IJmuider Courant
{hieteenstemmUïg)
tusschen SCidet
m Tïlussoiim.
DAGBLAD VOOK VELSEN. IJMUIDEN. SANTPOORT EN OMSTREKEN
Bruiloft.
Oost is Oost en West is West.
De verduistering
|e JAARGANG No. 193
,ve lourens Coster, Maatschappij voor
„rant-llitgaven en Algem Drukkerij N.V.. Gr.
jlitraat 93, Haarlem, Telefoon 10724. Bureau
wider Courant: Kennemerlaan 42, LJmulden,
lefoon 5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties,
gegeven voor dit blad, worden kosteloos
genomen In de Kennemer Courant.
Verschijnt dagelijks, beüalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P W PEBRF.ROOM EN ROBEK1 PEEBEBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
WOENSDAG 19 JUNI 1940
Abonnementen per week 01234, pe* maand
0.5254, per 3 maanden 1.55, franco per pos!
1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. BIJ abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeellngen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
/CL25, elke regel meer ƒ0.10.
oriferentïe te München
leds geëindigd.
HüNCHEN, 18 Juni (D. N. B.). Hitler en Mussolini zijn heden in een bespreking
München over het standpunt van de beide verbonden regeeringen ten aan-
,n van het Fransche verzoek om een wapenstilstand tot overeenstemming
ikomen.
De Führer en de Duce zijn na afloop der besprekingen weer uit München
brokken.
(Men zie ook elders in dit nummer.)
Roeineensche regeering treedt af.
Koning Carol pleegt overleg met zijn
raadgevers.
Het D.N.B. meldt uit Boekarest:
Onder den onmiddellijken indruk van de ver
klaring van maarschalk Pétain heeft koning
Carol met zijn politieke raadgevers den toe
stand besproken. Alle ministers hebben hun
aftreden zonder opgave van datum ingediend,
zoodat de koning in staat is ieder oogenblik
het kabinet te reorganiseeren. Over de leden
van het nieuwe kabinet wordt het grootste
stilzwijgen in acht genomen.
De Roemeensche regeering heeft een minister-
ad gehouden, waarover een korte verklaring is
ischenen. Daarin wordt meegedeeld dat minister-
ssident Tataresoe in verband met de jongste in-
mationale gebeurtenissen een algemeen over-
it van den toestand heeft gegeven, waarin de
1 onding van Roemenië nader was vastgelegd.
Te Ankara doet volgens Stefani het gerucht
t ronde, dat tengevolge van de ontwikkelingen in
ten internationalen toestand zekere wijzigingen
linnenkort zouden worden aangebracht in het
'urksche ministerie. In bevoegde kringen is dit
«richt nog niet bevestigd.
Franscli tegoed in Amerika
geblokkeerd.
Bedrag van meer dan een milliard dollar.
Het D.N.B. deelt mede dat Roosevelt een besluit
mderteekend heeft, waarbij de Fransche credie-
»n en andere Fransche saldi in de Vereenigde
laten geblokkeerd worden. Bevoegde kringen
k-haten het goudbezit, de saldi en het tegoed aan
toten van Franrijk in de Vereenigde Staten op
ïeer dan een milliard dollar.
lulp van liet Amerikaansclie Roode
Kruis in de oorlogszones.
Roosevelt gemachtigd tot het zenden van
z.g. Roode Kruisschepen.
Het D.N.B. verneemt uit Washington: Volgens
>n gemeenschappelijk besluit van de commissies
oor buitenlandsche zaken van beide Huizen is pre
sent Roosevelt gemachtigd zoogenaamde Roode
Iruisschepen naar de Europeesche oorlogszones te
luren ook zonder garantie van de oorlogvoerende
sogendheden voor een veiligen overtocht. Het
inden wordt, naar de voorzitter van de senaats
commissie Pittman verklaarde, geheel aan den pre
sent overgelaten. De voorzitter van de commissie
Mr buitenlandsche zaken van het Huis van Afge-
•ardigden, Bloom, zeide, dat de schepen onbe
wapend zullen zijn en niet in convooi zullen
aren.
Fransclien mogen hun woonplaats
niet verlaten.
Mededeeling van den minister van
binnenlandsche zaken.
Het D.N.B. meldt uit Genève:
De Fransche minister van Binnenlandsche Za-
heeft over de radio aan alle Franschen, zon-
onderscheid van geslacht en leeftijd, het strikte
el gegeven hun woonplaats niet te verlaten. Ter
le van de orde en de rechtvaardige levensmid-
ïlenverdeeling moet ieder op zijn plaats blijven,
ertreding zal als verraad worden beschouwd.
Kotter aan groot gevaar ontsnapt.
lijn op twintig meter achter den achtersteven
ontploft.
SCHEVENINGEN, 19 Juni. Gisterenmiddag
Greeks vijf uur was de Scheveningsche trawl-
otfer SCH 12. schipper G. de Heyer, van de vis
serij op weg naar huis. Het schip had bijna de
Seveningsche haven bereikt, toen ongeveer 20
:*ter achter den achtersteven een hevige ontplof-
plaats had. Een geweldige waterzuil spoot om-
wg, terwijl de kotter als het ware uit het water
'erf gelicht. De ruiten van de stuurhut moesten
a.t ontgelden en het kompas raakte onklaar. Hevig
jitdaan bracht de bemanning" het schip de haven
innen, waar bleek dat verder geen noemenswaar
de schade was aangericht.
Vermoed wordt, dat men hier te doen heeft ge-
ad met eer magnetische mijn, die echter gelukkig
laat tot ontploffing is gekomen.
De SCH 12 is hedenochtend in verband met de
todige reparaties niet naar zee vertrokken.
(A.N.P.)
BEVERWIJK
DE EXPORTVEILINGEN VOOR
AARDBEIEN ZIJN BEGONNEN.
Reeds flinke aanvoer.
Een jubiieumseizoen.
Nadat het naderen van den aardbeienoogst zich
reeds had aangekondigd in het aanvoeren van be
perkte hoeveelheden van de vroege soorten, zijn
Dinsdagmiddag zoowel bij de Vereenigde Veilin
gen als bij de B.E.T.-veiling de eerste export
veilingen voor aardbeien gehouden, waarmede dan
tevens het eigenlijke seizoen min of meer officieel
is ingeluid. In lange rijen stonden de aardbeien
wagens opgesteld in afwachting van hun beurt om
de veiling binnen te rijden. De belangstelling was
zoowel van de zijde der koopers als van de nieuws
gierigen op dezen eersten dag al zeer groot.
Er heerschte weer groote bedrijvigheid in en om
de veilinggebouwen. Het gaat allemaal heel snel.
Het wegen van de ladingen geschiedt electrisch en
in een minimum van tijd hebben de snelwegers
het juiste gewicht bepaald. Een halve minuut later
staat de wagen voor het electrische afmijn-toestel
en dan beslist de wijzer, met welk bedrag de arbeid
van den tuinder en de zijnen zal worden beloond. De
afslager, die het afmijntoestel bedient, zet het
tempo nog wat aan.
„Doorrijei", roept hij, wanneer de klok prijs en
kooper bekend heeft gemaakt. "Tegelijk ontvangt
de tuinder de opdracht, waar hij het verkochte pro
duct moet afleveren, aan een van de fabrieken, bij
de beurtschippers of handelaren.
Niet alleen de fabrieken koopen op deze extra
veilingen, maar ook de binnenlandsche handel koopt
gaarne op deze middagveilingen. De snelle tran
sportmiddelen stellen de handelaren in de gelegen
heid vooral de steden nog voor den avond van
versche aardbeien te voorzien. Op deze eerste veiling
werd dan ook al menige koop gesloten voor de
groote steden.
Zooals onze lezers echter weten heeft de Neder-
landsche Groenten- en Fruitcentrale in verband
met de transportmoeilijkheden en de onzekere
vooruitzichten voor den export een overeenkomst
gesloten met de fabrikanten van aardbeienpulp,
waarbij zij voor rekening van de Groenten, en
Fruitcentrale de aai-dbeien, die tegen den vastge-
stelden minimumprijs van 19 cent per K.G. niet
worden gekocht, zullen inmaken. Dit belangrijke
en ingrijpende besluit werd door de tuinders met
groote belangstelling vernomen.
Voor de aanvoeren met dop aardbeien, die be
stemd zijn voor consumptie is in het geheel geen
minimumprijs vastgesteld. De tuinders hebben dus
nu zelf te beslissen of zij met dop, dan wel zonder
dop willen aanvoeren. Van deze beslissing hangt
echter zeer veel af, omdat de aardbeien met dop
bij overvloedigen aanvoer tot ongekend lage prij
zen kunnen dalen. In dat geval zou men dan weer
gedwongen worden tot plukken zonder dop.
EEN JUBILEUM.
Voor het begin van de veiling heeft de heer W.
(Te Winterswijk is men, volgens
een courantenbericht, begonnen
de gebruikelijke groote samenkom
sten bij bruiloften in te krimpen,
door te bepalen dat er hoogstens
30 genoodigden mogen zijn.)
Als ik 't eerlijk toe mag geven,
'k Heb opeens een nieuwen kijk,
Op 't maatschappelijke leven
Van het brave Winterswijk.
Ik heb, naast veel andre dingen,
Nimmer gerealiseerd,
Dat door Winterswijkelingen
Bruiloft extra werd geëerd
Blijkbaar werd dat door de jaren
Tot een algemeen festijn,
Zooals naar 'k wel wil verklaren,
't Eiglijk overal moest zijn.
Maar het schijnt, dat dit in wezen
Toch weer niet zoo practisch werkt,
En de Winterswijkenezen
Hebben het daarom beperkt.
't Maximum wordt dertig gasten,
D'eenendertigste valt uit,
Dertig grootste enthousiasten
Plus de bruigom en de bruid.
Nou, ik kan het me verklaren,
Dertig is een flink getal,
Zelfs- voor Winterswijkelaren
En zoo'n feestelijk geval.
En ik denk zelfs, als bij iijden
Bruigom het aan bruidje vroeg,
Dat zij zeggen zou: wij beiden
Is mij eigenlijk genoeg.
P. GASUS.
En deze zijn gescheiden door
een lange strook asfalt.
Zon onder 10.04
Zon op 5.18
Tusschen deze beide tijdstippen
moet verduisterd worden.
de Groot, directeur van de Vereenigde Veilingen,
de traditie getrouw weer een korte toespraak ge
houden, waarin hij erop wees, dat het dit jaar een
jubileumseizoen is. Het is namelijk het 25e seizoen.
In 1916 is de veiling „Kennemerland" begonnen
met veilen; waarvan de laatste 6 jaren in samen
werking met de Vrije Veiling.
Verder merkte spr. op, dat de veilingen dezelfde
lijn zouden volgen van het vorige jaar; een strenge
keur op den aanvoer om te bereiken dat een eerste
klas kwaliteitsproduct aan de markt komt. Klachten
over de kwaliteit moeten direct aan de veilingen
bekend gemaakt worden, die dan terstond zullen
ingrijpen.
Uit den aard der zaak rekende spr. dit seizoen
op meer vraag uit het binnenland. Anders nam
Engeland 70 tot 80 pet. der aardbeien af en daar dit
nu onmogelijk is, heeft de Groenten- en Fruitcen
trale ingegrepen.
Nadat de heer De Groot er nog op gewezen
had dat aardbeien zonder dop per k.g. moeten wor
den geveild, hoopte hij dat na afloop van het seizoen
zoowel de tuinder als de kooper tevreden zouden
zijn.
DE PRIJZEN.
De wijzer van de klok draaide hierna zijn eerste
rondje.
Moulin Rouge, met dop voor het binnenland ge
plukt brachten het soms tot f 1.19 per slof. De
prijzen liepen echter naar gelang de kwaliteit ver
uiteen. Het binnenland kocht dit mooie produet van
Kennemerlands tuinen gretig.
Amazone zonder dop voor de fabrieken werden
betaald met 20 tot 50 ct. per K.G. Ook aan de
B.E.T.-veiling had de markt vrijwel eenzelfde ver
loop.
Voor de eerste dertig wagens wordt de gemiddelde
prijs weer berekend. Hoe de markt zich in de
komende dagen zal houden is natuurlijk niet te
zeggen, doch gisteren is geen aardbei doorge
draaid.
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ.
's GRAVENHAGE, 19 Juni. f 1.000 3898 3989
5597 6967 9195 15716 20553.
f 400 6245
f 200 8631 14503 1760 23705
f 100 7397 10296 13526 13936 17624 18712 21464
22140 23432 24583
De beteekenis van het landbouw
bedrijf in onze gemeente.
VEL-SEN Woensdag.
„East is east and. west is west", zei Rudyard
Kipling en hij voegde daaraan toe. nat deze nooit
bij elkaar zullen komen. Hij bedoelde tegenstellin
gen tusschen de bewoners van het Britsche moe
derland en die der Britsch Indische gewesten.
Ook in de gemeente Velsen hebben we een
Oosten en een Westen, ook hier zien we een groo^
verschil tusschen datgene wat ten Oosten en ten
Westen van die lange strook asfalt ligt.
Het Oosten en het Westen van onze gemeente
liggen dus tegen elkaar, maar aan weerskanten van
de scheidingslijn liggen twee gedeelten die, feite
lijk alleen dit met elkaar gemeen hebben, dat ze
worden bewoond door Velsenaren.
Daar is, om met het belangrijkste deel te be
ginnen, het dicht bevolkte Westen, dat begint bij
de zee en eindigt bij de scheidingslijn, die overi
gens geen administratieve beteekenis heeft, om
dat het administratieve Oosten al begint bij de
spoorlijn, die de scheiding vormt tusschen ÏJmui-
den en Velsen.
Het Westen, dat bij de zee begint, dankt zijn
opkomst aan deze zee, maar niet alleen aan de
zee zelf. Er waren een kanaal, sluizen, een door
graving, havenhoofden enz. noodig om de zee be
reikbaar te maken en op de plaats waar een en
ander tot stand kwam, ontstond IJmuiden, waarop
de zee zoo haar stempel drukte, dat als we IJmui
den noemen, we aan visscherij en scheepvaart, aan
havens en aan sluizen denken.
Het is niet onze bedoeling, in dit stukje een re
laas te geven van den snellen groei van IJmuiden,
als visschersplaats; evenmin willen we het hebben
over de moeilijke tijden, die IJmuiden thans door
maakt. Het is ons alleen maar te doen om eens te
wijzen op de groote tegenstellingen tusschen het
Oosten en het Westen.
Van de zee tot de spoorlijn ligt in een aaneen
gesloten bebouwing de grootste van de afdeelin-
gen, waaruit de gemeente Velsen is samengesteld.
Er wonen ongeveer 28000 van de 48000 inwoners
der gemeente; ze wonen in groote huizen en in
kleire huizen, het meest in kleine, omdat verreweg
het grootste deel van de 28000 handarbeiders zijn,
die moeten leven van een bescheiden weekloon, al
thans voor zoover ze niet tot het leger der werk-
loozen behooren.
Naast dit bevolkte Westen ligt aan gene zijde van
de spoorlijn de groene zoom. Daar vinden we Vel-
serbeek met onze villawijk, dun bevolkt met mid
denstanders, daar vinden we nog eenige buiten
plaatsen, die herinneringeir opwekken: aan een tijd,
toen deze schoone streek haar eerste forensen
kreeg, de Amsterdamsche patriciërs van Heeren
en Keizersgracht, die een zomerverblijf stichtten
aan den voet der duinen of aan de lage oevers van
het Wijkermeer.
En dan komt het Oosten, het wijde polderland,
dun bevolkt met menschen die van landbouw dn
veeteelt leven.
HET VRUCHTBARE LAND.
Visscherijbedrijf en industrie van IJmuiden
zijn meermalen in de kolommen van ons blad
besproken, vooral de visscherij. Dit gebeurde
eensdeels omdat het visscherijbedrijf met al
les wat daarmee verband houdt de opkomst
van IJmuiden is geweest anderdeels ook, om
dat het zoo open lag voor den waarnemer en
ook voor den criticus. De resultaten vond men
globaal uitgedrukt in de besommingen en be
trouwbare statistieken zorgden, dat vergelij
kingen met andere jaren economische be
schouwingen mogelijk maakten. En bij dit alles
kwam, dat de geheele plaats met het bedrijf
meeleefde, kwamen de verhalen over avontu
ren in mist en storm en helaas ook over on
gelukken.
De vruchtbare zee is thans onvruchtbaar gewor
den. IJmuiden ligt nog altijd aan de zee maar
IJmuiden is geen visschershaven meer....
Het vruchtbare laud is het Oosten onzer tegen
stelling. Het is geen toeval, dat dit vruchtbare land
zooveel meer door den waarnemer en den criticus
met rust is gelaten dan visscherij en industrie. In
de eerste plaats is het landbouwbedrijf in het eco
nomische bestel onzer gemeente van minder be-
Een kustvloot, bestaande uit 18 visschersschcpcn, is uit Scheveningen uitgevaren ter vangst. Een rijke buit wordt zichtbaar, als het net boven
den waterspiegel wordt getrokken
teekenis dan visscherij en industrie en in de twee
de plaats laat het zich moeilijker bezien dan bo
vengenoemde bedrijven.
Maar nu is er iets veranderd, want zoowel de
visscherij als de industrie hebben veel van haar
beteekenis verloren, terwijl het landbouwbedrijf
zich ten volle kan ontplooien en daardoor groo-
tere belangstelling vraagt dan vroeger. Wanneer
wij vroeger het landbouwbedrijf in onze gemeente
zouden afwegen tegen visscherij en industrie, zou
de weegschaal neerploffen aan den kant van de
bedrijven uit het Westen. Thans zal ze met een
kalm gangetje aan dezen kant doorslaan.
Schoon is het thans in het polderland, schoon
omdat alles wat aan de vette aarde is ontsproten,
in vollen groei en bloei staat met beloften voor
een goeden oogst. Aardappelen, tarwe, peulvruch
ten, dat alles staat er zoo goed voor, dat de boer,
door wiens noesten arbeid dat alles tot stand is
lekomen ongetwijfeld welgemoed den oogsttijd te
gemoet ziet. En op de weilanden langs den Rijks
weg en in de polders van den Hofgeest grazen de
koeien in het dikke, malsche gras en liggen op de
graslanden zware hooischelven te wachten om op
de hooizolders en in de hooibergen opgetast te
worden.
De natuur heeft den boer dan ook op zijn wen
ken bediend. Toen de droogte bijna te lang zou
aanhouden, kwam er regen en toen de regen den
boer. die bezig was met hooien, al wat beden
kelijk deed kijken, kwam er zon een stevige wind,
die nu ook van den hooioogst het beste doet ver
wachten.
DE BETEEKENIS VAN
ONZEN LANDBOUW.
Noemen we Velsen een gemeente met een ge
mengd karakter industx-ie en landbouw dan
dienen wij daarop te laten volgen men denke
aan de weegschaal dat de landbouw niet van
zulk een groote beteekenis is. Van de totale opper
vlakte van bijna 5000 H.A. is ongeveer 525 H.A,
beteeld. Dat is dus ruim 10 pet. Van de 525 H.A.
beteelde oppervlakte, waarvan een gedeelte wordt
ingenomen door tuingronden in het duinlandschap
en dat dus buiten het polderland valt, is 215 H.A.
bebouwd met granen, 75 met peulvruchten. 37 met
handelsgewassen, 10 met land- en tuinbouwzaden,
175 met knol-, wortel- en bolgewassen en 13 met
groenvoedergewassen. Van de granen vormt tarwe
het hoofdbestanddeel, van de knol-, wortel- en
bolgewassen vormen aardappelen het voornaamste
product.
De grootste landbouwbedrijven vinden we in den
Zuid-Spaarndammerpolder. Volgens „Bijdrage tot
de Sociaal-Geographische Kennis der gemeente
Velsen" van L. M. v. d. Bergh van Eysinga liggen
daar 13 boerderijen met een gemiddelde opper
vlakte van 34 H.A. De meeste pachtbedrijven (in
1930 waren van de 80 landbouwbedrijven 66 pacht
en 14 eigen bedrijven)-hebben een oppervlakte van
10.20 H.A., gemiddeld 18.4 H.A. De bedrijven op
het oude duinlandschap, waar men de gemengde
bedrijven vindt, zijn veebedrijven en tuinderijen.
Deze gronden zijn in hoofdzaak eigendom var. bui
ten de gemeente wonende groot-grondbezitters.
Slechts ongeveer 1/4 van den grond is eigendom
van den gebruiker.
Velsen is een gemeente van tegenstrijdigheden;
groote fabrieken met hooge fabrieksschoorsteenen,
(die helaas lang niet alle meer rooken), fraaie
parken met daaromheen keurige villa's. En aan
den Oostkant een groene zoom van vele kilometers
breed, een groene zoom met vette weiden en onaf
zienbaar groote akkers, bezaaid met de kostelijk
ste gewassen.
Het Westen en het Oosten, geheel uiteenloopend
van aard. Maar samen vormende de machine, die
ons economisch leven op gang moet houden.
Moge deze machine spoedig weer op volle toeren
werken.
S. B.
IJMUIDEN
HET VERGAAN VAN DE
PETTEN IJM. 49.
Onderzoek door Raad voor de
Scheepvaart.
Deskundige meent dat er geen leiding
aan boord was.
De Raad voor de Scheepvaart heeft Dinsdag on-
derzocht de oorzaak van het lek worden en zinken
van den stoomtrawler „Petten" IJM 49 op 21 Fe
bruari 1940. De schipper werd op schuldvraag ge
hoord.
Hij verklaarde, dat geruimen tijd gevischt was.
Het weer was slecht geweest doch klaarde op 21
Februari jl. weer op. Omstreeks 4 uur in den mor
gen werd de schipper gewaarschuwd, dat in de
machinekamer water binnendrong. Alle pompen,
zoowel de machine- als de handpompen, werden
in werking gesteld, doch het bleef zonder werke
lijk resultaat, zoodat om vijf uur noodseinen wer
den gegeven.
Het visschersvaartuig „Viking Bank" kwam hier
op af en nam om 8.15 uur de bemanning van de
„Petten" aan boord. In den middag werd het zin
kende schip op sleeptouw genomen. Om half zes
verdween het onder de golven.
Een onderzoek naar de oorzaak van het binnen
dringen van het water was niet ingesteld. Een
adjunctexpert van de scheepvaartinspectie te
IJmuiden, die een uitvoerig onderzoek had inge
steld en daarover rapport had uitgebracht, was de
meening toegedaan, dat de trawler te gronde is
gegaan door een opeerhoopins-van onkunde en na
latigheid. Alle leiding ontbrak in de machineka
mer. Niemand heeft daadwerkelijk ingegrepen. Was
er wel behoorlijke en rustige leiding geweest, wel
licht was dit ongeval dan niet gebeurd.
De reeder werd eveneens gehoord over den toe
stand, waarin het schip zich bevond. Deze was vol
gens den reeder uitstekend. De machinisten ken
den hun vak zeer goed. De vloeren van de machi
nekamer waren moeilijk los te maken. Dat het
schip in goede conditie was mag blijken uit het
feit dat het voor een belangrijk deel voor eigen
risico voer. De reeder uitte de veronderstelling, dat
het schip over iets geschuurd heeft en lek is ge
raakt.
De waarnemend-inspecteur voor de scheepvaart,
die tenslotte het woord kreeg, gaf als zijnemeening
te kennen, dat de rapporten der deskundigen zeer
duidelijk zijn. Er was onvoldoende leiding aan
boord. Men heeft niet naar het lek gezocht.
(A.N.P4
