De reactie op de capitulatie van het Belgische leger. Oordeel der Duitsche pers. Churchill achf den toestand zeer ernstig. Lagerhuis moet zich op zware tijden voorbereiden. financiën trachtten uit te buiten voor het behoud en de verdediging van hun eigen gebieden en hun eigen groote imperia. Er kan geen twijfel aan bestaan, zoo gaat het blad verder, dat de koning de houding der Brit- sche troepen juist op waarde heeft geschat. De Engelschen hebben duidelijk hun voornemen te kennen gegeven om naar huis terug te keeren, ter_ wijl de Belgen voor hen vechten en hun terug tocht met zware offers moesten dekken. Voorts hebben de Engelschen, zonder rekening te houden met leven en eigendom der Belgische burgers, zich schuldig gemaakt aan zware verwoestingen. Het bewijs daarvoor is Brussel, waar de Engelschen, ofschoon het een erkend open stad betrof, bruggen in de lucht lieten vliegen en met springstoffen de huizen vernielden en burgers doodden. De koning heeft, in tegenstelling tot de gevluchte ministers, op het slagveld den roep van zijn volk gehoord en er gevolg aan gegeven. Met onberaden woorden, zoo schrijft het blad verder, heeft Reynaud heden willen spreken van „verraad". De koning heeft niemand verraden, want België heeft niet den plicht zichzelf te ver nieler. voor de redding van Frankrijk en Enge land. Wederom zijn de Engelschen en Franschen, die dezen Europeeschen oorlog'wilden, gedwongen slag te leveren met hun eigen menschen en hun eigen middelen en wel zonder inschakeling van vreemde naties of „bloes". DE INDRUK TE PARIJS. Het bericht van de capitulatie van het Belgische leger heeft volgens het D.N.B. in politieke en jour nalistieke kringen te Parijs de grootste onrust en terneergeslagenheid gewekt. Men verheelt zich niet' dat Frankrijk en Engeland na het neerleggen dei- wapenen door het Belgische leger in een veel ern stiger toestand bevinden dan ooit te voren. Zelfs Weygand zou, naar men hier vertelt, den toestand van Frankrijk als in den hoogsten graad in gevaar gebracht hebben aangeduid. Reeds voor het bekend maken van de capitulatie van België door Reynaud geven de militaire critici van do dagbladen „Matin", Figaro", „Journal", „Petit Parisien" en „Jour" toe dat de toestand der Frans^h Engelsche legers in net noorden wanhopig is. Zij schreven dat de groote slag 'n Vlaanderen op zijn hoogtepunt was gekomen en dat de troepen dei- Westelijke mogendheden aanvallen van de grootste felheid het hoofd moesten bieden. Het opperbevel, zoo schreven de „Jour" en de „Petit Parisien", heeft zich gedwongen gezien be vel te geven voor een nieuw terugtreken der troe pen. De „Matin" en de „Figaro" leggen er den radruk op dat de Duitsche aanvallen uiterst hei'tig zijn en dat Duitschland zijn strijdkrachten aan de „tegenover Engeland liggende kust" wil op stellen. Het D.N.B. meldt voorts dat de Fransche avond bladen zich met ongehoorde felheid keeren tegen koning Leopold, dien zij bedelven onder alle mo gelijke beleedigirgen en scheldwoorden. De bladen verklaren dat de afzetting van koning Leopold door de in Parijs zetelende, geëmigreerde Belgischs» regeering, nog slechts een kwestie van uren is. Zij eischen de vorming van een voorloopigé regeering. De „Intransigeant" zet als opschrift boven zijn commentaar op de gebeurtenissen: „de verrader". Evacuatie van burgers uit Gibraltar. Schip ter beschikking gesteld. Naar, volgens het D.N.B. uit Gibraltar gemeld Wordt heeft de Engelsche overheid gelast een schip van 7000 ton ter beschikking te stellen, dat uit sluitend moet dienen voor de ontruiming van Gi braltar door de burgerbevolking. De gouverneur van Gibraltar heeft in het offi cieele blad geëischt dat de passieve luchtbescher ming, de hulppolitie en andere vrijwillige organi saties geen acties zullen ondernemen, waarvan de militaire commandant geen kennis draagt. BEPERKING VAN BENZINEVERBRUIK IN DENEMARKEN. KOPENHAGEN, 28 Mei. Krachtens een be sluit van den minister van handel zijn opnieuw aanzienlijke beperkingen ingevoerd in het verk'eer met vrachtauto's, teneinde het benzineverbruik, dat thans tot een vierde van' het normale verbruik is teruggebracht, nog verder te beknotten. De nieuwe voorschriften treden 1 Juni in werking. (D.N.B.) De „Washington" neemt Amerikanen in Italië op. Schip vertrekt Donderdag uit New-York. Het Amerikaansche stoomschip „Washing ton" dat Dinsdag uit Italië te New-York aange komen is, zal volgens het D. N. B. op verzoek van het Amerikaan sche departement van buitenlandsche zaken Donderdag, dus twee dagen voor het vastge stelde tijdstip, reeds weer naar Italië terugkee- ren en vertrekkende Amerikanen uit Europa aan boord nemen. Het Amerikaansche gezantschap te Dublin heeft bekend gemaakt dat inscheping aan boord van de „President Roosevelt" de laatste kans biedt om Engeland te verlaten. Nu de strijd op de Zeeuwsche eilanden geëindigd is, keert de bevolking weer naar haar haarsteden terug. Een gemoedelijk transport Koning Leopold krijgt een Belgisch kasteel toegewezen. Koning en leger zullen overeenkomstig hun dappere houding worden behandeld. Het D.N.B. bericht uit het Duitsche hoofdkwar tier: De Koning der Belgen heeft om verder bloed vergieten en de volledige doeilooze vernietiging van zijn land te doen ophouden zijn besluit om de wapens neer te leggen tegen den wensch van de meerderheid van zijn ministerie genomen. Dit ministerie, dat in de eerste plaats verant woordelijk is voor de over België losgebroken catastrofe, schijnt ook thans zijn Engelsch- Fransche opdrachtgevers te willen blijven vol gen. De Führer heeft verordend dat tegenover den koning der Belgen en zijn leger een zoo danige houding wordt aangenomen, als waarop dapper strijdende soldaten aanspraak kunnen maken. Daar de koning der Belgen voor zich per soonlijk geen wensch geuit heeft wordt hem. tot aan de regeling van zijn definitieven ze tel, vooreerst een Belgisch kasteel als ver blijfplaats aangewezen. Het totale aantal der door de capitulatie ge troffen Belgische eenheden zou rond een half millioen manschappen bedragen. De Duitsche legers zullen thans met toegenomen kracht de vernietiging van de hoofdschuldigen nastreven. Berlijn versus Reynaud. Onbillijkheden jegens koning Leopold. Het D.N.B. meldt: De Fransche minister-president Reynaud heeft in zijn radiotoespraak van Dinsdag naar men te Berlijn opmerkt, beleedigende aanval len gericht op den Belgischen koning en het Bel gische leger. Zoo beweerde hij o.a. dat Koning Leopold zonder rekening te houden met de Brit sche en Fransche soldaten, den strijd heeft ge staakt. In politieke kringen alhier wordt deze voor stelling geheel en al onrechtvaardig, ja zelfs ver draaiing der feiten genoemd. Men herinnert er aan dat de bereidwilligheid van België om in den oorlog te gaan tegen Duitschland door de Engel sche en Fransche regeering alleen verkregen werd door groote beloften met betrekking tot de door de Westelijke mogendheden te verleenen hulp. Wanneer vandaag België door de Duitsche wape nen gedwongen werd een kansloozen strijd op te geven is het evenzeer niet ter zake dienende als unfair het Belgische leger schuldig te verklaren aan deze ineenstorting van den geallieerden tegen stand. Want dat het Belgische leger in een toe stand kwam, die Koning Leopold tot zijn besluit dwong, is alleen en uitsluitend veroorzaakt door het feit dat bet Fransche leger en het Britsche expeditiecorps niet in staat waren België voor de oorlogsramp te bewaren. Wanner Koning Leopold thans van de zijde der Westelijke mogendheden voor zijn zeker niet ge makkelijk besluit, voor de redding van zijn volk en land onvoorwaardelijk te capituleeren, wordt beleeöigd, dan oogst hij daarmede van Londen en Parijs denzelfden dank als de Noren en de Neder landers ontvingen voor hun gewapende hulp. Fransche veldlazaretten in Duitsche handen gevallen. Belioorende tot de Franklin-stichting. De Fransche troepen trekken zoo snel terug, dat zij nauwelijks tijd hebben zeer belangrijk en daarmede zeer waardevol oorlogsmateriaal mede te nemen, aldus luidt een aan het D. N. B. toegestuurd bericht van het front. De buit, wel ke de oprukkende Duitsche soldaten de laatste dagen, gemaakt hebben is daarom ook dien overeenkomstig groot. Zoo is hun o.a. ook een groot deel van de Franklin-stichting in handen gevallen, welke uit medische inrichtingen be staat, Reusachtige, uitstekend ingerichte veld lazaretten hebben de Franschen laten staan: waarin thans gewonde Duitsche soldaten door Duitsch personeel verpleegd worden. Een arts verhaalde aan den berichtgever dat Fransche. vliegers op dit lazaret bommen wilden werpen, doch door het luchtdoelgeschut verdre ven werden. De chauffeurs van de ziekenauto's waren Amerikanen, die echter geen woord En- gelsch spraken. Het waren nl. Poolsche en Tsjechische emigranten. In dezelfde plaats bevond zich ook een ach tergebleven lazaret met Fransche gewonden. Het is duidelijk dat de Duitsche militaire autoritei ten den Franschen artsen toestonden hun ge wonde landgenooten te blijven verplegen. De behandeling van krijgsgevangen Duitsche vliegers in Frankrijk. Aanleiding tot tegenmaatregelen in Duitschland. Het D.N.B. meldt: De kolonel van het lucht wapen en eskadercommandant Lackner, die tij delijk in Fransche gevangenschap was geraakt, heeft daarover een rapport uitgebracht waann hij een relaas geeft van de behandeling, die hem is wedervaren. O-m. werd hij beschoten, toen hij per valscherm uit zijn in brand geschoten toestel sprong. Na zijn landing werd hij door Marokka nen overvallen, die hem beroofden en zwaar mis handelden. Hij werd slechts gered doordat Fran sche gendarmes ingrepen, die hem echter in de boeien sloten. Aangezien op grond van dit rapport en talrijke andere berichten de in strijd met het volken recht zijnde behandeling van Duitsche vliegers door de Franschen voldoende bewezen is heeft generaal-veldmaarschalk Goering per 28 Mei bevel gegeven, dat de tot dusver uitgevaardigde grootmoedige bepalingen ten aanzien van de behandeling van vijandelijke, gevangen vliegers zoo beperkt worden dat alle krijgsgevangenen van het Fransche luchtwapen principieel be handeld moeten worden zooals de Franschen Duitsche vliegers plegen te behandelen. In het vervolg zullen alle Fransche gevangen vliegers naar Fransch voorbeeld onmiddellijk bij hun gevangenneming in de boeien geslagen worden en met uitschakeling van alle tot dusver ver leende faciliteiten afzonderlijk ondergebracht worden. De opperbevelhebber van het luchtwapen heeft zich tot deze strenge maatregelen gedwongen ge zien, aangezien dagelijks de berichten over de onmenschelijke, wreede behandeling van ge vangen Duitsche vliegers door de Franschen veelvuldiger worden.. De generaal-veldmaarschalk zal in het vervolg telkens, wanneer hem een moord op Duitsche vliegers wordt gemeld, voor iederen vermoorden Duitschen vlieger vijf gevangen Fransche vlie gers doen doodschieten. Hetzelfde geldt ook voor het geval, dat wederom in luchtnood zijnde, met valscherm neerspringende Duitsche vliegers werden beschoten, echter met dit onderscheid, dat ln dat geval vijftig vijandelijke gevange nen doodgeschoten worden. Op de gevangen En gelsche vliegers worden deze maatregelen niet toegepast, aangezien de Engelschen tot dusverre geen aanleiding hebben gegeven tot dergelijke tegenmaatregelen, t De Duitsche pers zoo meldt het D.N.B., heeft zooals te begrijpen valt, de grootste belangstelling voor de capitulatie van België. De avondbladen beginnen hun commentaar op de geweldige overwinning der Duitsche wapenen met te wijzen op den wederom merkwaardigen samenloop van omstandigheden, dat het noodlot tige getal van achttien moeilijke dagen van strijd wederom voldoende was de capitulatie van een land af te dwingen. In achttien dagen, zoo schrijft de Deutsche All. gemeine Zeitung", werd het Poolsche leger ver slagen. In wederom achttien dagen sedert het begin van het Duitsche offensief heeft thans ook, na de capi tulatie van Nederland het Belgische leger opge houden te bestaan, niettegenstaande het Fransche Noordelijke leger en het geheele Britsche expe ditiecorps te hulp waren gesneld, zoo begint het commentaar van de „Berliner Lokal Anzeiger". Achttien dagen na het begin van den Duitschen opmarsch is de capitulatie van het Belgische leger gevolgd, schrijft de „Berlijner Börsen Zeitung". Eenstemmig komt in de bladen tot uiting dat de Belgische koning zich in zijn houding waardig heeft getoond en dat hij zijn soldaten en daarmede zijn volk de onvermijdelijke offers aan bloed, die bij den toestand der geallieerde legers een onont koombare massamoord zouden hebben beteekend. alsmede den val in den afgrond tegen den wil zijner, ministers te elfder ure heeft willen be sparen. fe De rede van den Franschen minister-president niet haar hatelijke aanvallen op koning Leopold ontmoet in de Duitsche pers slechts de verachting van het Duitsche volk. Men ziet in deze verklarin gen van Reynaud slechts het zoeken van een zonde bok in deze voor de Westelijke mogendheden wan hopige uren, waarop de plutocratische oorlogsdrij- vers de geheele last der verantwoording voor hun militair falen zouden kunnen afwentelen. Zij hebben niet het recht, zoo schrijft het „Ham burger Fremdenblatt", in opstand te komen tegen het besluit van een monarch, die tot het laatste oogenblik bij zijn troepen is gebleven en wiens eenige fout berust op het feit, dat hij niet de kracht bezat zijn betere politieke inzichten te doen gelden tegenover de tot oorlog drijvende politiek van de door hem beroepen regeering. Die mannen, die zich thans hebben aangesloten bij de steds toenemende „emigranten-vereeniging" in Londen, hebben niet het recht zich te beroepen op het Belgische volk, dat alleen wordt vertegenwoordigd door het Belgische leger, dat tot het laatst zijn plicht heeft gedaan aan het, front in Vlaanderen. De capitulatie van het Belgische leger beteekent een nieuwe stap op den weg van het noodlot, wel ken de Westelijke mogendheden gekozen hebben, toen zij Duitschland den oorlog verklaarden, schrijft de „Deutsche Diplomatisch-Politische Korrespon- denz". Steeds grooter wordt het aantal landen, zoo ver volgt de Korrespondenz, dat door Engeland en Frank rijk zoozeer was gecompromitteerd of verleid dat zij zich tenslotte ook militair aan de zijde van de Wes telijke mogendheden bevonden en daarna voor de Duitsche wapenen moesten bukken. Niets was door de geallieerden nagelaten om de hulp vari de geallieerden voor hen bijzonder mooi te doen uit komen. Als „verloren troep", welke zich tot den laatsten man voor de Westelijke mogendheden moest opofferen waren de Belgen goed genoeg. Koning Leopold heeft zijn land en volk voor verdere zinnelooze offers en voor den zekeren ondergang bewaard. Evenals voorheen probeeren ook thans weer de Westelijke oorlogsophitsers uit de eigen tegen slagen munt te slaan voor zichzelf. In den grond is dit de uitwerking van het slechte geweten en van de vrees door hun volk ter verantwoording te zullen worden geroepen, dat zij elke mogelijkheid tot vrede en verzoening met Duitschland in hun ver blinde haat hebben doen mislukken. ITALIAANSCHE INSTEMMING MET HET BESLUIT VAN KONING LEOPOLD. Uit Rome meldde het D.N.B. gisteravond: De capitulatie van België staat in de avond bladen in het middelpunt der belangstelling. De „Giornale d'Italia" noemt de handelwijze van den koning der Belgen een „daad van groot politiek en menschelijk verstand". Drie motieven hebben den koning aanleiding gegeven tot zijn besluit, zoo meent het blad: 1. De wil om zijn volk in een doelloozen strijd een ver der bloedvergieten en verdere offers te besparen. 2. De groote reeds geleden verliezen der Belgische natié. 3. Het inzicht, dat de geallieerden niet zoo zeer streefden naar de verdediging der onafhan kelijkheid en van het lot van België, als veeleer alle middelen van België aan menschen, wapens en Uit Londen, 28 Mei: Churchill heeft heden in het Lagerhuis zijn aangekondigde redevoering uit gesproken. Allereerst deelde hij de capitulatie van het Belgische leger door Koning Leopold mede. Hij vervolgde toen: De Britsche en de Fransche re geeringen hebben daartegenover hun generaals on middellijk bevolen zich verre te houden van dit optreden en de operaties voort te zetten. Het Duit. sche opperbevel heeft toegestemd in de Belgische capitulatie. Het Belgische leger heeft sedert heden ochtend vier uur opgehouden den Duitschers tegen stand te bieden. De Belgische regeering heeft zich niet solidair verklaard met deze handeling van Koning Leopold en heeft bekend gemaakt dat zij vastbesloten is den oorlog voort te zetten aan den kant van de geallieerden. De toestand der Britsche en Fransche legers, die in- een der heftigste veldslagen gewikkeld zijn, en van drie kanten, benevens uit de lucht ingesloten zijn, is duidelijk buitengewoon ernstig. De over gave van het Belgische leger vergroot het ernstige gevaar, maar de Engelsche troepen hebben een goede stemming en vechten. Vloot en luchtvloot verleenen dezen legers krachtige ondersteuning. Hij (Churchill) wil voor het Huis dan een ver klaring afleggen over den algemeenen toestand, wanneer het resultaat van den ontzaglijken strijd', die thans geleverd wordt, bekend is en overzien kan worden. Dit zal waarschijnlijk niet voor het begin van de volgende week zijn. Inmiddels zal het Huis er goed aan doen zich voor te bereiden op harde en zware tijden. (D.N.B.') DUITSCH COMMENTAAR. BERLIJN, 28 Mei (D.N.B.) De verklaringen van den Britschen minister-president, Churchill, naar aanleiding van de capitulatie van het Belgi sche leger worden in politieke kringen hier niet alleen unfair en onridderlijk genoemd, maar zij vormen tevens, zooals men hier met nadruk vast stelt, een verdraaiing der feiten, zooals men zich nauwelijks krasser kan denken. Als Churchill thans beweert dat de verbonden legers in Vlaan deren en Noord-Frankrijk bij de overwinning ge staan hebben en dat deze overwinning slechts ver loren gegaan is. doordat de Koning der Belgen zich teruggetrokken heeft, clan kon niet alleen Chur chill. die deze enorme bewering uit, maar waar schijnlijk ook het grootste deel van zijn toehoor ders in het Lagerhuis weten dat hier sprake is van een bewuste onwaarheid. Want de toestand der geallieerde legers in het genoemde gebied was, zoo als zelfs iedere leek op militair gebied kon zien, sedert dagen volkomen kansloos, en het bevel aan deze troepen stand te blijven houden tegenover den Duitschen aanval, niets anders dan een georga niseerde massamoord door degenen, die dit bevel gaven van een plaats uit, die voorloopig veilig is. Ook de positie van het Britsche expeditiecorps is niet pas, zooals Churchill beweert, sedert van daag hopeloos, doch ook reeds sedert dagen, door dat een deel der Fransche en Belgische Kanaal havens door de Duitsche troepen bezet waren en de havenwerken van andere havens door de Duit sche luchtmacht vernield waren. Hoe juist deze constateering is bevestigen de Engelschen, doordat zij het publiek na drie dagen den val van Calais nog niet durven toe te geven. Tot op het oogenblik, dat het Engelsche expeditieleger de vlucht naar Engeland afgesneden zag waren de Belgische troe- heerscht weer rust op de Zeeuwsche eilanden. Bekoorlijk Zeeland is behulpzaam bij het overbrengen van huisraad pen voor den plutocraten te Londen goed genoeg om den terugtocht der Britsche troepen, die zich in ijlmarschen naar de Kanaalhavens begaven, met hun lichamen te dekken. Als het Engelsche leger zich de laatste dagen genoodzaakt zag zich weder tegenover den tegenstander te plaatsen, dan ge beurde het niet, omdat de strijd nog eenige kans op succes bood, maar alleen omdgt er geen andere weg overbleef. Nog meer te laken dan de houding van de Brit sche regeering ten aanzien van de Belgische capitu latie acht men hier intusschen het optreden van de leden der Belgische regeering, die reeds lang de vlucht genomen heeft en nu van Londen uit in hun blinde hoorigheid van Engeland uiting geeft aan haar ontstemming over het feit, dat de koning der Belgen de resten van het Belgische leger voor doodbloeden op Vlaamschen grond bewaard heeft. Dat deze zoogenaamde Belgische regeering in het geheel niet meer het recht heeft zich vertegen woordigster van haar volk te noemen, zou, aldus zegt men hier, aanstonds blijken, wanneer zij het zou wagen thans weer op Belgisehen bodem terug te keeren. Zij zou dan namelijk haar leven moeten redden voor de verbittering van het volk in BqI- gië Benzine-pompen kunnen worden gevuld. 's GRAVENHAGE. 28 Mei. Het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt be kend, dat de benzine-maatschappijen gerechtigd zijn alle benzinepompen te vullen. (ANP) Engeland verrast door de capitulatie van België. Vrees over het lot der Britsche troepen in Frankrijk. LONDEN, 28 Mei. Een stijgende onrust druk te de laatste dagen boven het Britsche volk. Men hoorde niets meer over de gevechten in het Wes ten. Men vermoedde slechts dat erge dingen in voorbereiding waren. Niettemin verwachtte nie mand in Engeland een dergelijke jobstijding. De capitulatie van het Belgische leger heeft de openbare meening in Engeland volkomen ver rast. De stemming is onbeschrijfelijk. Overal in het geheele land heerscht de grootste neer slachtigheid. In officieele Londensche kringen is men vol komen radeloos. Groote vrees komt tot uiting over het lot van de Britsche troepen, die tezamen met de Fransche en tot dusver ook met de Bel gische strijdkrachten in België streden. Geen en kele officieele kring in Engeland of Frankrijk heeft tot nu toe een duidelijk antwoord gegeven op deze bange vraag. In militaire Engelsche kringen heeft het be richt van de capitulatie van het Belgische leger niet alleen de diepste neerslachtigheid, doch te vens ook onbeschrijfelijke woede ontketend. Men had er zich geheel op verlaten dat de Bel gen tot den laatsten man voor Engeland zouden strijden. Men wist wel dat België verloren was, ja, men rekende er zelfs op dat ook Frankrijk op den duur niet meer tegenover dfen Duitschen druk kon standhouden, maar de plotselinge capi tulatie van het Belgische leger past niet in de Britsche berekeningen van tijdwinnen. De angst dat de vijand thans tot den aanval tegen Engeland zelf kan overgaan, heeft zijn hoogtepunt in Engeland bereikt. In Londen beweert men dat men aan de zijde der geallieerden niets van het besluit tot capitu latie van den Belgischen koning geweten heeft, dat men volkomen verrast is geworden en dat de koning over het hoofd van zijn eigen ministers heen die zich bijtijds reeds het jongste weekeinde te Londen in veiligheid hadden ge bracht bevel tot de capitulatie gegeven heeft. Uit betrouwbare bron verluidt echter dat van besllssenden invloed op het besluit van den ko ning der Belgen geweest zijn de vreeselijke ver nielingen, welke de Engelschen in België, klaar blijkelijk heel stelselmatig, hebben aangericht. Naar verder bekend wordt zou de plotselinge reis van generaal Weygand naar het Belgische strijdgebied uitsluitend de kwestie van de Belgi sche capitulatie gegolden hebben. Het heeft er dus allen schijn van dat in tegenstelling tot het geen Parijs en Londen beweren desbetreffende onderhandelingen tusschen koning Leopold en de officieele kringen in Londen en Parijs Zon dag j.l. reeds gaande waren. Ook het onderhoud dat Lord Halifax Zondag middag met Pierlot gehad heeft, alsmede met Spaak, zou uitsluitend gedraaid hebben om het besluit van den Belgischen koning: den zinne- loozen strijd tegen de Duitsche troepen op te ge ven. (D.N.B.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1940 | | pagina 3