Vletk
Breestr. 88
Sminia's
GENEUGTEN DES
ST. NICOLAAS
D. C. MINKEMA
LEVENS.
Wees'? er hij dh de W
fa. JJi. v.
J. I. COX
GEEFT EEN BOEK!!
Tandheelkundige
Practijk
GEBR. CORNELISSE
Haat
Sint Hitdaas
„Zwager" vragen
U doet wijs' nu reeds! Uw
qe^chenken te koopen
Onze voorraad
is nu nog wel groot, maar
wann eer (uitveRKO^,, kunnen
aanvullen, want hei vervoer
gaat nog
wal stroef J
Breestraat 40—42
Beverwijk
Bedenkt hef wel
Breukbanden
NuttigeSt. Nicolaasgeschenken
SCuish. Aiüketen
JCachets
3taa%dm naaxl
tëeueiwiik, leteL 3120
Bouwmaterialen handel
Boehen.
m 77 Tastin
wij niet meer voor j
Croote moderne
collectie ringen in
alle maten bij
BREESTRAAT 2a
Beverwijk-Telef. 3072
Te midden der Zeeuwsche boerinnen.
Wij maken uw schoenwerk
weer in zijn model.
Vakkundige reparatie
en blijft steeds onze recom- j
mandatie.
Begiinestraat 18, BEVERWIJK.
ELASTIEKEN KOUSEN,
BUIKBANDEN enz.
„IN DE K R O K O D I L" bij
DEEGENAAR ZOON
Drogisten, Breestr. 36, Beverwijk
Telefoon 3420.
Vergankelijk is het gesproken woord; het verijlt in
den tijd gelijk een blad verwaait in den wind. Maar
niet daartoe is het den mensch gegeven: om te ver
vluchtigen, eenzaam weg te sterven. Het wil na
klinken in het oor van vele geslachten en, als het
kan, in hun hart; het wil als drager dier oer-oude
trilogie: het ware, goede en schoone, de eeuwigheid,
de onsterfelijkheid. En ziet, als in een sprookje ge-
I Jbeurt het wonderbaarlijke: de Moeder van het
woord, de Gedachte, fluistert de menschheid (of
liever een nietig deeltje ervan, één mensch) een
inventie in en geeft 't Woord daarmee, als bloed van
haar bloed, gestalte: in teekenschrift verrijst het,
zintuigelijk waarneembaar, blijvend, eeuwig in tafe
len gegrift, op papyrusrollen gecalligrafeerd, ir
steen gebeiteld, op perkament geschreven, verza
meld in lange regels, saamgevoegd weer tot vele,
Groote sorteering MEISJES- en jpfNGENS LEES-, KLEUR- en
PRENTENBOEKEN. Verder de nieuwste ROMANS van de beste
auteurs. Prijzen van vóór den ooi-log. Alléén bij
KEES Koningstraat 112 Beverwijk.
De bibliotheek 5 cent per week en per deel. Zaterdags op de
markt aanwezig.
116 ZEESTRAAT 116 - BEVERWIJK
Spreekuren: Dinsdagochtend van 1012,
Donderdagnamiddag van 5.507.50 uur.
vindt U bij de
BEGIJNESTRAAT 2 BEVERWIJK,
fb.v.
HANDWARMERS, HANDSCHOENEN, ELECTRISCHE
RIJWIELLANTAARNS, div. soorten BATTERIJ
LANTAARNS, STUURTASSCHEN, REGENPIJPEN,
enz. enz.
Beleefd aanbev. de GEBR. CORNELISSE.
Gereedschappen
en Ijzerwaren
beteekent slagen
Degelijke en practische geschenken. STOFZUIGERS,
ELECTRISCHE WASCHMACHINES, PHILIPS- en AETHER-
KRUIZER RADIO APPARATEN vindt U bij
BREESTRAAT 121
BEVERWIJK
TELEF. 5455
VULPENHOUDERS
zijn merken met een wereldreputatie en
behoeven geen verdere aanbeveling
Wij hebben hierin nog een fraaie
collectie, waaruit U nog een goede
keuze kunt maken I
Jos de Swart Co. Beverwijk
VULPEN-SPECIALISTEN.
PRUIMENDIJK 2 BEVERWIJK TELEF. 3926.
Het GOEDKOOPSTE ADRES voor BOUW
MATERIALEN, alle soorten TUINGRINT, SCHEL
PEN, TUINTEGELS (in div. kleuren), TUIN-RLJ-
WIFLBLOKKFN vand ^ot*m.okjes enz. enz.
j Middeleeuwsch handschrift: Schrijver aan den
arbeid.
vele bladen, gaat het zijn weg, zijn eigen weg door
duister en licht, door vele eeuwen, door vele oor
den, groeit het tot één der verhevenste scheppingen:
tot Boek, ter leerling en vertroosting, ter stichting
en zwakke, maar bemoedigende bevrediging van dat
onsterfelijk verlangen naar wat we schoonheid,
waarheid en goedheid plegen te noemen. Waardig
Wil het zijn, het nieuw-geborene, schrijn van het
edelste dat de besten der menschen elkander te
zeggen hebben waardig naar inhoud en vorm.
In dienst van het boek schrijven slaven van een
niet te onderschatten eruditie, gedicteex'd door één
hunner uit het origineel, moeizaam de perkamenten
vellen vol. Mogelijk beseffen ze niet, hoe groot
het schijnbaar nietige werk is dat ze daar volbren
gen: ze vereeuwigen den geest van een tijd: een
Cicero, een Martialis, een Vergüius.
Ander beeld: in de schemerige, eenzame klooster
kamer schrijven monniken in devote liefde het Boek
der Boeken af; geen letter vloeit uit de veeren pen
of zij draagt de sporen van gewijde aandacht, van
koesterende toewijding, als symbool van haar
diepstverborgen herkomst en hoogste bestemming:
de liefde Gods. Beeldrijker nog wil de van gods
vrucht vervulde ziel dier tijden zijn dan enkel met
het letterteeken: in kleuren, sober eerst, dan bonter
en helderder, omrankt een bladversiering het
Heilige Woord: bloemen en vogels, primitieve
menschelijke gestalten, visioenen soms uit andere
wereld het wil al wat aarde en hemel aan
pracht van verven tooit hert'ooveren op papier, tot
lof van den Schepper. Zoo is het in Lyon, Luxeuil,
Fleury. straks in het klooster van Cluny, in de
Benedictijner Abdij, op den Reichenau, in Echter-
nach en Fulda, kortom overal waar scriptores en
miniatores hun vroom en kunstig handwerk ver
richten.
Het is niet enkel gewijde lectuur wat zij af
schrijven en versieren: Romeinsche dichters, kro
nieken, kalenders ook dit alles wordt in liefde
vollen arbeid gecopiëerd. Wat smaak en kunst
zin, wat technische vaardigheid en geduld, waarmee
het schx-ijfwerk wordt verlucht: het uitkloppen van
het goud en zilver tot papier-dun blad, het aan
brengen ervan op het handschrift met gips en honing
of eiwit, het mengen van verven die van het zui
verste gehalte zijn het is al ter eere van het
Boek. Gereedgekomen kx-ijgt het zijn .plaats
sacristie of armarium, later ook in de librije waar
altijd een plechtige stilte heerscht, opdat een ieder
die stichting of kennis begeert de stem waarmee de
boeken spreken tot dat inwendig oor der ziel be
luisteren kan.
Hoppvol verschijnsel: ook buiten het kerkelijk
domein zijn er niet weinigen die het Boek leerèn
eeren en liefhebben. Vorsten als een Lode wijk de
Heilige of als die van het Saksische Keizershuis,
een Bourgondisch Hof. een Hertog Jan van Frank
rijk, ze geven, gelijk de bisschoppen, hun opdrach
ten wijd en zijd. Getijdenboeken, fx-aai ,versiex-d met
voorstellingen van 's menschen arbeid in de twaalf
maanden, schilderijtjes gelijk, kostbaarheden zoo
als het Breviarium Gx-imani en de Trés Riches
Heures du Due de Berry verxijken het kostelijk
boekenbezit van het gothisch tijdperk. En menig
burger heeft er deel aan. Want een nieuwe geest
zweeft voor het hemelwaarts gerichte oog der Mid
deleeuwen uit; de geest van het aardsche, van ken
nis naast geloof, van mensch naast gemeenschap,
van aardsche bezigheid naast hemelsch verlangen,
van burger naast adel. Het burger-dom, de breede
laag van nieuwe mondigheid, eischt rechten op.
En weer is het de Moeder van het Woord, de
Gedachte, die het boek dén breeden weg dien het
nu zal moeten gaan, zal wijzen: in drukvorm kan
het in veelvoud hex-- en derwaarts gaan. Meent
niet, dat het in zijn nieuwe gestalte overal en da-
1 delijfe welkom werd geheeten. De waardige traditie
van het zooveer eigen, zoozeer persoonlijke, zoozeer
unieke handschrift liet zich, in eere juist als nooit
te voren, zoo schielijk niet verjagen. Ijveriger dan
in de on tb loeiende Renaissance werd het nooit ver
zameld, het boek. Een leger van copiïsten was er
nooidig om al die vurige boekenminnaars te verza
digen. Paus Nicolaas V had al als monnik zich da
nig in de schuld gestoken om zijn boekenhonger te
stillen. Wat bracht hij al niet bijeen: vele, vele
Romeinsche klassieken prijkten er naast de mid-
deleeuwsche theologen en Grieksche wijsgeeren.
En zoo waardevol was het boekenbezit hem dat hij,'
toen de pest het pauselijk hof tijdelijk naar Fa-
briano verdreef, zijn ganschen staf van vertalers
en compilatoren met zich nam, opdat de dood ze
hem niet ontijdig zou ontnemen. Niccoli een der eer
sten uit den intièmen kring x'ondom Cosimo de
Medici, liet Poggio wijd en zijd abdijen afsnuffelen
naar zeldzame handschriften, gelijk Lascaris altijd
en overal op zoek was voor zijn geleerden en kunst-
minnenden opdrachtgever en heer, Lorenzo, il Mag-
nifico. Waren niet manuscripten en bouwwerken
de beide groote passies van dien nieuwen geestelij
ken dageraad?
En toch: 't gedrukte boek won hand over hand ter
rein, gediend door. meesters van de sierkunst: hout
snijders als de Haarlemmer Jacob Bellaert of Jacob
Cornells van Oostzanen; kopergraveurs, namelooze
meesters veelal genoemd naar den aard van het
werk dat hen onsterfelijk maakte: een „meester
van de Dood van Maria" of wereldscher een
,meester van de'Liefdestuinen"; ook een Jan Swart
van Groningen, wiens naam immer verbonden zal
blijven'aan den roemrijken Vorstermanbijbel om
maar te zwijgen van de grooten als een Lucas van
Leyden, een Rubens. Wat een boekenpracht, wat
een boekenstx-oom! Het was immers humanistentijd:
Erasmus staat in de drukkerij van den grooten Fro-
benius en geniet: „aan boeken, vóór boeken te
werken is de natuurlijke zin van zijn leven"; Hol
bein en Dürer leveren hun fraaie titelpagina's en
ginds, in Antwex-pen, opent Plan tij n, terzijde ge
staan door een bent van geleerden: theologen, filo
logen, geografen, plantkundigen, historici en rechts
geleerden, zijn werkplaatsen. Wat daar van de per
sen komt aan rijk versierde boekwerken draagt den
naam van de eerste illustratoren: van een Pieter
van der Borcht, van de Galle's, de Collaert's, door
gansch Europa. De tijd der incunabelen, met zoo
veel argwaan door boekenliefhebbers ontvangen,
was voorbij: het was triomf van het gedrukte boek
over de heele linie. Ook dat had men leeren lief
hebben, gestoken als het wex-d in een kunstzinnig
gewaad. Herinnert u de liefde waarmee bijvoor
beeld Frederik de Groote zijn boekerij verzorgde,
tijdens jeugdjaren in Slot Rhemsberg, als gerijpt
man in Potsdam. Nog een jongen noemde hij zijn
boeken de trouwste vrienden; aan het eind zijns
levens, tx*ouw aan zijn liefde, prees hij het boek
als het eenige ware geneugte; hij, die toch den
mensch niet tot filosofeeren, maar tot handelen ge
schapen achtte en desondanks, eenzaam als een
Kax-thuizer monnik, uren en dagen over boeken
gebogen kon zitten.
Frivoler verlangens dan dit fridericiaansch be-
geeren zou de boekkunst allengs moeten gaan be-
vx-edigen. Want een tijd brak aan. doortrokken van
het fin-de-siècle, dat uit vermoeidheid louter
speelschbeid zocht, in boek en illustratie evenzeer
als elders, en zich verre van alle levensernst
houdend in een zwijmel van genietingen poogde
te verhelen, dat de „zondvloed" wel eens zeer nabij
kon zijn. Nu, ze kwam, de revolutie, nog voor dat
de 18de eeuw den tijddood was gestorven; ze vaag
de den geest van teere rozen, en fragile vignetten,
ja het gansche boek als pronk- en kijkspel der
voorname wereld, in één wervelwind weg, mèt
muzen en gratiën, mèt de af- en liefdesgodjes. die
toch met zooveel zox-g door Eisen, Boucher en Gra-
velot ter illustratie aan het boek waren meege
geven en liet, nuchter en stiefmoederlijk bedeeld,
wat burgerlijk-muf opgedirkt, het boek de negen
tiende eeuw ingaan.
Maar het Boek had geloof in zijn bestemming;
en ziet, Senefelder vond den steer druk, Bewick dè
houtgravure, Blake herstelde de harmonie van
bladzijde en druk en om maar dicht bij huis te bly-
ven: Der Kinderen versierde Vondel's Gysbrecht,
Nieuwenhuis den Tachtiger Perk, Bauer de onver
gankelijke Carel ende Elegast, Essex's verluchtte
menig werk van Arthur van Schendel, bibliofiel-
uitgaven verschenen te kust en te keur. Al stroom
de van de persen jaarlijks een golf van boeken
Europa door in oplagen van duizenden, in al te
bonte verscheidenheid misschien, het blijft zooals
't was: het Boek dient het Woord, dat na wil klin
ken in het oor van vele menschelijke geslachten en
als het kan tot hun hart, hun ziel.
C. J. E. DINAUX.
NIEUWE UITGAVEN.
Verzamelde werken van
Prof. dr. K. H. Roessingh.
Toen de verzamelde werken van wijlen dr. K. H.
Roessingh uitverkocht waren, heeft zijn uitgever
(van Loghum Slaterus te Arnhem) een bloemlezing
daaruit het licht doen zien onder den titel „Preeken
en Lezingen".
Nu ook deze bundel zijn weg gevonden heeft,
is thans bij dezen uitgever verschenen „Bezinning
en verdieping", waarin behalve een aantal preeken
ook is opgenomen een aantal stukken van meer
wetenschappelijken aard waarvan verondersteld
mag worden dat zij den ontwikkelden leek belang
inboezemen. Velen die behoefte gevoelen zich te
bezinnen op de grondslagen, op zin en doel van het
bestaan, die naar vex-dieping van hun innerlijk leven
streven zullen in dezen bundel een gids vinden dien
zij waardeeren.
