dteyde,
Nauwe aaneensluiting van vakbonden
beoogd.
Organische samenwerking van de centrale
met de vakorganisaties gewaarborgd.
Menschen in Amsterdam
I'
t v s P AG AUGUSTUS
1940
van het N.'V.'V—kapitaal
Engeland.
tP Deil Haag gehouden persconferentie
/"fe commissaris van het N.V.V. de heer H J.
iJnberg een uiteenzetting gegeven van de
Salen welke tot nu toe zijn genomen en
jnaatreg dienen te worden genomen betreffende
reorganisatie van ide vakverenigingen.
aatrcelen van den rijkscommissaris voor
D® ™tte Nederlandsche gebieden inzake de Ne-
de Jcrhe vakverenigingen zijn genomen zoo
der|arr.. om een doeltreffende vertegenwoordiging
I R /tp belan^en der geoi-ganiseerde arbeiders in
va" o samenwerking met de instanties van het
"fSLmissariaat te waarborgen.
[rUu f werk dat door de vroegere leiding van 'het
T io«/krhe Verbond van Vakvereenigmgen tot
overneming werd verricht, kon op de op-
?an. ff der sociale vraagstukken en hun practische
lossing 2ie(; arbeidsleven slechts in beperkte
iTinvloed uitoefenen, daar deze leiding tegen-
de bij haar aangesloten vakbonden ,de eigen-
dragers van den socialen arbeid', geen enkele
llJ \vwnde bevoegdheid bezat. Haar werkzaam-
TSn beperkten zich bijna uitsluitend tot de ver-
Ewoordiging in totaal 164 commissies waarin
„i nidig over sociale problemen maanden en
yee lang gesproken of gedebatteerd werd, zon
der dat in de zaak zelf practische resultaten wer-
denithadktot gevolg, dat op sociaal terrein zeer
m'tpenloopende regelingen tot stand kwamen, ook
nr die vraagstukken die met inachtneming van
Jp speciale belangen voor elk vak uniform gere
ild hadden moeten worden, zooals bijvoorbeeld
E recht op vacantie of een vacantieregeling en
2p bescherming van den arbeider tegen ontslag.
Hetzelfde doet zich voor op het gebied der col
lectieve arbeidsovereenkomsten. In den loop van
der tijd is een groot aantal dezer overeenkomsten
Ifeesloten, die niet op een algemeene basis en vol-
pens algemeen geldende regelen zijn ontworpen,
Lar die dikwijls zelfs voor dezelfde bedrijfstak,
orincipieele door de zakelijke verhoudingen niet
«rechtvaardigde verschillen vertoonen. Er zijn
belangrijke industrieën, waarin de arbeidsverhou
dingen en voorwaarden in het geheel niet of
■lechts ten deele door gemeenschappelijke bepa
lingen zijn geregeld, zooals bijvoorbeeld in de
metaal- en textielindustrie, terwijl zich voor het
«verige een zeer sterk gevarieerde regeling der
Arbeidsvoorwaarden heeft ontwikkeld. Zeer duide
lijk komt de ongelijke behandeling der leden in
de verschillende N.V.V.-organisaties tot uiting in
de werkloozenverzekering, die bij elke vakvereeni-
ging door eigen statuten en verdere bepalingen is
geregeld.
Zoo zijn bijvoorbeeld voor eenzelfde loonklasse
In de verschillende organisaties niet slechts de pre
mies zeer uiteenloopend, maar ook de bedragen 'der
uitkeeringen en de termijn gedurenid'e welke deze
worden verstrekt.
Door de samenhang van het N.V.V. en de hierbij
tangesloten vakvereenigmgen met internationale
vakorganisaties kan het niet uitblijven, dat voor
de behartiging van de belangen der Nederlandsche
arbeiders niet uitsluitend de Nederlandsche ver
houdingen tot basis worden genomen, id'och in zeer
verstrekken den izih ook de principes van de inter
nationale politiek der vakorganisaties.
VIJF MILLIOEN NAAR
HET BUITENLAND.
Bij de controle der financiën werd geccxn-
etateerd, dat het N.V.V. en een aantal van de
hierbij aangesloten vakboniden het voorbeeld
van de vroegere Nederlandsche regeering had
den gevolgd en belangrijke bedragen, totaal
vijf millioen maar het buitenland hadden ge
bracht.
De leiding van het N.V.V. zoo ging spr. ver
der bediende zich voor het verslepen van deze
vermogens naar het buitenland van een bankin
stelling, die door haar zelf tot idit doel was opge
richt en die naar buiten door eenige bestuurders
van het N.V.V. werd vertegenwoordigd. Deze gel
den werden voor een deel gedeponeerd ten name
van leidende personen van het N.V.V. of op een
anderen naam belegd en aan deze het uitbuitend
beschikkingsrecht over deze gelden toegekend. Er
zijn dus zonder de toestemming der leden gelden
i» het buitenland belegd, voor een groot deel in
Engelsche oorlogsleeningen. Men weet derhalve
niet, wanneer deze gelden weer ter beschikking
van den Nederlandsche arbeider zullen komen. Al
behoeft dan ook niet met een volkomen verlies
dezer gelden te worden gerekend, toch zijn op
deze wijze aan den Nederlandsehen arbeider mil-
lioenen onttrokken, die voor de verzorging van
zijn sociale belangen hadden kunnen worden ge
bruikt.
STRAFFE SAMENVATTING
VAN ORGANISATIE NOOD
ZAKELIJK.
Het was allereerst noodzakelijk maatregelen te
fiemen, die naast een reorganisatie der centrale in
de eerst? plaats straffe samenvatting der organi
satie van de vakbonden zoowel als van de plaat
selijke bestuurdersbanden beoogen. Daardoor is
voor de toekomst een organische samenwerking
van de centrale met de vakorganisaties gewaar
borgd.
Bü dezen maatregel kan worden geconsta
teerd dat het allergrootste deel der oude be
stuurders reeds verklaard heeft ook onder de
nieuwe leiding in positieven zin aan de nieuwe
ordening van het sociale leven mede te wer
ken,
Be in de centrale nieuw opgerichte afdeelingen
zullen ook voor de vakbonden en de plaatselijke
bestuursbonden de richting en den inhoud der toe
komstige maatregelen bepalen, waarbij het vanzelf
spreekt dat in de vraagstukken, die slechts be
trekking hebben op een bepaalden tak van het be
drijfsleven, zooals de regeling van loontarieven,
aan den betreffenden vakbond als voorheen het
werk zal worden overgelaten. De centrale wondt
ochter door het feit, dat zij in het vervolg ook door
bestuurdersbonden en vakorganisaties van alle
gegevens omtrent belangrijke vraagstukken wordt
T°or?®n> staat gesteld voor het vervolg sterker
l-rf- j usver invloed uit te oefenen op de ontwik-
ung der sociale politiek tegenover de sociale
zogen van den staat.
tin?6,Wensc*\naar een organisatorische samenvat-
Vnn t ^beidersorganisaties is reeds in deze we-
.7 ^eele verwezenlijkt. Zoo heeft de Neder-
kX vak~centrale (N.V.C.) in haar laatste
N V v ^'ergadering tot aansluiting bij het
besloten. Andere verbonden houden zich
bezig6nS erns*'£ met de aansluitingsgedachte
Het is niet de bedoeling heden reeds bepaalde
ejschen voor de toekomst op te stellen. De taaie
van den commissaris van het N.V.V. is veeleer in
enge samenwerking met de bureaux van den
Rijkscommissaris en zijn staf van medewerkers
richtinggevend op de vorming van het arbeidsle
ven invloed te oefenen, om op deze wijze bij de
herordening der economische en sociale verhou
dingen de gerechtvaardigde behoeften van den Ne-
derlandschen arbeider veilig te stellen. Hiertoe be-
hooren naast economische ook de cultureele be
langen van den arbeider. Er is bereids een plan
ontworpen, volgens hetwelk de pers, de film en
andere cultureele instellingen steeds intensiever
ten dienste van den arbeider zullen worden ge
steld, en niet slechts voor hem zelf verpoozing,
ontspanning en geestelijke ontwikkeling mogelijk
zullen maken, doch ook zijn gezin (vrouw en
kroost) in staat zullen stellen profijt te trekken
van het cultureele leven van het land.
MAATREGELEN OP HET
GEBIED DER. VOLKSGE
ZONDHEID.
Als zeer belangrijk Igit het verder in het
voornemen, uitbreiding te geven aan de maatrege
len op het gebied der volksgezondheid, die zich tot
dusver beperkten tot de tuberculosebestrijding.
Deze maatregelen zullen zoo energiek mogelijk
worden doorgevoerd, met het doel, den arbeider en
zijn gezin te beschermen tegen schade aan zijn ge
zondheid en hem zoodoende zijn arbeidskracht zoo
lang mogelijk te doen behouden.
Het spreekt vanzelf, dat de nieuwe ordening van
het sociale leven niet op basis van den klassen
strijd kan plaats vinden, indien zij resultaat wil
hebben. De ontwikkeling der dingen heeft aange
toond dat op deze basis geen verstandige sociale
politiek kan worden gevoerd. Eveneens is de mee
ning onjuist, dat de arbeider den strijd om het
bestaan slechts om een paar cent loonsverhooging
en in het algemeen slechts om economische dingen
heeft gevoerd. De feiten nopen tot de erkenning,
dat de arbeider in de democratisch geregeerde en
door het kapitaal beheerschte staten een gerêcht-
vaandigden strijd voert voor de erkenning van zijn
persoonlijkheid als een gelijk berechtigd lid dei-
gemeenschap.
Dit doel te bereiken is de voornaamste taak van
de nieuwe N.V.V.-leiding.
DE MENSCH OP DEN
VOORGROND.
In het economisch leven moet de mensch op den
voorgrond staan, ongeacht de taak, die hij ver
richt. Zijn arbeidskracht is niet slechts zijn kost
baarste bezit, maar ook het belangrijkste kapitaal
in het economisch leven. Dit kapitaal mag echter
niet door maatregelen, die slechts ïn het systeem
van den klassenstrijd passen, aan iden een of an
deren kant nutteloos worden verteerd. Het doel
van allen sociaal-politieken arbeid is derhalve om
in verstandigen vorm en zonder de door de klassen
strijd-idee ingegeven haat de vraagstukken op te
lossen.
Dit beteekent, dat bij het doorzetten van een so
cialen eisch de economische verhoudingen niet
buiten beschouwing mogen worden gelaten, doch
eveenens ,dat ook bij eischen, welke van uit den
economischen sector worden gesteld, de sociale ver
houdingen in acht genomen moeten worden.
Slechts op deze wijze wordt eenerzijds de kapita
listische uitbuiting van de arbeidskracht vermeden
en anderzijds Ide gunstige ontwikkeling van 'het
economische en sociale leven verzekerd.
Het bedrijfsleven zoo besloot spr. is geen
doel in zich zelf, id'och een middel 'ter verzekering
van redelijke levensvoorwaarden voor allen. Dit
mag bij de nieuwe ordening van het sociale en
economische leven niet over het hoofd worden ge
zien.
(A.N.P.)
Weer Engelsclie bommen op
Nederland.
Geringe schade het resultaat.
In twee nachten van Zaterdag op Zondag en
van Zondag op Maandag hebben Engelsche vlie
gers wederom op verschillende plaatsen bommen
laten vallen. Gelukkig is daarbij niemand gedood
of gewond. Ook de materieele schade is zeer gering.
Bij Oosterhout in Noord-Brabant werden negen
bommen geworpen. Eenige woonhuizen kregen ge
ringe schade. De projectielen kwamen alle in het
open veld terecht. Ook in Zeeland werden op
enkele plaatsen bommen op bouwland geworpen.
In den nacht van Zondag op Maandag trachtten
Engelsche vliegers Den Helder aan te vallen. Het
bleef bij een poging. Twee van groote hoogte neer
geworpen bommen kwamen in het water terecht.
Schade werd niet aangericht. Boven Friesland,' na
bij Sint Anna Parochie, wierpen de Engelschen
drie bommen. Ook deze richtten geen noemens
waardige schade aan. Zij explodeerden op weilan
den. (A.N.P.)
De „verceiiiging met den langen
naam".
Na de rede van den voorzitter den heer I. Noot
hoven van Goor. werd de agenda van de vereen'i-
ging tot bevordering van de belangen des boek
handels, die uitsluitend punten van intern be
lang bevatte, in vlot tempo afgewerkt. Tot nieu
we bestuursleden van de vereeniging werden
gekozen de heeren J. Giltay en P. Bergmans,
terwijl de heer F. L. van der Bom zich bereid ver
klaarde, tot de volgende algemeene vergadering
deel te blijven uitmaken van het bestuur.
Aan den heer Dirk Bus werd de eerste prijs uit
gereikt zijn bekroonde inzending naar aan
leiding van de prijsvraag voor een legpenning,
uitgeschreven door het D. A. Thieme-fonds. Te
vens werd hem het eerste gegoten exemplaar van
zijn penning overhandigd.
De heer A. van Weerden bood aan het bestuur
den zilveren troffel aan, waarmede indertijd de
eerste steen voor het boekhuis aan de Heeren
gracht te Amsterdam was gelegd.
De vergadering werd door ongeveer 170 leden
bijgewoond.
Des middags zaten de leden aan bij een lunch.
dienst zullen herkenningskaarten worden uitge
reikt.
Deze herkenningskaarten moeten gedragen worden
in den linkerbinnenzak van de uniform. De kaarten
bevatten gegevens over naam, voornaam, geboorte
datum, onderdeel en de handteekening van den
houder van de kaart.
Voorts zijn zij voorzien van een stempel en de
handteekening van den commandant.
Bij overplaatsing dient de inhoud van de kaart
gewijzigd te worden.
Bij ontslag uit den opbouwdienst worden de
kaarten ingeleverd. Men kan verwachten, dat begin
September het geheele personeel van den opbouw
dienst deze kaarten in zijn bezit zal hebben.
trad in werking. Voor waarneming tijdens ziekte
en vacantie werd een hulpbode benoemd.
Een uitvoerig financieel verslag werd uitgebracht
aan de hand van het accountantsrapport. Dit ver
kreeg dc goedkeuring van de algemeene vergade-
ving.
Tenslotte werd het bestuursvoorstel aangeno
men, dat dc verzekerden, die één jaar lid zijn van
het aanvullingsfonds, bij aankoop van gummi kou
sen eenmaal per jaar de helft van den prijs ver
goed krijgen, tot een maximum van f 7.50.
Herkenningskaarten voor leden van
den Opbouwdienst.
In de laatste dagen heeft men bij herhaling
kunnen lezen, dat personen, gekleed in de uniform
van den opbouwdienst, inkoopen kwamen doen
zonder daartoe bevoegd te zijn en op die wijze win
keliers dupeerden.
Dit zal nu binnenkort niet meer mogelijk zijn,
want aan het geheele personeel van den opbouw-
Veer minder ingeschreven.
Het aantal ingeschreven werkloozen, dat op 3
Augustus 1407 bedroeg, was op 10 Augustus 1250.
Voorts waren 754 (v.w. 723) arbeiders werkzaam
in een gesubsidieerde werkverschaffing.
Als geheel werkzoekende stonden ingeschreven
229 (285) bouwvakarbeiders, 175 (181) metaalbe
werkers, 22 (24) houtbewerkers, 21 (24) landar
beiders,' 218 (230) havenarbeiders, 260 (270) vis-
schers, 64 (67) kantoorbedienden, 655 (686) losse
arbeiders, 284 (287) arbeiders in overige beroe
pen, of totaal ingeschreven 1928 (v.w. 2053) ar
beiders boven 18 jaar. Verder 104 (105) mannen
onder 1 8jaar, 32 (36) vrouwen boven en 21 (22)
vrouwen onder 18 jaar.
In een werkverschaffing werkten 82 (78) bouw
vakarbeiders, 46 (49) metaalbewerkers, 9 (7) hout
bewerkers, 13 (14) landarbeiders, 82 (78) haven
arbeiders, 128 (120 visschers, 307 (297) losse ar
beiders en 87 (85) arbeiders in overige beroepen.
Maatschappij Ziekenfonds
„IJmuiden"
Dezer dagen wend de jaarvergadering van het
ziekenfonds IJmuiden gehouden. Zooals gebruike
lijk waren hiertoe uitgenoodigd de vertegenwoor
digers der verzekerden, de deelnemers-geneeskun
digen en de deelnemers-apothekers.
Uit het jaarverslag over 1939 lichten wij de
volgende gegevens:
Het aantal verzekerden steeg gedurende 1939 tot
18822. In het aanvullingsfonds zijn 6580 leden ver
zekerd.
Veertien geneeskundigen waaronder 8 apo-
theekhoudende 3 apothekers met 2 tandartsen
zijn voor het ziekenfonds IJmuiden werkzaam.
De maatregelen, die het bestuur gedurende 1939
genomen heeft, in verband met den oorlogstoe
stand, werden goedgekeurd.
Voor het werk der 5 boden, die elk een eigen
wijk in de gemeente hebben, werden, vaste richt
lijnen opgesteld. Een pensioenregeling voor hen
Beeldtelegraafdienst tusschen
Nederland en Duitschland.
Met ingang van gisteren is de beeldtelegraaf
dienst tusschen Nederland en het Duitsche Rijk
hersteld.
Ook het gewone briefverkeer tusschen Neder
land en Luxemburg is weer opengesteld.
Wanneer de vrouwen van het kleine Japansche eiland Shikinejima met hun
kinderen gaan wandelen, wordt het transportvraagstuk in zijn eenvoudigsten
vorm opgelost. Foto Weltbild.
Twaalf jaar geleden
werd het oude dorp
afgebroken en op
nieuw gebouwd
(Van onzen eigen verslaggever).
N Augustus van het jaar 1928, dus deze
maand precies 12 jaren geleden, nam de
burgemeester van Monster, de heer G. W.
Kampschöer, een belangrijk besluit, waarmee
hij, naar thans meer en meer blijkt, zijn gemeente
een grooten dienst heeft bewezen. De burgemees
ter besloot n.l. om vrijwel het geheele zeedorp
Ter Heyde, dat onder zijn gemeente ressorteert,
te doen afbreken en een nieuw dorp te bouwen.
Het was een grootsch, een bijna stout plan, doch
de uitvoering ervan was een dringende noodzaak.
Uit de geschiedenis.
In tegenstelling met de andere dorpen van het
Westland, waarvan de bevolking voornamelijk in
den tuinbouw haar arbeid had, was die van Ter
Heyde op de zeevisscherij aangewezen. Als vis-
schersplaatsje was het zelfs in het verleden wel
bekend; langen tijd was het een der belangrijk-
Oud visschersdorp werd
druk bezochte badplaats
ste plaatsen van het Westland. Aan de zee had het meester Kampschöer tot zijn voorstel,
-ïïv. 4- f, trnn TA n I rïflv, rr Om OAn f O r? VITO V/4 O O VIT70 O V/4 On n
zijn opkomst te danken, doch van diezelfde zee
had het ook veel te lijden.
Uit onze vaderlandsche gechiedenis weten we,
dat op 10 Augustus 1653 bij Ter Heyde een zee
slag plaats had tusschen Nederlanders en En
gelschen, waarbij Maarten Harpertsz. Tromp den
dood vond. Wat minder bekend is, doch we als his
torisch juist in de archieven kunnen vinden, is,
dat het dorp in de 16de en 17e eêuw door zee-
roovers uit Duinkerken werd aangevallen; de in
woners werden geplunderd, vermoord of in ge
vangenschap weggevoerd.
Dorp raakte in verval.
De visscherij, die door Ter Heyde steeds een
bron van betrekkelijke volkswelvaart was geweest,
raakte in verval. De visschers gingen varen op de
vloten van Scheveningen, Vlaardingen en Maas
sluis en langzamerhand raakte de visscherij er
vrijwel geheel uit.
De armoede lag haast zichtbaar op het plaatsje.
Goed herinneren wij ons Ter JJeyde, zooals het
een jaar of vijftien geleden was. Een onooglijk
dorpje, een schande voor het Westland. Wanneer
men vanaf het strand „de strang", zooals de
Heyenaars zeggen hét dorpje binnenkwam,
werd men er onaangenaam door getroffen. De
wegen waren nog onbestraat en op regenachtige
dagen vrijwel onbegaanbaar. En ter weerszijden
van die „straten" stonden kleine huisjes, die in
een zoodanigen vervallen toestand verkeerden,
dat zij tenslotte niet meer voldeden aan de
eischen, die de Gezondheidscommissie stelde.
De toestand was zoo geworden, dat handhaving
ervan niet verantwoord was. En zoo kwam burge
dat door
den gemeenteraad werd aanvaard en ook de ver-
eischte sanctie verkreeg van hoogere lichamen.
Op het kleine kerkje en een dertigtal huizen na
werd het dorp met den grond gelijk gemaakt en
een nieuw dorp werd opgebouwd.
Nieuwe dorp werd badplaats.
Het nieuwe dorp bestaat uit een aantal wonin
gen, gebouwd tusschen het oude gedeelte en den
straatweg naar de z.g. „Slag". De woningen zijn
niet groot, doch zij zijn geriefelijk en te verge
lijken met de arbeiderswoningen, zooals men deze
vaak aantreft in de nieuwe woonwijken van de
steden. Alle woningen hebben aan de achterzijde
een tuintje, dat langs een pad van de straat af is
te bereiken.
Toch was de vraag naar de nieuwe woningen
niet groot; zelfs gering te noemen. Ging de
■huurprijs boven de financieele draagkracht van
de veelal arme bevolking? We weten het niet,
maar een feit is, dat een groot deel der woningen
gedurende vele jaren onbewoond is gebleven. De
laatste jaren hebben we daarin echter een be
langrijke verbetering kunnen constateeren.
Het gemeentebestuur van Monster wist echter
de schade, veroorzaakt door het leegstaan van
vele woningen, te verminderen door de woningen
gedurende de zomermaanden aan badgasten te
verhuren. Aan het strand werd een badbedrijf ge
sticht, doch tegelijkertijd werd de bepaling in het
leven geroepen, waarbij het verboden was buiten
het badbedrijf in zee te baden of zich aan' het
strand in badcostuum te bevinden. Deze bepa
ling maakte weliswaar, dat het strand van Ter
Heyde door een bepaalde categorie menschen ge
meden werd zij zocht liever het „stille strand"
doch menschen, die van een rustige vacantie
aan zee wenschten te genieten, vonden hier hun
plaats en 's zomers treft men er ook inderdaad
vele vacantiegangers aan.
Ook deze jaarlijks terugkeerende stroom van
badgasten heeft in het plaatsje een groote ver
andering gebracht en de neringdoenden hebben
er zich op ingesteld. Zij zijn echter slechts de
eenigen, die eenigszins in contact komen met de
vacantiegangers, want de Heyenaar zal zich, als
het niet noodig is, weinig of in het geheel niet met
hen bemoeien. Het dorp moge veranderd zijn. de
meerderheid van de bevolking is het niet.
Zoo is dan het oude visschersdorp Ter Heyde
geworden een badplaatsje, dat zich eiken zomet
in een druk bezoek mag verheugen. Nóg is het
ruwe van vroeger niet uit de bevolking verdwe
nen, maar ook hier zal door den tijd de invloed
van de stedelingen, die er komen, wel merkbaar
worden.
Hoe het ook zij. in elk geval mag worden gecon
stateerd. dat Ter Heyde gedurende de laatste
twaalf jaren zich ten goede heeft ontwikkeld
mede zij dank het ingrijpende besluit van Mon
sters burgervader.
Je komt er niet uit in zoo'n groote stad als Am
sterdam. Je kunt 's een straatje omloopen, je
komt altijd weer in andere straatjes terecht. De
Natuur heeft haar zeggenschap verloren, en zeg
nou niet: het Vondelpark dan, of welk ander
park ook, want er is geen Amsterdammer, die daar
gaat zitten om van de Natuur te genieten, hij
gaat daar zitten eenvoudig omdat er bankjes
staan, en gesteld zelfs dat hij er de rust van de
boomen, het gras en de blommetjes machtig zou
kunnen worden, dan zou dat maar voor een paar
Amsterdammers opgaan. Want alle Amsterdam
mers verspreid over het beschikbare groen...
dan zouden ze vele malen op eikaars hoofden
moeten staan, en dat is natuurlijk niet bevorder
lijk voor een rustige genieting, ik wil maar zeg
gen: ik benijd geen Amsterdammer in moeilijke
tijden, hij kan nooit 's op adem komen, hij kan er
niet even van tusschen. Ja eigenlijk zouden lange
rijen van boomen inplaats van de eindelooze ge
lederen van baksteen en staal het stramien moe
ten vormen voor het grootstadweefsel, maar zulke
woorden zijn voor den Amsterdammer „muziek"
en geen vastigheid. Hij zit, zooals alle stadsmen-
schen, vast in den baksteen, het staal, het glas. De
politierechter en alle andere rechters van Am
sterdam zouden het zeker veel minder druk
hebben wanneer de Amsterdammers wèl d'r eens
uit konden komen. Nu nog, in het hartje van den
zomer, nu bijvoorbeeld de Haarlemsche politie
rechter en waarschijnlijk velen van zijn collega's
de rechtzaal een poosje op slot hebben gedaan,
schiet zijn Amsterdamsche confrater handen te
kort om de zaakjes af te krijgen, en ook gister
hief hij tusschen twee kwesties door zijn hamer
tje met een wanhopig gebaar op in de richting
van de klok: „Nou zit er nog wel zoo'n vaart
achter", zei hij. „Maar toch zijn we nog een uur
achter."
Er waren Amsterdammers, die elkaar hadden
uitgescholden, anderen, die niet eerlijk waren
geweest zooals hun moeders dat hun hebben ge
leerd toen ze jong waren, weer anderen, die sui
ker afleverden zonder bon en hun huis achter
lieten zonder het licht uit te doen. Allemaal van
die dingen, die je doet wanneer je zenuwen de
baas zijn, wanneer je er niet uit kunt komen.
Een Amsterdamsche dame uit het jaar 1883 had
vergeten het licht in haar winkeletalage uit te
doen. Een politie-agent had het krachtdadig
moeten dooven, althans zoo keurig stond het in het
rapport, In rond Amsterdamsch heeft hij de ruit
ingeslagen en de lamp naar de andere wereld ge
holpen. Harde maatregelen zijn in zulke gevallen
de eenig goede.
„Ik heb gedacht dat het licht was uitgedraaid
maar het schijnt dat het toch niet zoo is ge
weest" zei mevrouw en van die „schijn" zal haar
de kapotte etalage mitsgaders het bedrag van
twee guldens, dat ze nog zal moeten neertellen,
wel overtuigen! Eén wandeling per dag in de vrije
natuur, en mevrouw zou nooit zoo suf in heur
hoofd geweest zijn om niet even naar de etalage
om te kijken toen ze uit ging. Wanneer Amster
dammers uit gaan wil dat niet zeggen dat zij er
eens uit komen ook, neen, want dan gaan ze
naar de buurvrouw of den buurman voor een
flinke babbel of een enorme boom; en het zijn
niet zulke boomen, die je in moeilijke tijden ge
zondheid en rust geven om behoorlijk te kunnen
nadenken
Er waren verder een onzichtbare verdachte,
d.w.z. een meneer, die geen zin had om voor zijn
verkeerde dingen op te draaien, een getuige, die
aangeplakt was maar van den weeromstuit even
eens niet gekomen. (Ge zult zeggen: logisch, als
ie aangeplakt is dan zit ie vast, maar wanneer
iemand aangeplakt is dan wil dat van recht-
zaaltaal in normale taal omgezet zeggen dat
de dagvaarding niet aan de persoon verzonden
doch ter lezing aangeplakt is). De eenige. die was
gekomen, was de mevrouw van een indertijd ge-
mobiliseerden meneer, die de zaken had waarge
nomen. De onzichtbare verdachte knecht had de
waarneemster met geld voor den gek gehouden,
en dat is zeer ongepast, maar de rechter wil eerst
hebben dat de verdachte zichtbaar wordt.
Er waren een juffrouw van drie hoog en een
loswerkman uit Duivendrecht, een bonte stoet
van beleedigers. vergeetachtigen, enz., alle
maal zoo geworden in deze moeilijke tijden.
„Eindelijk" riep de politierechter tegen het
eind van de zitting, „eindelijk een zaak, die geen
verband houdt met den oorlogstoestand. Dat was
een lichtstraal in de niet-verduisteringen, de
distributiemisères en de scheldpartijen. Maar een
zeer betrekkelijke lichtstraal, want absolute licht
stralen kent men in de rechtzaal niet.
Het ging om een fruitkoopman, die een bordje
„Te koop" van een erf had weggesloopt en die het
zich in een richting had doen voortbewegen, tegen
overgesteld aan die, waarin het thuis behoorde,
zooals dat in rechterlijke taal heet.
Hij had het bordje mitsgadérs den paal voor
brandhout willen gebruiken.
Ziet u wel, mijn pleidooi voor meer boomen
wordt gesteund door de feiten. Deze man heeft
blijkbaar zoo weinig boomen in zijn leven gezien
dat hij inplaats van deze natuuroroducten bordjes
„Te koop" gaat omhakken om aan brandhout te
komen.
v. H.
AGENDA VOOR BEVERWIJK.
DINSDAG 13 AUGUSTUS.
Luxor Theater, Breestraat: „Union Pacific" en
bijprogramma, 8.15 uur.
WOENSDAG 14 AUGUSTUS.
Luxor Theater, Breestraat: „Union Pacific" cn
bijprogramma, 8.15 uur.
AGENDA TE HAARLEM.
DINSDAG 13 AUGUSTUS.
Groote Kerk: Orgelbespeling door Albert de
Klerk. 8—9 uur.
Luxor Theater: Heinz Rtihmann in „De Amateur
jockey". 2.30, 7 en 9 uur.
Frans Hals Theater: Oostersch filmwerk „De
Indische graftempel". Eerste deel: „De tijger van
Eschnapoer", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Een hopeloos geval", 2.30,
7 en 9.15 uur.
Palace: „De passagier die verdween", 7 en 9.15
uur. 's Middags 2 uur Mickey Mouse op het
tooneel.
Frans Hals Museum: Kamermuziekavond 7.30
uur.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling van werken
van Haarlemsche schilders. 104 uur.
WOENSDAG 14 AUGUSTUS.
Tuinzaal Concertgebouw. Vergadering Nationaal
Front. 8.15 uur.
Bioscopen des middags en des avonds
Frans Hals Museum: Kamermuziekavond 7.30
uur.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling van werken
van Haarlemsche schilders. 104 uur.
