuwen Franschen minister van
bmenlandsche zaken, Mandel, heeft de politie
^■dagavond de z.g.n. zuiveringsactie van de
•'lansche hoofdstad voortgezet en geweldige raz-
b's gehouden» vooral in de omgeving van de
'-camps Elysée. Ongeveer vijftig personen werden
bet politiebureau overgebracht. Dergelijke
taalregelen werden ook genomen in andere buur-
A o.a. in de studentenwijk Quartier Latin en
3 de omgeving van de Place Pigalle en van Mont-
ïartre,
.Van de Fransche grens verneemt het D.N.B.Vijf
•'anschen, die werkzaam waren in fabrieken in
•P-Dei zijn door den krijgsraad ter dood ver
deelt en 2 uur daarna gefusilleerd. Met deze
rechtstelling moet een voorbeeld gegeven worden
•3 de arbeiders der industrieën in Noord-Frank-
ji er van af te houden hun werkplaatsen te
platen. Zooals bekend is heeft de nieuwe minister
binnenlandsche zaken, Mandel, ieder verlaten
'vorkplaatsen tot desertie verklaard en daar-
or dezelfde straf gesteld, als voor het verlaten
zijn post aan het front. De terechtgestelde
Ceders hadden op het bericht, dat de Duitschers
-derden, evenals vele anderen hun bedrijven ver-
I*'5n om naar hun woonplaats te gaan en daar
zorgen voor de veiligheid van hun gezinsleden.
ALLES BEHOEFT
ZIJN GOEDKEURING
's-GRAVENHAGE, 23 Mei. (A.N.P.) De
opperbevelhebbber van Land- en Zeemacht heeft
in overleg met den Duitsohen bevelhebber in
Nederland, de volgende regeling voor den we
deropbouw uitgevaardigd
1. De leiding van alle werkzaamheden, ver
band houdende met den wederopbouw, zoowel
door openbare lichamen als door particulieren,
berust bij den regeeringscommissaris. belast
met liet herstel van het verkeerswezen, de droog
legging van onderwater zettingen, den wederop
bouw van steden, dorpen en gebouwen en al
hetgeen daarmede samenhangt.
De regeeringscommissaris voornoemd draagt
den titel van regeeringscommissaris voor den
wederopbouw.
2. Alle overheidsdiensten, wel-ke uitsluitend of
mede bemoeiing hebben met aangelegenheden,
wel'ke voor den wederopbouw van belang zijn,
verleenen in 't belang van een spoedigen wederop
bouw, medewerking aan den regeeringscommissa
ris en onthouden zich te dezen van daden en
beslissingen, waarvan niet te voren is vastgesteld
dat zij overeenstemmen met de plannen van dien
regeeringscommissaris.
Zij stellen desgevraagd alle gegevens be
schikbaar en verleenen overigens alle medewer
king.
3. Werkzaamheden tot herstel van geleden
oorlogsschade, uitgezonderd kleine herstellingen
aan werken en gebouwen die overigens geen be
langrijke schade hebben gleden, mogen noch
door openibare lichamen, noch door particulieren
worden verricht zonder goedkeuring van of van
wege den regeeringscommissaris.
4. Werken en gebouwen, die als monument- zijn
aangemerkt door de daartoe bevoegde instan
tie, mogen niet worden gesloopt of veranderd
dan na voorafgaande, toestemming van de rijks
commissie voor de monumentenzorg.
5. Afkomend materiaal van ernstig bescha
digde werken en gebouwen blijft ter plaatse be
schikbaar, in afwachting van nadere aanwij
zingen door of vanwege den regeeringscommissa
ris.
6. Met uitzondering van grondwerken mogen
werken op het gebied van den wateropbouw,
spoorbouw, wegenbouw, burgerlijken bouw en
utiliteitsbouw van Maandag 17 Juni 1940 af
niet worden ondernomen of voortgezet zonder
goedkeuring van of vanwege den regeeringscom
missaris.
Voor in uitoeiïng zijnde werken moet deze
goedkeuring vóór 1 Juni 1940 schriftelijk wor
den aangevraagd.
De aanvraag moet uitsluitend de volgende ge
gevens bevatten:
1. Naam en adres van den-gene. die het werk
heeft opgedragen of wenscht op te dragen. 2.
Verliezen der Engelsche pantser
strijdkrachten.
Mislukte poging tot uitbreking bij Atrecht.
Onder het verschrikkelijk vuur van de Duit-
sche wapens op den grond en de verpletterende
aanvallen der Duitsche duikbommenwerpers is,
naar het D.N.B. van welingelichte zijde te Ber
lijn verneemt, de wanhopige poging van Engel
sche pantserstrijdkrachten om via Atrecht uit
de Duitsche omsingeling los te breken, mislukt.
Vernield en uitgebrand bleef een groot deel der
Engelsche pantsermaterialen onder de uitwerking
van het Duitsche vuur liggen op het slagveld, ter
wijl de rest zich gedwongen zag weer achteruit
te trekken. Hier-, bij Atrecht, zagen de Engelschen
zich met het oog op de verbreeding van de Duit.
sche doorbraak naar de Kanaalkust gedwongen
niet alleen te vertrouwen op de Franschen en de
Belgen, maar nogmaals zelf in den strijd in te
grijpen om tegelijk ook den terugtocht van hun
troepen te dekken, die in geforceerde marschen
naar de Kanaalhavens trekken.
Van welingelichte militaire zijde wordt ver
klaard, dat het snelle oprukken van de Duitsche
troepen tengevolge heeft dat vele berichten over
aanvallen en het afslaan van tegenaanvallen, als
mede over resultaten van de luchtmacht, met ver
traging worden ontvangen. Zoo kunnen bijv. de
aantallen vliegtuigen, welke door de luchtdoel
artillerie worden neergehaald en welke in het
legerbericht worden gemeld, niet steeds volledig
zijn. In de toekomst zullen van tijd tot tijd totaal
aantallen bekend worden gemaakt. In het tijdperk
van 1015 Mei werden slechts 143 vliegtuigen
gemeld als omlaag geschoten door de luchtdoel
artillerie, terwijl naar thans bekend is in dezen
tijd 342 vijandelijke vliegtuigen werden neerge
schoten door de luchtdoelartillerie, opgesteld in het
vaderland en in het bezette gebied. De luchtdoel
artillerie heeft dus ongeveer een vijfde van de
totale verliezen van den vijand neergehaald, iets
minder, dan het aantal vliegtuigen, dat in lucht
gevechten omlaag werd geschoten.
Speciale volmachten voor de
Engelsche regeering.
Vérstrekkende bevoegdheden voor den Koning.
Uit Londen: Lordgrootzegelbewaarder Attlee
heeft in het Lagerhuis een wetsontwerp ingediend,
dat betrekking heeft op speciale volmachten voor
de regeering. Deze volmachten geven de regeering
in geval van nood bevelsbevoegdheid over alle
onderdanen en hun eigendom. Alles moet ter be
schikking van den Koning staan om de verdedi
ging van het Imperium, de instandhouding der
openbare orde en de voortzetting van den oorlog,
benevens de noodzakelijke beschikbaarstelling van
hulpkrachten te verzekeren.
Het wetsontwerp is in alle lezingen aangenomen.
Nadat ook het Hoogei-huis zijn goedkeuring aan
het ontwerp had gehecht heeft de Koning het
onderteekend, waarmede de wet van kracht is ge.
worden. (D.N.B.
Korte omschrijving van het werk, met vermelding
van plaats en doel. 3. Bedrag, waarvoor het
werk is opgedragen of waarop het werk is ge
raamd. 4. Voor in uitvoering zijnden werken het
aantal manweken, dat nog voor de voltooiing
noodig is, of, zoo deze opgave bezwaar oplevert,
het geschat gedeelte, dat nog onvoltooid is.
Het verzoek moet in tweevoud worden inge
diend aan het adres: Regeeringscommissaris
Wederopbouw afdeeling voortzetting werken
Oostduinlaan 2, 's-Gravenhage.
7. Werken, als onder 6 bedoeld, waarmede nog
niet is aangevangen, worden ongeacht of gunning
al of niet heeft plaats gehad, niet aangevat.
blijven voorloopig
's GRAVENHAGE, 22 Mei (A.N.P.) Het rijks
bureau voor de voedselvoorziening in oorlogstijd
brengt ter kennis van producenten van zuivel- en
melkproducten dat de zuivelsteunregelingen
voorloopig onveranderd doorloopen.
Ten einde voorts dezen producenten de vol
doening van hun financieele verplichtingen tegen
over hun melkleveranciers te vergemakkelijken
zullen door de Nederlandsche Zuivelcentrale maat.
regelen worden getroffen, welke spoedig zullen
worden bekend gemaakt. Voorts kan worden
medegedeeld, dat voor onze zuivel- en melkpro
ducten, zoowel voor de nieuwe productie als
voor reeds aanwezige voorraden, afzet aanwezig zal
zijn.
Een en ander is gebaseerd op den wensch om
de productie op gang te houden en ook de melk
prijzen te handhaven op het vóór 9 Mei 1940 be
staande peil.
REGEERINGSCREDIET.
Aan producenten van zuivel- en melkproducten
deelt het rijksbureau voor de voedselvoorziening
mede, dat aan deze producenten ten behoeve van
de betaling der door hen verschuldigde melkgelden
een regeeringscrediet kan worden verleend tot een
bedrag van 4 cent per K.G. melk over maximaal
de door hen in de week van 1218 Mei 1940 ver
werkte hoeveelheid melk. Het ligt in de bedoeling
deze credieten slechts in strikt noodzakelijke ge
vallen te verleenen. In verband hiermede zal men
zich eerst ter verkrijging van een finaneierings-
crédiet tot zijn eigen bank dienen te wenden.
Mocht dit niet het gewenschte resultaat opleveren,
dan kan men een verzoek tot het verkrijgen van
een regeeringscrediet indienen bij den provincia
len voedselcommissaris in zijn provincie.
(A.N.P.)
Misbruik van het Roode Kruis-
teeken.
BERLIJN 22 Mei. Verscheidene officieren en
manschappen van de Duitsche luchtmacht hebben
medegedeeld dat zij bij verkenningsvluchten en ach
tervolging van den vijand de ervaring hebben op
gedaan, dat deze misbruik maakt van het Roode
Kruis en van vluchtende groepen burgers. Ten
oosten van Pbilippeville werd in een bosch een
Roode Kruiscolonne waargenomen, terwijl op dertig
meter afstand pantserwagens stonden, welke op de
vliegtuigen schoten, Op 19 Mei ontdekte een Duitsch
vliegtuig bij Valenciennes een Roode Kruiscolonne.
Zooals begrijpelijk is viel het vliegtuig niet aan,
doch het werd beschoten en duidelijk werd gezien
dat een mitrailleurschutter zijn wapen liet rusten
op den radiator van een auto, welke was voorzien
van het internationale Roode Kruisteeken.
Ook werd vastgesteld dat terugtrekkende troepen
zich mengden onder vluchtende burgers en uit ge
sprekken van manschappen van de pantserafdee-
lingen met Belgische burgers is gebleken dat zij
dikwijls tegen hun wil door de terugtrekkende mili
tairen werden meegevoerd om als dekking te dienen
en door hun aanwezigheid den Duitschen vliegtui
gen ervan te weerhouden aan te vallen. (D. N. B.)
Fietsers in versterkte drommen,
Tot een zeer vergrooten trap,
Zijn weer op de fiets geklommen,
Opgestapt, per fiets op stap.
Beenen, los van gaspedalen,
Zijn alom in onze stad,
Weer vanouds doortrapt aan 't malen,
Aan den molen van hun rad.
Trouwens, alom in den lande
Wordt weer trapsgewijs gewerkt,
Oude, half versleten banden
(Rijwielbanden) zijn versterkt.
Als je al die trapperslieden
Op een stapel zetten kon,
Kreeg je een trappyramide
Haast van hier tot aan de zon.
Maar 'k wou nog wat anders zeggen,
Als u even luistren kunt,
En dan sterken nadruk leggen
Op dit zeer belangrijk punt.
Rijd niet langer naast elkander
In de smalle binnenstad,
D'eene fietser achter d'ander,
Rad na rad, niet rad naast rad.
En hetzelfde geldt voor wegen
Van het doorgaande verkeer,
Volg die waarschuwing terdege.
En niet maar zoo ongeveer
En u dient ook rechts te rijden,
Geheel rechts met overleg
Ook niet half of tusschenbeiden,
Dus géén gulden middenweg.
Officieel is aangekondigd,
Dat er streng op wordt gelet,
Als er tegen wordt gezondigd,
Dreigt een nieuwe strenger wet.
Met die wenk 'valt niet te spotten,
Fiets dus voortaan niet maar raak,
Anders loopt het straks ten slotte
Ondanks al uw spaken spaak.
P. GASUS.
Documenten
reeds vervoerd.
Van de Fransche grens, 22 Mei (D.N.B.)
Volgens hier aangekomen berichten uit Frank
rijk bereidt de Fransche regeering haar ver
plaatsing naar ClermontFerrand voor (onge
veer halverwege tusschen Parijs en Mar
seille). De groote weg van Parijs naar Cler
montFerrand is sedert 2 dagen voor ieder
particulier verkeer gesloten en wordt streng
bewaakt. Langs dezen weg worden op het
oogenblik in tallooze vrachtauto's de acten en
papieren der Fransche ministeries in veiligheid
gebracht.
Britten richten vernielingen aan.
BERLIJN, 22 Mei. (D.N.B.) De geallieerde troe
pen, in het bijzonder de Engelschen, vernielen in de
gebieden, welke zij vluchtend verlaten de voorraden
levensmiddelen, alsmede de fabrieken, mijnen e.d.
Van Duitsche zijde wordt te dien aanzien ver
klaard dat het Duitsche leger en het Duitsche volk
in hun behoeften kunnen voorzien door de produc
tie van de eigen industrie. Wat in genoemde gebie
den wordt vernield, zal door de plaatselijke bevol
king worden gemist. Het Duitsche volk heeft geen
steenkool noodig, doch de Belgische en Fransche ge
zinnen zullen deze missen. Hopelijk zal in den ko
menden winter niet worden geklaagd over de ge
volgen van een misdadigen waanzin, waarvoor
Duitschland niet verantwoordelijk is.
Ritter von Epp in Italië.
ROME. 23 Mei (D.N.B.) Ter eere van den
rijksstadhouder Ritter Franz von Epp is gister
avond een bijeenkomst gehouden in het Argen-
tijnsche theater, waar o.a. aanwezig waren de
minister voor Italiaansch Afrika, Teruzzi, de
Duitsche ambassadeur Von Mackensen en tal
van vooraanstaande personen van partij en staat.
San Giorgi, lid van den nationalen raad, hièld
een rede over den groei van Italië tot het Keizer
rijk en zijn groote successen in Afrika. De avond
werd besloten met geestdriftige betoogingen voor
den Führer en den Duce, het rijk van Adolf Hitler
en het fascistische Italië, alsmede voor de over
winning der Duitsche wapenen.
Generaal Von Epp, heeft, naar Stefani mede
deelt, in een kort interview verklaard dat ook
inzake het koloniale probleem Duitschland slechts
wil dat de gewettigde aspiraties van iedere natie
worden bevredigd. Natuurlijke wegen moeten voor
iedereen open staan en mogen niet het monopolie
zijn van eenige volken. Duitschland wil zijn ko
loniën en zal ze krijgen en eveneens zal aan het
eind van dezen oorlog iedereen zijn rechten kun
nen doen gelden.
Spanning in Fransch Marokko.
Gevolg van de gebeurtenissen in het Westen.
Van de FRANSCH-MAROKKAANSCHE GRENS,
22 Mei. (D.N.B.) Naar uit Casablanca wordt
gemeld heeft de Fransche nederlaag aan het
Westelijke front een plotselinge spanning in
Fransch Marokko gewekt. De gebeurtenissen wor
den daar opgewonden besproken. Op het geheele
land drukt een geladen atmosfeer.
„De oorlog klopt aan Engeland's
deur."
Londen vreest een knock-out, constateert de
Duitsche pers.
BERLIJN, 23 Mei. (D.N.B.) „De Engelsche oorlo;
slaat heden op Engeland zelf terug en dwingt den
Britten de doodelijke beslissing op, welke zij om
C3n prijs van een continentalen oorlog tegen Duitsch
land hadden willen vermijden", schrijft de „Deut
sche Allgemeine Zeitung". De Engelschen, zoo ver
volgt het blad, strijden voor het Kanaal als de be
manning van een bruggehoofd, welke verlies we
gens de rampzalige gevolgen voor de hoofdgroep zoo
lang als slechts eenigszins mogelijk is moet worden
vertraagd. De hoofdgroep van Engeland voelt zich
rechtstreeks aangevallen en ten zeerste bedreigd. De
snelle resultaten tegen Engeland zijn werkelijkheid
geworden en de vrees voor den knock-out" be-
heerscht in Londen alle gemoeteren.
„De oorlog klopt aan Engeland's deur", schrijft de
„Berliner Börsen-zeitung". Wij zullen deze huiche
laars aldus het blad er nog krachtiger aan
herinneren, dat zij het waren, die ons den oorlog
verklaarden, een oorlog, waarin zij Duitschland':
vrouwen en kinderen uithongeren, de brandende
fakkel in het Duitsche huis gooien en voor altijd de
pezen wilden doorsnijden van de Duitsche kracht
Thans, nu het lot een voor hen onverwacht verloop
neemt, zijn zij ontsteld dat de oorlog zich niet in het
Roergebied, doch reeds in de dreigende nabijheid
van de Engelsche kust afspeelt. Inmiddels voltrekt
zich tusschen Somme en Scheldemonding de omsin
geling met onverbiddelijke hardheid. Het oogen
blik zal komen, waarop de heeren in Londen het mo-
raliseeren zullen opgeven.
Radio-uitzending van officiëele
berichten.
Nieuwe regeling.
's GRAVENHAGE 23 Mei. Te beginnen met
heden zullen de radio-uilzendingen van offi-
cieele berichten plaats hebben van half vier tol
vier uur en van half acht tot acht uur des
avonds, zoodat de uitzending des morgens ver
valt. Voorloopig zal op Zondag een uitzending
plaats hebben en wel van half acht tot acht uur.
(A. N. P.)
Hoe dat op velerlei wijzen
gedaan kan worden
Vijftig procent moet er bezuinigd worden op
gasverbruik, gaat u er eens even rustig over na
denken dat dit de helft is van de hoeveelheid
die u anders verstookt om de maaltijden op klaar
te maken, om de wasch te doen, om thee en
koffie te zetten, om een bad te nemen of een
douche, en alle mogelijke andere werkzaamheden,
waarbij velen van ons huisvrouwen zoo noncha
lant-weg even het gas aansteken.
Hoe kunnen wij deze ingrijpende bezuiniging
nu nakomen, zoodat niet alleen onze goede wil
blijkt om den wensch van de overheid in te willi
gen, maar tevens voorkomen kan worden dat wij
worden gedwongen, wat natuurlijk veel onaan
genamer is.
In de allereerste plaats moeten wij onnoodig
vermorsen voorkomen; er zijn altijd nog huis
moeders, die een ketel water opzetten, daarna de
keuken uitgaan en alles vergeten, zoodat het
water verkookt en het gas onnoodig brandt. De
fluitketel met zijn schel waarschuwingssein is
hiertegen een goed, middel mits wij niet de
fluit van den ketel halen omdat het zoo'n on
aangenaam geluid is!
Bij dat vermorsen van gas behoort ook, dat
wij niet voor een pot koffie, die gezet moet wor
den, een vollen ketel met water opzetten. Wan
neer wij water gaan koken, bedenken wij waar
toe het dient en daarmee beperken wij veel meer
de hoeveelheden.
Een andere vermorsing is het om de pan laten
spelen van de gasvlam, een onachtzaamheid die
niet meer zoo licht zal voorkomen nu de druk
op het gas zoo is verminderd, maar die toch nog
wel mogelijk is, wanneer wij wat in een steel
pannetje warmen bijvoorbeeld.
Verder kan er, met wat overleg en nadenken,
uitstekend bezuinigd worden op de navolgende
manieren;
De groenten worden met weinig water opgezet,
de bladgroenten, zooals iedere huisvrouw behoort
te weten, zonder water. Zoodra het water kookt
wordt het gas laag gedraaid en de groenten
langzaam verder gekookt totdat ze gaar zijn en
niet langer. Vooruit iets koken en dan later op
warmen om te stoven is natuurlijk uit den booze.
evenals het koken zonder deksel waarbij veel
warmte verloren gaat.
Aardappelen worden op dezelfde manier met
zoo min mogelijk water opgezet, alle zout wordt
pas toegevoegd als het water kookt. Op die ko
kende aardappelen kan heel goed gestoofd wor
den, of iets worden verwarmd; er zijn zelfs spe
ciale deksels in den handel die op ieder gewoon
formaat pannen passen en waarop een tweede
pan kan staan.
Voor afdoende bezuiniging zijn ook stamppot
ten een uitkomst; zoowel van zomer- als van
wintergroenten zijn op die wijze heerlijke maal
tijden te bereiken, die bovendien voedzaam zijn.
Denkt u maar eens aan spinazie met aardappelen
en wat uien, aan sla met gehakt en aardappelen,
aan bloemkool met ham en 'aardappelen of in
plaats van bloemkool tuinboonen of doperwten.
Nu zijn er genoeg huisvrouwen die zulke ge
rechten in vuurvaste schotels klaar maken en
ze dan in den oven bakken, en die het smake
lijker vinden dit laag-om-laag-systeem te hand
haven in plaats van de stamppot op tafel te
brengen. Ook dat is mogelijk: een goede vuurvaste
schotel kan op een lage gasvlam gezet wor
den, dezelfde manier wordt gevolgd als in den
oven, en tenslotte geven wij de illusie van het
'knappend korstje op het schoteltje met wat pa
neermeel of beschuitkruim en wat gesmolten
boter, de schotel zal er in smaak niet minder
om zijn.
Nu het zomer is, komt er nog een voor de hand
liggende methode van bezuiniging bij, en dat is
het eten van rauwkost als sla. tomaten, kom
kommer, enzoovoorts.
Wie meent, dat de gasoven per sé zoo nu en dan
gebruikt moet worden, kan het dan zoo doen, dat
er zooveel mogelijk voor het andere deel van het
maal in mee bereid wordt, daar is nog genoeg mee
te regelen.
Tenslotte is het koken in hooikist en kranten
een enorme besparing: rijst, groenten, aardap
pelen, nagerechten voor zoover zij niet geroerd
behoeven te worden, geven op die manier een be
langrijke besparing: bak'- n en braden kan men
echter op deze wijze n>
De hoofdregels voor deze bereiding zijn de
volgende
le. kook de spijzen een vijfde deel van den
eigenlijken kooktijd voor;
2e. laat ze minstens drie maal zoo lang in de
hooikist staan zonder die open te maken;
3e. gebruik een pan die vrijwel geheel met
de spijs gevuld is en vul in de hooikist eventueele
ruimten op;
4e. lucht" de hooikist na het gebruik, liefst in
de zon.
Voor het koken in kranten gelden dezelfde
regels; tijdens het voorkoken legt men 6 a 8
kranten schuin uitgespreid over elkaar, legt er
nog één opgevouwen op, zet hier de pan zóó van
het vuur op en vouwt de kranten één voor één
om de pan heen. Leg er iets stevigs op om ze bij
elkaar te houden en zet het pak nooit op steen,
omdat dit te koud optrekt.
De op deze manier bereide spijzen kosten uiter
aard weinig gas en zij zetten nooit aan, wat een
groot voordeel is.
Bovendien willen wij het nog hebben over een
belangrijken verslinder van gas: de warmwater-
geysers.
lederen dag een warm bad nemen is een weelde
die niemand zich meer veroorloven kan in dezen
tijd, maar zelfs eenmaal per week kan men het
in veel gevallen wel nalaten: behalve voor hen
die vuil werk moeten doen, is een warme douche
of een warme afwasschïng voldoende, en wie zich
dan eens extra verfrisschen wil kan het zwem
bad en de zee in onze streek dichtbij vinden.
Tenslotte nog de beantwoording van de vraag
die menige huisvrouw zich op het oogenblik stelt:
is de drukverlaging van het gas nu werkelijk van
invloed op het gebruik, het duurt nu toch immers
langer voordat alles kookt?
Inderdaad is er een kleine bezuiniging, maar
het belangrijkste van dezen maatregel is, dat men
steeds herinnerd wordt aan de noodzaak om te
bezuinigen, en dat is voor sommige vergeetachti
ge huisvrouwen wel van belang.
Werkt dus allen mee om de noodzakelijke be
zuiniging te doen slagen; denkt niet: mijn buur
vrouw zal het wel doen; of; mijn buurvrouw
doet het niet, nu hoef ik het ook niet te doen.
Laten wij toonen, dat wij huisvrouwen zijn die
ook in moeilijke tijden voor onze taak berekend
zijn, zoowel ten opzichte van ons eigen gezin, als
- van onze-medemenschen. E. E. P.
