IJmuider Courant Gedeeltelijke demobilisatie der Nederlandsche weermacht. DAGBLAD VOOK VELSEN. IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN )e Haarlemsche clsscliouwburg. itai Tot 50 procent van de aanwezige sterkte. Het lied der Mei. Gebied der geallieerden in Noord-Frankrijk ingekrompen. vulde' JAARGANG NO. 172 :gave Lourens Coster, Maatschappij voor ^ant-fitgaven en Algem Drukkerij N.V., Gr. piraat 93, Haarlem, Telefoon 10724 Bureau lf Courant: Kennemerlaan 42, I3muiden, n 5301. Postgiro 310791. Alle Advertenties, gegeven pgenomen voor dit blad, worden kosteloos in de Kennemer Courant. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directiei P. W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur t ROBERT PEEREBOOM ZATERDAG 25 MEI 1940 Abonnementen pet week 012J4, pa* maand ƒ0.5254, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post ƒ1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting. Ingezonden medadeellngen dubbele prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels f1125, elke regel meer ƒ0.10. v is ruim een kwart eeuw geleden dat de Haav- -che gemeenteraad besloot het geschenk van (onbekend blijvenden) ingezetene te aanvaar- dat tot den bouw van den Haarlemschen Stads- jouwburg leidde. Het geschenk bedroeg een kwart $001 gulden en de anonymiteit van den milden er, die nimmer is opgeheven, bewees niet alleen bescheidenheid, zijn huldiging van het principe e v;e\ en zie niet om", maar bleek ook een ver- •dige maatregel. Want hij had eenige voorwaar- aan zijn schenking verbonden, o.a. betreffende 'bouw op het Wilsonsplein en de inrichting van gneentewege, en die voorwaarden lokten onmid- |ijk critiek uit. Het bleek geenszins eenvoudig de aneenschap een schouwburg cadeau te doen. Er Igd over de zaak geredetwist, dusdanig gerede- -jjt jat ergens in zijn onbekende woning de onbe- 2de Haarlemmer wel eens diep gezucht moet heb- Men critiseerde hem en zijn voorwaarden en heele denkbeeld. Er waren menschen die zeiden kwart millioen heel wat beter voor een cder doel bestemd had kunnen worden. Maar ja, iS' wilde die X niet. Die X wou nou absoluut een tweeden schouwburg hebben. En er was er al een den Jansweg! Bovendien moest de gemeente toor de meubileering zorgen. Die zou veel kosten, ja de exploitatie zou veel te veel kosten. Men pakte zwartgallige berekeningen. Bewoners van >{t Wilsonsplein kwamen in verzet tegen de stich- van een groot gebouw op „hun" breede gras- I, dat hun uitzicht belemmeren zou en gingen het adresseeren. Er ontbrandde een soort jiouwburgstrijd in het kleine, rustige oude Haar- liEvan 1914 en toen op 17 Juni de gemeenteraad ja zware gedachtenwisseling met 1911 stemmen hei gegeven paard, dat zoozeer in den bek was ge- n dan toch maar had aanvaard wendden de di- ■se adressanten zich tot de Kroon. Het werd 1915 O de zaak definitief beslist was doordat deze ver- ai om vernietiging van het genomen raadsbe- werden afgewezen. En toen werd, tijdens den wereldoorlog die inmiddels was uitgebroken. Haar lems nieuwe aanwinst gebouwd, onder leiding van den architect ir. van der Steur. Het is allemaal erg lang geleden. Maar het is een merkwaardige herinnering voor oudere Haarlem die zich allen den „schouwburgstrijd"zullen herinneren. .En erbij denken: wat was het toen een klein stedeke, dat zulk een geschil opleverde! De milde schenker, die dit alles ontketend had, vas ongetwijfeld geen jonge man meer. Jonge mannen beschikken niet over kwart millioenen om de gemeenschap cadeau te doen; als regel heb- hen zij heelemaal geen kwart millioenen. De berus ting en de menschenkennis van den ouderdom moe- ttn hem gesterkt hebben in zijn wonderlijke bele venissen als weldoener. Hij zal gedacht hebben: men ;t deze en andere mildheden nimmer bedrijven er dankbaarheid mee te oogsten, maar omdat i zelf meent iets goeds te doen. Hij zal voorzien ben dat de toekomst hem in het gelijk zou stel- en dat heeft zij ook gedaan. Want de nieuwe kcouwbui'g is voor Haarlem, dat heden ten dage niet over veel zalen beschikt, volstrekt geen overbodige weelde en ook niet een te kostbaar bezit gebleken en hij heeft aan talloozen veel schoons in hun leven gebracht. Velerlei schoons en. daarbij ook nog velerlei nuttigs. Zoo kunnen wij nu aan die oude episode in di plaatselijke geschiedenis terugdenken met een glim oogenblik waarop de toenmalige burge meester jhr. mr. W. B. Sandberg die in den griep- lijd van 1918, veel te vroeg, van ons heenging het bewuste briefje met het aanbod van den geheimen weldoener ontving luidde een eerste phase van de wording van een veel grooter Haarlem in. Het knusse oude stadje werd erdoor opgeschrikt. Maar later zou het veel grooter groeiverschijnselen gaan doormaken. R. P. Geen berichten via het Ned. Roode Kruis. 's-GRAVENHAGE, 24 Mei. Naar aanlei- ling van tailooze verzoeken die bij het Roode öuis binnenkomen om bemiddeling te verleenen ioor mededeelingen aan of correspondentie met personen in buitenland of in overzeesche gewes- ten, vestigt het Nederlandsche Roode Kruis er de aandacht op dat het tot nader bericht aan «een van deze verzoeken gehoor vermag te ge ien. (A.N.P.) Overige deel komt later aan de beurt. 's GRAVENHAGE, 24 Mei. De opperbevel hebber van land- en zeemacht heeft, in over eenstemming met den Duitschen bevelhebber hier te lande, een regeling vastgesteld om een gedeeltelijke demobilisatie van de Nederland sche weermacht le bewerkstelligen. In het algemeen kan een deel van de in werkelijken dienst zijnde reserve- en dienst plichtigen volgens deze regeling aanstonds met groot verlof worden gezonden. Dit deel be draagt ten hoogste 50 pet. van de aanwezige sterkte. Het verlof wordt in het algemeenverleend aan hen, die van de gelegenheid om naar huis te ver trekken, wenschen gebruik te maken en een be trekking hebben of althans werk kunnen vinden. Den vorrang genieten zij, die zakenverlof hebben aangevraagr en daarna achtereenvolgens zij, die werkzaam zijn in: 1. Landbouw, tuinbouw- of mijnbedrijf; 2. voed- selvoorzieningsbedrijf (bakkerij enz.); 3. bouw bedrijf; 4. ander' openbaar of particulier bedrijf of dienst. De zon laat milde gouden stralen Uit het strakblauwe firmament, Op ons klein landje nederdalen, Wij worden met mooi weer verwend. De schoonstè voorjaarsbloemen geuren In stad en veld, in park en wei, Het is een spel van licht en kleuren In d'allerbesten stijl van Mei. Het is een tijd voor vroolijk zingen, Maar ach, dat lukt ons nog zoo niet. Wij hooren zooveel droeve dingen, Die niet doen denken aan een_lied. Maar de natuur weet niet van treuren, Zij geeft in blijden levensdrang Ook naast haar licht en naast haar kleuren In Mei haar nachtegalenzang. En als u dat nu krijgt te hooren. Let dan eens op die reine stem, Pas op den zanger niet te storen, Maar luister even stil naar hem. Bij hem is troost en steun te halen Voor zorgen, die het leven biedt, Hoor naar den zang der nachtegalen, De zangers van het levenslied. Ons Geïllustreerd Zondagsblad. Wij kunnen den abonnés op ons Geillustreerd Zon dagsblad ook heden hun exemplaar nog niet zen den. Zooals wij reeds eerder berichtten betrekken wij deze uitgave van elders en het nummer van deze week is nog niet in ons bezit gekomen. Wij rekenen er echter op, het Maandag a.s. te kunnen bezorgen en verzoeken dus nog slechts even geduld. Daarbij hopen wij dat de aflevering van het volgend nummer op den normalen tijd zal kunnen geschieden. Voor elke van deze groepen afzonderlijk komen in aanmerking: a. werkleiders vóór andere werk krachten; b. gehuwden vóór ongehuwden; c. oude ren vóór jongeren. De commandant van elk enkelvoudig oorlogs onderdeel (compagnie enz.) beslist wie met groot verlof zullen vertrekken tot ten hoogste 50 pet. der aanwezige sterkte van zijn onderdeel. Hij is bevoegd, van de hierboven gestelde regelen binnen de grens van 50 pet. af te wijken, indien dit noodig blijkt om personen naar huis te zenden, te wier aanzien eenig particulier of algemeen belang dit wenrchelijk maakt. Officieren en onderoff icier en worden tot geen grooter aantal met verlof gezonden dan mogelijk is om een voldoende sterkte aan kader over te houden. Compagnies-, batterij-, eskadrons- en hoogere commandanten, verplegingsofficieren, onderoffi cieren-administrateurs, fouriers en personeel van het Centraal Registratie-Bureau vallen buiten vorenstaande regeling en mogen dus niet met groot verlof gezonden worden. Zij, aan wie verlof wordt verleend, vertrekken rechtstreeks van hun verblijfplaats naar hun haardsteden, voorzien van een bewijs van het ver leende groote verlof, tevens dienende als vervoer- bev.ijs voor openbare middelen van Vervoer. De grootverlofgangers hebben de verplichting zoo spoedig mogelijk, in ieder geval binnen een week. hun volledig adres op te geven aan den bur gemeester van hun woonplaats. Allen moeten er vor zorgen, dat de militaire goederen welke hun worden medegegeven, naar behooreii worden be waard en onderhouden. De paardenoppassers van de officieren, wier paarden particulier eigendom zijn, mogen ten zij zij zijn vervangen niet met groot verlof worden gezonden. Hiervoor zal te zijner tijd een afzonderlijke regeling worden getroffen. (A.N.P.) In de persconferentie, welke Vrijdag op het Duit- sche gezantschap te 's Gravenhage werd gehouden, deelde de perschef, de heer Janke, volgens het A. N. P. nog mede, dat de rest van de Nederlandsche weermacht geleidelijk na 24 Mei uit. den dienst zal worden ontslagen. Nadere officieele mededeelingen zullen hierover worden verstrekt. Deze demobilisatie zal geregeld worden 'door Nederlandsche officieren Slechts de beroepsmilitairen zullen nog in dienst blijven. De lezer, en niet minder de lezeres, vindt in ons blad herhaaldelijk officieele gemeentelijke bekendmakingen en pu blicatie van andere overheidsmaatrege len. Ongetwijfeld zullen er nog meer volgen. Wij vragen hiervoor bij voor baat speciale aandacht, daar kennis neming van deze publicaties voor het publiek van het grootste belang is. Het leven in Den Bosch heeft weer zijn normaal aanzien gekregen. De markt was zeer druk bezocht Koeriersdienst van de V. V. V. „Amsterdam" had groot succes. AMSTERDAM, 24 Mei. De praktijk heeft dc: dagen duidelijk aangetoond, dat de door de V, V, „Amsterdam" georganiseerde koeriersdienst 13D padvinders, ter opsporing van burgers, over wier ifrblijf geenerlei gegevens bestonden, bijzonder nut- effect gesorteerd heeft. Op voorbeeldige wijze &it het keurkorps der padvinders, bestaande uit -^rtieve jonge kerels, die er op de fiets op uittrok- en en veel vindingrijkheid en moed aan den dag toen, zich van zijn taak gekweten. Tot groote vol doening van al die duizenden, die reikhalzend uit een naar eenig bericht van bloedverwanten of benden, keerden zij met de, persoonlijk door de tochten ingevulde, bundels formulieren uit hun fejons terug. Naarmate het trein- en postverkeer weer her ald wordt, is deze dienst ingekrompen en thans j-ieen nog ingesteld voor die gebieden, waarmede '-°S geen postverkeer mogelijk is. .Uit de rapporten der padvinders blijkt, dat zij in •a regel alle mogelijke hulp van autoriteiten en pu- tl;ek bij hun opsporingswerk ondervonden. De di ctie der V. V. V. ..Amsterdam" doet nogmaals eer toep op alle instanties en personen, om die mede Werking ook voor de nog resteerende opdrachten de ^dvinders-koeriers te willen verleenen, en dankt «diegenen, die op zoo sympathieke wijze behulp- jto Waren om dit nasporingswerk tot dit oogenblik groot succes te maken. (A.N.P.) Samenwerking bij liet onderwijs. 's-GRAVENHAGE, 24 Mei (A.N.P.) De zes organisaties bij het openbaar en bijzonder onder wijs, vertegenwoordigd in de commissie voor ge organiseerd overleg in onderwijszaken, hebben dezer dagen een bespreking gevoerd. Daarbij werd eenstemmig besloten, met terzijdestelling van het geen verdeelt, zich ter beschikking te stellen van de regeering met de bedoeling het onderwijs zoo goed mogelijk voortgang te doen vinden. Zij sloten zich daarbij aan bij de regeeringspubli- catie, volgens welke op den voorgrond moet staan, dat het onderwijs gegeven worde in waardigen, na- tionalen geest. De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van onderwijs, heeft op haar verzoek een deputatie uit deze organisaties ontvangen, welke mededeeling deed van het besluit der organisaties en dit toelichtte. Door den secretaris-generaal werd de verzekering gegeven, dat hierbij alle medewerking verleend zal woi-den, die onder de gegeven omstandigheden mo gelijk zal zijn. MR. G. KROPMAN TEVENS WETHOUDER VOOR ONDERWIJS EN KUNSTZAKEN AMSTERDAM, 24 Mei. (ANP) De wethouder voor de arbeidszaken, de handelsinrichtingen en de sta tistiek, mr. G. C. J. D. Kropman, is met ingang van vandaag tevens aangewezen als wethouder voor het onderwijs en de kunstzaken. KONINKLIJKE NEDERLAN6CHE AKADEMIE VAN WETENSCHAPPEN. AMSTERDAM, 24 Mei (A.N.P.). De Kon. Ned. Akademie van wetenschappen heeft benoemd tot gewoon lid der afdeeling natuurkunde de heeren prof. dr. W. H. Arisz fce Groningen, dr. J. H. de Boer te Eindhoven en prof. dr. E. Gorter te Leiden. WÏELRÏTOEN RONDE OM DE BOSCHBAAN AFGELAST. AMSTERDAM (A.N.P.) De Ronde om de Boschbaan, welke op Zondag 26 Mei door de Am- sterdamsche Sportclub „Olympia" georganiseerd zou worden, is door bijzondere omstandigheden af gelast. BEVERWIJK Medewerking voor den dokter verzocht. Nu de schaarschte aan benzine zoo groot is, dat ook de geneesheeren hun patiënten niet meer per auto kunnen bezoeken, wordt het publiek verzocht het den dokter niet al te lastig te maken. Men kome indien maar eenigszins mogelijk op het spreekuur en ontbiede den medicus slechts in wer kelijk noodzakelijke gevallen aan huis. Indien dit toch noodig mocht zijn, dan verwittige men daar van den dokter voor des morgens negen uur. Vrijstelling van stempelen. Andere verplichtingen blijven. Het gemeentebestuur verzoekt ons de aan dacht van de werklooze arbeiders te willen ves tigen op de volgende belangrijke bepalingen: Hoewel van de verplichting tot stempelen blij kens mededeeling van den secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van So ciale Zaken vrijstelling is verleend, blijft onver minderd gelden, dat men nauwkeurig .volledig en juist opgave moet doen van alle gezinsinkom sten, dus van eigen inkomsten en van die van de gezinsleden, voorts dat men als werkzoekende bij de Arbeidsbeurs moet ingeschreven zijn en blijven. Op de gebruikelijke wijze zal dan ook wekelijks het inkomstenbriefje, dat van naam en adres moet zijn voorzien, bij de aanmelding bij de Arbeidsbeurs worden afgestempeld. Deze inkomstenbriefjes moeten op Maandag op de gebruikelijke wijze worden ingeleverd, door de georganiseerden door bemiddeling van het bestuur hunner organisaties en door de on georganiseerden des morgens om 9 uur aan het Parkeerterrein, waar tegelijk nieuwe formulieren zullen worden uitgereikt. Het aantal werkzoekenden blijft stijgen. In de afgeloopen week is het aantal werkzoe kenden, dat zich bij den gemeentelijken dienst der werkloosheidsverzekering en arbeidsbemid deling deed inschrijven belangrijk gestegen. In totaal stonden aan het einde dezer week 774 werkzoekenden ingeschreven, tegen 662 aan het einde der vorige week. De stijging bedraagt meer dan 300 in de laatste twee weken. De werkverschaffing heeft intusschen de werkzaam heden hervat, zoodat daarin 143 arbeiders ge plaatst konden worden. In Beverwijk waren 719 (vorige week 611) en in Heemskerk 55 (51) werkzoekenden woon achtig. Duitsch leger bericht Ook de Duitsche militairen decten hun inkoopen op de Bossche markt, waar levendige handel werd gedreven Doornik in Duitsch bezit Hoofdkwartier van den Führer, 24 Mei. (D. N. B.) Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: Het gebied, waarin de vijandelijke legers in Noord-Frankrijk en België zijn opgesloten, werd gisteren door succesvolle aanvallen van de Duitsche troepen van alle kanten verder in gekrompen. In Vlaanderen braken de Duitsche divisies door de versterkte stelling van de Schelde en drongen zij door tot aan den westelijken oever van de Leye. Doornik is genomen. De achter het front gelegen Fransche vesting Maubeuge is na inneming van de laatste omringende versterkin gen in Duitsche handen. In Artois veroverden de Duitsche troepen de in den wereldoorlog fel omstreden hoogte van Loretto ten noordwesten van Atrecht. De tusschen Atrecht en de zee noordwaarts op trekkende sterke Duitsche pantsertroepen na deren de Fransche havens aan het Kanaal. Een zwakke vijandelijke aanval van het zuiden uit op Amiens werd afgeslagen. Overigens waren er aan het zuidelijk front geen bijzondere gebeur tenissen. Het luchtwapen ondersteunde met sterke eenheden den strijd van het leger tegen de vijandelijke legers, welke zijn opgesloten in de Belgisch- Fransche sector. Ook aan het zuidelijke front keerde het luchtwapen zich tegen verkeerswerken, transportbeWegingen en troepenconcentraties. OORLOGSSCHIP GETROFFEN. Bij de gewapende verkenningen aan de kust van het Kanaal werden voor Boulogne een groot oorlogs schip, waarschijnlijk een kruiser, en drie torpedo jagers door zware bommen getroffen. Onze vlieg tuigen ontmoeten daarbij zware luchtafweer. Bovendien gelukte het zes geladen transportvaar tuigen tot zinken te brengen. Naar achteraf bekend wordt zijn op den 21en en 22en Mei bij de vertwijfelde doorbraakpogingen van den vijand naar het zuiden, behalve talrijke op andere wijze vernielde pantserwagens, alleen door de artillerie 56 vijandelijke pantserwagens vernield DE OORLOG IN DE LUCHT. De verliezen van den vijand in de lucht bedroegen gisteren in totaal 49 vliegtuigen, waarvan in lucht gevechten werden neergeschoten 25, door het lucht doelgeschut 8, en de rest op den grond werd ver nield. Zestien Duitsche vliegtuigen worden vermist. Bij Narvik deed het luchtwapen mei succes aan vallen op tentenkampen, colonnes van lastdieren, troepenconcentraties en transporten. Een vijande lijke jager werd neergeschoten, een kruiser en een transportvaartuig door bomtreffers beschadigd. Ook in den afgeloopen nacht vloog de vijand West- en Zuidwest-Duitschland binnen en herhaalde hij zijn lukrake bombardementen op niet-militaire doel witten. DE KRACHT DER DUITSCHE INFANTERIE. Het Vrijdag uitgegeven frontbericht van het D. N. B. luidt als volgt: Bij de beoordeeling van den militairen toe stand, zooals deze zich vandaag voordoet in het Noord Fransche-Belgische gebied, vallen twee dingen in het bijzonder op: De aanvalsprestatie der infanterie-divisies, die tegen een minstens even sterken tegenstander in het veld gewor pen zijn en de bewegelijke leiding der snelle Duitsche troependeelen. In zware gevechten heeft de Duitsche infanterie den zich hard nekkig ver wegenden tegenstander, die ver trouwde op een krachtig versterkte waterhin dernis, over de Scheldestelling teruggedrongen en is doorgedrongen in de stad Gent zelf. Na net overwinnen van de Scheldestelling ten zuiden van Gent gelukte een aanval op den westelijken oever van de Leye. In de sedert den aanvang van het westelijke offen sief verloopen veertien dagen heeft de infanterie juist aan den noordelijken vleugel in de gevechten met de voornaamste krachten van den tegenstander de superioriteit van de Duitsche opleiding en van den aanvalsgeest zelf boven uitgelezen, numeriek sterkere vijandelijke strijdkrachten bewezen. Hetzelfde kan ook gezegd worden van de gevech ten aan de Maas ten oosten van Sedan, waar het de infanterie gelukte den tegenstander uit zijn sterke vestingsysteem te werpen, een pantserwerk te be stormen en door dezen aanval op een voor den tegenstander buitengewoon ongunstig punt de Duitsche positie belangrijk te verbeteren. Nadat allereerst de grensposities van den vijand onder den voet waren geloopen en de doorbraak door de ver dere verdedigingslinies van den vijand tot stand was gebracht, moest de strijd met de hoofdkrachten van den tegenstander komen. De infanterie heeft, zooals de laatste dagen toonen, zich ook in deze zware worsteling op schitterende wijze doen kennen. De snelle eenheden, die eerst in westelijke richting langs de Somme tot aan het Kanaal oprukten, vervolgens een afweerflank naar het zuiden vormden, maar bijna tegelijkertijd reeds met sterke strijdkrachten naar het noorden aan vielen, verdienen om de bewegelijke leiding ook bij zondere aandacht. Zoo eenvoudig deze tactiek ach teraf ook lijkt, vooral wanneer zij tot volledige successen leidt, zij eischt toch bijzondere aandacht en besluitvaardigheid. Het zonder haperen func- tioneeren der berichtenverbinding heeft ook hierbij een groote rol gespeeld. De gevechten, die zich aan den binnenkant van den om de vijandelijke legers geslagen ring sedert den koenen opmarsch tot aan de Kanaalkust afspelen, geschiedden in een geest van samenwerking vol opoffering tusschen de infan terie, de snelle eenheden en het luchtwapen. Alleen dank zij het gemeenschappelijk optreden van alle wapensoorten kon verhinderd worden dat de tegen stander uitbrak. In de eerste dagen na de omsin geling van den vijand was hij numeriek in de meerderheid en had hij nog niets van zijn gevechts- waarde verloren. Ofschoon het luchtwapen de verbindingswegen en ravitailleeringswegen tusschen de afzonderlijke een heden van den vijand terstond fel had aangevallen kon de vijandelijke leiding nog aanzienlijke strijd krachten, vooral aan gemotoriseerde en gemechani seerde eenheden in het gevecht werpen. Alle uit- braakpogingen zijn gestrand op de vastberaden verhouding van de Duitsche troepen. Intusschen is de toestand ook in den naar het westen vooruitge schoven wig ten gunste van de Duitschers gewijzigd. Door het nazenden van infanteriedivisies werd een evenwicht in de krachtenverhouding bereikt, die plaatselijk reeds in superioriteit is veranderd. Door de versterking van deze spil komt nu de snelle op marsch naar Boulogne en Calais beter tot uit werking.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1940 | | pagina 1