Bij de 100-jarige herdenking van
prof. Hugo Verriest
\e\ Winterhulpwerk.
Pe eerste bijeenkomst van het plaatselijk comité.
burgemeester over dwaze
jruchfen.
,r (je raadszaal van het gemeentehuis heeft
[Lja^niiddag, onder leiding van den burge-
P*mr. H. J. J. Scholtens. een bijeenkomst
'f*'- ffevonden, waarin het Plaatseljk Comité
de" Win terhulp Nederland is geïnstalleerd,
n burgemeester, plaatselijk directeur van de
terhulp, heeft een korte rede uitgesproken,
tin hij wees op de groote taak die de Winter-
ffn wacht. Hij zei o.a. het volgende:
f,aens de statuten van de Stichting Winter-
.L j^edei'land, welke door den secrelaris-gene-
i'j van het Departement van Binnenlandsche
zijn uitgevaardigd, verleent de plaatselijke
gemeenschap aan den plaatselijken directeur
5 en bijstand bij de vervulling van zijn taak.
ffegn u allen dankbaar, dat gij u daartoe bereid
verklaard.
'pe burgemeester als plaatselijk directeur is
vlast niet de zorg voor de vervulling van de taak
stichting in de gemeente. Hij doet zijn werk
éreenkomstig de hem door den directeur-gene-
i'j 0f den provincialen directeur aangegeven
4tlijnen. Ik mag u zeggen aldus spr. dat ik het
'Èen eereplicht heb beschouwd deze functie op
nemen. Voorzoover mijn ambtsbezigheden
toestaan, zal» ik van harte per-
het Winterhulpwerk in onze ge-
leiden. Dat ik daarbij op uw daadwerke-
steun mag rekenen is van groote waarde,
„geesten van u hebben hun sporen op het ge-
der maatschappelijke hulpverleening reeds
^nschoots verdiend. Met uwe ervaring en uw
jj'jjes zal het winterhulpwerk in Beverwijk
1 zijn gebaat.
Verder deelde de burgemeester mede, dat de
.«jren W. van Dok, mr. L. Spaan en N. H. Smit,
«pectïevelijk in het comité de functies van plaats-
hangend directeur, algemeen secretaris, en pen-
•hmeester vervullen.
eerste werkzaamheden zijn reeds aangevan-
«met de oprichting van een plaatselijk bureau,
jjartoe de voormalige Huishoud- en Industrie
el aan de Raadhuisstraat is ingeincht. Het
seau is telefonisch bereikbaar en voorts is er
gj girorekening geopend.
Voorts vestigde de burgemeester er de aandacht
jat gerekend moet kunnen worden op de al-
Ifiaeene medewerking van de burgerij. Zij kan,
niet het volle vertrouwen geven. De namen
ia hen. die in de landelijke-, gewestelijke- en
•V'tselijke comités zitting namen, staan hiervoor
dioende borg.
DWAZE GERUCHTEN.
Niettemin doet een gerucht de ronde.
Dit gerucht treft noch ons, noch de Winter
hulp, 'aldus, de burgemeester, maar bezorgt
groote schade aan de plaatsgenooten, die
dezen winter in nog moeilijker omstandig
heden verkeeren dan anders,
t gerucht is dwaas.
Eenzelfde gerucht werd verspreid bij de in
deling voor de geteisterde gebieden. Toen had
-jfrouw Zus van juffrouw Zoo gehoord van 'het
:;efje in de mantelzak.
Nooit is een zoodanig 'briefje, ondanks er veel
•ceite voor is gedaan, gevonden. Als iemand mij
a dergelijk briefje zou voorleggen, aldus spr.,
::u hij mij daar een grooten dienst mee bewijzen
Als ik 'het gevoel zou hebben, dat dit werk
niet zuiver voor en door Nederlanders zou ge
schieden, had ik mijn functie als plaatselijk
directeur niet aanvaard en zou mijn functie
ils burgemeester neergelegd hebben.
Ook de leiding van de Winterhulp heeft dit ge
rent bereikt en ook van dien kant zijn deze dwaas-
:-:en weerlegd.
liet bijzonderen nadruk wees de burgemeester er
f. dat er hulp verleend wordt zonder aanzien
esoons, van welke gezindte of politieke richting
Dé geest van het Winterhulpwerk is iets nieuws
i»rNederland en de geest van de Hollanders staat
Sir vreemd tegenover. Zij kijken eerst liever de
uit den boom. Maar de tijd dringt. Als wij eerst
Meten wachten tot iedereen zijn meerling over dit.
rik gevormd heeft is het te laat, want de winter
t voor de deur.
Nu moge echter gelukkig geconstateerd worden,
i: de offervaardigheid in Beverwijk groot is. Dit
isiben wij mogen ervaren bij de acties van het
:mïté „Hulp in Nood" bij de rampen, die over
as kwamen. De offervaardigheid was groot en er
ns medewerking van alle kanten.
"i die gelegenheid stond de nood echter con-
Ret voor.oogen. Maar dit is nu moeilijker,
ffel staat concreet voor oogen, dat deze winter
1 moeilijker zal zijn, dan wij ons ooit kunnen
kogen.
Het is de bedoeling in het komende halfjaar
sen collectes meer te houden, dan alleen voor de
Viierhulp. De verwachting mag gekoesterd wor-
in een geest, van samenwerking met an
ise instellingen op dit terrein verder gewerkt zal
reden.
Ook was het gebruikelijk om ieder winterhalf-
ia een beroep te doen op de burgerij voor de
éoolvoeding. De burgerij toonde dan altijd groote
kreidwillig-heid om de noodige middelen te ver
effen. Ook deze bijdrage van de burgerij hoopt
M plaatselijk Winterhulpwerk te kunnen waar
den.
0? steun van de geheele burgerij zal het moeten
tornen. Daarom moet men niet vreemd hier-
cxnover staan. Als er ooit een arbeidsveld is ge-
AGENDA VOOR BEVERWIJK.
DINSDAG 26 NOVEMBER,
r Theater, Breestraat: „Het mysterie van de
••indscheinsonate", en bijprogramma, 8 uur.
WOENSDAG 27 NOVEMBER.
Theater, Breestraat: „Het mysterie van de
-••■dscheinsonate", en bijprogramma, 8 uur.
AGENDA VOOR HAARLEM.
Heden:
DINSDAG 26 NOVEMBER,
stadsschouwburg, Wils onsplein: „Toontje heeft
ft paard geteekend" door de N.V. Het Residentie
toneel, 7.45 uur.
■'Onbrandt Theater: Snip en Snap in de Revue:
»«P op!" 2.30 en 7.30 uur.
«aas Hals Museum. Tentoonstelling „Kunst zij
doel", io4 uur.
•■aas Hals Theater: „De verboden vrucht", 2.30
en 8.45 uur.
wsor Theater: „Singende Jugend", 2.30, 6.30 en
uur.
kern „Alarm", 2, 6.30 en 8.45 uur.
WOENSDAG 27 NOVEMBER,
ndt Theater: Snip en Snap in de Revue
"f °P 2, 4.30 en 7.30 uur.
'rans Hals Museum. Tentoonstelling „Kunst zii
Moei", 104 uur.
-ascooptheaters: Voorstellingen des middags en
avonds,
weest waar allen kunnen samenwerken is dp Win
terhulp dit wel.
Vele menschen blijven echter langs den weg
staan en laten het aan anderen over. Bij ieder
moet nu echter de gedachte voorzitten hoe zal ik
het beste kunnen helpen om den heerenschen nood
te lenigen. Hierop moet het Comité het aan sturen.
Men late niet één enkeling zwoegen, maar een
ieder schakele zich in. Dit is wel een ideaal, dat
echter toch dicht te benaderen is.
Als eerste taak wacht het Comité de groote lan
delijke collecte te schragen.
Op Vrijdag 29 November zal met inteekenlijsten
worden gewerkt, terwijl op Zaterdag 30 November
een speldjesdag wordt opgezet. De speldjes zijn geen
ééndags-'vliegen., maar een lichtgevend molentje,
dat in de donkere dagen nog veel licht kan ver
schaffen.
Het Comité bleef hierna nog bijeen om eenige
huishoudelijke zaken te bespreken.
Het plaatselijk Comité van de Winterhulp Ne-
deiTand te Beverwijk is als volgt samengesteld:
Mr. H. J. J. Scholtens, Burgemeester, Plaatselijk
Directeur. W. van Dok, Plaatsvervangend Directeur,
Mr. L. Spaan, algemeen secretaris, N. H. Smit, ge
meente-ontvanger, penningmeester, D. Danger-
mod, J. Deegenaar Jr., mevr. Dekker-Schutte, mevr.
Kemp-Haan, mej. A. van Lieshout, C. Maters, me
vrouw Moens-van der Veen, J. G. van de Nes, E.
van Kookhuizen, Dr. M. A. de Ruiter, mevr. L.
Scholtens-Regout, G. W. P. Stoutenbeek, Dr. Alb
Vis, A. Wernke.
Van een drietal candidaat-leden wordt nog ant
woord verwacht.
„Winterhulp Nederland, afdeeling Beverwijk",
heeft als postrekening no. 396400.
Het plaatselijk bureau is gevestigd in de Raad
huisstraat 5. (Voorloopig geopend alle werkdagen
14.00—16.00 uur). Telefoon: 3156.
Vervoederen van peen verboden.
Krachtens een besluit van den secretaris-generaal
van het Departement van Landbouw en Visscherij
is het vervoederen of doen vervoederen van alle
roode bos-, breek- en bewaarpeen verboden, tenzij
door de Ned. Groente- en Fruit Centrale ontheffing
hiervan is verleend.
DELFTSCHE STUDENTEN—STRAWBERRIES
(2—0).
De Studenten gaan nu wel onbedreigd aan .het
hoofd van deze afdeeling. Na B.M.H.C. 2 is thans
ook Strawberries afgewezen als pretendent voor
de eerste plaats. Toch speelde Strawberries een
goeden wedstrijd, beter dan voorgaande, ook al
was de voorhoede nog niet geheel ingespeeld.
De eerste helft bracht den Studenten een 10
voorsprong. In de tweede helft werd na een straf-
corner het tweede doelpunt gemaakt (20).
Dank zij het goede werk van de Beverwijksche
verdediging en speciaal den keeper konden de
Studenten hun meerderheid niet in meerdere
doelpunten omzetten. De Beverwijksche voorhoede
had tegen de sterke Delftsche verdediging een te
zware taak, zoodat het einde van dezen spannen-
den wedstrijd een verdiende overwinning voor de
Studenten bracht.
Gevonden en verloren voorwerpen.
Aan het politiebureau zijn inlichtingen te beko
men over de volgende gevonden en verloren voor
werpen:
Gevonden: mutsje met handschoen, heerenhand
schoen, heerenhandschoen, kinderhahdschoen, grijze
handschoen, pijp, broche, wollen handschoen, Du-it-
söhe uniformpet, blauwe ceintuur, damestasch, jon
genspet, half ons rooktabak, handwarmer, dames
rijwiel, wildleeren handschoen, zelfbinder.
Verloren: ceintuur, heerenhandschoen, damespor-
temonnaie met inhoud, handschoen, portemonnaie
met inhoud, étui met inhoud, portemonaie met in
houd, donkerblauwe wanten, textielkaart, kolen-
bon, 3 identiteitsbewijzen, twee vulpotlooden, 4
rijwielbelastingmerken, textielkaart, boodschap-
pentasch, identiteitskaart, damesiportemonnaie met
inhoud, meisjesmuts, damesrijwiel, heeremhand-
'schoen, 24 kippenringen, sportjasje, pull-over, hee-
reruportemonnaie met inhoud, bankbiljet van f 10.
heerenportemonnaie met inhoud.
Wat de tuinders kregen.
VEREENIGDE VEILINGEN „KENNEMERLAND" EN
„VRIJE VEILING".
Prijsnoteering: 25 November 1940.
Spinazie per K.G. 7—22
Rapen per kist 55—60
Sla per 10 krop U/s3.80.
Andijvie per K.G. 2iy2
Wortelen per bos 6—10
Radijs per bos 3—31/2
Selderij per bos Zl/23
Peterselie per bos 3'/»—4
Drielingen (duinzand) per K.G. 6.70
Tomaten per K.G. 12—17
Prei per K.G. 31^—6.40
Uien per K.G. 3—3.70
Witlof per K.G. 22—24
Waspeen per K.G. 3l/28'/j
Bloemkool I per stuk 1013
Bloemkool TI per stuk 5—7
'Knollen I.per stuk 6—12
Knollen II per stuk 2i/2—4
BI. gele per K.G. 3—6 v"
Groene kool per K..G. 3—5
Roode kool per K.G. 3.25
Breekpeen per K.G. 3—3t/o
Schorseneeren per K.G. 6—14
Boerekool per K.G. 2—5
Spruiten per K.G. 1220
MARKTBERICHTEN.
Spinazie per K.G. 1016.
Andijvie per K.G. 3—6.
Koolrapen per zak f 1.50.
Wortelen per bos 68.
Bieten per K.G. 6.
Schorseneeren per K.G. 8V2
Aardappelen, klei per K.G. 5Vfe.
Spruitjes per K.G. 1018.
Boerenkool per K.G. 2V26.
Roode kool per K.G. 31/-.
Savoye kool per K.G. 3.
Bloemkool per 100 814.
Uien per K.G. 8.
Prei per K.G. 6—8.
Sla per 100 krop 3'/2.
Pieterselie per kistje
Selderie per kist 8.
Peren per K.G. 2040.
Druiven per K.G. 4550.
Brusselsch lof per K.G. 2027.
VEREENIGING OUD-CURSISTEN R.L.W.S.
Vrijdag 29 November fcal de vereeniging van
oud-cursisten van de Rijks Landbouw Winter-
school een ledenvergadering in het Veilinggebouw
.Kennemerland" houden.
Spreker is veearts Lankamp van Uitgeest
over verschillende veeziekten.
LAAT GEEN FIETSEN ONBEHEERD STAAN!
Ook in de afgeloopen dagen heeft de politie
weer eenige personen bekeurd, die hun rijwiel
in het donker op den openbaren weg onbe
heerd lieten staan.
18.
Stichting „Winterhulp Nederland".
Namens de Stichting „Winterhulp-Nederland"
schrijft men ons:
Aanvragen voor ondersteuning komen reeds
binnen, terwijl de collecte nog moet beginnen.
Wel een. bewijs hoe noodig. zelfs noodzakelijk
het is deze actie te doen slagen.
Om dit te bereiken raden wij een ieder aan,
zich alsnog, maar dan onmiddellijk te melden als
collectant(e) er is nu nog gelegenheid. De nood
der stille armen is nu grooter dan ooit te voren.
Wie zal zich kunnen verheugen op een vroolijk
St. Nicolaasfeest of een gewijd Kerstfeest in eigen
kring, met de wetenschap dat anderen in de
meest kommervolle omstandigheden verkeeren?
Blijft dan niet aan den kant staan, het komt
hier op daden aan. Laat ons de handen inéén
slaan. Zij die over vrijen tijd beschikken geven
hun arbeid, als collectant, anderen, die zoo ge
lukkig zijn en geen tijd over hebben, geven
geld.
Dat zijn daden!
Wil men den nood gelenigd zien z,al men
eerst tot bovengenoemde daden moeten overgaan,
eerst dan zal men aan de aanvragen kunnen vol
doen.
ST.-NICOLAASFEEST.
Donderdagmiddag 5 December zal St.-Nico-
laas een bezoek brengen aan de Christelijke
Fröbelschool aan de Meerensteynstraat.
Behalve de gebruikelijke versnapering zal St.-
Nicolaas aan alle leerlingen nog een verrasing
uitreiken.
ST. NICOLAASFEEST VAN „PAPYRUS".
Het bestuur van de Perscneelsvereeniging der
Papierfabrieken „Papyrus" deelt ons mede, dat in
verband met de huidige omstandigheden en de ge
volgen daarvan van plannen om in dit seizoen voor
de leden cultureele- en ontspanningsavonden te
houden noodgedwongen moet worden afgezien.
Echter zal voor alle kinderen, van zes tot en met
tien jaar, van het aan de Papierfabrieken werkzame
personeel in gebouw „Concordia" een kindermid
dag worden georganiseerd en wel op Zaterdag 7
December a.s. des middags half drie.
Het programma van dezen middag begint met de
vertooning van de smalfilm Felix de Kat, waarna
een tooneelschets De Betooverde Klas, in scène
gezet door één van de leden-, wordt uitgevoerd.
Deze sohets zal door toepassing Van eenige goo
chelkunstjes en mechanische trucs wonderlijke din
gen in de klas doen gebeuren.
Als vervolgens St. Nicolaas, die natuurlijk ook
van de partij is, binnen is gekomen zullen de kin
deren tezamen zingen, terwijl op het tooneel Sin
terklaasliedjes ten gehoore zullen worden gebracht.
Enkele meisjes voeren verder een poppenballet
„In den Speelgoedwinkel" uit.
Tenslotte zal St. Nicolaas niet zonder meer af
scheid van zijn jonge vrienden nemen.
De muzikale omlijsting wordt verzorgd door le
den van de Harmoniekapel „De Eendracht".
KIESCOLLEGE NED. HERV. GEMEENTE.
Bij de Zondag gehouden herstemming voor
leden van het kiescollege der Ned. Herv. Ge
meente tusschen de heeren H. A. Drooger en
B. M. Mulder is de laatstgenoemde gekozen.
DRANKWET
Bij Burgemeester en Wethouders .van Velsen
is ingekomen een verzoekschrift van H. van Dok-
kum van beroep dansleeraar, wonende te Velsen
om een verlof B, voor den verkoop van uitsluitend
alcoholvrijen drank in de danszaal van het per-
veel Kaiverstraat no. 73 te IJmuiden.
Vóór 10 December 1940 kan een ieder tegen het
verleenen van dit verlof schriftelijke bezwaren
bij Burgemeester en Wethouders voornoemd in
brengen.
HEEMSKERK
ST. NICOLAASFEEST.
Op Donderdag 5 December wordt in het K.S.A.-
gebouw het St. Nicolaasfeest gevierd voor de fan-
deren van de leden van den Land- en Tuinbouw-
bond.
TAFELTENNIS.
Vrijdag a.s. speelt de tafelfecmisclufo „D.O.K.'1
een competitie-wedstrijd tegen „Steeds Voorwaarts':
uit Assendelft.
CASTRICUM
EERSTE LUSTRUM
„ZANG EN VRIENDSCHAP".
In de zaal van Hotel Bakker vierde de Gemengde
Zangvereeniging „Zang en Vriendschap" haar
eerste lustrum. Er heerschte een zeer geanimeerde
stemming gedurende den middag en den avond.
Na een openingswoord van den heer Kessler,
voorzitter der feestcommissie, sprak de voorzitter
de heer Hartog, enkele woorden en hij dankte
den dirigent den heer Beider, donateurs en leden
voor hun medewerking. Ook de feestcommissie
bracht spr. dank. De heer Hartog heette een aan
tal vertegenwoordigers van zusterverenigingen
welkom. Bloemenhulde volgde van de Mannen-
zangvereen. „Orpheus", Alkmaar met een bege
leidend woord van den heer Prins. De heer Bak
ker, de zaalhouder, bood een bloemstuk aan. Een
lauwertak van den Vereenigingsraad ging begeleid
van enkele woorden van den heer v. d. Touw.
De heer Beyersbergen van Henegouwen sprak
namens de Ned. Vereen, van Forensen. C.O.V.
'feliciteerde schriftelijk.
Een aardig geschreven vereenigingsrevue van
den heer Hartog gaf-mevr. JacobsHaringa ge
legenheid, de opkomst en groei der vereeniging
in woorden uit te beelden. „Zang en Vriendschap"
liet vele nummers uit haar 5-jarige historie
hooren; goede zang, die liet zien dat de heer
Beider in 5 jaar iets heeft weten te bereiken.
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ..
's-GRAVENHAGE, 26 November.
20.000.— 19733
5.000.— 11924
2.000.— 10165
1.500.— 10546
1.000.— 5880 18478
f 400!— 6913 11347 13607
200.— 5376 7196 10220 18018
100.— 5082 11151 11530 13620 20526
20720
Voetbal
Lastige uitwedstrijd voor Haarlem.
Twee plaatselijke ontmoetingen in de
tweede klas.
Het programma voor Zondag 1 December voor de clubs
uit Haarlem en omgeving is als volgt:
Stormvogels—'t Gooi
Blauw WitHaarlem
R. F. C.—V. S. V.
E. D. O.—H. F. C.
De KennemersDe Spartaan
H. B. C.—R. C. H.
SchotenBloemendaal
De ZeemeeuwenT. Y. B. B.
Onze GezellenBeverwijk
KinheimD. E. M.
Santpoort—Zandvoort
Vurig strijder voor
de Vlaamsche zaak
Ook in Nederland had hij vele vereerdersJ
Den 25en November was het een eeuw geleder,
dat Hugo Verriest, de hoogbegaafde priester en
dichter, die 18 jaren geleden overleed, in het ne
derige dorpje Deerlijck, nabij Kortrijlc, het levens
licht zag. Weinig hadden de eenvoudige ouders, die
het boerenbedrijf uitoefenden, kunnen vermoeden,
dat hun Hugo, één der 7 loten van den Verriest-
stam, eenmaal tot een vermaard geestelijke zou
uitgroeien, en niet alleen tot een dienaar der kerk,
maar tevens alom bewonderd zou worden om zijn
zoet-klinkende lyrische gedichten, waarin hij zich
zoo'n aanhankelijk leerling van Guido Gezelle zou
toonen.
Van 1842 dagteekent de eerste kennismaking dei-
familie Verriest met den toekomstige»! meester
Guido Gezelle, en de geheele familie zou zich latei-
wijden aan dé verspreiding, de bekendmaking, de
waardeering van het werk van „dat schamel por
ti erken", zooals André de Ridder in zijn biografi
sche studie over Hugo Verriest 1), zoo typisch zegt.
Gezelle bewaakte nl. de poort van het klein Se
minarie te Rouselaere, teneinde op 15- of 16-jari-
gen leeftijd, zijn kostgeld aldaar te kunnen verdie
nen.
Tot zijn 10e jaar kreeg Hugo Verriest les van
vader Renier, een der bekendste van de laatste
rederijkers. Hij bezat een bijzonder talent van ver
tellen, en Zondagsavonds mochten de scholieren
de school van vader Renier telde meer dan 100
kinderen, van wie er verschillenden bij hem in
woonden naar school komen, om den gezelligen
causeur te hooren vertellen. Dan leerde hij hun de
diepe beteekenis van „de Leeuw van Vlaanderen",
van ..Jacob van Artevelde" en „zijn woord beefde,
wanneer hij sprak van de sohoonheid en de groot
heid van Vlaanderland. Vol ingespannen aandacht
luisterde ook Hugo Verriest. Door de gloedvolle
wijze, waarop vader Renier, die eenvoudige dorps
schoolmeester, van Vlaanderen wist te vertellen,
werd in den jongen Verriest hét eerste zaad ge
strooid, dat later zoo welig zou opschieten.
De kinderen van den ouden Verriest werden te
zelfdertijd in de muziek onderricht door Peter
Benoit. Tweemaal per Week kwam de jonge Benoit,
met zijn viool onder den arm, van Harlebeke (dat
op eenige kilometers afstand lag) naar Deerlijck
loopen. In het prieeltje van de familie Verriest
heeft de later zoo beroemde componist Benoit zijn
eerste zangen gecomponeerd en Gabriëlle Verriest,
een nidhtje van hem, dien wij thans herdenken,
kwam in het bezit van verschillende onuitgegeven
muziekfragmenten van Benoit, dagteekenend uit
die jaren. Ook later zijn de vriendschappelijke be
trekkingen tusschen de familie Verriest en den
componist gehandhaafd.
Na de school van vader Renier te hebben afge
loopen, bezocht Hugo Verriest als student het klein
Seminarie van Rouselaere, waar, eerst onder leiding
van Gezelle, later onder die van Verriest en nog
later door Albrecht Rodenbach de strijd werd ge
streden voor Vlaanderen's rechten. Destijds werd
aan genoemd Seminarie slechts één uur per week
aan de Vlaamsche taal besteed. Hierover heeft Ver
riest zich als volgt uitgelaten:
„Ik was student en het Vlaamsoh lag sedert
lang in den vergeethoek; of als er hier of daar
iemand was, die over het Vlaamscb sprak, en
handelde met eerbied en liefde, het was als
van eenen gestorvene, wiens lichaam men be-
zalfde of balsemde, om het in eene kas ter be
wondering uit te stallen, maar die toch eeuwig
moeste doodblijven. Het Vlaamsch was dan in
't gedacht van velen, alzoo dood als de oude
koningen van Egypten".
Kort nadat Verriest het Seminarie te Rouselaere
had betreden, trad Gezelle op; in 1854 werd de
Meester tot „Professor van Commerce" benoemd,
waarmede de handelscursus werd aangeduid en
waarover Verriest het volgende schreef:
„Die second cours de commerce bestond in
ouder dagen, voor het algemeen, uit minbe
kwame leerlingen. Daarbij, van commerce en
cijferen wist Gezelle niets en hij zal wel nooit
tot tien centen hebben geteld, zonder er, on-
derwege, vijf van verloren te hebben. En toch,
na korte maanden, stak die Gezellekop boven
het hoofd van alle" professors uit. Zijne leer
lingen vertelden wonderen van zijn onderwijs,
zoo vernuftig en zoo schoon. We bezagen en
vervolgden hem, waar hij ging of stond".
In 1864 werd Hugo Verriest tot priester ge
wijd en weinige jaren later, in 1867, na eerst een
tijdje lang Professor van de Fransche klas te zijn
geweest, n.l. te Brugge, ontving hij zijn benoe
ming van Professor van „poësis" in de school
waar hij voorheen zelf op de banken had gezeten
en met gespitste ooren had geluisterd naar de
lessen van Guido Gezelle, in het kleine Seminarie
van Rouselaere. Verriest was op en top de be
waarder der Gazelle-traditie welke hij wilde
vei-breeden en verspreiden, om daardoor te zijn
de schepper van het Vlaamsche leven.
In 1873 werd de vurige strijder voor Vlaande
ren. Professor van „rhetorika" en vervolgens was
hij 'bestuurder van het klooster te Heule waarna
hij gedurende tien jaren Overste te Yperen was.
welke stad door André de Ridder betiteld werd
als „de verfranschte stad van Vlaanderen". Zijn
25-jarig professorsleven sloot met het pastor-zijn
te Wacken (dat hij, na korten tijd, wegens on-
eenigheid met den kasteelheer, moest verlaten)
en te Ingoychem. Daar heeft hij het geestelijke
leven van de eenvoudige boeren van het kleine
dorp beheerscht. Maar de groote Verriest deed
ook méér. Hij studeerde veel, schreef veel, schreef
boeken en brochures en bovenal lyrische gedich
ten.
In 1875 stichtte hij het tijdschrift „De Vlaamsche
Vlagge" en daarin is ook zijn prachtig gedicht ver
schenen „Avondstilte", dat wel tot een zijner
schoonste pennevruchten behoort. Ook in „De
Nieuwe Tijd", destijds uitgegeven door Julius de
Meester, zijn vele studies en schetsen van Verriest
verschenen. Vooral verdient vermelding „Regen
boog", „Op Wandel" en „Vlaamsche Koppen".
Maar daartoe bepaalde de groote denker, dichter
en .spreker zich niet. Hij wilde ook Noord-
Nederland bezoeken en zoo trad hij in November
1902 voor het eerst hier te lande op en wel in
de Amsterdamsche Vereeniging „Geloof en Weten
schap". Het werd een victorie; zelden was een
auditorium zoo machtig onder den indruk van het
gesproken woord. Na Amsterdam konden Haar
lem, Den Haag, Rotterdam, Zwolle, Maastricht en
andere gemeenten waar hij als spreker werd
uitgenoodigd, persoonlijk kennismaken met dezen
beminnelijken man, die als weinigen de gave
van het woord bezat. Overal wist hij geestdriftige
bewonderaars en vrienden te kweeken. Aan den
invloed van zijn melodieuze Vlaamsche taal, van
zijn frïssche origineele iedeeën en beelden, van zijn
kleurige voordracht, kon niemand zich onttrek
ken en wie hem gehoord had, was vriend geworden
van Gezelle, van de Vlaamsche kunst en van de
Vlaamsche beweging.
Ontroerend 'is de hulde geweest, die Verriest's
vroegere leerlingen, die inmiddels tot mannen
waren gerijpt en andere, vereerders, als H. Persijn,
D. van Haute, Stijn Streuvels, August Cuppens, Dr
Lauwers, P. de Witte en anderen, den grooten
Meester gebracht hebben in 1904. Verriest had
1) Uitgave L, J. Veen, Amsterdam.
toen n.l. uit zijn pastorie te Ingoychem geant
woord op een brief, welken oud-leerlingen hem
geschreven hadden naar aanleiding van de huldi
ging van zijn leerling, den dichter Rodenbach en
over de vereering van Van Hee, den „stand-
Vlaming", den teederen vriend, u onlangs ontval
len".
In het antwoord van Verriest was deze zin
snede voorgekomen: „Ik word een oude man, een
moede man", Deze uitlating was voldoende ge
weest, om tal van vereerders in *t geweer te bren
gen. Een bundel gedichten en prozawerk van die
vereerders werd den geliefden Meester toegezon
den en H. Persijn schreef o.a. in zijn voorwoord
tot dien bundel:
„Het is onder dent indruk van die tijding, dat
het gedacht bij ons ontstond, 't welk deze blad
zijden bezielt: Aan onzen zoo beminden en vereer
den Meester, dien God op onze bede weer gezond
deed worden een bewijs geven van al onze liefde
en onze dankbaarheid. Wij gingen kloppen aan
de deur van eenige vrienden en deden vrijmoedig
onze- boodschap: overal, aan eiken heerd was 't
onthaal even hertelijk, de hand even gul en ge
dienstig. Al viel de tijd zoo kort voor velen, mid
den alledaagsche bezigheid en zorgen, toch staan
wij hier reeds voor u, niet de vruchten van onzen
arbeid. Zijn zij ten aanzien van uw werk en uwe
verdiensten een al te zwak en ontoereikend loon
dit immers kan God u alleen vergelden
zij zijn toch „versaemt. 't jongsten" en zullen, naar
wij hopen, den moedèh nian verfrisschen en den
ouden man verjeugdigen. Liefde en dank hebben
ons dit werk ingegeven".
Moeten wij nog zeggen, dat alle bijdragen tin
telden van Vlaamschen geest en deels ook van
pittigen humor?
Dit was in 1904. Rustig voor zooverre Hugo
Verriest rustig kón zijn lefede hij temidden
van zijn parochianen in het stüle Ingoychem, tot
dat de wereldoorlog uitbrak en deze heeft hem
sterk aangegrepen. Hij werd sukkelend en in 1922
overleed hij, maar bij duizenden leeft hij in dank
bare herinnering voort.
JOH. CHR. W.
Het researcli-Iaboratorium der
B. P. M.
In dienst van de Nederlandsche gemeenschap
gesteld.
AMSTERDAM. 26 November. Het Research-
laboratorium van de Bataafsche Petroleum Maat
schappij gevestigd in het imposante gebouwencom
plex aan de overzijde van het IJ te Amsterdam,
waarin tot voor korten tijd door den uitgebreiden we-
tenschappelijken staf uitsluitend gewerkt werd ten
bate van de B.P.M., wordt nu wetenschappelijk
werk van de hoogste orde verricht ten bate van de
Nederlandsche gemeenschap.
Het speurwerk, dat in een Researchlaboratorium
wordt verricht is zoowel gericht op verbetering van
productiemethoden en van de eigenschappen der
producten zelf als op het voortbrengen van geheel
nieuwe stoffen, welke gebruikt kunnen worden als
grond- of hulpstoffen voor andex-e bedrijven of
aanleiding geven tot geheel nieuwe takken van
bedrijf. Het vormt een onmisbare schakel in de
industrie.
De bijzondere omstandigheden van het oogenblik
hebben het laboratorium, waaraan 1300 werkkrach
ten, o.w. 150 academici, zijn verbonden, afgesneden
van het contact met een groot deel der oliewinnings-
en veredelingsbedrijven, die evenals de afzet
gebieden over de geheele wereld verspreid liggen.
Daar verder in het grondstoffenmateriaal voor een
aantal onderzoekingen niet langer voorzien kon
worden, kon een belangrijk deel van het in behan
deling zijnde werk niet voortgezet worden.
Anderzijds hebben echter deze zelfde omstandig
heden de Nederlandsche overheid en de leiding van
tal van industrieele ondernemingen voor een vloed
van onverwachte problemen geplaatst, welke drin
gend om oplossing vragen. Meer dan ooit moet
thans overal de uiterste zuinigheid betracht wor
den, en vele bedrijven moeten zich instellen op de
verwerking van andere tot dusverre niet gebruikte
grondstoffen, op de fabricatie van vervangings
goederen en moeten zich aanpassen aan sterk ver
anderde marktomstandigheden.
Een en ander heeft de leiding van de Bataafsche
Petroleum Maatschappij doen besluiten het labora
torium en de arbeidskrachten van deze organisatie
beschikbaar te stellen voor de geheele Nederland
sche technische en economische gemeenschap. Doop
dit initiatief stelt het laboratorium zich op een basis,
waarvoor in Europa niet licht een parallel te vinden
is, maar die in Amerika reeds lang haar bestaans
recht heeft bewezen.
Men denke bijv. aan het befaamde Mellon In
stitute, in Pittsburgh, gegrondvest met het doel om
het Amerïkaansche bedrijfsleven in al zijn geledin
gen in staat te stellen speurwerk te laten uit
voeren in een groot, goed geoutilleerd en rationeel
georganiseerd laboratorium. Het doel van het
instituut is door beschikbaarstelling van een orga
nisatie die groote ervaring bezit op het terrein van
toegepast natuurwetenschappelijk researchwerk, de
grootst mogelijke baten te bereiken voor de ont
wikkeling van wetenschap en techniek, terwijl
door doeltreffendheid van organisatie de kosten zoo
laag mogelijk gehouden worden.
De physisch-chemische en technologische werk
zaamheden, die het laboratorium in opdracht van
derden uitvoert, zijn van den meest uiteenloopenden
aard. Zij omvatten:
het uitwerken van fabrlcatie-methoden van ver
vangingsmiddelen voor producten of materialen,
die schaarsch zijn geworden of niet meer te krij
gen zijn; het uitwerken van nieuwe werkwijzen voor
de bereiding van producten, waarvoor de tot dus
verre gebruikte methode niet meer kan worden
toegepast: het opsporen van de oorzaken van bc-
drijfsstoornissen of fabricatiefouten bij industrieën;
het verbeteren van de eigenschappen van fabricaten
en half-fabricaten; het verrichten van natuurweten
schappelijk onderzoek voor het oplossen van vraag
stukken, die zich voordoen bij landaanwinning cn
bij land- en tuinbouw.
Daarnaast zijn er belangrijke problemen voortge
komen uit de burgerlijke bouwkunde, zooals het
onderzoek van de eigenschappen van nieuwe of tot
dusverre weinig toegepaste bouwmaterialen, en
de bestudeering van de meest doelmatige wijze vari
toepassing van die materialen bij den bouw.
Enkele concrete voorbeelden, waaraan wel alge
meen bekendheid mag worden gegeven, vormen
de opdrachten, welke de B.PJVI. op instigatie van
regeeringsinstanties als het rijksdistribütiebureau
voor chemische producten, den dienst voor den
wederopbouw, en de centrale organisatie voor toe-
gepast-natuurwetenschappelijk onderzoek, van het
centraal instituut voor materialenonderzoek heeft
ontvangen in zake het maken van vervangingsmid
delen voor de gebruikelijke lijnolie-verven en lijn
olie-stopverf, voor producten op asphaltbitumen-
basis.
Men is bezig met een onderzoek naar de duur
zaamheid van de bescherming, die deze bitumen-
/erven geven en naar de omstandigheden waar
onder ze worden toegepast. 4
