IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
De Opbouwdienst.
Glazen schoentjes.
Bonnen
De verduistering
25e JAARGANG No. 225
Uilgave Lourens Costei, Maatschappij vpor
Courant-Uitgaven en Algem Drukkerij N.V.. Gr.
Houtstraat 93. Haarlem, Telefoon 1072a. Bureau
Umuider Courant: Kennemerlaan 42, Umuiden.
Telefoon 5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties,
opgegeven voor dit blad, worden kosteloos
opgenomen in de Kennemet Courant.
Verschijnt dagelijks, beüalve op Zon- en Feestdagen
Directies P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Het was frissche, krachtige taal waarin de leider
van den Opbouwdienst, majoor Breunese, een uit
eenzetting van den aard en de taak van den dienst
heeft gegeven. Wij hebben er in een vorig num
mer al een uitvoerig verslag van gegeven, maar ik
kom er op terug om de aandacht te vestigen op
enkele belangrijke punten en in het algemeen om
dat een betoog als dit opvattingen belichaamt, die
onze eenheid en onze volkskracht ten goede zullen
komen.
55.000 dienstplichtigen van de Nederlandsche
weermacht zijn tot den Opbouwdienst overgegaan.
Zij hebben in de burgermaatschappij geen werk
kunnen vinden. Voor een groot aantal was dit een
gevolg van de stillegging of inkrimping van be
drijven in de huidige omstandigheden. Een ander
(fcel was al voor de mobilisatie zonder werk, zoo
dat, zooals de leider van den Opbouwdienst het
uitdrukte, zij tot de trieste categorie der beroeps-
werkloozen moeten worden gerekend. Hij sprak
van den funesten invloed die de stempel- en steun
regelingen op het moreel van deze laatstgenoem
den hebben uitgeoefend, van den gedemoraliseer-
den toestand waarin zij verkeeren. Maar met
groot vertrouwen zette hij uiteen hoe daarin ver
betering zal worden gebracht. De Opbouwdienst wil
vóór alles gemeenschapszin en saamhoorigheid op
wekken en bevorderen en daarbij eerbied voor en
waardeering van den arbeid aankweeken. Dat is
een zware taak, die niet in enkele weken vol
bracht kan worden. Maar het is een werk van
hooge sociale beteekenis.
Majoor Breunese lichtte toe hoe de dienst dat
jou aanpakken.
Hij sprak van de bevordering van orde en net
heid, van de toepassing van een tucht die gegrond
moet zijn op vertrouwen en die streng maar recht
vaardig zal zijn. Hij zeïde dat de leiders met kracht
optreden en tenslotte het vertrouwen zullen win
nen.
Werkobjecten zullen de gemeenschap, dus land en
volk, ten goede moeten komen en dit zal den man
nen worden uitgelegd. Daar gaf de leider van den
Opbouwdienst sprekende voorbeelden van. En ik
zou die hier nog eens even naar voren willen
brengen:
„Wanneer wij onze mannen aan het werk
zetten op het Oostfront van de vesting-Holland,
waar voor de verdediging veel rivierzand werd
gestort, met het doel dit weg te ruimen ten
einde het weide- en bouwland weer zijn be
stemming terug te geven, dan. zullen wij eerst
onze mannen goed duidelijk maken, dat zij
met dit werk land en volk een dienst bewijzen,
het besef zullen wij hun bijbrengen, dat wan
neer zij dit zand wegruimen er weer koren kan
worden gezaaid en dat het vee er weer kan
grazen. Alsdan zullen zij begrijpen, dat zij nut
tigen arbeid verrichten. Zoo zullen wij ook
vele kaden en dijken moeten herstellen en
den mannen zal worden duidelijk gemaakt,
dat, wanneer wij dit niet doen, in het najaar
groote overstroomingen ons land zullen teiste
ren. Op deze wijze zullen deze mannen inner
lijk den arbeid anders gaan beoordeelen. Zij
zullen gaan beseffen, dat zij nuttige leden van
de maatschappij zijn. Gemeenschappelijk, in
grooten getale, gaan wij aan den arbeid ten
behoeve van land en volk. Ik ben er van over
tuigd, dat onze Hollandsche jongens dit zullen
gaan beseffen.
Ook bebossching, cultuur-arbeid, het her
stellen van dijken, het graven van kanalen e.d.
zal tot de werkobjecten behooren. Nuttige ar
beid als deze geeft arbeidsvreugde en nieuwe
levensvreugde en kweekt waax-deering voor
Óen arbeid.
Wanneer deze gemeenschapszin is ontwaakt,
is een moeilijk deel van de taak van den Op
bouwdienst volbracht".
Men kan zich indenken dat de leider van den
Opbouwdienst dit plan met groote toewijding aan
vat en dat hij zich bewust is, er een belangrijke
sociale taak mee te leiden. Wie kan ontkennen dat
de werkloosheid vrat aan onze samenleving en d'at
wij, als Nedex-land daarvan verlost wordt, een
groote winst aan volkskracht zullen behalen? Wie
voor den medemensch voelt, wie zich in zijn om
standigheden poogt in te denken heeft ook vroeger
wel begrepen dat de demoralisatie van zooveel
werkloozen door hun levensmoeilijkheden gewekt
was. Ik heb daar wel eens menschen schamper over
hooren praten en meermalen gevraagd: hoe zoudt
ge zelf worden in zulke omstandigheden? Zouden
moed en energie en arbeidslust ook bij u niet gaan
inzinken? Het is een nieuwe kans die dezen men
schen nu geboden wordt en het is goed dat zij er
bij worden aangemoedigd om het nut, de waax-de
van hun werk in het volksbelang te zien. Waar
door hun arbeidsvreugde weer zal gaan ontwaken.
In het plan van der. Opbouwdienst is veel meer
opgenomen dan alleen de gedachte netheid, orde,
discipline en toewijding voor eenvoudigen en daarbij
voor de gemeenschap nuttigen arbeid te verrichten.
Er zit de beoefening van spox-t en iichamelijke op-
Voeding in, op welk gebied Nedei'land een grooten
achterstand heeft in te halen. Dat is bekend en
onlangs is op deze plaats al warme instemming be
tuigd met het voornemen, per 1 Januari 1941 het
onderwijs in lichamelijke opvoeding op alle scho
len door te voeren. Er is ook de beoefening van
muziek en zang aan verbonden. Er is tenslotte het
doel, de mannen van den Opbouwdienst te gelege
ner tijd weer een waardige plaats in de gewone
burgermaatschappij te bezorgen. Voorzoover het
beroepen geldt, waarvoor de vakbekwaamheid niet
In het kader van den Opbouwdienst kan worden be
vorderd, is al contact gezocht met fabrieken, werk
plaatsen en vakscholen.
„Ex* wordt niet aan politiek en kerkelijke pro
paganda bij den Opbouwdienst gedaan", verzekerde
majoor Breunese, die eraan herinnerde dat wij het
tijdperk van partijpolitiek, dat zooveel reden tot
verdeeldheid gaf, zijn uitgetreden. „De Opbouw
dienst is bedoeld, en dat zal hij ook zijn en blijven,
•is een zuiver Nederlandsche organisatie, waarin
(Bij een huwelijksvoltrekking te
den Haag had de bruid schoentjes
van glas aan.)
Ach, het is het recht der vrouwen,
Eens iets ongewoons te doen,
Als bijvoorbeeld hier, te trouwen,
Met aan eiken voet een schoen,
Die rxaar Asschepoester mode
Is gefabriceerd van glas,
Die wel door geen prins geboden,
Maar dan ook geen sprookje was.
Is dit, vraagt ïxien, nu wel practisch,
Practischer dan leer misschien?
Maar die vraag is niet erg tactisch,
Zóó moet u het niet bezien.
't Is een aardigheid voor 't bruidje
Voor één dag vaxi groot geluk,
Ze gaan mee in 't huwlijksschuitje,
Maar slechts als familiestuk.
't Lijkt wellicht een beetje wagen
Voor zoo'n stap vaxi groot gewicht,
Maar één ding telt dezer dagen,
Glas is zeker waterdicht.
't Is een wat bijzonder stapje
Op een dag van poëzie,
't Is een klein „doorzichtig" grapje
Van een bruidskoketterie.
Maar ook deze vrouw zal streven,
Om met andre schoenen aan,
In den strijd en zorg van 't leven,
Sterk te staan en vast te gaan.
P. GASUS.
gewerkt wordt aan den opbouw van ons dierbaar
Vadex*land, waax*bij geen verdeeldheid kan worden
geduld". In de vervulling van zijn godsdienstplich
ten op den Zondag blijft ieder vrij; ons land is een
staat, die gevestigd is op Christelijken grondslag
en dat hooge principe zal door den Opbouwdienst
in geen geval worden aangetast.
Dit zijn dan, geciteex*d en van eenige commen
taar voox*zien, de hoofdpunten xiit een sterken en
gezonden opzet, waarvan men met instemming
kennis neemt en ook met vreugde, omdat er een
groot Nederlandsch maatschappelijk belang mee
gediend wordt en het zoovelen de gelegenheid biedt
tot het herwinnen van hun arbeidskracht en le
vensvreugde in het gelukkige besef, dat de samen
leving hen noodig heeft, hun werk waardeert en
op hen rekent. Hetgeen een machtige grondslag is
voor zelfrespect en vitaliteit.
R. P.
Bestrijding van de
aardappelziekte noodig.
De Plantenziektekundige Dienst deelt mede,
dat thans op zeer veel plaatsen in het aai*dap-
pelloof de gewone aardappelziekte, veroor
zaakt door de zon, phytophthora infectans op
treedt.
Het is daarom met het oog op onze voedsel
voorziening zeer gewenscht, ja noodzakelijk,
dat de aardappelen ten spoedigste met de be
kende Box*deauxsche of Bourgondische pap of
een der vervangmididelen daarvan woi-den be
spoten.
Wie ideze middelen niet kent kan daarover
inlichtingen inwinnen bij den Planter..ziekte-
kundigen Dienst te Wageningen en de bij de
zen diexist werkzame ambtenaren, zoomede
bij de rijksland- en tuinbouwconsulenten.
De aax-dappelziekte veroorzaakt op de blade
deren zwarte rottige plekken. Door de bespui
ting met calciumarsenaat tegen den Colorado-
kerver ontstaan zulke vlekken niet.
Men kan calciumarsenaat met Bordeauxsche
en Bourgondische pap vermengen en aldus (de
bespuitingen tegen aardappelziekte en tegen den
Coloradokever combineeren.
(A.N.P.)
Fransch schip, met 1300 militairen
aan boord, getorpedeerd.
Duitschers wijzen Engelsche
beschuldiging af.
Britsche verantwoordelijkheid vastgesteld.
Het D. N. B. meldt: De Engelsche minister
van Marine, Alexander, heeft in het Lagerhuis
verklaard dat een Duitsch oorlogsschip het
Fransche stoomschip „Meknes", dat met 1300
Fransche officieren en soldaten op weg was vaxi
Engeland naar Frankrijk, getorpedeerd heeft.
De Fransche regeering was, naar Alexander
vex*klaarde. van het transport in kennis gesteld
zoodat zij bij de Duitsche regeering om een
vrijgeleide .kon verzoekexi. Het schip voerde de
Fransche viag. die ook op de zijden van het
schip was geschilderd. Dit schip was, naar
Alexander zeide, identiek met het schip vaxi
18.000 ton waarvan in het Duitsche legerbe-
richt gemeld wordt, dat het tot zinken was ge
bracht
Naar aanleiding hiervan wordt van bevoegde
zijde aan het D.N.B. medegedeeld: Het ligt in
de lijn van de Engelsche tactiek dit voorval
als propagandamiddel tegen Duitschland te
gebruiken. Het „Kleine" verschil tusschen het
door Duitschland tot zinken gebrachte schip
van 18.000 ton en de uit elk scheepsregister
blijkende tonnage van de „Meknes" welke
slechts 6000 toxi bedraagt, speelt natuurlijk
voor den heer Churchill geen rol
Het is algemeen bekend dat de Britsche ad
miraliteit reeds eenigen tijd geleden liet mede-
deelen dat Engeland alle Fransche koopvaar
dijschepen in beslag zou laten ïxemen om ze on
der Britsche vlag te laterx vairen.
Die Fransche schepen, welker Fransche be
manning zich voor den dienst ter beschikking
stelde, moesteix onder Fx*ansche vlag varen.
Naar aanleiding van deze officieele mededee-
ling moest de Duitsche regeering natuurlijk
door den wapenstilstand ter kennis van de
Fransche regeering bi*engen dat Duitschland
onder deze omstandigheden ook de onder Fi*an-
sche vlag varende koopvaardijschepen van den
23sten Juli af als vijandelijke schepen moest
behandelen en dat de Duitsche oorlogsschepen
dienovereenkomstige bevelen hadden ontvan
gen. Voor schepen, die in dienst of in opdracht
van de wettige Fransche regeering zouden va
ren, was een speciale regeling getroffen. Het
was in verband hiermede plicht der Britsche
regeering geweest de Fransche regeering er
van te verwittigen dat het voornemen bestond,
Fransche soldaten terug te transporteeren en te
wachten op een antwoord, waai'uit bleek of het
gevaarlijke transport door het operatiegebied
ter zee op een vrijgeleide kon rekenen. In dit
verband moet uitdrukkelijk worden vastge
steld dat de Duitsche regeering van zulk een
Engelsche aanvrage nooit iets bekend geworden
is. Het lijdt derhalve niet den geringsten twij
fel dat de volle verantwoordelijkheid voor deze
gebeurtenis enkel en alleen de Britsche regee
ring zelf treft. Zij heeft weer eens den dood
van Fi*ansche soldaten, die op dit schip naar
hun vaderland terug willen keeren, op haar ge
weten. Want de Britsche regeering kent zeer
goed het gevaar, dat het varen in de Britsche
kustwateren tegenwoordig met zich meebrengt.
Het geval van het s.s. ..Meknes" vormt derhal
ve de voortzetting van de snoode traditie, die
met het geval van de „Athenia" begon en in
Or an haar hoogtepunt vond.
Groote belangstelling voor de
Nederlandsche Unie.
's GRAVENHAGE, 25 Juli. Welke weerklank
het goede Nedei-landsche appèl van het drieman
schap der Nederlandsche Unie gehad heeft in de
harten van vele goede vaderlanders is vandaag
gebleken op het voorloopige kantoor der Unie
aan de Alexanderstraat 20, waar de lijsten voor
adhaesiebetuiging ter teekening liggen. In den
ochtend was de toeloop zoo groot, dat zich voor
het gebouw een file vormde. Het nog geringe
personeel kwam handen te kort om de groote
stapels telegrammen met aanmeldingen en bewij
zen van instemming uit het geheele land te orde
nen. (A.N.P.)
Duitsch legerbericht.
Aanvallen op Britsch scheep
vaartverkeer en industrie
installaties.
Gewapend Engelsch koopvaardij-
schip tot zinken gebracht.
BERLIJN, 25 Juli (D.NB.) Het opperbe
vel van de weermacht maakt bekend:
..Bij een aanval op de Engelsche Zuidkust
heeft een van onze motortorpedobooten, ten zui
den van Portland, met een torpedo een gewa
pend vijandelijk koopvaardijschip van 18.000
br. r. t. tot zinken gebracht.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben, on
danks den slechten weerstoestand. het Britsche
scheepvaartverkeer in het Kanaal en aan de
kust van Oost-Enegeland aangevallen, evenals
industrie-installaties in Zuid-Oost-Engeland en
Schotland.
Naar reeds bekend gemaakt is daarbij een
convooi van 5 koopvaardijschepen met een to
talen inhoud van 17.000 br. r.t. vernietigd. Bo
vendien kregen nog drie vex'dere koopvaardij
schepen zoo zware bomtreffers, dat zij wel als
verloren kunnen worden beschouwd. Aangeval
len werden verder o.m. de vliegtuigfabrieken
van Vickers bij Weybridge, waar op het fa-
brioksveld vier vijandelijke vliegtuigen op den
grond vernield werden, verder industrie-instal
laties bij Great Yarmouth en bij Glasgow. Bij
den aanval op de Britsche convooien kwam het
op verschillende plaatsen tot hevige luchtge
vechten tusschen onze en Britsche jachtvlieg
tuigen, in den loop waarvaxx 6 vijandelijke vlieg
tuigen werdexi neergeschoten.
In den nacht vaxi 24 op 25 Juli hebben vijaxi-
delijke vliegtuigen wedei*om vluchten ge
maakt naar Noord-Duitschland. Schade werd
door bomaanvallen niet aangericht. De totale
verliezen van den tegenstander bedroegen gis
teren tien vliegtuigen, zes daarvan werden bij
luchtgevechten, vier op den beganen grond ver
nield. Zes eigen vliegtuigen worden vermist".
F RON TB ERICHT.
Het frontbericht van het D.N.B. van Don
derdag luidt als volgt: De Duitsche snelle boo
ten hebben de laatste weken herhaaldelijk kun
nen bewijzen dat zij buitengewoon geschikt zijn
voor den oorlog ter zee. Zooals het legerbericht
van vandaag meldt hebben zij thans een nieuw
succes van bijzondei*e beteekenis behaald. Zij
zijn er in geslaagd aan de Britsche Zuidkust ter
hoogte van Portland een zwaar gewapend
vijandelijk koopvaardijschip van 18.000 ton met
toi-pedo's tot zinken te brengen. Het ligt voor de
hand, dat juist voor de snelle booten het bezit
van de Fransche Kanaal- en Atlantische kust
bijzonder voordeelig is. Zij kunnen daardoor
opereeren in de wateren, die tevoren slechts
konden worden bereikt door de Duitsche
duikbootvloot in verre tochten. Ook de lucht
macht heeft, irx weerwil van het zeer slechte
weer, den handelsoorlog tegen Engeland kun
nen voortzetten".
Japan's nationale politiek.
Vier hoofdpunten.
Het Japansche persbux*eau Domei meldt:
De Japansche ministerraad heeft overeenstem
ming bereikt in zake een uit vier punten bestaand
program voor de nationale politiek, t.w.:
1. Aanvulling van de nationale verdediging.
2. Vernieuwing van de buitenlandsche politiek.
3. Vestiging van een Oost-Aziatische economi
sche ruimte voor zelfvoorziening.
4. Vernieuwing van het onderwijs volgens dé
plannen van de desbetreffende nationale com
missie.
Na de formeele goedkeuring hiervan in een mi
nisterraad, welke heden of moi*gen wordt gehou
den, zal de regeering, naar men verwacht, de vol
gende week haai* nationale politiek uiteenzetten.
Nu de politieke toestand met de voi*ming van het
kabinet Konoye is gestabiliseerd, zullen de keizer
en de keizerin, naar officieel gemeld woi*dt, op
31 Juli weer uit Tokio vertrekken naar hun zomer
verblijf te Hayama.
VRIJDAG 26 JULI 1940
Abonnementen per week 0.12J4, per maand
/0.52J4, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
die thans geldig zijn
brood
Bons 71 tot en met 80 (broodbonboeje).
Geldig: Van 22 tot en met 28 Juli (even
tueel tot en met 1 Augustus).
Recht gevend op: Totaal 2000 gram
brood of 2500 gram roggebrood.
koffie of thee
Bon 85 uit het Algemeen distributieboekje
Geldig: Tot en met 2 Augustus.
Recht gevend op: 1/2 pond koffie of 1/2
ons thee.
suiker
Bon 66 uit het Algemeen distributieboekje
Geldig: Tot en met 23 Aug.
Recht gevend op: 1 k.g. suiker.
meelwaren
Bon 90 uit het Algemeen distributieboekje
Geldig: Tot en met 9 Augustus.
Recht gevend op: 1/2 pond tarweboem
of tarwemeel of boekweitmeel of rogge
bloem of roggemeel of zelfrijzend bak
meel.
Bon 75, rechtgevend op hetzelfde rant
soen, geldig tot 26 Juli.
grutterswaren
Bon 95 uit het Algemeen distributieboekje
Geldig: Tot en met 11 Augustus.
Recht gevend op: 250 gram rijst of rijste-
meel.
Bon 100 uit het Algem. distributieboekje.
Geldig: Tot en met 11 Augustus.
Recht gevend op: 250 gram havermout,
of havervlokken, of gort, of grutten.
Bon 105 uit het Algem. distributieboekje.
Geldig: Tot en met 11 September.
Recht gevend op: 100 gram maizena of
griesmeel of puddingpoeder.
Bon 110 uit het Algem. distributieboekje.
Geldig: Tot en met 11 September.
Recht gevend op: 100 gram macaroni of
vermicelli of spaghetti.
boter en vetten
Bon 67 en 68 uit 't Algemeen distributie
boekje.
Geldig: Tot 28 Juli.
Recht gevend op: 1/2 pond boter of mar
garine of vet.
petroleum
(alleen voor hen, die uitsluitend op petro
leum kunnen koken). Zegel „Periode 3".
Geldig: Tot en met 11 Augustus.
Recht gevend op: 2 Liter.
Engelsch convooi lijdt ernstige
verliezen.
Elf koopvaardijschepen bij vliegeraanvallen tot
zinken gebracht.
Het D.N.B. meldt: Duitsche gevechtsvliegtui
gen en duikbommenwerpers hebben Donderdag
middag en Dondex-dagavond in het Kanaal we
derom een belangrijk succes behaald. Volgens
de tot dusver ontvangen beluchten werden van
een door zee- en luchtstrijdkrachten krachtig
beschermd Britsch convooi van 23 schepen, elf
koopvaardij schepen met een totale tonnage van
43.000 br.t. tot zinken gebi*acht. Drie andere
koopvaai'dijschepen van in totaal 12.000 br.t.
geraakten in brand of werden zoo ernstig be
schadigd dat zij als totaal verloren kunnen wor
den beschouwd. Bovendien gelukte het, een
modernen Britschen torpedojager in brand te
werpen en een andere ernstig te heschadigen.
Vele officieren naar politie en
douane.
Op het oogenblik van de ontbinding onzer weer
macht kwamen, zooals bekend, 1200 officieren en
4500 onderofficieren zonder emplooi. Naar de Tel.
verneemt staat het thans vast, dat omstreeks 300
officieren overgaan naar de politie, ruim
70 naai' de waterpolitie en circa 50 naar
de douane. Voorts komt een duizendtal
onderofficieren bij de douane voor de verscherpte
controle op het deviezenverkeer, terwijl eenzelfde
aantal wordt genoemd, dat in aanmerking komt
voor plaatsing bij verschillende gemeentelijke
politie-oi-ganen.
Een klein percentage van het beroepspersoneel
heeft een werkkring kunnen vinden in de burger
maatschappij. Voor zoover zij er niet de voorkeur
aan hebben gegeven op non-actief of met wacht
geld te gaan, zijn de overigen ingedeeld bij den
Opbouwdienst.
EXAMENS.
M.U.L.O.-EXAMENS TE HAARLEM,
Geslaagd voor diploma A: E. Ras, L. C. Roosjen,
C. H. Sieben, G. Daim, J. J. C. W. Koker. C. H.
Koning. H. van Eijken, G. van Zeggeren, D. B. de
Vries. H. Polderman. K. S. de Bie. L. J. Geudeke,
J. Luit, J. H. Porck, H. M. G. Spek, J. C. Schun-
hart, C. Vermeer, T. Zuidema, O. M. W. van Pelt,
W. Hopman, E. C. Willems, A. W. Weeber, A. J.
Geldorp, A. Blei, T. van den Berg, B. W. Staal.
Afgewezen: 2 candidaten.'
Zon onder 9.40
Zon op 5.54
Tusschen dese beide tijdstippen
moet verduisterd worden.
Achttien jeugdige inwoners cn inwoonsters van Wageningen zijn Donderdag te Ilpendam aangekomen, waai ze gast» lij ontvangen
werden. De burgemeester, de heer W. A. van Oorschot bracht de kinderen persoonlijk per boerenwagen naar de plaats van bestemming.
