IJmuider Courant
Saneering van
Nederlandsche
het
Socialisme
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDFN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Hitler's Rijksdagrede;
Mr. Rost van Tonningen tot commissaris aangesteld
Bonnen voor
grutterswaren
Zee-risico.
Petroleumbon 14 dagen
langer geldig
Heden
Engelsch antwoord
aan Hitier?
De verduistering
Bonnen
25e JAARGANG No. 221
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem Drukkerij N.V., Gr.
Houtstraat 93, Haarlem, Telefoon 10724. Bureau
IJmuider Courant: Kennemerlaan 42, llmuiden,
a- Telefoon 5301, Postgiro 310791 Alle Advertenties,
it' opgegeven voor dit blad, worden kosteloos
opgenomen in de Kennemer Courant.
Verschijnt dagelijks, beiialve op Zon- en Feestdagen
Dirertie: P W PEF.REBOOM EN ROBER'I PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
MAANDAG 22 JULI 1940
Abonnementen per week /0.12J4 per maand
0.5254 per 5 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal, losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
Terwijl de wereld in gespannen afwachting ver
keert van het oogenblik, waarop een Duitsche
aanval op Engeland ingezet zal worden, heeft Vrij
dag Hitier plotseling den Rijksdag bijeengeroepen
en daarin zeer belangrijke verklaringen afgelegd.
Het eerste deel van zijn rede was gewijd aan de
krijgsverrichtingen die tot zulke groote Duitsche
overwinningen hebben geleid en werd gevolgd dooi
de verleening van bijzondere onderscheidingen
aan zijn voornaamste militaire medewerkers. Veld
maarschalk Hermann Goering werd tot Rijksmaar
schalk benoemd'en verschillende generaals werden
tot den rang van veldmaarschalk bevorderd. .Na
tuurlijk was voor de in spanning verkeerende we
reld, hopend op vrede, de kern van de rede dat
gedeelte, waarin de Führer een beroep op Engeland
deed om alsnog tot inzicht te komen en van ver
deren strijd af te zien. Eerst herinnerde Hitier aan
zijn rede van 6 October 1939, waarin hij zijn laatste
vredesvoorstel gedaan had, dat geen gehoor vond bij
Engeland en Frankrijk. Hij drukte zich daarover in
zeer scherpe bewoordingen uit: „De verantwoorde
lijke elementen in Engeland en Frankrijk hebben
'in mijn oproep een gevaarlijken aanval op hun
oorlogszaak bespeurd. Zij maakten zich dan ook
onmiddellijk op om te verklaren, dat iedere ge
dachte aan een vergelijk kansloos was, ja, als een
misdaad beschouwd werd, en dat de strijd voort
gezet moest worden in naam van de cijltuur, de
menschelijkheid, het geluk, den vooruitgang en de
beschaving en ook nog in naam van de heilige religie,
en dat tot dat doel de negers en boschjesmannen
gemobiliseerd moesten worden en dat dan de zege
onvermijdelijk vanzelf moest komen. In enkele da
gen waren deze ophitsers erin geslaagd mij voor de
rest van de wereld eenvoudig als een lafaard voor
te stellen. Om mijn vredesvoorstel werd ik be
schimpt, persoonlijk beleedigd. Chamberlain be
spuwde mij voor het oog der wereld en weigerde,
in overeenstemming met de aanwijzingen van de
achter hem staande ophitsers Churchill, Duff Coo
per, Eden, Hore Belisha enz. over een vrede ook
maar te praten, laat staan daarvoor te werken.'
Thans, als overwinnaar sprekend, deed hij een
laatste beroep op Engeland, daarbij- grooten nadruk
leggend op de enorme kracht van Duitschland en
op zijn overtuiging dat hij in een aanval op Enge
land de overwinning zal behalen. Hij verklaarde
dat de Duitsche weermacht nu sterker is dan ooit
tevoren, dat het verlies aan wapenen in geen
enkele verhouding staat tot de productie, dat de
munitievoorraad grooter is dan voor den lOden Mei,
toen de strijd te land in het Westen begon, dat
Duitschland de voor den oorlog belangrijkste grond
stoffen: kolen en ijzer, in onbegrensde hoeveelheden
bezit en de voorziening met brandstoffen volkomen
Voldoet, zoodat Duitschland tegen eiken oorlogs
vuur is opgewassen. Dat geldt ook de thans voor
goed verzekerde voedselvoorziening en den uit-
nemenden geest van het Duitsche volk. De verhou
ding tusschen Duitschland en Sovjet-Rusland, ver-:
zekerde hij, is voorgoed vastgelegd en iedere hoop
van Engelsche zijde op het ontstaan van een span
ning tusschen Duitschland en Rusland kenschetste
hij als naïef.
Verder verklaarde hij dat, sinds het nationaal-
eocialistisch régime bestaat, zijn buitenlandsche
politieke program twee doeleinden kende, n.l. ten
eerste het bereiken van een waarachtige overeen
stemming en vriendschap met Italië en ten tweede
het verwezenlijken van soortgelijke verhoudingen
met Engeland. „Gij weet", zei hij tot den Rijksdag,
„dat twintig jaar geleden deze opvattingen mij al
evenzoo bezig hielden als nu". En hij verklaarde het
te betreuren dat het hem trots alle inspanning niet
gelukt was met Engeland tot die vriendschap te
komen die, naar zijn geloof, voor beide landen tot
een zegen zou zijn geweest. Des te gelukkiger achtte
hij zich in de verwezenlijking van zijn eerste pro
grampunt: de vriendschap met Italië.
In zijn beroep op Engeland herinnerde Hitier
er aan dat Churchill onlangs verklaard heeft dat hij
den oorlog wenscht te blijven voeren. Zou Duitsch
land hierop verder moeten antwoorden, dan zou
dit onzegbaar leed over millioenen menschen bren
gen en hij voorspelde dat daardoor een groot we
reldrijk uiteen zou worden geslagen, dat hij nooit
b^joeld heeft te vernietigen. Nog eenmaal doet hij
een beroep op het verstand van Engeland: als over
winnaar en niet als een die smeekt. „Ik zie geen
reden tot voortzetting van den oorlog. Ik betreur de
offers, die ik ook aan mijn eigen volk wilde be
sparen."
Deze zeer belangrijke verklaring heeft ongetwij
feld ,in de geheele wereld diepen indruk gemaakt
en men zal in groote spanning afwachten hoe
Engeland er op reageeren zal. Hot. is duidelijk dat
dit spoedig zal moeten blijken. Zou daarbij nog van
eenige andere zijde gepoogd worden, invloed op
Engeland uit te oefenen? Men weet het niet, men
kan het slechts afwachten. De hoop op vrede zal op
dit oogenblik in de harten van millioenen menschen
weer even ontwaakt zijn. En men rilt bij de gedachte
aan de tallooze slachtoffers, die zonder twijfel een
voortzetting van den oorlog zou kosten. Zou er mis
schien thans, ter elfder ure, toch nog kans bestaan
dat dit vermeden zou worden? Laat ons erop hopen.
R. P.
Vrachtauto over den kop geslagen.
Eén doode, verschillende zwaar gewonden.
Zaterdagavond omstreeks acht uur is op den
rijksweg EdeArnhem een ernstig auto-onge
luk gebeurd. Een vierwielige vrachtauto, ten
deele beladen met een verhuisboedel en op weg
van Scheveningen naar Zutphen slipte nabij den
Ginkel en sloeg vervolgens over den kop. In de
auto zaten tien personen, allen chauffeur van
beriep. Drie van hen zaten in de cabine en zeven
op- de lading. Een van hen, H. H. Neervoort uit
Doesburg was op slag dood. Twee anderen werden
zeer zwaar gewond opgenomen, en naar het ge
meente ziekenhuis te Arnhem overgebracht. Drie
minder zwaar gewonden werden naar het Juliana-
ziekenhuis te Ede vervoerd en vier licht gewonden
haar het R.K. ziekenhuis te Ede. CA. N. P.).
Duitsch legerbericht van Zondag:
Het A. N. P. meldt uit 's Gravenhage d.d. 20 Juli:
De volgende officieele verklaring is heden op de
persafdeeling van het Rijkscommissaraat afgelegd:
Daar de in Nederland bestaande Marxistische par
tijen in haar leiding op grond van haar klassen
strijdmentaliteit, van haar internationale verbindin
gen en beïnvloeding door onder leiding .van Fran-
schen en Engelschen staande internationalen alsmede
varfede steeds systematisch door haar gevoerde hetze
tegen het naburige Duitsche rijk en het nationaal-
socialisme geenerlei waarborg bieden, dat gewensch-
te Duitsch-Nederlandsche samenwerking op de ge
bieden van den wederopbouw, van de werkloos
heidsbestrijding en van de opheffing van de sociale
positie van de breede lagen der Nederlandsche be
volking, in het bijzonder van de arbeiders, kan wor
den verwezenlijkt, is een regelend ingrijpen dat
dezen ongezonden toestand opheft niet langer te
ei-mijden geweest.
De Rijkscommissaris voor het bezette Nederland
sche gebied heeft dan ook verordend, dat de Sociaal-
Democratische Arbeiderspartij (S. D. A. P.) de Re-
volutionnair-Socialistische Arbeiderspartij (R. S. A.
P.) en de Communistische Partij Nederland (C. P.
N.) onder de uitsluitende leiding en het uitsluitend
beheer van een commissaris worden gesteld. Op
dezen commissaris gaan terstond alle rechten en vol
machten van de leiding zonder onderscheid, of het
gaat over afzonderlijke personen of colleges van
personen, over. Hij is gerechtigd alls vereischte
maatregelen van organïsatorischen, personeelen of
financieelen aard te treffen.
Tot commissaris met den bovenomschreven be
voegdheidskring is mr. Rost van Tonningen be
noemd. Hij heeft de hem overgedragen bevoegdheden
heden op zich genomen.
Een van de belangrijkste taken van dezen com
missars zal het zijn de sociale waarden en instellin
gen, die in de verschillende organisaties van de S.D.
A. P. voorhanden zijn, voor de leden te behouden en
bovendien onder gebruikmaking van de zich thans
voordoende nieuwe mogelijkheden nog aanzienlijk
uit te breiden. In den loop van deze inwendige sa
neering en versterking zal-aan de arbeiders de ge
legenheid worden geboden zich uit eigen krachten
een nieuwe leiding te geven, welke de groote idealen
en doeleinden, van welke de pioniers van het Neder
landsche socialisme vervuld waren, welker verwe
zenlijking echter door de internationale verwatering
en rassenvreemde beinvloeding van de sociaal-de
mocratische partijen sterk werd benadeeld, in .vol
len omvang zal kunnen verwerkelijken. Dit sanee-
rings-proces moet door geschikte maatregelen van
den commissaris tegen iederen reactionnairen aan
val van buiten af beschermd worden.
Waarom de S. D.A. P. onder
curateele is gesteld
Van bevoegde zijde vernam het A. N. P. bijzon
derheden omtrent de overwegingen, welke tot den
maatregel tegen de vroegere leiding van de socia
listische partijen hebben gevoerd.
De internationale verbindingen, aldus de A. N. P.-
zegsman, van deze partijen met de internationalen,
waren bekend. Deze internationalen, welke veelal
sterk ondetr Franschen enEngelschen invloed hebben
gestaan, waren het Duitsche nationaal-socialisme
vijandig gezind. In hét bijzonder echter heeft het
aan Duitsche zijde kwaad bloed gezet, dat de Neder
landsche socialistische partijen er niet toe hebben
kunnen besluiten deze verbindingen met de inter
nationalen te verbreken of althans tijdelijk los te
laten, toen in Augustus 1939 de oorlog uitbrak. Door
besprekingen met de internationalen, vooral de ver
tegenwoordiging van de S. D.. A. P. bij het congres
van de S. A. J. te Parijs, waren geschikt om de Ne
derlanders te betrekken in een on-neutrale, anti-
Duitsche strooming. De kritiek, welke hiertegen
hier te lande is geuit, heeft in den boezem der S. D.
A. P. geen weerklank gevonden.
Een tweede reden voor den thans genomen maat
regel is de systematische anti-Duitsche hetze, welke
in die kringen is gevoerd. Deze hetze dateert niet
van het begin van dezen oorlog: toen is zij integen
deel onder aandrang van de regeering verminderd.
De hetze is sinds jaren stelselmatig gevoerd. Men
kan zeggen, dat de betrokken partijen sinds 1933 in
openlijke vijandschap tot Duitschland stonden.
In de derde plaats was de leiding der partijen
sterk doortrokken van Joodsche elementen, die daar
een veel grootere rol speelden, dan door het per
centage van de aangesloten Joodsche arbeiders werd
gerechtvaardgd.
Een en ander is reden geweest om de partijen on
der het bewind van een commissaris te stellen. Op
gemerkt dient te worden, dat zij niet ontbonden zijn,
maar zich mettertijd zelf een nieuwe leiding zullen
kunnen geven.
(Voor de radiorede, in welke mr. M. M. Rost van
Tonningen Zaterdagavond o.m. een nadere toelich
ting op bovenstaande heeft gegeven, zie men elders
in dit nummer.)
Zooals reeds in de dagbladen werd gepubliceerd
zal op Maandag 22 Juli a.s. een aanvang worden
gemaakt met de distributie van alle soorten
rijst, rijstemeel, gort, havermout, havervlokken,
grutten, maïzena, griesmeel. puddingpoeders,
macaroni, spaghetti en vermicelli.
Gedurende het tijdvak van 22 Juli a.s. tot
en met 11 Augustus a.s. geeft de met „95"
genummerde bon van het algemeen distribu
tiebonboekje recht op het koopen van 250
gram rijst of rijstemeel.
De met „100" genummerde bon geeft ge
durende genoemd tijdvak recht op het koo
pen van 250 gram havermout of havervlokken
of gort of grutten.
Voorts geeft gedurende het tijdvak van 22
Juli a.s. tot en met 11 September a.s. de met
„105" genummerde bon van 't algemeen distri
butiebonboekje recht op het koopen van 100
gram maizena of griesmeel of puddingpoeder.
Wat deze puddingspoeders betreft wordt de
aandacht er op gevestigd, dat onder de distri
butieregeling slechts vallen puddingpoeders,
welke vervaardigd zijn van of hoofdzakelijk
bestaan uit producten bereid uit granen, rijst
of tapioca.
Gedurende het tijdvak van 22 Juli a.s. tot en
met 11 September a.s. zal voorts de met „110"
genummerde bon van het algemeen distribu-
tiebonboekje recht geven op 100 gram maca
roni'oi' vermicelli of spaghetti. (A. N. P.)
Hernieuwde aanvallen
op convooien.
BERLIJN, 20 Juli (D.N.B.) Het opperbevel
der weermacht maakt bekend:
„Een duikboot meldt vijandelijke scheeps-
ruimte der koopvaardij met een inhoud van
24.700 br. reg. ton tot zinken te hebben gebracht.
Gevechtsgroepen van het luchtwapen hebben
in Zuid-Engeland en Schotland gelegen elee
trische centrales, opslagplaatsen, haven- en dok-
werken benevens voorraadschuren, luchtafweer-
batterijen en vliegvelden met goed succes aan
gevallen. Verdere aanvallen waren gericht op
marine- en koopvaardijschepen voor de Zuid
kust van Engeland. Een koopvaardijschip van
5000 br, reg. ton werd door een voltreffer in den
grond geboord, drie andere koopvaardijschepen
en een torpedobootjager door treffers voor een
deel zwaar beschadigd.
Zooals reeds bekend gemaakt is werden boven
het Kanaal zonder eigen verliezen vijftien Brit-
sche jachtvliegtuigen, twaalf van het type „De
fiant", twee van het type „Spitfire" en een van
het type „H-urricane" door onze Messerschmidtja-
gers tijdens luchtgevechten neergeschoten. Door
dat nog zes „Spitfire"-jachttoestellen neerge
haald zijn, is dit aantal in den loop van den dag
tot 21 gestegen. Een Britsch vliegtuig werd
door het afweergeschut van de marine neerge
haald.
Vijandelijke vliegtuigen hebben in den nacht
van 19 op 20 Juli wederom talrijke bommen
neergeworpen in Noord- en West-Duitschland.
Verscheidene burgers werden daarbij gewond.
Bij deze nachtelijke aanvallen zijn vijf Brit-
sche bommenwerpers, en wel drie door luchtaf
weergeschut en twee door nachtjagers, neerge
schoten. De totale verliezen van den vijand be
droegen derhalve gisteren 27 vliegtuigen. Drie
eigen toestellen worden vermist".
(A. N. P.) Met het oog op den voorraad
petrouleum, welke thans voor huishoudelijk
verbruik beschikbaar is, is het noodzakelijk
gebleken deii geldigheidsduur van de tot en
met Zondag 28 Juli a.s. geldig verklaarde
met „periode 3" gemerkte petroleumzegel, te
verlengen tot en met Zondag 11 Augustus a.s.
Dit beteekent, dat bij het verbruik van de
op de thans geldige petroleumzegel gekochte
petroleum rekening dient te worden gehou
den, dat met deze hoeveelheid volstaan moet
worden tot en met 11 Augustus a.s.
Voorts wordt er op gewezen, dat de met
„periode 4" gemerkte petroleumzegel niet
geldig zal worden verklaard voor het koopen
van petroleum. Laatstbedoelde zegel zal dus
vernietigd kunnen worden.
Radiorede van Lord Halifax
verwacht.
LONDEN 22 Juli (D. N. B.). Naar verluidt
zal de minister van buitenlandsche zaken,
Halifax, hedenavond in een radiorede voor het
Britsche rijk en de Vereenigde Staten een
standpunt bepalen ..ten aanzien van de Rijksr-
dagrede van Hitier.
De diplomatieke medewerker van de „Times"
is van meening dat Lord Halifax slechts her
halen kan, hetgeen reeds gezegd is, aangezien
Engeland vast besloten is den oorlog voort te
zetten, vooral daar de leiding der weermacht
geen reden en ook geen geneigdheid heeft om
wijzigingen te brengn in haar tot dusverre in
genomen „rustige houding vol vertrouwen"
een soortgelijken „gedachtengang vindt men
terug in een hoofdartikel van de „Times".
Zon onder 9.47
Zon op 5.47
Tusschen deze beide tijdstippen
moet verduisterd worden.
(In de laatste weken zijn weer verschei-
dene landgenooten slachtoffer geworden
van het baden in zee).
't Is iedèr jaar op dit gebied
Maar weer hetzelfde oude lied,
Een treurzang van de baren;
De tekst is vol van ach en wee,
Een mensch ging weer te ver in zee,
Niet achtend de gevai'en.
Wanneer de zomer is in 't land
En men loopt langs een stil stuk strand
Erg in de zon te braden,
Dan biedt de zee zoo koel zich aan,
Dan kan men niet den lust weerstaan,
Eens heerlijk te gaan baden.
En dat is dan ook nog wel goed,
Wanneer men 't maar voorzichtig doet,
Maar men wordt overmoedig;
Dan gaat men met de zee in zee
In 't optimistische idee,
De zee is tam en goedig.
Dan waagt men zich te ver in zee
En deze trekt het mensch je mee,
Dat het verliest natuurlijk;
De zee trekt onweerstaanbaar, maar
Dat is in dubblen zin zeer waar
En niet alleen figuurlijk.
P. GASUS.
Engeland en de rede van Hitier.
Drie stroomingen te onderscheiden
Het D. N. B. meldt: Volgens een Stefanibe-
richt uit San Sebastian verluidt uit achtens
waardige bron dat Lloyd George, na de rede
van Hitier te hebben gelezen, om een audiëntie
bij den koning heeft verzocht en van de regee
ring het bijeenroepen van het parlement in een
geheime zitting zou hebben verlangd.
Stefani merkt hierbij op dat er niet aan te
twijfelen valt dat in Londen achter de parle
mentaire schermen een groote politieke slag
tusschen drie stroomingen wordt geleverd. De
eene strooming, die niet op de rede van Hitier
wil antwoorden, wordt door Churchill geperso
nifieerd. Een andere strooming, die naar getal
het sterkste is, staat gunstig tegenover een
informeeren bij de spilmogendheden naar de
vredesvoorwaarden. De derde strooming, die
van hét vólk uitgaat wenscht een einde aan den
oorlog.
Een uarteiijk vaaiwel. Zaterdag en Zondag zijn uit Den Haag en Rotterdam de eerste treinen met Nederlandsche kinderen naar
de Ostmark vertrokken, waarbij Zondag te Rotterdam de Rijksco mmissaris, dr. Seyss Inquart, den vertrekkenden persoonlijk uit
geleide deed. Een laatste groet uit het coupéraam.
(Voor een uitvoerig verslag en verdere foto's zie men elders in dit nummer.)
die thans geldig zijn
BROOD
Bon 61 tot en met 70 broodbonboekje
Geldig: Tot en met 25 Juli.
Recht gevend op: Totaal 2000 gram
brood.
Bons 71 tot en met 80 (broodbonboeje).
Geldig: Van 22 tot en met 28 Juli (even
tueel tot en met 1 Augustus).
Recht gevend op: Totaal 2000 gram
brood of 2500 gram roggebrood.
KOFFIE OF THEE
Bon 85 uit het Algemeen distributieboekje
Geldig: Tot en met 2 Augustus.
Recht gevend op: 1/2 pond koffie of 1/2
ons thee.
SUIKER
Bon 80 uit het Algemeen distributieboekje
Geldig: Tot en met 25 Juli.
Recht gevend op: 1 k.g. suiker.
MEELWAREN
Bon 90 uit het Algemeen distributieboekje
Geldig: Tot en met 9 Augustus.
Recht gevend op: 1/2 pond tarweboem
of tarwemeel of boekweitmeel of rogge
bloem of roggemeel of zelfrijzend bak
meel.
Bon 75, rechtgevend op hetzelfde rant
soen, geldig tot 26 Juli.
GRUTTERSWAREN
Bon 95 uit het Algemeen distributieboekje
Geldig: Tot en met 11 Augustus.
Recht gevend op: 250 gram rijst of rijste
meel.
Bon 100 uit het Algem. distributieboekje
Geldig: Tot en met 11 Augustus.
Recht gevend op: 250 gram havermout,
of havervlokken, of gort, of grutten.
Bon 105 uit het Algem. distributieboekje.
Geldig: Tot en met 11 September.
Recht gevend op: 100 gram maizena of
griesmeel of puddingpoeder.
Bon 110 uit het Algem. distributieboekje.
Geldig: Tot en met 11 September.
Recht gevend op: 100 gram macaroni of
vermicelli of spaghetti.
BOTER EN VETTEN
Bon 67 en 68 uit 't Algemeen distributie
boekje.
Geldig: Tot 28 Juli.
Recht gevend op: 1/2 pond boter of mar
garine of vet.
PETROLEUM
(alleen voor hen, die uitsluitend op petro
leum kunnen koken). Zegel Periode 3".
Geldig: Tot en met 11 Augustus.
Recht gevend op: 2 Liter.
