De bouw van „Aelbertsbergh".
Hoe de Hollandsche graven bouwden.
SERING.
,A N P A' G 27 MEI T94Ö
(adavers en ondeugdelijk vleesch
moeten vernietigd worden.
't-GRAVENHAGE, 25 Mei (A.N.P.) Het
""rtement van handel, nijverheid en scheep-
t brengt met nadruk onder de aandacht
de burgemeesters, dat aan den dienst der
xtructoren alle mogelijke hulp moet worden
"leend. Het is dringend noodzakelijk dat ca-
as en ondeugdelijk vleesch vernietigd wor-
;5V opdat gevaarlijke ziekten voor mensch en
voorkomen en bestreden kunnen worden.
^Aan destructoren moet derhalve benzine, olie,
oline steenkolen en andere hulpstoffen
^orden afgeleverd ten behoeve van dezen
jenst
Meisje te Hushoven vermoord.
WEERT 25 Mei (A.N.P.) In een café te Hus-
heeft zich een drama afgespeeld, dat de 15-
«T H., dochter van een caféhouder aldaar, en
w-iarigen M. J.. eveneens afkomstig uit Hus-
"L het leven heeft gekost.
alt meisje had tot 's avonds circa 10 uur in het
geholpen met het bedienen van de klanten. Zij
zich daarna naar buiten en is daar van het
beroofd. Familieleden van het slachtoffer
oL het lijk eenigen tijd later. De vermoedelijke
r de 25-jarige M. J., was gezien toen hij zich
friiwiel van Hushoven naar Weert begaf. Onder
is hij in de Zuid-Willemsvaart gesprongen,
Sn hij is verdronken.
n? aanleiding tot deze ontstellende daad moet
chijnüjk gezocht worden in het feit dat de man
ml zocht met het meisje, waartegen haar ouders
Zin verband met den jeugdigen leeftijd verzetten.
Mgr. F. J. H. Evers overleden.
's-GRAVENHAGE, 26 Mei (A.N.P.! In 72-
j3r;aen ouderdom is vrij onverwacht te zijnen
hize overleden mgr. F. J. H. Evers, oud-hoofd
aalmoezenier van leger en vloot.
Fredericus Joannes Henricus Evers werd ge
boren te Amsterdam op 5 September 1867. Hij
volgde' het gymnasium te Katwijk, studeerde
aan de seminaria Hageveld en Warmond en was
daarna als kapelaan werkzaam te Uitgeest, Rot-
vrdam, Haarlem en Weesp. Nog voor hij eigen
lijk aan de beurt was. werd hij toen rector m
Amsterdam reeds benoemd tot pastoor in Dui-
'rendrecht. Zijn erkend gezag op marinegebied
-hij had een speciale studie van onze vloot ge
maakt waarvan hij de resultaten neergelegd had
azijn in 1899 uitgegeven „De Nederlandsche
Marine", en in „Oorlogsschepen", hetwelk in
1502 verscheen, was oorzaak dat hij benoemd
«erd tot lid van den raad van defensie en in 1914
werd pastoor Evers geroepen om de Katho
lieke geestelijke verzorging te organiseeren bij
»er en vloot hier te lande, welken arbeid hij
!a 1924—1925 in Indië met evenveel succes
üortzette. In 1930 werd mgr. Evers benoemd
to- hoofd-aalmoezenier, welke functie hij eenige
maanden later neerlegde. Bij die gelegenheid en
wkbij zijn 40-jarig priesterjubileum zijn mgr.
Erers en uit militairen en maritiemen en uit ci-
#.n kring zeer vele blijken van grooten op-
reclite waard eer ing geworden.
Ook genoot de overledene groote bekendheid
a!s voorzitter van de vereeniginig „Onze Vloot".
Mgr. Huibers. bisschop van Haarlem, zal den
uitvaartdienst Woensdagmorgen bijwonen.
EXAMENS.
STUURLIEDEN.
's GRAVENHAGE, 25 Mei. Geslaagd voor
J examen van len stuurman groote handels
vaart'de heer J. Winter, voor 2en stuurman
mote handelsvaart:, A. Kreukniet en voor derden
stuurman groote handelsvaart de heeren: W. F.
Boddeus en J. J. Poppe.
Demobilisatie geldt ook krijgs
gevangenen.
's-GRAVENHAGE, 25 Mei. Naar aanleiding
van de vraag, die bij velen gerezen is, of de militai
ren, die tijdens de krijgsverrichtingen gevangen ge
nomen zijn, mede bij de demobilisatie zijn inbegre
pen, kan worden medegedeeld dat in de eerste plaats
a'e bedoelde militairen meerendeels niet buiten Ne-
idand vertoeven en dat zij ook bij de demobilisatie
rijn inbegrepen. (A.N.P.)
Stempelen voorloopig gestaakt.
Nadere mededeelingen.
's-GRAVENHAGE, 25 Mei. De secretaris-ge
neraal, waarnemend hoofd van het departement van
sociale zaken, heeft aan de gemeentebesturen een
rondschrijven gezonden, waarin hij bericht dat hij
heeft besloten, dat het stempelen der ingevolge de
steunregeling gesteunde werkloozen tot nadere aan
kondiging niet meer zal plaats hebben.Hij heeft deze
beslissing genomen in het vertrouwen dat de ge
meentebesturen overigens alle controlemaatregelen
zoo volledig mogelijk zullen toepassen. (A.N.P.)
De verduisteringen te Doornspijk.
Twee en een half jaar geëischt tegen
gemeente-ontvanger.
ZWOLLE, 25 Mei (A.N-P.) Door de recht-
ank alhier is de zaak tegen den gewezen ge-
neente-ontvanger te Doornspijk behandeld, wien
malversaties ten nadeele van die gemeente en van
ie Boerenleenbank te Doornspijk, waarvan ver-
machte kassier was, ten laste was gelegd.
Het vooronderzoek in deze zaak had verschei
dene maanden in beslag genomen, als gevolg van
iet feit, dat steeds nieuwe onregelmatigheden, als
mede blijken van valschheid in geschrifte, ontdekt
ïerden.
De officier van Justitie had een uitvoerige dag-
'aarding samengesteld, waarin o.m ten laste
«as gelegd verduistering van gelden der gemeente
öoom^pijk in het tijdvak van 15 Maart 1927 tot
1 Maart 1939 en wederrechtelijke toeëigening
''an gelden van de Boerenleenbank te Doornspijk
jedorende het tijdvak van 1 October 1927 tot 1
Haart 1939, alsmede vijf gevallen van valschheid
geschrifte.
Verdachte gaf op een desbetreffende vraag van
ft president der rechtbank de hem ten laste ge-
gde feiten toe. Het bleek, dat de gemeente-secre-
kris, die nauw bij deze zaalc betrokken is, ver-
dachtes raadsman was geweest, althans van de
indelingen van verdachte op de hoogte was.
De officier van justitie zeide in zijn requisitoir,
&t het hem niet onaannemelijk voorkwam, dat
«erdachte veel aan den gemeente-secretaris had
Cvergelaten. Een behoorlijke controle was nooit
geoefend. Op grond hiervan meende spr., die
•s den secretaris de eigenlijke, schuldige ziet, vrij-
Jpraok van dé tenlaste gelegde verduisteringen ten
nadeele van de gemeente te moeten eischen. Voor
j|e handelingen ten aanzien van de boerenleen
bank gepleegd, achtte de officier van justitie ech-
geen verontschuldigingen aanwezig. Hiervoor
hschte hij een gevangenisstraf voor den tijd van
hvee jaar en zes maanden, met aftrek van het
voorarrest.
j-'
Voorjaar in de Haagsche Diergaarde. I)e drie
jonge leeuwtjes koesteren zich in het warme
zonnetje.
Efficiency en wederopbouw.
•s-GRAVENHAGE, 25 Mei. Men schrijft ons:
Het bedrijfsleven ziet zich omringd door tal van
•loeilijkheden, welke alleen door taaie volharding
net inspanning van alle krachten kunnen worden
overwonnen.
Het ligt voor de hand, dat de organisatie van
het herstel zoo efficient mogelijk dient te geschie
den.
Hier vangt een nieuwe periode aan, waarin het
Nederlandsch instituut voor efficiency een taak
heeft te vervullen.
Deze door de overheid gesubsidieerde instelling
tracht reeds sedert haar oprichting in 1926 door
ervaringsuitwisseling tusschen de leden onderling,
het organiseeren van congressen (de jaarlijksche
efficiency-dagen), het houden en bevorderen van
tentoonstellingen op bedrijfsorganisatorisch gebied
en vooral door de uitgave van een vaktijdschrift,
de toepassing van zoo doelmatig mogelijke be-
drijfsmethoden meer en meer ingang in Nederland
te doen vinden.
Juist in de onderlinge ervaringsuitwisseling tus
schen overheidslichamen en particuliere bedrij
ven is in deze tijden de'mogelijkheid geboden elkan
der voor bedrijfsorganisatorische misstappen te be
hoeden en door onderling overleg van practici
an bedrijfsleiders tot oplossing van gemeen
schappelijke problemen te komen.
In het Nederlandsch Instituut voor efficiency
zijn practisch alle Nederlandsche deskundigen op
het gebied der bedrijfsorganisatie geconcentreerd
en in bedrijfsstudiegroepen en commissies ver-
eenigd.
De waardevolle kennis en het uitgebreide erva
ringsmateriaal worden voor zoover het in aan
merking komt gaarne ter beschikking van den
nationalen wederopbouw gesteld.
Het bureau verleent zijn tusschenkomst zoowel
voor het verstrekken van reeds vastgelegde ge
gevens als voor het in contact brengen van des
kundigen eenerzijds en belanghebbende overiieids-
organen en particulieren anderzijds.
(A.N.P.)
Verboden gebieden.
Betreding zonder vergunning strafbaar.
's GRAVENHAGE, 25 Mei. De Opperbevel
hebber van Land- en Zeemacht maakt in de Staats
courant bekend dat de toegang tot en het verkeer
binnen de volgende gebieden verboden is: a. die,
waarop door de Nederlandsche weermacht stel
lingen, in welken vorm ook, zijn aangelegd; b. die,
waarin als gevolg van oorlogshandelingen ver
woestingen zijn aangericht.
Onder stellingen wordt onder meer verstaan
de strook grond, gelegen binnen een afstand van
390 M. rondom: a. gevechtsopstellingen voor alle
wapens, b. schuilplaatsen, hindernissen waar
onder begrepen mijnenvelden c. munitïeberg- en
opslagplaatsen, alsmede de bijbehoorende; d. lege
ringsruimten; e. barakken; f. naderingsloopgraven.
Het gedeelte van het verwoeste gebied, dat als
verboden geldt, wordt door den burgemester van
de betrokken gemeente aangeduid.
Van het verbod kan door den Opperbevelhebber
van Land- en Zeemacht of, namens dezen, door den
militairen commandant, belast met de opruiming in
eenig gebied, op daartoe gedaan verzoek schrifte
lijk ontheffing worden verleend. Aan een ont
heffing kunnen voorwaarden worden verbonden.
Een verleende ontheffing kan zonder opgaven van
redenen worden ingetrokken. Ontheffing wordt
geacht van rechtswege te zijn verleend aan: a.
personen, die zich uit hoofde van hun ambt, be
roep of bedrijf in meerbedoelde gebieden moeten
ophouden, b. personen, die hun woonplaats hebben
in vermelde gebieden.
Overtreding van eenige bepaling dezer verorde
ning waaronder mede te verstaan eenig han
delen of nalaten in strijd met eenige aan een even-
tueele ontheffing verbonden voorwaarde wordt
gestraft met hechtenis van ten hoogste drie maan
den.
Met de handhaving en met de zorg voor de na
leving van deze verordening, alsmede met de op-
spox-ing van de strafbare feiten, zijn belast: a. de
ambtenaren, genoemd en bedoeld in artikel 141
van het Wetboek van Strafvordering, b. het perso
neel der Koninklijke Marechaussee; c. het perso
neel der Politietroepen; d. het personeel der Rijks-
en Gemeentepolitie; e. de met wacht, en patrouille-
dienst belaste militairen.
Deze verordening is in werking getreden on
middellijk na haar afkondiging.
Merkwaardige vondst van
kolenwerker.
AMSTERDAM, 25 Mei, (A.N.P.) Gisteravond
vischte een kolenwerker uit het water van de Re
guliersgracht een pakje op. Bij nader onderzoek
bleek het pakje te bestaan uit op de helft doorge
sneden bankbiljetten, en wel Nederlandsche bank
biljetten voor een totaal van 53.000 gulden, verder
nog 6900 dollars en 390 Engelsche ponden. De her
komst van deze halve bankbiljetten kon nog niet
worden vastgesteld.
Distributie van veevoeder.
'S GRAVENHAGE, 25 Mei. (A.N.P.) Het
rijksbureau voor de voedselvoorziening in oorlogs
tijd maakt het volgende bekend:
Onder de aandacht der plaatselijke autoriteiten
wordt gebracht^ dat de regeling der veevoeder
distributie thans wederom ter hand is genomen
door het rijksbureau voor de voedselvoorziening in
oorlogstijd en de daaraan verbonden provinciale
voedselcommissarissen en plaatselijken bureau-
houders.
Andere autoriteiten, die tijdelijke voorzienin
gen hebben getroffen, wordt dei-halve verzocht hun
bemoeiingen ten aanzien van de veevoederdistri.
butie onverwijld te beëindigen.
Voor de afwikkeling van loopende zaken dienen
zij zich met den provincialen voedeselcommissaris
te verstaan
VEEVOEDER VOOR BIJZONDERE
DIERGROEPEN.
's GRAVENHAGE, 25 Mei. In aansluiting
op het bericht, waarbij alle aflevering van vee
voeder aan veehouders werd verboden, maakt het
rijksbureau voor de voedselvoorziening in oorlogs
tijd bekend, dat dit verbod niet geldt voor afleve
ring tegen inneming van bestelbonnen, afgegeven
door de sectie bijzondere diergroepen te Beekber
gen.
Deze bonnen blijven dus geldig, echter met
dien verstande, dat op bonnerf, welker geldigheid
aanvangt op 21 Mei of eerder, slechts de helft van
de daarop vermelde hoevelheid'mag worden afge
leverd.
Op bonnen, welker geldigheid aanvangt op 22
Mei of later, mag dus de volledige hoeveelheid
wordenafgeleverd. (A.N.P.)
Over den kasteelenbouw in vroegere tijden le
zen wij o.a. in het Oudheidkundig jaarboek van
Januari 1939 betreffende de bouwgeschiedenis
van het Slot op den Hoeff. door J. Renaud, dat
op grond van gevonden scherven vastgesteld kon
worden dat ter plaatse reed in 't begin van onze
jaartelling een bewoning was geweest. Er wer
den verder palissadeeringsgaten gevonden die
onder de muren van het latere slot doorloopen
en het bewijs leveren, dat hier een vestiging was
geweest, lang voordat Berwoud I zich op de
..Groote Hoeve" te Rinnegom vestigde. Uit diver
se verbrande restanten van extra zware eiken
houten palen en daartusschen gevonden scher
ven van een vroegere kogelpot, meende dr. Braat
overblijfselen te zien van een versterking die in
den tijd van Ada van Holland en den Graaf van
Loon vernield en verbrand is. Hierna heeft Wou
ter van Egmond „de kwade Wouter" bijge
naamd, allerwaarschijnlijkst direct na 1205 het
begin gemaakt met het bouwen van het steenen
rondeel. Een bouworde die eveneens voorkomt
bij de kasteelen. die door Graaf Floris V bij Alk
maar waren gebouwd (Middelburg en Nieuw-
burg). Deze ronde burchten zijn in den loop der
14e eeuw in onbruik geraakt en vervangen door
een kasteeltype, bestaande uit een rechthoekig
grondvlak door zware muren omgeven (sale ge
naamd) met in het midden van dit slotplein de
zware vierkante „Donjon" als laatste verdedi
gingscentrum. Uit de grondsporen van het kas
teel „Rodenburg" bij Leiden mag met vrij
groote stelligheid worden aangenomen, dat de
FELLE BRAND TE AARLANDERVEEN.
ALPHEN a.d. RIJN. 26 Mei. Doordat kin
deren met vuur speelden is hedenmiddag de ka
pitale boerderij van den heer D. de Jong, in het
Zuideinde te Aarlanderveen in brand geraakt
en tot den grond toe afgebrand.
Met de in deze plaats gestationneerde motor
spuit trachtte men het vuur te bestrijden, doch
toen men water wilde geven, bleek tot overmaat
van ramp de pomp te weigeren. Onmiddellijk
werd daarop de brandweer van Alphen a.d. Rijn
gealarmeerd, welke echter niet meer kon verhin
deren, dat woonhuis en stallen geheel afbrand
den. Van inboedel en inventaris kon vrijwel niets
in veiligheid worden gebracht. De eigenaar is
verzekerd. (A.N.P.)
Ds. KLINKENBERG EN DE HERSTELD
EVANGELISCH LUTHERSCHE KERK.
AMSTERDAM, 26 Mei. De kerkeraad der Her
steld Evangelisch Luthersche Kerk te Amsterdam
bericht, dat de band tusschen ds. A. Klinkenberg
J.Azn. en de gemeente tot wederzijdsch leedwezen
op een daartoe door hem gedaan verzoek is losge
maakt.
In verband hiermede kan worden medegedeeld
dat dit ontslag natuurlijk geenerlei verband houdt
met politieke of kerkelijke verhoudingen, maar uit
sluitend met particuliere omstandigheden van den
predikant. Een afscheidsrede zal door ds. Klinken
berg, die zich metterwoon elders gaat vestigen, niet
worden gehouden. (A.N.P.)
Kelders van den Donjon van Aelbertsbergh.
Donjon geen toegangen had op den beganen
grond en alleen over een brug liggende vanaf de
„weergang" van de wallen, naar de le verdieping
van de Donjon, betreden kon worden. Een soort
gelijk type dat iets later doch in dezelfde eeuw
voorkomt is de plaatsing van de Donjon op een
der hoeken, zooals bij Brederode, Eganond enz.
Gezien deze gegevens is het wel zeker, dat Ael
bertsbergh oorpronkelijk van hout is opgetrok
ken. Natuurlijk is het gebouw zoo goed moge
lijk versterkt geweest tegen overvallen. Dat
brachten de tijdsomstandigheden mede, zooals
uit het volgende kan blijken:
Graaf Floris II had 3 zonen, en wel Dirk, die
Graaf Dirk VI werd, Floris, die later de Swarte
genoemd zou worden en Simon. Toen door het
overlijden van zijn vader Dirk den grafelijken
titel verwierf, geraakte hij met zijn broer Flo
ris in onmin op grond van de erfenisverdeeling.
Floris had gerekend op het beheer over Fries
land als „appanagium". hetgeen Dirk VI weiger
de te verleenen. De Friezen zelf weigerden „hul
de" te brengen aan Dirk. waardoor Dirk een
krijgstocht naar West-Friesland ondernam, de
West Friezen terugdreef en na zware schattingen
aan vee en voedsel te hebben opgelegd wederom
naar Haarlem terugtrok. De Friezen zochten
steun bij Floris den Zwarten. Ailkmaar werd
ingenomen. Wij lezen hierover in de Kronijk
van Alkmaar het volgende verslag: „Want Anno
1133 kwamen zij als razende wolven Alkmaar op
het onverzienste overvallen; dood slaande, die
zij in tegenweer en ongevlucht vonden: rovende
en medenemende, dat niet te zwaar was om mee
te dragen; en hebben zij de Stad met de kerk
door den brand in asch gelegd, en dit schuim
bekkende volk voorttrekkende, verbrandde alle
oude Sloten endeKasteelen tot Haarlem toe".
Vooral de voorraadschuren van den Graaf over
„De Beek" moesten het ontgelden. Overal werd
de Roode Haan in gestoken zoodat slechts weinig
overbleef van de roof in West Friesland gepleegd.
Tot de hiervoor genoemde Sloten en Kasteelen
behoorde ook Aelbertsbergh, dat door brand
grootendeels verwoest werd. Dat het toen niet
geheel en al te gronde is gegaan is aan de solide
bouwwijze te -danken. De uit hout opgetrokken
gebouwen werden in die tijden wind- en water
dicht gemaakt door de wanden inwendig te be
strijken met een uit schelpen gebrande kalkspe-
cie. Verf was nog een ongekende luxe. De daken
waren altijd met riet gedekt.
Graaf Dirk VI heeft zich gehaast, zijn lust
hof zoo spoedig mogelijk te herstellen. Natuur
lijk wederom uit hout, omdat de steenbouw nog
geen ingang had gevonden. Of belangrijke ver
sterkingen zijn aangebracht is niet bekend, doch
in elk geval niet waarschijnlijk. In den strijd
tusschen Ada van Holland en de Graaf van Loon
tegen Graaf Willem I is Aelbertsbergh wederom
verwoest. Ada die met haar man te Haarlem
vertoefde, op weg naar Egmond. waar haar va
der begraven zou worden, moest de vlucht ne
men voor het leger des West-Friezen, Drechter-
landers en Kennemers, die de zijde van Graaf
Willem hadden gekozen, en natuurlijk elke ver
dedigde woning der graven vernielden. En zoo lag
het oude Aelbrechtsbergh in 1204 nog eens in
„assche". Wederom is het opgebouwd geworden,
want in 1220 onderteekende Graaf Willem de
Eerste na zijn terugkomst van het Heilige Land
en het beleg van Damiate een zijner acten ver
blijvende in Huize Aelbertsbergh. Natuurlijk
heeft de oorlogsheld bij uitnemendheid Graaf
Willem zijn geliefd Aelbertsbergen naar de
laatste ervaringen op versterkingsgebied laten
optrekken. Even natuurlijk was het dat steen
als bouwmateriaal werd gebruikt, want het stee
nen rondeel van de Leidsohe Burcht had hem
voldoende ontzag- ingeboezemd toen Ada daar
heen was gevlucht en door Van Egmond werd be
legerd. Had de honger den bevelhebber der
Burcht niet gedwongen om te capituleeren, dan
had de strijd daar nog lang kunnen duren. Ern
stige en deskundige onderzoekingen in den bo
dem van Aelbertsbergh kunnen misschien nog
opheldering geven of de woning toen in rondeel
vorm is opgetrokken of dat Willem I toen reeds
de vierkante bouw heeft gekozen met de Donjon
in het midden of op een der hoeken. Ook zou
bodemonderzoek kunnen uitmaken of het Petro-
nella kapelleke er toen reeds bij voorkwam. Ge
zien het feit dat deze kapel het langst intact is
gebleven doet ons veronderstellen dat het van
lateren datum is. Zoo zou dan misschien te gelij
kertijd de vraag tot oplossing kunnen worden
gebracht of de onderaardsche gang, die waar
schijnlijk nog steeds aanwezig is, een vlucht
gang of verbindingsgang is geweest of slechts
dienst heeft gedaan als afvoerkanaal voor hui
selijk gebruik. Gezien de spanning van 1.50 M.
twijfelen wij aan het laatste. Bijna twee eeuwen
achtereen is Aelbertsbergh veelvuldig bezocht
door de graven van het Hollandsche Huis on
danks het Grafelijk Hof dat door Willem II te
's-Gravenhage is gebouwd. Wij meenen dat die
voorkeur voor Aelbertsbergh gevonden moet
worden in haar buitengewoon mooie ligging te
midden van de schoone landouwen, de bosschen,
de duinen en het stroomende water. Bewijzen
voor de veelvuldige bezoeken zijn te'vinden in
de acten die op Aelbertsbergh geteekend zijn.Wij
noemen slechts: 1 acte door Willem I in 1220. 3
acten door Willem II in 1253 en 2 in 1255, 17
acten door Graaf Floris V.
Over de latere geschiedenis van Aelbertsbergh
hopen wij binnenkort nog iets te vertellen.
J.S.VLSSER.
De restauratiewerkzaamheden aan de uit 1762 dateerende Begijnhofbrug te Delft zijn weer ter
hand genomen
Syringa vulgaris Montblanc.
Seringen zijn wel zeer bekende en geliefde
struiken, die in de lentemaanden van eind April
tot eind Juni, aan onze parken en tuinen met
hun heerlijken geur en volle, mooi gekleurde
bloemtrossen, veel feestelijkheid bijzetten.
Hoewel de gewone blauwe sering (eigenlijk licht
paars van kleur) Syringa vulgaris, evenals haar
witte variëteit, Syringa vulgaris alba, zeer bekend
zijn, valt er voor de nieuwere soorten en gekweekte
hybriden toch nog wel een en ander te vertellen,
dat niet zoo algemeen bekend zal zijn.
Allereerst zullen bezitters van kleine tuinen
het vaak als een bezwaar voelen, dat de meeste
seringen op den duur zoo hoog en wijd uitgroeien,
dat er naast hen niet veel plaats meer is voor
iets anders. Er zijn nu ook een paar seringen, die
minder groeikracht hebben, echter toch ook nog een
paar meter hoog kunnen worden. Ze zijn voor een
kleinen tuin zeker boven andere soorten te ver
kiezen.
Eén van deze lagere soorten is Syringa persica.
De vorm van dezen struik zoowel als van zijn
bloemtrossen is bijzonder mooi en sierlijk De bloe
men zijn licht paars en verspreiden een heerlijken
geur. Er bestaat ook een Syringa persica alba, een
witte variëteit.
De tweede laagblijvende soort is een kruising
tusschen Syringa vulgaris en Syringa persica, met
name Syringa dubia, vanwelk vooral Syringa
Dubia rubra met" haar paarsroode, zeer lange
bloemtrossen, buitengewoon mooi is.
Wat den grond betreft, deze moet liefst niet te
droog, humusrijk en goed bemest zijn. Het is het
beste om de struiken niet te snoeien.
Onder de gekweekte soorten bestaat nog een
tweede kruising van Syringa persica met Syringa
vulgaris, de Syringa sinensis Syringa rothoma-
gensis. Deze wordt tot vijf meter hoog en draagt
in Mei mooie paarsroode bloemen in groote han
gende pluimen.
Van Syringa Vulgaris zelf bestaan ook zeer veel
variëteiten, zoowel enkelblocmige als met gevulde
bloemen. Eén ervan is de hierbij afgebeelde dubbele
witte Syringa vulgaris Montblanc. Ook zijn er
prachtige donker purperroode variëteiten, zooaLs
Andenken an Ludwig Spath en Congo.
Daartusschen in bestaan alle denkbare kleur-
schakeerïngen van wit via licht lilarose, licht lila,
violetblauw met witten rand» donkerpaars tot pur
perrood.
Hoewel de gewone paarse en witte sering zeer
zeker ieder jaar weer even mooi zijn, vooral in
groote groepen in parken en plantsoenen, is het
wel aardig om in den tuin de nieuwere vormen
te nemen, terwijl zooals gezegd, voor een kleinen
tuin Syringa persica en Syringa dubia zijn aan te
bevelen
A. J. D.
MARKT ALKMAAR.
1591 st. boter, groothandel 7580, kleinhandel
321?85. Handel matig.
15.500 kipeieren, groothandel 3.403.75, 450 eend
eieren f 2. Handel matig.
